1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Πλωτό Μουσείο Νεράιδα ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ για σχολικές ομάδες 1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ - ΤΟ ΠΛΟΙΟ Το επιβατηγό «Νεράιδα» είναι ένα από τα πλοία-σύμβολα της χρυσής εποχής του τουρισμού στον Αργοσαρωνικό. Το πλοίο ναυπηγήθηκε ως «Laurana» το 1939 στο τότε ιταλικό Fiume των κροατικών ακτών. Αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως επιβατηγό και κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο ως διασωστικό σκάφος, το μόνο που επέζησε του πολέμου από τα επτά συνολικά που χρησιμοποιήθηκαν ως διασωστικά και πλωτά νοσοκομεία από τον ιταλικό στόλο. Το 1949 αγοράστηκε από τον Γιάννη Λάτση (1910-2003) και με το όνομα «Νεράιδα» δρομολογήθηκε στη γραμμή Πειραιά-Αίγινας-Μεθάνων-ΠόρουΎδρας-Ερμιόνης-Σπετσών, μια γραμμή που δεν συμπεριλαμβάνεται πλέον στα ακτοπλοϊκά δρομολόγια. Στους μη τακτικούς προορισμούς του ήταν το Λεωνίδιο, η Μονεμβασιά, η Επίδαυρος, το Ναύπλιο και η Σαλαμίνα. Μέχρι τον παροπλισμό του το 1974, εκτός από τη λειτουργία του ως πλοίου της γραμμής, φιλοξένησε εκδηλώσεις, ημερήσιες και νυχτερινές κρουαζιέρες και εμφανίστηκε σε πλήθος κινηματογραφικών ταινιών. Από τότε παρέμεινε παροπλισμένο σε ιδιωτικό λιμενικό χώρο στην περιοχή της Ελευσίνας, καθώς ο καραβοκύρης του δεν ήθελε να το στείλει για διάλυση, αναγνωρίζοντας τη σημασία του σκάφους για το επιχειρηματικό του ξεκίνημα. Το 2007, λίγα χρόνια μετά τον θάνατο του ιδιοκτήτη, άρχισε να αποκτά νέα ζωή και ήλθε να προστεθεί στον βραχύ κατάλογο των πλοίων εκείνων στα οποία δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία. Η οικογένεια του Γιάννη Λάτση αποφάσισε τη μετατροπή του σε μουσειακό χώρο και στην ίδρυση του Πλωτού Μουσείου «Νεράιδα». - ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Το πλωτό μουσείο «Νεράιδα» είναι το μοναδικό στη χώρα μας πλωτό μουσείο με δυνατότητα να πραγματοποιεί πλόες. Συγχρόνως, στους εσωτερικούς χώρους του πλοίου, εκτυλίσσεται η έκθεση του μουσείου, στην οποία παρουσιάζονται δύο κεντρικές αφηγήσεις: (α) Η ιστορία του σκάφους από τη ναυπήγησή του το 1939 έως την ολοκλήρωση της ανακατασκευής του το 2010. (β) Η επιχειρηματική πορεία του ιδιοκτήτη του, Γιάννη Λάτση, από τη γέννησή του το 1910 έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οπότε και αποσύρθηκε από τον κόσμο των επιχειρήσεων. Η ιστορική πορεία του «Νεράιδα» και του Γιάννη Λάτση παρουσιάζονται στην έκδοση «Νεράιδα, Επιχειρηματική Ιστορία», Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Αθήνα 2010. 1

Το κοινωφελές νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου «Πλωτό Μουσείο Νεράιδα», που είναι ο ιδιοκτήτης του πλοίου, ιδρύθηκε το 2012 με στόχο την ανάδειξη της ιστορίας του επιβατηγού «Νεράιδα» και την εν γένει υλοποίηση δράσεων σχετικών με τη ναυτική ιστορία και παράδοση της Ελλάδας, την επιχειρηματική ιστορία, την προσέλκυση νέων στο ναυτικό επάγγελμα και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Χρηματοδοτείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση (www.latsis-foundation.org), ως μία από τις βασικές περιοχές δραστηριοποίησης του ιδρύματος. Για περισσότερες πληροφορίες και για το πρόγραμμα λειτουργίας του μουσείου, οι μεμονωμένοι επισκέπτες κι οι σχολικές ομάδες μπορούν να συμβουλεύονται την ιστοσελίδα www.neraida.org, όπου ανακοινώνεται κάθε φορά ο τόπος ελλιμενισμού και το ωράριο των επισκέψεων. Η είσοδος στο πλωτό μουσείο είναι ελεύθερη. - ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Ταξιδεύοντας με τo Νεράιδα, ένα παιχνίδι εν πλω» Ποια είναι η ιστορία του «Νεράιδα»; Για ποια μέρη της Ελλάδας ταξίδευαν οι επιβάτες του; Ποιες ιστορίες κρύβουν τα αντικείμενα και το πλήρωμά του; Πώς καταφέρνει να επιπλέει μέχρι σήμερα; Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια σειρά δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διερεύνηση επιμέρους θεματικών όπως το ταξίδι και η θάλασσα, τα καράβια και η ναυσιπλοΐα, η επικοινωνία κι οι μεταφορές, οι άνθρωποι κι οι αναμνήσεις, και φωτίζουν διαφορετικές πτυχές του ναυτικού βίου, της ελληνικής ναυτιλίας και ακτοπλοΐας στον 20 ο αιώνα. Τα παραπάνω έχουν ως στόχο να συνθέσουν μια βιωματική εμπειρία μέσα και έξω από το πλωτό μουσείο, ένα δημιουργικό τρόπο ενημέρωσης και εξερεύνησης του καραβιού από τους μικρότερους επισκέπτες, αποσκοπώντας να τους φέρει σε επαφή με τη ελληνική ναυτική παράδοση γενικότερα, αλλά και με την ιστορία του «Νεράιδα» ειδικότερα. Βάση του προγράμματος αποτελούν τα εκθέματα του Μουσείου. Το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων είναι προσαρμοσμένο σε ηλικίες 8-12 ετών και συνάδει με το αναλυτικό πρόγραμμα της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, έχει δε κριθεί ως εκπαιδευτικά κατάλληλο από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του προγράμματος τα παιδιά συμμετέχουν σε δράσεις και παιχνίδια προσανατολισμένα σε συγκεκριμένους στόχους, οι οποίοι συνδυάζονται με το αναλυτικό πρόγραμμα της Ελληνικής Γλώσσας, της Ιστορίας, της Μελέτης Περιβάλλοντος, της Γεωγραφίας, της Φυσικής. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τις εξής δραστηριότητες: σύντομο εισαγωγικό βίντεο / αφήγηση για την ιστορία του «Νεράιδα» ομαδικά παιχνίδια και δραστηριότητες βασισμένες στο έντυπο υλικό (παιχνίδια ερωτήσεων κι απαντήσεων, διαδραστική ξενάγηση, παιχνίδια ρόλων, ζωγραφική/κατασκευές για το σπίτι κτλ.) 2

Διάρκεια: Το πρόγραμμα διαρκεί περ. 75-90 λεπτά και πραγματοποιείται στους εσωτερικούς χώρους του πλοίου, που αποτελούν και το χώρο της έκθεσης. Αριθμός συμμετεχόντων: μέγιστη συμμετοχή 25 μαθητές ανά πρόγραμμα, με δυνατότητα δημιουργίας 2 διαφορετικών υπο-ομάδων. Το πρόγραμμα πραγματοποιείται από εμψυχωτές με σπουδές και κατάρτιση την ιστορία, τα παιδαγωγικά και τη μουσειολογία. ΣΤΟΧΟΙ Με τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα ο μαθητής έχει τη δυνατότητα να: - κατανοήσει τη σχέση του ανθρώπου με τη θάλασσα σε διαφορετικές εποχές - εξοικειωθεί με το περιβάλλον του πλοίου και με βασικές ναυτικές έννοιες - αντιληφθεί τη σημασία του υλικού πολιτισμού και την αξία της μελέτης του - βελτιώσει τις δεξιότητες παρατηρητικότητας, κριτικής σκέψης, προσοχής, μνήμης - αναπτύξει πνεύμα συνεργασίας - εμπεδώσει ήδη υπάρχουσες γνώσεις - ενεργοποιήσει τη φαντασία και τη δημιουργικότητα του - αποκτήσει νέα ενδιαφέροντα και εμπειρίες - ψυχαγωγηθεί - ΤΟ ΕΝΤΥΠΟ ΥΛΙΚΟ Κατά τη διάρκεια του προγράμματος κάθε παιδί λαμβάνει 11 κάρτες, τυπωμένες και από τις δύο πλευρές. Η κάθε κάρτα έχει μία λέξη-κλειδί και περιλαμβάνει κείμενα, σκίτσα κι εικόνες με πληροφορίες που προτρέπουν σε in situ δραστηριότητες, αλλά και σε εμπειρίες εκτός μουσείου. ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ: (βλ. επισυναπτόμενη κάρτα) Τα παιδιά ακολουθούν μια κυκλική πορεία στο χώρο της έκθεσης του πλοίου προκειμένου να εντοπίσουν παλιά και νέα αντικείμενα, που σχετίζονται με την ιστορία ή με τη σημερινή πλοήγησή του. Στόχος: να εξοικειωθούν με τα εκθέματα του Μουσείου, να αναπτύξουν παρατηρητικότητα, κριτική σκέψη, φαντασία, να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν νέες γνώσεις κ εμπειρίες. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, το Μουσείο παρέχει ως βοηθητικά μέσα μολύβια και ξυλομπογιές. Στο τέλος του προγράμματος το κάθε παιδί συγκεντρώνει τις κάρτες του σε ένα φάκελο και τις κρατάει ως αναμνηστικό της επίσκεψης στο πλοίο. Μετά το πέρας του προγράμματος, το ίδιο έντυπο υλικό μπορεί να αποτελέσει αφορμή για περαιτέρω δραστηριότητες στο σχολείο. Ενδεικτικά αναφέρονται οι κάρτες: «πείραμα» για τη φυσική και τα εικαστικά, «καρτ-ποστάλ» για τα εικαστικά και τη γλώσσα, «περιπέτεια» για τη λογοτεχνία. 3

2. ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ - Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ Το Πλωτό Μουσείο Νεράιδα βρίσκεται ελλιμενισμένο στις εγκαταστάσεις της Μαρίνας Φλοίσβου, σε διαμορφωμένο χώρο περιπάτου και αναψυχής με παροχές για τους επισκέπτες (τουαλέτες, καφέ/εστιατόρια, πάρκο κτλ.), και πλησίον του Πάρκου Ναυτικής Παράδοσης, που φιλοξενεί το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ», το αντιτορπιλικό «Βέλος»-Μουσείο Αντιδικτατορικού Αγώνα, την Αθηναϊκή Τριήρη «Ολυμπιάς», το ιστιοφόρο «Ευγένιος Ευγενίδης», το καλωδιακό ατμόπλοιο «Θαλής ο Μιλήσιος», και το ιστιοφόρο πέραμα «Ευαγγελίστρια». Οι επισκέψεις απευθύνονται σε ομάδες μαθητών 8-12 ετών (τάξεις Γ-Δ-Ε-ΣΤ), διεξάγονται κάθε Τρίτη, Τετάρτη και Πέμπτη στις 9.30 και στις 11:30 π.μ. και έχουν συνολική διάρκεια περίπου 1,5 ώρας. Ο ανώτατος αριθμός ανά ομάδα είναι 25 παιδιά. Οι συνοδοί-εκπαιδευτικοί έχουν την αποκλειστική ευθύνη των μαθητών που συνοδεύουν και είναι παρόντες καθ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Κατά τις επισκέψεις, τα παιδιά μπορούν να έχουν μαζί τους νερό και κολατσιό, που μπορούν να καταναλώσουν εκτός μουσείου. Το Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου με την επωνυμία «Πλωτό Μουσείο Νεράιδα» καλύπτει το κόστος του εκπαιδευτικού προγράμματος, το εκπαιδευτικό υλικό, καθώς και τη δαπάνη μεταφοράς των μαθητών. Για τη συμμετοχή στα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι απαραίτητη η υποβολή της σχετικής αίτησης που είναι αναρτημένη στο www.neraida.org. Η προκαθορισμένη ημερομηνία και ώρα της επίσκεψης θα πρέπει να τηρούνται με ακρίβεια. Σε περίπτωση που το σχολείο επιθυμεί να ακυρώσει ή να τροποποιήσει την επίσκεψή του, παρακαλείται ο υπεύθυνος επικοινωνίας να ενημερώσει έγκαιρα. Για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία ή διευκρίνιση, μπορείτε να επικοινωνείτε ηλεκτρονικά στο neraida@latsis-foundation.org ή τηλεφωνικά στο 210 6282888. Για την καλύτερη προετοιμασία της επίσκεψης, οι συνοδοί εκπαιδευτικοί παρακαλούνται να διαβάσουν το ενημερωτικό κείμενο και τα συνημμένα έντυπα. Μετά την πραγματοποίηση της επίσκεψης, οι ίδιοι θα λάβουν ηλεκτρονικά και ένα σύντομο ερωτηματολόγιο, εν είδει αξιολόγησης του εκπαιδευτικού προγράμματος στο μουσείο και της αξιοποίησής του στην τάξη. 4

- ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ/ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ Δεν επιτρέπεται η φωτογράφιση στους χώρους του Πλωτού Μουσείου. Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση σε χώρους του πλοίου πέραν του χώρου της έκθεσης. Απαγορεύεται η κατανάλωση γευμάτων εντός του μουσείου, το άγγιγμα των εκθεμάτων, η χρήση κινητών τηλεφώνων. Για την προστασία του πλοίου, στους επισκέπτες δίνονται ποδονάρια τα οποία φορούν πριν από την είσοδό τους σε αυτό. Το Πλωτό Μουσείο Νεράιδα δεν διαθέτει πωλητήριο. - ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΑ ΑΡΧΕΙΑ Ενημερωτικό φυλλάδιο του Μουσείου. Δείγμα έντυπου υλικού (κάρτα με θέμα την ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ). 5