ΚλασικΩ ΣΥ Λ Λ Ο)1ΓJfI Η ΜΟΥΣΚΗ 33: ΡΟΣΝδιάσημες εισαγωγές Ο Κουρέας της Σεβίλης. Η Κλέφτρα Κίσσα Γουλιέλμος Τέλος. Η ταλίδα στο Αλγέρι. Σεμίραμις Αρια: Nacqui all' affano e al piano, από τη "Σταχτοπούτα" La Danza: Taranella ΤΟ ΠΕΡΟΔΚΟ Ο συνθέτης Ροσίνι έρωτας με την όπερα 33/1 Μουσικό σημείωμα Οδηγός για τη μουσική 33/4 Μουσική εκτέλεση Μια απλή παρτιτούρα από τον Γουλιέλμο Τέλο 33/5 Ακούγοντας τη μουσική Ανάλυση των εισαγωγών του Ρσσίνι 33/9 Αλλες συνθέσεις Η ταλίδα στο Αλγέρι 33/12 Η ορχήστρα Το λαούτο ένα έγχορδο Εγγύηση Μουσικής Ποιότητας Οπισθόφυλλο Η MOS. λόγω των αυατηρά επιλεγμένων και μεγάλων σε όγκο αγορών που πραγματοποιεί, σας εγγυάται κορυφαία ποιότητα κλασικής μουσικής σε απίστευτα χαμηλή τιμή. Καμία απολύτως παραχώρηση δεν έχει γίνει ως προς την ποιότητα. Οι δίσκοι CD έχουν τις υψηλότερες δυνατόν προδιαγραφές (DDD σημαίνει ότι έχει γίνει ψηφιακή εγγραφή και επεξεργασία, ώστε να έχουμε τέλεια αναπαραγωγή του ήχου). Για την έκδοση της σειράς συνεργάστηκαν: Μετάφραση: Επιμέλεια: Διεύθυνση Έκδοσης: Εκτύπωση: Γιάννης Γιώργος Β. Χαραλαμπίδης Βασίλης Θυμιανός ΜονεμΌασίτης ΑΦΟ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑ ΕΠΕ Τίτλος πρωτοτύπου: ROSSINI grea over1ure.s 1993 Orbis Publishing Limied, London 1993 για την Ελληνική γλώσσα: Α. ΑΛΕΞΑ & ΣΑ σε. Εθν. Αντιστάσεως 10 141 23 Λυκό6ρυση Τηλ.: 282 2040, 284 1898 ISSN 11Ο6207Χ ISBN 9607354567 ΡΟΣΚΝΚ Στα τριάντα επτά του χρόνια, έχοντας συνθέσει τριάντα εννέα όπερες, ο Τζοακίνσ Ροσίνι δηλώνει ευθαρσώς τσ δημιουργικό τσυ κορεσμό και εγκαταλείπει οριστικά τη φόρμα της μσυσικι1ς που δόξασε, αλλά και δσξάστηκε από αυτ11ν. Γενναία απόφαση, την οποία δεν πρόδωσε στα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Συνεπής, αφοσιι{)θηκε στην απόλαυση εκείνων που μαζί με τη μουσικι1 υπερείχαν στις προτεραιότητές του : όμορφες γυναίκες και νόστιμα εδέσματα. Πνευματώδης και οξυδερκής καθώς ήταν, εγκλιματιζόταν αμέσως στο οποιοδήποτε περι6άλλον, γεγονός που τον έκανε καλοδεχούμενο και κοσμαγάπητο. Συνέθετε με εκπληκτική ταχύτητα και ευκολία μοναδική. Κανένα ωστόσο ίχνος προχειρότητας δεν ανιχνεύεται στα έργα του. Η μουσική του ρέει με μιά α6ίαστη φυσικότητα κραυγάζοντας σε κάθε της φράση τα ζηλευτά πηγαία χαρίσματα του ζωοδότη της. Απαλλαγμένος από το άγχος της δημιουργίας, ο Τζοακίνο Ροσίνι έπλασε μουσική φωτεv11, γεμάτη ζωντάνια και υγεία. γ πηρέτησε με πάθος αλλά χωρίς φό60 την όπερα, κυριαρχώντας σε κάθε δομική συνισταμένη της. Γι' αυτό και τα έργα του φέρουν τα σημάδια του δημιουργού τους πολύ πιό έντονα από. τα σημάδια του καιρού τους. Το πλέον χαρισματικό τέκνο του Πέζαρο, καθόρισε με τις αποφάσεις του την εξέλιξη της τέχνης των ήχων. Τις εξαίσιες Έξι Σονάτες Εγχόρδων του, έργο το οποίο αποτελεί επιτομι1 της μουσικι1ς σκέ1jnις του Μότσαρτ και του Χάιντν και προαναυγέλλει μεγαλόπρεπα τη μουσική του Σούμπερτ, τις. συνέθεσε στην ηλικία των δώδεκα χρόνων. Σκεφθείτε μόνον τι έχασε η οργανική μουσικι1 από την απόφασ1 του να ασχοληθεί αποκλειστικά με την όπερα. Και τί κέρδισε η όπερα, Όε6αίως!! Γιώργος Β. Μονεμυασίτης
+....,.. Α ΡΟΣΝ ΕΡΩΤΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΕΡΑ Λιάσημος Ύια τις σφριγηλές κωμικές όπερές του, ο Ροσίνι απόλαυσε την ομορφιά της ζω1ίς και θάμπωσε τον κόσμο με το πρωτοποριακό του έρύο. Ο Τζοακίνο Aντόιo Ροσίνι, ο,άνθρωπος πσυ επροκειτο να σαρωσει σαν θύελλα τις όπερες της ταλίας, γεννήθηκε στις 29 Φεoρoυαρίou του 1792 στο Πέζαρο, μια παραθαλάσσια κωμόπολη της κεντρικής ταλίας, στις ακτές της Αδριατικής. Ο πατέρας του τζουζέπε, ήταν ταλαντούχος τρομπετίστας και η μητέρα του, Άννα, ήταν δημαριλής τραγουδίστρια σε ελάσσονες οπερατικούς ρόλους. Ο τζουζέπε έγινε δάσκαλος του κόρνου στην Ακαδημία της Μπολόνια το 1801 και άρχισε να διδάσκει μουσική στον εννιάχρονο γιο του. Το 1803 όταν η οικογένεια ζούσε στη Λούγκα, ο Ροσίνι διδάχτηκε μουσική από τον εφημέριο της περιοχής, Τζουζέπε Μαλέρμπι, η ευρυμάθεια του οποίου επηρέασε οαθιά το αγόρι. Ένας ταλαντούχος νέος ο νεαρός Ροσίνι ήταν aπείθαρχoς μαθητής αλλά ταλαντούχος μουσικός. Τραγουδούσε, έπαιζε οιολί, κόρνο και πιάνο, έδινε δημόσιες παραστάσεις και συνέθετε. Οι διάσημες Sonae a quaro (Σονάτες για Έγχορδα) γράφτηκαν το 1804, όταν ήταν 12 χρονών. Ήδη το 1805 η οικογένεια είχε εγκατασταθεί στην Μπολόνια. Τον επόμενο χρόνο ο Ροσίνι γράφτηκε στη Σχολή Μουσικής της Μπολόνια, σε ηλικία 14 χρόνων και έγραψε την πρώτη του ''opera seήa" (σοοαρή όπερα), Δημήτριος και ΠολύΌιος. Το 1810 ο Ροσίνι έφυγε από τη Μουσική Σχολή της Μπολόνια και ξεκίνησε μια εκπληκτικά παραγωγική σταδιοδρομία. Συνέθεσε 39 όπερες σε λιγότερο από 20 χρόνια. Αρχικά στράφηκε στην ''opera buffa"(κωμική όπερα). Το είδος ήταν τότε πολύ δημοφιλές και ταίριαζε στην εύθυμη, αισιόδοξη φύση του Ροσίνι. Η δεύτερη κωμική όπερά του L'Equivoco Savagane (Η περίεργη παρεξήγηση) που παίχτηκε στην Μπολόνια το 1811 ήταν ένα θρίαμοος και τον επόμενο χρόνο ανέοασε άλλες δύο όπερες. Ο Ροσίνι είχε τώρα συμοόλαιο συνεργασίας με την περίφημη όπερα του Μιλάνου La Scala και με τα θέατρα της Βενετίας. Σε λίγο καιρό είχε δώσει στην ''opera buffa" την προσωπική του σφραγίδα. Το Φεορουάριο του 1813, στο Θέατρο Πάνω: Η προσηνής φυσιογνωμία του Ροσνι δεν πρόδιδε την εξαιρετικό εργατική φύση του. La Fenice της Βενετίας δόθηκε η πρεμιέρα του πρώτου σοοαρού του αριστουργήματος, Tancredi. Το έργο αμφισοητούσε τις οπερατικές συμοάσεις και είχε τεράστια επιτυχία. Το θρίαμοο αυτό ακολούθησε ένας άλλος, τρεις μήνες αργότερα, με την κωμική φάρσα L 1aliana in Algeri (Η ταλίδα στο Αλγέρι). Το έργο σήμανε την πρώτη πραγματική άνθηση της κωμικής ιδιοφυl:ας του και με αυτό το δίδυμο
Αριστερά: Το εξωτερικό της Λα Σκάλα, της περίφημης όπερας του Μιλάνου, όπου παρουσιάστηκαν πολλές όπερες του Ροσίν. D Έκανα μουσική του μέλλοντος χωρίς να το ξέρω.. Ο Ροσίνι σε μια συζ1ίτηση με το Γερμανό συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ, 1860. επίτευγμα, ο Ροσίνι στα 21 χρόνια του έγινε ο δημοφιλέστερος συνθέτης της ταλίας, κερδίζοντας διεθνή φήμη. Το 1815 ο Ροσίνι δέχτηκε μια γενναιόδωρη πρόταση: να εργαστεί στη Νάπολη για τον εκατομμυριούχο ιμπρεσάριο Ντομένικο Μπαρμπάια. Η αγαπημένη diva (τραγουδίστρια) του Μπαρμπάια και ερωμένη του, ήταν η ζαμπέλα Κολμπράν. Εξαιρετικά αδιάφορη προσωπικότητα ε κτός σκηνής η Κόλμπραν, όταν έπαιζε μεταμορφωνόταν εντελώς και μάγευε το ακροατήριο με το φωνητικό της φάσμα. Ο Ροσίνι την ερωτείrηκε κεραυνο6όλα. Τον ίδιο χρόνο ο συνθέτης προσκλ11θηκε να γράψει μια όπερα για ένα θέατρο στη Ρώμη. Η Almaviv(4 που σύντομα μετονομάστηκε σε Il Barbiere di Seviglia (Ο Κουρέας της Σε6ίλης), απέτυχε. Αλλά στις άλλες πόλεις το κοινό συνέρρευσε να δει την όπερα που εμέλετο να γίνει η πιο δημοφιλής του συνθέτη. εγκατέλειψε διαμαρτυρόμενος την ταλία, τον Οκτώ6ριο του 1822. Συνοδευόμενος από την ζαμπέλα, ο Ροσίνι έφτασε στο Παρίσι όπου τον υποδέχτηκαν με τιμές και κατόπιν συνέχισε για το Λονδίνο, όπου συναντήθηκε με τον Βασιλιά Γεώργιο Υ. Κατά την παραμονή του στην Αγγλία, διηύθυνε αρκετές όπερές του και μαζί με την ζαμπέλα έκαναν αναρίθμητες, προσοδοφόρες, δημόσιες εμφανίσεις. Από το 1824 ο συνθέτης εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής. Έγραψε μουσική σε γαλλικούς στίχους και υπηρέτησε τις γaj.j..λκές προτιμήσεις. Το 1829, η πρωτοποριακή παραγωγή του επι DΛε 6λέπω κανέναν. Λεν πηγαίνω πουθενά και ζω δυστυχισμένος, περιμένοντας ένα καλύτερο μέλλον. ο Ροοίνι σε επιστολ1ί του στην πριγκίπισσα Ερκολάνι, ακριοο>; πριν από το θάνατο του πατέρα του, το 1839. Κάτω: Το 1824 ο Ροσίνι και η ζαμπέλα εγκαταστάθηκαν οριστικά στο Παρίσι και είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις Παρισινές διασκεδάσεις σε μέρη όπως οι Κήποι Τουιλερί. Γάμος γεμάτος προ6λήματα Ο Ροσίνι παντρεύτηκε την ζαμπέλα στις 16 Μαρτίου του 1822. Ήταν 30 χρονών κι εκείνη 37, αj..λά το ζευγάρι ήταν αταίριαστο και ο γάμα; τους δεν ήταν ευτυχισμένα;. Ψ ιθυριζόταν ότι ο Ροσίνι την παντρεύτηκε εν μέρει για την περιουσία της. Το ζευγάρι επισκέφτηκε τη Βιένη, όπου ο Ροσίνι συνάντησε τον Μπετό6εν και έμεινε κατάπληκτος από τη φτώχεια του Γερμανού συνθέτη. Όταν επέστρεψε στην πατρίδα, απογοητεύτηκε από την ψυχρή υποδοχή που επεφύλαξαν οι Βενετοί στην όπερά του Semiramide και
Τεχονότα Ο Ροσίνι... εν συντομία 1792: Γεννιέται στις 29 Φεβρουαρίου στο Πέζαρο, ταλα 1804: Συνθέτει τις Έξι Σονάτες ΕΥχόρδων 1806: Γράφεται στη Μουσική Σχολή της Μπολόνια, γράφει την πρώτη του όπερα, Δημήτριος και ΠολύΒιος 181 Ο: Γράφειαρκετέςεπιτυχημένεςκωμικές όπερες: Το ΣυμΒόλαιο του Γάμου, Η Παράξενη Παρεξήγηση και άλλες 1813: Πρεμιέρα του πρώτου σοβαρού αριστουργήματός του, Tancredi, στο θέατρο La Fenice της Βενετίας 1815: Μετακομίζει στη Νάπολη, αρχίζει να συνθέτει την όπερα Ο Κουρέας της ΣεΒίλης, γνωρίζει την ζαμπέλα Κολμπράν 1822: Παντρεύεται την ζαμπέλα Κολμπράν, εγκαταλείπει την fταλία και φεύγει στο Παρίσι και στην Αγγλία 1824: Επιστέφει και εγκαθίσταται στο Παρίσι 1829: Συνθέτει τον Γουλιέλμο ΤέλΟ,αποφασίζει να μην ξαναγράψει όπερα 1837: Συζεί με την Ολυμττία Πελισιέ, υποφέρει από την αρρώστια 1846: Παντρεύεται την Ολυμπία Πελισιέ 1857: Αρχίζει να συνθέτει τα Peche de Vieίllese (Αμαρτήματα των Γηρατειών) 1868: Πεθαίνει στις 13 Νοεμβρίου και θάβεται στο κοιμητήριο Περ Λασέζ στο Παρίσι στέφθηχε από τον uillaume Tell (Γουλιέλμος Τέλο;). Ο συνθέτης είχε υπογράψει τώρα συμοόλαιο με το Κάρολο Χ της Γαλλίας. Δαιμόνιος διαπραγματευτής ο Ροσίνι ανέστειλε την εργασία του στην όπερα μέχρι την οριστιχοποίηση του συμοολαίου. Ο Γουλιέλμος Τέλος επρόχειτο να γίνει η "μεγάλη όπερα" του. Αποδείχτηχε επίσης το οπερατιχό χύχνειο άσμα του. Η παλίρροια της μοίρας Ξαφνιχά στα 37 του χαι στο dπoχoρύφωμα της σταδιοδρομίας του, ο Ροσίνι αναχοίνωσε ότι δε θα ξανάγραφε για το θέατρο. Οι λόγοι που τον οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση είναι ασαφείς, αλλά ο Κάρολος Χ είχε αντιχατασταθεί από την "αστιχή μοναρχία" του Λουδοοίχου Φίλιππου, μετά την επανάσταση του 1830 χαι το συμοόλαιο του Ροσίνι είχε λήξει. Η παλίρροια της μοίρας άλλαζε για τον οασιλιά της όπερας. Η αγαπημένη του μητέρα είχε πεθάνει το 1827 χαι ο ίδιος οασανιζόταν από την αρρώστια χαι την χατάθλιψη ολόχληρη τη δεχαετία του 1830. Μετά το θάνατο του πατέρα του το 1839, η δημιουργικότητα του Ροσίνι είχε σχεδόν στερέψει. Ήταν ανέχαθεν πολύ συνδεδεμένος με τους γονείς του και η απώλειά τους του στοίχισε πολύ. Παράταση ζωής Ο Ροσίνι χώρισε με την lζαμπέλα το 1837 χω ζούσε με την πρώην εταίρα Ολυμπία Πελιζιέ. Κάτω: Σκηνικό για την όπερα La Donna del Lago (Η Κυρό της Λίμνης) του Ροσίνι, η οποία γρόφτηκε το 1819. Το 1846, τον επόμενο χρόνο από το θάνατο της lζαμπέλας, παντρεύτηχε την Ολυμπία που ήταν ερωμένη του επί 15 χρόνια Αφού έμειναν μεριχά χρόνια στην ταλία, ο Ροσίνι χαι η Ολυμπία επέστρεψαν στο Παρίσι το 1855 χαι έμειναν για πάντα εχε Το Παρίσι έδωσε τώρα στον συνθέτη μια παράταση ζωής. Μετά από 20 χρόνια αρρώστιας, ξαναορήχε τις δυνάμεις του χαι το σπινθηροοόλο πνεύμα του αναδύθηχε στην επιφάνεια. Έμεναν με την Ολυμπία στην οδό ντε λα Σοσέ χαι έχτισαν μια οίλα στο προάστιο του Πασί, όπου τα παρτέρια των λουλουδιών σχημάτιζαν διάφορα μουσιχά όργανα. Δημιουργικό ξέσπασμα Στα σπίτια αυτά το ζευγάρι οργάνωνε τα περίφημα "Samedi Sοίrs"(Σαοοατιάτιχα Βραδινά), όπου ο Ροσίνι δεχόταν τους μεγαλύτερους χαλλιτέχνες χαι μουσικούς της εποχής. Σε ένα ξέσπασμα δημιουργιχότητας παρήγαγε πολυάριθμα μιχρά έργα, όπως τα Peches de Vieillese (Αμαρτήματα των Γηρατειών). Το 1864 ο συνθέτης έγραψε το εχπληχτιχό θρησχευτιχό έργο Peie Messe Solenelle (Μιχρή Πανηγυριχή Λειτουργία). Ο Ροσίνι στο υπόλοιπο της ζωής του είχε σχεδόν αποσυρθεί χαι δε γνώρισε ποτέ ξανά τη δόξα της πρώτης σταδιοδρομίας του. Το φθινόπωρο του 1868, μια επέμοαση αποχάλυψε τον χαρχίνο χαι πέθανε την Παρασχευή 13 Νοεμορίου σε ηλιχία 76 χρόνων. Θάφτηχε στο χοιμητήριο Περ Λασέζ στο Παρίσι. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 1887, έγινε μεταχομιδή των οστών του στην εχχλησία "Σάντα Κρότσε" της Φλωρεντίας. Ο Ροσίνι χρησιμοποιούσε ελεύθερα. κομμάτια από έργα του σε άλλα έργα. Αλλά όταν δημοσιεύτηκε μια συνολική έκδοση των έργων του, μάλλον θορυβήθηκε από το γεγονός ότι όλοι πλέον μπορούσαν να ακούσουν διάφορα ό μοια μουσικά κομμάτια, να ξεφυτρώνουν διαρκώς. Η δημοφιλέστατη άρια Dί ani palpii από τον Τancredίαποκαλούνταν συχνά ". Αρια του Ρυζιού" γιατί διαδίδονταν ότι ο Ροσίνι την είχε γράψει σε τέσσερα λεπτά, όση ώρα χρειάζεται για να βράσει το ρύζι.
Ο Κουρέας της Σεβίλης [1] Το vτεμπoύτo της Almaviva όπως ονομαζόταν αρχικά η όπερα στις 20 Φε6ρουαρίου του 1816 ήταν ένα φιάσκο. Οι υποστηρικτές του διάσημου ταλού συνθέτη όπερας Τζο6άνι Παϊζιέλο σφύριζαν και αποδοκίμαζαν σε ολόκληρη την παράσταση. Ο Παϊζιέλο είχε γράψει τη μεγάλη επιτυχία του Ο Κουρέας της ΣεΌίλης το 1782 και σύμφωνα με την αμετάπειστη γνώμη των οπαδών του, δεν ήταν δυνατόν ένας 24άχρονος τυχάρπαστος σαν τον Ροσίνι να τολμά ένα ανταγωνιστικό έργο. Από τη δεύτερη παράσταση όμως, το ακροατήριο άλλαξε γνώμη. Η Κλέφτρα Κίσσα [2] Α υτή η δίπρακτη ''opera buffa" γράφτηκε το 1817 και πρωτοπαρουσιάστηκε στην περίφημη Λα Σκάλα του Μιλάνου, στις 31 ΜαίΌυ του ίδιου χρόνου. Οι φιλόμουσοι του Μιλάνου είχε 1]δηαπορρίψει δύο όπερές του και με την Κλέφτρα Κίσσα ο Αριστερά: Αφίσα για μια παραγωγή του Γουλιέλμου Τέλου, με την ευκαιρία των γενεθλίων του συνθέτη το 1884. συνθέτης προσπάθησε να ξανακερδίσει την εκτίμηση που πίστευε ότι του αξίζει. Η εισαγωγή παρέμεινε ανέκαθεν πολύ πιο δημοφιλής από την όπερα. Γουλιέλμος Τέλος [3] Η μεγάλη Ρομαντική όπερα του Ροσίνι Γουλιέλμος Τέλος, που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Όπερα του Παρισιού το 1829, ήταν το τελευταίο μεγάλο οπερατικό έργο του συνθέτη. Η διάρκεια της ερμηνείας της πρωτότυπης γραφής της είναι έξι ώρες και για τη σύνθεσή της ο Ροσίνι κατέ6αλε το μεγαλ ύτερο κόπο και την περισσότερη ενέργεια από κάθε άλλο έργο του. Στην εισαγωγή ο συνθέτης συνδυάζει τέσσερα περιγραφικά τμήματα με τον τρόπο του συμφωνικού ποιήματος (οργανικό μουσικό έργο με περιγραφικό πρόγραμμα). Η εισαγωγή αρχίζει με μια αλπική ανατολή που την ακολουθεί μια μανιασμένη θύελλα. Έπειτα έρχεται η γαλήνη και τελικά ακούγεται το εμ6ατήριο του Ελ6ετικού στρατού. Όλα τα στοιχεία συμ6άλλουν στη δημιουργία της δραματικής έντασης και που χαρακτηρίζουν το έργο. της συγκίνησης Η ταλίδα στο Αλγέρι [4] Ο Ροσίνι ήταν μόλις 20 χρονών όταν συνέθεσε αυτό το έργο που αποδείχτηκε η πρώτη του μεγάλη επιτυχία στην ''opera buffa" και του χάρισε τη διεθνή αναγvώριση. Χρειάστηκε λιγότερο από ένα μήνα για να ολοκληρώσει την παρτιτούρα και η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στο Θέατρο Σαν Μπενεντέτο της Βενετίας, στις 22 ΜαιΌυ του 1813. Μετά από αυτήν την επιτυχία, ο νεαρός Ροσίνι ξεκίνησε μια σταδιοδρομία που θα τον αναδείκνυε στον δημοφιλέστερο συνθέτη όπερας της ταλίας. Σεμίραμις [5] Πρόκει ται για το σο6αρότερο οπερατικό έργο του Ροσίνι μετά τον Γουλιέλμο Τέλο. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο La Fenice της Βενετίας, στις 3 Φε6ρουαρίου του 1823. Πρωτοτυπία της εισαγωγής είναι ότι ενσωματώνει μουσική από την όπερα, πράγμα που ενδυναμώνει το δεσμό ανάμεσα στην οργανική σύνθεση της αρχής και στο δράμα που ακολουθεί.,αριa: Nacqui all' affanno e al piano [6] από τη Σταχτοπούτα Η όπερα Σταχτοπούτα 6ασίζεται στο γνωστό παραμύθι και παρουσιάστηκε πρώτη φορά στη Ρώμη το 1817. Την άρια αυτή, 'Ή ζωή μου είναι θλίψη και δάκρυα", τραγουδά η ηρωίδα στο φινάλε του έργου. Ο Χορός: Taranella [7] Από το 1830 μέχρι το 1835 ο Ροσίνι συνέθεσε διάφορες άριες και ντουέτα για τραγουδιστές της Παρισινής κοινωνίας όπου σιίχναζε. Τα έργα αυτά εκδόθηκαν σε ένα τόμο με τίτλοsοirees Musicales το 1835. Ο Χορός γράφτψ"ε στο εύθυμο ύφος της ταραντέλας, του 180υ αιώνα. ΜΟΥΣΚΕΣ ΕΝΝΟΕΣ Opera buffa ταλικά, η κωμική όπερα, όπου καθημερινοί χαρακτήρες συνδυάζονται σε ξένοιαστες ιστορίες.
ι,,.... '.!! ' 5'ιiC?.vlJC ιik rifefzj ΓΟΥ ΛΕΛΜΟΣ ΤΕΛΟΣ ΕΣΑΓΩΓΉ / Κιθάρα fi.. Ω,. ι'iiιi... _...!"'... "'Σ ".J D D D D D D D D Α Β D D D D D Β Β 1 1 1 1 1 1 1 1 3 4 5 1 1 1 1 1 3 5 5 Ρ 5 5 1 1 1 5 5... Ω _L " I'OI. _8.i.,.,., ',. "'Σ........, aι, aι / ( ''" 4............ " Α F# D.J D D D D D D D D Α Β Β 4 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 : 4 5 1 3 ff 1 1 1 5 5 1 1 1 D D D '.., aι ι ι ι.,........ / 7 ιr. ι... ι r ''''... r r ι r r r r.j ΒΑ === ι.ι.ιιιι ι... D C Β Β Β Β Β Β Β Β Β 5 4 3 2 i 3 1 2 2 2 2 2 2 2 2 f 4 4 1 1 1 3 3 D D Ε Ε '... _. aι ι;: ι;: J.. aι, r r r i.,
/ / ι i fi 10 ιif ι ι ι ον ι ι ι ι = Β Ε Β Ε Β Ε Β Α F# Ε Β Β 2 5 2 5 2 5 2 1 3 2 1 2 2 Β r ι ι ι 3 3 3 1 5 3 3 3 Ε Ε Ε Β Β Ε Ε Ε., 1ι. ιif a.ι ιif.,., ' r r r i fi 13 r "'.... lj. ι ι ι ι ι, ι ι ι η ι..ι ιιι. ι Β Β Β Β Β Β Β Ε Β Ε Β Ε D C# 2 2 2 2 2 2 2 5 2 5 2 5 4 3 3 3 3 3 3 1 5 Ε Ε Ε Ε Ε Α Α.,,,1ι. ιif.,., ιif.&ι ' J J r r r r r J,I. 16 /,., = "" ι r; a.ι = v... D D D D D D D D D Α Β D D 4 1 1 1 1 1 1 1 1 3 4 5 1 1 2 1 1 1 ρ 5 5 D r;,;..,,.,.,., "" 1ι. ιif. ιif a.ι ' ι ι Δ r
r 11 U 19 "" U......... D D D Β Β Α F# D D D v 1 1 1 3 5 5 4 2 1 1 1 D D D D D D 1 1 1 1 1 1 5 5 1 1 1 D D D "... r r r '...... 8.{ 8.{ 8.{ 5 5...... 8.{ 8.{ 11, U' 22 V' 11 """... ι r {...... r r ""...... f) Α Β Β D C Β Α Β Ε F# 3 4 5 1 3 5 4 3 2 1 3 1 1 2.ff f 1 1 1 4 4 1 1 1 D D '..,.,.,., '"' ι:: ι:: r r Δ / '" 25 11 "" f'..,., r r "" f) Β Α F# Ε i 3 ' 3 3 3 3 5 4 3 2 4 2 5 5 1 1 1 1 1 1 1 ".. '"' 8.{ '"' '......ι,
ι /, "... J,I. 1 &/ "': &/ &/, f) "...... 28... D 1 1... D 4 1 D 1m r C 3 2 F# ' J &/... L r C 3 2 F# "': &/ L "': r' Β 2 1 L "': r' Β 2 1 i " J,I. /... 31 11.. 1 L &/, Ί...ν f) Α Α 1 1 5 5 C... &/ "... '" &/ 112. &/ &/ " &/ "': LI L v Α D Ε F# 1 2 1 2 f 4 D L # "':... Υ Α D 1 5 5 4 C D LI "!' r' LI... 1 ι, L 1 L &/ &/ ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΣ Μια επιλογή από εύκολα στην εκτέλεση θέματα από το CD: Θέση [3].Αν συμοουλευτείτε τις οδηγίες στη σελίδα ιν του Αξία φθόγγου: }= 1/8. = 1/4 ]'ι= 1/2 j=l d=2 0=4 1 ου τεύχους της σειράς, θα μπορέσετε να παίξετε τις Παύση: = 1/8 :ι = 1/4 7 = 1/2 = 1 _ = 2 = παύση ολοκλήρου μελωδίες της παρτιτούρας ακόμη κι αν δεν έχετε μουσικές γνώσεις Παρεστιγμένη νότα Ο.): επιπλέον το ήμισυ της κανονικής χρονικής αξίας Κάθε νότα σημειώνεται με το όνομα της (αν ρρ = πολύ σιγά mj' = μετρίως δυνατά (1) συνενώνει νότες σε μια φράmι παίζετε πιάνο κοιτάξτε παρακάτω για τις θέσεις Ρ = σιγά f = δυνατά (σύζευξη διαρκείας), ή (2) ενώνει νότες συνώνυ mp = μετρίως σιγά ff = πολύ δυνατά μες (σύζευξη), και σε αmήν την περίπτωση τους στα πλήκτρα). Οι αριθμοί δείχνουν τις θέσεις > = περισσότερο τονισμένη νότα χτυπάμε μόνο την πρώτη νότα και αφήνουμε τις των δαχτύλων αρχίζοντας από το 1 (αντίχειρας) r. = κορόνα άλλες απλώς να διαρκέσουν. Δ & V (τόξα) δείχνουν τα σημεία στα οποία έχει συντομευτεί η μουσική ===== (cresc.) = αύξηmj της ένταmjς ===== (Dim.) = ελάττωση της έντασης Το χρονικό σήμα στην αρχή του πενταγράμμου δείχνει τον αριθμό των χρόνων ανά μέτρο.το κλειδί είναι Σολ: παίξτε όλες τις Φα, Φα # ΠΑΝΟ Μέτριο.Τα τμήματα 1 και 2 (μέτρο 31 μέχρι τέλος): την πρώτη ΕΓΧΟΡΔΑ Εύκολο.!IIOI φορά παίξτε μέχρι το τέλος του μέτρου 32, κατόπιν επιστρέψτε στο μέτρο 2S και παίξτε μέχρι το τέλος, ΞΥΛΝΑΠΝΕΥΣΤΑ Μ'τριο παρω..είπσντας αυτή τη φορά τα μέτρα 31 και 32. ΚΘΑΡΑ Εύκολο
ΣΠΟΥΔΑΕΣ ΕΣΑΓΩΓΕΣ Ο Ροσίνι είναι πασίγνωστος ως ιδιοφυής δημιουρύός κωμικής όπερας. Αλλά και ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε την εισαύωγή είναι μοναδικός: εύκατέλειψε την παραδοσιακή μορφή εισαγωγής Ύια χάρη της μουσικής που μυεί το ακροατήριο στο δράμα της όπερας από την αρχή. Ο ΚΟΥΡΕΑΣ ΤΗΣ ΣΕΒΛΗΣ [1] Μια σύντομη εισαγωγή που περιλαμβάνει πολύ δυνατές συγχορδίες και μια ρέουσα μελωδία στο βιολί, oδηγαjν στην κύρια εναρκτήρια μουσική. Η πρώτη μελωδία που μοιάζει με ηχώ και παίζεται από πίκολο και βιολιά αφήνει μιαν ανατολίτική αίσθηση. Μετά από ένα ηχηρό ορχηστρικό πέρασμα και τέσσερις μακριές τρίλιες των εγχόρδων, αναδύεται ένα δεύτερο θέμα που παίζουν το όμποε και το κλαρινέτο. Η μελωδία επαναλαμβάνεται από το κόρνο και το κλαρινέτο. Κατόπιν ξεκινά μια από τις πλέον αγαπημένες ορχηστρικές κορυφώσεις του Ροσίνι που οδηγεί στο τέλος τοο πρώτοο μέρους της μουσικής. Ακολουθεί ένα τμήμα ανάπτυξης όπου επανεισάγονται τα αρχικά θέματα παραλλαγμένα και διακοσμημένα. Η μουσική κορύφωση επανέρχεται και με μια αιφνίδια και συναρπαστική αλλαγή του ρυθμού, η μουσική ξεσπά στο τελευταίο τμήμα, οδηγώντας την εισαγωγή σε μια χαρούμενη κατάληξη. Η ΚΛΕΦΤΡΑ ΚΣΣΑ [2] Η δημοφιλής αυτή εισαγωγή αρχίζει με τρία ρολαρίσματα του ταμπούρου που επικαλούνται την προσοχή μας και εισάγουν τη μουσική του αρχικού θέματος που μοιάζει με εμβατήριο. Τα χάλκινα πνευστά και τα τύμπανα ενισχύουν τους στρατιωτι Πάνω: Σκηνικό για την παράσταση Ο Κουρέας της ΣεΒίλης στο θέατρο La ScaIa. κούς ρυθμούς. Τα ρολαρίσματα του σόλο ταμπούρου επανέρχονται και οδηγούν το εισαγωγικό αυτό τμήμα στα τελικά του μέτρα. Η κύρια μουσική αρχίζει με τα έγχορδα, τα βιολιά και, παραδόξως, οι βιόλες αναλαμβάνουν τη μελωδική ηγεσία. Η μουσική επαναλαμβάνεται, αλλά τώρα το φλάουτο τονίζει τη μελωδική γραμμή. Ακολουθεί ένα θυελλώδες τμτ'ιμα με αρμονικές συγχορδίες στο τρομπόνι αλλά σταδιακά η μουσική ησυχάζει και ένα αργό τμήμα για φαγκότο και χάλκινα πνευστά οδηγεί τη μουσική στο μέρος της
ανάπτυξης. Στο σημείο αυτό είναι μεγάλη η συνεισφορά των πνευστών. Το αργό τμήμα επαναλαμβάνεται, αλλά αυτή τη φορά οδηγεί σεμια τελική επανέκθεση των προηγούμενων θεμάτων. ΓΟΥΛΕΛΜΟΣ ΤΕΛΟΣ [3] ο Ροσίνι συνέθεσε το εναρκτήριο μέρος για πέντε σόλο τσέλα με τη συνοδεία βαθύχορδου. Το αποτέλεσμα είναι μια μουσική βαθιά γαλήνια, που μόλις αναταράζει ο απόηχος του ρολαρίσμαρτος ενός τυμπάνου, που προαγγέλλει τον κεραυνό. Τελικά η γαλήνη διακόπτεται και γρήγορες αρμονικές συγχορδίες των εγχόρδων και ένα αιχμηρό σχόλιο των πνευστών οδηγεί τη μουσική σε μια σταδιακή κορύφωση. Η θύελλα ξεσπά. Κατιούσες αρμονικές συγχορδίες των εγχόρδων αντιπαραβάλλονται με τις ισχυρές, αναδυόμενες νότες των τρομπονιών, ενώ τα τύμπανα επαναλαμβάνουν τα επίμονα, στικτά χτυπήματά τους. Τελικά η θύελλα υποχωρεί και ξαναγυρίζουμε για άλλη μια φορά στην ειρηνική διάθεση του εναρκτήριου μέρους. Ένα σόλο φλάουτο εισάγει μια λυρική μελωδία και επανεμφανίζεται σε αντιθετικά, διακοσμητικά σχήματα. Ξαφνικά τρομπέτες και κόρνα αναγγέλλουν την άφιξη του Ελβετικού στρατού, που συνοδεύεται από τα θορυβώδη τύμπανά του. ΑιΤό το διάσημο εμβατήριο ένα από τα πιο γνωστά συνθέματα του Ροσίνι σηματοδοτεί το θριαμβικό τέλος της εισαγωγής. Η ΤΑΛΔΑ ΣΤΟ ΑΛΓΕΡ [4] Μια αξέχαστη μελωδία που παίζει το όμποε και συνοδεύεται από το πιτσικάτο των εγχόρδων, είναι το κύριο xαρακτηρισkό της αρχής αυτής της εισαγωγής. Μετά από μια σύντομη κορύφωση, η μελωδία επιστρέφει, αυτή τη φορά στο όμποε και στο κλαρινέτο για να οδηγήσει τελικά σε ένα ζωηρότερο τμήμα Ένα εύθυμο θέμα των ξύλινων πνευστών τονίζεται από δυνατές συγχορδίες που παίζει ολόκληρη η ορχήστρα. Ακολουθεί μια γέφυρα με έντονες αρμονικές συγχορδίες των εγχόρδων κι έπειτα η μουσική γαληνεύει σταδιακά, ενώ ένα σόλο μπάσο εισάγει το δεύτερο θέμα. Εδώ ηγούνται ξανά τα ξύλινα πνευστά με επικεφαλής το όμποε. Μια συγκλονιστική κορύφωση και ένα σύντομο σόλο βιολί ολοκληρώνουν αυτό το τμι'ιμα. Τα αρχικά θέματα επανέρχονται και η πρώτη μελωδία αναπτύσσεται περισσότε Πάνω: Σκηνή από την όπερα του Ροσίνι Γουλιέλμος Τέλος, που βασίστηκε στο γνωστό μύθο. Στο Λονδίνο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1830. ρο. Η δεύτερη μελωδία εισάγεται από το φλάουτο και το φαγκότο και κατόπιν η μουσική τελειώνει με θορυβώδη τρόπο. ΣΕΜΡΑΜΣ [5] Την εισαγωγή ανοίγουν ρολαρίσματα των τυμπάνων και η μουσική κινείται από πιανίσιμο (πολύ ήσυχα) σε φορτίσιμο (πολύ δυνατά) σε λιγότερο από μισό λεπτό. Μια σύντομη παύση οδηγεί σε μια ήσυχη, ρέουσα μελωδία που παρουσιάζουν τα κόρνα και τα φαγκότα. Το προηγούμενο φορτίσιμο επιστρέφει και κατόπιν επαναλαμβάνεται η μελωδία του κόρνου για δεύτερη φορά αλλά τώρα στα ξύλινα πνευστά με τη συνοδεία διακοσμητικών πιτσικάτι σε αρμονικές συγχορδίες, των εγχόρδων. Μια ξαφνική δραματική συγχορδία διακόmει και αρχίζει το κύριο μέρος της εισαγωγής. Μετά από ένα ακόμη πιτσικάτο, η εναρκτήρια μουσική επιστρέφει, ακολουθούμενη από μια ελαφριά, αιθέρια μελωδία των βιολιών, η οποία αναπτύσσεται από ολόκληρη την ορχήστρα Ενα πιτσικάτο των εγχόρδων
Δεξιά: Σκηνικό του Σαρλ Καμπόν για μια Γαλλική παραγωγή του Γουλιέλμου Τέλου, που παίχτηκε στην Οπερά Γκαρνιέ, το 1875. φέρνει μια δεύτερη μελωδία, πω παίζουν τα κλαρινέτα και τα φαγκότα Μια μακριά κορύφωση οδηγεί σε ένα σύντομο, αργότερο τμήμα και μια επανάληψη των δύο προηγούμενων θεμάτων, προτού κινηθεί σε μια τελική σθεναρή κλιμάκωση. ΑΡΑ: "Nacqui all' affanno e al piano" [6] Η άρια 'Ή ζωή μου είναι θλίψη και δάκρυα" είναι από την όπερα La Cenerenola (Σταχτοπούτα). Δυνατές συγχορδίες, αρμονικές ακολουθίες των ξύλινων πνευστών και επαναληπτικές συγχορδίες των εγχόρδων αρχίζουν αυτήν την άρια. Ο Ροσίνι έγραψε το ρόλο της Σταχτοπούτας για coloraura mezzo soprano: μια φωνή ελαφρά χαμηλότερη από μια σοπράνο, κατάλληλη για ευαίσθητο, περίτεχνο τραγούδι. Από την αρχή είναι φανερό ότι ο συνθέτης παρέμεινε πιστός στο χαρακτηρισμό και έγραψε ένα εξαιρετικά απαιτητικό μέρος. Το δεύτερο μισό της άριας συνοδεύει μια ελαφρότερη, τραγουδιστική μουσική. Αλλά προς το τέλος η άρια γίνεται πιο απαιτητική για τη σολίστ. Πρέπει να εκτελέσει μια μελωδία που ανεβαίνει ψηλά στο φωνητικό φάσμα και κατέρχεται στα χαμηλότερα άκρα του. Μετά την τελευταία φωνητική φιοριτούρα της Σταχτοπούτας, η ορχήστρα ολοκληρώνει το έργο. Ο ΧΟΡΟΣ: ΤΑΑΑΝΤΕΑ [7] Η ορχήστρα δημιουργεί το σκηνικό με τον ξέφρενο ρυθμό της ναπολιτάνικης ταραντέλα που ήταν εξαιρετικά δημοφιλής εκείνη την εποχή. Ο τενόρος μπαίνει κρατώντας μια εντυπωσιακά μακριά νότα και κατόπιν ενώνεται ολόψυχα με το πνεύμα του έργου. Το τμήμα των κρουστών που περιλαμβάνει και κύμβαλο, ταμπούρο και τρίγωνο, συμπληρώνει τη θορυβώδη αλλά εύθυμη μουσική. Το δεύτερο μισό του τραγουδιού διαθέτει ένα στρατιωτικό αίσθημα, με μια αιχμηρή συνοδεία που παίζουν τα έγχορδα. Η μουσική ξεσπά στο χορικό με μια νέα λαμπερή τονικότητα και ένα σύντομο ορχηστρικό εμβόλιμο οδηγεί σε ένα δεύτερο στίχο και στο τελικό χορικό. Η ΜΑΓΕΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΚΗΣ / Εισαγωγή Παρ' όλ ο που οι εισαγωγές ήσαν συνήθως αυτόνομα μουσικά συνθέματα, η μουσική με αυτό το όνομα καθιερώθηκε ως το πρώτο τμήμα μια όπερας ή άλλ ου σκηνικού έργου. Η εισαγωγf] "δημιουργεί το σκηνικό" του δραματος που ακολουθεί και είναι κωμική ή σο6αρή, ανάλογα με το χαρακτήρα της όπερας την οποία εισάγει. Την εποχή του Ροσίνι ήταν συνηθισμένο να περιλαμ6άνει η εισαγωγή θέματα της όπερας. Ύστεροι συνθέτες όπως ο Βάγκνερ, έγραψαν εισαγωγές που συνδέονταν με την όπερα χωρίς διακοπι], έτσι αύστε η δραματική ένταση της εισαγωγής, να εισχωρεί στη σκηνή που ακολουθούσε... Πάνω: Κοστούμι σχεδιασμένο από τον Μάριο Μπαλό για την ταλίδα ατο Αλγέρι του Ροσίνι.
Η ΤΑΛΔΑ ΣΤΟ ΑΛΓΕΡ Παρ' όλο που μουσική επένδυση αυτής της ευφάνταστης ιστορίας έύινε με ιλύύιώδη ταχύτητα, το χιούμορ, το ύφος και η επινοητική της ενορχήστρωση καθιέρωσαν τον Ροσίνι ως τον αναμφισυήτητο υασιλιά της κωμικής όπερας. κπληκτος από την ευνο ίκή αποδοχή της όπεράς του, Η ταλίδα στο Ε Αλ γέρι, που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Σαν Μπενεντέτο της Βενετίας, στις 22 Μα ου του 1813, ο Ροσίνι σχολίασε: "Πίστευα ότι όταν οι Βενετοί θα άκουγαν την όπερα μου, θα με θεωρούσαν τρελό. Όμως απέδειξαν ότι είναι πιο τρελοί από μένα". Πράγματι, ο Γάλλος συγγραφέας Σταντάλ τη θεώρησε "μια οργανωμένη και απόλυτη τρέλα". Η όπερα γράφτηκε μέσα σε λίγες εοδομάδες για να καλύψει ένα απρόολεπτο κενό στο πρόγραμμα του Σαν Μπενεντέτο. Ο Ροσίνι ήταν τότε. μόλις 21 χρονών, με πρόσφατη την καταπληκτική επιτυχία του Tancreffi, της σοοαρής όπερας με την αναδείχτηκε.. Το 1808, παίχτηκε στο Μιλάνο μια άλλη όπερα, με τον τίτλο L Ialiana in Algeri, σε λιμπρέτο του Άντζελο Ανέλι και μουσική του Λουίτζι Μόσκα. Για να κερδίσει χρόνο, ο Ροσίνι προσάρμοσε το λιμπρέτο του Ανέλι και συνέθεσε τη δική του δίπρακτη ''opera buffa" το πρώτο του κωμικό αριστούργημα. Με φόντο το παλιό Αλ Ύέρι Η ενδέκατη όπερα του Ροσίνι διαδραματίζεται στο Αλγέρι, στη διάρκεια της Οθωμανικής κατοχής. Ο τυραννικός Μπέης Μουσταφά αποφασίζει να παντρέψει τη γυναίκα του Ελοίρα, με τον ταλό σκλάοο του Λιντόρο και να Όρει για τον εαυτό του μια νέα σύζυγο. Η σαοέλλα, μια νεαρή ταλίδα, ναυαγεί στις ακτές του Αλγερίου ψάχνοντας τον αγαπημένο της, που δεν είναι άλλος από τον Λιντόρο. Ο Μουσταφά ερωτεύεται την σαοέλλα η οποία τον παρασύρει σε μια απατηλή γαμήλια τελετή, στη διάρκεια της οποίας δραπετεύει με τον αγαπημένο της Λιντόρο. Μέσα σε μια φαινομενικά ελαφριά, απαστράπτουσα μουσική που υπηρετεί την κωμική πλοκή, ο Ροσίνι περικλείει ένα Πάνω: Σχέδιο κοστουμιού για. την όπερα του Ροσίνι Η ταλίδα στο Αλγέρι. φάσμα από αλληλοσυμπλεκόμενες τεχνικές, αντιθετικές διαθέσεις και δραματικές στιγμές. Ο Λιντόρο λόγου χάρη, θρηνεί με μια συγκινητική άρια, τη χαμένη αγάπη του σαοέλλα. Σε αντίθεση, η Πρώτη Πράξη αναπτύσσεται σε έναν ηχητικό ανεμοστρόοιλο, καθώς η σύγχυση των προσώπων εκφράζεται με ένα διαφορετικό κρουστό όργανο: "τιν τιν" (μια καμπάνα), "τακ τακ" (ένα σφυρί). Ο Ροσίνι εξυφαίνει αυτούς τους ήχους σε μια στέρεη κατασκευή. Ο Ροσίνι χρησιμοποιεί τη μουσική της Δεύτερης Πράξης για να αναπτύξει τους χαρακτήρες, καθώς κινσύvίαι προς την απoκoρύq;ωση της απατηλής τελετής. Το φινάλε της όπερας φανερώνει την αγάπη του συνθέτη για τον καθαρό ρυθμό των φωνών και των ο(!'(άνων, ενώ τα πρόσωπα ταυ έqyαυ ενώνονται με την ορχήστρα για να συμπεράνουν ότι μια γυναίγ,α ερωτευμένη μπορεί να ξεγελάσει οποιονδήποτε. ΣΗΜΑΝΤιΚΑ ΕΡΓΑ Όπερα: Τανκρέντι Η ταλίδα στο Αλγέρι Ο Τούρκος στην 1ταλία Ελισάβετ, Βασίλισσα της Αγγλίας Ο Κουρέας της Σεβίλης Οθέλος Σταχτοπούτα Η Κλέφτρα Κίσσα Αρμίντα Η Κυρά της Λίμνης Σεμίραμις Η Πολιορκία της Κορίνθου Μωυσής Ο Κόμης Ορί Γουλιέλμος Τέλος Θρησκευτική μουσική: Δοξαστική Λειτουργία Στάμπατ Μάτερ Μικρή Πανηγυρική Λειτουργία Οργανική Μουσική: Σονάτες Εγχόρδων Αμαρτήματα των Γηρατειών Τραγούδια: Μουσικές Βραδιές Επιλογή των έργων αυτών θα δημοσιευτεί σε μελλοντικό τεύχος της σειράς
ΤΟ ΛΑΟΥΤΟ κλειδοθέσιο ο λαούτο είναι ένα από τα αqx.σmτερα όr[yανα Ήταν γνωστό στην Τ αqx.αία Μεοοποταμία (Μέση Ανατολή) πριν από 4.500 χρόνιil Το Δυτικό λαούτο έχει μικρότερη ιστορία και ήρθε στην Ευρώπη την περίοδο τη; μαυριτανικής κατοχή; τη; σπανίας, που κράτησε από το 711 μέχρι το 1492 μχ Το λαούτο προέρχεται από το Αρα6ικό 'bυvτ"πoυ σημαίνει ξύλο. Οι oρτσuόζoι λαουτίστες ήσαν δημοφιλείς στις ευρωπα'ίκές αυλές, όπου ο ευγενικός ήχο; Γηονότα Από όσο γνωρίζουμε, η παλαιότερη σύνθεση ειδικά για λαούτο χρονολογείται γύρω στα τέλη του 150υ αιώνα. ISBN 9607354567 του οργάνου έπαιζε σόλο μελωδίες και συνόδευε τα ερωτικά τραγούδια των τρσόαδούρων του 13ου και 14ου αιώνα Δύο αιώνες αργότερα Γερμανοί τεχνίτες εγκαταστάθηκαν στην ταλία και ίδρυσαν περίφημα κέντρα κατασκευή; λαούτων στην Mπoλόvια, τη Βενετία, την Πάδουα και τη Ρώμη. Την εποχή εκείνη τα λαούτα κατασκευάζονταν σε επτά διαφορετικά μεγέθη, ώστε να ταιeιάζoυν σε διαφορετικές ανθρώπινες φωνές. Παρ' όλα αυτά το μεγαλύτερο μέρος του ρεπερτορίου του λαούτου τη; εποχή; εκείνη;, ήταν γραμμένο για υψίφωνο, τενόρο, μπάοο και κοντραμπάοο λαούτο. Από αυτά το τενόρο ή μεσόq;ωνo λαούτο ήταν το πιο διαδεδομένο. Το λαούτο παρέμεινε δημοφιλές για αρκετού; αιώνες, αλλά παρ' όλο που κατασκευαζόταν μέχρι και τον 180 αιώνα, η επσχή του είχε λήξε. Τον 200 αιώνα όμως το ενδιαφέρον για το όr[yανo αναζωπυρώθηκε. Στην AγγΊ.J.α, ο 'A{!νoλvτ Ντόλμετς (1858 1950) κατασκεύασε, δίδαξε το λαούτο και έδωσε ρεσιτάλ Σήμερα λαουτίστες όπως ο Άvτoνι Ρούλε'ί και ο Ρόμπερτ Σπένσερ έχουν κάνει αναρίθμητες ηχσγραφήσεις μουσικής για λαούτο. Η ΕΠΣΤΗΜΗ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΠΩΣ ΛΕΤΟΥΡΓΕ ΤΟ ΛΑΟΥΤΟ Ταλαοίιτα, όπως και τα άλλα έγχορδα όργανα, έχow κλειδοθέσιο όπου βρίσκονται τα κλειδιά με τα οποία κουρντίζονται Τα κλειδιά έχow ένα στέλεχος όπου τυλίγεται η χορδή και ρυθμίζεται η τάνυσή της. Όταν η χορδή κουρντίζεται ψηλά το κλειδί στρέφεται ανάποδα, προς το μέρος του εκτελεστή. Το κανονικό λαούτο διαθέτει δύο κλειδοθέσια Το ένα, που είναι για τις ψηλότερες και μσες χορδές, είναι κεκλιμένο προς τα πίcxι> εξασφαλίζοντας έτσι μεγαλύτερη αντοχή. Οι IΔΑΚΤUλoθετημένες" αυτές χορδές τεντώνονται αρκετά, ώστε να έχow ευδιάκριτο και υψίφωνο ήχο. Το άλλο κλειδοθέσιο, που είναι στη γραμμή προέκτασης της ταστιέρας, είναι για τις μπάσες ή ελεύθερες χορδές. Εδώ η ένταση είναι μικρότερη ώστε να παράγεται χαμηλότερος ήχος. Για να παιχτούν οι ψηλότερες χορδές πιέζονται κι έπειτα απελευθερώνονται με μια πλάγια κίνηση. Οι μπάσες χορδές παίζονται με τον αντίχειρα και σε αντίθεση με τις ψηλότερες, δε δακτυλοθετούνται αλλά δονούνται ελεύθερες.