ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΑΛΑΣΣΙΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ Τει Ιονίων Νήσων Δρ. Γιώργος Ζωγράφος
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΤΙΕΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΥΠΟΚΕΙΤΑΙ ΣΕ ΑΥΣΤΗΡΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ, ΣΕ ΑΥΣΤΗΡΟ ΕΛΕΓΧΟ ΚΑΙ ΤΕΛΕΙ ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΥΣΤΗΡΗ ΕΠΙΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΑΡΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΕΊΝΑΙ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΙΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Α. ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ: Αποτελούν την παραδοσιακή μέθοδο διαχείρισης των τουριστικών δραστηριοτήτων σε περιοχές θαλάσσιας αναψυχής. Οι κανόνες και οι περιορισμοί που τίθενται αποσκοπούν: Στον περιορισμό του αριθμού των επισκεπτών, ώστε να μην υπερβαίνουν τη Φ.Ι.- Στην απαγόρευση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων π.χ. μηχανοκίνητα σκάφη Στον περιορισμό της πρόσβασης π.χ. απαγόρευση εισόδου σε μια περιοχή- Στην απαίτηση ελάχιστου επιπέδου δεξιοτήτων π.χ. άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους Στο διαχωρισμό των δραστηριοτήτων π.χ. ζωνοποίηση
Για την καλύτερη επίτευξη των στόχων, οι κανονιστικές τεχνικές ακολουθούν μια ιεραρχική κλιμάκωση που ξεκινά από την προειδοποίηση και φτάνει στην επιβολή προστίμου. Οι κανονιστικές διατάξεις περιορίζουν την ελεύθερη δράση των τουριστών και σε πολλές περιπτώσεις μειώνουν την απόλαυση της τουριστικής εμπειρίας. Παρόλα αυτά αποτελούν την πλέον συνηθισμένη απάντηση στις αυξανόμενες πιέσεις του τουρισμού
ΦΥΣΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αποτελούν τις παρεμβάσεις του ανθρώπου στο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον προκειμένου να διευκολυνθεί η ανάπτυξη του Θ.Τ. Με τις παρεμβάσεις αυτές ρυθμίζεται η ανθρώπινη δραστηριότητα και καθορίζεται η μορφή δράσης που επιτρέπεται να αναληφθεί. Αποσκοπούν: Στην ισχυροποίηση μιας τοποθεσίας έτσι ώστε να είναι περισσότερο ανθεκτική Στο σχεδιασμό και στη δημιουργία ευκολιών ώστε να διοχετευτεί η ροή των τουριστών σε επιθυμητές περιοχές Στον προσδιορισμό ειδικών περιοχών για εντατική χρήση τους προκειμένου να διαφυλαχθούν άλλες περιοχές Στην αλλαγή των κινήτρων επίσκεψης μιας περιοχής με την απομάκρυνση του ελκυστικού πόρου Στην αποκατάσταση μιας θαλάσσιας ή παράκτιας περιοχής για τη βελτίωση της ποιότητάς της
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Χρησιμοποιούν τις τιμές ως κίνητρα ή αντικίνητρα για να ρυθμίσουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Οι τεχνικές αυτές αποσκοπούν: Στον έλεγχο των αριθμό των τουριστών μέσω της διαφοροποίησης των τιμών εισόδου ανάλογα με τη χρονική περίοδο Στην ενθάρρυνση της φιλικής προς το περιβάλλον συμπεριφοράς μέσω της προκαταβολής κάποιου χρηματικού ποσού που επιστρέφεται στον τουρίστα μετά την αποχώρηση του Στην επιβράβευση της καλής συμπεριφοράς προς το περιβάλλον με τη θέσπιση οικονομικών βραβείων Με αυτόν τον τρόπο καθορίζεται υψηλότερη τιμή εισόδου σε μια περιοχή κατά της διάρκεια της περιόδου αιχμής σε μια προσπάθεια να επιτευχθεί η διάχυση της τουριστικής ροής σε μεγαλύτερη χρονική περίοδο/επίσης υιοθετείται η μέθοδος δημοπρασίας των αδειών σε τουριστικούς πράκτορες
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Αυτές οι τεχνικές έχουν σα σκοπό να περιορίσουν τη λάθος συμπεριφορά των τουριστών. Ο άνθρωπος οφείλει να μάθει να συμβιώνει και να συνεξελίσσεται με τα θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα. Οι τεχνικές οι οποίες χρησιμοποιούνται είναι: Η διανομή έντυπου υλικού στους τουρίστες με οδηγίες και παροτρύνσεις για κατάλληλη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Η αναμετάδοση μηνυμάτων και πληροφοριών μέσω του ραδιοφώνου Η σήμανση των ευαίσθητων περιοχών ή σημείων Η υποχρεωτική απασχόληση ξεναγού οδηγού σε οικολογικά ευαίσθητες περιοχές Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των τουριστών πριν την πραγματοποίηση της επίσκεψης Η προσπάθεια εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των τουριστών συναντά ως εμπόδιο την έλλειψη ειδικών γνώσεων που απαιτεί το θαλάσσιο περιβάλλον
ΚΑΠΟΙΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Οι δραστηριότητες του Θ.Τ. έχουν παρουσιάσει μεγάλη ανάπτυξη στην Ελλάδα τα τελευταία έτη Τα τελευταία 6 έτη σημειώθηκε σταθερή αύξηση του αριθμού των επιβατών στα ελληνικά κρουαζιερόπλοια Ο στόλος των ελληνικών κρουαζιερόπλοιων έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία έτη. H προσφορά προέρχεται από πλοία ξένων συμφερόντων με ξένες σημαίες Η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. Ο τουρισμός κρουαζιέρας αντιστοιχούσε για το 2006 το 7% των αφίξεων Σημαντικός συντελεστής για την ανάπτυξη του yachting είναι οι λιμενικές υποδομές
Η ζήτηση σκαφών αναψυχής έχει αλλοδαπή προέλευση κατά 95%. Το yachting αποτελεί μια σημαντική πηγή εισοδήματος και απασχόλησης για τις νησιωτικές και παράκτιες περιοχές δημιουργώντας 10.000 θέσεις εργασίας Η παράκτια τουριστική ναυτιλία αποτελεί πόλο έλξης για 4 εκ. τουρίστες σε ετήσια βάση ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες Η συμβολή του Θ.Τ. στο ΑΕΠ της χώρας ανέρχεται περίπου στο 0,5 με 1%. Το ποσοστό της κατανάλωσης του Θ.Τ. ως προς τη συνολική τουριστική κατανάλωση ανέρχεται στο 15% Για το 2006, Ο Θ.Τ. συμμετείχε κατά 9,25% στο ισοζύγιο Άδηλων Συναλλαγών, κατά 8,81% στο ισοζύγιο Υπηρεσιών και κατά 17% στο Τουριστικό ισοζύγιο ενώ κάλυπτε κατά 5,36% του Ελλείμματος του Εμπορικού ισοζυγίου
ΜΙΑ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ Θ.Τ. Μια τέτοια πολιτική μπορεί να περιλαμβάνει: Την προώθηση κατάλληλων προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στο θαλάσσιο τουρισμό Την προώθηση υψηλών επενδύσεων π.χ. μαρινών Την ενημέρωση των πολιτών για τη συμβολή του Θ.Τ. στην οικονομική ανάπτυξη τόσο σε εθνικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο Την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος Το συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων και οργανώσεων του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα Σαφή στρατηγική για την ανάπτυξη συγκεκριμένης θαλάσσιας τουριστικής δραστηριότητας ανάλογα με τις τοπικές γεωγραφικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτισμικές συνθήκες Ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας με τη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου για την ανάληψη της κατάλληλης για την περιοχή θαλάσσιας τουριστικής δραστηριότητας
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΝ Θ.Τ. Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού διαδραματίζει η Περιφερειακή Διοίκηση. Η περιφερειακή πολιτική θα καθορίσει τις στρατηγικές ανάπτυξης των ειδικών μορφών του θαλάσσιου τουρισμού που προσιδιάζουν στην περιφέρεια. Αυτή η πολιτική πρέπει να διέπεται από την αρχή της εξειδίκευσης. Αυτό σημαίνει ότι οι τοπικοί φορείς θα αξιοποιήσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα κάθε περιοχής για την ανάπτυξη της κατάλληλης μορφής του Θ.Τ.
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ Θ.Τ. Για πρώτη φορά ο Θ.Τ. ως ειδική μορφή τουρισμού απασχόλησε τη Δημόσια Διοίκηση το 1993 Συστάθηκε στο Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας η Γραμματεία Στήριξης Τουριστικών Λιμένων και στον ΕΟΤ η Διεύθυνση Θαλάσσιου Τουρισμού Στη διεύθυνση θαλάσσιου τουρισμού υπάχθηκαν δυο τμήματα: Το τμήμα Σχεδιασμού Ρυθμίσεων και Ανάπτυξης του Θ.Τ. και το Τμήμα Ελέγχου Λειτουργίας Τουριστικών λιμένων Στο Τμήμα Σχεδιασμού Ρυθμίσεων και Ανάπτυξης του Θ.Τ. ανατέθηκαν αρμοδιότητες όπως οι εισηγήσεις για το σχεδιασμό της ανάπτυξη του Θ.Τ. η εκπόνηση ειδικών προγραμμάτων και η ενθάρρυνση της ανάπτυξης της ειδικής υποδομής του Θ.Τ. κ.α. Στο Τμήμα Ελέγχου λειτουργίας Τουριστικών λιμένων ανατέθηκαν αρμοδιότητες όπως ο έλεγχος της εφαρμογής των διατάξεων των εγκεκριμένων κανονισμών λειτουργίας των τουριστικών λιμένων κ.α.
ΣΥΝΑΡΜΟΔΙΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ Θ.Τ. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ: Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης με τα εποπτεύοντα Ν.Π.Δ.Δ. όπως ο ΕΟΤ, η ΕΤΑΔ, ο ΟΤΕΚ κ.α. Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας: Στη διεύθυνση Θαλασσίων Συγκοινωνιών λειτουργεί Τμήμα Θ.Τ. με σκοπό την οργάνωση, βελτίωση και ανάπτυξη του Θ.Τ., αλλά και αδειοδοτικές αρμοδιότητες ΥΠΕΚΑ: Στη διεύθυνση Εδικών Έργων Αναβάθμισης Περιοχών λειτουργεί το Τμήμα Μελετών Ειδικών τεχνικών Έργων και Ειδικών Κτιρίων το οποίο είναι υπεύθυνο για όλα τα τεχνικά έργα που συνδέονται με τον Θ.Τ. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: Στη διεύθυνση Θαλάσσιας Αλιείας λειτουργεί και η διεύθυνση παράκτιας αλιείας η οποία ασχολείται με θέματα προστασίας παράκτιων ζωνών
Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών: Στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής υπάγεται η Διεύθυνση Τομέων παραγωγής η οποία περιλαμβάνει και τον Τουρισμό Υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής: Στη Διεύθυνση Μεταφορών ανήκει το τμήμα Ακτοπλοϊκού Δικτύου και το Τμήμα Άγονων Γραμμών Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: Κατάρτιση στελεχών και εργαζομένων Υπουργείο Ανάπτυξης: Στη διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού και Λοιπών Φυσικών Πόρων υπάγεται το Τμήμα Εδαφικών και Θαλάσσιων Πόρων το οποίο ασχολείται με το πιες περιοχές είναι ιδανικές για Θ.Τ.
Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ Στις Περιφέρειες υπάρχουν οι Αντιπεριφερειάρχες Τουρισμού οι οποίοι ηγούνται σχετικών περιφερειακών διευθύνσεων Σε επίπεδο Αντιπεριφερειών υπάρχουν διάφορα οργανωτικά σχήματα όπως: Αμιγές Τμήμα Τουρισμού που υπάγεται σε άλλη διεύθυνση- Αυτοτελές τμήμα τουρισμού-τμήμα τουρισμού με άλλη δραστηριότητα-αυτοτελές γραφείο τουρισμού κλπ Αυτοί όλοι είναι υπεύθυνοι κατά περίπτωση για τη σύνταξη σχεδίων προώθησης μορφών εναλλακτικού τουρισμού όπως ο Θ.Τ.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΎ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!!