ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Αναφορών 2009 20.02.2009 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά 0082/2006, της κ. Julia Kelly, βρετανικής ιθαγένειας, σχετικά με διακριτική μεταχείριση σε βάρος κατοίκων αλλοδαπής από τις βρετανικές τοπικές αρχές (παραβίαση του άρθρου 12 της Συνθήκης ΕΚ) 1. Περίληψη της αναφοράς Η αναφέρουσα, βρετανίδα υπήκοος, εργάζεται επί του παρόντος στο Λουξεμβούργο και ισχυρίζεται ότι στη διάρκεια των διακοπών της στο Λονδίνο αντιμετώπισε προβλήματα με την τροχαία και εκπροσώπους του δήμου του Havering που απορρέουν κυρίως από το γεγονός ότι το αυτοκίνητό της είναι ταξινομημένο εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου. Ισχυρίζεται ότι αποτελεί πρακτική της τροχαίας της περιοχής να εστιάζει σε αυτοκίνητα με πινακίδες εξωτερικού, παραβιάζοντας το άρθρο 12 της Συνθήκης ΕΚ που απαγορεύει κάθε διάκριση λόγω ιθαγένειας. Η αναφέρουσα ζητεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να διερευνήσει το ζήτημα. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 30 Μαΐου 2006. Η Επιτροπή κλήθηκε να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 192, παράγραφος 4, του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 11 Νοεμβρίου 2006. Πραγματικά περιστατικά Η αναφέρουσα, βρετανίδα υπήκοος, η οποία εργάζεται επί του παρόντος στο Λουξεμβούργο, διατείνεται ότι, κατά τη διάρκεια διακοπών της στο Λονδίνο, της επιδόθηκε κλήση, το αυτοκίνητό της ακινητοποιήθηκε με «δαγκάνα» και επρόκειτο να το απομακρύνει γερανός διότι είχε σταθμεύσει έξω από το σπίτι της δύο λεπτά πριν από τη λήξη των περιορισμών στάθμευσης. Ισχυρίζεται ότι οι τροχονόμοι που εξέδωσαν την κλήση εξήγησαν ότι ενεργούσαν κατόπιν οδηγιών του δήμου του Havering να εστιάζουν σε οχήματα με πινακίδες CM\770866.doc PE380.894
εξωτερικού. Κλήθηκε εντός μίας ώρας στα γραφεία του δήμου για να πληρώσει το πρόστιμο και όταν διαμαρτυρήθηκε για τη μικρή προθεσμία την πληροφόρησαν ότι το αυτοκίνητό της θα απομακρυνόταν από γερανό. Τελικά πήγε στα γραφεία του δήμου όπου της ζητήθηκε να καταβάλει το πρόστιμο των 40 στερλινών με την προσαύξηση του αντιτίμου της «δαγκάνας» ύψους 65 στερλινών. Η αναφέρουσα ισχυρίζεται ότι οι κάτοικοι μπορούν να ασκήσουν προσφυγή εντός 28 ημερών ενώ οι μη κάτοικοι πρέπει να καταβάλουν το πρόστιμο επιτόπου και στερούνται δικαιώματος προσφυγής. Ωστόσο, κατόπιν της προσφυγής της, τής επιστράφηκε το αντίτιμο της «δαγκάνας». Ρωτά αν η ανωτέρω πρακτική συνιστά παραβίαση του άρθρου 12 της Συνθήκης ΕΚ. Νομική αξιολόγηση Κάθε διάκριση λόγω ιθαγένειας στο πλαίσιο του πεδίου εφαρμογής της Συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (Συνθήκη ΕΚ) απαγορεύεται από το άρθρο 12 της Συνθήκης ΕΚ. Οι κανονισμοί σχετικά με την ίση μεταχείριση μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών απαγορεύουν όχι μόνο την άμεση διάκριση λόγω ιθαγένειας αλλά και κάθε έμμεση μορφή διάκρισης η οποία, με εφαρμογή άλλων κριτηρίων διαφοροποίησης, οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα. Τέτοιου είδους διαφορετική μεταχείριση απαγορεύεται, εκτός αν δικαιολογείται από αντικειμενικές συνθήκες και είναι ανάλογη προς τον επιδιωκόμενο στόχο. Ελλείψει ρυθμίσεως η οποία θα διασφαλίζει την επιβολή προστίμων από παραβάτες κατοίκους αλλοδαπής σε άλλο κράτος μέλος, η ύπαρξη εθνικού κανονισμού ο οποίος θεσπίζει διαφορετική μεταχείριση με βάση τον τόπο διαμονής του παραβάτη, δικαιολογείται υπό την προϋπόθεση ότι είναι αναγκαία η διασφάλιση της καταβολής του προστίμου και, συγχρόνως, ότι δεν υπάρχει υπέρβαση των ορίων του αναγκαίου για την υλοποίηση του εν λόγω στόχος 1. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η πρακτική της ακινητοποίησης με «δαγκάνα» οχημάτων που φέρουν πινακίδες εξωτερικού δικαιολογείται προκειμένου να διασφαλιστεί η καταβολή του προστίμου και είναι ανάλογη προς τον εν λόγω στόχο. Ωστόσο, το επιβαλλόμενο πρόστιμο θα πρέπει να είναι το ίδιο με αυτό που επιβάλλεται στους κατοίκους και θα πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός όπως εγγύηση πληρωμής για να καθίσταται δυνατή η προσφυγή κατά των προστίμων. Η αναφέρουσα διαμαρτυρήθηκε για το πρόστιμο, αλλά οι αρμόδιες αρχές του προαστίου του Havering του Λονδίνου απάντησαν ότι ορθώς είχε εκδοθεί. Ωστόσο, επέστρεψαν το αντίτιμο των 65 στερλινών για την απομάκρυνση της «δαγκάνας» και δήλωσαν ότι στο μέλλον δεν θα επιβάλλεται αυτό το αντίτιμο σε παρόμοιες συνθήκες. Δηλώνουν επίσης ότι, υπό παρόμοιες συνθήκες, θα εξετάσουν το ενδεχόμενο της ανεπίσημης προσφυγής παρότι, αφ ης στιγμής πληρωθεί το πρόστιμο, χάνεται το δικαίωμα επίσημης προσφυγής. Η Επιτροπή έχει ήδη εξετάσει στο πλαίσιο διαδικασίας επί παραβάσει τη συμβατότητα με το κοινοτικό δίκαιο της βρετανικής νομοθεσίας για τις παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας η οποία επιτρέπει την επιβολή υψηλότερων προστίμων σε κατοίκους αλλοδαπής μέσω της εξαίρεσής τους από το προκαθορισμένο σύστημα προστίμων. Η εν λόγω διαδικασία παράβασης περατώθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2002. 1 Υπόθεση c-29/95 Eckehard Pasttoors και Trans-Cap Gmbh κατά του Βελγίου Υπόθεση c-224/00 Επιτροπή κατά Ιταλίας PE380.894 2/5 CM\770866.doc
Η Επιτροπή θα απευθυνθεί εκ νέου στις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου αναφορικά με την υπόθεση της αναφέρουσας, ώστε να διασφαλίσει ότι το σύστημα των προστίμων δεν δημιουργεί διακρίσεις λόγω ιθαγένειας. 4. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 26 Σεπτεμβρίου 2008. Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναφορά της 11ης Ιουλίου 2006, η Επιτροπή επικοινώνησε με τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου στις 4 Αυγούστου 2006 και τις κάλεσε να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους επί της εν λόγω υπόθεσης καθώς και μια εξήγηση του βρετανικού συστήματος επιβολής προστίμων. I. Το βρετανικό σύστημα επιβολής προστίμων Στην απάντησή τους της 4ης Οκτωβρίου 2006, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου εξήγησαν ότι η ακινητοποίηση των οχημάτων με «δαγκάνα» από τις τοπικές αρχές γίνεται βάσει νομοθετημένων εξουσιών που ασκούνται σύμφωνα με τις αρχές του δημοσίου δικαίου και δεν επιτρέπουν διάκριση εις βάρος των μη κατοίκων του Ηνωμένου Βασιλείου. Αν ένα όχημα ακινητοποιηθεί με «δαγκάνα», οι οδηγοί οφείλουν να καταβάλουν το πρόστιμο αμέσως (με έκπτωση 50%). Ωστόσο, η νομοθεσία απαιτεί οι οδηγοί να ενημερώνονται για το δικαίωμά τους να ασκήσουν προσφυγή, η οποία, αν γίνει δεκτή, τους δίδει το δικαίωμα επιστροφής ολόκληρου του ποσού. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφεραν επίσης ότι έχουν ληφθεί μέτρα για να διασφαλίζεται ότι οι τοπικές αρχές δεν θα επιβάλλουν πλέον σε μη κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου πρόστιμα διαφορετικά σε σύγκριση με αυτά που επιβάλλονται στους κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου, και να παρέχεται στους μη κατοίκους πλήρης ενημέρωση για το δικαίωμα προσφυγής που έχουν. Σύμφωνα με τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, οι νέοι κανόνες που θα εφαρμόζονται με την επικείμενη νομοθεσία θα εμποδίζουν την αθέμιτη στοχοποίηση των οχημάτων με πινακίδες εξωτερικού για ακινητοποίηση με «δαγκάνα». II. Η εν λόγω υπόθεση Όσον αφορά την υπόθεση της αναφέρουσας, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου δέχονται ότι ενδέχεται να έχουν υπάρξει προβλήματα σχετικά με τον τρόπο χειρισμού της υπόθεσης. Σχετικά με την προσαύξηση αντιτίμου για την απελευθέρωση του οχήματος, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου εξήγησαν ότι, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, επιτρέπεται η επιβολή προσαύξησης αντιτίμου ακινητοποίησης με «δαγκάνα» επιπλέον του προστίμου. Η εξουσία αυτή πρέπει να ασκείται υποκείμενη στις απαιτήσεις του δημοσίου δικαίου, οι οποίες περιλαμβάνουν την αρχή της μη διάκρισης. Ως προς τούτο, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου ενημέρωσαν ότι ο δήμος του Havering έχει αλλάξει την προηγούμενη πρακτική του σύμφωνα με την οποία απαιτούσε συστηματικά προσαύξηση αντιτίμου «δαγκάνας» από τους οδηγούς οχημάτων με πινακίδες εξωτερικού. Κατόπιν αυτής της αλλαγής πρακτικής, επεστράφη στην αναφέρουσα το ποσό αυτό. Όσον αφορά το δικαίωμα προσφυγής, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου αναφέρουν ότι, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, μια αρχή έχει το δικαίωμα να ζητήσει την καταβολή του προστίμου πριν από την απελευθέρωση του οχήματος. Προβλέπεται σαφής διαδικασία για την προσφυγή κατά της επιβολής προστίμου (και της προσαύξησης αντιτίμου, αν επιβληθεί). Η προσφυγή, αν γίνει δεκτή, δίδει τη δυνατότητα επιστροφής ολοκλήρου του ποσού. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου εξηγούν ότι, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, η άμεση CM\770866.doc 3/5 PE380.894
καταβολή του προστίμου δεν στερεί από κανένα οδηγό (περιλαμβανομένων των μη κατοίκων) το δικαίωμα άσκησης προσφυγής. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου εκφράζουν τη λύπη τους για το γεγονός ότι η αναφέρουσα κατά τα φαινόμενα παραπλανήθηκε ως προς το δικαίωμα προσφυγής που έχει και παραδέχονται ότι ενδέχεται στην υπόθεση της αναφέρουσας να μην έχει τηρηθεί σωστά ο νόμος από τις αστυνομικές αρχές. III. Συμπεράσματα Όσον αφορά την υπόθεση της αναφέρουσας, φαίνεται ότι το θέμα έχει ρυθμιστεί και ότι στην αναφέρουσα επεστράφη η προσαύξηση του αντιτίμου της «δαγκάνας». Η αναφέρουσα ενημερώθηκε για την έκβαση του χειρισμού της υπόθεσής της στη συνεδρίαση της Επιτροπής Αναφορών στις 25 Απριλίου 2007. Όσον αφορά τη νέα νομοθεσία που ανακοίνωσαν οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου, η Επιτροπή θα την εξετάσει και θα διασφαλίσει ότι το σύστημα επιβολής προστίμων δεν θα κάνει διακρίσεις. Δεδομένου ότι αυτοί οι κανόνες είναι ιδιαίτερα περίπλοκοι, η Επιτροπή ζήτησε από τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου πρόσθετες διευκρινίσεις στις 18 Μαρτίου 2008. Η Επιτροπή αναλύει επί του παρόντος την απάντηση των αρχών του Ηνωμένου Βασιλείου της 3ης Ιουνίου 2008. Τέλος, η απόφαση-πλαίσιο 2005/214/ΔΕΥ του Συμβουλίου της 24ης Φεβρουαρίου 2005 σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης επί χρηματικών ποινών καθιστά δυνατή την επιβολή διοικητικών ποινών, οι οποίες υπόκεινται σε έφεση βάσει της εθνικής νομοθεσίας, σε όλα τα κράτη μέλη. Η διαθεσιμότητα αυτού του μέσου θα συμβάλει στην αποφυγή διακριτικής μεταχείρισης μεταξύ των υπηκόων της ΕΕ στον τομέα των προστίμων για τροχαίες παραβάσεις, ιδιαίτερα δε όσον αφορά τα πρόστιμα άνω των 70 ευρώ (καθώς το κράτος μέλος που επιβάλλει το πρόστιμο μπορεί να αρνηθεί να αναγνωρίσει και να εκτελέσει χρηματικά πρόστιμα μικρότερα από το ποσό αυτό). 5. Συμπληρωματική απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 20 Φεβρουαρίου 2009. Όπως επισημαίνεται στην προηγούμενη ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την αναφορά, η Επιτροπή επικοινώνησε με τις αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου στις 18 Μαρτίου 2008 προκειμένου να διασφαλίσει ότι το σύστημα επιβολής προστίμων βάσει της νέας νομοθεσίας που ανακοίνωσαν οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου δεν εισάγει διακρίσεις και κάλεσε τις εν λόγω αρχές να παράσχουν συμπληρωματικές διευκρινίσεις επί του ζητήματος αυτού. Στην απάντησή τους στις 3 Ιουνίου 2008, οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου διαβεβαίωσαν την Επιτροπή ότι οι τοπικές αρχές δεσμεύονται άμεσα από την αρχή της μη διάκρισης και ελέγχονται από τα δικαστήρια που εξετάζουν εάν ασκούν τη διακριτική ευχέρεια που διαθέτουν με κατάλληλο, δίκαιο και ανάλογο τρόπο που να μην εισάγει διακρίσεις. Οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου επισύναψαν επίσης επιστολή που απέστειλαν σε όλους τους τοπικούς υπευθύνους στάθμευσης σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα. Η επιστολή παρέσχε στις τοπικές αρχές συγκεκριμένη καθοδήγηση με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι κάτοχοι οχημάτων με πινακίδες εξωτερικού τυγχάνουν μεταχείρισης σύμφωνης με το κοινοτικό δίκαιο. Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου αντιμετώπισαν όλα τα ζητήματα PE380.894 4/5 CM\770866.doc
που έθεσε η Επιτροπή με ικανοποιητικό τρόπο. CM\770866.doc 5/5 PE380.894