ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΙΣΧΥΟΝ ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΒΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΘΕΜΑ: ΜΕΛΕΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΗΜΕΡΑ ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΜΠΙΝΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑ 2009
Συνάδερφοι, Σας καλωσορίζω απόψε στην ημερίδα του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος που αφορά τις μελέτες Δημοσίου. Επιτρέψτε μου να συστηθώ. Ονομάζομαι Μπίνος Αναστάσιος και είμαι Αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Μηχανικών Παραγωγής Και Διοίκησης. Αρχικά να αναφέρω μιας και ο τίτλος της παρούσας ανάλυσης αφορά τον κλάδο των Μηχανικών Παραγωγής, ότι η ειδικότητα του ΜΠΔ έχει ευρύ πεδίο δράσης. Σήμερα, οι ΜΠΔ απασχολούνται σε όλα τα στάδια της παραγωγής σε βιομηχανίες, εταιρίες παροχής υπηρεσιών και κυβερνητικούς οργανισμούς ως μεσαία και ανώτερα διοικητικά στελέχη, φορείς καινοτομικών αλλαγών και σύμβουλοι σε θέματα ανάπτυξης. Ενδεικτικοί τομείς απασχόλησης του ΜΠΔ μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν: Σχεδιασμό και διοίκηση συστημάτων και εγκαταστάσεων παραγωγής Ανάπτυξη και διοίκηση πληροφοριακών συστημάτων Ανάπτυξη εφαρμογών ηλεκτρονικού επιχειρείν Σχεδιασμό προϊόντων με Η/Υ και ταχεία ανάπτυξη πρωτοτύπων Προγραμματισμό απαιτήσεων υλικών Εφοδιαστική Δυναμική κατανομή πόρων Μελέτη και σχεδιασμό ρομποτικών εγκαταστάσεων και οχημάτων Διοίκηση και χρονικό προγραμματισμός έργων Υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας Τηλεματική μεταφορών Οργάνωση συστημάτων και διαδικασιών διασφάλισης της ποιότητας Χρηματοοικονομική διοίκηση
Αξιολόγηση επενδυτικών σχεδίων Τεχνητή νοημοσύνη, εξόρυξη δεδομένων και ευφυή συστήματα Χρηματοοικονομική μηχανική και διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων Ανάπτυξη συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων Μελέτη συμπεριφοράς καταναλωτών και τεχνολογικό marketing Επιχειρησιακή έρευνα και πολυκριτήρια ανάλυση αποφάσεων Επίσης ο Διπλωματούχος ΜΠΔ έχει τη δυνατότητα εγγραφής του στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, στο Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών και στη Γνωμοδοτική Επιτροπή Μελετών, για τα αντίστοιχα έργα. Όλα τα παραπάνω θεσπίστηκαν νομικά τόσο με το Π.Δ.71/1995 (ΦΕΚ 49Α), με το Π.Δ. 372/1997,άρθρο 2 (ΦΕΚ 243 Α), και με το Π.Δ. 90/2000 (ΦΕΚ 74 Α). Πρόσφατα όμως στις 22/10/2008 το Υπουργείο Ανάπτυξης εξέδωσε την εγκύκλιο (Φ/6.6/Οικ 23468/1018-22/10/2008) σύμφωνα με την οποία αναφέρονται τα παρακάτω. «Με αφορμή αφενός την αποδοχή της υπ αριθμ. 374/2008 Γνωμοδότησης του Γ τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους από τον Υπουργό Μεταφορών και Επικοινωνιών που αναφέρεται στο αντικείμενο του θέματος της παρούσης και αφετέρου την από 07.10.2003 απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ, σας γνωρίζουμε ότι οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί Παραγωγής και Διοίκησης έχουν επαγγελματικά δικαιώματα αντίστοιχα με αυτά του Διπλωματούχου Μηχανολόγου Μηχανικού.» Στη συνέχεια το Υπουργείο Ανάπτυξης εξέδωσε και διευκρινιστική εγκύκλιο στις 03/12/2008 (ΦΓ /6.6/Οικ. 26849/1189) η οποία αναφέρει: «Με αφορμή τις δεκάδες ερωτήσεις για διευκρινήσεις σχετικά με την υπ. αριθ. Φ/6.6/0ικ.23468/1018 εγκύκλιο του Γενικού Γραμματέα Βιομηχανίας και ειδικότερα
με την ερώτηση εάν ο διπλωματούχος Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης δύναται να εγγραφεί στα μητρώα των Ηλεκτρολόγων, σας γνωρίζουμε ότι σύμφωνα με την εγκύκλιο το πτυχίου του Διπλωματούχου Μηχανικού Παραγωγής & Διοίκησης έχει κριθεί ισότιμο με του Διπλωματούχου Μηχανολόγου-Μηχανικού και ως εκ τούτου αποκτά τα επαγγελματικά δικαιώματα του Μηχανολόγου-Μηχανικού.» Όλα τα παραπάνω αποτελούν μία περιληπτική ανάλυση του πεδίου δράσης του ΜΠΔ. Μέσα σε αυτό το πεδίο δράσης ο ΜΠΔ όπως προαναφέρθηκε μπορεί να εγγραφτεί στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων, στο Μητρώο Εμπειρίας Κατασκευαστών και στη Γνωμοδοτική Επιτροπή Μελετών, για τα αντίστοιχα έργα. Στο πλαίσιο αυτό δράσης του ΜΠΔ ένα στοιχείο που πρέπει να αξιολογηθεί είναι ο τρόπος ανάληψης μελετών δημοσίου του νέου επαγγελματία ΜΠΔ. Ένα στοιχείο που φαντάζομαι ότι αφορά όλους τους νέους Μηχανικούς, οι οποίοι θέλουν να εργαστούν στο πεδίο των μελετών Δημοσίου είναι έγκριση του κανονισμού προεκτιμημένων αμοιβών στο νόμο Ν.3316/05. Αυτή η διαδικασία λειτουργεί διαρκώς αρνητικά κατά των μικρών και νέων μελετητικών γραφείων αφού οι τιμές στις περισσότερες κατηγορίες έργων που αφορούν σε πτυχία Α και Β τάξης δεν δίνουν τη δυνατότητα οικονομικής επιβίωσης. Ο κανονισμός προεκτιμώμενων αμοιβών έχει καταρτιστεί λαμβάνοντας ως βάση γενική αμοιβή μελετητή, στα 240,00 Ευρώ ημερησίως (τιμή με τη μέγιστη έκπτωση 20% που αναγκάζονται να δώσουν όλοι) για μελετητή εμπειρίας κάτω των 10 ετών ο οποίος θα διαθέσει πέραν της εργασίας του, εξοπλισμό γραφείου, Η/Υ, plotters, αναλώσιμα, εξειδικευμένα λογισμικά, πιθανότατα διοικητικό προσωπικό, θα χρειαστεί να επισκεφθεί το έργομία και δύο φορές (πιθανότατα εκτός έδρας) να αγοράσει χάρτες από τη ΓΥΣ και άλλα τέτοιου τύπου έξοδα. Με αυτές τις αμοιβές η επιβίωση ενός γραφείου είναι εφικτή μόνο σε περίπτωση που υπάρχει διαρκής τροφοδότησή του με νέες μελέτες. Τέτοια οικονομία κλίμακας μόνο τα μεγάλα μελετητικά γραφεία επιτυγχάνουν. Αν πρόκειται για γραφείο που καταφέρνει να αναλαμβάνει μια μελέτη ανα μεγάλα χρονικά διαστήματα, πρόκειται για τιμές καταστροφής. Εύκολα γίνεται αντιληπτό τι συμβαίνει όταν στη περίπτωση που πέραν της έκπτωσης του 20% που δίδεται από τον ανάδοχο προς το δημόσιο, η μελέτη δίδεται με επιπλέον έκπτωση σε υπεργολάβο για να την εκτελεστεί.
Σε αυτό το καθεστώς τη χαριστική βολή ήρθε ο νόμος ν. 3621/07 όπου τροποποιεί τον ν.3316/05 καταργώντας από κριτήριο αξιολόγησης το μοναδικό κριτήριο που με κάποιο τρόπο ενίσχυε την διασπορά των αναθέσεων σε περισσότερους. Το κριτήριο αυτό υποχρέωνε τις επιτροπές αξιολόγησης να ελέγχουν τη διαθεσιμότητα του υποψήφιου μελετητικού σχήματος σε σχέση με άλλες μελέτες που έχουν αναλάβει να εκτελέσουν την ίδια χρονική περίοδο. Επίσης θα πρέπει να αξιολογηθεί το γεγονός ότι σε πολλά έργα δημόσιου συμφέροντος αλλά και ενδιαφέροντος από πλευράς πληρότητας, αρτιότητας και ασφάλειας που γίνονται ως ΣΔΙΤ, οι ανάδοχοι δεν υποχρεώνονται να αναθέσουν τις μελέτες των έργων ούτε εφαρμόζοντας τον ν. 3316 ούτε το κανονισμό προεκτιμόμενων αμοιβών. Αντιμετωπίζουν τις μελέτες με εντελώς ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια καλώντας τους μελετητές να δώσουν προσφορές και επιλέγοντας την οικονομικότερη προσφορά αρκεί κάποιος να τους πείσει ότι θα «περάσει» από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς της επίβλεψης. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το επόμενο διάστημα όσον αφορά το κομμάτι των δημοσίων έργων στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και στο ΕΣΠΑ, θα το υποκαταστήσουν έργα που θα γίνουν ως ΣΔΙΤ, η πίεση στα μικρά μελετητικά γραφεία θα ενταθεί ακόμα περισσότερο. Η κατάσταση στις μελέτες μικρού οικονομικού ενδιαφέροντος δηλαδή σε αυτές που μπορούν να ανατεθούν απευθείας είναι εξίσου τραγική διότι είτε από της πλαγίας οδού, είτε δια της εξαντλητικής έκπτωσης (που επιτρέπεται αφού πρόκειται για διαδικασία με διαπραγμάτευση), τα έργα πάλι μοιράζονται σε συγκεκριμένους μικρούς του κλάδου αυτή τη φορά, πετάγοντας από έξω όσους δεν επιθυμούν, είτε να διατηρούν «άλλου τύπου» σχέσεις με τους φορείς, είτε να εξαντλούνται σε τεράστιες εκπτώσεις. Από όλα τα παραπάνω κρίνεται σκόπιμη η αξιολόγηση όλων των φορέων που ελέγχουν την απόδοση των μελετών του Δημοσίου στου μηχανικούς και ειδικότερα στους ΜΠΔ, λόγω του νεαρού της παρουσίας αυτής της ειδικότητας στο χώρο αυτό. Χρειάζεται μια πιο ενεργή συμμετοχή των φορέων του ΤΕΕ για να ελεγχθούν οι μηχανισμοί απόδοσης μελετών και χρειάζεται όλοι μας να συνειδητοποιήσουμε ότι ήμασταν κάποτε νέοι μηχανικοί και χρειάστηκε πολύ προσπάθεια για να
εισέλθουμε στο χώρο των Μελετητών Δημοσίου. Ας βοηθήσουμε όλοι ώστε και οι νέοι να έχουν πρόσβαση στις μελέτες Δημοσίου. Σας ευχαριστώ