Εκπαιδευτικά θεματικά πακέτα (ΚΙΤ) για ευρωπαϊκά θέματα Τ4Ε 2015 Η ενέργεια είναι δανεική απ τα παιδιά μας Teachers4Europe
Οδηγιεσ χρησησ Το αρχείο που χρησιμοποιείτε είναι μια διαδραστική ηλεκτρονική έκδοση. Για την καλύτερη χρήση του απαιτείται σύνδεση στο διαδίκτυο. Kάνοντας κλικ στα στοιχεία με γκρι χρώμα μεταφέρεστε στις ανάλογες ηλεκτρονικές διευθύνσεις. Καλή διασκέδαση! Καλή ανάγνωση! Τουλιόπουλος Φώτιος (Δάσκαλος Τ4Ε) : touliopoulosf@gmail.com
3 Η ενέργεια είναι δανεική απ τα παιδιά μας Η ενέργεια είναι απαραίτητη σε όλους μας: Το φως, η θέρμανση, οι μεταφορές και η βιομηχανική παραγωγή, αλλά και η γεωργία, η υγεία και η επιστημονική πρόοδος είναι υπηρεσίες τις οποίες οφείλουμε στην ενέργεια. Για να διατηρήσουμε τη σημερινή ποιότητα ζωής χρειαζόμαστε όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας. Οι διαθέσιμοι ενεργειακοί πόροι όμως δεν είναι ανεξάντλητοι. Εξάρτηση από εισαγωγές (%) 2009 120 Ελλάδα ΕΕ-27 100 80 60 40 20 Επιμέλεια κειμένων: Τουλιόπουλος Φώτιος (Δάσκαλος Τ4Ε) Η Ευρώπη είναι ένας μεγάλος καταναλωτής ενέργειας και αναγκάζεται να εισάγει όλο και περισσότερη ενέργεια από τρίτες χώρες. Αποτελεί τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο και καταναλώνει το ένα πέμπτο της ενέργειας που παράγεται παγκοσμίως, αλλά διαθέτει ελάχιστους ενεργειακούς πόρους. Είναι αναγκασμένη να εισάγει πάνω από το 50% της ενέργειας που χρειάζεται. Η ενεργειακή εξάρτηση έχει επιπτώσεις στην οικονομία. Περίπου 350 δισ. ευρώ δαπανώνται κάθε χρόνο για τις εισαγωγές ενέργειας από τρίτες χώρες. Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι ακόμη χειρότερη. Η χώρα μας είναι αναγκασμένη να εισάγει το 68% της ενέργειας που καταναλώνει, κυρίως μέσω των εισαγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου, ενώ οι εγχώριες πηγές ενέργειας είναι κυρίως ο λιγνίτης και τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια που βασίζονται στις υδατοπτώσεις. Εφόσον η Ευρώπη διαθέτει ελάχιστα ενεργειακά αποθέματα, θα πρέπει να αυξηθεί η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με χρήση ανανεώσιμων πηγών και θα πρέπει να μειωθούν οι ποσότητες της ενέργειας που καταναλώνουμε. Φυσικά ζητούμενο είναι να διατηρηθεί η σημερινή ποιότητα ζωής. Εξάρτηση από εισαγωγές στερεά κάυσιμα λιθάνθρακας πετρελαϊκά καύσιμα αργό και υγρά φ.α. αέρια κάυσιμα Φ.Α.
4 Συμβουλές για την εξοικονόμηση ενέργειας Χρησιμοποιείτε θερμόμετρο για να ελέγχετε τη θερμοκρασία του σπιτιού σας. Φροντίστε, ώστε να ανέρχεται στους 18C ο περίπου το χειμώνα και στους 26 ο το καλοκαίρι. Εγκαταστήστε μονωτικά στο σπίτι σας. Μπορείτε έτσι να μειώσετε την ενέργεια που χρησιμοποιείτε για θέρμανση και ψύξη κατά έως και 45%. Χρησιμοποιήστε αεροστόπ ή μακρόστενα μαξιλάρια στις πόρτες και τα παράθυρα, ώστε να μην μπαίνει κρύος αέρας από τα κενά. Χρησιμοποιήστε βαριές κουρτίνες, για μη διαφεύγει η θερμότητα από τα παράθυρα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της νύχτας. στο σπίτι 18C o = 26C o X5 Χρησιμοποιήστε λιγότερο ζεστό νερό με την τοποθέτηση κεφαλών ντους χαμηλής ροής. Κάντε ντους μικρής διάρκειας ώστε να εξοικονομείτε ενέργεια και νερό. Μην αφήνετε τις συσκευές στην κατάσταση αναμονής όταν δεν τις χρησιμοποιείτε, γιατί εξακολουθούν να καταναλώνουν ενέργεια. Όταν βγαίνετε από ένα δωμάτιο, σβήνετε πάντα τα φώτα. Απενεργοποιήστε συσκευές, όπως η τηλεόραση όταν δεν τις χρησιμοποιείτε. Αν έχετε δεύτερο ψυγείο, χρησιμοποιήστε το μόνο όταν είναι απαραίτητο. Αντικαταστήστε όλους του λαμπτήρες με λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης, οι οποίοι χρησιμοποιούν μόνο το 20% της ενέργειας ενός λαμπτήρα πυρακτώσεως. Αποφεύγουμε να παίρνουμε το ιδιωτικό μας αυτοκίνητο, όταν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Προτιμούμε να μετακινηθούμε με το ποδήλατο ή με τα πόδια, όταν οι αποστάσεις είναι μικρές. στις μετακινήσεις μας Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας Ο τομέας της ενέργειας σήμερα εξαρτάται σε ποσοστό 80% από τους ορυκτούς άνθρακες. Στο άμεσο μέλλον θα πρέπει να μειωθεί η χρήση των ορυκτών καυσίμων και να αυξηθεί η χρήση πηγών ενέργειας που δεν ρυπαίνουν το περιβάλλον. Η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο να πετύχει μέχρι το 2020: τη μείωση κατά 20% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, το 20% της ενέργειας που καταναλώνεται στην ΕΕ να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας η ενεργειακή απόδοση να βελτιωθεί κατά 20% Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν ως χαρακτηριστικό το ότι δεν εξαντλού νται και η αξιοποίησή τους γίνεται με μεθόδους που δεν επιβαρύνουν σημαντικά το περιβάλλον. Οι ανανεώσιμες πηγές προέρχονται από την εκμετάλλευση: της ηλιακής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών συστημάτων, ηλιακών θερμοσίφωνων και μέσω παθητικών ηλιακών συστημάτων που λειτουργούν με την εκμετάλλευση του φαινομένου του θερμοκηπίου. της αιολικής ενέργειας μέσω ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων των υδατοπτώσεων με τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια της γεωθερμικής ενέργειας είτε για θέρμανση είτε για ηλεκτροπαραγωγή της βιομάζας για θέρμανση, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και για τις μεταφορές αντικαθιστώντας το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο των θαλάσσιων κυμάτων και της παλίρροιας με κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Εξοικονόμηση ενέργειας Η βιομηχανία και οι μεταφορές καταναλώνουν περίπου το 60% της συνολικής ενέργειας στην Ελλάδα. Το ποσοστό αυτό είναι αρκετά μικρότερο στην Ευρώπη. Θα πρέπει να αντικατασταθούν τα μηχανήματα στη βιομηχανία με σύγχρονα, υψηλού βαθμού απόδοσης, και να αλλάξουν οι συνήθειες που έχουμε στον τρόπο μετακίνησης. Να προωθηθεί η χρήση ενεργειακά αποδοτικών τύπων οδικών μεταφορών, όπως μέσα μαζικής μεταφοράς, οικονομικότερα οχήματα, ποδήλατο, κ.λπ. και να αντικατασταθεί ο στόλος των οχημάτων μεταφορών με σύγχρονα οικονομικότερα και καθαρότερα οχήματα.
5 Η ενεργειακή σήμανση ηλεκτρικών συσκευών σχεδιάστηκε για να παρέχει στους καταναλωτές ακριβείς αναγνωρίσιμες πληροφορίες για την κατανάλωση ενέργειας και τις επιδόσεις των ηλεκτρικών συσκευών οικιακής χρήσης Στα κτίρια Ο κτιριακός τομέας είναι υπεύθυνος για το 40% περίπου της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ. Η κατανάλωση έχει τη μορφή θερμικής (πετρέλαιο κατά κύριο λόγο) και ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σημαντική οικονομική επιβάρυνση, αλλά και επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με αέριους ρύπους, κυρίως CO 2 που ευθύνεται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Στην Ελλάδα το 70% της συνολικής ενέργειας καλύπτει ανάγκες θέρμανσης, ενώ η κατανάλωση ενέργειας από οικιακές συσκευές, φωτισμό και κλιματισμό ανέρχεται στο 18%, παρουσιάζοντας αυξητική τάση. Ενεργειακά κτίρια Οι επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε ένα κτίριο μπορεί να αφορούν: το κτιριακό κέλυφος, όπως θερμομόνωση, παθητικά ηλιακά συστήματα τον περιβάλλοντα χώρο, για παράδειγμα χρήση βλάστησης τις εγκαταστάσεις θέρμανσης, ψύξης, φωτισμού και τις ηλεκτρικές συσκευές Στα κτίρια μεγάλο ρόλο παίζει ο φυσικός φωτισμός ο οποίος δίνει οπτική άνεση στο σπίτι και βοηθά στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ο φωτισμός Για τον τεχνικό φωτισμό προτιμούμε λαμπτήρες ενεργειακής σήμανσης Α, όπως οι συμπαγείς λαμπτήρες φθορισμού ή οι λαμπτήρες διόδων φωτοεκπομπής (LED), οι οποίοι καταναλώνουν έως και 80% λιγότερη ενέργεια από τους παλιούς λαμπτήρες πυράκτωσης. Η ενεργειακή σήμανση ηλεκτρικών συσκευών σχεδιάστηκε για να παρέχει στους καταναλωτές ακριβείς αναγνωρίσιμες πληροφορίες για την κατανάλωση ενέργειας και τις επιδόσεις των ηλεκτρικών συσκευών οικιακής χρήσης. Σήμερα οι καταναλωτές προτιμούν τις λιγότερο ενεργοβόρες συσκευές λόγω εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και γιατί δεν ρυπαίνουν τόσο πολύ το περιβάλλον.
6 Links http://ec.europa.eu/news/energy/index_el.htm http://europa.eu/pol/ener/index_el.htm http://www.cres.gr/energy_saving/telikoskipintro.html
ΕΥΡΩΠΑΪκη Ε Π Ι Τ Ρ Ο Π Η ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2 0 1 5 Επιμέλεια έκδοσης: Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα (2015) Γραφιστική Επιμέλεια: Χρήστος Παπαδημητρίου (krispapadi@gmail.com) Το παρόν έντυπο δημιουργήθηκε για τις ανάγκες του προγράμματος, Teachers4Europe Ευρωπαϊκή Επιτροπή Aντιπροσωπεία στην Ελλάδα Βασιλίσσης Σοφίας 2, 106 74 Αθήνα, Τηλ. +30 210 72 72 100 Φαξ: +30 210 72 44 620 E-mail: comm-rep-athens@ec.europa.eu, Ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/greece Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα @EEAthina Ευρωπαϊκή Ένωση, [2015] Περαιτέρω χρήση επιτρέπεται. Η πολιτική περαιτέρω χρήσης εγγράφων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διέπεται από την απόφαση 2011/833/ΕΕ (ΕΕ L 330 της 14.12.2011, σ. 39). Catalogue number: IA-04-15-836-EL-N ISBN: 978-92-79-52849-1 DOI: 10.2775/687907 Teachers4Europe