ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ GASTROGRAFIN (Sodium amidotrizoate, meglumine amidotrizoate) 1. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ Gastrografin 2. ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ 100 ml γαστρεντερικού διαλύματος Gastrografin περιέχουν 10 g sodium amidotrizoate και 66 g meglumine amidotrizoate. Για τα έκδοχα βλέπε παρ.6.1 3. ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Γαστρεντερικό διάλυμα, ωσμομοριακότητα (Osm/Kg H 2O) σε 37 o C:2,15, ph 6,0 7,0. 4. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 4.1 Θεραπευτικές ενδείξεις Αυτό το φαρμακευτικό προϊόν προορίζεται μόνο για διαγνωστική χρήση και είναι μόνο για την από του στόματος ή από του ορθού χρήση. Το Gastrografin είναι σκιαγραφικό για την απεικόνιση του γαστρεντερικού σωλήνα. Είναι κατάλληλο τόσο για την από του στόματος χορήγηση όσο και για την δια υποκλυσμού χορήγηση και χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο σε περιπτώσεις όπου η χρήση του θειικού βαρίου δεν ικανοποιεί, δεν είναι επιθυμητή ή αντενδείκνυται. Στις περιπτώσεις αυτές περιλαμβάνονται: - Πρώιμη διάγνωση μίας ακτινολογικά μη ορατής διάτρησης ή αναστομωτικής ανωμαλίας στον οισοφάγο και/ή στο γαστρεντερικό σωλήνα, απειλητική για τη ζωή του ασθενούς διάτρηση (πεπτικό έλκος, εκκόλπωμα) μετά από εκτομή του στομάχου ή του εντέρου (κίνδυνος διάτρησης ή διαφυγής) - υποψία για ατελείς ή τέλειες στενώσεις, απόφραξη του λεπτού εντέρου, μετεγχειρητικός ειλεός, οξεία αιμορραγία - άλλες οξείες καταστάσεις, οι οποίες ενδεχομένως απαιτούν χειρουργική επέμβαση - μεγάκολον - απεικόνιση ξένων σωμάτων ή όγκων πριν από ενδοσκοπήσεις - απεικόνιση γαστρεντερικών συριγγίων Επιπλέον, το Gastrografin μπορεί να χρησιμοποιηθεί γενικά για τις ίδιες ενδείξεις του θειικού βαρίου με εξαίρεση την απεικόνιση παθήσεων του βλεννογόνου. Λόγω των
2 ανεπαρκών επικαλυπτικών ιδιοτήτων του Gastrografin, το θειικό βάριο μπορεί να χρησιμοποιείται για τεχνικές μονής ή διπλής απεικόνισης. Οι συνήθεις ακτινολογικές εξετάσεις ρουτίνας του γαστρεντερικού σωλήνα βελτιώθηκαν σημαντικά με το συνδυασμό Gastrografin και θειικού βαρίου τόσο από διαγνωστικής όσο και από διαδικαστικής άποψης (γρηγορότερη εκτέλεση της εξέτασης). Ο συνδυασμός δεν ενδείκνυται για τη διαγνωστική προσέγγιση της εντερίτιδας. - Θεραπεία του χωρίς επιπλοκές ειλεού από μηκώνιο. - Αξονική τομογραφία στην κοιλιακή χώρα. Ο κίνδυνος λανθασμένων διαγνώσεων σε αξονική τομογραφία της κοιλιακής χώρας είναι σημαντικά μειωμένος, όταν ο εντερικός σωλήνας σκιαγραφηθεί με Gastrografin, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις διαφορικής διάγνωσης στη μικρή πύελο. Το Gastrografin διευκολύνει έτσι την οριοθέτηση του εντερικού σωλήνα σε σχέση με τα γειτονικά όργανα και κάνει δυνατή την εκτίμηση αλλαγής σχήματος του παγκρέατος. 4.2 Δοσολογία και τρόπος χορήγησης 4.2.1 Γενικές πληροφορίες Το Gastrografin χορηγείται μόνο από το στόμα ή από το ορθό. Δεν πρέπει να χορηγείται ενδοαγγειακά. Διατροφικές συμβουλές Η κένωση του εντέρου πριν από την εξέταση βοηθά τη διαγνωστική αξιοπιστία. Ενυδάτωση Πρέπει να εξασφαλίζεται επαρκής ενυδάτωση του ασθενούς πριν και μετά τη χορήγηση του σκιαγραφικού μέσου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για ασθενείς με πολλαπλούν μυέλωμα, σακχαρώδη διαβήτη με νεφροπάθεια, πολυουρία, ολιγουρία, υπερουριχαιμία, καθώς και για τα νεογέννητα, τα βρέφη, τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους ασθενείς. Οι διαταραχές στο ισοζύγιο του ύδατος και των ηλεκτρολυτών πρέπει να διορθώνονται πριν από την εξέταση. Νεογέννητα (< 1 μηνός), βρέφη (1 μηνός 2 ετών) και παιδιά (2-11 ετών) Μικρά βρέφη (ηλικίας < 1 έτους) και ειδικά τα νεογέννητα είναι πολύ ευαίσθητα στις διακυμάνσεις των ηλεκτρολυτών και τις αιμοδυναμικές μεταβολές. Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη δόση του σκιαγραφικού μέσου που θα χορηγηθεί, την τεχνική διεξαγωγή της ακτινολογικής διαδικασίας και την κατάσταση του ασθενούς. Λόγω της υψηλής του ωσμωτικότητας και της τάσης του να απορροφάται από το έντερο, το Gastrografin δεν πρέπει να χορηγείται σε νεογέννητα, βρέφη και μικρά παιδιά σε υψηλότερες δόσεις από τις συνιστώμενες. Συχνά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε νεογέννητα και βρέφη καλύτερα χαμηλότερης ωσμωτικότητας σκιαγραφικά από ότι το υψηλής ωσμωτικότητας Gastrografin.
3 4.2.2 Δοσολογία για από του στόματος χρήση Η δοσολογία εξαρτάται από το είδος της εξέτασης και την ηλικία του ασθενούς. Ενήλικες και παιδιά ηλικίας 10 ετών και άνω Απεικόνιση του στομάχου: 60ml Απεικόνιση γαστροεντερικής διάβασης: μέγιστο 100ml Σε ενήλικες και παιδιά από το 10 ο έτος της ηλικίας και πάνω απαιτούνται για την εξέταση στομάχου 60 ml, για την γαστροεντερική διάβαση μέχρι το μέγιστο 100 ml. Σε ηλικιωμένους και καχεκτικούς ασθενείς συνιστάται η αραίωση με νερό σε αναλογία 1:1. Για την πρώιμη διάγνωση μίας διάτρησης ή αναστομωτικής ανεπάρκειας στον οισοφάγο και/ή στο γαστρεντερικό σωλήνα ο ασθενής πίνει μέχρι 100 mg Gastrografin. Εάν δεν διαπιστωθεί με βεβαιότητα η πιθανή βλάβη στην ακτινολογική εικόνα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την περαιτέρω διασαφήνιση μία χημική αντίδραση. Ύστερα από 30-60 λεπτά (και αργότερα, εάν υπάρχει υποψία για ανεπάρκεια στο περιφερικό εντερικό τμήμα) λαμβάνεται ποσότητα ούρων 5 ml και αναμειγνύονται με 5 σταγόνες πυκνού υδροχλωρικού οξέος. Εάν σκιαγραφική ουσία έχει απεκκριθεί από τους νεφρούς, εμφανίζεται μέσα σε 2 ώρες τυπικός σχηματισμός κρυστάλλων στο ίζημα. Παιδιά Νεογέννητα, βρέφη και μικρά παιδιά: 15-30ml (αραιωμένο με νερό σε αναλογία 1:3) Παιδιά (ηλικίας έως 10ετών): 15-30ml (μπορεί να αραιωθεί με νερό σε αναλογία 1:2) Σε παιδιά ηλικίας έως 10 ετών, 15-30ml είναι γενικώς επαρκή. Αυτή η δόση μπορεί να αραιωθεί με νερό σε αναλογία 1:2. Για τα νεογέννητα, τα βρέφη και τα μικρά παιδιά συνιστάται το σκιαγραφικό μέσο να αραιώνεται με νερό σε αναλογία 1:3. Αξονική τομογραφία (CT) Μετά από χορήγηση 0,5 1,5l από περίπου 3% διάλυμα Gastrografin (30ml Gastrografin / 1 l νερό) 4.2.3 Δοσολογία για εκ του ορθού χρήση (συμπερ. της θεραπείας του χωρίς επιπλοκές ειλεού από μηκώνιο) Ενήλικες Έως 500ml διάλυμα Gastrografin (αραιωμένο με νερό σε αναλογία 1:3 έως 1:4)
4 Για τους ενήλικες το σκιαγραφικό μέσο αραιώνεται με νερό σε αναλογία 1:3 έως 1:4. Γενικότερα, σε αντίθεση με τον υποκλυσμό με θειικό βάριο, δεν απαιτείται περισσότερο από 500ml διαλύματος Gastrografin. Παιδιά Παιδιά (ηλικίας έως 5 ετών): έως 500ml διάλυμα Gastrografin (αραιωμένο με νερό σε αναλογία 1:5) Παιδιά (ηλικίας άνω των 5 ετών) : έως 500ml διάλυμα Gastrografin (αραιωμένο με νερό σε αναλογία 1:4 έως 1:5) Για παιδιά πάνω από 5 χρονών το σκιαγραφικό πρέπει να αραιώνεται με νερό σε αναλογία 1:4 έως 1:5. Σε νεότερους ασθενείς συνιστάται η αραίωση με νερό σε αναλογία 1:5. Θεραπεία του ειλεού εκ μηκωνίου Το Gastrografin μπορεί να χρησιμοποιηθεί με υποκλυσμό για τη μη εγχειρητική θεραπεία ενός χωρίς επιπλοκές ειλεού από μηκώνιο. Υπάρχει το πλεονέκτημα της υψηλής ωσμωτικής πίεσης του σκιαγραφικού: από τον περιβάλλοντα ιστό αφαιρούνται σημαντικές ποσότητες υγρού, οι οποίες εισρέουν στο έντερο και διαλύουν το συμπυκνωμένο μηκώνιο. 4.2.4 Δοσολογία για το συνδυασμό Gastrografin και θειικού βαρίου Ενήλικες και παιδιά ηλικίας 10 ετών και άνω Επιπρόσθετα στην συνηθισμένη δόση θειικού βαρίου: 30ml Gastrografin Σε ενήλικες και σε παιδιά ασθενείς ηλικίας 10 ετών και άνω η προσθήκη περίπου 30 ml Gastrografin στην συνήθη δόση θειικού βαρίου έχει δειχθεί να είναι η πιο ικανοποιητική. Παιδιά Επιπρόσθετα της συνιστώσας δόσης θειικού βαρίου: Παιδιά (ηλικίας έως 5 ετών): 2-5ml Gastrografin σε 100ml εναιωρήματος θειικού βαρίου. Παιδιά (ηλικίας από 5-10 ετών): 10ml Gastrografin σε 100ml εναιωρήματος θειικού βαρίου Σε παιδιά ηλικίας από 5-10 ετών, μπορεί να προστεθούν 10ml Gastrografin στην απαιτούμενη ποσότητα θειικού βαρίου, σε ασθενείς ηλικίας έως 5 ετών, έχει εκτιμηθεί η προσθήκη 2-5ml Gastrografin σε 100ml θειικού βαρίου. Εάν είναι απαραίτητο (σε περιπτώσεις πυλωροσπασμού ή στένωσης του πυλωρού), το τμήμα του Gastrografin στο εναιώρημα μπορεί να αυξηθεί περεταίρω. Αυτό δεν επηρεάζει τη σκιαγράφηση.
5 Λήψεις ακτινογραφιών Οι εικόνες του στομάχου εκτελούνται κατά τον συνηθισμένο τρόπο τόσο κατά τη χρήση μόνο Gastrografin όσο και κατά το συνδυασμό με θειικό βάριο. Οι χρόνοι κενώσεως του στομάχου είναι ίδιοι, όπως με το εναιώρημα βαρίου, ενώ ο χρόνος πληρώσεως των εντέρων είναι γρηγορότερος. Όταν χρησιμοποιείται μόνο Gastrografin, η διάβαση τελειώνει ήδη μετά από 2 ώρες, ενώ με το μίγμα Gastrografin / θειικό βάριο μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 3 ώρες, σε ορισμένες περιπτώσεις και ακόμη περισσότερο. Ο ευνοϊκότερος χρόνος για τη λήψη ακτινογραφιών του παχέος εντέρου επισημαίνεται από το αίσθημα επείγουσας ανάγκης για κένωση που αναφέρουν οι ασθενείς. 4.3 Αντενδείξεις Έκδηλος υπερθυροειδισμός Υπερευαισθησία στα δραστικά συστατικά του προϊόντος ή σε ένα από τα συστατικά του. To Gastrografin δε θα πρέπει να χορηγείται αδιάλυτο σε ασθενείς με χαμηλό όγκο πλάσματος, όπως για παράδειγμα στα νεογέννητα, στα βρέφη, στα παιδιά και στους αφυδατωμένους ασθενείς, διότι οι επιπλοκές του ελαττωμένου όγκου αίματος μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές σε αυτούς τους ασθενείς. Το Gastrografin δεν θα πρέπει να χορηγείται αδιάλυτο σε ασθενείς με πιθανή υποψία αναρρόφησης ή βρογχο-οισοφαγικό συρίγγιο, διότι η υπερώσμωσις μπορεί να προκαλέσει οξύ πνευμονικό οίδημα, πνευμονία από χημική ουσία, ανεπάρκεια της αναπνοής και θάνατο. 4.4 Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση Οι παρακάτω κίνδυνοι είναι υψηλότεροι σε περιπτώσεις ενδοαγγειακής χορήγησης ιωδιούχου σκιαγραφικού μέσου, αλλά ισχύουν επίσης και για την εντερική χρήση του Gastrografin. Η εισρόφηση του Gastrografin μπορεί να προκαλέσει πνευμονικό οίδημα. Απαιτείται προσοχή σε ασθενείς με οισοφαγο-βρογχικά συρίγγια. Υπερευαισθησία Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή εκτίμησης κινδύνου οφέλους σε ασθενείς με γνωστή υπερευαισθησία στο Gastrografin ή σε κάποιο από τα συστατικά του λόγω του αυξημένου κινδύνου αναφυλακτοειδών αντιδράσεων/αντιδράσεων υπερευαισθησίας. Οι ασθενείς με υπερευαισθησία ή που έχουν εμφανίσει αντίδραση σε προηγούμενη χορήγηση ιωδιούχου σκιαγραφικού μέσου διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να
6 παρουσιάσουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, τέτοιες αντιδράσεις δεν εμφανίζονται με σταθερό ρυθμό και η φύση τους δεν μπορεί να προβλεφθεί. Σε ασθενείς με τάση για αλλεργικές αντιδράσεις, γνωστή υπερευαισθησία σε ιωδιούχα σκιαγραφικά μέσα ή ιστορικό άσθματος, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η προληπτική φαρμακευτική αγωγή με αντιισταμινικά και /ή γλυκοκορτικοειδή. Οι ασθενείς με βρογχικό άσθμα διατρέχουν ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν βρογχόσπασμο ή αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Όπως και με άλλα μέσα σκιαγράφησης, το Gastrografin μπορεί να συσχετιστεί με αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις/αντιδράσεις υπερευαισθησίας ή άλλες αντιδράσεις ιδιοσυγκρασίας που χαρακτηρίζονται από καρδιοαγγειακές, αναπνευστικές ή δερματικές εκδηλώσεις και ταξινομούνται σε σοβαρές αντιδράσεις συμπεριλαμβανομένου του σοκ. Μπορεί να συμβούν καθυστερημένες αντιδράσεις (ώρες αργότερα ή μετά από πολλές ημέρες) ( βλ. «Ανεπιθύμητες ενέργειες»). Έχουν αναφερθεί ναυτία, έμετος, ήπιο αγγειοοίδημα, επιπεφυκίτιδα, βήχας, κνησμός, ρινίτιδα, πταρμός και κνίδωση. Οι αντιδράσεις αυτές, οι οποίες μπορεί να εμφανιστούν ανεξάρτητα από την ποσότητα που θα χορηγηθεί, ίσως αποτελούν πρώτα σημεία ενός επερχόμενου σοκ. Εάν εμφανιστούν αντιδράσεις υπερευαισθησίας (βλ. «Ανεπιθύμητες ενέργειες»), η χορήγηση του σκιαγραφικού μέσου πρέπει να διακοπεί αμέσως και εφόσον είναι απαραίτητο να χορηγηθεί ειδική θεραπευτική αγωγή μέσω της φλέβας. Είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή για τη θεραπεία αντιδράσεων υπερευαισθησίας καθώς και η προετοιμασία των καθιερωμένων μέτρων για επείγουσες καταστάσεις. Ο κίνδυνος των αναφυλακτοειδών αντιδράσεων/αντιδράσεων υπερευαισθησίας είναι υψηλότερος σε περίπτωση : κάποιου ιστορικού αλλεργικών διαταραχών ιστορικού βρογχικού άσθματος κάποιας προηγούμενης αναφυλακτοειδούς αντίδρασης / αντίδρασης υπερευαισθησίας σε ιωδιούχο σκιαγραφικό μέσο Απαιτείται προσεκτική εκτίμηση κινδύνου/οφέλους σε ασθενείς με ιστορικό αναφυλακτοειδούς αντίδρασης/αντίδραση υπερευαισθησίας σε οποιοδήποτε άλλο ιωδιούχο σκιαγραφικό μέσο, διότι μπορεί να υπάρξει αυξημένος κίνδυνος αναφυλακτοειδών αντιδράσεων/υπερευαισθησίας σε αυτούς τους ασθενείς. Ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς των β υποδοχέων και παρουσιάζουν τέτοιες αντιδράσεις μπορεί να είναι ανθεκτικοί στη θεραπεία με αγωνιστές των β υποδοχέων. Ασθενείς με καρδιοαγγειακές διαταραχές είναι πιο ευάλωτοι σε σοβαρή ή ακόμα και θανατηφόρα έκβαση από σοβαρές αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις/αντιδράσεις υπερευαισθησίας.
7 Δυσλειτουργία του θυρεοειδούς Απαιτείται ιδιαίτερα προσεκτική εκτίμηση σε ασθενείς με γνωστό ή πιθανό υπερθυροειδισμό ή βρογχοκήλη, λόγω του ότι το ιωδιούχο σκιαγραφικό μέσο μπορεί να αλληλεπιδράσει με τη λειτουργία του θυρεοειδούς, να επιδεινώσει ή να προκαλέσει υπερθυροειδισμό και θυροειδοτοξική κρίση. Θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ο έλεγχος της λειτουργίας του θυροειδούς πριν από τη χορήγηση του Gastrografin και/ή προληπτική θεραπεία σε ασθενείς με γνωστό ή πιθανό υπερθυροειδισμό. Πολύ κακή κατάσταση της υγείας Η αναγκαιότητα της εξέτασης πρέπει να κριθεί προσεκτικά σε ασθενείς με πολύ κακή κατάσταση της υγείας τους. Θειικό βάριο Εάν το Gastrografin χρησιμοποιηθεί μαζί με παρασκευάσματα θειικού βαρίου, θα πρέπει να δίνεται προσοχή στις αντενδείξεις, στις προειδοποιήσεις και στις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες που σχετίζονται με το παρασκεύασμα. Γαστρεντερικά Σε περίπτωση παρατεταμένης επίσχεσης του Gastrografin στην γαστρεντερική οδό (π.χ. απόφραξη των εντέρων, στάση υγρού), μπορεί να συμβεί βλάβη του ιστού, αιμορραγία, νέκρωση του εντέρου και διάτρηση των εντέρων. Ενυδάτωση Θα πρέπει να εξακριβώνεται και να διατηρείται επαρκής ενυδάτωση και το ισοζύγιο των ηλεκτρολυτών στους ασθενείς, διότι η υπερώσμωσις του Gastrografin μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και διαταραχές του ισοζυγίου των ηλεκτρολυτών. 4.5 Αλληλεπιδράσεις με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα και άλλες μορφές αλληλεπίδρασης Σε ασθενείς που λαμβάνουν αναστολείς των β-υποδοχεών, ιδιαίτερα σε ανθρώπους με βρογχικό άσθμα, οι αντιδράσεις υπερευαισθησίας μπορεί να επιδεινωθούν. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν τέτοιες αντιδράσεις κατά τη διάρκεια λήψης αναστολέων των β υποδοχέων μπορεί να είναι ανθεκτικοί στη θεραπεία των αναφυλακτοειδών αντιδράσεων / αντίδραση υπερευαισθησίας με β αγωνιστές. Ιντερλευκίνη -2: Προηγούμενη θεραπεία (έως πολλές εβδομάδες) με Ιντερλευκίνη-2 έχει συσχετιστεί με ένα αυξημένο κίνδυνο καθυστερημένων αντιδράσεων στο Gastrografin.
8 Παρεμβολή στις εργαστηριακές δοκιμασίες Ραδιοϊσότοπα: Η διάγνωση και η θεραπεία των θυροειδικών διαταραχών με θυροειδικά ραδιοϊσότοπα μπορεί να παρεμβάλλεται για πολλές εβδομάδες μετά τη χορήγηση των ιωδιούχων μέσων σκιαγράφησης λόγω της μειωμένης λαμβανόμενης ποσότητας ραδιοϊσοτόπου. 4.6 Κύηση και γαλουχία Κύηση Δεν έχουν διεξαχθεί επαρκείς και καλά ελεγχόμενες μελέτες σε έγκυες γυναίκες. Μελέτες σε ζώα δεν έδειξαν άμεσα ή έμμεσα βλαβερές επιδράσεις σχετικά με την εμβρυϊκή ανάπτυξη (βλ. «Προκλινικά δεδομένα για την ασφάλεια»). Η χρήση του Gastrografin θα πρέπει να γίνεται με προσοχή στις έγκυες γυναίκες. Όπου είναι εφικτό, θα πρέπει να αποφεύγεται η έκθεση στην ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αφού τα οφέλη οποιασδήποτε εξέτασης με ακτινοβολία, με ή χωρίς σκιαγραφικά μέσα, θα πρέπει να σταθμίζονται προσεκτικά σε σχέση με τον πιθανό κίνδυνο. Γαλουχία Δεν υπάρχουν δεδομένα σχετικά με αυτή την εφαρμογή σε θηλάζουσες γυναίκες. Μετά την ενδοαγγειακή χρήση, τα άλατα του διατριζοϊκού οξέος απεκκρίνονται στο μητρικό γάλα. Ωστόσο, στις συνιστώμενες δόσεις του Gastrografin δεν αναμένονται επιδράσεις στα παιδιά που θηλάζουν. Ο θηλασμός είναι πιθανώς ασφαλής, ιδιαίτερα εάν ληφθεί υπόψη η χαμηλή εντερική απορρόφηση του Gastrografin. 4.7 Επιδράσεις στην ικανότητα οδήγησης και χειρισμού μηχανών Καμία γνωστή 4.8 Ανεπιθύμητες ενέργειες Συχνότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών από απροσδόκητες αναφορές και βιβλιογραφία: Οι ανεπιθύμητες ενέργειες σχετιζόμενες με τη χρήση ιωδιούχου σκιαγραφικού μέσου είναι συνήθως ήπιες έως μέτριες και είναι παροδικής φύσης. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί σοβαρές και επικίνδυνες για τη ζωή αντιδράσεις καθώς και θάνατοι.
9 Έμετος, ναυτία και διάρροια είναι οι πιο συνήθεις καταγεγραμμένες αντιδράσεις. Ο παρακάτω πίνακας αναφέρει τις ανεπιθύμητες ενέργειες κατα MedDRA κατηγορία οργάνου συστήματος (MedDRA SOCs) Κατηγορία Οργάνου Συστήματος Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος Διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης Διαταραχές του νευρικού συστήματος Καρδιακές διαταραχές Αγγειακές διαταραχές Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, του θώρακα και του μεσοθωράκιου Συνήθεις Σπάνιες Αναφυλακτοειδές σοκ Αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις / αντιδράσεις υπερευαισθησίας Υπερθυροειδισμός Διαταραχές ισοζυγίου ύδατος και ηλεκτρολυτών Διαταραχές της συνείδησης Κεφαλαλγία Ζάλη Καρδιακή ανακοπή Ταχυκαρδία Σοκ Υπόταση Βρογχόσπασμος Δύσπνοια Αναρρόφηση από φαρμακευτικό υλικό Πνευμονικό οίδημα που οδηγεί σε αναρρόφηση Πνευμονία από αναρρόφηση Διαταραχές του Έμετος Διάτρηση των εντέρων
10 γαστρεντερικού συστήματος Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Ναυτία Διάρροια Κοιλιακός πόνος Εκδορές του βλεννογόνου του στόματος Τοξική επιδερμική νεκρόλυσις Κνίδωση Εξάνθημα Κνησμός Ερύθημα Οίδημα του προσώπου Γενικές διαταραχές και καταστάσεις της οδού χορήγησης Πυρετός Εφίδρωση Έχουν χρησιμοποιηθεί οι πιο κατάλληλοι κατά ΜedDRA όροι ώστε να περιγράψουν μια συγκεκριμένη αντίδραση και συνώνυμή της και σχετιζόμενες καταστάσεις. Διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις/αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Η συστηματική υπερευαισθησία είναι σπάνια, κυρίως ήπια και συμβαίνει γενικώς με τη μορφή των δερματικών αντιδράσεων. Ωστόσο, η πιθανότητα σοβαρής αντίδρασης υπερευαισθησίας δεν μπορεί να αποκλεισθεί εντελώς (βλ. «Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση»). Γαστρεντερικές διαταραχές: To υπέρτονο διάλυμα Gastrografin μπορεί να προκαλέσει διάρροια, η οποία σταματάει με την εκκένωση του εντέρου. Μπορεί προσωρινά να παροξυνθεί υπάρχουσα εντερίτιδα ή κολίτιδα. Σε περίπτωση απόφραξης, η παρατεταμένη επαφή με το βλεννογόνο του εντέρου μπορεί να οδηγήσει σε εξέλκωση και σε νέκρωση του εντέρου. Αναφορά πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών Η αναφορά πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών μετά από τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας του φαρμακευτικού προϊόντος είναι σημαντική. Επιτρέπει τη συνεχή παρακολούθηση της σχέσης οφέλους-κινδύνου του φαρμακευτικού προϊόντος. Ζητείται
11 από τους επαγγελματίες του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης να αναφέρουν οποιεσδήποτε πιθανολογούμενες ανεπιθύμητες ενέργειες. Ελλάδα: Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων Μεσογείων 284 GR-15562 Χολαργός, Αθήνα Τηλ: + 30 21 32040380/337 Φαξ: + 30 21 06549585 Ιστότοπος: http://www.eof.gr Κύπρος: Φαρμακευτικές Υπηρεσίες Υπουργείο Υγείας CY-1475 Λευκωσία Φαξ: + 357 22608649 Ιστότοπος: www.moh.gov.cy/phs 4.9 Υπερδοσολογία Οι διαταραχές του ισοζυγίου ύδατος και ηλεκτρολυτών που οφείλονται σε υπερδοσολογία πρέπει να διορθώνονται. 5. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ 5.1 Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες H ουσία που περιέχεται στο Gastrografin και η οποία ενισχύει τη σκίαση, είναι ένα άλας του amido(dia-)trizoic acid, στο οποίο το ιώδιο που απορροφά την ακτινοβολία Χ έχει πολύ σταθερό χημικό δεσμό. Τα φυσικο χημικά χαρακτηριστικά του Gastrografin αναγράφονται παρακάτω: Συγκέντρωση σε ιώδιο (mg/ml) 370 Ωσμωτική μοριακότητα (Osm/Kg H 2O) σε 37 C Ιξώδες (mpa S ή cp) σε 20 C σε 37 C 2,15 18,5 8,9 Πυκνότητα (g/ml)
12 σε 20 C σε 37 C 1,427 1,417 ph 6,0-7,0 5.2 Φαρμακοκινητικές ιδιότητες Η απορρόφηση του amidotrizoic acid, του ακτινοαδιαφανούς συστατικού του Gastrografin, μετά από χορήγηση από το στόμα, είναι μόνο 3%. Ακόμη και σε απουσία διάτρησης, σε ορισμένους ασθενείς παρατηρήθηκαν αυξημένα επίπεδα απορρόφησης, η οποία έγινε ορατή με θόλωση των νεφρικών καλύκων και των ουρητήρων. Σε περίπτωση διάτρησης του γαστρεντερικού συστήματος, το Gastrografin περνά στον κοιλιακό χώρο ή στους γειτονιάζοντες ιστούς, όπου τελικά απορροφάται και απεκκρίνεται μέσω των νεφρών. 5.3 Προκλινικά δεδομένα για την ασφάλεια Τα βελτιωτικά γεύσης saccharinum sodium και aniseed oil, ο διαλύτης polysorbate 80 καθώς και το σταθεροποιητικό πρόσθετο disodium edetate, τα οποία περιέχονται στο Gastrografin, θεωρούνται τοξικολογικά αβλαβή στις δόσεις στις οποίες χρησιμοποιούνται. Για αυτό το λόγο, μία εκτίμηση κινδύνου έγινε μόνο για τις ουσίες που ενισχύουν τη σκίαση, δηλαδή τα sodium amidotrizoate και meglumine amidotrizoate. Δεν παρουσίασαν ιδιαίτερη επικινδυνότητα στους ανθρώπους μη κλινικά δεδομένα βασιζόμενα σε συμβατικές μελέτες συστηματικής τοξικότητας, γεννοτοξικότητας, τοξικότητας αναπαραγωγής, τοπική ανεκτικότητα και πιθανή ευαισθητοποίηση επαφής. Συστηματική τοξικότητα Τα αποτελέσματα προλκινικών μελετών οξείας τοξικότητας δεν αποκαλύπτουν κίνδυνο οξείας δηλητηρίασης μετά από χρήση του Gastrografin. Συστηματικές μελέτες ανεκτικότητας μετά από επανειλημμένη χορήγηση από το στόμα δεν διεξάχθηκαν και δεν θεωρούνται απαραίτητες. Μόνο πολύ μικρές ποσότητες amidotrizoate είναι συστηματικά διαθέσιμες. Συστηματικές μελέτες ανεκτικότητας μετά από επανειλημμένη ημερήσια ενδοφλέβια χορήγηση meglumine amidotrizoate ή sodium amidotrizoate δεν απέδωσαν ευρήματα, τα οποία να είναι απαγορευτικά ως προς την απλή ενδοφλέβια δόση που χορηγείται συνήθως για διαγνωστικούς σκοπούς στους ανθρώπους. Υπό τις προαναφερόμενες συνθήκες, το ίδιο ισχύει ακόμη περισσότερο και για τη χορήγηση από το στόμα. Δυνητική γονοτοξικότητα, ογκογέννεση
13 Στις μελέτες για τη γονοτοξική δραστικότητα (δοκιμασίες μεταλλάξεων σε γονίδια και χρωμοσώματα) με το μίγμα αλάτων sodium- και meglumine amidotrizoate in vitro και in vivo δεν έδωσαν στοιχεία δυνητικής μεταλλαξιογόνου ικανότητας του Gastrografin. Δεν έχουν διεξαχθεί μελέτες ογκογένεσης. Λόγω της απουσίας γονοτοξικής δραστηριότητας και λαμβάνοντας υπόψη τη σταθερότητα του μεταβολισμού, τη φαρμακοκινητική και την απουσία ενδείξεων για τοξική δραστηριότητα των sodium amidotrizoate και meglumine amidotrizoate στους γρήγορα αυξανόμενους ιστούς, καθώς και το γεγονός ότι το Gastrografin χορηγείται με απλή, μεμονωμένη δόση, δεν υπάρχει ωστόσο σαφής κίνδυνος ογκογεννητικής δραστηριότητας στους ανθρώπους. Αναπαραγωγική τοξικότητα Μελέτες αναπαραγωγικής τοξικότητας σε ζώα με ενδοφλέβια χορήγηση meglumine ή sodium amidotrizoate δεν έδειξαν πιθανή τερατογέννεση ή εμβρυοτοξικότητα. Λόγω της χαμηλής αναρρόφησης από την γαστρεντερική οδό (δείτε μελέτες συστηματικής ανεκτικότητας) δεν αναμένεται κίνδυνος στην εγκυμοσύνη ή στο έμβρυο εάν γίνει μη προσεκτική χρήση του Gastrografin κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τοπική ανοχή και πιθανότητα ευαισθητοποίησης εξ επαφής Δεν έχουν διεξαχθεί μελέτες τοπικής ανεκτικότητας με το Gastrografin στις βλεννογόνους μεμβράνες του γαστρεντερικού σωλήνα. Ωστόσο, μελέτες τοπικής ανεκτικότητας που έχουν διεξαχθεί με το meglumine amidotrizoate μετά από ενδοπεριτοναϊκή χορήγηση, καθώς και με χορήγηση μέσα στις σάλπιγγες, δεν έδειξαν πως πρέπει να αναμένονται ανεπιθύμητες τοπικές αντιδράσεις στις βλεννογόνιες μεμβράνες του γαστρεντερικού συστήματος του ανθρώπου. Η αξιολόγηση αυτή υποστηρίζεται από την πολύχρονη κλινική εμπειρία με το Gastrografin. Μελέτες ευαισθητοποίησης εξ' επαφής δεν έδωσαν για το meglumine amidotrizoate ενδείξεις δυνητικής ευαισθητοποίησης. Ωστόσο, η πολύχρονη κλινική πείρα με το Gastrografin δείχνει πως μπορούν να παρουσιαστούν αναφυλακτοειδείς αντιδράσεις, οι οποίες είναι γνωστό πως μπορούν να παρουσιαστούν κατά τη χρήση σκιαγραφικών μέσων που περιέχουν ιώδιο. 6. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 6.1 Κατάλογος εκδόχων Edetate disodium Saccharin sodium, Polysorbate 80,
14 Anise oil, Sodium hydroxide, Water, purified 6.2 Ασυμβατότητες Το φαρμακευτικό προϊόν δεν πρέπει να αναμειχθεί με άλλα φαρμακευτικά προϊόντα, εκτός από εκείνα που αναφέρονται στο παράρτημα «Δοσολογία». 6.3 Διάρκεια ζωής 5 χρόνια. Το διάλυμα του σκιαγραφικού μέσου που δεν έχει χρησιμοποιηθεί μέσα σε 72 ώρες μετά το άνοιγμα της φιάλης θα πρέπει να απορρίπτεται. 6.4 Ιδιαίτερες προφυλάξεις κατά την φύλαξη του προϊόντος Να φυλάσσεται σε θερμοκρασία < 25 ο C. Να μην εκτίθεται στο φώς και στις ακτινοβολίες 6.5 Φύση και συστατικά του περιέκτη Φιάλες με βιδωτό καπάκι των 100 ml, χρώματος ανοιχτού καφέ, τύπος γυαλιού ΙΙΙ. Πώμα προστασίας: πολυεθυλύνη υψηλής πυκνότητας, PE-HD, έγχρωμη, με δίσκο επισφράγισης, χαμηλής πυκνότητας πολυεθυλύνης, PE-LD, φυσιολογικό. 6.6 Οδηγίες χρήσης/χειρισμού Σε θερμοκρασίες κάτω των +7 C το Gastrοgrafin έχει την τάση δημιουργίας κρυστάλλων, η οποία όμως είναι αναστρέψιμη με ελαφρό ζέσταμα και ανακίνηση της φιάλης. Η δραστικότητα και σταθερότητα του σκευάσματος δεν επηρεάζονται από αυτό. Το Gastrografin, σε ανοιχτούς περιέκτες που δεν έχει χρησιμοποιηθεί, θα πρέπει να απορρίπτεται μέσα σε 72 ώρες μετά το πρώτο άνοιγμα του περιέκτη. 7. ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Bayer Ελλάς ΑBEE Σωρού 18-20 15125 Μαρούσι, Αθήνα, Ελλάδα Τηλ. 0030 210 61875000 Τοπικός αντιπρόσωπος στην Κύπρο
15 Novagem Ltd Τηλ. 00357 22483858 8. ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΕΛΛΑΔΑ: 26988/14-7-1995 ΚΥΠΡΟΣ: S00049 9. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΡΩΤΗΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ/ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑ: 02.07.1971 / 06.02.2007 (επ αόριστον) ΚΥΠΡΟΣ: 14.08.1985 / 10.2.2014 10. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Φεβρουάριος 2015