Πρόγραμμα Ποιοτικών Ελέγχων 2012-2013 Νοέμβριος 2013
Περιεχόμενα 1. Στατιστικά Στοιχεία υποχρεωτικών ελέγχων (Νοέμβριος 2013) 2. Στελέχωση Ομάδας Ποιοτικού Ελέγχου 3. Μεθοδολογία Ποιοτικών Ελέγχων 4. Ευρήματα ποιοτικών ελέγχων 2012-2013: Τακτικοί Έλεγχοι 5. Ευρήματα ποιοτικών ελέγχων 2012-2013: Έλεγχοι Φορολογικής Συμμόρφωσης 6. Συστάσεις και Πειθαρχική Διαδικασία 7. Χρονοδιάγραμμα & Προτεραιότητες 2013-2014 2
Στατιστικά Στοιχεία 3
Στατιστικά Στοιχεία Σύνολο δηλωθέντων υποχρεωτικών ελέγχων 4
Στατιστικά Στοιχεία Σύνολο δηλωθέντων υποχρεωτικών ελέγχων 5
Στατιστικά Στοιχεία Σύνολο δηλωθέντων υποχρεωτικών ελέγχων 6
Στατιστικά Στοιχεία Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος 7
Στατιστικά Στοιχεία Οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος Αριθμός οντοτήτων με υποχρέωση φορολογικού πιστοποιητικού 8
Ομάδα Ποιοτικού Ελέγχου 9
Ομάδα Ποιοτικού Ελέγχου Συμβούλιο Ποιοτικού Ελέγχου Επικεφαλής Ομάδας Εντεταλμένοι ελεγκτές 10
Διαδικασία Ποιοτικού Ελέγχου 11
Διαδικασία Ποιοτικού Ελέγχου Ποιοτικός έλεγχος διεξάγεται: Συχνότητα διεξαγωγής Κάθε τρία χρόνια ως προς τους ελεγχόμενους φορείς που διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος και Κάθε έξι χρόνια, εφόσον οι ως άνω φορείς δε διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος. 12
Διαδικασία Ποιοτικού Ελέγχου Βαθμός συγκέντρωσης κινδύνου για το δημόσιο συμφέρον στην ελεγχόμενη οντότητα, ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες αγοράς Επίκαιρα ζητήματα, κρίσιμα λογιστικά και ελεγκτικά θέματα Διαπιστωθείσες στο παρελθόν παραβάσεις Καταγγελίες και αναφορές που έχουν περιέλθει σε γνώση της Ε.Λ.Τ.Ε Κριτήρια επιλογής Κατ αρχήν ασυμβατότητα του τύπου της έκθεσης ελεγκτή με την εικόνα που παρουσιάζουν οι οικονομικές καταστάσεις Κρίσιμοι δείκτες που συσχετίζουν τον κίνδυνο, τις δηλωθείσες ώρες ελέγχου, τις αμοιβές σε σχέση με τα μεγέθη της ελεγχόμενης οντότητας κτλ 13
Διαδικασία Ποιοτικού Ελέγχου Μεθοδολογία Η ομάδα ποιοτικού ελέγχου της ΕΛΤΕ έχει αναπτύξει και χρησιμοποιεί λεπτομερή προγράμματα ελέγχου στους ποιοτικούς ελέγχους που διεξάγει. Υπάρχουν διαφορετικά προγράμματα για ISA ή ΕΕΠ, IFRS ή ΕΓΛΣ. Η ΕΛΤΕ χρησιμοποιεί το πρόγραμμα ελέγχου της ΠΟΛ 1159 για τους φορολογικούς ελέγχους. Η ΕΛΤΕ χρησιμοποιεί ερωτηματολόγια για τις επισκοπήσεις της έκθεσης διαφάνειας και του ISQC1. Η ομάδα ποιοτικού ελέγχου εκτός από το πρόγραμμα ελέγχου καταρτίζει και τηρεί αρχείο (ηλεκτρονικό και έγχαρτο) με τα κύρια φύλλα ελέγχου που υποστηρίζουν τα ευρήματα της. 14
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων 15
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Τακτικοί Έλεγχοι Α. Αδυναμίες στις περιοχές της αποδοχής / συνέχισης Πελάτη ή/και Έργου Ανεπαρκής έλεγχος ασυμβιβάστων Σε μεμονωμένες περιπτώσεις ανεπαρκής κατανόηση της φύσης των εργασιών διασφάλισης που ζητούνται Μη ουσιαστική/ μηχανιστική αξιολόγηση του αναλαμβανόμενου κινδύνου Μη ουσιαστική/μηχανιστική αξιολόγηση της ικανότητας του ελεγκτικού γραφείου να παρέχει τις προτεινόμενες υπηρεσίες Ανεξαρτησία των μελών της ομάδας ελέγχου 16
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Β. Αδυναμίες στο σχεδιασμό του ελέγχου Τακτικοί Έλεγχοι Ελλιπής τεκμηρίωση της μεθοδολογίας και της καταλληλότητας της βάσης εκτίμησης ουσιώδους μεγέθους (ΔΠΕ 320) Μη εκτίμηση κινδύνων ουσιώδους σφάλματος σε επίπεδα οικονομικής κατάστασης και ισχυρισμού (ΔΠΕ 315.5) Σε μεμονωμένες περιπτώσεις ανεπάρκεια ηλεκτρονικών εργαλείων ελέγχου να υποστηρίξουν μια μικτή στρατηγική ελέγχου (controls & substantive approach) (ΔΠΕ 315.8 ) 17
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Τακτικοί Έλεγχοι Β. Αδυναμίες στο σχεδιασμό του ελέγχου (συνέχεια) Ακατάλληλη εφαρμογή στρατηγικής μόνο ουσιαστικών διαδικασιών όταν η φύση της ελεγχόμενης οντότητας απαιτεί και τη δοκιμασία δικλείδων (ΔΠ Ε 315.Α24) Μη εντοπισμός σημαντικών κινδύνων όπως πχ σημαντικές συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη (ΔΠΕ 315. 28) και μη απόκτηση κατανόησης των σχετικών δικλίδων (ΔΠΕ 315.29) 18
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Γ. Αδυναμίες στην τεκμηρίωση του ελέγχου Τακτικοί Έλεγχοι Η αξία του ανέλεγκτου μέρους κονδυλίου ξεπερνά κατά πολύ το ουσιώδες μέγεθος, ωστόσο δεν γίνεται αναφορά στον κίνδυνο το σύνολο των ενδεχόμενων ελεγκτικών διαφορών να υπερβαίνει το ποσό του ανεκτού λάθους (ΔΠΕ 530) Όταν δεν υπάρχει διασφάλιση λόγω δοκιμασιών δικλείδων ή ακολουθείται στρατηγική ουσιαστικών διαδικασιών, οι αναλυτικές διαδικασίες δεν επαρκούν, όταν ο κίνδυνος έχει χαρακτηριστεί σημαντικός απαιτούνται και δοκιμασίες λεπτομερειών (ΔΠΕ 330.21) Οι σημειώσεις επί των οικονομικών καταστάσεων αποτελούν μέρος των οικονομικών καταστάσεων ωστόσο η τεκμηρίωση του ελέγχου των γνωστοποιήσεων παρουσιάζει συχνά σημαντικές αδυναμίες (ΔΠΕ 330.24 & A4) 19
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Τακτικοί Έλεγχοι Γ. Αδυναμίες στην τεκμηρίωση του ελέγχου (συνέχεια) Τα δείγματα που ελέγχονται για σκοπούς πιστοποιητικού φορολογικής συμμόρφωσης δεν είναι αυτονόητο ότι ή δεν τεκμηριώνεται γιατί επαρκούν για σκοπούς τακτικού ελέγχου (ΔΠΕ 530). Σε κάποιες περιπτώσεις δεν έχουν συμπεριληφθεί στο φάκελο τεκμηρίωσης του τακτικού ελέγχου. Σε πολλά ηλεκτρονικά εργαλεία δίδεται η δυνατότητα παραπομπών σε άλλο σημείο του ηλεκτρονικού φακέλου, ωστόσο δεν εντοπίζεται κάπου η ολοκληρωμένη τεκμηρίωση. Ανεπάρκεια τεκμηρίωσης ως προς την αξιολόγηση της εργασίας του ειδήμονα της διοίκησης ή/και του ελεγκτή (ΔΠΕ 620). 20
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Τακτικοί Έλεγχοι Γ. Αδυναμίες στην τεκμηρίωση του ελέγχου (συνέχεια) Διαδικασία επιβεβαίωσης τραπεζικών υπολοίπων και εναλλακτικές διαδικασίες (ΔΠΕ 505) Διαδικασία επιβεβαίωσης υπολοίπων πελατών /προμηθευτών και εναλλακτικές διαδικασίες (ΔΠΕ 505) Τεκμηρίωση του ελέγχου της ενοποίησης (ΔΠΕ 600) Τεκμηρίωση του ελέγχου της κατάστασης ταμειακών ροών (ΔΠΕ 200) 21
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Τακτικοί Έλεγχοι Δ. Αδυναμίες που σχετίζονται με εκτιμήσεις και εφαρμογή επαγγελματικού σκεπτικισμού Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη (ΔΠΕ 550) Αρχή συνέχισης δραστηριότητας (ΔΠΕ 570) Αύλα πάγια περιουσιακά στοιχεία Προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων Υπεραξία & συμμετοχές Επενδυτικά Ακίνητα Αναβαλλόμενοι φόροι Προβλέψεις αποζημίωσης προσωπικού Οι περιοχές με σημαντικές κρίσεις της διοίκησης δεν επεξηγούνται επαρκώς στις οικ. καταστάσεις 22
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Ε. Αδυναμίες ως προς την Έκθεση Ελέγχου Τακτικοί Έλεγχοι Μη αξιόπιστη εκτίμηση ελεγκτικής διαφοράς με στόχο την αποφυγή αδυναμίας έκφρασης γνώμης Μη περάτωση ελεγκτικών διαδικασιών υπό το σκεπτικό ότι θα χορηγηθεί αδυναμία έκφρασης γνώμης Ακατάλληλη χρήση τύπου έκθεσης με θέματα έμφασης, όταν η συνολική επίδραση τους είναι τόσο διάχυτη που θα στήριζε αρνητική γνώμη Στις περιπτώσεις όπου έχει γίνει διαβούλευση ως προς την απόφαση για τον καταλληλότερο τύπο γνώμης αυτή δεν αποτυπώνεται (ISQC1.34) 23
Ευρήματα Ποιοτικών Ελέγχων Φορολογικοί Έλεγχοι Οι ποιοτικοί έλεγχοι στα φορολογικά πιστοποιητικά βρίσκονται σε αρχικό στάδιο. Ως τώρα έχουν παρατηρηθεί τα ακόλουθα: Ακατάλληλη τεκμηρίωση των μεθόδων επιλογής δείγματος, όταν αυτό δεν ορίζεται από την ΠΟΛ 1159 Μη προβολή των διαφορών των φορολογικών αναμορφώσεων στο σύνολο των εξόδων 24
Συστάσεις & Πειθαρχική Διαδικασία 25
Συστάσεις & Πειθαρχική Διαδικασία Υπόδειξη Υποχρέωση Γνωστοποίησης Πειθαρχική Διαδικασία Επιβολή υποδείξεων στους ελεγχόμενους φορείς, ως αποτέλεσμα της διενέργειας του ποιοτικού ελέγχου. Η μη συμμόρφωση με τις υποδείξεις συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα. Επιβολή υποχρέωσης στην ελεγκτική εταιρεία γνωστοποίησης, των ευρημάτων ποιοτικού ελέγχου στις επιτροπές ελέγχου των οντοτήτων δημοσίου ενδιαφέροντος που ελέγχει. Σε περίπτωση που το Δ.Σ. της Ε.Λ.Τ.Ε. θεωρεί, μετά από εισήγηση του Σ.Π.Ε., ότι ο ελεγχόμενος φορέας έχει προβεί ή ενδέχεται να έχει προβεί σε παραβατική πράξη ή συμπεριφορά ή σε παράλειψη συμμόρφωσης με την κείμενη νομοθεσία, κινεί την πειθαρχική διαδικασία που ορίζεται στον Νόμο. 26
Προτεραιότητες 2013-2014 27
Προτεραιότητες 2013-2014 Το πρόγραμμα ποιοτικών ελέγχων 2012-2013 ολοκληρώνεται. Μέχρι το τέλος του ημερολογιακού έτους έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν επιπρόσθετοι ποιοτικοί έλεγχοι. Στους πρώτους μήνες 2014 θα ολοκληρωθούν τα προσχέδια των εκθέσεων ευρημάτων από τους ποιοτικούς ελέγχουν που έλαβαν χώρα στο δεύτερο εξάμηνο του 2013. Θα ακολουθήσει νέος κύκλος ποιοτικών ελέγχων που θα εστιάζει κυρίως στα πιστοποιητικά φορολογικής συμμόρφωσης. 28
29