ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ-ΔΟΜΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΣΧΟΛΙΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Κράτος με ευέλικτη,επιτελική δομή και λειτουργία. Χάραξη στρατηγικής στην αγροτική οικονομία, πολιτικές ανάπτυξης, κεντρικός έλεγχος. Η αποκέντρωση του κράτους και περιφερειακή συγκρότηση (Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση ή Περιφέρεια) συνάδει με λογική πιο δημοκρατικού, ευέλικτου και αποτελεσματικού κράτους, είναι προϋπόθεση για την περιφερειακή ισόρροπη ανάπτυξη. Οι ενοποιήσεις-συγχωνεύσεις οργανισμών ή κατάργηση οργανισμών (αναγκαία συνθήκη οι διακριτοί ρόλοι) θα πρέπει να γίνει με κριτήρια: - την χρησιμότητα στις σημερινές συνθήκες -την ευελιξία όπου απαιτείται -την ανεξαρτησία όπως είναι απαραίτητη στην έρευνα, εκπαίδευση, χρηματοδοτήσεις, γεωργικές αποζημιώσεις, την επίβλεψη προαιρετικών συστημάτων ποιότητας -την επάρκεια των φορέων -την σχέση κόστους, επιτελούμενου έργου και αποτελεσματικότητας -την συγχώνευση αντικειμένων. Για την δομή του ΥΠΑΑΤ, ως γενική κατεύθυνση σήμερα, θα βλέπαμε την συγκρότηση σε δύο μεγάλες κατηγορίες: την δομή που αφορά την αγροτική ανάπτυξη(με τις αντίστοιχες γενικές διευθύνσεις και μονάδες) και την δομή με αναφορά στα τρόφιμα η περαιτέρω επεξεργασία θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο της επιτροπής στο άμεσο μέλλον. Έχοντας σαν βάση τις παραπάνω αρχές καταλήγουμε σε μια πρόταση που αναλύουμε παρακάτω. ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ο συντονισμός και η ανάπτυξη ενός ενιαίου συστήματος διαχείρισης ποιότητας, υγιεινής και ασφάλειας της τροφικής αλυσίδας και της υγείας και προστασίας ζώων και φυτών επιβάλλει την δημιουργία δομής με την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων Υπουργείων και φορέων (Υπουργείο υγείας, Γενικό χημείο του Κράτους,ΟΠΕΓΕΠ, κλπ). Η διαφάνεια, η ανεξαρτησία και ο απαραίτητος κοινωνικός έλεγχος διασφαλίζεται από την δημιουργία του συμβουλίου με την συμμετοχή σε αυτό επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων. Η διοικητική συνοχή και συντονισμός απαιτεί αναδιάρθρωση του ΥΠΑΑΤ, οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων και διασφάλιση των διακριτών ρόλων των δομών του που έχουν αναφορά το τρόφιμο: o χάραξης πολιτικής και νομοθεσίας o εφαρμογής νομοθεσίας και οργάνωσης των ελέγχων (αρμοδιότητες που έχει ο ΕΦΕΤ σήμερα). 1
Η διασφάλιση διοικητικής συνοχής και συντονισμού απαιτεί όλες οι υπηρεσίες που εμπλέκονται σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων και ζωοτροφών (υπηρεσίες ΥΠΑΑΤ ΕΦΕΤ) να υπάγονται στην ίδια διοικητική δομή (Γραμματεία Τροφίμων).Η πρόταση διασφαλίζει τη συνολική, ολοκληρωμένη και ενοποιημένη προσέγγιση για το σύνολο της τροφικής αλυσίδας (από το αγρόκτημα στο τραπέζι στον καταναλωτή) ως μία συνέχεια και υλοποιείται μέσω ολοκληρωμένων προγραμμάτων ελέγχων. Η επίβλεψη και ο έλεγχος της ποιότητας,της υγιεινής και ασφάλειας της τροφικής αλυσίδας και της υγείας και προστασίας ζώων και φυτών καθώς και η επιβολή κυρώσεων είναι αρμοδιότητα του Κράτους( Φορέα Επισήμων Ελέγχων). ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Η Γραμματεία Τροφίμων, μέσω των υπηρεσιών της χαράζει και υλοποιεί πολιτικές που αφορούν: -την ποιότητα, υγιεινή, ασφάλεια σε όλη την τροφική αλυσίδα ανθρώπων και ζώων - την διενέργεια των επισήμων ελέγχων -την προστασία καταναλωτή -την διατροφική πολιτική. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΥΠΑΑΤ (πρώην Γεν. Διευθύνσεις και Διευθύνσεις ΥΠΑΑΤ) Αρμοδιότητες : -Εκπόνηση νομοθεσίας σε όλη την τροφική αλυσίδα ανθρώπων και ζώων ΦΟΡΕΑΣ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ (πρώην ΕΦΕΤ) Αρμοδιότητες: -Μέτρα εφαρμογής νομοθεσίας -Οργάνωση, συντονισμός, εποπτεία διενέργεια και εξουσιοδότηση για διενέργεια των επισήμων ελέγχων σε όλη την τροφική αλυσίδα ανθρώπων και ζώων -Επιβολή κυρώσεων Οι υπηρεσιακές Μονάδες Τροφίμων από κοινού με τον Φορέα Επισήμων Ελέγχων, καθορίζουν τα μέτρα εφαρμογής της νομοθεσίας. ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Περιφερειακή συγκρότηση μεταφορά των ελέγχων και των διεκπεραιωτικών λειτουργιών. Περιφερειακές Διευθύνσεις Ελέγχου Τροφικής Αλυσίδας που είναι ενταγμένες στην Γραμματεία Τροφίμων και έχουν αναφορά στο Φορέα Επισήμων Ελέγχων. Προέρχονται από ενσωμάτωση και αναδιάταξη υφιστάμενων περιφερειακών δομών ΥΠΑΑΤ και ΕΦΕΤ, μελλοντικά με την αλλαγή της διοικητικής δομής της χώρας απορροφώνται το σύνολο των αρμοδιοτήτων ελέγχου και οι αντίστοιχες δομές στην περιφέρεια.. Αρμοδιότητες: Εποπτεία συστήματος επισήμων ελέγχων, διενέργεια επισήμων ελέγχων σε περιπτώσεις που αυτή δεν είναι εφικτή από τις νομαρχιακές υπηρεσίες. 2
ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Αρμοδιότητες : Διενέργεια επισήμων ελέγχων σε όλη την τροφική αλυσίδα. Ο επίσημος έλεγχος διενεργείται από τη Διεύθυνση Κτηνιατρικής, Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης / Γεωργίας και τη Διεύθυνση Υγιεινής των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων. Για την υλοποίηση της πρότασης απαιτούνται: Μεταβίβαση αρμοδιότητας διενέργειας επισήμων ελέγχων από τον Φορέα Επισήμων Ελέγχων στις Νομαρχιακές Διευθύνσεις Υπογραφή πρωτοκόλλου συνεργασίας μεταξύ του Φορέα Επισήμων Ελέγχων και των Νομαρχιακών Διευθύνσεων Η έγκριση καταχώρηση εγκαταστάσεων επιχειρήσεων τροφίμων χορηγείται από τον Φορέα Επισήμων Ελέγχων μετά από εισήγηση των αρμόδιων Νομαρχιακών Διευθύνσεων Η επιβολή κυρώσεων είναι αρμοδιότητα του Κράτους( Φορέα Επισήμων Ελέγχων) μετά από εισήγηση των αρμόδιων Νομαρχιακών Διευθύνσεων. ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ 1. Αναδιάρθρωση του ΥΠΑΑΤ, οριοθέτηση των αρμοδιοτήτων και διασφάλιση των διακριτών ρόλων των δομών του που έχουν αναφορά το τρόφιμο: o χάραξης πολιτικής και νομοθεσίας o εφαρμογής νομοθεσίας και οργάνωσης των ελέγχων (αρμοδιότητες που έχει ο ΕΦΕΤ σήμερα). ΟΧΙ 2. Η διασφάλιση διοικητικής συνοχής και συντονισμού απαιτεί όλες οι υπηρεσίες που εμπλέκονται σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων και ζωοτροφών (υπηρεσίες ΥΠΑΑΤ ΕΦΕΤ) να υπάγονται στην ίδια διοικητική δομή (Γραμματεία Τροφίμων). ΣΤΗΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ 3
3. Η χάραξη πολιτικών και εκπόνηση νομοθεσίας σε όλη την τροφική αλυσίδα είναι αρμοδιότητα του Κράτους (Υπηρεσιακών Δομών του ΥΠΑΑΤ) ή ανεξάρτητου φορέα-οργανισμού (ΕΦΕΤ αναβαθμισμένου). Α) Είναι αρμοδιότητα του Κράτους(Υπηρεσιακών Δομών του ΥΠΑΑΤ) ΟΧΙ Β) Ανεξάρτητου φορέα-οργανισμού ΟΧΙ 4. Η επίβλεψη και ο έλεγχος της ποιότητας,της υγιεινής και ασφάλειας της τροφικής αλυσίδας και της υγείας και προστασίας ζώων και φυτών καθώς και η επιβολή κυρώσεων είναι αρμοδιότητα του Κράτους (Φορέα Επισήμων Ελέγχων) ή ανεξάρτητου φορέα-οργανισμού (ΕΦΕΤ αναβαθμισμένου). Α) Είναι αρμοδιότητα του Κράτους (Υπηρεσιακών Δομών του ΥΠΑΑΤ) ΟΧΙ Β) Ανεξάρτητου φορέα-οργανισμού ΟΧΙ 5. Περιφερειακή συγκρότηση μεταφορά των ελέγχων και των διεκπεραιωτικών λειτουργιών. Περιφερειακές Διευθύνσεις Ελέγχου Τροφικής Αλυσίδας που είναι 4
ενταγμένες στην Γραμματεία Τροφίμων και έχουν αναφορά στο Φορέα Επισήμων Ελέγχων. Προέρχονται από ενσωμάτωση και αναδιάταξη υφιστάμενων περιφερειακών δομών ΥΠΑΑΤ και ΕΦΕΤ. ΟΧΙ 6. Μεταβίβαση αρμοδιότητας διενέργειας επισήμων ελέγχων από τον Φορέα Επισήμων Ελέγχων στις Νομαρχιακές Διευθύνσεις. ΟΧΙ 7. Η έγκριση καταχώρηση εγκαταστάσεων επιχειρήσεων τροφίμων χορηγείται από τον Φορέα Επισήμων Ελέγχων μετά από εισήγηση των αρμόδιων Νομαρχιακών Διευθύνσεων και όχι αρμοδιότητα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. ΟΧΙ 8. Η επιβολή κυρώσεων είναι αρμοδιότητα του Κράτους (Φορέα Επισήμων Ελέγχων) μετά από εισήγηση των αρμόδιων Νομαρχιακών Διευθύνσεων και όχι αρμοδιότητα της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης. ΟΧΙ 5
9. Δημιουργία δομής με την συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων Υπουργείων και φορέων. ΟΧΙ 10. Δημιουργία συμβουλίου με την συμμετοχή σε αυτό επαγγελματικών και κοινωνικών φορέων. ΟΧΙ 6