ΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΙΚΗ & ΧΡΗΜΑΣΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΣΤΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΘΕΜΑ: ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΕΟΔΑ ΓΙΑ ΣΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΣΟ ΑΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ & ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΓΙΑ ΣΟ ΕΣΟ 2011 ΕΙΗΓΗΣΡΙΑ: ΓΚΕΟΤ ΜΑΡΙΑ Α.Μ: 10138 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΣΗ: ΦΛΩΡΟΤ ΓΙΑΝΝΟΤΛΑ ΚΑΒΑΛΑ, ΑΠΡΙΛΙΟ 2015
ΔΤΥΑΡΗΣΖΡΗΑ ΑΝΑΦΟΡΑ ην ζεκείν απηφ ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ φινπο φζνπο ζπλέβαιαλ ζηελ εθπφλεζε απηήο ηεο εξγαζίαο, παξέρνληαο κνπ πξαθηηθή ή θαη πλεπκαηηθή ππνζηήξημε. Αξρηθά ινηπφλ λα επραξηζηήζσ ηελ επηβιέπνπζα θαζεγήηξηα ηεο εξγαζίαο κνπ, θπξία, γηα ηελ ζηήξημε ηεο πξνζπάζεηαο κνπ, παξά ηηο φπνηεο δπζθνιίεο, ηελ ακεζφηεηα θαη ηελ επζηνρία ησλ ζπκβνπιψλ ηεο θαζψο θαη γηα ηελ παξφηξπλζε ηεο λα αλαιάβσ κηα εξγαζία ζηελ ζπγθεθξηκέλε ζεκαηνινγία, πνπ ζεσξψ φηη ζα κε βνεζήζεη απφιπηα ζηελ κεηέπεηηα πνξεία κνπ ζηνλ θιάδν. Δπίζεο λα ηελ επραξηζηήζσ πνπ κε ηε ζπλερή παξαθνινχζεζε ηεο πνξείαο θαη ηεο εμέιημεο ηεο εξγαζίαο κνπ, ζπλέβαιε ζεκαληηθά ζηελ νινθιήξσζε θαη παξνπζίαζε ηεο. Σέινο, ζα ήζεια λα επραξηζηήζσ θαη ηελ νηθνγέλεηα κνπ, ρσξίο ηελ βνήζεηα, ηελ θαηαλφεζε θαη ηελ ςπρνινγηθή ζηήξημε ησλ νπνίσλ, ε πξνζπάζεηα κνπ ζα ήηαλ πνιχ πην δχζθνιε. ελίδα 2 από 48
ΠΗΝΑΚΑ ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΧΝ ΔΤΥΑΡΙΣΗΡΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ... 2 ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ ΠΙΝΑΚΧΝ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΜΑΣΧΝ... 4 ΠΔΡΙΛΗΦΗ... 5 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 1 ν... 6 ΔΙΑΓΧΓΗ... 6 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 2ν... 10 ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΚΧΓΙΚΑ ΦΟΡΟΤ ΔΙΟΓΗΜΑΣΟ ΦΤΙΚΧΝ... 10 2.1. Πνηεο εθπηψζεηο Φφξνπ Δηζνδήκαηνο Φπζηθψλ Πξνζψπσλ ίζρπαλ γηα ην 2011... 10 2.2. Σξφπνο θνξνιφγεζεο ησλ εηζνδεκάησλ ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ... 13 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 3 ν... 21 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΔΟΓΑ ΓΙΑ ΣΟ ΔΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΣΟ ΑΝΑ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΔΝΔΙΑΚΗ ΚΑΣΑΣΑΗ... 21 ΚΔΦΑΛΑΙΟ 4 ν... 24 ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΣΟΙΥΔΙΧΝ ΠΛΗΡΧΜΗ ΦΟΡΧΝ ΑΠΟ ΣΟΤ ΔΛΛΗΝΔ ΚΑΣΑ ΣΟ 2011... 24 4.1. ηαηηζηηθά ζηνηρεία έηνπο 2011... 24 4.2. Φνξνινγηθά Γεδνκέλα γηα ην έηνο 2011 απφ ην ηαηηζηηθφ Γειηίν Φνξνινγηθψλ Γεδνκέλσλ... 24 4.3. ρνιηαζκφο θαη ζηνηρεία... 36 ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ... 45 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 47 ελίδα 3 από 48
ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΠΗΝΑΚΧΝ ΚΑΗ ΓΡΑΦΖΜΑΣΧΝ Πίλαθαο 1. Κιίκαθα Μηζζωηώλ - Σπληαμηνύρωλ γηα ην 2011 21 Πίλαθαο 2. Κιίκαθα κε κηζζωηώλ γηα ην 2011 21 Πίλαθαο 3. Κιίκαθα εηζνδεκάηωλ από αθίλεηα θαη θηλεηέο αμίεο γηα ην 2011 22 Πίλαθαο 4. Φνξνινγηθή θιίκαθα γηα ηα εηζνδήκαηα πνπ απνθηώληαη από 1-1-2010 θαη κεηά 23 Πίλαθαο 5. Γεληθή εθθαζάξηζε θόξνπ εηζνδήκαηνο 2011 24 Πίλαθαο 6. Αξηζκόο θνξνινγνύκελωλ, δειωζέλ εηζόδεκα θαηά πεγή πξνέιεπζεο, απαιιαγέο, εθπηώζεηο, θνξνινγεηέν εηζόδεκα, θόξνο (ζύλνιν Ειιάδαο) 27 Πίλαθαο 7. Φνξνινγηθά δεδνκέλα γηα εηζνδεκαηίεο, εκπόξνπο/βηνκεράλνπο, γεωξγνύο/θηελνηξόθνπο θ.ιπ. 30 Πίλαθαο 8. Φνξνινγηθά δεδνκέλα γηα κηζζωηνύο, ειεύζεξνπο επαγγεικαηίεο θαη ζπληαμηνύρνπο 32 Πίλαθαο 9. Φνξνινγηθά δεδνκέλα αλά ηύπν νηθνγέλεηαο 34 Πίλαθαο 10. Φνξνινγηθά δεδνκέλα αλά ηύπν επαγγέικαηνο 35 Πίλαθαο 11. Εμέιημε ηεο κέζεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο αλά ηα έηε 37 Γξάθεκα 1. Εηζόδεκα θπζηθώλ θαη λνκηθώλ πξνζώπωλ γηα ην 2011 25 Γξάθεκα 2. Φόξνο πνπ αλαινγεί ζηα θπζηθά θαη λνκηθά πξόζωπα γηα ην 2011 26 Γξάθεκα 3. Αξηζκόο Φνξνινγηθώλ δειώζεωλ αλά ηύπν νηθνγέλεηαο 34 Γξάθεκα 4. Σπλνιηθόο θόξνο αλά ηύπν νηθνγέλεηαο 35 Γξάθεκα 5. Αξηζκόο θνξνινγηθώλ δειώζεωλ αλά επάγγεικα 36 Γξάθεκα 6. Πνζνζηό θόξν αλά επάγγεικα 36 ελίδα 4 από 48
ΠΔΡΗΛΖΦΖ Η παξνχζα πηπρηαθή εξγαζία έρεη ζηφρν λα κειεηήζεη ηε θνξνινγία ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ ηνπ 2011 αιιά θαη λα ηελ ζπγθξίλεη κε πξνεγνχκελεο θαη επφκελεο θάζεηο ζπληειεζηψλ θνξνινγίαο θαη πξνθεηκέλνπ λα πξαγκαηνπνηεζεί ε κειέηε αλέηξεμα ζε δεπηεξνγελείο πεγέο, βηβιηνγξαθία θαη δηαδίθηπν. ηελ ζπγθεθξηκέλε πηπρηαθή εξγαζία ινηπφλ ζα αλαθεξζνχκε εθηελψο ζην Κψδηθα Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο ησλ Φπζηθψλ Πξνζψπσλ, θαζψο θαη ζηηο αιιαγέο πνπ πξνέθπςαλ ζηελ λνκνζεζία κε ηελ κεηάβαζε ζηελ λεφηεξε απφ ηνλ πξνεγνχκελν λφκν 2238/1994. Γλσξίδνπκε φηη απφ ηελ έλαξμε ηζρχνο ηνπ λ. 4172/2013 (γεληθή έλαξμε ηζρχνο: γηα εηζνδήκαηα θαη δαπάλεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απφ 1.1.2014) παχνπλ λα ηζρχνπλ νη δηαηάμεηο ηνπ λ. 2238/1994 (Α' 151), ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ θαη φισλ ησλ θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ θαη εγθπθιίσλ πνπ έρνπλ εθδνζεί θαη εμνπζηνδφηεζε απηνχ ηνπ λφκνπ. Οη δηαηάμεηο ηνπ Ν. 2238/1994 ηζρχνπλ γηα εηζνδήκαηα πνπ απνθηήζεθαλ κέρξη θαη 31.12.2013. ην πξψην θεθάιαην ινηπφλ, ζα αλαιχζνπκε ην ηζηνξηθφ ηεο ζπγθεθξηκέλεο λνκνζεζίαο, ηελ κεηάβαζε απφ ηελ κηα λνκνζεζία ζηελ άιιε θαη ηηο ηξνπνπνηήζεηο νη νπνίεο πξνέθπςαλ ζηαδηαθά θαη κέρξη ηα δχν ηειεπηαία ηκήκαηά ηεο. ην δεχηεξν θεθάιαην ζα αλαιχζνπκε ην πεξηερφκελν ηεο λνκνζεζίαο πνπ ηζρχεη απφ 1.1.2011, ελψ ζα θάλνπκε θαη κηα ζχληνκε αλαθνξά ζην πεξηερφκελν ηεο έσο θαη ηψξα ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο. ην ηξίην θεθάιαην ζα πξνρσξήζνπκε ζε κηα αλάιπζε ησλ θνξνινγηθψλ ζπληειεζηψλ αλά επάγγεικα θαη αλά νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε. ηελ ζπλέρεηα ζα πξνρσξήζνπκε ζε παξνπζίαζε ζπγθεθξηκέλσλ πηλάθσλ κε ηα θνξνινγηθά δεδνκέλα ηνπ έηνπο 2011 θαη ην ζχλνιν ησλ θνξνινγηθψλ εζφδσλ γηα ην ειιεληθφ θξάηνο απφ ηα θπζηθά πξφζσπα γηα ην νηθνλνκηθφ έηνο 2011 θαζψο θαη ηα θιηκάθηα ησλ θφξσλ. Θα θιείζνπκε ην θεθάιαην κε έλαλ ζρνιηαζκφ ζρεηηθά κε ηα ζηνηρεία πνπ πξφεθπςαλ απφ ηα ζηαηηζηηθά δεδνκέλα πνπ παξέρνληαη απφ ηελ Γεληθή Γξακκαηεία Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ. Διπίδσ πσο ε αλάιπζε ηελ νπνία επηρεηξψ κε ηελ εξγαζία κνπ, ζα απνηειέζεη έλα εκπεξηζηαησκέλν εγρεηξίδην κε ηελ αλάιπζε θαη ηελ αλαθνξά ζηηο ηξνπνπνηήζεηο θαη ζα είλαη θάηη ρξήζηκν γηα κειινληηθνχο κειεηεηέο ησλ θνξνινγηθψλ λνκνζεζηψλ. ελίδα 5 από 48
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 1 ο ΔΗΑΓΧΓΖ Καηά ηα ηειεπηαία έηε πνπ δηαλχεη ε Διιάδα, βξηζθφκαζηε ελ κέζσ νηθνλνκηθήο θξίζεο. Η νηθνλνκηθή θξίζε ζηελ νπνία αλαθεξφκαζηε, θαηέζηεζε ηελ Διιάδα ζε χθεζε, ε νπνία δηαξθψο νμχλεηαη. Γεληθά νη απνθαιχςεηο πνπ έγηλαλ θαηά ην 2010 ζρεηηθά κε ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα ηεο ρψξαο, θαηέζηεζαλ ην δεκφζην ρξένο ηεο Διιάδαο πνιχ κεγαιχηεξν απφ απηφ πνπ ζα κπνξνχζε λα αληέμεη. Σν δεκφζην ρξένο δειαδή, ήηαλ κε βηψζηκν, ελψ ε θπβέξλεζε ηεο Διιάδαο δελ κπνξνχζε λα δαλεηζηεί παξά κφλν κε πνιχ πςειά θαη παξάινγα επηηφθηα, γηα λα θαιχςεη ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα θαη λα αλαρξεκαηνδνηεζεί ην ρξένο (Γίθαηνο, 2006). Λφγσ ησλ πξναλαθεξζέλησλ, πξνέθπςε έλαο ηεξάζηηνο θίλδπλνο λα ρξενθνπήζεη ην θξάηνο αιιά θαη λα πεξάζεη ζε θαζεζηψο ρξενθνπίαο θαη ζηάζεο πιεξσκψλ ηνπ Διιεληθνχ Γεκνζίνπ. Η θπβέξλεζε έθαλε πξνζπάζεηεο γηα αλάθηεζε ηεο αμηνπηζηίαο ηεο ρψξαο, φζνλ αθνξά ηηο δηεζλείο αγνξέο. Δπίζεο, επηρείξεζε λα κεηψζεη ηα επηηφθηα, ιακβάλνληαο κέηξα γηα κείσζε ησλ δαπαλψλ πνπ δελ θαηάθεξαλ λα αλαζηξέςνπλ ηελ αξλεηηθή πνξεία ησλ νηθνλνκηθψλ γηα ηελ ρψξα καο (Μεηξφπνπινο & Κνπλάδεο, 2001). Έηζη ινηπφλ, ε Διιάδα ζπλέρηζε θαηαθεχγνληαο ζην Γηεζλέο Ννκηζκαηηθφ Σακείν γηα βνήζεηα, ζεζκνχ πνπ ζηεξίδεηαη απφ ηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη ηελ Δπξσπατθή Κεληξηθή Σξάπεδα. πγθξνηήζεθε ν κεραληζκφο βνήζεηαο γηα ηελ Διιάδα, πνπ ρξεκαηνδφηεζε ηνλ κεραληζκφ ζηήξημεο γηα ηελ ρψξα καο. Φπζηθά, φια απηά έγηλαλ ππφ φξνπο, θαζψο ε Διιάδα ζα έπξεπε λα πξνρσξήζεη ζηελ ιήςε κέηξσλ γηα ηελ δεκνζηνλνκηθή πξνζαξκνγή θαη ηελ δεκνζηνλνκηθή εμπγίαλζε. Η αξρή έγηλε κε ηα πξψηα κέηξα πνπ έγηλαλ γλσζηά ζηηο 2 Μαΐνπ ηνπ 2010 (Σφηζεο, 2009). Φπζηθά, φπσο αληηιακβάλεηαη θαλείο, θαηά ην επφκελν δηάζηεκα πνπ δηήξθεζε ζπλνιηθά έλα έηνο μεθηλψληαο απφ ηνλ Ινχλην ηνπ 2011 ε ειιεληθή θπβέξλεζε θαηέθπγε ζε λέα κέηξα ιηηφηεηαο, πνπ ζηφρεπε ζηελ ζηαδηαθή κείσζε ηνπ δεκνζίνπ ελίδα 6 από 48
ρξένπο, ζε επίπεδα ηέηνηα ψζηε λα μαλαγίλεη βηψζηκν. Παξφια απηά, ε νηθνλνκία ηεο ρψξα εμαθνινπζνχζε λα βξίζθεηαη ζε θαζεζηψο δεκνζηνλνκηθήο θξίζεο, αλ θαη ςήθηζε ην κεζνπξφζεζκν πξφγξακκα πνπ πεξηειάκβαλε ηα κέηξα ηα νπνία αλαθέξακε ήδε παξαπάλσ. Σν ζίγνπξν είλαη, πσο θαη νη αιιαγέο πνπ αθνξνχλ ηελ άκεζε θνξνινγία, ηελ θνξνιφγεζε δειαδή ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ σο πξνο ην εηζφδεκα ηνπο, απνηέιεζαλ ηκήκα ησλ κέηξσλ ιηηφηεηαο πνπ αλαγθάζηεθε λα ιάβεη ε ειιεληθή θπβέξλεζε (Καζηξηλφο, 2008). Οη αιιαγέο απηέο θαζψο θαη ε ίδηα ε λνκνζεζία ζα αλαιπζνχλ εθηεηακέλα ζην θχξην κέξνο ηεο εξγαζίαο. Οη θνξνινγηθνί λφκνη ζην Διιεληθφ Κξάηνο, άξρηζαλ λα θάλνπλ ηελ εκθάληζε ηνπο απφ ηελ απειεπζέξσζε ηνπ κέρξη θαη ην 1919 θαη είραλ άκεζεο επηξξνέο απφ άιια θξαηαηά Δπξσπατθά Κξάηε. Αλαθνξηθά νη λφκνη απηνί ζα ιέγακε φηη ήηαλ: Ο λφκνο ΥΚ/1877 «θφξνο επί ζηνηρείσλ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο». Ο λφκνο ΓΣ3Γ [3393], ν νπνίνο εηζήγαγε έλαλ πξννδεπηηθφ θφξν ζηα εηήζηα θαζαξά εηζνδήκαηα πξνζψπσλ κε κεγάιε θνξνδνηηθή ηθαλφηεηα. Άιινη λφκνη, φπσο ν θφξνο επί ηνπ εηζνδήκαηνο, ππνινγηδφκελνο κε βάζε ην κίζζσκα θαηνηθίαο ηνπ θνξνινγνχκελνπ θ.ιπ.(φηλνθαιηψηεο, 2001, Γαλειάηνο, 2000). ηελ πνξεία θαη μεθηλψληαο απφ ην 1919, μεθηλά ζηελ Διιάδα λα ηζρχεη ν λφκνο 1640/3.3.1919 «πεξί θψδηθνο θνξνινγίαο ησλ θαζαξψλ πξνζφδσλ», ν νπνίνο θαη απνηέιεζε ηελ πξψηε ζεκαληηθή πξνζπάζεηα ζέζπηζεο ελφο νξγαλσκέλνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο. Δίρε δε δηάξθεηα πεξίπνπ 36 ρξφληα, θαζψο παξέκεηλε αλαιινίσηνο κέρξη ην 1955. Αο αλαθεξζεί ζε απηφ ην ζεκείν φηη, κε ηελ ζπγθεθξηκέλε λνκνζεζία ππέβαιιε θαλείο ζπγθεθξηκέλεο θαη μερσξηζηέο δειψζεηο γηα θάζε πεγή εηζνδήκαηνο, κε απνηέιεζκα θάπνηνο πνπ είρε δχν δηαθνξεηηθέο ή θαη παξαπάλσ πεγέο εζφδσλ λα έπξεπε λα θάλεη δχν θνξνινγηθέο δειψζεηο. πλεπψο, ν λφκνο έγηλε γλσζηφο θαη σο «αλαιπηηθή θνξνινγία εηζνδήκαηνο» (Σζηαηνχξαο, 2013). Πξνρσξψληαο ζηελ ηζηνξία θαη κεηά ηνλ Γεχηεξν Παγθφζκην Πφιεκν, νη λνκνζέηεο ζθέθηεθαλ ηελ ελαιιαγή απφ ην ζπγθεθξηκέλν ζχζηεκα ηεο αλαιπηηθήο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο, πνπ ήδε είρε αξρίζεη λα παξαθκάδεη, ζε έλα λέν εληαίν ζχζηεκα ελίδα 7 από 48
θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο. Σν δηάηαγκα απηφ (λνκνζρέδην 3323/55) έγηλε νξηζηηθφ πεξίπνπ ην 1955 θαη ζχκθσλα κε απηφ ζα έπξεπε λα επηβάιιεηαη εληαίνο θφξνο, έπεηηα απφ ηνλ ππνινγηζκφ ηνπ θαζαξνχ εηζνδήκαηνο ζην ζχλνιφ ηνπ, γηα θάζε θπζηθφ πξφζσπν, αζρέησο απφ ηελ πεγή ηνπ (Σζηαηνχξαο, 2013). Έρνληαο εθαξκνζηεί ν λφκνο πνπ αθνξνχζε ηα θπζηθά πξφζσπα, ζηελ πνξεία θαηά ην 1958 έγηλε νξηζηηθφ θαη ζεζπίζηεθε. ηε ζπλέρεηα ν λνκνζέηεο πξνεηνίκαδε θαη ην λνκνζρέδην γηα ηα λνκηθά πξφζσπα θαη ην 1958 νξηζηηθνπνηήζεθε ην λνκνζρέδην 3843/58 πνπ αθνξνχζε ηελ θνξνινγία ηνπ εηζνδήκαηνο θαη γηα ηα λνκηθά πξφζσπα. Σα δχν απηά λνκνζρέδηα, επηδέρζεθαλ αξθεηέο ηξνπνπνηήζεηο, κηαο θαη ίζρπζαλ κέρξη θαη ην 1989, γηα λα βειηησζνχλ θαηαζηάζεηο θαη λα γίλεηαη ην ζχζηεκα νινέλα θαη θαιχηεξν θαη πην νινθιεξσκέλν θαη λα θαιχπηεη φιν θαη πην πνιιέο πεξηπηψζεηο ησλ θνξνινγνπκέλσλ (Σζηαηνχξαο, 2013, ηακαηφπνπινο & Καξαβνθχξεο, 2009). ηελ ζπλέρεηα, ην 1989 νπφηε θαη έπαςε ε ηζρχο ησλ δχν πξνεγνχκελσλ λνκνζρεδίσλ απηά θσδηθνπνηήζεθαλ ζηνλ «Κψδηθα Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο» (Κ.Φ.Δ.). Η θσδηθνπνίεζε απηή έγηλε κε πξνεδξηθφ δηάηαγκα, ππ αξηζκφλ 129/89 θαη πεξηιάκβαλε ζχλνιν 104 άξζξα. ην ζπγθεθξηκέλν λνκνζέηεκα ηα άξζξα 1-85 αθνξνχζαλ ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο ησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ θαη ηα άξζξα 86-104 αθνξνχζαλ ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ. ηελ πνξεία θαη κε πεξεηαίξσ αιιαγέο, ζεζπίζηεθε λέα θσδηθνπνίεζε, κε ηνλ λφκν 2238/94. χκθσλα κε ηνλ πξναλαθεξζέληα λφκν ηα πξψηα 97 άξζξα αθνξνχζαλ ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ, ελψ ηα άξζξα 98-118 αθνξνχζαλ ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο λνκηθψλ πξνζψπσλ (Καξαθάο, 2013, Καβαιάθεο, 2008). Ο θνξνινγηθφο λφκνο 2238/94 (ΦΔΚ 151 Α /16.9.2002) (Καξαθάο, 2013) θπξψζεθε σο θψδηθαο θνξνινγίαο εηζνδήκαηνο θπζηθψλ θαη λνκηθψλ πξνζψπσλ. Γελ επήιζαλ ζπνπδαίεο αιιαγέο, παξά ηηο πνιιέο ηξνπνπνηήζεηο πνπ δέρζεθε ην λνκνζέηεκα κέρξη θαη ηελ 31.12.2013. Θα ιέγακε δειαδή, φηη ελλνηνινγηθά θαη πξαθηηθά ν «ζθειεηφο» ηεο λνκνζεζίαο πεξί θνξνιφγεζεο θπζηθψλ θαη λνκηθψλ πξνζψπσλ ζε γεληθέο γξακκέο παξέκεηλε ίδηνο (Γεσξγηάδεο & Μπνπλέιινο, 2012). Όπσο ζα δνχκε θαη ζηα θεθάιαηα πνπ αλαιχνληαη παξαθάησ, ην ηζηνξηθφ ησλ λνκνζεηηθψλ αιιαγψλ ζρεηηθά κε ηελ θνξνινγία ησλ εηζνδεκάησλ, νινθιεξψλεηαη κε ηελ ζέζπηζε ηνπ λφκνπ 4172/2013, ζηνλ νπνίν απινπνηνχληαη θαηά πνιχ ηα ελίδα 8 από 48
δεδνκέλα θαη γίλνληαη πεξηζζφηεξα απηνκαηνπνηεκέλα θαη ζεβφκελα ηε ζχγρξνλε επνρή, ηηο αλάγθεο ησλ πνιηηψλ αιιά θαη ζπκβαδίδνληαο κε ηηο ζπλζήθεο ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο, πνπ επηηάζζνπλ ηελ ιήςε απφ ηελ θπβέξλεζε ζπγθεθξηκέλσλ κέηξσλ. Ο λένο λφκνο πεξηιακβάλεη πνιχ ιηγφηεξα άξζξα γηα θάζε θαηεγνξία θνξνινγνπκέλσλ θαη επνκέλσο ζπκπεξαίλνπκε φηη κπνξεί θαλείο πνιχ πην εχθνια λα θαηαλνήζεη ην πεξηερφκελν ηνπ λφκνπ, λα ζπκβαδίζεη κε απηφ, ελψ θαη νη ίδηνη νη νηθνλνκηθνί ζχκβνπινη θαη νη ινγηζηέο, κπνξνχλ λα ηνλ κειεηήζνπλ πνιχ πην εχθνια θαη λα παξέρνπλ θαιχηεξεο ζπκβνπιέο ζηνπο πνιίηεο κε ηνπο νπνίνπο ζπλεξγάδνληαη (ηακαηφπνπινο & Καξαβνθχξεο, 2012). ελίδα 9 από 48
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 2ο ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΚΧΓΗΚΑ ΦΟΡΟΤ ΔΗΟΓΖΜΑΣΟ ΦΤΗΚΧΝ 2.1. Πνηεο εθπηψζεηο Φφξνπ Δηζνδήκαηνο Φπζηθψλ Πξνζψπσλ ίζρπαλ γηα ην 2011 Έρνληαο αλαγλψζεη ηνλ Νφκν Φνξνινγίαο Δηζνδήκαηνο ησλ Φπζηθψλ Πξνζψπσλ πνπ ίζρπε γηα ηηο θνξνινγηθέο δειψζεηο έσο θαη πέξπζη, δειαδή ηνλ λφκν 2238/1994, πξνέθπςε φηη ηα Φπζηθά Πξφζσπα, επηδέρνληαλ θάπνηεο εθπηψζεηο θφξνπ πνπ έπξεπε λα θαηαβιεζεί θαη ηηο νπνίεο παξνπζηάδνπκε αλαιπηηθά παξαθάησ. Γαπάλε Δλνηθίνπ ε πεξίπησζε πνπ θάπνηνο θαηέβαιε ρξεκαηηθφ πνζφ έλαληη ηεο ελνηθίαζεο θάπνηνπ αθηλήηνπ, ζα κπνξνχζε αληί ησλ νηθείσλ απνδείμεσλ πνπ αθνξνχζαλ ηελ θαηαβνιή ηνπ ελνηθίνπ, λα πξνβεί ζηελ ππνβνιή ππεχζπλεο δήισζεο, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ζα αλαθέξεηαη ην αθξηβέο πνζφ θαηαβνιήο γηα ην ελνίθην, θαζψο θαη ηα νλφκαηα ησλ δηθαηνχρσλ ηνπ αθηλήηνπ θαη ν Α.Φ.Μ. ηνπο. Οη ίδηεο ζπλζήθεο ηζρχνπλ θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ θαηαβιεζεί θάπνην πνζφ γηα ελνηθίαζε αθηλήηνπ, γηα ηα ηέθλα ηνπ θνξνινγνπκέλνπ πνπ κπνξεί λα ζπνπδάδνπλ ζε πφιε ζηελ νπνία δελ θαηέρεη ηδηφθηεην αθίλεην. Σελ έθπησζε απηή δέρεηαη θάπνηνο φηαλ, αλαγξάθεηαη ζηηο νηθείεο ελδείμεηο ηεο δήισζεο θφξνπ εηζνδήκαηνο ν Α.Φ.Μ. ηνπ εθκηζζσηή θαη ζε πεξίπησζε πνπ ν δεχηεξνο δελ θαηνηθεί ζηελ Διιάδα, αλαθέξεηαη ν Α.Φ.Μ. ηνπ πιεξεμνπζίνπ. Πνζνζηφ 10% ηεο δαπάλεο ελνηθίνπ, ε νπνία δελ κπνξεί λα ππεξβεί ηα 1.000 επξψ, κεηψλεη ην ζπλνιηθφ θφξν (Καξαθάο, 2013). ε πεξίπησζε πνπ θάπνηνο ιακβάλεη ζηεγαζηηθφ επίδνκα δελ κπνξεί λα είλαη δηθαηνχρνο ηεο έθπησζεο απηήο. Οκνίσο, ν θνξνινγνχκελνο δελ είλαη απνδέθηεο ηεο έθπησζεο απηήο, φηαλ ζπγγελείο κε α βαζκφ ζπγγέλεηαο δηαζέηνπλ ηελ πιήξε θπξηφηεηα ή θαη θαηνρή εμνινθιήξνπ ζε αθίλεην νηθία, ηεο νπνίαο ε επηθάλεηα είλαη ίζε ή κεγαιχηεξε κε εθείλε ηελ θαηνηθία πνπ ελνηθηάδεη ελίδα 10 από 48
Γαπάλε γηα αζθάιηζηξα δσήο ή ζαλάηνπ Γηα λα απνδνζεί ε ζπγθεθξηκέλε έθπησζε, ζα πξέπεη λα παξνπζηαζηεί απφδεημε θαηαβνιήο ησλ αζθαιίζηξσλ, ζηελ νπνία ζα αλαθέξνληαη πιήξσο, ην αθξηβέο θαζαξφ πνζφ ησλ αζθαιίζηξσλ, ην είδνο ηεο αζθαιηζηηθήο θάιπςεο πνπ παξέρεηαη θαη νπνηαδήπνηε επηπιένλ επηβάξπλζε ζηνλ αζθαιηζκέλν, θαζψο θαη ηα νλφκαηα ησλ ζπκβαιιφκελσλ θαη ν αξηζκφο θαη ε εκεξνκελία ππνγξαθήο ησλ αζθαιίζηξσλ. Καη ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε ε κείσζε ζηνλ ζπλνιηθφ θφξν πξνεξρφηαλ απφ ην 10% ηεο δαπάλεο γηα ηα αζθάιηζηξα πνπ ζα έπξεπε λα θπκαίλεηαη ζε πνζά κεηαμχ 1200 2400 (Καξαθάο, 2013). Γαπάλεο γηα δίδαθηξα Οη ζπγθεθξηκέλεο δαπάλεο αθνξνχλ καζήκαηα πνπ γίλνληαη είηε θαη νίθνλ είηε θαη ζε θξνληηζηήξηα. Θα πξέπεη λα παξέρεηαη αθξηβήο απφδεημε, ζηελ νπνία ζα αλαγξάθεηαη ην πνζφ πιεξσκήο, ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β.. (εθφζνλ αλαθεξφκαζηε ζε πεξζηλά δεδνκέλα). Η έθπησζε πνπ ππάξρεη ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε αθνξά πνζνζηφ 10% θαη γηα πνζά πνπ δελ ππεξβαίλνπλ ηα 1000 (Καξαθάο, 2013). Γαπάλε γηα αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο Αθνξά ηηο εηζθνξέο ζε ηακεία αζθάιηζεο γηα ηνλ θάζε αζθαιηδφκελν. Γηα λα απνδερζεί θαλείο ηελ ζπγθεθξηκέλε έθπησζε ζα πξέπεη λα θαηαζέζεη ηελ απφδεημε απφ ηνλ αζθαιηζηηθφ θνξέα πνπ αλαγξάθεη ην πνζφ ησλ αζθαιηζηηθψλ εηζθνξψλ πνπ θαηαβιήζεθαλ ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο δηαηάμεηο ηεο λνκνζεζίαο. ε πεξίπησζε πξναηξεηηθήο αζθάιηζεο ζα πξέπεη θαη ηα πνζά απηά λα ζπλππνινγίδνληαη θαη ε ηειηθή έθπησζε αλέξρεηαη ζε πνζνζηφ 10% επί ηεο ζπλνιηθήο δαπάλεο αλεμαξηήησο πνζνχ (Σζηαηνχξαο, 2013). ελίδα 11 από 48
Γαπάλεο γηα ηαηξηθή λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε Αθνξά φιεο ηηο δαπάλεο πνπ πξνέξρνληαη απφ ηαηξηθέο εμεηάζεηο, ζεξαπείεο θαη λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε αλεμαξηήησο ηνπ είδνπο. Γελ πεξηιακβάλνληαη νη δαπάλεο δηαξθνχο θάιπςεο ηαηξηθψλ αλαγθψλ, θαζψο θαη ζε ηαηξηθά θέληξα ή θιηληθέο. Θα πξέπεη λα θαηαηεζνχλ γηα απηφ ηνλ ιφγν δηπιφηππεο απνδείμεηο, πνπ εθδίδνληαη απφ ηνπο ζεξάπνληεο ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ Κ.Β. (Σζηαηνχξαο, 2013). Γαπάλεο γηα δσξεέο Οη δσξεέο ή ρνξεγίεο απηέο κπνξνχλ λα αθνξνχλ δηάθνξα ηδξχκαηα, θνηλσθειείο νξγαλψζεηο θαη λνζνθνκεία. Πνζνζηφ 10% απηψλ ησλ δαπαλψλ κεηψλεη ην θφξν. Η κείσζε απηή γίλεηαη εθφζνλ ηα πνζά ησλ δσξεψλ θαη ρνξεγηψλ ππεξβαίλνπλ ζπλνιηθά ηα 100 επξψ (Σφηζεο, 2013). Οη απνδείμεηο θαηαβνιήο ησλ ηφθσλ αθνξνχλ ζηεγαζηηθά δάλεηα, δάλεηα πνπ ιακβάλνληαη γηα εμφθιεζε παιηψλ ζηεγαζηηθψλ δαλείσλ, ζηεγαζηηθά δάλεηα γηα απφθηεζε πξψηεο θαηνηθίαο, πξνθαηαβνιέο πνπ έρνπλ ρνξεγεζεί απφ ηα Σακεία Αιιεινβνεζείαο ηξαηνχ, Ναπηηθνχ θαη Αεξνπνξίαο, δάλεηα πνπ έρνπλ ρνξεγεζεί απφ ηξάπεδεο, ην Σακείν Παξαθαηαζεθψλ θαη Γαλείσλ, ηα Σαρπδξνκηθά Σακηεπηήξηα θαη ινηπνχο πηζησηηθνχο νξγαληζκνχο ζην θνξνινγνχκελν γηα αλαζηήισζε, επηζθεπή, ζπληήξεζε ή εμσξατζκφ δηαηεξεηέσλ θηηζκάησλ. ηε βεβαίσζε θαηαβνιήο ησλ ηφθσλ ζηεγαζηηθψλ δαλείσλ γηα απφθηεζε πξψηεο θαηνηθίαο, ζα αλαγξάθεηαη ε ζπλνιηθή επηθάλεηα ηεο θαηνηθίαο, πνπ απνθηηέηαη, ζε ηεηξαγσληθά κέηξα, θαζψο θαη ην πνζφ ηνπ δαλείνπ. Δάλ ην δάλεην έρνπλ ιάβεη νη ζχδπγνη απφ θνηλνχ, ζηε βεβαίσζε ηνπ θαζελφο ζα αλαγξάθεηαη ην πνζφ ηνπ δαλείνπ πνπ ηνπ αλαινγεί (Σφηζεο, 2013). ελίδα 12 από 48
Γαπάλε γηα ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ηνπ αθηλήηνπ Οη δαπάλεο απηέο αθνξνχλ ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ ιέβεηα πεηξειαίνπ γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηειεζέξκαλζεο ή γηα λέα εγθαηάζηαζε ηειεζέξκαλζεο ή ζπζηήκαηνο πνπ θάλεη ρξήζε αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, θαζψο θαη γηα παξεκβάζεηο ζην πθηζηάκελν ζχζηεκα πνπ αθνξνχλ ζε ζχζηεκα αληηζηάζκηζεο ζηνλ θαπζηήξα/ιέβεηα ζε ζπλδπαζκφ κε απηνλνκία ζέξκαλζεο θαη κφλσζε ζσιελψζεσλ, ηελ αιιαγή εγθαηάζηαζεο θεληξηθνχ θιηκαηηζκνχ ρξήζεο θαπζίκνπ απφ πεηξέιαην ζε θπζηθφ αέξην ή γηα λέα εγθαηάζηαζε θπζηθνχ αεξίνπ, ηελ αγνξά θαη εγθαηάζηαζε ειηαθψλ ζπιιεθηψλ θαη γηα ηελ εγθαηάζηαζε θεληξηθνχ θιηκαηηζκνχ κε ρξήζε ειηαθήο ελέξγεηαο, ηελ αγνξά θαη εγθαηάζηαζε απνθεληξσκέλσλ ζπζηεκάησλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο πνπ βαζίδνληαη ζε Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο (θσηνβνιηατθά, κηθξέο αλεκνγελλήηξηεο) θαη ζπκπαξαγσγήο ειεθηξηζκνχ θαη ςχμεο - ζέξκαλζεο κε ρξήζε θπζηθνχ αεξίνπ ή αλαλεψζηκσλ πεγψλ, ηε ζεξκνκφλσζε ζε πθηζηάκελα θηήξηα κε ηνπνζέηεζε δηπιψλ ζεξκνκνλσηηθψλ παινπηλάθσλ θαη ζεξκνκνλσηηθψλ πιαηζίσλ/θνπθσκάησλ (θαη ηνπνζέηεζε ζεξκνκφλσζεο ζην θέιπθνο ή/θαη ζηελ νξνθή (δψκα ή ζηέγε) θαη ηε δηελέξγεηα ελεξγεηαθήο επηζεψξεζεο απφ αξκφδην επηζεσξεηή. Πνζνζηφ 10% ηεο δαπάλεο γηα ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε αθηλήηνπ αθαηξείηαη απφ ην θφξν θαη ην πνζφ ηεο δαπάλεο επί ηεο νπνίαο ππνινγίδεηαη ε κείσζε δε κπνξεί λα ππεξβεί ηηο 3.000 επξψ (Σφηζεο, 2013). 2.2. Σπόπορ θοπολόγηζηρ ηων ειζοδημάηων ηων θςζικών πποζώπων Με ηελ λέα λνκνζεζία, θαηαξγνχληαη πνιιέο απφ ηηο ειαθξχλζεηο ζηνπο θφξνπο ή αθνξνιφγεηα πνζά θαη θνξναπαιιαγέο. Έηζη επηβαξχλνληαη πεξηζζφηεξν νη θνξνινγνχκελνη γηα ην 2011 κε επηπιένλ θφξνπο. Σν εηζφδεκα ηνπ έηνπο γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη ζπληαμηνχρνπο θνξνινγείηαη σο εμήο: 22% γηα ηα πξψηα 25.000 επξψ, 42% γηα ην επηπιένλ πνζφ, πέξαλ ησλ 42.000 επξψ. ελίδα 13 από 48
Παξφια απηά, ππάξρεη κείσζε θφξνπ, γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη ζπληαμηνχρνπο, πνπ ππνινγίδεηαη κε βάζε ηηο αθφινπζεο πεξηπηψζεηο: Γηα εηζφδεκα κέρξη θαη 21.000 επξψ θαηά 2.100 επξψ. Γηα εηζφδεκα πάλσ απφ 21.000 επξψ ην πνζφ κείσζεο ησλ 2.100 επξψ πεξηνξίδεηαη θαηά 100 επξψ αλά 1.000 επξψ εηζνδήκαηνο θαη κέρξη εμαληιήζεσο ηνπ πνζνχ ησλ 2.100 επξψ. ηελ πεξίπησζε, ιφγνπ ράξε, θνξνινγνχκελνπ κε εηήζην εηζφδεκα ζηα 15.000 επξψ, ν θφξνο πνπ αλαινγεί είλαη 3.300 επξψ. Μεηά ηελ αθαίξεζε ηεο έθπησζεο ησλ 2.100 επξψ ν ηειηθφο θφξνο ζα αλέιζεη ζηα 1.200 επξψ. Δπηπξφζζεηε ε θνξνιφγεζε επεθηείλεηαη, ζχκθσλα θαη πάιη κε ηελ θιίκαθα ησλ κηζζσηψλ θαη ζπληαμηνχρσλ θαη ζηα κπινθάθηα, κε ηελ πξνυπφζεζε βέβαηα φηη ηα άηνκα (θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ) ζηα νπνία παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο δελ είλαη άλσ ησλ ηξηψλ ζε αξηζκφ, ελψ επίζεο ζα πξέπεη λα δηαζέηνπλ έγγξαθε ζχκβαζε κε ηα θπζηθά ή λνκηθά πξφζσπα ζηα νπνία παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο. ε πεξίπησζε πνπ ηα άηνκα πνπ αλαθέξνληαη, μεπεξλνχλ ηνλ επηηξεπηφ αξηζκφ, ην 75% ησλ αθαζαξίζησλ εζφδσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ην εηζφδεκα απφ ειεπζέξην επάγγεικα ή αηνκηθή επηρείξεζε πξνέξρεηαη απφ έλα απφ ηα θπζηθά ή λνκηθά ζηα νπνία παξέρνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο. ε πεξηπηψζεηο ππφινηπσλ επηρεηξεκαηηθψλ δαπαλψλ πνπ θαηαρσξνχληαη απφ ηνπο επαγγεικαηίεο θαηφρνπο επηρεηξήζεσλ ζηα βηβιία, δελ δηθαηνχληαη επηπιένλ έθπησζε. Σψξα φζνλ αθνξά δχν άιιεο θαηεγνξίεο, νη αμησκαηηθνί θαη ην θαηψηεξν πιήξσκα ηνπ εκπνξηθνχ λαπηηθνχ θαζψο θαη νη αγξφηεο, ζα δνχκε φηη ζηελ πξψηε θαηεγνξία ν θφξνο επί ησλ ακνηβψλ πνπ πξνέξρνληαη απφ ηελ παξνρή ππεξεζηψλ ζε εκπνξηθά πινία, ππνινγίδεηαη κε ηνλ εμήο ηξφπν: εθαξκφδεηαη αλαινγηθφο ζπληειεζηήο 15% ή 10% γηα ηνπο αμησκαηηθνχο θαη ην θαηψηεξν πιήξσκα αληίζηνηρα, σο πξνο ην εηζφδεκα πνπ πξνέξρεηαη απφ ην 2011 θαη έπεηηα, ελψ ζηελ δεχηεξε θαηεγνξία γηα ην δεισζέλ εηζφδεκα απφ αηνκηθή γεσξγηθή επηρείξεζε εθαξκφδεηαη απηνηειψο ε θιίκαθα κηζζσηψλ ζπληαμηνχρσλ (Σζηαηνχξαο, 2013). ελίδα 14 από 48
Πνηεο δαπάλεο αλαγλσξίδεη ε εθνξία Γηα νξηζκέλεο απφ ηηο θαηαβαιιφκελεο δαπάλεο πνπ ζα δνχκε θαη παξαθάησ, ην πνζφ γηα ηνλ πξνθχπηνλ θφξν, κεηψλεηαη κέζσ έθπησζεο 10%. Οη δαπάλεο απηέο αθνξνχλ: Σα έμνδα ηαηξηθφ-λνζνθνκεηαθήο πεξίζαιςεο. Απηά κπνξνχλ λα αθνξνχλ είηε ηνλ ίδην ηνλ θνξνινγνχκελν είηα θαη ηα άκεζα εμαξηψκελα απφ απηφλ κέιε, ζε πεξηπηψζεηο πνπ ππεξβαίλνπλ ην 5% ηνπ εηήζηνπ θνξνινγεηένπ εηζνδήκαηνο. ηελ πεξίπησζε απηή ην πνζφ πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ έθπησζε δελ κπνξεί λα είλαη πεξηζζφηεξν απφ 3.000 επξψ. ε πεξίπησζε δηαδπγίνπ θαη κεηά ηελ εθδίθαζε ηεο ππφζεζεο, ην πνζφ ηεο δηαηξνθήο πνπ έρεη νξηζηεί λα θαηαβάιιεηαη ζηνλ άιιν ηέσο ζχδπγν, ζπγθαηαιέγεηαη ζην θνξνινγεηέν εηζφδεκα θαη ε ηειηθή κείσζε πνπ επηδέρεηαη δελ κπνξεί λα μεπεξλά ηα 1.500 επξψ. Σηο νπνηεζδήπνηε παξνρέο δσξεέο κπνξεί λα θάλεη θάπνηνο, αξθεί λα ηηο θαηαβάιεη ν ίδηνο (Σζηαηνχξαο, 2013). Όξην απνδείμεσλ Όζνλ αθνξά ηηο απνδείμεηο πνπ πξνζθνκίδνληαη θαη ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηελ θνξνινγηθή δήισζε πνπ ζα ππνβιεζεί κε ην άλνηγκα ηνπ ζπζηήκαηνο, απηέο ζα πξέπεη λα έρνπλ αμία ίζε κε ην 25% ηνπ εηήζηνπ εηζνδήκαηνο πνπ ζα δεισζεί θαη ζε θακία πεξίπησζε δελ ζα πξέπεη λα ππεξβαίλεη ηα 10.500 επξψ. Όηαλ ε θνξνινγηθή δήισζε γίλεηαη γηα ζπδπγνχο, ην ζχλνιν ησλ δαπαλψλ ππνινγίδεηαη αζξνηζηηθά, ζηελ πεξίπησζε κφλν φπνπ έρνπλ πεξηιάβεη ηηο δαπάλεο ζε εκπξφζεζκε δήισζε, θαη θαίλνληαη επηκεξηζκέλεο ζηνπο ζπδχγνπο ζχκθσλα πάληα κε ην εηήζην δεισζέλ θαη θνξνινγεζέλ αηνκηθφ εηζφδεκα πνπ αλαθέξεηαη ζηελ δήισζε ηνπο θαη ζπκβαδίδεη κε ηελ θιίκαθα κηζζσηψλ θαη ζπληαμηνχρσλ. ε πεξηπηψζεηο φπνπ ην πνζφ πνπ πξνθχπηεη απφ ηηο απνδείμεηο πνπ πξνζθνκίδνληαη είλαη κηθξφηεξν απφ ηα 10.500 επξψ, ηφηε ν θφξνο πνπ επηβάιιεηαη ππνινγίδεηαη κε ζπληειεζηή 22% επί ηεο δηαθνξάο. Δπί παξαδείγκαηη, αλ θάπνηνο θνξνινγνχκελνο ελίδα 15 από 48
έρεη εηζφδεκα 25.000 επξψ, νη απνδείμεηο πνπ ζα πξέπεη λα ππνβάιεη ζηελ εθνξία είλαη ζπλνιηθνχ πνζνχ 6.250 επξψ. ε νπνηαδήπνηε πεξίπησζε πνπ κπνξεί νη ζπγθεληξσζείζεο απνδείμεηο λα είλαη κηθξφηεξεο απφ απηέο πνπ πξνβιέπνληαη, ζα πξέπεη λα πιεξψζεη επηπιένλ θφξν ην πνζφ ηεο δηαθνξάο επί 22%. Γεγνλφο είλαη πάλησο φηη ηζρχεη ε ζπιινγή θαη ε πξνζθφκηζε απνδείμεσλ απφ ηνπο έιιελεο θνξνινγνχκελνπο (Σζηαηνχξαο, 2013). ην ζεκείν απηφ, θαιφ ζα ήηαλ λα παξαζέζνπκε δαπάλεο, νη νπνίεο δελ ζπλππνινγίδνληαη ζηελ θάιπςε ηνπ 25% ηνπ δεισζέληνο εηεζίνπ εηζνδήκαηνο. Απηέο νη δαπάλεο αθνξνχλ: Ύδξεπζε, απνρέηεπζε, ειεθηξηθφ ξεχκα, ηειεθσληθέο ππεξεζίεο θαη δεκνηηθά ηέιε Ιαηξηθή θαη λνζνθνκεηαθή πεξίζαιςε Αγνξέο αθηλήησλ θαη απηνθηλήησλ Αγνξά θσηνβνιηατθψλ ζπζηεκάησλ θαη θαπζίκσλ (πεηξειαίνπ ζέξκαλζεο, πγξαεξίνπ ή θπζηθνχ αεξίνπ) Οπνηνπδήπνηε ηχπνπ αζθάιηζηξα Δλνίθηα γηα ηελ θχξηα θαηνηθία ή γηα θαηνηθία ηέθλσλ πνπ πξαγκαηνπνηνχλ ηηο ζπνπδέο ηνπο ζε άιιε πφιε Σέιε θπθινθνξίαο Δηζηηήξηα δηαθφξσλ κεηαθνξηθψλ κέζσλ Αγνξά νπνηνπδήπνηε αληηθεηκέλνπ θφζηνπο άλσ ησλ 10.000 επξψ, πνπ ιακβάλεηαη ππφςε γηα ηνλ ηεθκαξηφ πξνζδηνξηζκφ ηνπ εηζνδήκαηνο Τπεξεζίεο ηαρπδξνκείνπ θαη ηαρπκεηαθνξψλ Τπεξεζίεο ζπλδξνκεηηθήο ηειεφξαζεο Σπρεξά παηρλίδηα (Σζηαηνχξαο, 2013) ελίδα 16 από 48
ε φιεο ηηο ππφινηπεο δαπάλεο πνπ νξίδνληαη απφ ηελ αγνξά θαη ιήςε αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ, ηζρχεη ε πεξίιεςε ηνπο ζηελ θάιπςε ηνπ 25% ηνπ δεισζέληνο εηήζηνπ εηζνδήκαηνο απφ κηζζσηέο ππεξεζίεο. Αο αλαθέξνπκε ζην ζεκείν απηφ θαη θιείλνληαο ην ζπγθεθξηκέλν ππνθεθάιαην, πνηνη δελ είλαη ππφρξενη πξνζθφκηζεο απνδείμεσλ. Απηνί είλαη νη ππάιιεινη ηνπ ππνπξγείνπ Δμσηεξηθψλ θαη ησλ ινηπψλ δεκφζησλ πνιηηηθψλ ππεξεζηψλ, ηνπ Διιεληθνχ Οξγαληζκνχ Σνπξηζκνχ, ηεο Μφληκεο Αληηπξνζσπείαο ζηηο Δπξσπατθέο Κνηλφηεηεο, ζηξαηησηηθνί πνπ ππεξεηνχλ ζηελ αιινδαπή, ππάιιεινη ηνπ Δκπνξηθνχ θαη Βηνκεραληθνχ Δπηκειεηεξίνπ Αζελψλ, ππάιιεινη ηνπ Δζληθνχ Οξγαληζκνχ Μηθξνκεζαίσλ Μεηαπνηεηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ, ππάιιεινη ηεο Παλειιήληαο πλνκνζπνλδίαο Δλψζεσλ Γεσξγηθψλ πλεηαηξηζκψλ πνπ ππεξεηνχλ ζηα νηθεία αληηπξνζσπεπηηθά γξαθεία ηνπο ζηηο Βξπμέιιεο. Πιελ απηψλ, επίζεο ππφρξενη γηα πξνζθφκηζε απνδείμεσλ δελ είλαη θαη φζνη δηακέλνπλ ζε νίθν επγεξίαο ή ζε ςπρηαηξηθά θαηαζηήκαηα, θαζψο θαη φζνη εθηίνπλ πνηλή θπιάθηζεο (Καξαθάο, 2013). Αχμεζε ζηνπο θφξνπο θαη ζηα ελνίθηα Γπζηπρψο, απφ ηεο θνξνινγηθέο δήισζεο ηεο ρξήζεο ηνπ 2011, νη θνξνινγνχκελνη ηδηνθηήηεο αθηλήησλ ζα θιεζνχλ λα πιεξψζνπλ θφξνπο απμεκέλνπο κέρξη θαη 300%, εηδηθά φζνη έρνπλ απνθιεηζηηθά εηζνδήκαηα απφ ελνίθηα. Η θαηάζηαζε απηή πνπ επηβαξχλεη ηελ ζπγθεθξηκέλε νκάδα θνξνινγνπκέλσλ, ζπκβαίλεη θαζψο πξνβιέπεηαη ηξνπνπνίεζε ζηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ θφξνπ, νπνίνο ππνινγίδεηαη πιένλ κε μερσξηζηφ ζπληειεζηή 10% γηα δεισζέληα εηζνδήκαηα έσο 12.000 επξψ θαη κε ζπληειεζηή 33% γηα εηζνδήκαηα πνπ μεπεξλνχλ ηηο 12.000 επξψ. Αλ παξφια απηά, νη θνξνινγνχκελνη δελ έρνπλ απνθιεηζηηθά εηζνδήκαηα απφ ηελ ελνηθίαζε ησλ αθηλήησλ ηνπο, αιιά ην εηζφδεκα απηφ είλαη πξφζζεην, πιελ ησλ κηζζψλ θαη ησλ ζπληάμεσλ, επλννχληαη απφ ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο ζπληειεζηέο. Πξνθεηκέλνπ φκσο θάπνηνο λα κελ θνξνινγεζεί γηα ελνίθηα ηα νπνία δελ έρνπλ εηζπξαρζεί απφ έλα ή πεξηζζφηεξα αθίλεηα, ζα πξέπεη λα εθρσξήζνπλ ηα αλείζπξαθηα ελνίθηα ζην Γεκφζην. ελίδα 17 από 48
Έηζη, αο αλαθέξνπκε ην παξάδεηγκα ελφο θνξνινγνχκελνπ πνπ δειψλεη εηήζην εηζφδεκα 11.000 επξψ, πνπ πξνέξρεηαη κφλν απφ ηελ είζπξαμε ελνηθίσλ. Όπσο αλαθέξακε θαη πξνεγνπκέλσο, ν ζπγθεθξηκέλνο θνξνινγνχκελνο ζα επηβαξπλζεί κε θφξν 1.100 επξψ πνπ ζα πξέπεη λα θαηαβάιεη ζηελ εθνξία. Γπζηπρψο, εδψ πξνθχπηεη κηα κεγάιε αδηθία ζε ζρέζε κε ηηο πξνεγνχκελεο θνξνινγηθέο δειψζεηο, θαζψο κέρξη θαη πέξπζη ν θφξνο πνπ πξνέθππηε κε ππνινγηζκφ κε βάζε ηελ θιίκαθα ησλ κηζζσηψλ θαη ζπληαμηνχρσλ ήηαλ ρνλδξηθά 320 επξψ, γεγνλφο πνπ καο δίλεη σο ζπκπέξαζκα φηη ην ζχλνιν ησλ θφξσλ γηα είλαη απμεκέλν πεξίπνπ θαηά 280%. Παξφια απηά, κηα ηχπνπ θιίκαθαο εμαθνινπζεί λα ππάξρεη κηαο θαη ζε γεληθέο γξακκέο, παξάιιεια κε ηελ αχμεζε ησλ εηζνδεκάησλ πνπ πξνθχπηεη απφ ηελ είζπξαμε ελνηθίσλ, θαη ην λέν ζχζηεκα θηλείηαη επλντθφηεξα, κηαο θαη ν αλψηαηνο ζπληειεζηήο γηα απηήλ ηελ θαηεγνξία είλαη 33%, ελψ ζηηο πεξηπηψζεηο κηζζσηψλ θαη ζπληαμηνχρσλ αγγίδεη ην 42%. Αο αλαθέξνπκε θιείλνληαο απηφ ην ηκήκα ηνπ θεθαιαίνπ, φηη γηα ην αθαζάξηζην εηζφδεκα απφ ηα αθίλεηα, ππνινγίδεηαη πξφζζεηνο θφξνο κε ζπληειεζηή 1,5%, ζηελ πεξίπησζε πνπ ην εηζφδεκα νθείιεηαη ζε είζπξαμε ελνηθίσλ απφ νηθία κεγαιχηεξε ησλ 300 η.κ. ηηο πεξηπηψζεηο δε, πνπ ην αθίλεην είλαη άλσ ησλ 300 η.κ. ην αθαζάξηζην πνζφ απηνχ ππνβάιιεηαη ζε ζπκπιεξσκαηηθφ θφξν πνπ ππνινγίδεηαη κε ζπληειεζηή 3% (Καξαθάο, 2013). Απνκάθξπλζε ηνπ αθνξνινγήηνπ θαη εηζαγσγή ηέινπο επηηεδεχκαηνο Γπζηπρψο, ε αχμεζε ησλ θφξσλ επηβαξχλεη θαη ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο, κηαο θαη ηξνπνπνηείηαη ν ηξφπνο θνξνιφγεζεο θαη ησλ δηθψλ ηνπο εηζνδεκάησλ. Όπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη απφ ηελ λνκνζεζία, ην φξην ηνπ αθνξνινγήηνπ έσο 5.000 επξψ πνπ ίζρπε κέρξη θαη ηηο θνξνινγηθέο δειψζεηο ηνπ πξνεγνχκελνπ έηνπο ρξήζεο θαηαξγείηαη, φπσο επίζεο θαηαξγνχληαη θαη νη θνξναπαιιαγέο ηηο νπνίεο απνιάκβαλαλ νξηζκέλνη εθ ησλ ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ. Πιένλ, επηβάιιεηαη θφξνο 26% απφ ην πξψην επξψ ηνπ εηεζίνπ εηζνδήκαηνο, γεγνλφο πνπ επηβαξχλεη ζε ηεξάζηην βαζκφ ηνπο ήδε ζε δχζθνιε ζέζε, ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. Πεξηζζφηεξε θνξνινγηθή επηβάξπλζε, ζα «δερζνχλ» νη ειεχζεξνη επαγγεικαηίεο κε εηήζηα ελίδα 18 από 48
εηζνδήκαηα έσο 55.000 επξψ, ελψ παξφκνηνο ηξφπνο θνξνιφγεζεο ζα ππνβιεζεί ζε φζνπο ην ζχζηεκα επηβάιεη θφξν ζρεηηθά κε ηα ηεθκήξηα δηαβίσζεο. Οη επαγγεικαηίεο φκσο κε εηζνδήκαηα απφ 60.000 επξψ θαη άλσ, ζα έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ κηθξφηεξε επηβάξπλζε θφξσλ γηα ην εξρφκελν έηνο. ην ζεκείν απηφ αο αλαθέξνπκε ηηο αιιαγέο πνπ πξνθχπηνπλ γηα ηνπο επαγγεικαηίεο θαη ηηο αηνκηθέο επηρεηξήζεηο. Δπηβάιιεηαη ζπληειεζηήο 26% απφ ην πξψην επξψ ζην ζχλνιν ηνπ εηεζίνπ εηζνδήκαηνο πνπ πξνέξρεηαη απφ επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηφηεηα (απφ αηνκηθή εκπνξηθή επηρείξεζε, αηνκηθή επηρείξεζε παξνρήο ππεξεζηψλ ή ειεπζέξην επάγγεικα), εθφζνλ ην εηζφδεκα απηφ δελ ππεξβαίλεη ηηο 50.000 επξψ. Δάλ ην εηζφδεκα ππεξβαίλεη ηηο 50.000 επξψ, ηφηε ην ηκήκα ηνπ εηζνδήκαηνο κέρξη ην επίπεδν ησλ 50.000 επξψ ζα θνξνινγείηαη κε 26% θαη ην ηκήκα ηνπ εηζνδήκαηνο πάλσ απφ ην επίπεδν ησλ 50.000 επξψ ζα θνξνινγείηαη κε 33%. Γηαηεξνχληαη ηα ηεθκήξηα δηαβίσζεο Καηαξγείηαη ην αθνξνιφγεην φξην ησλ 5.000 επξψ θαζψο θαη ηα πξφζζεηα αθνξνιφγεηα γηα ηα παηδηά. Καηαξγνχληαη νη θνξναπαιιαγέο πνπ κέρξη ζήκεξα νδεγνχζαλ ζε κείσζε ηνπ θφξνπ (ελνίθηα, ηαηξηθά έμνδα, ζηεγαζηηθφ δάλεην, δίδαθηξα θ.ιπ.). Γελ ηζρχεη ην κέηξν ηεο ζπιινγήο απνδείμεσλ γηα ηελ θάιπςε ηνπ 25% ηνπ εηζνδήκαηφο ηνπο. Γηαηεξείηαη ην ηέινο επηηεδεχκαηνο 650 επξψ γηα αηνκηθέο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο θαη ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. Γηα θάζε ππνθαηάζηεκα ην ηέινο επηηεδεχκαηνο αλέξρεηαη ζε 600 επξψ. Σέινο επηηεδεχκαηνο 500 επξψ ζα θαηαβάιινπλ νη αζηηθέο κε θεξδνζθνπηθέο εηαηξείεο θαζψο θαη ηα θπζηθά πξφζσπα πνπ ην εηζφδεκά ηνπο πξνέξρεηαη απφ αηνκηθή επηρείξεζε παξνρήο ππεξεζηψλ ή ειεπζέξην επάγγεικα θαη έρνπλ έγγξαθε ζχκβαζε κε κέρξη 3 θπζηθά ή/ θαη λνκηθά πξφζσπα, ή ην 75% ησλ αθαζάξηζησλ εζφδσλ ηνπο πξνέξρεηαη απφ 1 θπζηθφ ή/ θαη λνκηθφ πξφζσπν. ελίδα 19 από 48
πλερίδνπλ λα πιεξψλνπλ εηδηθή εηζθνξά αιιειεγγχεο 1% - 4% πνπ επηβάιιεηαη ζηα εηζνδήκαηα άλσ ησλ 12.000 επξψ. ην πνζφ ηνπ θφξνπ ππνινγίδεηαη πξνθαηαβνιή θφξνπ γηα ην επφκελν έηνο κε ζπληειεζηή 55% (Καξαθάο, 2013). ελίδα 20 από 48
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 3 ο ΦΟΡΟΛΟΓΗΚΑ ΔΟΓΑ ΓΗΑ ΣΟ ΔΛΛΖΝΗΚΟ ΚΡΑΣΟ ΑΝΑ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ ΚΑΗ ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑΚΖ ΚΑΣΑΣΑΖ Σν εηζφδεκα απφ κηζζνχο, ζπληάμεηο θαη κηζζνχο κε έθδνζε ηηκνινγίνπ ή απφδεημεο γηα παξνρή ππεξεζηψλ ππνβάιιεηαη ζε θφξν ζχκθσλα κε ηελ αθφινπζε θιίκαθα: Πίνακαρ 1. Κλίμακα Μιζθωηών - ςνηαξιούσων για ηο 2011 ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΙΘΧΣΧΝ - ΤΝΣΑΞΙΟΤΥΧΝ Κιηκάθην εηζνδήκαηνο (επξψ) Φνξνινγηθφο ζπληειεζηήο % Φφξνο θιηκαθίνπ (επξψ) χλνιν Δηζνδήκαηνο (επξψ) Φφξνπ (επξψ) 25.000 22% 5.500 25.000 5.500 17.000 32% 5.440 42.000 10.940 Τπεξβάιινλ 42% β) Σν εηζφδεκα απφ αηνκηθή επηρείξεζε, εθηφο αγξνηηθψλ επηρεηξήζεσλ θαη ειεπζεξίνπ επαγγέικαηνο, ππνβάιιεηαη ζε θφξν ζχκθσλα κε ηελ αθφινπζε θιίκαθα Πίνακαρ 2. Κλίμακα μη μιζθωηών για ηο 2011 ΚΛΙΜΑΚΑ ΜΗ ΜΙΘΧΣΧΝ Κιηκάθην εηζνδήκαηνο (επξψ) Φνξνινγηθφο ζπληειεζηήο % Φφξνο θιηκαθίνπ (επξψ) χλνιν Δηζνδήκαηνο (επξψ) Φφξνπ (επξψ) 50.000 26% 13.000 50.000 13.000 Τπεξβάιινλ 33% ελίδα 21 από 48
Γηα λέεο αηνκηθέο εκπνξηθέο επηρεηξήζεηο ή λένπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο κε πξψηε δήισζε έλαξμεο επηηεδεχκαηνο απφ 1εο Ιαλνπαξίνπ θαη γηα ηα ηξία (3) πξψηα έηε άζθεζεο ηεο δξαζηεξηφηεηάο ηνπο ν θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο ηνπ πξψηνπ θιηκαθίνπ ηεο παξαπάλσ θιίκαθαο κεηψλεηαη θαηά πελήληα ηνηο εθαηφ (50%) θαη κέρξη δέθα ρηιηάδεο (10.000) επξψ εηζφδεκα. γ) Σν εηζφδεκα απφ αηνκηθή γεσξγηθή επηρείξεζε ππνβάιιεηαη ζε θφξν κε ζπληειεζηή δεθαηξία ηνηο εθαηφ (13%). Δηδηθά γηα ην νηθνλνκηθφ έηνο 2011 γηα ην δεισζέλ εηζφδεκα απφ αηνκηθή γεσξγηθή επηρείξεζε εθαξκφδεηαη απηνηειψο ε θιίκαθα κηζζσηψλ - ζπληαμηνχρσλ. δ) Σα εηζνδήκαηα απφ κηζζψζεηο αθηλήησλ, θαζψο θαη ηα εηζνδήκαηα απφ θηλεηέο αμίεο, εθηφο απφ ηηο πεξηπηψζεηο πνπ κε ηελ παξαθξάηεζε θφξνπ εμαληιείηαη ε θνξνινγηθή ππνρξέσζε, ππνβάιινληαη ζε θνξνιφγεζε βάζεη ηεο παξαθάησ θιίκαθαο: Πίνακαρ 3. Κλίμακα ειζοδημάηων από ακίνηηα και κινηηέρ αξίερ για ηο 2011 ΚΛΙΜΑΚΑ ΔΙΟΓΗΜΑΣΧΝ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΣΑ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΔ ΑΞΙΔ πνπ θνξνινγνχληαη κε ηηο γεληθέο δηαηάμεηο Κιηκάθην εηζνδήκαηνο (επξψ) Φνξνινγηθφο ζπληειεζηήο % Φφξνο θιηκαθίνπ (επξψ) χλνιν Δηζνδήκαηνο (επξψ) Φφξνπ (επξψ) 12.000 10% 1.200 12.000 1.200 Τπεξβάιινλ 33% Σν αθαζάξηζην πνζφ απφ αθίλεηα ππνβάιιεηαη θαη ζε ζπκπιεξσκαηηθφ θφξν, ν νπνίνο ππνινγίδεηαη κε ζπληειεζηή ελάκηζη ηνηο εθαηφ (1,5%). Δηδηθψο, ν ζπληειεζηήο ηνπ πξνεγνχκελνπ εδαθίνπ απμάλεηαη ζε ηξία ηνηο εθαηφ (3%), εθφζνλ ε επηθάλεηα θαηνηθίαο ππεξβαίλεη ηα ηξηαθφζηα (300) ηεηξαγσληθά κέηξα ή πξφθεηηαη γηα επαγγεικαηηθή κίζζσζε. ελίδα 22 από 48
Φοπολογική κλίμακα για ηα ειζοδήμαηα πος αποκηώνηαι από 1-1-2010 και μεηά Με ην λ. 3842/23-4-2010, νξίδεηαη εληαία θιίκαθα βάζεη ηεο νπνίαο ππνινγίδεηαη ν θφξνο εηζνδήκαηνο κηζζσηψλ, ζπληαμηνχρσλ αιιά θαη κε κηζζσηψλ, επαγγεικαηηψλ. Η θιίκαθα απηή έρεη εθαξκνγή γηα ηα εηζνδήκαηα πνπ απνθηψληαη θαη ηηο δαπάλεο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη θαηά πεξίπησζε, απφ 1.1.2010 θαη κεηά. Πίνακαρ 4. Φοπολογική κλίμακα για ηα ειζοδήμαηα πος αποκηώνηαι από 1-1-2010 και μεηά Κιηκάθην εηζνδήκαηνο ( ) Φνξνινγηθφο ζπληειεζηήο % Φφξνο θιηκαθίνπ ( ) χλνιν εηζνδήκαηνο ( ) χλνιν θφξνπ ( ) 12.000 0 0 12.000 0 4.000 18 720 16.000 720 6.000 24 1.440 22.000 2.160 4.000 26 1.040 26.000 3.200 6.000 32 1.920 32.000 5.120 8.000 36 2.880 40.000 8.000 20.000 38 7.600 60.000 15.600 40.000 40 16.000 100.000 31.600 Τπεξβάιινλ 45 ελίδα 23 από 48
ΚΔΦΑΛΑΗΟ 4 ο ΠΑΡΟΤΗΑΖ ΣΟΗΥΔΗΧΝ ΠΛΖΡΧΜΖ ΦΟΡΧΝ ΑΠΟ ΣΟΤ ΔΛΛΖΝΔ ΚΑΣΑ ΣΟ 2011 4.1. ηαηιζηικά ζηοισεία έηοςρ 2011 Σα απνηειέζκαηα απφ ηελ εθθαζάξηζε (13εο Απνζηνιήο) ηνπ Φφξνπ Δηζνδήκαηνο Φπζηθψλ Πξνζψπσλ 2011 είλαη ηα αθφινπζα: Πίνακαρ 5. Γενική εκκαθάπιζη θόπος ειζοδήμαηορ 2011 ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ ΓΗΛΧΔΙ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΟ ΔΙΟΓΗΜΑ ΦΟΡΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΔΝΗΜΔΡΟΙ ΠΛΗΘΟ % ΠΛΗΘΟ % Υξεσζηηθέο 1.134.146 20,82 33.655.329.930 2.706.930.510 797.864 70,35 Πηζησηηθέο 1.977.738 36,30 45.442.583.897-1.582.410.881 1.516.821 76,69 Μεδεληθέο 2.336.809 42,88 20.714.347.526 0 1.784.452 76,36 ΤΝΟΛΟ 5.448.693 100,00 99.812.261.353 1.124.519.629 4.099.137 75,23 Απφ ηα 5.448.693 εθθαζαξηζηηθά ζεκεηψκαηα ηα 4.099.137 δειαδή πνζνζηφ 75,23% επέρνπλ ζέζε θνξνινγηθήο ελεκεξφηεηαο. 4.2. Φοπολογικά Γεδομένα για ηο έηορ 2011 από ηο ηαηιζηικό Γεληίο Φοπολογικών Γεδομένων Με ην Γειηίν Φνξνινγηθψλ Γεδνκέλσλ ε Γεληθή Γξακκαηεία Πιεξνθνξηαθψλ πζηεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ παξέρεη κηα αμηφπηζηε θαη εχρξεζηε πεγή ζηαηηζηηθήο πιεξνθφξεζεο γηα ηα νηθνλνκηθά δεδνκέλα πνπ δηαρεηξίδεηαη σο πξνο ην νηθνλνκηθφ έηνο 2011. Σν ηαηηζηηθφ δειηίν Φνξνινγηθψλ Γεδνκέλσλ 2011 παξέρεη ζηνηρεία γηα ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο θπζηθψλ πξνζψπσλ, ηελ θνξνινγία εηζνδήκαηνο λνκηθψλ ελίδα 24 από 48
πξνζψπσλ, ην θφξν πξνζηηζέκελεο αμίαο (Φ.Π.Α.) θαη ηελ θνξνινγία θεθαιαίνπ. Σν πεξηερφκελν ηνπ δειηίνπ απηνχ θαη ν ηξφπνο παξνπζίαζεο ηνπ έρνπλ δεκηνπξγήζεη παξάδνζε θαη απνηειεί έλα ρξήζηκν εξγαιείν γηα φζνπο αζρνινχληαη κε ηελ ζηαηηζηηθή αλάιπζε ησλ νηθνλνκηθψλ κεγεζψλ. Δπηηξέπεη ηελ απεηθφληζε ηεο πεγήο ησλ εζφδσλ άκεζεο θνξνινγίαο θαη ηεο ζπλεηζθνξάο ησλ θνηλσληθψλ νκάδσλ θαη θνξέσλ, απνηειψληαο κηα έγθπξε πεγή πιεξνθφξεζεο γηα ηελ ιήςε επηρεηξεζηαθψλ θαη νηθνλνκηθψλ απνθάζεσλ. Σν δειηίν θαιχπηεη ζεκαληηθφ πνζνζηφ ησλ αηηεκάησλ παξνρήο ζηαηηζηηθψλ ζηνηρείσλ πνπ ππνβάιινληαη πξνο ηελ Γ.Γ.Π.. απφ επηζηεκνληθνχο θαη θνηλσληθνχο θνξείο θαζψο θαη θνξείο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σν πεξηερφκελν απηφ δηεπξχλεηαη ζηαδηαθά κε λέα δεδνκέλα ζχκθσλα θαη κε ηα αηηήκαηα ησλ ελδηαθεξφκελσλ θνξέσλ. Σν δειηίν δηαλέκεηαη κε άδεηα πνπ επηηξέπεη ηελ ειεχζεξε επαλαρξεζηκνπνίεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ ζε κνξθέο πνπ πεξηιακβάλνπλ ηφζν ηα επξέσο ρξεζηκνπνηνχκελα φζν θαη ηα αλνηρηά πξφηππα δεδνκέλσλ. ΛΟΙΠΟΙ 141 ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΕΝ 142 ΟΙ 143 18,79% ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΩΠΑ 11% ΜΙΘΩΣΟΙ ΤΝΣΑΞΙΟΤΥΟΙ 70,22% ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΜΙΘΩΣΟΙ/ΤΝΣΑΞΙΟΤΥΟΙ ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΕΝΟΙ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΩΠΑ Γπάθημα 1. Διζόδημα θςζικών και νομικών πποζώπων για ηο 2011 ελίδα 25 από 48
ΔΗΟΓΖΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤ ΜΔΝΟ ΔΗΟΓΖΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΖΣΔ Α ΚΔΡΓΖ ΓΗΑΡΘΡΧΖ % ΜΗΘΧΣΟΗ/Τ ΝΣΑΞΗΟΤΥΟΗ 81.812.208.355-70,22 ΦΤΗΚΑ ΛΟΗΠΟΗ ΠΡΟΧΠΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤ ΜΔΝΟΗ 21.887.163.195-18,79 ΝΟΜΗΚΑ ΠΡΟΧΠΑ - 12.811.081.880 11,00 ΤΝΟΛΟ 116.510.453.430 100,00 ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΩΠΑ 29,47% ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΕ ΝΟΙ 15,44% ΦΟΡΟΣ ΜΙΘΩΣΟΙ ΤΝΣΑΞΙΟΤΥΟΙ 55,09% ΦΟΡΟΣ ΜΙΘΩΣΟΙ/ΤΝΣΑΞΙΟΤΥΟΙ ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΕΝΟΙ ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΩΠΑ Γπάθημα 2. Φόπορ πος αναλογεί ζηα θςζικά και νομικά ππόζωπα για ηο 2011 ΦΟΡΟ ΑΝΑΛΟΓΧΝ ΚΑΗ ΤΜΠΛΖΡΧΜ ΑΣΗΚΟ ΦΟΡΟ ΚΤΡΗΟ ΚΑΗ ΤΜΠΛΖΡΧΜ ΑΣΗΚΟ ΦΟΡΟ ΓΗΑΡΘΡΧΖ % ΜΗΘΧΣΟΗ/Τ ΝΣΑΞΗΟΤΥΟΗ 5.731.196.749-55,09 ΦΤΗΚΑ ΛΟΗΠΟΗ ΠΡΟΧΠΑ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤ ΜΔΝΟΗ 1.606.259.496-15,44 ΝΟΜΗΚΑ ΠΡΟΧΠΑ - 3.065.604.359 29,47 ΤΝΟΛΟ 10.403.060.604 100,00 * Μιζθωηοί - Σςνηαξιούσοι ραξαθηεξίδνληαη νη θνξνινγνύκελνη πνπ έρνπλ εηζόδεκα από κηζζνύο ή ζπληάμεηο - ελ γέλεη - ρωξίο λα απνθιείεηαη θαη εηζόδεκα άιιεο πεγήο * Λοιποί θοπολογούμενοι ραξαθηεξίδνληαη νη θνξνινγνύκελνη ηωλ νπνίωλ ην εηζόδεκα πξνέξρεηαη από νπνηαδήπνηε άιιε πεγή πιελ ηνπ κηζζωηνύ ελίδα 26 από 48
Πίνακαρ 6. Απιθμόρ θοπολογούμενων, δηλωθέν ειζόδημα καηά πηγή πποέλεςζηρ, απαλλαγέρ, εκπηώζειρ, θοπολογηηέο ειζόδημα, θόπορ (ζύνολο Δλλάδαρ) ΟΙΚ.ΔΣΟ 2011 Α ΤΝΟΛΟ ΔΛΛΑΓΑ ΚΛΗΜΑΚ ΗΑ ΟΗΚΟΓΔ ΝΔΗΑΚΟ Τ ΔΗΟΓΖ ΜΑΣΟ Δ ΔΤΡΧ = 0 < 1.000 1.000-2.000 2.000-3.000 3.000-4.000 4.000-5.000 5.000-6.000 6.000-7.000 7.000-8.000 8.000-9.000 9.000-10.000 10.000-11.000 11.000-12.000 12.000-13.000 13.000-14.000 14.000-15.000 15.000-16.000 16.000-17.000 17.000-18.000 18.000-19.000 ΦΟΡΟΛΟΓΟ ΤΜΔΝΟΙ ΑΡΙΘΜΟ θνξνινγηθψλ δειψζεσλ ΠΟΟΣΟ ΓΗΛΧΘΔΝ ΔΙΟΓΗΜΑ ΠΟΟΣΟ ΔΠΙ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΑΠΑΛΛΑΓΔ ΚΑΙ ΑΦΟΡΟΛΟΓ ΗΣΑ ΠΟΑ ΠΟΟΣΟ ΔΠΙ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΦΟΡΟΛΟΓΟ ΤΜΔΝΟ ΔΙΟΓΗΜΑ ΠΟΟΣΟ ΔΠΙ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΜΔΙΧ ΔΙ ΦΟΡΟΤ ΠΟΟ ΣΟ ΔΠΙ ΣΟΤ ΤΝΟ ΛΟΤ ΤΝΟΛ Ο ΦΟΡΟΤ ΠΟΟ ΣΟ ΔΠΙ ΣΟΤ ΤΝΟ ΛΟΤ 7,5 0,0 10,7 1,9 0,9 0,2 2,7 0,1 3,3 0,8 0,4 0,1 2,3 0,2 2,2 0,7 0,4 0,0 2,4 0,4 2,2 0,7 0,4 0,0 2,7 0,5 2,0 0,8 0,5 0,1 3,9 1,0 2,2 1,3 0,7 0,0 4,5 1,5 2,2 1,6 0,9 0,0 4,0 1,5 2,3 1,6 0,9 0,1 4,0 1,7 2,2 1,8 1,0 0,0 3,6 1,8 2,2 1,8 1,0 0,0 3,4 1,9 2,2 1,9 1,0 0,0 4,0 2,4 2,2 2,4 1,3 0,0 3,9 2,6 2,3 2,5 1,5 0,0 3,6 2,6 2,4 2,5 1,7 0,1 3,3 2,6 2,3 2,5 2,0 0,1 3,2 2,7 2,3 2,6 2,5 0,2 2,8 2,5 2,2 2,4 2,6 0,3 2,7 2,5 2,4 2,4 2,8 0,4 2,4 2,4 2,1 2,3 2,8 0,6 2,2 2,3 2,1 2,2 2,8 0,7 ελίδα 27 από 48
19.000-20.000 20.000-22.000 22.000-24.000 24.000-26.000 26.000-28.000 28.000-30.000 30.000-33.000 33.000-36.000 36.000-39.000 39.000-42.000 42.000-45.000 45.000-50.000 50.000-55.000 55.000-60.000 60.000-65.000 65.000-70.000 70.000-75.000 75.000-80.000 80.000-85.000 85.000-90.000 90.000-95.000 95.000-100.000 100.000-110.000 110.000-120.000 120.000-130.000 130.000-140.000 140.000-150.000 150.000-160.000 160.000-170.000 170.000-180.000 2,0 2,2 2,0 2,1 2,7 0,8 3,5 4,3 3,8 4,1 5,3 1,9 3,0 4,0 3,4 3,8 5,0 2,2 2,6 3,7 3,2 3,5 4,7 2,4 2,3 3,5 2,8 3,3 4,4 2,6 1,9 3,2 2,6 3,1 4,1 2,6 2,4 4,5 3,4 4,2 5,7 4,0 2,0 4,1 3,0 3,9 5,2 3,9 1,7 3,8 2,6 3,6 4,8 3,9 1,5 3,5 2,4 3,3 4,4 3,9 1,3 3,2 2,1 3,0 3,9 3,9 1,7 4,5 2,9 4,3 5,2 6,3 1,2 3,6 2,2 3,4 3,7 5,8 0,8 2,8 1,7 2,6 2,7 5,1 0,6 2,2 1,3 2,1 2,0 4,5 0,5 1,8 1,1 1,7 1,5 3,9 0,3 1,4 0,8 1,4 1,1 3,4 0,3 1,2 0,7 1,1 0,9 3,1 0,2 1,0 0,6 1,0 0,7 2,7 0,2 0,9 0,4 0,8 0,6 2,4 0,1 0,7 0,4 0,7 0,5 2,1 0,1 0,6 0,3 0,6 0,4 1,9 0,2 1,0 0,5 1,0 0,6 3,2 0,1 0,8 0,4 0,8 0,4 2,7 0,1 0,6 0,3 0,6 0,3 2,1 0,1 0,5 0,2 0,5 0,2 1,8 0,0 0,4 0,2 0,4 0,2 1,5 0,0 0,3 0,1 0,3 0,1 1,2 0,0 0,2 0,1 0,2 0,1 1,0 0,0 0,2 0,1 0,2 0,1 1,0 ελίδα 28 από 48
180.000-200.000 200.000-220.000 220.000-250.000 250.000-280.000 280.000-310.000 310.000-340.000 340.000-370.000 370.000-400.000 400.000-450.000 450.000-500.000 500.000-550.000 550.000-600.000 600.000-650.000 650.000-700.000 700.000-800.000 800.000-900.000 900.000 ΚΑΗ ΑΝΧ ΤΝΟΛΟ.... 0,0 0,3 0,1 0,3 0,1 1,5 0,0 0,3 0,1 0,2 0,1 1,2 0,0 0,3 0,1 0,3 0,1 1,3 0,0 0,2 0,1 0,2 0,0 1,0 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,7 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,5 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,4 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,3 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,4 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,1 0,0 0,1 0,0 0,4 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 ελίδα 29 από 48
Πίνακαρ 7. Φοπολογικά δεδομένα για ειζοδημαηίερ, εμπόποςρ/βιομησάνοςρ, γεωπγούρ/κηηνοηπόθοςρ κ.λπ. ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΥΔΣΗΚΧΝ ΜΔΓΔΘΧΝ 1. ΑΡΙΘΜΟ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΧΝ (θνξνινγηθψλ δειψζεσλ) ΔΗΟΓΖΜΑΣΗΔ ελίδα 30 από 48 ΠΟΟΣΟ ΔΠΗ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΔΜΠΟΡΟΗ- ΒΗΟΜΖΥΑΝΟΗ- ΒΗΟΣΔΥΝΔ- ΔΠΗΣΖΓΔΤΜΑΣΗΔ ΓΔΧΡΓΟΗ- ΚΣΖΝΟΣΡΟΦΟΗ- ΑΛΗΔΗ-ΔΚΜ. ΓΑΧΝ 12 12 7 2.ΔΙΟΓΗΜΑ ΑΠΟ... 4 15 4 Α. ΟΗΚΟΓΟΜΔ 34 18 6 Γ. ΚΗΝΖΣΔ ΑΞΗΔ 35 13 5 Γ. ΔΜΠΟΡΗΚΔ- 0 98 0 ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ Δ. ΓΔΧΡΓΗΚΔ 0 9 73 ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ Σ. ΜΗΘΧΣΔ ΤΠΖΡΔΗΔ 1 6 3 Ε. ΔΛΔΤΘΔΡΗΑ 0 3 0 ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΑ ΑΛ. ΔΗΟΓΖΜΑ ΣΖΝ 39 2 6 ΑΛΛΟΓΑΠΖ 3.ΑΤΣ/ΛΧ 14 24 7 ΦΟΡΟΛΟΓΗΘΔΝΣΑ... ΚΔΡΓΖ ΔΣΑΗΡΔΗΧΝ 10 7 75 1 Ν.2238/94 ΛΟΗΠΑ ΑΤΣΟΣΔΛΧ 15 14 8 ΦΟΡΟΛΟΓΖΘΔΝΣΑ ΠΟΑ 4.ΣΔΚΜΗΡΙΟ ΓΑΠΑΝΧΝ 36 24 15 ΓΙΑΒΙΧΗ 5.Σ Δ Κ Μ Η Ρ Ι Ο Β ΠΗΓΗ 9 10 13 6.Σ Δ Κ Μ Η Ρ Ι Ο Δ ΠΗΓΗ 1 9 71 7.ΑΡΝΗΣΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ ΑΠΟ... Ε Ζ Μ Η Δ 4 87 2 8.ΑΠΑΛΛΑΟΜΔΝΑ ΠΟΑ 52 15 2 9.ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΣΑ ΠΟΑ 5 44 6 ΑΠΟ... ΠΡΟΧΠΗΚΟ ΑΝΑΠΖΡΗΚΟ 9 5 5 ΑΦΟΡΟΛΟΓΖΣΟ ΑΝΑΠΖΡΑ 4 13 7 ΠΡΟΣΑΣΔΤΟΜΔΝΑ ΜΔΛΖ ΣΟΚΟΤ ΓΑΝΔΗΧΝ 2 14 5 ΟΓΑ ΠΡΟΖΓΟΤΜΔΝΟΤ 21 2 4 ΔΣΟΤ Υ Ο Ρ Ζ Γ Η Δ 8 18 9 ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΔ 5 64 7 ΑΦΑΛΗΣΗΚΔ ΔΗΦΟΡΔ. ΑΜΟΗΒΑΗΑ ΚΔΦΑΛΑΗΑ 7 19 2 ΗΑΣΡΗΚΑ ΔΞΟΓΑ 5 15 4 10.ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΟ 6 15 5 ΔΙΟΓΗΜΑ 11.ΦΟΡΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 6 17 3 ΔΙΟΓΗΜΑΣΟ 12.ΜΔΙΧΔΙ ΦΟΡΟΤ 4 17 5
ΠΑΡΑΜΔΘΟΡΗΟ 1 15 8 ΝΟΟΚΟΜΔΗΑΚΑ ΔΞΟΓΑ 8 14 3 ΣΟΗΚΟΗ ΓΑΝΔΗΧΝ (ΝΔΧΝ) 3 20 3 ΔΝΟΗΚΗΟ ΚΤΡΗΑ 5 12 2 ΚΑΣΟΗΚΗΑ ΔΝΟΗΚΗΟ ΦΟΗΣΖΣΧΝ 2 24 13 ΓΗΓΑΚΣΡΑ 2 21 6 ΓΗΑΣΡΟΦΖ ΤΕΤΓΟΤ 6 19 1 Γ Χ Ρ Δ Δ 7 12 4 ΑΦΑΛΗΣΡΑ ΕΧΖ 5 27 3 ΓΑΠΑΝΖ ΓΗΑ ΦΤΗΚΟ 7 9 4 ΑΔΡΗΟ κ.λ.π. ΓΗΚΖΓΟΡΗΚΑ ΔΞΟΓΑ 9 16 3 ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑΚΔ ΓΑΠΑΝΔ 4 16 5 ΜΔ ΑΠΟΓΔΗΞΔΗ 13.ΤΠΟΛΟΙΠΟ ΦΟΡΟΤ 6 17 3 14.ΤΜΠΛΗΡΧΜΑΣΙΚΟ 38 16 4 ΦΟΡΟ 15.ΔΠΙΒΑΡΤΝΗ ΦΟΡΟΤ ΛΟΓΧ 13 17 5 ΑΠΟΓΔΙΞΔΧΝ 16.ΤΝΟΛΙΚΟ ΦΟΡΟ 7 17 3 17.ΠΡΟΚΑΣΑΒΟΛΗ 24 47 2 ΔΠΟΜΔΝΟΤ ΥΡΟΝΟΤ 18.ΥΑΡΣΟΗΜΟ 42 18 6 19.ΔΙΦΟΡΑ ΤΠΔΡ ΔΛΓΑ 0 14 45 20.ΔΙΦΟΡΑ ΟΓΑ 42 18 6 ΥΑΡΣΟΗΜΟΤ 21.ΦΟΡΟ ΔΚΠΡΟΘΔΜΟ 17 56 3 22.ΠΑΡΑΚΡΑΣΗΘΔΝΣΔ ΦΟΡΟΙ. 23.ΠΡΟΚΑΣΑΒΟΛΗ ΠΡΟΗΓΟΤΜΔΝΟΤ ΥΡΟΝΟΤ. 1 8 3 26 43 3 ελίδα 31 από 48
Πίνακαρ 8. Φοπολογικά δεδομένα για μιζθωηούρ, ελεύθεποςρ επαγγελμαηίερ και ζςνηαξιούσοςρ ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΥΔΣΗΚΧΝ ΜΔΓΔΘΧΝ 1. ΑΡΙΘΜΟ ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΧΝ (θνξνινγηθψλ δειψζεσλ) ΜΗΘΧΣΟΗ ΠΟΟΣΟ ΔΠΗ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΔΛΔΤΘΔΡΟΗ ΤΝΣΑΞΗΟΤΥΟΗ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΔ 34 6 29 2.ΔΙΟΓΗΜΑ ΑΠΟ... 38 11 28 Α. ΟΗΚΟΓΟΜΔ 13 10 19 Γ. ΚΗΝΖΣΔ ΑΞΗΔ 21 10 16 Γ. ΔΜΠΟΡΗΚΔ- 0 1 0 ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΔ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ Δ. ΓΔΧΡΓΗΚΔ 4 1 12 ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΗ Σ. ΜΗΘΧΣΔ ΤΠΖΡΔΗΔ 49 7 34 Ε. ΔΛΔΤΘΔΡΗΑ 0 97 0 ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΑ ΑΛ. ΔΗΟΓΖΜΑ ΣΖΝ 8 3 40 ΑΛΛΟΓΑΠΖ 3.ΑΤΣ/ΛΧ 25 10 20 ΦΟΡΟΛΟΓΗΘΔΝΣΑ... ΚΔΡΓΖ ΔΣΑΗΡΔΗΧΝ 10 5 10 1 Ν.2238/94 ΛΟΗΠΑ ΑΤΣΟΣΔΛΧ 30 9 24 ΦΟΡΟΛΟΓΖΘΔΝΣΑ ΠΟΑ 4.ΣΔΚΜΗΡΙΟ ΓΑΠΑΝΧΝ 16 4 5 ΓΙΑΒΙΧΗ 5.Σ Δ Κ Μ Η Ρ Ι Ο Β ΠΗΓΗ 10 3 55 6.Σ Δ Κ Μ Η Ρ Ι Ο Δ ΠΗΓΗ 5 1 14 7.ΑΡΝΗΣΙΚΑ ΣΟΙΥΔΙΑ ΑΠΟ... Ε Ζ Μ Η Δ 3 3 2 8.ΑΠΑΛΛΑΟΜΔΝΑ ΠΟΑ 18 12 0 9.ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΣΑ ΠΟΑ 15 13 17 ΑΠΟ... ΠΡΟΧΠΗΚΟ ΑΝΑΠΖΡΗΚΟ 13 3 64 ΑΦΟΡΟΛΟΓΖΣΟ ΑΝΑΠΖΡΑ 34 6 35 ΠΡΟΣΑΣΔΤΟΜΔΝΑ ΜΔΛΖ ΣΟΚΟΤ ΓΑΝΔΗΧΝ 52 11 17 ΟΓΑ ΠΡΟΖΓΟΤΜΔΝΟΤ 43 5 24 ΔΣΟΤ Υ Ο Ρ Ζ Γ Η Δ 22 17 27 ΤΠΟΥΡΔΧΣΗΚΔ 5 17 3 ΑΦΑΛΗΣΗΚΔ ΔΗΦΟΡΔ. ΑΜΟΗΒΑΗΑ ΚΔΦΑΛΑΗΑ 32 22 18 ΗΑΣΡΗΚΑ ΔΞΟΓΑ 36 11 29 10.ΦΟΡΟΛΟΓΟΤΜΔΝΟ 37 10 26 ΔΙΟΓΗΜΑ 11.ΦΟΡΟ ΚΛΙΜΑΚΑ 36 18 20 ΔΙΟΓΗΜΑΣΟ 12.ΜΔΙΧΔΙ ΦΟΡΟΤ 43 11 21 ΠΑΡΑΜΔΘΟΡΗΟ 64 8 4 ελίδα 32 από 48
ΝΟΟΚΟΜΔΗΑΚΑ ΔΞΟΓΑ 31 12 33 ΣΟΗΚΟΗ ΓΑΝΔΗΧΝ (ΝΔΧΝ) 55 12 6 ΔΝΟΗΚΗΟ ΚΤΡΗΑ 59 8 14 ΚΑΣΟΗΚΗΑ ΔΝΟΗΚΗΟ ΦΟΗΣΖΣΧΝ 39 10 12 ΓΗΓΑΚΣΡΑ 54 11 6 ΓΗΑΣΡΟΦΖ ΤΕΤΓΟΤ 50 10 14 Γ Χ Ρ Δ Δ 26 15 37 ΑΦΑΛΗΣΡΑ ΕΧΖ 38 16 11 ΓΑΠΑΝΖ ΓΗΑ ΦΤΗΚΟ 35 12 34 ΑΔΡΗΟ κ.λ.π. ΓΗΚΖΓΟΡΗΚΑ ΔΞΟΓΑ 36 13 23 ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΑΚΔ ΓΑΠΑΝΔ 40 10 25 ΜΔ ΑΠΟΓΔΗΞΔΗ 13.ΤΠΟΛΟΙΠΟ ΦΟΡΟΤ 35 20 20 14.ΤΜΠΛΗΡΧΜΑΣΙΚΟ 14 12 16 ΦΟΡΟ 15.ΔΠΙΒΑΡΤΝΗ ΦΟΡΟΤ ΛΟΓΧ 29 9 28 ΑΠΟΓΔΙΞΔΧΝ 16.ΤΝΟΛΙΚΟ ΦΟΡΟ 34 20 20 17.ΠΡΟΚΑΣΑΒΟΛΗ 3 15 8 ΔΠΟΜΔΝΟΤ ΥΡΟΝΟΤ 18.ΥΑΡΣΟΗΜΟ 9 10 15 19.ΔΙΦΟΡΑ ΤΠΔΡ ΔΛΓΑ 18 4 19 20.ΔΙΦΟΡΑ ΟΓΑ 9 10 15 ΥΑΡΣΟΗΜΟΤ 21.ΦΟΡΟ ΔΚΠΡΟΘΔΜΟ 7 11 7 22.ΠΑΡΑΚΡΑΣΗΘΔΝΣΔ ΦΟΡΟΙ. 23.ΠΡΟΚΑΣΑΒΟΛΗ ΠΡΟΗΓΟΤΜΔΝΟΤ ΥΡΟΝΟΤ. 49 21 18 4 12 12 ελίδα 33 από 48
Πίνακαρ 9. Φοπολογικά δεδομένα ανά ηύπο οικογένειαρ ΟΗΚ.ΔΣΟ 2011 ΠΟΟΣΑ ΔΠΗ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΦΟΡΟΙ ΑΝΑ ΟΙΚΟΓΔΝΔΙΑΚΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΤΠΟΗ ΟΗΚΟΓΔΝΔΗΧΝ ΑΡΙΘΜΟ θνξνινγηθψλ δειψζεσλ ΤΝΟΛΙΚΟ ΦΟΡΟ ΜΖΓΔΝ ΣΔΚΝΑ ΥΧΡΗ 51,10 25,68 ΤΕΤΓΟ ΜΖΓΔΝ ΣΔΚΝΑ ΜΔ 24,94 32,43 ΤΕΤΓΟ ΔΝΑ (1) ΣΔΚΝΟ 10,43 17,41 ΓΤΟ (2) ΣΔΚΝΑ 10,67 20,52 ΣΡΗΑ (3) ΣΔΚΝΑ 2,31 3,37 ΣΔΔΡΑ (4) ΣΔΚΝΑ 0,44 0,49 ΠΔΝΣΔ (5) ΣΔΚΝΑ 0,07 0,06 ΔΞΗ (6) ΣΔΚΝΑ ΚΑΗ ΑΝΧ 0,03 0,03 ΤΝΟΛΟ... 100 100 Αριθμός φορολογικών δηλώσεων 1% 10% 11% 2% 0% 0% 51% ΜΗΔΕΝ ΣΕΚΝΑ ΧΩΡΙ ΤΖΤΓΟ ΜΗΔΕΝ ΣΕΚΝΑ ΜΕ ΤΖΤΓΟ ΕΝΑ (1) ΣΕΚΝΟ ΔΤΟ (2) ΣΕΚΝΑ 25% ΣΡΙΑ (3) ΣΕΚΝΑ ΣΕΕΡΑ (4) ΣΕΚΝΑ ΠΕΝΣΕ (5) ΣΕΚΝΑ ΕΞΙ (6) ΣΕΚΝΑ ΚΑΙ ΑΝΩ Γπάθημα 3. Απιθμόρ Φοπολογικών δηλώζεων ανά ηύπο οικογένειαρ ελίδα 34 από 48
17% 21% 1% 3% υνολικός φόρος 0% 0% 26% 32% ΜΗΔΕΝ ΣΕΚΝΑ ΧΩΡΙ ΤΖΤΓΟ ΜΗΔΕΝ ΣΕΚΝΑ ΜΕ ΤΖΤΓΟ ΕΝΑ (1) ΣΕΚΝΟ ΔΤΟ (2) ΣΕΚΝΑ ΣΡΙΑ (3) ΣΕΚΝΑ ΣΕΕΡΑ (4) ΣΕΚΝΑ ΠΕΝΣΕ (5) ΣΕΚΝΑ ΕΞΙ (6) ΣΕΚΝΑ ΚΑΙ ΑΝΩ Γπάθημα 4. ςνολικόρ θόπορ ανά ηύπο οικογένειαρ Πίνακαρ 10. Φοπολογικά δεδομένα ανά ηύπο επαγγέλμαηορ ΟΗΚ.ΔΣΟ 2011 ΠΟΟΣΑ ΔΠΗ ΣΟΤ ΤΝΟΛΟΤ ΦΟΡΟΙ ΑΝΑ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ ΣΤΠΟΗ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΟ ΑΡΙΘΜΟ θνξνινγηθψλ δειψζεσλ ΤΝΟΛΙΚΟ ΦΟΡΟ ΔΗΟΓΖΜΑΣΗΔ 11,90 6,61 ΔΜΠΟΡΟΗ-ΒΗΟΜΖΥΑΝΟΗ- 12,23 16,80 ΒΗΟΣΔΥΝΔ- ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΔ ΓΔΧΡΓΟΗ - 6,75 2,69 ΚΣΖΝΟΣΡΟΦΟΗ-ΑΛΗΔΗ- ΔΚΜ.ΓΑΧΝ ΜΗΘΧΣΟΗ 33,99 34,43 ΔΛΔΤΘΔΡΟΗ 5,78 19,61 ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΔ ΤΝΣΑΞΗΟΤΥΟΗ 29,35 19,85 ΤΝΟΛΟ... 100 100 ελίδα 35 από 48
Αριθμός φορολογικών δηλώσεων ΕΙΟΔΗΜΑΣΙΕ 29,35% 11,90% 12,23% 6,75% ΕΜΠΟΡΟΙ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΙ- ΒΙΟΣΕΧΝΕ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΕ ΓΕΩΡΓΟΙ -ΚΣΗΝΟΣΡΟΦΟΙ- ΑΛΙΕΙ-ΕΚΜ.ΔΑΩΝ 5,78% 33,99% ΜΙΘΩΣΟΙ ΕΛΕΤΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΕ ΤΝΣΑΞΙΟΤΧΟΙ Γπάθημα 5. Απιθμόρ θοπολογικών δηλώζεων ανά επάγγελμα υνολικός φόρος 0% 6,61% ΕΙΟΔΗΜΑΣΙΕ 19,61% 19,85% 16,80% 2,69% ΕΜΠΟΡΟΙ-ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΙ- ΒΙΟΣΕΧΝΕ-ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΕ ΓΕΩΡΓΟΙ -ΚΣΗΝΟΣΡΟΦΟΙ- ΑΛΙΕΙ-ΕΚΜ.ΔΑΩΝ 34,43% ΜΙΘΩΣΟΙ ΕΛΕΤΘΕΡΟΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΕ ΤΝΣΑΞΙΟΤΧΟΙ Γπάθημα 6. Ποζοζηό θόπο ανά επάγγελμα ελίδα 36 από 48
Η θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηνπ εηζνδήκαηνο εμειίρζεθε ζεκαληηθά ζηα ηειεπηαία 50 ρξφληα. Έσο θαη ην 1975 θηλείηαη ζε πνιχ ρακειά επίπεδα (0,1% έσο 0,9% γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη 0,3% έσο 2,0% γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο). Απηφ είλαη θπζηνινγηθφ, αθνχ ηα εηζνδήκαηα ηεο εξγαζίαο είλαη αθφκε ρακειά, ελψ ε θνξνινγηθή πνιηηηθή ηνπ θξάηνπο εμαθνινπζεί λα βαζίδεηαη θπξίσο ζηνπο έκκεζνπο θφξνπο. Άιισζηε, ηελ πεξίνδν εθείλε, ηα έζνδα απφ ηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο ήηαλ κφιηο ην 10% έσο 13% ησλ ζπλνιηθψλ εζφδσλ ηνπ Πξνυπνινγηζκνχ. Απφ ην 1975 μεθηλάεη ε θάζε αχμεζεο ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο. ηελ πεξίνδν 1976-1980, ε επηβάξπλζε θπκαίλεηαη κεηαμχ 1,5% θαη 5,7% γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη κεηαμχ 3,0% θαη 10,5% γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. Πίνακαρ 11. Δξέλιξη ηηρ μέζηρ θοπολογικήρ επιβάπςνζηρ ανά ηα έηη Πεπίοδορ 1964-1970 1971-1980 1981-1990 1991-2000 2001-2010 2011-2013 Καθαπό Μέζο Δηήζιο Διζόδημα Φόπορ Μιζθωηών ΜΗΘΧΣΟΗ Φοπολoγική Δπιβάπςνζη (%) ΔΛ. ΔΠΑΓΓΔΛΜΑΣΗΔ Φόπορ Δλεύθ. Δπαγγελμαηιών Φοπολoγική Δπιβάπςνζη (%) 49.167 236 0,5% 374 0,8% 155.517 4.808 3,1% 8.613 5,5% 943.458 75.891 8,0% 145.207 15,4% 3.557.577 120.466 3,4% 144.326 4,1% 20.081 2.084 10,4% 2.280 11,4% 20.620 2.875 13,9% 4.433 21,5% Η θνξνινγηθή επηβάξπλζε κεηαβιήζεθε ζεκαληηθά θαη ζηαζεξνπνηήζεθε ζε πνιχ πςειφηεξα επίπεδα, θαζ φιε ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1980, φηαλ ν πιεζσξηζκφο, ε επέθηαζε ηνπ Κξάηνπο θαη ε ειιεηκκαηηθφηεηα ησλ Πξνυπνινγηζκψλ επέβαιιαλ ηελ αχμεζε ηεο θνξνιφγεζεο. Καηά ηε δεθαεηία απηή, ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηνπ κέζνπ εηζνδήκαηνο έθζαζε ζην 8,0% γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη ζε 15,4% γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. Παξά ηα κεγάια δεκνζηνλνκηθά ειιείκκαηα εθείλεο ηεο πεξηφδνπ, νη θνξνινγηθνί ζπληειεζηέο κεηψζεθαλ ζεκαληηθά απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990 θαη δηαηεξήζεθαλ ρακεινί θαζ' φιε ηε δηάξθεηά ηεο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηνπ κέζνπ εηζνδήκαηνο έθζαζε ζην 3,4% γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη ζην 4,1% γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. ελίδα 37 από 48
Καζ' φιε ηε δηάξθεηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 2000 δηαηεξήζεθαλ ζε επίπεδα πάλσ απφ ην 10%, ρσξίο έληνλεο απμνκεηψζεηο, ελψ δελ παξαηεξήζεθε ζεκαληηθή δηαθνξνπνίεζε κεηαμχ ηεο θνξνινγίαο κηζζσηψλ θαη ηεο θνξνινγίαο ησλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ. ηελ πεξίνδν απηή, ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ηνπ κέζνπ εηζνδήκαηνο έθζαζε ζην 10,4% γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη ζην 11,4% γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο. Η θνξνινγία εθηνμεχζεθε ζε δπζζεψξεηα χςε κεηαμχ ησλ εηψλ 2011 θαη 2013, ελψ επαλέξρεηαη ε δηαθνξνπνίεζε ζηε θνξνινγηθή επηβάξπλζε κεηαμχ κηζζσηψλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ (ε κέζε θνξνινγηθή επηβάξπλζε θζάλεη ζην 13,9% γηα ηνπο κηζζσηνχο θαη ζην 21,5% γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο). Μηζζσηνί Διεχζεξνη Δπαγγεικαηίεο: Δμέιημε ηεο δηαθνξάο ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο: Με ηε ζρέζε απηή κεηξάκε ην πνζνζηφ θαηά ην νπνίν νη ειεχζεξνη επαγγεικαηίεο πιεξψλνπλ απμεκέλνπο θφξνπο ζε ζρέζε κε ηνπο κηζζσηνχο, γηα ηζφπνζν εηζφδεκα. Καηά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηεο πεξηφδνπ 1964-2013, παξαηεξείηαη κία ζεκαληηθή δηαθνξά ζηε θνξνινγηθή επηβάξπλζε κηζζσηψλ θαη ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ, ε νπνία κεξηθέο θνξέο ππεξβαίλεη θαη ην 200%. ηελ πεξίνδν 1974-1970, ν κέζνο φξνο ηεο δηαθνξάο βξίζθεηαη ζην 58,5%, ελψ απμάλεηαη ζε 79,1% θαηά ηελ πεξίνδν 1971-1980. Όκσο, πξαθηηθά, ε δηαθνξά απηή είλαη άλεπ νπζίαο, αθνχ θαζ φιε ηελ πεξίνδν 1964 1977 ε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ζηα κέζα εηζνδήκαηα είλαη ηδηαίηεξα ρακεινί (κεηαμχ ηνπ 0,3% θαη ηνπ 3,0%) θαη κφιηο κεηά ην 1977 αξρίδεη λα απμάλεηαη. πλεπψο, ζε νηθνλνκηθνχο φξνπο, ε δηαθνξά κεηαμχ ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο ησλ κηζζσηψλ θαη ησλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ είλαη ρσξίο κεγάιε ζεκαζία. ηελ πεξίνδν 1981, παξάιιεια κε ηελ αχμεζε ησλ θνξνινγηθψλ ζπληειεζηψλ, απμάλεη θαη ε δηαθνξά κεηαμχ ηεο θνξνινγηθήο επηβάξπλζεο κηζζσηψλ θαη ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ. Η θνξχθσζε ηεο δηαθνξάο απηήο παξαηεξείηαη ην 1984, φηαλ θζάλεη ζην 121%, ελψ ν κέζνο φξνο ηεο δηαθνξάο γηα νιφθιεξε ηε δεθαεηία βξίζθεηαη ζην 91,3%. Η θαηάζηαζε βειηηψζεθε ζεκαληηθά, ππέξ ησλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ θαηά ηηο δχν επφκελεο δεθαεηίεο. ηελ πεξίνδν 1991-2000, παξάιιεια κε ηε γεληθφηεξε ελίδα 38 από 48
πηψζε ησλ θνξνινγηθψλ ζπληειεζηψλ, ππνρψξεζε ζεκαληηθή ε ζρέζε ηεο δηαθνξάο ζηε θνξνιφγεζε ζε ζχγθξηζε κε ηνπο κηζζσηνχο, θζάλνληαο ζην 19,8% (κέζνο φξνο). ηε δεθαεηία ηνπ 2000 ε ζρέζε απηή ππνρψξεζε αθφκε πεξηζζφηεξν θαη, θαηά κέζν φξν, έθζαζε ζην 9,4%. Όκσο, ε θαηάζηαζε απηή δείρλεη λα αλαηξέπεηαη απφ ην 2011 γηα δχν θπξίσο ιφγνπο: ηελ επηβνιή ηνπ ηέινπο επηηεδεχκαηνο απφ ην έηνο 2011 θαη ηε ζέζπηζε δηαθνξεηηθήο θνξνινγηθήο θιίκαθαο γηα ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο (κε ηελ παξάιιεια θαηάξγεζε ηνπ αθνξνιφγεηνπ νξίνπ) απφ ην 2013 (νηθνλνκηθφ έηνο 2014). Οη εμειίμεηο απηέο θέξλνπλ ηε δηαθνξά ζηε θνξνιφγεζε κεηαμχ ησλ κηζζσηψλ θαη ησλ ειεχζεξσλ επαγγεικαηηψλ ζην 164%! Πψο εμεγείηαη ε δηαθνξνπνίεζε ζηε θνξνινγία κηζζσηψλ θαη ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ: Ο θπξηφηεξνο παξάγνληαο γηα ηελ πςειφηεξε θνξνινγηθή επηβάξπλζε ησλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ είλαη ε δπλαηφηεηα πνπ έρνπλ γηα θνξνδηαθπγή. Η δπλαηφηεηα απηή φλησο ππήξρε ζηηο παιαηφηεξεο δεθαεηίεο. απηφ επζχλεηαη ε θαθή νξγάλσζε ηνπ Κξάηνπο, νη εγγελείο αδπλακίεο απφ ηελ (παιαηφηεξε) έιιεηςε κεραλνγξαθηθψλ κέζεσλ, ε έιιεηςε πνιηηηθήο βνχιεζεο θαη ην ρακειφ επίπεδν θνξνινγηθήο ζπλείδεζεο. Καη αθξηβψο ιφγσ ηεο δπλαηφηεηαο απηήο, ε θνξνδηαθπγή πνιιψλ θαηεγνξηψλ ειεπζέξσλ επαγγεικαηηψλ ζπρλά έθζαλε ζε πξνθιεηηθά επίπεδα. ήκεξα, πνιινί απφ ηνπο παξαπάλσ παξάγνληεο εμαθνινπζνχλ λα πθίζηαληαη, φκσο, απηφ ζπκβαίλεη ζε κεησκέλν βαζκφ. Καηά ηηο πξνεγνχκελεο δεθαεηίεο έρνπλ αιιάμεη πνιιά, ηφζν ζηελ νξγάλσζε ηνπ Κξάηνπο, φζν θαη ιφγσ ηεο κεραλνγξάθεζεο κέζσ ηεο νπνίαο πιένλ είλαη πεξηζζφηεξν εχθνιε θαη πιήξεο ε δπλαηφηεηα παξαθνινχζεζεο ηεο δξαζηεξηφηεηαο, ησλ εηζνδεκάησλ θαη ηεο πεξηνπζίαο ησλ θνξνινγνπκέλσλ. Έηζη, αλ θάπνηνο κπνξνχζε λα δηθαηνινγήζεη ηελ χπαξμε κίαο δηαθνξεηηθήο κεηαρείξηζεο κίαο θαηεγνξίαο θνξνινγνπκέλσλ ζην παξειζφλ, ζήκεξα απηφ δχζθνια ζα κπνξνχζε λα γίλεη. Πέξαλ ηνπ φηη είλαη άδηθν πξνο ηνπο ειεχζεξνπο επαγγεικαηίεο νη νπνίνη είηε επηιέγνπλ λα είλαη εηιηθξηλείο, είηε δε κπνξνχλ λα απνθξχςνπλ εηζνδήκαηα, ε ελίδα 39 από 48