ΒΛΔΜΜΑ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΓΔΝΗΚΖ ΓΡΑΜΜΑΣΔΗΑ ΔΝΖΜΔΡΧΖ & ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΓΗΔΤΘΤΝΖ ΑΜΔΖ ΔΝΖΜΔΡΩΖ ΣΜΖΜΑ ΤΠΟΓΟΜΩΝ ΔΝΖΜΔΡΩΖ

ΒΛΔΜΜΑ ΣΟ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝ ΓΔΝΗΚΖ ΓΡΑΜΜΑΣΔΗΑ ΔΝΖΜΔΡΧΖ & ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ΓΗΔΤΘΤΝΖ ΑΜΔΖ ΔΝΖΜΔΡΩΖ ΣΜΖΜΑ ΤΠΟΓΟΜΩΝ ΔΝΖΜΔΡΩΖ ΤΝΣΑΞΖ: Κιαίξε Μαξγέιε ΑΡΗΘΜΟ ΓΔΛΣΗΟΤ: 188 ΑΘΖΝΑ: 14/01/2016 1

ΠΔΡΗΔΥΟΜΔΝΑ ΜΔ ΜΗΑ ΜΑΣΗΑ 3 Ζ ΦΧΣΟΓΡΑΦΗΑ ΣΖ ΔΒΓΟΜΑΓΑ 5 Ζ ΔΛΛΑΓΑ ΓΗΑΘΔΣΔΗ ΠΔΝΣΔ «ΠΑΓΚΟΜΗΑ ΓΔΧΠΑΡΚΑ UNESCO» 6 ΣΑ ΜΔΣΑΝΑΣΔΤΣΗΚΑ ΠΟΤΛΗΑ ΜΔΗΧΝΟΝΣΑΗ ΖΜΑΝΣΗΚΑ 7 ΜΔΣΑΛΛΑΓΜΔΝΑ ΚΟΤΝΟΤΠΗΑ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΟΤΝΣΑΗ ΚΑΣΑ ΣΖ ΔΛΟΝΟΗΑ 9 ΑΜΔΡΗΚΑΝΗΚΖ ΈΡΔΤΝΑ ΜΗΛΑ ΓΗΑ ΠΣΧΣΗΚΖ ΣΑΖ ΣΖ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΠΟΓΖΛΑΣΟΤ ΓΗΔΘΝΧ 12 Ζ ΗΛΑΝΓΗΑ ΑΝΑΠΣΤΔΗ ΟΗΚΟΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔΧ ΣΧΝ ΑΝΑΝΔΧΗΜΧΝ ΠΖΓΧΝ ΔΝΔΡΓΔΗΑ 14 ΠΖΓΔ 17 2

ΜΔ ΜΗΑ ΜΑΣΗΑ Ζ ΔΛΛΑΓΑ ΓΗΑΘΔΣΔΗ ΠΔΝΣΔ «ΠΑΓΚΟΜΗΑ ΓΔΧΠΑΡΚΑ UNESCO» Πέληε πεξηνρέο ηεο Διιάδαο - ε Νήζνο Λέζβνο, ε πεξηνρή ηνπ Φεινξείηε, ε πεξηνρή ηνπ Δζληθνύ Γξπκνύ Βίθνπ-Αώνπ ζηελ Ήπεηξν, ην Δζληθό Πάξθν Υεικνύ- Βνπξατθνύ ζηελ Αραΐα θαη ε πεξηνρή ηεο εηείαο - ζπκπεξηιήθζεθαλ ζηα «Παγθόζκηα Γεσπάξθα UNESCO», κηα επηηπρία πνπ θαηαδεηθλύεη ηε γεσινγηθή, θπζηθή θαη πνιηηηζκηθή θιεξνλνκηά ηεο ρώξαο καο. ΣΑ ΜΔΣΑΝΑΣΔΤΣΗΚΑ ΠΟΤΛΗΑ ΜΔΗΧΝΟΝΣΑΗ ΖΜΑΝΣΗΚΑ Δλλέα ζηα δέθα κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά ηνπ πιαλήηε αληηκεησπίδνπλ απεηιέο πνπ ζέηνπλ ζε θίλδπλν ηελ ίδηα ηνπο ηελ επηβίσζε, όπσο ε έιιεηςε ηξνθήο θαη ε ιαζξνζεξία, ζύκθσλα κε κηα λέα δηεζλή επηζηεκνληθή έξεπλα. Ζ Διιάδα θαηαιακβάλεη ηελ έθηε ζέζε ζηηο ζαλαηώζεηο πνπιηώλ ζηε Μεζόγεην, κε 704.000 πνπιηά θάζε ρξόλν. Οη ζαλάζηκεο απεηιέο εθδειώλνληαη ζηνπο ηόπνπο όπνπ ηα κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά ζηακαηνύλ ην ηαμίδη ηνπο γηα λα βξνπλ ηξνθή, λα μαπνζηάζνπλ ή λα αλαπαξαρζνύλ. ΜΔΣΑΛΛΑΓΜΔΝΑ ΚΟΤΝΟΤΠΗΑ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΟΤΝΣΑΗ ΚΑΣΑ ΣΖ ΔΛΟΝΟΗΑ Γελεηηθά κεηαιιαγκέλα ζειπθά θνπλνύπηα πνπ είλαη ζηείξα θαη δελ κπνξνύλ λα αλαπαξαρζνύλ ρξεζηκνπνηνύλ επηζηήκνλεο ζηε Βξεηαλία σο όπιν θαηά ηεο εινλνζίαο. Οη εξεπλεηέο, κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη δύν Έιιελεο, ζεσξνύλ όηη ηα κεηαιιαγκέλα θνπλνύπηα ζα κπνξέζνπλ λα πεξηνξίζνπλ ηε δηάδνζε ηεο εινλνζίαο ζε πεξηνρέο ηνπ πιαλήηε όπνπ ε λόζνο ζεξίδεη. Μέλεη λα δηαθξηβσζεί θαηά πόζν ηα θνπλνύπηα ζα αλαπηύμνπλ αληίζηαζε ζηε γελεηηθή ηξνπνπνίεζή ηνπο, ελώ αλνηρηό είλαη ην ελδερόκελν ην παξάζηην ηεο εινλνζίαο λα αλαδεηήζεη έλα άιιν έληνκν-μεληζηή γηα λα κεηαδνζεί. 3

ΑΜΔΡΗΚΑΝΗΚΖ ΈΡΔΤΝΑ ΜΗΛΑ ΓΗΑ ΠΣΧΣΗΚΖ ΣΑΖ ΣΖ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΠΟΓΖΛΑΣΟΤ ΓΗΔΘΝΧ Σν πνδήιαην είλαη έλα «θαζαξό» κέζν κεηαθνξάο: δελ εθπέκπεη αέξηα πνπ ξππαίλνπλ ηελ αηκόζθαηξα ή πξνθαινύλ ην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη σθειεί ηελ πγεία ηνπ πνδειάηε. Παξόια απηά, νη πνδειάηεο εμειίζζνληαη ζε «είδνο ππό εμαθάληζε», ζύκθσλα κε λέα ακεξηθαληθή έξεπλα, πνπ ππνζηεξίδεη όηη ηα λνηθνθπξηά πνπ θαηέρνπλ πνδήιαηα έρνπλ κεησζεί πεξίπνπ θαηά ην ήκηζπ ηα ηειεπηαία 30 ρξόληα. Ζ ΗΛΑΝΓΗΑ ΑΝΑΠΣΤΔΗ ΟΗΚΟΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔΧ ΣΧΝ ΑΝΑΝΔΧΗΜΧΝ ΠΖΓΧΝ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Οη αλαλεώζηκεο πεγέο ελέξγεηαο απνδεηθλύνληαη πνιύηηκεο γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάθακςε ηεο Ηζιαλδίαο, κεηά ηελ ηξαπεδηθή θαηάξξεπζε θαη ηε ρξεσθνπία ηνπ 2008. ύκθσλα κε ηνλ Ηζιαλδό πξόεδξν, Όιαθνπξ Ράγθλαξ Γθξίκζνλ, ε γεσζεξκηθή ελέξγεηα παξείρε ηα ελεξγεηαθά θνξηία βάζεο πνπ ρξεηάδνληαλ γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάθακςε ηεο Ηζιαλδίαο θαη ζπληέιεζε ζηελ αλάπηπμε λέσλ νηθνλνκηθώλ δξαζηεξηνηήησλ, όπσο ε απνζήθεπζε δεδνκέλσλ, ηα ζεξκνθήπηα θαη ν νηθνηνπξηζκόο. 4

Ζ ΦΧΣΟΓΡΑΦΗΑ ΣΖ ΔΒΓΟΜΑΓΑ Έλα απνηύπσκα από ην κηθξόθνζκν ηεο θαζεκεξηλόηεηαο Πρόσωπο με πρόσωπο με λάμα στον Κουβαρά (Φωτογραυία: Μαριάνα Χριστοπούλου) 5

Ζ ΔΛΛΑΓΑ ΓΗΑΘΔΣΔΗ ΠΔΝΣΔ «ΠΑΓΚΟΜΗΑ ΓΔΧΠΑΡΚΑ UNESCO» Πέληε πεξηνρέο ηεο Διιάδαο κε αλππέξβιεην θπζηθό θάιινο ζπκπεξηιήθζεθαλ ζηα «Παγθόζκηα Γεσπάξθα UNESCO», κηα επηηπρία πνπ θαηαδεηθλύεη ηε γεσινγηθή, θπζηθή θαη πνιηηηζκηθή θιεξνλνκηά ηεο ρώξαο καο. Ζ Γεληθή Γηάζθεςε ηεο UNESCO ζην Παξίζη, θαηά ηε ζπλεδξίαζε ηεο 17εο Ννεκβξίνπ 2015, απνθάζηζε ηε δεκηνπξγία ελόο λένπ πξνγξάκκαηνο ηνπ Οξγαληζκνύ γηα ηηο Γεσεπηζηήκεο θαη ηα Γεσπάξθα (International Geoscience and Geoparks Program), ζην πιαίζην ηνπ νπνίνπ θαζηεξώλεηαη ε αλαγλώξηζε πεξηνρώλ κε ηνλ ηίηιν «Παγθόζκηα Γεσπάξθα UNESCO». 6

ην λέν πξφγξακκα εληάζζνληαη φιεο νη πεξηνρέο πνπ αλήθνπλ ζήκεξα ζην Παγθφζκην Γίθηπν Γεσπάξθσλ, πνπ αληηζηνηρνχλ ζε 120 γεσπάξθα απφ 33 ρψξεο. Ζ Διιάδα βξίζθεηαη ζε κηα ηδηαίηεξα πιενλεθηηθή ζέζε, θαζώο δηαζέηεη ήδε πέληε πεξηνρέο πνπ ραξαθηεξίδνληαη πιένλ «Παγθόζκηα Γεσπάξθα ηεο UNESCO»: ε Νήζνο Λέζβνο, ε πεξηνρή ηνπ Φεινξείηε, ε πεξηνρή ηνπ Δζληθνύ Γξπκνύ Βίθνπ- Αώνπ ζηελ Ήπεηξν, ην Δζληθό Πάξθν Υεικνύ-Βνπξατθνύ ζηελ Αραΐα θαη ε πεξηνρή ηεο εηείαο. Ζ ρψξα καο απφ ηελ πξψηε ζηηγκή ηεο έλαξμεο ηνπ ζεζκνχ ζηάζεθε ζηελ πξσηνπνξία θαη κέζσ ησλ ζπληνληζκέλσλ ελεξγεηψλ θαη πξνζπαζεηψλ ηεο Διιεληθήο Δζληθήο Δπηηξνπήο γηα ηελ UNESCO θαη ηνπ Πξνέδξνπ ηνπ Παγθφζκηνπ Γηθηχνπ Γεσπάξθσλ UNESCO, θαζεγεηή Νηθφιανπ Ενχξνπ, θαηάθεξε λα πείζεη γηα ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο δεκηνπξγίαο ηνπ λένπ πξνγξάκκαηνο θαη λα πξνσζήζεη εγθαίξσο ηηο ειιεληθέο πεξηνρέο. Ζ αλαγλώξηζε από ηελ UNESCO ησλ παξαπάλσ πεξηνρώλ θαηαδεηθλύεη ηνλ πινύην ηεο ειιεληθήο γεσινγηθήο θιεξνλνκηάο θαη αλαδεηθλύεη ηαπηόρξνλα ηηο επθαηξίεο θαη δπλαηόηεηεο πνπ αλνίγνληαη, κέζσ ηεο πξνβνιήο θαη ηεο νξζνινγηθήο ηνπο δηαρείξηζεο, γηα ηελ αλαβάζκηζε ηνπ ηνπξηζηηθνύ πξντόληνο θαη ηε βηώζηκε ηνπηθή αλάπηπμε. ΣΑ ΜΔΣΑΝΑΣΔΤΣΗΚΑ ΠΟΤΛΗΑ ΜΔΗΧΝΟΝΣΑΗ ΖΜΑΝΣΗΚΑ Δλλέα ζηα δέθα κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά ηνπ πιαλήηε αληηκεησπίδνπλ απεηιέο πνπ ζέηνπλ ζε θίλδπλν ηελ ίδηα ηνπο ηελ επηβίσζε, όπσο ε έιιεηςε ηξνθήο θαη ε ιαζξνζεξία, ζύκθσλα κε κηα λέα δηεζλή επηζηεκνληθή έξεπλα. Οη ζαλάζηκεο απεηιέο εθδειώλνληαη ζηνπο ηόπνπο όπνπ ηα κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά ζηακαηνύλ ην ηαμίδη ηνπο γηα λα βξνπλ ηξνθή, λα μαπνζηάζνπλ ή λα αλαπαξαρζνύλ. 7

Πεξηζζόηεξα από ηα κηζά είδε κεηαλαζηεπηηθώλ πνπιηώλ έρνπλ δεη ηνπο πιεζπζκνύο ηνπο λα κεηώλνληαη θαηά ηηο ηειεπηαίεο ηξεηο δεθαεηίεο, ιόγσ απεηιώλ, όπσο ην παξάλνκν θπλήγη θαη ε θαηαζηξνθή ησλ θπζηθώλ ηνπο ελδηαηηεκάησλ. Οη εξεπλεηέο, κε επηθεθαιήο ηε δξα Κιεξ Ράλγθε ηνπ Παλεπηζηεκίνπ ηεο Κνπίλζιαλη ζηελ Απζηξαιία, πνπ έθαλαλ ηε ζρεηηθή δεκνζίεπζε ζην πεξηνδηθό Science, κειέηεζαλ 1.450 είδε κεηαλαζηεπηηθώλ πνπιηώλ. Γηαπίζησζαλ πσο κόλν ην 9% απνιακβάλνπλ πιήξνπο πξνζηαζίαο ζηε δηάξθεηα ηνπ ηαμηδηνύ ηνπο. Σν αληίζηνηρν πνζνζηό πξνζηαζίαο γηα ηα κε κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά θζάλεη ην 45%. Οξηζκέλεο ρψξεο, φπσο ε Γαιιία θαη ε Βελεδνπέια, πξνζθέξνπλ πξνζηαζία ζε πάλσ απφ ην 80% ησλ κεηαλαζηεπηηθψλ πνπιηψλ, ελψ ζε άιιεο, φπσο ε Ηλδία θαη ε Κίλα, ην πνζνζηφ πξνζηαζίαο δελ μεπεξλά ην 10%. Σν πξφβιεκα είλαη νμχηεξν ζηε Βφξεηα Αθξηθή, ζηελ Κεληξηθή θαη ζηελ Αλαηνιηθή Αζία. 8

εκεηώλεηαη όηη νξηζκέλα κεηαλαζηεπηηθά πνπιηά θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπο δηαλύνπλ ηξεηο θνξέο ηελ απόζηαζε Γεο-ειήλεο θαη πίζσ. Οξηζκέλα ηαμηδεύνπλ πάλσ από 10.000 ρηιηόκεηξα ρσξίο ζηάζε. Οη επηζηήκνλεο δεηνύλ λα δεκηνπξγεζνύλ πεξηζζόηεξεο θαη θαιύηεξα πξνζηαηεπόκελεο πεξηνρέο πξνζηαζίαο θαηά κήθνο ησλ θπξηόηεξσλ κεηαλαζηεπηηθώλ νδώλ ησλ πνπιηώλ. Τπελζπκίδεηαη όηη ζηε «γεηηνληά» καο, ζηε Λεθάλε ηεο Μεζνγείνπ, ζαλαηώλνληαη παξάλνκα δεθάδεο εθαηνκκύξηα πνπιηά, ζύκθσλα κε έθζεζε ηεο BirdLife International. Ζ Διιάδα θαηαιακβάλεη ηελ έθηε ζέζε ζηηο ζαλαηώζεηο πνπιηώλ ζηε Μεζόγεην, κε 704.000 πνπιηά θάζε ρξόλν. Ζ έθζεζε απνθαιχπηεη επίζεο κεξηθέο απφ ηηο απάλζξσπεο κεζφδνπο ζαλάησζεο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε φιε ηε Μεζφγεην, φπσο: ε ιαζξνζεξία κε φπια, ε παγίδεπζε κε δίρηπα, ε ρξήζε μφβεξγσλ θαη ε ρξήζε ερνκηκεηηθψλ ζπζθεπψλ γηα ηελ πξνζέιθπζε πνπιηψλ ζε ηνπνζεζίεο παξάλνκεο παγίδεπζεο. ΜΔΣΑΛΛΑΓΜΔΝΑ ΚΟΤΝΟΤΠΗΑ ΥΡΖΗΜΟΠΟΗΟΤΝΣΑΗ ΚΑΣΑ ΣΖ ΔΛΟΝΟΗΑ Γελεηηθά κεηαιιαγκέλα ζειπθά θνπλνύπηα πνπ είλαη ζηείξα θαη δελ κπνξνύλ λα αλαπαξαρζνύλ ρξεζηκνπνηνύλ επηζηήκνλεο ζηε Βξεηαλία σο όπιν θαηά ηεο εινλνζίαο. Οη εξεπλεηέο, κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη δύν Έιιελεο, νη Γεκήηξεο Καηζάλνο θαη Κύξνο Κύξνπ, ζεσξνύλ όηη ηα κεηαιιαγκέλα θνπλνύπηα ζα κπνξέζνπλ λα πεξηνξίζνπλ ηε δηάδνζε ηεο εινλνζίαο ζε πεξηνρέο ηνπ πιαλήηε όπνπ ε λόζνο ζεξίδεη. 9

χκθσλα κε ηνλ Παγθφζκην Οξγαληζκφ Τγείαο (WHO) ε εινλνζία απεηιεί πεξίπνπ 3,2 δηζεθαηνκκχξηα αλζξψπνπο, δειαδή ην κηζφ πιεζπζκφ ηεο Γεο. Σν 2015 εθηηκάηαη φηη 214 εθαηνκκχξηα άλζξσπνη πξνζβιήζεθαλ απφ εινλνζία, απφ ηνπο νπνίνπο 438.000 θαηέιεμαλ. Σν κεγαιχηεξν θνξηίν επσκίδεηαη ε ππνζαράξηα Αθξηθή, φπνπ θαηαγξάθνληαη ην 89% ησλ πεξηπηψζεσλ θαη ην 91% ησλ ζαλάησλ. Απφ ηα 3.400 δηαθνξεηηθά είδε θνπλνππηψλ ζηνλ πιαλήηε, ηα 800 είλαη ελδεκηθά ηεο «Μαχξεο Ζπείξνπ» Σελ εινλνζία δηαδίδνπλ ηα θνπλνχπηα πνπ είλαη θνξείο ηνπ παξάζηηνπ. Οη εξεπλεηέο ηνπ Σκήκαηνο Δπηζηεκώλ ηεο Εσήο ηνπ Imperial College ηνπ Λνλδίλνπ, κε επηθεθαιήο ηνπο βηνιόγνπο Σόλη Νόιαλ θαη Αληξέα Κξηζάληη, πνπ έθαλαλ ηε ζρεηηθή δεκνζίεπζε ζην πεξηνδηθό βηνηερλνινγίαο «Nature 10

Biotechnology», ηξνπνπνίεζαλ γηα πξώηε θνξά ην θνπλνύπη ηνπ είδνπο «Anopheles gambiae», ην νπνίν ελδεκεί ζηελ ππνζαράξηα Αθξηθή. Σα κεηαιιαγκέλα θνπλνύπηα ζπλερίδνπλ λα κνιύλνπλ ηνπο αλζξώπνπο κε ην παξάζηην ηεο εινλνζίαο. Όκσο ηα πεηξάκαηα ζε θισβνύο έδεημαλ όηη όηαλ απηά ηα ζηείξα θνπλνύπηα δηαζηαπξσζνύλ κε θαλνληθά θνπλνύπηα, κεηαθέξνπλ ζηνπο «απνγόλνπο» ηνπο, ζε πνζνζηό άλσ ηνπ 90%, ηα γνλίδηα ηεο ζηεηξόηεηαο, κε απνηέιεζκα ηε ζηαδηαθή κείσζε ησλ πιεζπζκώλ θαη θαηά ζπλέπεηα ησλ θνξέσλ κεηάδνζεο ηεο λόζνπ. Απώηεξνο ζηόρνο είλαη ε εμαθάληζε ησλ θνπλνππηώλ ζηελ πεξηνρή όπνπ ε λόζνο παξνπζηάδεη έμαξζε. Γηα λα ζπκβεί απηό απαηηνύληαη πεξαηηέξσ πεηξάκαηα, κε ρξνληθό νξίδνληα, γηα ηελ εθαξκνγή ηνπ πξνγξάκκαηνο, ηα δέθα ρξόληα. Μέλεη λα δηαθξηβσζεί θαηά πόζν ηα θνπλνύπηα ζα αλαπηύμνπλ αληίζηαζε ζηε γελεηηθή ηξνπνπνίεζή ηνπο, ελώ αλνηρηό είλαη ην ελδερόκελν ην παξάζηην ηεο εινλνζίαο λα αλαδεηήζεη έλα άιιν έληνκν-μεληζηή γηα λα κεηαδνζεί. Απαληώληαο, ηέινο, ζηηο ελζηάζεηο ζρεηηθά κε ηελ πηζαλή αλαηξνπή ηεο νηθνινγηθήο ηζνξξνπίαο από ηελ εμνιόζξεπζε ησλ θνπλνππηώλ, ν Νόιαλ ηνλίδεη όηη δε ζα εμαιεηθζνύλ όια ηα θνπλνύπηα, αιιά κόλν απηά πνπ κεηαθέξνπλ ηελ εινλνζία. 11

ΑΜΔΡΗΚΑΝΗΚΖ ΈΡΔΤΝΑ ΜΗΛΑ ΓΗΑ ΠΣΧΣΗΚΖ ΣΑΖ ΣΖ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΠΟΓΖΛΑΣΟΤ ΓΗΔΘΝΧ Σν πνδήιαην είλαη έλα «θαζαξό» κέζν κεηαθνξάο: δελ εθπέκπεη αέξηα πνπ ξππαίλνπλ ηελ αηκόζθαηξα ή πξνθαινύλ ην θαηλόκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ θαη σθειεί ηελ πγεία ηνπ πνδειάηε. Παξόια απηά, νη πνδειάηεο εμειίζζνληαη ζε «είδνο ππό εμαθάληζε», ζύκθσλα κε λέα ακεξηθαληθή έξεπλα πνπ ππνζηεξίδεη όηη ηα λνηθνθπξηά πνπ θαηέρνπλ πνδήιαηα έρνπλ κεησζεί πεξίπνπ θαηά ην ήκηζπ ηα ηειεπηαία 30 ρξόληα. ηελ πξψηε παγθφζκηα θαη δηαρξνληθή κειέηε γηα ηε ρξήζε ησλ πνδειάησλ, νη εξεπλεηέο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Σδνλ Υφπθηλο, κε επηθεθαιήο ηνλ Οινπθνιαηδίκη Όθε, ππνινγίδνπλ φηη ην 42% ησλ λνηθνθπξηψλ παγθνζκίσο δηαζέηνπλ ηνπιάρηζηνλ έλα πνδήιαην. Ζ ηδηνθηεζία θαη ρξήζε πνδειάηνπ παξνπζηάδεη κεγάιεο δηαθπκάλζεηο αλά ρώξα. 12

ην πιαίζην ηεο έξεπλαο, νη ρψξεο πνπ εμεηάζηεθαλ ρσξίζηεθαλ ζε ηέζζεξεηο κεγάιεο νκάδεο αλάινγα κε ην γεσγξαθηθφ-πνδειαηηθφ ηνπο «πξνθίι». H νκάδα Α, πνπ πεξηιακβάλεη κόλν ελλέα ρώξεο -ηηο ζθαλδηλαβηθέο θαη κεξηθέο αθόκε ηεο Βόξεηαο Δπξώπεο- έρεη ην κεγαιύηεξν κέζν πνζνζηό ηδηνθηεζίαο πνδειάηνπ (81%), ελώ ε Γ (62 ρώξεο) έρεη ην κηθξόηεξν πνζνζηό (20%). Ζ Διιάδα εληάζζεηαη ζηελ θαηεγνξία Γ (καδί κε άιιεο 44 ρώξεο), όπνπ ηα λνηθνθπξηά κε πνδήιαην είλαη θαηά κέζν όξν ην 40% ηνπ ζπλόινπ. Ο ζπλνιηθόο αξηζκόο πνδειάησλ, πνπ θαηέρνπλ ηδηώηεο ζηνλ πιαλήηε, εθηηκάηαη ζε ηνπιάρηζηνλ 580 εθαηνκκύξηα. Αλαινγηθά κε ηνλ πιεζπζκό, ηα πεξηζζόηεξα πνδήιαηα βξίζθνληαη ζηε βόξεηα Δπξώπε, ελώ ηα ιηγόηεξα ζηελ Αθξηθή θαη ζηελ θεληξηθή Αζία. ε απφιπηνπο αξηζκνχο, ηα πεξηζζφηεξα πνδήιαηα θπθινθνξνχλ ζηελ Ηλδία θαη ηελ Κίλα, πνπ αζξνηζηηθά ζπγθεληξψλνπλ ην έλα ηέηαξην ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ. Όκσο, ελψ ζηελ Κίλα ην 1992 ζρεδφλ φια ηα λνηθνθπξηά (πάλσ απφ ην 97%) είραλ έζησ έλα πνδήιαην, ην πνζνζηφ απηφ έπεζε ζην 49% ην 2007, ελψ πην πξφζθαηα απμήζεθε θνληά ζην 65%, ρσξίο φκσο λα θζάζεη ζηα πξνεγνχκελα επίπεδα. Αλ θάπνηνο εμαηξέζεη ηελ Κίλα θαη ηελ Ηλδία, πξνθχπηεη κηα ζηαζεξή κείσζε ησλ λνηθνθπξηψλ κε πνδήιαην παγθνζκίσο απφ 60% θαηά κέζν φξν ην 1989 ζε κφλν 32% ην 2012 (ζηαηηζηηθά ζηνηρεία απφ 1,25 δηζεθαηνκκχξηα λνηθνθπξηά ζε 150 ρψξεο). ε κεξηθέο ρώξεο ην πνδήιαην ρξεζηκνπνηείηαη ζήκεξα πεξηζζόηεξν από ό,ηη ζην παξειζόλ, ζε θάπνηεο άιιεο ππάξρεη ζηαζηκόηεηα ζηε ρξήζε ηνπ, αιιά ε γεληθή δηεζλήο ηάζε είλαη πησηηθή. Σν γεγνλόο απηό, θαηά ηνπο εξεπλεηέο, θαηαδεηθλύεη όηη ην πνδήιαην δελ έρεη θαηαθέξεη λα δηεηζδύζεη σο κέζν «πξάζηλσλ» θαη βηώζηκσλ κεηαθνξώλ, αιιά κάιινλ έρεη ράζεη έδαθνο. Ζ έξεπλα δεκνζηεύεηαη ζηελ επηζεώξεζε «Journal of Transport and Health». 13

Ζ ΗΛΑΝΓΗΑ ΑΝΑΠΣΤΔΗ ΟΗΚΟΣΟΤΡΗΜΟ ΜΔΧ ΣΧΝ ΑΝΑΝΔΧΗΜΧΝ ΠΖΓΧΝ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Πξηλ από κεξηθά ρξόληα είρε δεη ην θσο ηεο επηθαηξόηεηαο ε είδεζε όηη ηα εθαίζηεηα ηεο Ηζιαλδίαο ζα κπνξνύλ λα κεηαθέξνπλ θαζαξή θαη αλαλεώζηκε γεσζεξκηθή ελέξγεηα ζηε Μεγάιε Βξεηαλία, κέζσ ελόο ππνζαιάζζηνπ θαισδίνπ κήθνπο 1.200 ρηιηνκέηξσλ. Πξάγκαηη, ην 2012 είρε ππνγξαθεί έλα Μλεκφλην Καηαλφεζεο κεηαμχ ησλ δχν πιεπξψλ, ελψ πξηλ απφ έλα ρξφλν έγηλαλ ηα πξψηα βήκαηα γηα ηελ πινπνίεζε ηνπ θηιφδνμνπ έξγνπ 14

πξνυπνινγηζκνχ 6,6 δηζεθαηνκκπξίνπ δνιαξίσλ, ην νπνίν έρεη ρξνλνδηάγξακκα θαηαζθεπήο δεθαεηνχο δηάξθεηαο. ε θάζε πεξίπησζε θαη αλεμαξηήησο ηεο ηχρεο απηνχ ηνπ έξγνπ, νη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο απνδεηθλχνληαη πνιχηηκεο γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάθακςε ηεο Ηζιαλδίαο, κεηά ηελ ηξαπεδηθή θαηάξξεπζε θαη ηε ρξεσθνπία ηνπ 2008. ύκθσλα κε ηνλ Ηζιαλδό πξόεδξν, Όιαθνπξ Ράγθλαξ Γθξίκζνλ, ε γεσζεξκηθή ελέξγεηα παξείρε ηα ελεξγεηαθά θνξηία βάζεο πνπ ρξεηάδνληαλ γηα ηελ νηθνλνκηθή αλάθακςε ηεο Ηζιαλδίαο θαη ζπληέιεζε ζηελ αλάπηπμε λέσλ νηθνλνκηθώλ δξαζηεξηνηήησλ, όπσο ε απνζήθεπζε δεδνκέλσλ, ηα ζεξκνθήπηα θαη ν νηθνηνπξηζκόο. «Γηα ηνπο πεξηζζφηεξνπο αλζξψπνπο κηα νηθνλνκία ή κηα θνηλσλία θαζαξήο ελέξγεηαο δελ είλαη παξά κηα ηδέα ή κηα απνζηνιή, αιιά φρη κέξνο ηεο θαζεκεξηλήο εκπεηξίαο», δήισζε ν Γθξίκζνλ ηνλ πεξαζκέλν κήλα ζην Φφξνπκ Αεηθφξνπ Καηλνηνκίαο, κηα εθδήισζε πνπ έιαβε ρψξα ζην πεξηζψξην ηεο Κιηκαηηθήο Γηάζθεςεο ηνπ Παξηζηνχ. «Απηφο είλαη ν ιφγνο, γηα παξάδεηγκα, πνπ έλαο ειεθηξνπαξαγσγηθφο ζηαζκφο ζηελ Ηζιαλδία δέρεηαη θάζε ρξφλν πεξίπνπ ην 20 ηνηο εθαηφ ηνπ ζπλφινπ ησλ ηνπξηζηψλ πνπ επηζθέπηνληαη ηελ Ηζιαλδία θαη νη νπνίνη πιεξψλνπλ εηζηηήξην γηα λα δνπλ απφ θνληά κία κνλάδα παξαγσγήο ελέξγεηαο», πξφζζεζε. Ζ Ηζιαλδία απεμαξηήζεθε από ηνλ εηζαγόκελν άλζξαθα θαη ην πεηξέιαην κεηά από κία πεξίνδν 30 εηώλ πνπ μεθίλεζε ην 1970. Πιένλ αληιεί ην ζύλνιν ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεηάδεηαη γηα ειεθηξηζκό θαη ζέξκαλζε από γεσζεξκηθέο κνλάδεο θαη πδξνειεθηξηθά εξγνζηάζηα. Ηζιαλδνί κεραληθνί έρνπλ αξρίζεη λα ζρεδηάδνπλ ηηο κνλάδεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, κε δπλαηόηεηα θηινμελίαο ηνπξηζηώλ πνπ έξρνληαη ζηε ρώξα γηα λα δνπλ πώο κνηάδεη κηα ελεξγεηαθά θαζαξή νηθνλνκία. 15

Πνιινί απφ απηνχο επηζθέπηνληαη αθφκα ηε Γαιάδηα Λίκλε, ην δεκνθηιέζηεξν ηνπξηζηηθφ πξννξηζκφ ηεο Ηζιαλδίαο, ν νπνίνο πξνζειθχεη πεξίπνπ 300.000 ηνπξίζηεο εηεζίσο, φζνη θαη ν πιεζπζκφο ηεο λεζησηηθήο ρψξαο. Δπηζθέπηνληαη αθφκα γεσζεξκηθά ζεξκνθήπηα, φπνπ νη αγξφηεο παξάγνπλ ληνκάηεο, αγγνχξηα θαη άιιεο θαιιηέξγεηεο, πνπ θάπνηε απνηεινχζαλ εηζαγφκελα πξντφληα. Ζ Ηζιαλδία αληιεί ππόγεηα ύδαηα, ζεξκνθξαζίαο άλσ ησλ 200 βαζκώλ Κειζίνπ, γηα λα θηλήζεη ζεξκνειεθηξηθέο γελλήηξηεο, ελώ ην πιεόλαζκα ελέξγεηαο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ζεξκόηεηα. ε νξηζκέλεο πεξηνρέο, όπνπ ην λεξό είλαη ιίγν ςπρξόηεξν, ρξεζηκνπνηείηαη απεπζείαο ζηα θαινξηθέξ ησλ ζπηηηώλ. 16

Καζώο ε απνζήθεπζε ελέξγεηαο είλαη αθόκα αθξηβή ππόζεζε, ε Ηζιαλδία έιπζε ην πξόβιεκα ηεο δηαιείπνπζαο παξαγσγήο, ρξεζηκνπνηώληαο ηελ αμηόπηζηε πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα. ΠΖΓΔ UNESCO Πεξηoδηθφ Science BirdLife International Πεξηνδηθφ Nature Biotechnology Journal of Transport and Health www.econews.gr 17