Καθηγητής: κ.αναγνώστου Στ. Μαθητές:

Καθηγητής: κ.αναγνώστου Στ. Μαθητές:

Η λέξη αθλητισμός διαμορφώθηκε στους μετά-ομηρικούς χρόνους. Ο αθλητισμός θα επανεμφανιστεί αργότερα στις αρχές του 19ου αιώνα στη Μεγάλη Βρετανία ως σπορ (sport)., η λέξη σπορ είναι γαλλική και χρονολογείται από την εποχή του Μεσαίωνα. Ήταν ταυτόσημη με το παιχνίδι και τη διασκέδαση. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι καθιέρωσαν πρώτοι τους αγώνες δρόμου. Η Ελλάδα όμως στάθηκε η αληθινή κοιτίδα του αθλητισμού, γιατί εκεί ο αθλητισμός πήρε τη μορφή του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ευγενούς άμμιλας. Οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 776 π.χ., για να κατευνάσουν οι Έλληνες την οργή των θεών και να τους ευχαριστήσουν για τις ευεργεσίες τους. Mετά τον 8ο αι. μ.χ., όπου ο αθλητισμός ήταν μόνο για τους ευγενείς. Από το 1896 με την θέσπιση των Σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων, ο αθλητισμός πήρε διαστάσεις οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές.

Ορισμός Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες Οι Ζάππειες Ολυμπιάδες Ολύμπια του 1859 Αναβίωση των Αγώνων - Πιέρ ντε Κουμπερτέν Ολυμπιακά Αθλήματα ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΕΚΦΥΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΙΔΕΩΔΟΥΣ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΘΛΗΣΗΣ

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι αθλητική διοργάνωση πολλών αγωνισμάτων που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Η καταγωγή των αγώνων είναι η Αρχαία Ελλάδα, και έχουν αναβιωθεί από τον Γάλλο βαρώνο Πιέρ ντε Κουμπερτέν και τον Δημήτριο Βικέλα στα τέλη του 19ου αιώνα. Οι Αγώνες της Ολυμπιάδας, γνωστοί και ως Θερινοί Ολυμπιακοί, τελούνται κάθε τέσσερα χρόνια από το 1896 και μετά, με εξαίρεση τις χρονιές κατά τη διάρκεια των Παγκόσμιων πολέμων. Το 1924 άρχισαν οι ειδικοί Ολυμπιακοί Αγώνες και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί, για χειμερινά αθλήματα. Από το 1994 οι χειμερινοί αγώνες δεν γίνονται πια την ίδια χρονιά με τους Θερινούς Ολυμπιακούς.

Ο πρώτος καταγεγραμμένος εορτασμός των Ολυμπιακών Αγώνων στην αρχαιότητα ήταν στην Ολυμπία, το 776 π.χ. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι αυτή δεν ήταν και η πρώτη φορά που γίνονταν οι Αγώνες. Τότε οι Αγώνες ήταν μόνο τοπικοί και διεξαγόταν μόνο ένα αγώνισμα, η κούρσα του σταδίου. Από το 776 π.χ. και μετά οι Αγώνες, σιγά-σιγά, έγιναν πιο σημαντικοί σε ολόκληρη την αρχαία Ελλάδα φτάνοντας στο απόγειο τους κατά τον πέμπτο και έκτο αιώνα π.χ. Οι Ολυμπιακοί είχαν επίσης θρησκευτική σημασία αφού γίνονταν προς τιμή του θεού Δία, του οποίου το τεράστιο άγαλμα στεκόταν στην Ολυμπία. Ο αριθμός των αγωνισμάτων έγινε είκοσι και ο εορτασμός γινόταν στην διάρκεια μερικών ημερών. Οι νικητές των αγώνων θαυμάζονταν και γίνονταν αθάνατοι μέσα από ποιήματα και αγάλματα. Το έπαθλο για τους νικητές ήταν ένα στεφάνι από κλαδιά ελιάς.

Οι Ζάππειες Ολυμπιάδες (επίσης γνωστές εκείνη την εποχή και ως Ολύμπια), ήταν σειρά αθλητικών διοργανώσεων που έλαβαν χώρα στην Αθήνα κατά τα έτη: 1859, 1870, 1875 και 1888-1889. Αυτές οι διοργανώσεις, που ονομάστηκαν έτσι από τον χρηματοδότη τους Ευάγγελο Ζάππα, υπήρξαν η πρώτη ουσιαστική προσπάθεια στη σύγχρονη ιστορία για την αναβίωση των σύγχρονων διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων που ξεκίνησαν με πρωτοβουλία του βαρόνου Πιέρ ντε Κουμπερτέν το 1896 στην Αθήνα.

Στις 15 Νοεμβρίου 1859 έλαβε χώρα η πρώτη προσπάθεια αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων στην νεώτερη ιστορία. Καθώς οι εργασίες αναστήλωσης του Παναθηναϊκού σταδίου είχαν καθυστερήσει, οι αγώνες έλαβαν μέρος στην πλατεία Λουδοβίκου (σημερινή πλατεία Ομονοίας). Βέβαια, παρόλο που οι αγώνες έφεραν τον τίτλο "Ολυμπιακοί", δεν υπήρξαν παγκόσμιας εμβέλειας διοργάνωση, ο χαρακτήρας τον αγώνων ήταν καθαρά εθνικός και οι αθλητές ήταν αποκλειστικά ελληνικής εθνικότητας, είτε υπήκοοι του ελληνικού κράτους είτε μέλη της ελληνικής διασποράς του εξωτερικού..

Είναι γνωστό ότι κατά τον 17ο αιώνα γινόταν κάποια γιορτή η οποία έφερε το όνομα "Ολυμπιακοί αγώνες" στην Αγγλία. Παρόμοιες εκδηλώσεις ακολούθησαν στους επόμενους αιώνες στην Γαλλία και Ελλάδα οι οποίες όμως ήταν μικρής έκτασης και σίγουρα όχι διεθνείς. Το ενδιαφέρον για τους Ολυμπιακούς μεγάλωσε όταν ανακαλύφθηκαν τα ερείπια της αρχαίας Ολυμπίας από Γερμανούς αρχαιολόγους στα μέσα του 19ου αιώνα. Πιέρ ντε Κουμπερτέν Ο Κουμπερτέν ήθελε να ενώσει τις εθνότητες και να φέρει μαζί την νεολαία με τον αθλητισμό παρά να γίνονται πόλεμοι. Πίστευε ότι η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων θα πετύχαινε και τους δύο πιο πάνω σκοπούς του. Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες γνώρισαν μεγάλη επιτυχία. Αν και οι αθλητές που πήραν μέρος δεν ξεπερνούσαν τους 250, ήταν η μεγαλύτερη αθλητική διοργάνωση που έγινε ποτέ. Οι Έλληνες αξιωματούχοι και το κοινό ήταν ενθουσιασμένοι και ζήτησαν να έχουν το μονοπώλιο των αγώνων. Η ΔΟΕ όμως αποφάσισε διαφορετικά και οι δεύτεροι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 1900 στο Παρίσι (Γαλλία).

Στους Ολυμπιακούς του 2000 οι αθλητές αγωνίστηκαν σε 28 κύριες κατηγορίες αθλημάτων σύμφωνα με τη ΔΟΕ. Αυτές οι κύριες κατηγορίες όμως αντιπροσωπεύουν στην πραγματικότητα 34 διαφορετικά αθλήματα, από τα οποία μόνο πέντε ήταν συνέχεια στο πρόγραμμα των Ολυμπιάδων από το 1896: στίβος, ποδηλασία, ξιφασκία, γυμναστική και κολύμβηση. Αν το 1896 η κωπηλασία δεν ακυρωνόταν λόγω άσχημου καιρού, θα ήταν επίσης σε αυτόν τον κατάλογο. Στους χειμερινούς Ολυμπιακούς υπάρχουν 7 αθλήματα, ή 15 εάν καταμετρήσουμε τα αθλήματα που υπάρχουν σε γενικές κατηγορίες όπως skiing και πατινάζ. Από αυτά τα Cross-country skiing, Καλλιτεχνικό πατινάζ, χόκεϋ επί πάγου, Nordic combined, ski jumping και speed skating έχουν διεξαχθεί σε όλους τους χειμερινούς Ολυμπιακούς. Επίσης το Καλλιτεχνικό πατινάζ και το χόκεϋ επί πάγου διεξήχθησαν σαν μέρος των θερινών Ολυμπιακών πριν ακόμα καθιερωθούν οι χειμερινοί Ολυμπιακοί. Τα τελευταία χρόνια η ΔΟΕ έχει προσθέσει καινούργια αθλήματα στο πρόγραμμα για να προσελκύσει νέους θεατές. Μερικά παραδείγματα είναι το Χιονοσανίδα (snowboarding) και Μπιτς βόλεϊ. Η ανάπτυξη των Ολυμπιακών σημαίνει ότι μερικά όχι και τόσο δημοφιλή αγωνίσματα, όπως τα (μοντέρνο πένταθλο),(τάε Κβον Ντο) και άλλα "ακριβά" (white water canoeing) μπορεί να χάσουν την θέση τους στο Ολυμπιακό πρόγραμμα. Μέχρι το 1992 οι Ολυμπιακοί περιλάμβαναν επίσης και αγωνίσματα "επίδειξης". Η προσπάθεια ήταν αυτά τα αγωνίσματα, τα οποία δεν ήταν στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών, να μπορέσουν να παρουσιαστούν σε ένα μεγάλο ακροατήριο. Οι νικητές των αγωνισμάτων αυτών δεν θεωρούνται επισήμως Ολυμπιονίκες. Συνήθως τα αγωνίσματα αυτά ήταν δημοφιλή μόνο στην φιλοξενούσα χώρα, υπάρχουν όμως περιπτώσεις που διεθνώς γνωστά αθλήματα έχουν επιδειχθεί. Μερικά από αυτά τα αγωνίσματα όπως το μπέιζμπολ και το Κέρλινγκ (curling κατάφεραν να μπουν τελικά στο επίσημο πρόγραμμα των αγώνων.

Στην αρχαία Αθήνα η εκπαίδευση των αγοριών άρχιζε από το 6ο έτος της ηλικίας τους και περιλάμβανε τρεις βασικές ομάδες μαθημάτων: Τα γράμματα, τη μουσική και τη γυμναστική. Η γυμναστική, μάθημα ιδιαίτερης βαρύτητας, διδασκόταν από τον παιδοτρίβη ο οποίος δίδασκε την ευσχημοσύνη, τρόπους καλής συμπεριφοράς, και κυρίως την σωματική εκγύμναση. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 16 ετών εκπαιδεύονταν στην παλαίστρα, όπου υπέκειντο σε ήπιας μορφής γυμνάσματα όπως άλμα, δίσκος, αγώνες δρόμου κ.α. Κατά το 16ο έτος της ηλικίας τους, ασκούνταν πλέον στο γυμνάσιο (δημόσιο εκπαιδευτικό ίδρυμα), στο οποίο γίνονταν ποικίλα αγωνίσματα (άλμα, παγκράτιο, πάλη, πυγμή κ.α.) Τα λειτουργικά έξοδα των γυμνασίων καλύπτονταν από πλούσιους συνήθως πολίτες της Αθήνας(γυμνασιαρχία).

Ο όρος αθλητισμός γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου του 1894. Τότε δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα «Ακρόπολις», προκειμένου να περιγραφεί η δραστηριότητα των αθλητών, η ενασχόληση με τα αθλήματα, και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε από την εφημερίδα «Άστυ». Εκείνος, όμως, που την καθιέρωσε ήταν ο Δημήτριος Βικέλας, στις 7 Μαΐου του 1895. Ωστόσο, αν η λέξη αθλητισμός έχει ηλικία μόλις 110 ετών, ο αθλητής είναι αρχαιότερος. Αυτός προέρχεται από το ρήμα ἀθλέω-ῶ, που πολλοί το ετυμολογούν από το όνομα του Αεθλίου, του γιου της Πρωτογένειας και του Δία. Γενικότερα αθλητισμός ονομάζεται το σύνολο των προσπαθειών που καταβάλλει ο άνθρωπος και των ασκήσεων που εκτελεί με σκοπό τη βελτίωση της σωματικής του κατάστασης και τη δημιουργία επιδόσεων.

Σήμερα μέσω του αθλητισμού προωθείται η εμπορευματοποίηση και ο καταναλωτισμός: Οικονομικοί παράγοντες εμφανίζονται ως χορηγοί, ταύτιση του θεάματος με τη διαφήμιση προϊόντων, βιομηχανοποίηση με σημαίες-σύμβολα, μετατροπή των αθλητικών σωματείων σε κερδοσκοπικές επιχειρήσεις, εξαγορά συνειδήσεων, δωροδοκίες αθλητών ή αθλητικών παραγόντων. Υποταγή των αθλητών ή παραγόντων του αθλητισμού σε άκρατο υλισμό: Αγοραπωλησίες αθλητών, αλλά και αναμείξεις στελεχών του αθλητισμού σε απάτες, υπεξαιρέσεις, ύποπτες διαιτησίες, προκαθορισμένα αποτελέσματα (ειδικά στο ποδόσφαιρο), νομιμοποίηση παράνομων κερδών μέσω του αθλητισμού, οι Ολυμπιακοί αγώνες αφορμή πλουτισμού και οικονομικής εκμετάλλευσης. Χρήση αναβολικών ουσιών (doping) : Πρόκειται για φαρμακοδιέγερση, που προκαλεί προσωρινή σωματική ρώμη, αλλά κλονίζει την υγεία βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Ωστόσο, χάριν της δόξας, του χρήματος και της προβολής ο αθλητής διακυβεύει ακόμα και την υγεία ή την ίδια του τη ζωή. Σκοπός γίνεται συχνά η χλιδή, η πολυτέλεια και η προσφορά εντυπωσιακού θεάματος

Ψυχοσωματικός τομέας : Ο αθλητισμός αναζωογονεί το σώμα και διασφαλίζει την υγεία του ατόμου. Εξασφαλίζει αρμονική σωματική διάπλαση και παράλληλα εκλεπτύνει την ψυχή. Το όμορφο σώμα σχετίζεται με τη διαύγεια της σκέψης. Καλλιεργεί ψυχικές αρετές, όπως η αγωνιστικότητα, η υπομονή, η επιμονή και η αυτοσυγκράτηση. Ηθικός τομέας : Εθίζει το άτομο στην τίμια διεκδίκηση της νίκης, με την αποφυγή των αθέμιτων μέσων για την επικράτησή του και συνεπώς προάγει την ακεραιότητα του χαρακτήρα του. Καλλιεργεί την ατομική συνείδηση και τη συναίσθηση του χρέους, επιβραβεύει τη συνέπεια και την εργατικότητα. Ηθικοποιεί το άτομο, διότι προβάλλει αρετές, όπως την ευγένεια, την ταπεινότητα, την άμιλλα, το σεβασμό του αντιπάλου, την αξιοπρεπή αποδοχή της ήττας. Κοινωνικός τομέας : Ο αθλητισμός διαμορφώνει κοινωνική συνείδηση στο άτομο, δηλαδή καλλιεργεί τη συλλογικότητα, την αλληλεγγύη, ενώ αμβλύνει τη μοναξιά, την εσωστρέφεια και απομακρύνει το ενδεχόμενο της περιθωριοποίησης. Μαθαίνει το άτομο να προσαρμόζεται στην έννοια της ομάδας, να ξεπερνά τον εγωισμό του και να σέβεται τους γύρω του. Εθνικός και διεθνιστικός τομέας : Ο αθλητισμός συμβάλλει στην επικοινωνία των λαών και των πολιτισμών και υπηρετεί τον αγώνα για την ειρήνη, τη συνεργασία και τη συναδέλφωση. Αποτελεί μέσο για την καλλιέργεια των εθνικών αξιών, αλλά και μέσο διεκδίκησης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οι αθλητικοί αγώνες, όταν μάλιστα συνοδεύονται από νίκες, ενισχύουν το εθνικό φρόνημα και συμβάλλουν στη γενικότερη ανάπτυξη και την εθνική ευημερία.