ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

EL EL EL

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 11.1.2011 COM(2010) 813 τελικό ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την εφαρµογή της απόφασης (ΕΚ) αριθ. 1297/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης εκεµβρίου 2008, περί προγράµµατος εκσυγχρονισµού των ευρωπαϊκών στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου (MEETS) EL EL

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ για την εφαρµογή της απόφασης (ΕΚ) αριθ. 1297/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16ης εκεµβρίου 2008, περί προγράµµατος εκσυγχρονισµού των ευρωπαϊκών στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου (MEETS). 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Όπως ορίζεται στο άρθρο 6 της απόφασης 1297/2008/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 16 ης εκεµβρίου 2008, περί προγράµµατος εκσυγχρονισµού των ευρωπαϊκών στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου (MEETS), (εφεξής «απόφαση MEETS), «Έως τις 31 εκεµβρίου 2010 το αργότερο, και κατόπιν σε ετήσια βάση µέχρι το 2013, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συµβούλιο έκθεση σχετικά µε την υλοποίηση του προγράµµατος MEETS». Στην παρούσα έκθεση καταγράφονται οι ενέργειες που ανέλαβαν τα κράτη µέλη, στο πλαίσιο του προγράµµατος MEETS, από κοινού µε την Επιτροπή (Eurostat), όσον αφορά τις διατάξεις της απόφασης MEETS και τις συναφείς αποφάσεις της Επιτροπής για τα ετήσια προγράµµατα εργασίας για το 2009 και το 2010, που είχαν εκδοθεί το 2009. Το σχέδιο MEETS ακολουθεί πολύ προσεκτικά τις κύριες κατευθύνσεις που περιέχονται στην ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συµβούλιο, της 10ης Αυγούστου 2009, σχετικά µε τη µέθοδο παραγωγής των στατιστικών της ΕΕ: ένα όραµα για την επόµενη δεκαετία 1. 2. ΣΤΟΧΟΙ, ΕΤΗΣΙΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ Το πρώτο ετήσιο πρόγραµµα εργασίας (για το 2009) δροµολόγησε όλες τις ενέργειες για τη θεµελιώδη αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισµό των στατιστικών για τις επιχειρήσεις και το εµπόριο που προβλέπονται στην απόφαση MEETS. Οι ενέργειες συνεχίστηκαν στο δεύτερο ετήσιο πρόγραµµα εργασίας (για το 2010) και βρίσκονται ακόµη σε εξέλιξη. Εποµένως, η παρούσα έκθεση επικεντρώνεται στην πρόοδο που έχει σηµειωθεί µέχρι στιγµής όσον αφορά την υλοποίηση των δράσεων, µε ιδιαίτερη έµφαση στα δίκτυα συνεργασίας του ευρωπαϊκού στατιστικού συστήµατος (ΕΣΣ), τα λεγόµενα «δίκτυα ΕΣΣ», που δηµιουργήθηκαν για µια σειρά δραστηριοτήτων. Τα δίκτυα ΕΣΣ αναπτύχτηκαν για την ανταλλαγή εµπειρογνωµοσύνης και τη διοχέτευση γνώσεων στο ΕΣΣ και περιλαµβάνουν σχέδια που εκτελούνται από ορισµένα κράτη µέλη, τα αποτελέσµατα των οποίων διατίθενται στο σύνολο του ΕΣΣ. Εκτός από τα δίκτυα ΕΣΣ, χρηµατοδοτήθηκαν επιµέρους συµφωνίες επιχορήγησης που συνάπτονται µε τις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες (ΕΣΥ), ενώ συνάφθηκαν συµβάσεις για µια σειρά εξωτερικών µελετών. Η Eurostat και οι ΕΣΥ προετοίµασαν και άλλα σχέδια, τα οποία δεν έχουν, µέχρι στιγµής, δηµοσιονοµικές επιπτώσεις. Για να υποστηριχτεί η υλοποίηση του προγράµµατος, χρησιµοποιήθηκε χρηµατοδότηση για τεχνική και διοικητική υποστήριξη, π.χ. 1 COM(2009) 404. EL 2 EL

για τη διοργάνωση εργαστηρίων και τη σύσταση ειδικών οµάδων (task forces) µε εθνικούς εµπειρογνώµονες. Συνολικά, η χρηµατοδότηση της ΕΕ ανήλθε σε 5 και 10 εκατ. ευρώ για τα προγράµµατα εργασίας του 2009 και του 2010 αντίστοιχα, καλύπτοντας περισσότερα από 25 σχέδια. Οι επιδοτήσεις, είτε µέσω των δικτύων ΕΣΣ είτε µεµονωµένες επιδοτήσεις, αποτέλεσαν το συνηθέστερο µηχανισµό για τη χρηµατοδότηση των δράσεων (περίπου 90%). 2.1. Στόχος 1: Επισκόπηση των προτεραιοτήτων και ανάπτυξη συνόλων-στόχων δεικτών για νέους τοµείς 2.1.1. Εντοπισµός τοµέων ήσσονος σπουδαιότητας Η ανάγκη µείωσης του φόρτου για τους απαντώντες αλλά και του κόστους παραγωγής στατιστικών οδήγησε σε επανεξέταση των προτεραιοτήτων. Στόχος αυτού του σχεδίου είναι να εντοπιστούν εκείνοι οι τοµείς και τα χαρακτηριστικά των νοµικών απαιτήσεων για τις στατιστικές επιχειρήσεων που έχουν καταστεί λιγότερο σηµαντικά και, συνεπώς, µπορούν να απαλειφθούν από τις εν λόγω απαιτήσεις. Αυτό έγινε µέσω µιας µελέτης («Απογραφή των νοµικών πράξεων και µεθοδολογιών για τις στατιστικές επιχειρήσεων και εµπορίου») και του λεγόµενου «φιλτραρίσµατος», που έγιναν το 2009 από την Eurostat σε στενή συνεργασία µε τις ΕΣΥ µε σκοπό να εντοπιστούν οι νοµικές πράξεις ή τα µέρη νοµικών πράξεων στον τοµέα των στατιστικών επιχειρήσεων που πρέπει να εξεταστούν πιο προσεκτικά. Οι προτεραιότητες αυτές (µια σειρά µεταβλητών) επικυρώθηκαν για τις στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων από την Ευρωπαϊκή Στατιστική Συµβουλευτική Επιτροπή (ΕΣΣΕ), στις αρχές του 2010, και αποτέλεσαν το αντικείµενο διαβούλευσης µε τις εµπορικές ενώσεις (FEBI). Για τις βραχυπρόθεσµες στατιστικές, η διαβούλευση µε τους χρήστες διενεργήθηκε στο πλαίσιο των τακτικών κυλιόµενων επισκοπήσεων στον τοµέα αυτό, µε έρευνα χρηστών, έρευνα µεταξύ των ΕΣΥ και επανεξέταση της διαδικασίας στην Eurostat. Οι προτάσεις και για τις δύο συλλογές στοιχείων παραπέµφθηκαν στις αρµόδιες οµάδες εργασίας. 2.1.2. Ανάπτυξη νέων τοµέων Οι σηµαντικότεροι προς εξέταση τοµείς είναι η παγκοσµιοποίηση και η επιχειρηµατικότητα. Το πρώτο σηµαντικό σχέδιο που πρέπει να αναφερθεί στον τοµέα της παγκοσµιοποίησης είναι η «ανάπτυξη στατιστικών για οµίλους επιχειρήσεων». Στόχοι αυτού του σχεδίου είναι: α) ο εντοπισµός χρήσιµων και επωφελών δεικτών που να βασίζονται σε οµίλους επιχειρήσεων, ως µονάδα παρατήρησης, αφού αυτοί αποτελούν τις βασικές κινητήριες δυνάµεις της παγκοσµιοποίησης, και β) η διερεύνηση της σκοπιµότητας συλλογής αυτών των δεικτών. Ύστερα από δύο συνεδριάσεις εµπειρογνωµόνων το 2009, έγινε ένας προκαταρκτικός εντοπισµός των αναγκών των χρηστών και της κάλυψης, από την οπτική γωνία των στατιστικών εξωτερικού εµπορίου και επιχειρήσεων. Στις στατιστικές εµπορίου, το ενδιαφέρον εστιάζεται στη συµβολή των οµίλων επιχειρήσεων στο διεθνές εµπόριο, καθώς και στο εµπόριο εντός της οµάδας και στο µερίδιό του στο παγκόσµιο εµπόριο. Στο πλαίσιο των διαρθρωτικών στατιστικών επιχειρήσεων διεξάγεται µια δηµόσια συζήτηση για το κατά πόσον οι όµιλοι επιχειρήσεων πρέπει να καθιερωθούν ως µονάδες παρατήρησης των στατιστικών επιχειρήσεων και για το αν πρέπει να να διερευνηθεί η επίδραση των οµίλων επιχειρήσεων στις µικρές και µεσαίες επιχειρήσεις και στις στατιστικές για τη δηµογραφία των επιχειρήσεων. EL 3 EL

Εκπονήθηκε µελέτη για να εξεταστούν οι ανάγκες των χρηστών για στατιστικές οµίλων επιχειρήσεων, ώστε να εντοπιστούν πιθανές συνέργειες και να υποβληθούν συστάσεις σε τοµείς µεθοδολογικής ανάπτυξης. Η αξιολόγηση της µελέτης µε εµπειρογνώµονες από τα κράτη µέλη και τις υπηρεσίες Επιτροπής βρίσκεται σε εξέλιξη, µε σκοπό την ανάπτυξη µιας στρατηγικής για την προσέγγιση αυτού του θέµατος στο µέλλον. Μετά την πρώτη µελέτη και τη διαβούλευση µε τους κύριους ενδιαφεροµένους θα αναπτυχθεί περαιτέρω η µεθοδολογία σε βασικούς τοµείς των στατιστικών για τους οµίλους επιχειρήσεων. Ένα άλλο σηµαντικό σχέδιο αποσκοπεί στην ανάπτυξη οικονοµικών δεικτών για την παγκοσµιοποίηση, κυρίως βάσει του εγχειριδίου του ΟΟΣΑ για τους οικονοµικούς δείκτες παγκοσµιοποίησης. Έχει καταρτιστεί ένα πρώτο σύνολο δεικτών για την παγκοσµιοποίηση, το οποίο είναι διαθέσιµο ηλεκτρονικά στον ιστότοπο της Eurostat. Η Eurostat προχώρησε στη σύσταση µιας εσωτερικής οµάδας για την περαιτέρω ανάπτυξη της µεθοδολογίας σε αυτό το πλαίσιο. Βρίσκεται σε εξέλιξη µελέτη για την πρακτική εφαρµογή των δεικτών που καθορίζονται στο εγχειρίδιο του ΟΟΣΑ για τους οικονοµικούς δείκτες παγκοσµιοποίησης, µε στόχο τον υπολογισµό και τη διάδοση δεικτών, όπου αυτό είναι δυνατόν, και τον εντοπισµό του δυναµικού για τη συλλογή δεικτών που δεν είναι ακόµη διαθέσιµοι. Για την υποστήριξη των πολιτικών σχετικά µε την επιχειρηµατικότητα έχουν αναπτυχθεί δείκτες όπως η δηµογραφία των επιχειρήσεων και η δηµογραφία επιχειρήσεων εργοδοτών. Η περαιτέρω εξέταση δεικτών επιχειρηµατικότητας βρίσκεται σε εξέλιξη, µε στόχο την επίτευξη διεθνούς συµφωνίας για ένα σύνολο δεικτών, σε εναρµόνιση µε το κοινό πρόγραµµα δεικτών επιχειρηµατικότητας του ΟΟΣΑ και της Eurostat, ενώ βρίσκεται στο στάδιο της προετοιµασίας ένα κοινό εργαστήριο ΟΟΣΑ/Eurostat που θα επικεντρωθεί στους καθοριστικούς παράγοντες της επιχειρηµατικότητας, δηλαδή το κανονιστικό πλαίσιο. 2.2. Στόχος 2: Επίτευξη εξορθολογισµένου πλαισίου στατιστικών σχετικά µε τις επιχειρήσεις Οι στατιστικές επιχειρήσεων και εµπορίου καταρτίζονται σύµφωνα µε τη νοµοθεσία της ΕΕ, η οποία έχει αναπτυχθεί στο διάστηµα των τελευταίων ετών. Το σχέδιο «Βελτίωση της συνέπειας µεταξύ των κανονισµών σε διάφορους τοµείς των στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου» αποσκοπεί στον εκσυγχρονισµό της νοµοθεσίας, ώστε να εξασφαλιστεί ένα µεθοδολογικό, βιώσιµο και οικονοµικά αποτελεσµατικό πλαίσιο για τους διάφορους τοµείς των στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου. Το σχέδιο ξεκίνησε µε πολλές συνεδριάσεις των ειδικών οµάδων, όπου η Eurostat και τα συµµετέχοντα κράτη µέλη συζήτησαν το πρόγραµµα εργασίας και την υλοποίηση του δικτύου ΕΣΣ για το εν λόγω θέµα. ηµιουργήθηκε το δίκτυο ΕΣΣ, µε την Eurostat να έχει συντονιστικό ρόλο αφού δεν µπορούσε να οριστεί συντονιστής στα κράτη µέλη. Το πρόγραµµα εργασίας του δικτύου ΕΣΣ θα επικεντρωθεί σε στατιστικές µονάδες που χρησιµοποιούνται σε πρώτη φάση. Άλλα θέµατα που θα εξεταστούν είναι ο πληθυσµόςστόχος, τα πλαίσια, η περίοδος αναφοράς, οι ταξινοµήσεις και η εφαρµογή τους (κατανοµές, ειδικά συγκεντρωτικά µεγέθη), καθώς και τα χαρακτηριστικά και οι ορισµοί. όθηκαν µεµονωµένες επιδοτήσεις για να βελτιωθεί η «συνέπεια ανάµεσα στις στατιστικές ισοζύγιου πληρωµών και εµπορίου» και η «συνέπεια ανάµεσα στις στατιστικές ισοζυγίου πληρωµών και τουρισµού». EL 4 EL

2.2.1. Ανάπτυξη στατιστικών σχετικά µε τους οµίλους επιχειρήσεων Η δράση αυτή συνδέεται πολύ στενά µε το σχέδιο για την ανάπτυξη νέων δεικτών στον τοµέα της παγκοσµιοποίησης στο πλαίσιο του στόχου 1, όµως επικεντρώνεται στα εργαλεία για την παραγωγή στατιστικών σε έναν κόσµο που παγκοσµιοποιείται όλο και περισσότερο. Το πρώτο εργαλείο που πρέπει να αναφερθεί είναι το µητρώο EuroGroups, που αποτελεί µια καταγραφή, για στατιστικούς σκοπούς, των πολυεθνικών οµίλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η νοµική βάση δηµιουργήθηκε µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 177/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 20ής Φεβρουαρίου 2008, για τη θέσπιση κοινού πλαισίου όσον αφορά τα µητρώα επιχειρήσεων για στατιστικούς σκοπούς και την κατάργηση του κανονισµού (ΕΟΚ) αριθ. 2186/93 του Συµβουλίου 2. Σκοπός του µητρώου EuroGroups είναι να παράσχει τη βάση για την παραγωγή συγκρίσµων στατιστικών όσον αφορά την παγκοσµιοποίηση των οικονοµιών, καθώς και ένα ενιαίο πλαίσιο έρευνας που να αποτελείται από ένα δίκτυο κεντρικών και εθνικών στατιστικών επιχειρηµατικών µητρώων, το οποίο θα υποστηρίζει την παραγωγή στατιστικών για την παγκοσµιοποίηση που θα βασίζονται στα µικροοικονοµικά στοιχεία. Τα αρχικά βασικά ορόσηµα επιτεύχθηκαν: στοιχεία για 5000 πολυεθνικούς οµίλους επιχειρήσεων ενσωµατώθηκαν και συνδέθηκαν στα εθνικά στατιστικά µητρώα επιχειρήσεων δηµιουργήθηκε δίκτυο ΕΣΣ για την περαιτέρω ανάπτυξη της µεθοδολογίας των µητρώων EuroGroups ολοκληρώθηκαν κεντρικές και εθνικές διαδικασίες καταχώρισης, αναπτύχθηκαν κοινά εργαλεία για την υποστήριξη αυτών των διαδικασιών, ενώ βελτιώθηκε η ποιότητά τους. Αυτό έγινε στο πλαίσιο εργαστηρίων µε τις ΕΣΥ και τις εθνικές κεντρικές τράπεζες, µέσω επιδοτήσεων για την ανάπτυξη και την εφαρµογή µεθόδων και εργαλέιων για το µητρώο EuroGroups σε εθνικό επίπεδο. ηµιουργήθηκε δίκτυο ΕΣΣ για τη «µελέτη του προφίλ», µε σκοπό την ανάπτυξη και την εφαρµογή µεθοδολογίας για τη «µελέτη του προφίλ» µεγάλων και σύνθετων πολυεθνικών οµίλων επιχειρήσεων. Το δίκτυο ΕΣΣ διεξήγαγε µελέτη σκοπιµότητας και συνέταξε συστάσεις για ένα µοντέλο στατιστικής µονάδας που λαµβάνει υπόψη την επιχειρησιακή δοµή µεγάλων και σύνθετων πολυεθνικών οµίλων επιχειρήσεων. 2.2.2. Κοινοτικές έρευνες για την ελαχιστοποίηση του φόρτου για τις επιχειρήσεις Η Eurostat δροµολόγησε ένα σχέδιο για τα «συστήµατα δειγµατοληψίας της ΕΕ», ώστε να εντοπιστούν τοµείς των στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου στους οποίους δεν απαιτούνται όλες οι πληροφορίες σε όλα τα επίπεδα λεπτοµέρειας από όλα τα κράτη µέλη. 2.3. Στόχος 3: Στήριξη της εφαρµογής αποτελεσµατικότερου τρόπου παραγωγής στατιστικών επιχειρήσεων και εµπορίου 2.3.1. Καλύτερη αξιοποίηση στοιχείων που ήδη υφίστανται στο στατιστικό σύστηµα, συµπεριλαµβανοµένης της δυνατότητας πραγµατοποίησης εκτιµήσεων Το πρώτο σχέδιο που πρέπει να αναφερθεί είναι η «αποθήκευση και σύνδεση στοιχείων στην παραγωγή στατιστικών επιχειρήσεων». Στόχος είναι να υποστηριχτεί η εφαρµογή πιο 2 ΕΕ L 61 της 5.3.2008, σ. 6. EL 5 EL

ολοκληρωµένων βάσεων δεδοµένων και συστηµάτων παραγωγής στοιχείων για τις στατιστικές επιχειρήσεων στα κράτη µέλη. Υπάρχουν τρία κύρια ζητήµατα που αφορούν τη σύνδεση των µικροδεδοµένων και την αποθήκευση των στοιχείων που διαχειρίζεται το σχέδιο, δηλαδή: Ενσωµάτωση στοιχείων, όπου πρέπει να γίνει αποτελεσµατικότερη αξιοποίηση των στατιστικών των επιχειρήσεων που είναι διαθέσιµες στις ΕΣΥ, µε τη σύνδεση µικροδεδοµένων και ενδεχοµένως µακροδεδοµένων από διάφορες συλλογές στοιχείων, µε σκοπό τη διενέργεια αναλύσεων στοιχείων σχετικά µε τις επιχειρήσεις, που πριν δεν ήταν δυνατή, την απάντηση στις ανάγκες των χρηστών κατά τρόπο περισσότερο ευέλικτο και τη µείωση του φόρτου απάντησης για τις επιχειρήσεις. Ολοκλήρωση των διαδικασιών, για την οποία απαιτείται να γίνει αποτελεσµατικότερη η παραγωγή στατιστικών των επιχειρήσεων, µε την αντικατάσταση αποµονωµένων συστηµάτων παραγωγής στοιχείων που είναι συγκεκριµένα για τη συλλογή επιµέρους στοιχείων από γενικά συστήµατα στον µέγιστο δυνατό βαθµό, τα οποία θα δίνουν στις ΕΣΥ τη δυνατότητα να παράγουν στοιχεία µε οικονοµικότερο τρόπο, να αυξήσουν και να τυποποιήσουν την ποιότητα των αποτελεσµάτων και να βελτιώσουν την ανάλυση και διάδοση των στατιστικών στοιχείων. Οργανωτική αλλαγή, ιδίως στη διαχείριση της εισαγωγής και εφαρµογής ενός ολοκληρωµένου συστήµατος στατιστικής παραγωγής, συµπεριλαµβανοµένων τεχνικών και οργανωτικών αλλαγών. Επειδή πολλά κράτη µέλη έχουν ήδη θεσπίσει προσεγγίσεις σύνδεσης και αποθήκευσης στοιχείων, το σχέδιο αυτό θα βασιστεί σε ένα δίκτυο ΕΣΣ που θα δηµιουργηθεί από το 2010 και µετά. ηµιουργήθηκε ειδική οµάδα για να συζητήσει το πρόγραµµα εργασίας ώστε να µπορέσει να ξεκινήσει η λειτουργία του δικτύου ΕΣΣ. Ξεκίνησαν τρία ειδικά σχέδια µε σκοπό τη σύνδεση των µικροδεδοµένων για επιµέρους στατιστικές: Το πρώτο σχέδιο αφορά τη «σύνδεση των µικροδεδοµένων µε διεθνείς πηγές», µε στατιστικές διάρθρωσης των επιχειρήσεων και στατιστικές για το εξωτερικό εµπόριο αγαθών. όθηκαν επιδοτήσεις για την υποστήριξη των ενεργειών των κρατών µελών στον τοµέα αυτό. Σκοπός του σχεδίου είναι η ανάλυση του αντικτύπου του διεθνούς εφοδιασµού στην οικονοµική απόδοση, την απασχόληση και το διεθνές εµπόριο, καθώς και στη διάρθρωση των προϊόντων των επιχειρήσεων. Το δεύτερο σχέδιο, «νέοι στατιστικοί δείκτες για το εξωτερικό εµπόριο ανά επιχειρηµατικά χαρακτηριστικά», αποσκοπεί στην περαιτέρω ανάπτυξη δεικτών που να συνδυάζουν µεταβλητές από τις στατιστικές εξωτερικού εµπορίου και επιχειρήσεων και στη διερεύνηση της σκοπιµότητας συλλογής νέων δεικτών. Οι δείκτες αυτοί προορίζονται να παρέχουν µια γενική άποψη της διάρθρωσης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο διεθνές εµπόριο και, έτσι, να δίνουν στους χρήστες τη δυνατότητα ανάλυσης του αντικτύπου του εµπορίου στην παραγωγή, την απασχόληση και την απόδοση των επιχειρήσεων. Εκτός από τον εντοπισµό νέων δεικτών που θα παρέχουν πληροφορίες για διάφορες πτυχές των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που συµµετέχουν στο διεθνές εµπόριο, αναπτύσσεται ένα µεθοδολογικό πλαίσιο για τη συλλογή νέων δεικτών. Η δράση υποστηρίζεται µε σύµβαση και επιχορηγήσεις. Στόχος του τρίτου σχεδίου «σύνδεση των µικροδεδοµένων για τη χρήση των ΤΠΕ» είναι η ανάπτυξη µιας προσέγγισης για τη σύνδεση µικροδεδοµένων µε σκοπό την EL 6 EL

αποτελεσµατικότερη χρήση των βασικών µικροδεδοµένων που είναι διαθέσιµα στις ΕΣΥ και αφορούν τον οικονοµικό αντίκτυπο της χρήσης των ΤΠΕ από επιχειρήσεις. Προετοιµάστηκε δίκτυο ΕΣΣ για την εκτέλεση αυτής της εργασίας. Στόχος του σχεδίου «µεθοδολογία για σύγχρονες στατιστικές επιχειρήσεων (βέλτιστη δειγµατοληψία, εκτιµήσεις βάσει µοντέλων, ενσωµάτωση στοιχείων)» είναι η καθιέρωση και τεκµηρίωση µεθόδων για σύγχρονες στατιστικές επιχειρήσεων που θα συµβάλουν στην αποτελεσµατική αξιοποίηση των πόρων και στην επίτευξη ενός υψηλού βαθµού συγκρισιµότητας των αποτελεσµάτων µεταξύ χωρών και τοµέων. ηµιουργήθηκε δίκτυο ΕΣΣ για την καθιέρωση βέλτιστων πρακτικών σε ορισµένους τοµείς ανάπτυξης (π.χ. νέα εργαλεία συλλογής στοιχείων, δηµιουργία µοντέλων, ευρωπαϊκές προσεγγίσεις) και για τη σύνταξη ενός εγχειριδίου µεθόδων για τις στατιστικές ευρωπαϊκών επιχειρήσεων (επικαιροποίηση του εγχειριδίου του 1997), λαµβάνοντας υπόψη τα αποτελέσµατα άλλων σχεδίων (MEETS), καθώς και για τη διατύπωση µεθοδολογικών συστάσεων σε ορισµένους ειδικούτς τοµείς που βρίσκονται υπό ανάπτυξη. 2.3.2. Καλύτερη αξιοποίηση στοιχείων που υφίστανται ήδη στην οικονοµία Με σκοπό τη µείωση του φόρτου για τους απαντώντες, τα στοιχεία που είναι ήδη διαθέσιµα στην οικονοµία πρέπει να αξιοποιούνται για τη συλλογή επιχειρηµατικών στατιστικών, π.χ. τα στοιχεία που συλλέγονται από τις φορολογικές αρχές και τα στοιχεία που παράγονται σύµφωνα µε τα λογιστικά πλαίσια. Ο κανονισµός για τις ευρωπαϊκές στατιστικές (άρθρο 24) 3 παρέχει στις ΕΣΥ το δικαίωµα πρόσβασης σε διοικητικές πηγές στοιχείων, στο βαθµό που τα στοιχεία αυτά είναι αναγκαία για την ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάδοση ευρωπαϊκών στατιστικών. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές µεθοδολογικές και πρακτικές δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν. Για την αντιµετώπιση αυτού του θέµατος δηµιουργήθηκε το 2009 δίκτυο ΕΣΣ για την καλύτερη αξιοποίηση διοικητικών και λογιστικών στοιχείων για τις στατιστικές επιχειρήσεων, το οποίο θα συνεχίσει τις εργασίες του έως το 2013. Κύριοι στόχοι αυτού του δικτύου ΕΣΣ είναι να διερευνήσει τις δυνατότητες ευρείας χρήσης διοικητικών στοιχείων για τις στατιστικές επιχειρήσεων, να προσφέρει στις ΕΣΥ βέλτιστες πρακτικές και να προετοιµάσει συστάσεις στον εν λόγω τοµέα. Οι εργασίες επικεντρώνονται στην αξιολόγηση κοινών προβληµάτων που ανακύπτουν από τη χρήση διαφορετικών πηγών στοιχείων για την παραγωγή στατιστικών των επιχειρήσεων. 2.3.3. Ανάπτυξη εργαλείων για την αποτελεσµατικότερη ανάκτηση, διαβίβαση και επεξεργασία των στοιχείων Ένα σχέδιο που πρέπει να αναφερθεί είναι η «καλύτερη αξιοποίηση των τελωνειακών στοιχείων στις στατιστικές εξωτερικού εµπορίου (Extrastat)». Το Extrastat βασίζεται σε 3 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 223/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2009, σχετικά µε τις ευρωπαϊκές στατιστικές και την κατάργηση του κανονισµού (ΕΚ, Ευρατόµ) αριθ. 1101/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου σχετικά µε τη διαβίβαση στη Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων πληροφοριών που καλύπτονται από το στατιστικό απόρρητο, του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 322/97 του Συµβουλίου σχετικά µε τις κοινοτικές στατιστικές και της απόφασης 89/382/ΕΟΚ, Ευρατόµ του Συµβουλίου για τη σύσταση επιτροπής του στατιστικού προγράµµατος των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 87 της 31.3.2009, σ. 164). EL 7 EL

πληροφορίες που συλλέγονται από τις τελωνειακές διασαφήσεις και θα επηρεαστεί από τις αλλαγές που εισάγονται από τον εκσυγχρονισµένο τελωνειακό κώδικα 4. Ο κανονισµός Extrastat 5 τροποποιήθηκε ώστε να προετοιµάσει αυτές τις αλλαγές και έχουν δοθεί επιδοτήσεις στα κράτη µέλη για δράσεις που στηρίζουν την εφαρµογή του νέου κανονισµού. Για το σχέδιο «διευκόλυνση της χρήσης της συνδυασµένης ονοµατολογίας» δόθηκαν επιµέρους επιδοτήσεις στις ΕΣΥ, µε σκοπό την υποστήριξη της προετοιµασίας βοηθηµάτων της συνδυασµένης ονοµατολογίας για τους δηλούντες στο σύστηµα Intrastat. Ξεκίνησαν προπαρασκευαστικές εργασίες για το σχέδιο «διευκόλυνση της διαβίβασης στοιχείων από τις επιχειρήσεις στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες», µε σκοπό να διερευνηθούν οι δυνατότητες απλούστευσης της διαβίβασης στοιχείων από τις εταιρείες στις εθνικές στατιστικές υπηρεσίες. 2.4. Στόχος 4: Εκσυγχρονισµός του συστήµατος Intrastat 2.4.1. Εναρµόνιση των µεθόδων για τη βελτίωση της ποιότητας στο πλαίσιο ενός απλουστευµένου συστήµατος Intrastat Το 2009 τροποποιήθηκε ο κανονισµός Intrastat 6. Με την αναθεώρηση αυτή απλουστεύθηκε το σύστηµα Intrastat, παρέχοντας στα κράτη µέλη τη δυνατότητα να απαλλάσσουν περισσότερους εµπόρους από την υποχρέωση αναφοράς. Επειδή αυτό σηµαίνει ότι τα στοιχεία δεν θα είναι πλήρη, απαιτούνται µέτρα για να τη διασφάλιση της ποιότητας των στοιχείων. Στο πλαίσιο της δράσης δροµολογήθηκαν δύο σχέδια για τη βελτίωση της ποιότητας. Ταυτόχρονα, τα σχέδια αυτά αποτελούν αναγκαίες προϋποθέσεις για ενδεχόµενα περαιτέρω µέτρα απλούστευσης. Το πρώτο σχέδιο, «βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων στο πλαίσιο ενός απλουστευµένου συστήµατος Intrastat», επιδιώκει τη βελτίωση των στοιχείων µέσω της ανάπτυξης και της εφαρµογής εναρµονισµένων µεθόδων και πρακτικών. Αναπτύχθηκαν µεθοδολογικές κατευθυντήριες γραµµές, στο πλαίσιο σύµβασης παροχής υπηρεσιών, και χορηγήθηκαν επιδοτήσεις για την υλοποίηση δράσεων για τη βελτίωση της ποιότητας. Στόχος του δεύτερου σχεδίου, «µείωση των ασυµµετριών στο σύστηµα Intrastat», είναι η σταδιακή και συνεχής µείωση των ασυµµετριών στο εσωτερικό εµπόριο της ΕΕ, σε αναλυτικότερο και σε συγκεντρωτικό επίπεδο. Το 2009 έλαβε χώρα ένας αρχικός γύρος εναρµόνισης σε όλη την ΕΕ. Ο γύρος εναρµόνισης περιλάµβανε µια σειρά συντονισµένων διµερών µελετών που διεξήγαν τα κράτη µέλη στο αναλυτικότερο επίπεδο στοιχείων. Αποτέλεσµα αυτού του γύρου ήταν να επιλυθούν πολλές ασυµµετρίες και είτε να διορθωθούν είτε να αποφεύγονται στο µέλλον. Επίσης, εντοπίστηκαν ορισµένες ειδικές ροές εµπορίου για τις οποίες απαιτείται περαιτέρω µεθοδολογική εργασία. Χορηγήθηκαν επιχορηγήσεις στα κράτη µέλη. 4 5 6 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 450/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 23ης Απριλίου 2008, για τη θέσπιση του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα ( ΕΕ L 145 της 4.6.2008, σ. 1). Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 222/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 11ης Μαρτίου 2009, για την τροποποίηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 638/2004 σχετικά µε τις κοινοτικές στατιστικές για τις συναλλαγές αγαθών µεταξύ κρατών µελών (EE L 87 της 31.3.2009, σ. 160). Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 638/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004 (ΕΕ L 102 της 7.4.2004, σ. 1). EL 8 EL

2.4.2. Καλύτερη αξιοποίηση των διοικητικών στοιχείων Στόχος αυτής της δράσης είναι να ενταθεί η χρήση διοικητικών στοιχείων από τα κράτη µέλη στην παραγωγή στατιστικών Intrastat. Οι στατιστικές Intrastat αντιστοιχούν στο µισό περίπου του στατιστικού φόρτου για τις επιχειρήσεις στην ΕΕ. Ο συνολικός στατιστικός φόρτος είναι σχετικά µικρός σε απόλυτους όρους (λιγότερο από 1% του συνολικού διοικητικού φόρτου), όµως η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι ο φόρτος είναι υψηλός. Αν µπορούσαν οι εθνικές αρχές που είναι αρµόδιες για το σύστηµα Intrastat να κάνουν µεγαλύτερη χρήση των υφιστάµενων διοικητικών στοιχείων, τόσο ο πραγµατικός φόρτος όσο και η επικρατούσα αίσθηση θα µειώνονταν. Χορηγήθηκαν επιδοτήσεις για να υποστηριχθεί η σύνδεση των ακόλουθων βάσεων δεδοµένων: Intrastat, ΦΠΑ και ανταλλαγή πληροφοριών ΦΠΑ (VIES). 2.4.3. Βελτίωση και διευκόλυνση της ανταλλαγής στοιχείων µέσα στο σύστηµα Intrastat Συνεχίστηκαν οι δράσεις για τον εκσυγχρονισµό της συλλογής στοιχείων, µε τη χρήση ηλεκτρονικών µέσων και διαδικτυακών τεχνολογιών, και αναπτύχθηκαν περαιτέρω τα αντίστοιχα εργαλεία. Καταβλήθηκε σηµαντική προσπάθεια στον τοµέα της επικύρωσης και επεξεργασίας δεδοµένων, µέσω αυτοµατοποιηµένων διαδικασιών, καθώς για την εφαρµογή προηγµένων στατιστικών πλαισίων για τον εντοπισµό σφαλµάτων και την αυτόµατη διόρθωσή τους. 3. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Μετά την έκδοση της απόφασης αριθ. 1297/2008/ΕΚ και την έγκριση του πρώτου προγράµµατος εργασίας τον Απρίλιο του 2009, δροµολογήθηκαν περισσότερα από 25 σχέδια για τους τέσσερεις στόχους MEETS. Σηµειώθηκε σηµαντική πρόοδος όσον αφορά τη σύσταση συνεργατικών δικτύων, τα οποία δραστηριοποιούνται στους ακόλουθους έξι βασικούς τοµείς: συνέπεια των εννοιών και των µεθόδων, µελέτη του προφίλ µεγάλων και σύνθετων πολυεθνικών οµίλων επιχειρήσεων, σύνδεση µικροδεδοµένων και αποθήκευση στοιχείων στη στατιστική παραγωγή, σύνδεση µικροδεδοµένων για τη χρήση των ΤΠΕ, µεθοδολογία για σύγχρονες στατιστικές επιχειρήσεων και χρήση διοικητικών και λογιστικών στοιχείων. Επίσης, δροµολογήθηκαν πολλά σχέδια για να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και η υλοποίηση του µητρώου EuroGroups στα κράτη µέλη. Ωστόσο, πρέπει να αναφερθεί ότι τα κράτη µέλη έχουν περιορισµένη ικανότητα απορρόφησης όσον αφορά τις πρόσθετες συντονιστικές δραστηριότητες που προβλέπονται στα δίκτυα. Όλες οι µελέτες που εκπονήθηκαν και ολοκληρώθηκαν θα αξιολογηθούν, από κοινού µε τους κύριους ενδιαφεροµένους, από τις υπηρεσίες της Επιτροπής και τα κράτη µέλη. Θα εφαρµοστούν εξελιγµένες µεθοδολογίες. Ο εντοπισµός τοµέων ήσσονος σηµασίας θα ενσωµατωθεί περαιτέρω στη γενική στρατηγική της Eurostat για τον καθορισµό προτεραιοτήτων. Η στρατηγική αυτή βασίζεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συµβούλιο για τη µείωση του φόρτου απάντησης, την απλούστευση της διαδικασίας και τον καθορισµό προτεραιοτήτων στον τοµέα των κοινοτικών στατιστικών 7. 7 COM(2006) 693 τελικό της 14ης Νοεµβρίου 2006 (ΕΕ C 78 της 11.4.2007, σ. 8). EL 9 EL

Με τα δύο προγράµµατα εργασίας που ενέκρινε η Επιτροπή για να βοηθήσει τα κράτη µέλη στην επίτευξη των στόχων όσον αφορά τη µείωση του φόρτου για τις επιχειρήσεις και για να βοηθήσει το ευρωπαϊκό στατιστικό σύστηµα να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες για στατιστικές πληροφορίες, έχει εξασφαλιστεί κατάλληλη χρηµατοδότηση από πλευράς ΕΕ. Χορηγήθηκαν τριάντα µία επιχορηγήσεις, συνολικού ύψους 13,5 εκατ. ευρώ, ενώ ανατέθηκαν συµβάσεις για 13 εξωτερικές µελέτες, συνολικού ύψους περίπου 1,5 εκατ. ευρώ. Επίσης, χρηµατοδοτήθηκαν εργαστήρια και ειδικές οµάδες για την ανάπτυξη των δράσεων. Λόγω της πολυπλοκότητάς τους, όλες οι δράσεις θα συνεχιστούν, και στις ετήσιες εκθέσεις, οι οποίες θα εξακολουθήσουν να υποβάλλονται έως το 2013, θα παρέχονται αναλυτικότερες πληροφορίες σχετικά µε την πρόοδο που σηµειώνεται. EL 10 EL