Κωδικός.210 Έκδοση 2 Η Σελίδα 1 από 5 1 ΣΚΟΠΟΣ Η προδιαγραφή του τρόπου υλοποίησης της µάθησης στο Τµήµα και της καταγραφής του εκπαιδευτικού έργου. 2 ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Εφαρµόζεται για όλα τα µαθήµατα θεωρίας και ασκήσεων πράξης. 3 ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΕΣ Υπεύθυνος για την εφαρµογή της διαδικασίας είναι ο κατά περίπτωση αρµόδιος ιδάσκων Καθηγητής σύµφωνα µε τις αναθέσεις µαθηµάτων του Τµήµατος. 4 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ 4.1 Γενικά Τα µαθήµατα κάθε εξαµήνου καλύπτουν δεκαπέντε πλήρης διδακτικές εβδοµάδες και πραγµατοποιούνται κανονικά τις ηµέρες και ώρες που προβλέπονται από το Εβδοµαδιαίο Πρόγραµµα Μαθηµάτων κάθε εξαµήνου (.120). Οι παραδόσεις πραγµατοποιούνται σε επτά πρωινούς και έξι απογευµατινούς κύκλους. Κάθε διδακτική ώρα διαρκεί ακριβώς 45 λεπτά ώστε οι σπουδαστές να µπορούν να αποκοµίσουν τα µέγιστα από το µάθηµα. Τα διαλείµµατα διαρκούν 15 λεπτά. Μεταξύ παραδόσεων ασκήσεων πράξης µπορούν να µην παρεµβάλλονται διαλείµµατα. Οι παρουσίες στα µαθήµατα θεωρίας είναι προαιρετικές για τους σπουδαστές. Οι παρουσίες στις ασκήσεις πράξεις µπορεί να είναι είτε υποχρεωτικές είτε προαιρετικές κατά την κρίση του διδάσκοντα καθηγητή ο οποίος προτείνει ανάλογα στο Συµβούλιο του Τµήµατος για έγκριση. 4.2 Πρώτο µάθηµα Στο πρώτο µάθηµα ο ιδάσκων καθηγητής µοιράζει στους σπουδαστές αντίγραφα του εντύπου Περιγραφής Μαθήµατος (Ε1.201) και τους παρέχει τις απαραίτητες διευκρινίσεις για το περιεχόµενό του. Ειδικότερα περιγράφει : το σκοπό και τα προσδοκώµενα αποτελέσµατα του µαθήµατος, το περίγραµµα της ύλης, τα βιβλία και σηµειώσεις, τον τρόπο διεξαγωγής του µαθήµατος, τις ασκήσεις πράξεις, τις όποιες προθεσµίες ισχύουν, τις όποιες απαιτήσεις για παρουσίες, τις ώρες γραφείου και τα στοιχεία επικοινωνίας του και τον τρόπο αξιολόγησης των σπουδαστών. 4.3 Υποδοµή και µέσα Οι αίθουσες διδασκαλίας των θεωρητικών µαθηµάτων του Τµήµατος περιλαµβάνουν τις αίθουσες 102, 107 και 108 που βρίσκονται στο κτίριο της βιβλιοθήκης (όπου εδράζει το Τµήµα). Επίσης χρησιµοποιούνται σε συνεργασία µε τα άλλα τµήµατα του ΤΕΙ το µεγάλο ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΓΚΡΙΣΗ Ηµεροµηνία: 30.09.2008 30.09.2008 Θέση: Υπεύθυνος Ποιότητας, Κοσµίδης Κοσµάς Προϊστάµενος Τµήµατος, Γεροντίδης Ιωάννης Υπογραφή:
αµφιθέατρο (ΤΕΙ Καβάλας), η αίθουσα 1 (του Τµήµατος λογιστικής) και οι αίθουσες 105, 109 (κτίριο βιβλιοθήκης-τµήµα Μηχανολογίας). Οι αίθουσες διδασκαλίας διαθέτουν τα βασικά εποπτικά µέσα : ασπροπίνακα ή µαυροπίνακα και ενδεχοµένως οθόνες προβολής διαφανειών (.131). Mαρκαδόροι ή κιµωλίες για τους πίνακες διατίθενται στους καθηγητές από τη Γραµµατεία του Τµήµατος ή τους απασχολούµενους σπουδαστές κατά τις απογευµατινές ώρες. ιατίθενται επίσης πρόσθετα εποπτικά µέσα όπως : φορητός υπολογιστής, ψηφιακό προβολικό, διαφανοσκόπιο, τηλεόραση και video τα οποία διαχειρίζονται όπως περιγράφεται στη διαδικασία.131 : ιαχείριση εξοπλισµού και εγκαταστάσεων. 4.4 Παραδόσεις Το µάθηµα αποτελεί τον πυρήνα κάθε εκπαιδευτικού προγράµµατος. Σκοπός του µαθήµατος είναι η µάθηση και όχι η παθητική παρακολούθηση διαλέξεων από το διδάσκοντα. Κατά την παράδοση του θεωρητικού µέρους ή των ασκήσεων πράξης του µαθήµατος ο διδάσκων εφαρµόζει τα παρακάτω : ιατηρεί τη µέγιστη οπτική επαφή µε τους φοιτητές όταν οµιλεί (δεν µιλάει κοιτώντας τον πίνακα ή την οθόνη του υπολογιστή του), Προχωράει και µπροστά από την έδρα της αίθουσας περιδιαβαίνοντας µέρος της αίθουσας αναγκάζοντας έτσι τους σπουδαστές να τον παρακολουθήσουν, Απευθύνει ερωτήσεις σε κατάλληλα σηµεία της παράδοσης ώστε να ελέγξει κατά πόσο γίνεται κατανοητός από τους σπουδαστές, Προκαλεί και ενθαρρύνει τις συζητήσεις και ερωτήσεις των σπουδαστών για τα θέµατα που παραδίδει ώστε να ενισχύσει την αφοµοίωσή τους, Όταν απαντάει σε ερώτηση σπουδαστή διατηρεί διαρκώς την οπτική επαφή µαζί του και επιβεβαιώνει ότι αυτός κατανόησε την απάντηση (όταν δεν γνωρίζει καλά την απάντηση σε κάποιο θέµα ή η ερώτηση είναι ασαφής προχωράει το µάθηµα και δεσµεύεται να το ερευνήσει / σκεφτεί και να απαντήσει στο διάλειµµα ή την επόµενη φορά), Χρησιµοποιεί πραγµατικά παραδείγµατα από την επιχειρηµατική ζωή για να ενισχύσει την αφοµοίωση της θεωρίας από τους σπουδαστές και να επεξηγήσει την µετάβαση από τη θεωρία στην πράξη, Ενισχύει τη συµµετοχή των σπουδαστών αναθέτοντάς τους προβλήµατα / ασκήσεις για επίλυση κατά την ώρα του µαθήµατος Ενισχύει τη συµµετοχή των σπουδαστών προτρέποντάς τους σπουδαστές στην παρουσίαση λύσεων προβληµάτων στον πίνακα από τους ίδιους Χρησιµοποιεί κατά το δυνατόν και άλλα µέσα εκτός του πίνακα για να κεντρίσει το ενδιαφέρον των σπουδαστών και να παρουσιάσει πιο ζωντανά το θέµα του (βίντεο, παρουσιάσεις powerpoint, κ.τ.λ.). Γενικά λαµβάνεται από τον καθηγητή η απαραίτητη µέριµνα ώστε οι δραστηριότητες στο µάθηµα να είναι καλά συντονισµένες, τα µαθήµατα να είναι καλά προετοιµασµένα και οργανωµένα και οι εξηγήσεις να είναι ξεκάθαρες ενώ αποφεύγεται η παράδοση «από έδρας» µέσα από το βιβλίο. Για την αποτελεσµατικότερη λειτουργία της τάξης ο καθηγητής φροντίζει, κυρίως µε το παράδειγµα του, να δηµιουργήσει µία ατµόσφαιρα αµοιβαίου σεβασµού και εµπιστοσύνης µέσα στην τάξη τόσο µεταξύ του ίδιου και των σπουδαστών όσο και µεταξύ των σπουδαστών.
Όταν σπουδαστές προκαλούν εµπόδια στην παράδοση του µαθήµατος µπορεί να τους αποβάλλει από το µάθηµα ή και να διακόψει το µάθηµα και να ενηµερώσει τον ΠΤ για τον περαιτέρω χειρισµό του θέµατος σύµφωνα µε τους κανονισµούς του Τ.Ε.Ι. Καβάλας 4.5 Ψηφιακή οργάνωση µαθήµατος (e-class) Για την ενίσχυση και διευκόλυνση της επικοινωνίας µεταξύ σπουδαστών και διδάσκοντος, την πληρέστερη ενηµέρωση των σπουδαστών για το µάθηµα, την παροχή πρόσθετου εκπαιδευτικού υλικού και γενικά την διαχείριση του µαθήµατος µε ορατό και συστηµατικό τρόπο λειτουργεί µε ευθύνη του Υπεύθυνου Εξοπλισµού ιστοσελίδα για κάθε µάθηµα την οποία ενηµερώνει / διαχειρίζεται ο διδάσκων σύµφωνα µε την οδηγία ΟΕ.2100: Ψηφιακή Οργάνωση Μαθήµατος. Η ιστοσελίδα περιέχει ενδεικτικά : την περιγραφή του µαθήµατος (Ε1.201) έγγραφα µε ψηφιακό υλικό του µαθήµατος (π.χ. διαλέξεις σε powerpoint), ατζέντα µε τα ορόσηµα του µαθήµατος, ανακοινώσεις από τον διδάσκοντα στους σπουδαστές, περιοχές συζητήσεων, λίστα µε τους χρήστες του ψηφιακού µαθήµατος και τα στοιχεία επικοινωνίας τους, οµάδες εργασίας, χρήσιµους συνδέσµους στο διαδίκτυο αναφορικά µε το µάθηµα, περιοχή που παραδίδουν οι σπουδαστές τις εργασίες τους, ασκήσεις αυτοαξιολόγησης, βιντεοσκοπηµένα µαθήµατα, κ.τ.λ. 4.6 Ενδιάµεσες εξετάσεις/εργασίες Τελική εξέταση/βαθµολόγηση Το µάθηµα µπορεί να περιλαµβάνει και ενδιάµεσες εξετάσεις (τεστ) ή και εργασίες (π.χ. στο πλαίσιο των ασκήσεων πράξης που πραγµατοποιούνται κατά την διάρκεια του εξαµήνου ή και ανεξάρτητα). Στην περίπτωση αυτή ο καθηγητής φροντίζει να δώσει τις κατάλληλες οδηγίες για τη µορφή και το περιεχόµενο των εργασιών καθώς αυτές αποτελούν συντελεστή προετοιµασίας των σπουδαστών για την εκπόνηση της πτυχιακής τους εργασίας (.212). Επίσης φροντίζει να διορθώσει τα γραπτά και τις εργασίες έγκαιρα (µέσα σε µία εβδοµάδα από την παραλαβή τους) και να τις επιστρέψει στους σπουδαστές παρέχοντας τους τις κατάλληλες εξηγήσεις. Για ενδιάµεσα τεστ που πραγµατοποιούνται κατά την διάρκεια του µαθήµατος τηρείται παρουσιολόγιο στη µορφή του Πίνακα Προσέλευσης της διαδικασίας.220 µέσα στο οποίο συγκεντρώνονται οι κόλλες των σπουδαστών καθώς και Σχέδιο Αίθουσας (Ε2.220) κατά την κρίση του διδάσκοντος ανάλογα µε τον αριθµό των σπουδαστών. Σε κάθε περίπτωση πραγµατοποιείται συνολική τελική γραπτή εξέταση. Αυτή καλύπτει το σύνολο της ύλης του µαθήµατος που διδάχθηκε κατά τη διάρκεια του εξαµήνου και η οποία κοινοποιείται στους σπουδαστές είτε µέσω του εντύπου Ε2.210: Εξεταστέα Ύλη Μαθήµατος, το οποίο αναρτάται και στους πίνακες ανακοινώσεων της Γραµµατείας είτε στην ιστοσελίδα του µαθήµατος (e-class). Η εξεταστέα ύλη πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον το 80% της ύλης που περιγράφεται στην Περιγραφή Μαθήµατος (Ε1.201). Ο τελικός βαθµός του µαθήµατος υπολογίζεται µε βάση τη συνεισφορά σε αυτόν του εργαστηριακού µέρους ή των ασκήσεων πράξης και της τελικής θεωρητικής εξέτασης όπως περιγράφεται στην οδηγία εργασίας ΟΕ.2201 : Τρόποι αξιολόγησης σπουδαστών. Η βαθµολόγηση πρέπει να είναι αντικειµενική (δίκαιη και ισόνοµη για όλους τους σπουδαστές) και να µπορεί να τεκµηριωθεί σε περίπτωση αµφιβολιών ή ενστάσεων. Σε
περίπτωση αντιγραφών, λογοκλοπής και κάθε είδους άλλης απόπειρας εξαπάτησης δεν παρέχεται καµία ανοχή και οι εργασίες/τεστ µηδενίζονται. 4.7 Εκπαιδευτικές εκδροµές Εκπαιδευτικές εκδροµές στο πλαίσιο του αντικειµένου του µαθήµατος µπορούν να οργανώνονται µε ευθύνη του διδάσκοντα καθηγητή. Οι εκπαιδευτικές εκδροµές πραγµατοποιούνται σε χώρους δραστηριότητας σχετικής µε το αντικείµενο του µαθήµατος (χώροι παραγωγής, εµπορίας, αποθήκευσης, παροχής υπηρεσιών και κάθε οικονοµικής δραστηριότητας γενικότερα, βιβλιοθήκες, ερευνητικά και εκπαιδευτικά ιδρύµατα, κ.τ.λ.) µε σκοπό την καλύτερη εµπέδωση της θεωρίας µέσω της παρατήρησης και αξιολόγησης του τρόπου εφαρµογής της στην πράξη και την συλλογή σχετικών πληροφοριών. Οι εκπαιδευτικές εκδροµές οργανώνονται και πραγµατοποιούνται σύµφωνα µε την οδηγία εργασίας ΟΕ.2100. 4.8 Ώρες Γραφείου Επικοινωνία µε τους σπουδαστές Ο ιδάσκων καθηγητής λαµβάνει µέριµνα ώστε να µπορεί άµεσα να ανευρεθεί ή να λάβει µηνύµατα από τους σπουδαστές που µπορεί να χρειαστούν βοήθεια. Για το σκοπό αυτό τους ενηµερώνει για την ηλεκτρονική του διεύθυνση και το τηλέφωνο του γραφείου του τα οποία αναφέρονται στην Περιγραφή Μαθήµατος (Ε1.201). Αφήνεται στην ευχέρεια του καθηγητή η κοινοποίηση στους σπουδαστές πρόσθετων στοιχείων επικοινωνίας (τηλέφωνο οικίας ή κινητό). Για κάθε τρεις ώρες διδασκαλίας την εβδοµάδα ο ιδάσκων καθηγητής υποχρεούται να είναι διαθέσιµος µία ώρα την εβδοµάδα για συναντήσεις µε τους σπουδαστές για την επίλυση αποριών τους και γενικά κάθε πρόσθετη βοήθεια που µπορεί να χρειαστούν στο πλαίσιο του εργαστηρίου. Οι ώρες γραφείου καταγράφονται στην Περιγραφή Μαθήµατος (Ε1.201) και αναρτώνται είτε στην πόρτα του γραφείου του καθηγητή αφού ανακοινωθούν στους σπουδαστές κατά το πρώτο µάθηµα, είτε στην ιστοσελίδα του µαθήµατος (e-class). Επίσης κοινοποιούνται στην Γραµµατεία η οποία τις αναρτά σε πίνακα ανακοινώσεων εφόσον δεν έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του µαθήµατος. Οι ώρες δεν µπορεί να είναι µόνο απογευµατινές και συγκεντρωµένες σε µία ηµέρα. Κατ εξαίρεση για τους εκτάκτους εκπαιδευτικούς που δεν διαθέτουν γραφείο οι ώρες αυτές µπορεί να πραγµατοποιούνται αµέσως πρίν ή µετά το µάθηµα είτε στην αίθουσα διδασκαλίας είτε στην αίθουσα της βιβλιοθήκης. 4.9 Καταγραφή εκπαιδευτικού έργου Στο τέλος κάθε µαθήµατος ο ιδάσκων συµπληρώνει το έντυπο Ε1.210 : Ηµερολόγιο µαθήµατος. Εκεί αναγράφει την ηµεροµηνία πραγµατοποίησης του µαθήµατος, την ύλη που διδάχθηκε, τον αριθµό των σπουδαστών που το παρακολούθησαν (πόσοι από αυτούς εµφανίστηκαν για πρώτη φορά) και όποιες άλλες παρατηρήσεις κρίνει σκόπιµες. Το ηµερολόγιο µαθήµατος συµπληρώνεται ανά καθηγητή για όλα τα µαθήµατα που δίδαξε. Ο µέσος αριθµός των σπουδαστών που παρακολούθησαν το µάθηµα ανά εξάµηνο (σαν µέσος όρος των παρακολουθούντων ανά µάθηµα) κοινοποιείται στη Γραµµατεία για την συµπλήρωση του πίνακα Ε6.200.
Εφόσον η παρακολούθηση του µαθήµατος είναι υποχρεωτική ο διδάσκων τηρεί παρουσιολόγιο των σπουδαστών σε κάθε µάθηµα το οποίο συντάσσεται σε απλή κόλλα αναφοράς και συµπληρώνεται από τους σπουδαστές (α/α, ονοµατεπώνυµο, ΑΜ, υπογραφή). Σε περίπτωση που, εξαιτίας κάποιου σοβαρού λόγου, χαθεί κάποιο µάθηµα ο διδάσκων ενηµερώνει γραπτώς τη Γραµµατεία του τµήµατος, µέσω του εντύπου Ε3.210 : ήλωση Μη Πραγµατοποίησης Μαθήµατος, όπου δηλώνει το λόγο για τον οποίο δεν πραγµατοποιήθηκε το µάθηµα. Στη συνέχεια προτείνει Γραµµατεία του τµήµατος µια νέα ηµεροµηνία και ώρα για την πραγµατοποίηση του µαθήµατος, µέσω του εντύπου Ε4.210 : ήλωση Αναπλήρωση Μαθήµατος το οποίο η Γραµµατεία αναρτά στο χώρο των ανακοινώσεων για να µπορέσουν να ενηµερωθούν οι σπουδαστές εγκαίρως. Ταυτόχρονα από τον διδάσκοντα σχετική ανακοίνωση αναρτάται και στην ιστοσελίδα του µαθήµατος (e-class). Για να θεωρηθεί ένα µάθηµα διδαχθέν θα πρέπει ο αριθµός των µαθηµάτων που πραγµατοποιήθηκαν να είναι τουλάχιστον δέκα (10). Σε περίπτωση που είναι λιγότερες από δέκα (10), για οποιονδήποτε λόγο, τότε το µάθηµα θεωρείτε µη διδαχθέν. 5 ΕΝΤΥΠΑ 1. Ε1.210 : Ηµερολόγιο Μαθήµατος 2. Ε2.210 : Εξεταστέα Ύλη 3. Ε3.210 : ήλωση Μη Πραγµατοποίησης Μαθήµατος 4. Ε4.210 : ήλωση Αναπλήρωση Μαθήµατος 6 ΑΡΧΕΙΑ Από τους διδάσκοντες τηρούνται τα ηµερολόγια µαθήµατος (Ε1.210), η εξεταστέα ύλη (Ε2.210) καθώς και τα παρουσιολόγια (όπου εφαρµόζεται) για τρία έτη. Η Γραµµατεία του Τµήµατος τηρεί σε αρχείο τις δηλώσεις Ε3.210 και Ε4.210 για τουλάχιστον τρία (3) έτη.