ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Δ Ι Κ Α Ι Ο Σ Υ Λ Λ Ο Γ Ι Κ Ω Ν Δ Ι Α Π Ρ Α Γ Μ Α Τ Ε Υ Σ Ε Ω Ν
Η σχέση όρων συλλογικών συμβάσεων με άλλους ρυθμιστικούς παράγοντες ΣΣΕ και Νόμος Ταυτόχρονη ρύθμιση των ίδιων θεμάτων Αρχή εύνοιας Αρχή της ενότητας των αποδοχών: δεν είναι δυνατή η επιλεκτική αναζήτηση τμήματος αποδοχών από τη μία πηγή και άλλου τμήματος αποδοχών από διαφορετική πηγή. Κριτήριο: η ολότητα των εργαζομένων Εξαίρεση: διατάξεις αναγκαστικού δικαίου με αμφιμερή ενέργεια. Διατάξεις που έχουν τεθεί για το γενικό συμφέρον. Π.χ. ανώτατο όριο για τον υπολογισμό της αποζημίωσης απόλυσης
Η σχέση όρων συλλογικών συμβάσεων με άλλους ρυθμιστικούς παράγοντες ΣΣΕ και ατομικές συμβάσεις εργασίας Τρόπος επενέργειας όρων: όχι ενσωμάτωση / επενεργούν «έξωθεν» επί της ατομικής συμβάσεως εργασίας Αρχή της εύνοιας Και εδώ λειτουργεί η αρχή της ενότητας των αποδοχών Συμβατική παραπομπή στους όρους ΣΣΕ Αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων Στην εκάστοτε Σε συγκεκριμένη
Διαδοχή συλλογικών συμβάσεων Αρχή της διαδοχής των τάξεων : lex posterior derogat legi priori Δεν εφαρμόζεται η αρχή της εύνοιας Κατά τη διαδοχή, η νεότερη συλλογική σύμβαση μπορεί να τροποποιεί τους όρους εργασίας της παλαιότερης τόσο υπέρ όσο και εις βάρος των εργαζομένων
Χρόνος ισχύος ΣΣΕ Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας συνάπτονται αποκλειστικά για ορισμένο χρόνο ισχύος, η διάρκεια του οποίου δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ένα (1) έτος ενώ δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία (3) έτη. Χρόνος έναρξης: Ημέρα κατάθεσης στην Επιθεώρηση Εργασίας Αναδρομικότητα: είναι δυνατή μέχρι την ημέρα λήξης της καταγγελίας της προηγούμενης σσε ή εν απουσία προηγούμενης σσε μέχρι την ημερομηνία έναρξης των διαπραγματεύσεων
Χρόνος ισχύος ΣΣΕ Λήξη ισχύος Λήξη με πάροδο του συμφωνημένου χρόνου Λήξη με καταγγελία Ύπαρξη «σπουδαίων λόγων» καταγγελίας Επίδοση εγγράφου καταγγελίας Αναφορά των λόγων της καταγγελίας Υποχρέωση έναρξης νέας διαπραγμάτευσης
Χρόνος ισχύος ΣΣΕ Συνέπειες λήξης Πλασματική παράταση ισχύος 3 μήνες εξακολουθούν και ισχύουν όλοι οι κανονιστικοί όροι Δεν διευκρινίζεται εάν αφορά και τις νέες προσλήψεις ή μόνον όσους καταλαμβάνονταν από τη σσε Μετενέργεια Το μετά την πάροδο του τριμήνου χρονικό διάστημα Βασικός μισθός και επιδόματα τέκνων, ωρίμανσης, εκπαίδευσης, επικινδύνου εργασίας.
Πεδίο ισχύος ΣΣΕ ΕΓΣΣΕ: Θέτει ελάχιστους όρους εργασίας ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟ ΟΡΟΙ: μόνο για τους εργαζόμενους που απασχολούνται από εργοδότες που είναι μέλη των συμβαλλομένων στην ΕΓΣΣΕ εργοδοτικών οργανώσεων Στους υπόλοιπους: Ο νομοθετικά καθορισμένος κατώτατος μισθός ΜΗ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΟΙ: Σε όλους
Πεδίο ισχύος ΣΣΕ Δέσμευση από κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ Οι κλαδικές και οι ομοιοεπαγγελματικές ΣΣΕ δεσμεύουν τους εργαζόμενους και τους εργοδότες που είναι μέλη των συνδικαλιστικών οργανώσεων που συμμετείχαν στη σύναψη αυτών Δέσμευση από Επιχειρησιακές ΣΣΕ Δεσμεύουν όλους τους εργαζομένους ανεξαρτήτως της ιδιότητας μέλους
Πεδίο ισχύος ΣΣΕ Διεύρυνση του κύκλου δεσμευομένων Συνυπογραφή ΣΣΕ από μη αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση Προσχώρηση από κοινού σε ΣΣΕ που δεν δεσμεύει τον εργοδότη Προσχώρηση συνδικαλιστικής οργάνωσης σε ΣΣΕ που δεσμεύει ήδη τον εργοδότη Κήρυξη ΣΣΕ ως γενικώς υποχρεωτικής (επέκταση) Αφορά κλαδικές ή ομοιοεπαγγελματικές σσε Προϋποθέσεις: Απόφαση Υπουργού Εργασίας 51% να καταλαμβάνονται ήδη Αναστολή της δυνατότητας επέκτασης μέχρι 31.12.2015
Επίλυση συλλογικών διαφορών εργασίας με παρέμβαση τρίτων Μεσολάβηση και Διαιτησία Μεσολάβηση: μηχανισμός υπέρβασης του αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις με τη μεσολάβηση ενός τρίτου και σκοπό τη σύναψη σ.σ.ε. Διαιτησία: Σε περίπτωση αποτυχία της μεσολάβησης, ένα τρίτο πρόσωπο διαιτητής- επιλύει τη συλλογική διαφορά εργασίας
Επίλυση συλλογικών διαφορών εργασίας με παρέμβαση τρίτων Προϋποθέσεις έναρξης μεσολάβησης Αποτυχία των συλλογικών διαπραγματεύσεων Αποτυχία Άρνηση Υποβολή αίτησης στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας Περάτωση διαδικασίας μεσολάβησης Συμφωνία: προθεσμία 20 ημερών Αποτυχία συμφωνίας Υποβολή μεσολαβητικής πρότασης Διαιτησία: προσφυγή με κοινή συμφωνία ή μονομερώς; Ισχύς Δ.Α. = ΣΣΕ
ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ H μεταλλουργική επιχείρηση «Metal-bauxite A.E.» που εδρεύει στον Παρνασσό, απασχολεί στο λογιστήριό της το Γιώργο. Κάποια στιγμή αυτός διαπιστώνει ότι η αμοιβή των 1000 που έπαιρνε το μήνα υπολείπεται κατά πολύ των 1300 που προβλέπονται στην σ.σ.ε. των λογιστών, ενώ επίσης είναι μικρότερες και από τις αποδοχές των 1200 που προβλέπονται στην σ.σ.ε. των εργαζομένων στις μεταλλουργικές επιχειρήσεις. Ο Γιώργος που μέχρι τότε δεν είναι μέλος κανενός σωματείου, σπεύδει να εγγραφεί στο σωματείο λογιστών, αλλά και πάλι δεν βλέπει να βελτιώνονται οι αποδοχές του. Όταν διαμαρτύρεται στον εργοδότη εκείνος του επισημαίνει ότι τον αμείβει σύμφωνα με την επιχειρησιακή σ.σ.ε., υποστηρίζοντας ότι η επιχειρησιακή σ.σ.ε. επικρατεί πάντοτε έναντι των λοιπών συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Ερωτάται: α) Ευσταθεί ο ισχυρισμός του εργοδότη ότι οι επιχειρησιακές σ.σ.ε. επικρατούν σε κάθε περίπτωση από τις λοιπές σ.σ.ε. ; β) Μπορεί ο Γιώργος να αξιώσει τις αποδοχές της σ.σ.ε. των λογιστών μετά την εγγραφή του ως μέλος του σωματείου λογιστών που την υπέγραψε; γ) Θα είχε καμία σημασία εάν εγγραφόταν και στο σωματείο που υπέγραψε την κλαδική σ.σ.ε. ;
ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Μετάλλου (ΠΟΕΜ) απευθύνει πρόσκληση στο Σύνδεσμο Μεταλλουργικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΜΕΕ) για τη έναρξη διαπραγματεύσεων προς σύναψη σ.σ.ε. Κατά τη ορισμένη ημέρα και ώρα συνάντησης δεν εμφανίζονται οι εκπρόσωποι του ΣΜΕΕ και η ΠΟΕΜ αποφασίζει να κάνει αίτηση Μεσολάβησης στον ΟΜΕΔ, όπου ομοίως δεν εμφανίζονται εκπρόσωποι του ΣΜΕΕ. Ο Μεσολαβητής κλείνει τη διαδικασία Μεσολάβησης με έγγραφο στο οποίο επισημαίνει την «άρνηση» του ΣΜΕΕ να συμμετάσχει στη διαδικασία. Στη συνέχεια η ΠΟΕΜ προσφεύγει στη Διαιτησία, όπου, μετά από επίσης πλήρη απουσία του ΣΜΕΕ, ο διαιτητής εκδίδει διαιτητική απόφαση για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στις μεταλλουργικές επιχειρήσεις Κρήτης με έναρξη ισχύος την 1.1.2004. Οι εργαζόμενοι της μεταλλουργικής επιχείρησης MINOTAVROMETAL που εδρεύει στο Ηράκλειο Κρήτης, διαπιστώνουν ότι οι αποδοχές τους από 1.1.2004 δεν διαμορφώνονται σύμφωνα με τις αυξημένες αμοιβές της Διαιτητικής απόφασης. Στις διαμαρτυρίες τους προς τον εργοδότη παίρνουν από αυτόν την απάντηση ότι δεν είναι υποχρεωμένος να εφαρμόσει την εν λόγω Δ.Α. για τους εξής αυτοτελείς λόγους: α) Κατ αρχήν η Δ.Α. είναι παράνομη γιατί στο έγγραφο της πρόσκλησης για διαπραγματεύσεις η ΠΟΕΜ δεν γνωστοποίησε στον ΣΜΕΕ τα υπό διαπραγμάτευση θέματα. β) Επίσης η Δ.Α. είναι παράνομη αφού στη διαιτησία δεν μπορεί να προσφύγει μονομερώς μόνο η εργατική πλευρά. γ) Δεν υποχρεούται να εφαρμόσει τη Δ.Α. γιατί στην επιχείρησή του απασχολούνται λιγότεροι από 50 εργαζόμενοι. δ) Δεν υποχρεούται να εφαρμόσει τη ΔΑ γιατί αυτός δεν είναι μέλος εργοδοτικής οργάνωσης. ε) Οι εργαζόμενοι της επιχείρησής του δεν δικαιούνται να επικαλούνται τη Δ.Α. αφού είναι μέλη πρωτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης που δεν ανήκει στη δύναμη της ΠΟΕΜ.
ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ Η «Ομοσπονδία Λογιστών Ελλάδος» (ΟΛΕ) καλεί σε διαπραγματεύσεις το «Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδας» (ΣΒΒΕ), με σκοπό να συναφθεί συλλογική σύμβαση εργασίας με την οποία να καλύπτονται οι σχέσεις εργασίας των Λογιστών που απασχολούνται στις βιομηχανίες της Β. Ελλάδας. Ο ΣΒΒΕ δεν προσέρχεται στις διαπραγματεύσεις με τον ισχυρισμό ότι η ΟΛΕ δεν είναι αρμόδια να συνάψει την εν λόγω συλλογική σύμβαση και ότι εν πάση περιπτώσει οι εργασιακές σχέσεις των Λογιστών ήδη καλύπτονται με εθνική ομοιοεπαγγελματική σ.σ.ε. που αφορά τους Λογιστές όλης της χώρας. Η ΟΛΕ αντιτείνει ότι η εθνική ομοιοεπαγγελματική σ.σ.ε. δεν καλύπτει τους Λογιστές της βιομηχανίας γιατί δεν έχει συμβληθεί καμία εργοδοτική οργάνωση που να εκπροσωπεί τους βιομηχάνους. Ο ΣΒΒΕ απαντά ότι δεν ευσταθεί ο ισχυρισμός αυτός γιατί η ομοιοεπαγγελματική αυτή σ.σ.ε. έχει επεκταθεί με την κήρυξή της ως γενικώς υποχρεωτική με απόφαση του Υπουργού Απασχόλησης. Ερωτάται: α) Υφίσταται ζήτημα έλλειψης αρμοδιότητας της ΟΛΕ ; Εάν ναι γιατί ; β) Αυτοτελώς κρινόμενος, μπορεί να ευσταθήσει ο ισχυρισμός ότι εάν υπάρχει εθνική ομοιοεπαγγελματική σ.σ.ε δεν υφίσταται υποχρέωση διαπραγμάτευσης για τη σύναψη αντίστοιχης τοπικής ομοιοεπαγγελματικής σ.σ.ε. ; γ) Στην περίπτωση που πράγματι στη σύναψη της εθνικής ομοιοπαγγελματικής σ.σ.ε. των λογιστών δεν είχε συμμετάσχει εργοδοτική οργάνωση που να εκπροσωπεί τη βιομηχανία, με την επέκταση της συλλογικής αυτής σύμβασης με απόφαση του Υπουργού Απασχόλησης καλύπτονται πλέον και οι Λογιστές στη Βιομηχανία ;
ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΘΕΜΑ Ο Σταμάτης εργάζεται δέκα έτη ως ηλεκτρολόγος στην βιομηχανία παραγωγής απορρυπαντικών το ΑΣΠΡΟΡΟΥΧΟ, είναι παντρεμένος με ένα παιδί 3 ετών και έχει συμφωνήσει με τον εργοδότη του να λαμβάνει μηνιαίως 1.100 ευρώ Την 1.1.2007 υπογράφονται οι ακόλουθες συμβάσεις: 1) Συλλογική σύμβαση εργασίας που συνάπτεται μεταξύ του σωματείου εργατοϋπαλλήλων της επιχείρησης και του εργοδότη, προβλέφθηκε ότι για τα έτος 2007 οι ηλεκτρολόγοι λαμβάνουν μηνιαίως αποδοχές συνολικά 1.200 ευρώ, χωρίς να προβλέπει κάτι άλλο. 2) Συλλογική σύμβαση εργασίας που συνάπτεται μεταξύ του Πανελλήνιου Σωματείου Ηλεκτρολόγων (Π.Σ.ΗΛ.) και του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών που προβλέπει ότι οι ηλεκτρολόγοι στις επιχειρήσεις όλης της χώρας λαμβάνουν βασικό μισθό 1.300 ευρώ καθώς και δικαιούνται άδεια φροντίδας τέκνου διάρκειας 15 ημερών με αποδοχές κάθε έτος. Η εν λόγω ρύθμιση κηρύχθηκε μάλιστα γενικώς υποχρεωτική με υπουργική απόφαση. Ο Σταμάτης δεν είναι μέλος κανενός από τα παραπάνω σωματεία, αλλά μόλις πληροφορείται την ύπαρξη των παραπάνω συλλογικών συμβάσεων ζητά από τον εργοδότη του να του δώσει αυξημένες αποδοχές σε σχέση με αυτές που λαμβάνει και ειδικότερα να του χορηγήσει αποδοχές ύψους 1.300 ευρώ με βάση τη Σ.Σ.Ε. του ΠΣΗΛ. Ταυτόχρονα, δεδομένου ότι το παιδί του πάσχει από μία ίωση ζητά να λάβει άδεια τριών ημερών για τη φροντίδα του. Α) Τι είδους συλλογικές συμβάσεις είναι οι παραπάνω; Β) Η εργασιακή σχέση του Σταμάτη υπάγεται στο πεδίο ισχύος και των δύο παραπάνω συμβάσεων και γιατί; Γ) Τι ύψους αποδοχές δικαιούται να λάβει ο Σταμάτης και γιατί; Δ) Το αίτημά του για χορήγηση άδειας φροντίδας τέκνου είναι βάσιμο και γιατί;