ΒΙΝΤΕΟ

Εικόνα 1.1 / σελ. 15 Εσωτερική διαστρωμάτωση του Ήλιου. Από το κέντρο προς την επιφάνεια φαίνονται ο πυρήνας θερμοπυρηνικής ενέργειας (thermonuclear energy core), η ζώνη ακτινοβολίας (radiative zone) και η ζώνη μεταφοράς (convective zone) με πάχη που δίνονται ως κλάσματα της ηλιακής ακτίνας (Πηγή: tuttidentro.wordpress.com).

Εικόνα 1.2 / σελ. 21 Το πρώτο σκίτσο του Ήλιου που εμφανίζει δύο κηλίδες ως ομόκεντρους κύκλους με σκοτεινό τον εσωτερικό κύκλο και επεξηγηματικό κείμενο στα πλάγια. Ανήκει στον Ιωάννη του Γουόρτσεστερ και έγινε το 1128 (Πηγή: [7]).

Εικόνα 1.3 / σελ. 22 Ενδεκαετείς ηλιακοί κύκλοι από τις αρχές του 17 ου αιώνα ως τις μέρες μας. Η παχιά μαύρη γραμμή δίνει τον μέσο αριθμό των κηλίδων στον χρόνο. Τόσο αυτή όσο και οι επιμέρους αριθμοί των κηλίδων δείχνουν «αρρυθμίες» στο μηχανισμό που παράγει τις κηλίδες, με εκτεταμένα ελάχιστα (μικροί αριθμοί κηλίδων) και μέγιστα (Πηγή: Wikipedia Commons).

Εικόνα 1.4 / σελ. 23 Περιοδική μεταβολή της ηλιακής σταθεράς εξαιτίας των ηλιακών κύκλων για τρεις από τους πιο πρόσφατους κύκλους (Πηγή: protonsforbreakfast.wordpress.com).

Εικόνα 1.5 / σελ. 25 Η πρώτη παρατήρηση ηλιακής έκλαμψης σε σύμπλεγμα κηλίδων του Ήλιου (Πηγή: [9]).

Εικόνα 1.6 / σελ. 28 (Πάνω) Δύο εικόνες της περιοχής της έκλαμψης της 6 ης Σεπτεμβρίου 2017. Δίνεται η κατάσταση στην ηλιακή ατμόσφαιρα τρία λεπτά πριν από την έναρξη της έκλαμψης (αριστερά) και δέκα λεπτά αργότερα (δεξιά). (Κάτω) Σχεδόν ταυτόχρονη εικόνα του συμπλέγματος των κηλίδων στη φωτόσφαιρα. Το μέγεθος της Γης (περίπου 12.600 χιλιόμετρα διάμετρος) δίνεται για σύγκριση σε όλες τις εικόνες (Πηγή: NASA/SDO και Helioviewer.org).

Εικόνα 1.7 / σελ. 31 (Πάνω) Σκίτσο της ανάδυσης σωλήνων μαγνητικής ροής από τη ζώνη μεταφοράς στη φωτόσφαιρα και πάνω από αυτή. (Κάτω) Σύνθεση παρατηρήσεων του μαγνητικού πεδίου σε σύμπλεγμα κηλίδων στη φωτόσφαιρα με τις δυναμικές γραμμές του μαγνητικού πεδίου πάνω από αυτή. Το λευκό και το μαύρο χρώμα είναι τεχνητά και χρησιμοποιούνται για να φαίνονται ξεκάθαρα οι δύο πολικότητες του μαγνητικού πεδίου (Πηγή: [15]).

Εικόνα 2.1 / σελ. 37 Το μεγάλης κλίμακας ηλιακό μαγνητικό δίπολο, με τον βόρειο (Ν) και τον νότιο (S) πόλο του. Η εικόνα του Ήλιου είναι από παρατήρηση, ενώ οι μαγνητικές «δυναμικές γραμμές» είναι υπολογισμένες από αριθμητική προσομοίωση (Πηγή: NASA).

Εικόνα 2.2 / σελ. 42 Δραστηριότητα εκλάμψεων στον Ήλιο όπως έχει μετρηθεί από την Αμερικανική NOAA μέσω των δορυφόρων GOES κατά το τριήμερο 12-14 Ιουλίου 2000.

Εικόνα 2.3 / σελ. 43 Συχνότητες εμφάνισης χιλιάδων εκλάμψεων για διαφορετικές χρονικές περιόδους και διαφορετικά όργανα παρατήρησης. Τα ιστογράμματα (σκαλωτές δομές) είναι οι παρατηρήσεις, ενώ οι ευθείες γραμμές είναι η προσπάθεια προσαρμογής τους με νόμους δύναμης (Πηγή: [24]).

Εικόνα 2.4 / σελ. 47 Παρατήρηση του εξωτερικού στέμματος του Ήλιου στο λευκό φως από την ιστορική αποστολή SOHO, συμπαραγωγή των ESA και NASA, η οποία δίνει αποτελέσματα συνεχώς από το 1995. Εδώ ο Ήλιος δεν είναι παρά ο λευκός μικρός κύκλος στο κέντρο της εικόνας, με τη φωτόσφαιρα και το κατώτερο στέμμα να έχουν καλυφθεί μέσω τεχνητής έκλειψης Ηλίου για να δούμε το κατά πολύ αχνότερο εξωτερικό στέμμα. Η CME είναι η περίπου ελλειπτική δομή που εκτινάσσεται από τον Ήλιο στο κάτω δεξιά μέρος της εικόνας. Στο φόντο συνυπάρχουν πολλά άλλα αστέρια, ο πλανήτης Αφροδίτη (κάτω αριστερά) και ένας περιστασιακός κομήτης (δεξιό άκρο) ο οποίος πλησιάζει προς το περιήλιό του, δηλαδή την ελάχιστη απόσταση από τον Ήλιο (Πηγή: NASA).

Εικόνα 2.5 / σελ. 52 Η εσωτερική ηλιόσφαιρα με το μάτι του STEREO-A: μια άκρη του Ήλιου δίνεται στο δεξί άκρο, ενώ η Γη στο αριστερό άκρο. Ο ηλιακός άνεμος κοντά στον Ήλιο, δεξιά, μετατρέπεται σε πιο ακανόνιστες δομές όσο κινείται προς τη Γη και διαταράσσεται, ενώ η πυκνότητά του μετριέται με το «πυκνόμετρο» άλλων οργάνων στη διαστημική γειτονιά της Γης. Λίγο πριν από τη Γη φαίνεται και ο πλανήτης Αφροδίτη. Οι κατάμαυρες περιοχές είναι περιοχές της ηλιόσφαιρας για τις οποίες δεν έχουμε δεδομένα (Πηγή: NASA).

Εικόνα 2.6 / σελ. 53 Διαπλανητική CME και παρατηρούμενες ιδιότητες των σωματιδίων που επιταχύνει το κρουστικό κύμα μπροστά από αυτήν, ανάλογα με το πού βρίσκεται η Γη σε σχέση με την ηλιοσφαιρική σπείρα. Με τη Γη προσανατολισμένη κατά τη φορά της σπείρας (σχήμα αριστερά), το γεγονός κορυφώνεται ακαριαία. Μικρή γωνία της Γης σε σχέση με τις γραμμές της σπείρας (κάτω σχήμα) σημαίνει λίγο πιο σταδιακό αλλά ακόμα έντονο γεγονός. Μεγάλη γωνία σε σχέση με τη σπείρα (κάτω δεξιά σχήμα) σημαίνει ένα σχετικά σταδιακό γεγονός, ενώ εφαπτομενική θέση της Γης με τις γραμμές της σπείρας (πάνω δεξιά σχήμα) σημαίνει ένα ιδιαίτερα σταδιακό φαινόμενο με πολύ μικρότερες ροές σωματιδίων (Πηγή: [32]).

Εικόνα 2.7 / σελ. 55 Το βέλος του χρόνου σε μια τυπική ηλιακή έκρηξη, από την αρχή της έκρηξης ως και τη διάρκεια των συνεπειών της στο διαστημικό περιβάλλον της Γης. Συνολικά, από την αρχή της έκρηξης ως και το τέλος των συνεπειών της μπορεί να περάσει ακόμα και μία ολόκληρη εβδομάδα.

Εικόνα 3.1 / σελ. 56 Μέτρηση του γήινου μαγνητικού πεδίου από το αστεροσκοπείο του Γκρίνουιτς μία ημέρα πριν (αριστερά) και μία ημέρα μετά (δεξιά) από τη μεγάλη έκλαμψη της 1 ης Σεπτεμβρίου του 1859 (Πηγή: Βρετανικός Γεωλογικός Κατάλογος).

Εικόνα 3.2 / σελ. 58 Το βόρειο σέλας με βάση την έμπνευση του Frederic Church (1865). Το πρωτότυπο φυλάσσεται στο Αμερικανικό Μουσείο Τέχνης Smithsonian στην Ουάσιγκτον.

Εικόνα 3.3 / σελ. 60 Άποψη του κατεστραμμένου, λόγω διαστημικού καιρού, μετασχηματιστή του υδροηλεκτρικού δικτύου της πόλης του Κεμπέκ στον Καναδά. Το γεγονός συνέβη στις 13 Μαρτίου 1989, μέσα σε 90 δευτερόλεπτα από την έναρξη των έντονων διαταραχών του γεωμαγνητικού πεδίου (Πηγή: J. G. Kappenman, mpelectric.com).

Εικόνα 3.4 / σελ. 61 Μία εικόνα χίλιες λέξεις: η μαγνητική σύνδεση Ήλιου-Γης σε ένα απλουστευτικό σχήμα, με τον Ήλιο στα αριστερά και τη Γη με τη μαγνητόσφαιρά της στα δεξιά (Πηγή: ESA).

Εικόνα 3.5 / σελ. 66 Εποπτική εικόνα των τεχνολογικών συνεπειών του διαστημικού καιρού (Πηγή: NASA).

Εικόνα 3.6 / σελ. 68 Το κέντρο ελέγχου του SWPC της ΝΟΑΑ (Πηγή: [44]).

Εικόνα 3.7 / σελ. 70 Διαστημικές υπηρεσίες ανά τον κόσμο που δείχνουν έμπρακτη έμφαση στην πρόγνωση του διαστημικού καιρού. Πρόκειται για τις NASA και NOAA (ΗΠΑ), ESA και MOSWOC (Ευρώπη), ROSCOSMOS (Ρωσία), JAXA (Ιαπωνία), CNSA (Κίνα), KASI (Νότια Κορέα), ΒΟΜ (Αυστραλία), SANSA (Νότια Αφρική) και ISRO (Ινδία). Έπονται και άλλες.

Εικόνα 4.1 / σελ. 80 (Αριστερά) Μαγνητόγραμμα του κέντρου δράσης ΝΟΑΑ AR 12673 (του ίδιου με αυτό της Εικόνας 1.6), παρατηρημένο στις 5 Σεπτεμβρίου 2017. Κάτω και αριστερά φαίνεται ένα εξαιρετικό σύμπλεγμα δ-κηλίδων. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2017 το κέντρο δράσης έδωσε την ισχυρότερη έκλαμψη των τελευταίων 12 ετών (Χ9.3). (Δεξιά) Αντίστοιχο μαγνητόγραμμα του κέντρου δράσης ΝΟΑΑ AR 12104, παρατηρημένο στις 6 Ιουλίου 2014. Δεν υπάρχει δ-κηλίδα εκεί. Το κέντρο δράσης δεν έδωσε κάποια σημαντική έκλαμψη (Πηγή: δορυφόρος Hinode).

Εικόνα 4.2 / σελ. 83 Υπολογισμένη μαγνητική συνδεσιμότητα του κέντρου δράσης NOAA AR 10486 σε στιγμιότυπο της 29 ης Οκτωβρίου 2003 όπως παρατηρήθηκε από τον μαγνητογράφο MDI της αποστολής SOHO.

Εικόνα 4.2 / σελ. 83 Εικοσιτετράωρες πιθανότητες για εκλάμψεις τάξεως Μ και Χ με βάση την τιμή της Beff σε δεδομένη στιγμή όπως προέκυψαν από στατιστικά σημαντικό δείγμα μαγνητογραμμάτων του SOHO/ MDI (Πηγή: [62]).

Εικόνα 5.1 / σελ. 85 Εγκαταστάσεις της υπηρεσίας πρόγνωσης εκλάμψεων A-EFFort της ESA, στο Κέντρο Ερευνών Αστρονομίας και Εφαρμοσμένων Μαθηματικών της Ακαδημίας Αθηνών. Πρόκειται για δύο δίδυμους εξυπηρετητές που έχουν κοινή βάση δεδομένων και είναι συνδεδεμένοι με έναν «καρδιακό παλμό» ώστε, όταν ο ένας σταματήσει να λειτουργεί για οποιονδήποτε λόγο, ο άλλος να ξεκινά αυτόματα. Έτσι διασφαλίζεται η συνεχής και απρόσκοπτη λειτουργία της υπηρεσίας, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.

Εικόνα 5.1 / σελ. 85 Τυπικό αποτέλεσμα της υπηρεσίας με τις πιθανότητες των εκλάμψεων για ένα κέντρο δράσης το οποίο βρισκόταν στην επιφάνεια του Ήλιου εκείνη τη στιγμή.

Εικόνα 5.2 / σελ. 89 Η κοινοπραξία του προγράμματος FLARECAST της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αποτελείται από εννέα ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα σε έξι ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Μεγάλη Βρετανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Γαλλία και Ελβετία).

Εικόνα 5.3 / σελ. 90 Αρχιτεκτονική της υπολογιστικής βάσης του προγράμματος FLARECAST. Διάφορες βάσεις δεδομένων συνδεδεμένες σειριακά ή παράλληλα, με σκοπό τη διαχείριση εκατομμυρίων τιμών παραμέτρων πρόγνωσης, πιθανοτήτων και σχετικών αβεβαιοτήτων (Πηγή: http://flarecast.eu).

Εικόνα 5.4 / σελ. 91 (Αριστερά) Κλασικό πολυστρωματικό αντίληπτρο με μη γραμμικές συνδέσεις διαφορετικής σημασίας. (Δεξιά) Ένα λεγόμενο «τυχαίο δάσος» μερικών (τυχαίων) δέντρων, ανεξάρτητων μεταξύ τους (Πηγή: [64]). Και οι δύο μέθοδοι μηχανικής μάθησης, μεταξύ πολλών άλλων, χρησιμοποιούνται στο πρόγραμμα FLARECAST.

Εικόνα 5.5 / σελ. 94 Διάγραμμα αξιοπιστίας πιθανολογικής πρόγνωσης. Στον οριζόντιο άξονα η πιθανότητα πρόγνωσης, με την παρατηρούμενη συχνότητα εμφάνισης στον κατακόρυφο άξονα. Η διαγώνιος εκφράζει τέλεια πιθανολογική πρόγνωση, ενώ η οριζόντια διακεκομμένη γραμμή εκφράζει τον μέσο ρυθμό εμφάνισης του φαινομένου (κλιματολογία).