Οι μουσικές εκδόσεις ανάμεσα στο έντυπο και το ψηφιακό: προκλήσεις για τη μουσική πληροφόρηση και δημιουργικότητα Χριστίνα Μπάνου, Επίκουρος καθηγήτρια (Πολιτική και Εκδοτική του Βιβλίου), Τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας & Μουσειολογίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Τηλ. 26610-87416, Email: cbanou@ionio.gr
Το έργο: «Δράσεις για την ενίσχυση της Δημιουργικότητας μέσω της Μουσικής Πληροφόρησης και της Τηλεκπαίδευσης στη Φιλαρμονική Ένωση Κέρκυρας «Καποδίστριας» υλοποιείται στα πλαίσια των δράσεων του Π.Ε. 4.2 της πράξης «I.C.E. Innovation, Culture and Creativity for a new Economy που έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα Εδαφικής Συνεργασίας Ελλάδα Ιταλία 2007-2013, το οποίο έχει ενταχθεί στην ΣΑΕΠ3228 της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων με κωδικό πράξης 2012ΕΠ32280000 Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons
Ανάμεσα στο έντυπο και το ψηφιακό: συνύπαρξη, σύγκλιση, αλληλεπίδραση, προκλήσεις Η πληροφόρηση ως κυρίαρχη αξία, η πληροφορία ως αγαθό (οικονομικό, πολιτισμικό, κοινωνικό, ιδιωτικό και δημόσιο ). Πρόσβαση στη γνώση και την πληροφορία Πληροφόρηση και επικοινωνία. Αλλαγές λόγω των νέων τεχνολογιών της πληροφόρησης. Πληροφόρηση και δημοκρατία στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο. Νέο μέσο = νέες μορφές επικοινωνίας, πρόσβασης στη γνώση και την πληροφορία Αιτούμενο: η άμεση, πλήρης, με ισότητα πρόσβαση στην πληροφόρηση. Προκλήσεις και αξίες.
Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΩΣ ΑΓΑΘΟ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝ Έκρηξη στην παραγωγή και τη διάθεση της πληροφορίας Έκρηξη στην παραγωγή των δημοσιευμάτων Υβριδική εποχή συνύπαρξης του εντύπου με το ψηφιακό δημοσίευμα και το ηλεκτρονικό βιβλίο. Επανάσταση της πληροφόρησης Νέες τεχνολογίες της πληροφόρησης. Επίδραση σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Αξιολόγηση της πληροφορίας
ΚΟΙΝΩΝΊΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΊΑΣ Η κοινωνία στην οποία η δημιουργία, η διακίνηση, η διάδοση, η χρήση και η διαχείριση της πληροφορίας αποτελεί μια σημαντικότατη οικονομική, πολιτική και πολιτισμική δραστηριότητα. Η πληροφορία και η αξιοποίησή της αποτελούν το βασικό αγαθό και προϊόν, την πρώτη ύλη και την κινητήριο δύναμη των επιστημονικών, οικονομικών, διοικητικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων.
H «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ» ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
Έντυπο βιβλίο: εκδημοκρατικοποίηση της γνώσης και του γούστου Η αξία της τυπογραφίας: μαζική διάδοση της γνώσης και της πληροφορίας. Βιβλίο: εμπορικό προϊόν, μέσο μαζικής πληροφόρησης και επικοινωνίας Το έντυπο βιβλίο αποτελούσε, από τις απαρχές ήδη της τυπογραφίας στα μέσα του 15ου αιώνα, ένα δημοκρατικό μέσο διάδοσης της γνώσης και της πληροφορίας σηματοδοτώντας -στο ουμανιστικό πλαίσιο της Αναγέννησης- μιαν επανάσταση στην επικοινωνία, την πληροφόρηση, την εκπαιδευτική διεργασία, την ανταλλαγή απόψεων, τη μελέτη, τον επιστημονικό διάλογο αλλά και την προπαγάνδα. Ταυτόχρονα, συνετέλεσε αποφασιστικά στη διαμόρφωση των αναγνωστικών αλλά και των αισθητικών προτιμήσεων του αναγνωστικού κοινού, καθώς επρόκειτο για ένα προσιτό, φιλικό και οικονομικό μέσο για σταδιακά διευρυνόμενες ομάδες αναγνωστών. Προς την Επιστημονική Επανάσταση
Η επανάσταση της πληροφόρησης
ΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΤΗΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Διανοητικό κεφάλαιο* (intellectual capital) Οικονομικό κεφάλαιο (economic) Ανθρώπινο κεφάλαιο (human) Κοινωνικό κεφάλαιο (social) Συμβολικό κεφάλαιο (symbolic) Tangible assets (δηλ. η τυπογραφική μορφή του βιβλίου) * πηγή:thompson, 2010
Η ΕΚΔΟΤΙΚΉ ΑΛΥΣΊΔΑ
Μουσικές εκδόσεις από την Αναγέννηση μέχρι την ψηφιακή εποχή Τυπογραφία. Αλλαγές στην παραγωγή, διακίνηση, προώθηση των μουσικών εκδόσεων Οttaviano Petrucci, 61 μουσικές εκδόσεις στη Βενετία, στις αρχές του 16 ου αιώνα (1501-1539). Οι εκδόσεις του λειτούργησαν ως πρότυπο, το οποίο άλλοι τυπογράφοι εκδότες μιμήθηκαν. Αναπαραγώμενη, επαναλαμβανόμενη αισθητική των μουσικών βιβλίων, τα οποία ανταποκρίνονταν στις ανάγκες και τις προσδοκίες των αναγνωστών συν-διαμορφώνοντάς τες. Συνήθως σχετικά μεγάλου σχήματος βιβλία (π. 165 x 236 mm ), με στήλες και διακοσμημένα πρωτογράμματα Εκτύπωση σε τρία τραβήγματα.
Διαμόρφωση εκδοτικής αγοράς για εκδόσεις μουσικής Ο Ottaviano Petrucci διαμόρφωσε την εκδοτική αγορά, προσέγγισε τους αναγνώστες χρήστες πελάτες λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και προσδοκίες τους. Τύπωσε πολυφωνική μουσική και αξιοποίησε τις δυνατότητες που πρόσφερε η τυπογραφία στο ευρύτερο πλαίσιο των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτισμικών αλλαγών της εποχής. Προβλήματα στα πνευματικά δικαιώματα. Για παράδειγμα, τα πνευματικά δικαιώματα στις μουσικές εκδόσεις κατοχυρώθηκαν 65 χρόνια μετά τον νόμο του 1710 στη Βρετανία. Η τυπογραφία σηματοδότησε αλλαγές στην παραγωγή, διάδοση, διακίνηση, προώθηση της μουσικής γνώσης και πληροφορίας, καθώς και στην επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ των δημιουργών. Μουσικές εκδόσεις: Επρόκειτο πλέον για ειδική κατηγορία εκδόσεων με ιδιαίτερα, μοναδικά γνωρίσματα λόγω της εκτύπωσης, του κοινού, των ειδικών κατηγοριών, του γεγονότος ότι το έργο θεωρείται ολοκληρωμένο όταν εκτελεστεί. Εκτός από πολιτισμικό προϊόν οι εκδόσεις αυτές ήταν βεβαίως και εμπορικό προϊόν.
ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΊΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΟΙΝΌ ΤΩΝ ΕΚΔΌΣΕΩΝ ΜΟΥΣΙΚΉΣ Διευρυμένο κοινό: διάδοση σε ευρύτερο κοινό, όχι μόνο στους επαγγελματίες μουσικούς. Διαμόρφωση γούστου Έκδοση γνωστών και δημοφιλών έργων. Εγχειρίδια Ο τυπογράφος Andrea Antico, κατά το παράδειγμα του Άλδου Μανούτιου, καθιέρωσε το πιο μικρό σχήμα στα μουσικά βιβλία, εδραιώνοντας και προσφέροντας στο κοινό πιο οικονομικά και εύχρηστα βιβλία. Libri portatiles, που μπορούσαν να μεταφερθούν πιο εύκολα, να διαβαστούν με διαφορετική διαχείριση του χρόνου, του τρόπου και του τόπου ανάγνωσης, υπερβαίνοντας τις απαγορεύσεις και τις οδηγίες, και επαναπροσδιορίζοντας τα όρια κατανόησης, έρευνας, δημιουργίας. Συμμετοχή του αναγνώστη Ανάδυση των ερασιτεχνών μουσικών (αυξημένος αριθμός εκδόσεων κυρίως από τη δεκαετία του 1540 και έπειτα).
Προκλήσεις για την μουσική εκδοτική βιομηχανία σήμερα Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών της πληροφόρησης Αξιοποίηση μέσων κοινωνικής δικτύωσης για προώθηση, διαφήμιση, αποτελεσματικό μάρκετινγκ και επικοινωνία μεταξύ των χρηστών δημιουργών. Σύγκλιση, συνδυασμός μέσων (convergence) Υβριδική εποχή συνύπαρξης διαφορετικών μορφών δημοσιεύσεων και πηγών πληροφόρησης Συνεργασίες Νέα εκδοτικά μοντέλα Νέα επιχειρηματικά μοντέλα Συμμετοχή του χρήστη (user engagement)
Νέα εκδοτικά μοντέλα. Νέες δυνατότητες Αυτό - έκδοση (self publishing) Συλλογική χρηματοδότηση (Crowdfunding) Ανοικτή Πρόσβαση, Open Access Lean Publishing Συνεργασίες Gamification
Νέα μέσα ανάγνωσης ενημέρωσης επικοινωνίας Έντυπο βιβλίο, ebook (με ειδική συσκευή, π.χ. Kindle) Tablet Κινητά τηλέφωνα (smartphones) Το μέσο προσδιορίζει και οριοθετεί τον τρόπο συγγραφής, έρευνας, επικοινωνίας, ανάγνωσης, πρόσβασης στην πληροφορία και τη γνώση. Είδος αναγνωσμάτων (short forms) Η μετάβαση από ένα μέσο σε ένα άλλο. Μετάβαση, ρήξη, σύγκλιση;;
Νέα μοντέλα επικοινωνίας και προώθησης Συνδρομητικά μοντέλα pay per use Micropayments, fragmented content Mέλος και όχι συνδρομητής Μέσα κοινωνικής δικτύωσης Πανεπιστημιακές εκδόσεις Αποθετήρια Ανοικτή Πρόσβαση
ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΈΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΉΣ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ Πληροφοριακή υποστήριξη σε συγκεκριμένες ομάδες χρηστών αποδεκτών Το περιεχόμενο των παρεχόμενων πληροφοριών προσδιορίζεται από τον ενδιαφερόμενο χρήστη Διαφορά από τα συστήματα μαζικής πληροφοριακής υποστήριξης.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΌΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΌΡΗΣΗ Έμπνευση + πληροφορία + γνώση + αξιολόγηση + = δημιουργικότητα;;; Πληροφορία επικοινωνία γνώση Προκλήσεις και στοιχήματα.
ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΝΩΣΗ. ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΒΑΒΕΛ ΤΟΥ ΜΠΟΡΧΕΣ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ