1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΖΑΓΚΡΕΜΠ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Η ΑΓΟΡΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΚΑΙ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΕΛΙΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΟΑΤΙΑ Α. ΓΕΝΙΚΑ Η παραγωγή ελαιολάδου και βρώσιµων ελιών στην Κροατία σηµείωσε ανοδική πορεία κατά την τελευταία δεκαετία. Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτή την εξέλιξη εντοπίζονται στην εφαρµοσθείσα πολιτική κρατικών ενισχύσεων του κλάδου, στις αυξηµένες τιµές ελαιολάδου, στην εφαρµογή συγχρόνων και πλέον αποτελεσµατικών µεθόδων και µέσων καλλιέργειας και συγκοµιδής του ελαιοκάρπου καθώς και στην συστηµατική ενηµέρωση του καταναλωτικού κοινού και τις συνεπακόλουθες αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες. Στην Κροατία διαπιστώνεται παραγωγή ελαιολάδου ήδη από αρχαιοτάτων χρόνων, εκτιµάται δε, ότι έλληνες έποικοι εισήγαγαν την καλλιέργεια στην περιοχή, η οποία εν συνεχεία συστηµατοποιήθηκε επί ρωµαϊκών χρόνων. Οι κλιµατικές συνθήκες που διαφέρουν σηµαντικά, αφού το κλίµα στα βόρεια και ανατολικά είναι κατ εξοχήν ηπειρωτικό ενώ στις ακτές µεσογειακό ευνόησαν την ανάπτυξη της ελαιοπαραγωγής κυρίως στις παραθαλάσσιες περιοχές της Δαλµατίας, της Ίστριας,του Kvarner καθώς και στα νησιά της Αδριατικής. Σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία του κροατικού Υπουργείου Γεωργίας ο αριθµός των ελαιοδέντρων στην Κροατία ανέρχεται σήµερα σε 3,5 εκατ. περίπου. Οι πλέον διαδεδοµένες ποικιλίες είναι οι Oblica (κατά µήκος των ακτών), Drobnica (κεντρική Δαλµατία και νήσος Korčula), Levantinka (κεντρική και νότια Δαλµατία - νησιά), Lastovka (νήσος Korčula), Crnica (Dubrovnik) and Istarska bjelica and Buža (Istria). Η κατά κεφαλή ετήσια κατανάλωση ελαιολάδου ανέρχεται σε 1,5 λίτρο αλλά υπάρχουν σηµαντικές διαφοροποιήσεις, αφού στις παραθαλάσσιες περιοχές η κατανάλωση αγγίζει τον µέσο όρο των µεσογειακών χωρών ενώ είναι ελαχίστη στις κεντρικές και βόρειες περιοχές, όπου επικρατεί ηπειρωτικό κλίµα και ανάλογες διατροφικές συνήθειες. Ο µεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου είναι η Zvijezda dd, που ανήκει στον όµιλο εταιριών AGROKOR, ο οποίος κυριαρχεί στην αγορά τροφίµων της Κροατίας.
2 B. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ΚΑΙ ΒΡΩΣΙΜΩΝ ΕΛΑΙΩΝ 1. Η κροατική αγορά ελαιολάδου είναι σχετικά µικρή λαµβανοµένων υπόψη του πληθυσµού( 4,4 εκατ.) αλλά και των διατροφικών συνηθειών, αφού το ελαιόλαδο δεν συµπεριλαµβάνεται µεταξύ των βασικών συστατικών της κουζίνας σε µεγάλα τµήµατα της χώρας. Κατωτέρω βασικά στατιστικά της αγοράς ελαιολάδου και βρώσιµων ελιών της Κροατίας κατά τα τελευταία έτη όπως καταγράφησαν από το International Olive Council: ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ 1.000 τόνοι 2006/7 2007/8 2008/9 2009/10 ΠΑΡΑΓΩΓΗ 4 4,5 6 5,5 ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ 5 5 7 8 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 1,5 1,5 1,5 2 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 0,5 0,5 0,0 0,0 ΕΛΙΕΣ 1.000 τόνοι 2006/7 2007/8 2008/9 2009/10 ΠΑΡΑΓΩΓΗ 1,5 1,5 1,5 1 ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ 1 1 3 3 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 0,0 0,0 2 2 ΕΞΑΓΩΓΕΣ 0,0 0,0 0,0 0,0 2. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της κροατικής στατιστικής υπηρεσίας οι κροατικές εισαγωγές ελαιολάδου κατά το 2010 διαµορφώθησαν ως εξής: Σ.Ο τόνοι Αξία σε 0 1509 1909 5096962 0 1509109010 977 2410873 BULGARIA 11 28690 GREECE 388 1036585 ITALY 64 152716 SPAIN 494 1146546 TURKEY 20 46336 0 1509109020 767 2280787 GREECE 6 20072 ITALY 741 2194317 SPAIN 11 30138
Μεταξύ των τυποποιηµένων εισαγοµένων κυριαρχούν τα ιταλικά ελαιόλαδα και έπονται τα ισπανικά. Σχετικά µε τις ελληνικές εξαγωγές ελαιολάδου προς την Κροατία οι καταγραφείσες ποσότητες αναφέρονται κατά µεγάλο ποσοστό σε χύδην πωλήσεις προς την προαναφερθείσα Zvijezda, θυγατρική εταιρία του κυριαρχούντος στην κροατική αγορά οµίλου AGROKOR, όπου και τυποποιείται και διακινείται µε αναφορά την Ελλάδα σαν χώρα προέλευσης. Τυποποιηµένο ελληνικό ελαιόλαδο κυκλοφορεί σε ελάχιστες ποσότητες κυρίως στα καταστήµατα της αλυσίδας GETRO όπου διατίθενται δύο σήµατα της εταιρίας AGROVIM. Η ιταλική και ισπανική κυριαρχία διαπιστώνεται τέλος και αναφορικά µε τις εισαγόµενες ελιές. Ελληνικές ελιές διακινούνται σε µικρές ποσότητες στην ανωτέρω αλυσίδα GETRO. 3 Γ. ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ ( Οκτώβριος 2011) Κατωτέρω παρατίθενται τιµές λιανικής ελαιολάδου στις µεγαλύτερες αλυσίδες τροφίµων στο Ζάγκρεµπ (1 = 7,5 Κούνα): KONZUM- www.konzum.hr Zvijezda Zvijezda- extra PRICE 27 kn 49 kn COUNTRY OF Agrolaguna Zvijezda -olive Ol Istria - extra 1L 45 kn 79 kn Podravka SMS - extra 25 kn 42 kn 54 kn SMS -olive 23 kn 48 kn Postira/Brac Postira - extra 75 kn Orgula poljoprivredna Orgula oblica - - olive 80 kn EU
4 Blato Marko Polo - olive 85 kn Obrt za poljoprivrednu zadrugu Vela Luka Torkul - extra 6 8kn Brachia poljoprivredna Brachia - extra 59 kn 79 kn 90 kn Monini S.P.A. Monini - extra Bertolli S.P.A. Bertolli - extra 45 kn 90 kn Il Passignano Passignano - olive La Espaniola La Espaniola - olive Spain GETRO- www.getro.hr PRICE COUNTRY OF Santa Margherita Santa Margherita - olive 1L 45 kn Agrovim SA Iliada -extra 0.50 L 0.75L 50 kn Agrovim SA Erato -extra 45 kn Zvijezda Zvijezda extra 38kn 50kn Agrolaguna Zvijezda- olive Ol Istria - extra 0.75L 43kn 65kn
5 Podravka SMS - extra 23 kn 57 kn SMS -olive 1L 22 kn 56 kn Trenton d.o.o. No1 - olive 40kn 68 kn Trenton d.o.o. Mali skoj extra 0.50 L 57 kn Spain BILLA- www.billa.hr PRICE COUNTRY OF Podravka SMS - extra 0.50 L 0.75 L 28 kn 56 kn SMS -olive 0.25L 1L 24 kn 38 kn 55 kn Postira/Brac Postira - extra Orgula poljoprivredna Orgula oblica - 0.25 0.75 30 kn 75 kn EU Tribunj Extra virgin olive 0.50L 45kn Olma Makarska Olma extra 0.25L 1L Olma olive 49 kn Zvijezda Zvijezda extra Bertolli S.P.A. Bertolli - extra 47 kn Il Passignano Passignano - 47 kn 70 kn
6 La Espaniola La Espaniola - Spain Billa Clever extra 50 kn EU INTERSPAR- www.spar.hr PRICE COUNTRY OF Monini S.P.A. Monini - extra Zvijezda Zvijezda extra 0.75L Agrolaguna Ol Istria - extra 0.5 L 47 kn 100 kn Levanat Podravka La Espaniola Trenton d.o.o. Levanat extra SMS - olive La Espaniola - Mali skoj extra 1L 70 kn EU 0.50 L 38 kn 75 kn Spain Ζάγκρεµπ 30.11.2011 Παναγιώτης Πρεβεζάνος Σύµβουλος ΟΕΥ Α