Εν δυνάμει λύση του περιουσιακού

01- KATHI_3-1_KATHI NEW 31/12/15 00:11 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 378 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Πλήρης) ΣHMEPA Εν δυνάμει λύση του περιουσιακού Η αποδοχή στο τ/κ κρατίδιο 3.000-4.000 Ε/κ που ενδεχομένως να θέλουν ανάκτηση των περιουσιών τους ΖΕΤΑ ΑΙΜΙΛΙΑΝΙΔΟΥ Στο Ανώτατο για 8.000 εργαζoμένους Το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει για την προσφυγή της κυβέρνησης σχετικά με την καταψήφιση των κανονισμών του ωραρίου καταστημάτων δηλώνει στην «Κ» η υπουργός Εργασίας Ζέτα Αιμιλιανίδου, σημειώνοντας ότι «οι 8.000 εργαζόμενοι που προσελήφθησαν λόγω του διευρυμένου ωραρίου αγωνιούν αν θα έχουν ή όχι δουλειά την επόμενη μέρα». Οικονομική, σελ. 4 ΓΡΑΦΟΥΝ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Οι χαμένοι πληρώνουν ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Ψάχνω τον Francis Underwood ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Να γλιτώσουμε από μία «χαμένη γενιά» ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Κυπριακό και Ενέργεια το 2016 ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ Η καλύτερη Κύπρος του κ. Αβέρωφ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Επικίνδυνο το 2016 ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ 2015: Η χρονιά που η ανθρωπότητα έκανε πισωγύρισμα ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Τολμώ να ελπίζω ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΦΙΛΗΣ Κινητικότητα λόγω ενεργειακού ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ Ελληνική διπλωματία και Kυπριακό ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Η τροχοδρόμηση της λύσης το 2015. Σελ. 7 Ν. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗΣ O στόχος της νέας χρονιάς. Σελ. 14 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Πρόδρομος Προδρόμου «Πετύχαμε πλειοψηφίες που φαίνονταν αδύνατες». Σελ. 9 Στέφανος Στεφάνου «Ο χρόνος δικαίωσε τις θέσεις του ΑΚΕΛ στο Kυπριακό». Σελ. 11 Σενέρ Ελτζίλ «Το ζήτημα της ασφάλειας στην Κύπρο δεν λύνεται με στρατεύματα». Σελ. 15 ΚΥΠΕ Αισιοδοξία των τραπεζιτών Μετά από χρόνια βλέπουν πέρα από τα προβλήματα Πολιτικοί στα χαρακώματα Οι κόντρες του 2015 Η χρονιά που πέρασε υπήρξε πλούσια από πολιτικές αψιμαχίες, που δημιούργησαν νέα δεδομένα στο κυπριακό πολιτικό σκηνικό, θέτοντας τις βάσεις εκείνες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν σημαντικές ανακατατάξεις στον κομματικό χάρτη, αμέσως μετά τις βουλευτικές εκλογές του 2016. Η «Κ» ξεχώρισε τις καλύτερες στιγμές του 2015 και τις παρουσιάζει. Σελ. 16 Η μοιρασιά της εκλογικής πίτας Ονόματα ενόψει βουλευτικών Με τη χρονιά να έχει γυρίσει, είναι ακριβώς ο χρόνος που πιέζει πλέον τις ηγεσίες των κομμάτων να πάρουν αποφάσεις ως προς τον καταρτισμό των ψηφοδελτίων, με τους Αριστίδην να παίζουν και τον δικό τους ρόλο. Η ονοματολογία καλά κρατεί για όλα τα κόμματα, καθώς και οι ενδεχόμενες «μεταγραφές» σε πόλεις και επαρχίες. Σελ. 10 Θα χρειαστούν ακόμα πολλούς καφέδες, μεγάλη υπομονή και γερά νεύρα στη νέα χρονιά ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο τ/κ ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί στον δρόμο για τη λύση! Καλή χρονιά, υγεία και είθε η μόνιμη ειρήνη να είναι το δώρο που φέρνει μαζί του το 2016! Με περισσότερη αισιοδοξία από κάθε προηγούμενη χρονιά αντικρίζουν οι επικεφαλής των μεγάλων τραπεζών τη νέα χρονιά. Μετά από αρκετά χρόνια, οι ισχυροί άνδρες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εστιάζουν στις προοπτικές και τις ευκαιρίες ανάπτυξης της νέας χρονιάς, παρά το γεγονός πως παραδέχονται πως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν ένα σημαντικό πρόβλημα. John Patrick Hourican, Νικόλας, Bert Pijls και Kirill Zimarin τοποθετούνται στην «Κ» για τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες της νέας χρονιάς. Οικονομική, σελ. 3 ΑΠΕ Η Κύπρος και η διπλωματία σε κίνηση Ταξίδια και πρωτοβουλίες του Προέδρου στο εξωτερικό έφεραν οφέλη Η Προεδρία Αναστασιάδη, ειδικότερα τους τελευταίους μήνες τoυ 2015, κινήθηκε σε εντονότατους διπλωματικούς ρυθμούς, εφόσον κατεγράφη διπλωματικός συνωστισμός στη Λευκωσία. Τα δεδομένα για τη χώρα ως προς την εξωτερική πολιτική και την εξωστρέφεια πέραν του κυπριακού προβλήματος, είχαν αρχίσει από νωρίτερα το 2015 να αλλάζουν με τις πρωτοβουλίες σε διεθνές επίπεδο για επίλυση διεθνών κρίσεων, αλλά ούσα ευρισκόμενη στην πρώτη γραμμή των εξελίξεων της Ανατολικής Μεσογείου. Η εικόνα, χρονολογικά, συμπεριλαμβάνει δεκάδες αποστολές στο εξωτερικό, αλλά και αντίστοιχες επισκέψεις στην Κύπρο, από τις οποίες η χώρα μετράει οφέλη. Σελ. 8 Οι 100 μέρες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ Οι φόβοι του υπ. Οικονομικών «Δεν γίναμε ούτε Γερμανία ούτε οικονομική υπερδύναμη» Τόσες μέρες έχουν μεσολαβήσει από τις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου μέχρι και σήμερα και δεν ήταν αρκετές για να λειτουργήσουν επικουρικά στην προσπάθεια του κ. Αλέξη Τσίπρα να κάνει την κυβέρνησή του περισσότερο συνεκτική. Το σχήμα ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, παρά τη σχετική ευκολία με την οποία στηρίζει στη Βουλή τα μνημονιακά νομοσχέδια, αρχίζει ολοένα και περισσότερο να παρουσιάζει δείγματα σοβαρής δυσαρμονίας. Σελ. 22 Προσπάθεια απεγκλωβισμού από το τέλμα του περιουσιακού στο οποίο περιήλθαν οι συνομιλίες καταβάλλεται στην παρούσα φάση. Διέξοδο από την πολυπλοκότητα του περιουσιακού παρέχει πρόταση προς την τ/κ πλευρά όπως δεχθεί ότι πιθανότατα να υπάρχουν Ελληνοκύπριοι που δεν θα θέλουν αποζημιώσεις αλλά να ανακτήσουν τις περιουσίες τους έστω και υπό τ/κ διοίκηση. Ο αριθμός τους, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, εκτιμάται ότι θα είναι τρεις με τέσσερις χιλιάδες. Παράλληλα, η Τουρκία φαίνεται να < Πώς ανέβηκε το Κυπριακό στην ατζέντα της Τουρκίας. στέλνει μηνύματα λευκού καπνού ως προς την ενδεχόμενη λύση. Πηγή προσκείμενη στο προεδρικό περιβάλλον στην Άγκυρα λέει στην «Κ» ότι μετά τη λύση «η Τουρκία αναλαμβάνει ρόλο εγγυήτριας της ασφάλειας του τ/κ ιδρυτικού κράτους». Πηγή στη Λευκωσία απαντά ότι ενδεχόμενη κατοχύρωση και θεσμικά εγγύησης της τ/κ συνιστώσας πολιτείας από την Τουρκία θα είναι χειρότερη και από τις σημερινές εγγυήσεις. Σελ. 4-5 Ο Χάρης Γεωργιάδης μέσω συνέντευξής του στην «Κ» φροντίζει να κρατά τους πάντες προσγειωμένους ενόψει 2016, τονίζοντας πως στη χώρα απλώς δόθηκε μία δεύτερη ευκαιρία, αλλά δεν έχει καταστεί οικονομική υπερδύναμη. Αν δεν πάρουμε την τελευταία δόση από το πρόγραμμα στήριξης, σχολιάζει ο υπουργός Οικονομικών, δεν θα είναι καταστροφή, αλλά σίγουρα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο: «τόσο γιατί πρόκειται για φθηνό δανεισμό όσο και γιατί θα στείλει τα λανθασμένα μηνύματα στους κριτές της οικονομίας, τους οίκους αξιολόγησης». Σελ. 6 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Στην καινούρια χρονιά Οι λέξεις που γράφτηκαν, οι εκατομμύρια προτάσεις που περιέγραψαν πολυεπίπεδα τη χρονιά που μας αποχαιρέτησε, θα βρουν, εν πολλοίς, την εννοιολογική τους πλήρωση ελέω χρόνου, φέτος. Σε όλα τα μεγάλα μας θέματα, στην οικονομία, στο Κυπριακό, στην κοινωνία, τα δεδομένα αναμένεται να αποσαφηνιστούν και να ξεκαθαρίσουν ως προς τον δρόμο που πρόκειται ν ακολουθήσουν. Ζητούμενο είναι τα διδάγματα των όσων προηγήθηκαν να γίνουν φάρος για τα όσα θα επέλθουν, ώστε γνώμονας την καινούρια χρονιά να είναι το συλλογικό καλό και η κοινωνία δικαίου, πέρα από την παρατεταμένη αρχή της εξατομίκευσης που συρρικνώνει τη δύναμη της συλλογικής θέλησης. Ας είναι αυτή η σκέψη που θα καθορίζει τις αποφάσεις και τις προτεραιότητες τόσο των πολιτικών ταγών όσο και των αξιωματούχων της χώρας. Εποχή για «καλέσματα» Σελ. 15 Tην Κυριακή 10 Ιανουαρίου με την «Κ» ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ» ΔΙΗΓΗΜΑ «Φεύγοντας ο χρόνος μες στον καινούργιο» ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Χρυσές σφαίρες Τα κινηματογραφικά βραβεία προάγγελοι των Οσκαρ. Τι ξεχωρίσαμε από τις προτεινόμενες για βραβείο ταινίες. «Τον περασμένο Οκτώβρη ήμουνα στη Χάγη. Ένα βράδυ κάποιος ήρωας διηγήματός μου ξεγλίστρησε από το ξενοδοχείο...» Η «Καθημερινή» υποδέχεται το 2016 με πρωτότυπο κείμενο του συγγραφέα Χρίστου Χατζήπαπα. Χρ. Παπακαλιάτης Επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Χριστόφορος Παπακαλιάτης μιλάει στην «Κ» για τη νέα του ταινία, τη ζωή του και το σήμερα. ΚΡΙΤΙΚΗ Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

02-KATHI NEW_Master_cy 30/12/15 23:35 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Το Κυπριακό είτε το θέλουμε είτε όχι θα ορίζει τις ζωές μας όσο μένει άλυτο ή καλύτερα αρρύθμιστο. Η ανασφάλεια με την οποία περιβάλλεται η ευρωπαϊκή Κύπρος λόγω του γεγονότος ότι είναι ανοικτό το πολιτικό μας πρόβλημα είναι κοινός τόπος ότι αποτρέπει τις όποιες μεγάλες επενδύσεις στον τόπο μας, ο οποίος ως προγεφύρωμα της Ε.Ε. στο μαλακό υπογάστριο της Μέσης Ανατολής θα έπρεπε υπό κανονικάς συνθήκας να προσελκύει τις μεγάλες επενδύσεις όπως η γύρη τις μέλισσες. Από την άλλη, είναι δίκαιο ότι λύση διζωνικής ομοσπονδίας αντιβαίνει ενδεχομένως στην ουσία της το ευρωπαϊκό κεκτημένο και όσοι επιμένουν ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν θα εφαρμόζονται πλήρως δεν έχουν κι άδικο. Ωστόσο, πόσο πιο δίκαιο είναι να παραμένει η πατρίδα μας μοιρασμένη, παρά να επιστρέψει ένα τμήμα των προσφύγων και οι άλλοι να αποζημιωθούν για τις περιουσίες που έχασαν; Πρέπει να διερωτηθούμε, επίσης, γιατί η Τουρκία, στην παρούσα συγκυρία παρουσιάζεται έτοιμη να πάει σε μία λύση, ενώ τα προηγούμενα 41 χρόνια εμπόδιζε κάτι τέτοιο να συμβεί; Η απάντηση είναι απλή. Διότι τώρα θεωρεί ότι είναι η πιο κατάλληλη ώρα να κεφαλαιοποιήσει όσα πέτυχε με την εισβολή και την παρέλευση 41 ετών. Η Τουρκία ξέρει πολύ καλά ότι εμείς είμαστε οι ηττημένοι ενός πολέμου, όσο άδικος κι αν ήταν αυτός. Κι όταν λέω «εμείς», εννοώ Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους. Οι τελευταίοι, μάλιστα, βίωσαν στην πλειοψηφία τους την κατοχή στο πετσί τους τέσσερις δεκαετίες. Τώρα, λοιπόν, η Άγκυρα κρίνει ότι θα πρέπει να κεφαλαιοποιήσει και για να αποσύρει τα στρατεύματα Οι χαμένοι πληρώνουν της θα πρέπει να πάρει από τους ηττημένους ανταλλάγματα. Θα πρέπει να πληρώσουμε τον λογαριασμό άσχετα με το πόσο φταίμε εμείς, που φταίμε, άμα θυμηθούμε την προ του 74 εποχή, και πόσο φταίνε οι πρώην αποικιοκράτες. Η Τουρκία, λοιπόν, με όλα τα τριγύρω μέτωπα ανοικτά, προσδοκά στη συνδρομή των Αμερικανών έτσι ώστε να μην απολέσει ερείσματα και εδάφη από την κρίση στην περιοχή, αλλά και να γίνει εταίρος στο παιχνίδι των υδρογονανθράκων στη Λεκάνη της Λεβαντίνης. Παράλληλα, θέλει να αποκτήσει και ένα ευρωπαϊκό πρόσωπο που θα το κατορθώσει μόνο μέσω Βρυξελλών, από τις οποίες έχει να παίρνει ήδη μερικά δισεκατομμύρια ευρώ για το γεγονός ότι αποτελεί ανάχωμα για τους πρόσφυγες που η Ευρώπη και ιδιαίτερα η Γερμανία δεν τους θέλει πια ούτε ζωγραφιστούς. Ποιες είναι, λοιπόν, οι κόκκινες γραμμές της τουρκικής πλευράς στο Κυπριακό; Τουτέστιν, τι θέλει να πάρει για να συναινέσει σε μία λύση; Θέλει μία τ/κ πολιτεία, στο πλαίσιο μιας διζωνικής ομοσπονδίας που θα είναι και μέλος της Ε.Ε., την οποία με τον ένα ή τον άλλον τρόπο θα εγγυάται. Δηλαδή, θέλει έναν βραχίονα στην Ε.Ε. Αυτός είναι ο λογαριασμός κι αυτόν καλούμαστε να διαχειριστούμε. Πρέπει, λοιπόν, γνωρίζοντας ότι οι χαμένοι πληρώνουν και αν δεν πληρώσουν δεν ξεχρεώνουν, να αποφασίσουμε αν θέλουμε λύση ή αν προτιμούμε να ρισκάρουμε αυτό που ο Ερντογάν μάς προειδοποιεί ότι θα γίνει αν δεν λυθεί το Κυπριακό το 2016: «διαφορετικά, οι δύο πλευρές θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους σε εναλλακτικές στρατηγικές, ακόμη και σε μία λύση δύο κρατών». paraschosa@kathimerini.com.cy ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ O κεφάτος Νίκαρος και το αίνιγμα του Νταβός Λίγο πριν το 2015 φύγει ανεπιστρεπτί, ο Νίκαρος και ο Μουσταφάς έφτιαξαν το δικό τους επεισόδιο με «Πατάτες Αντιναχτές», με επιρροές και από το «Φακκάτε τους». Με τα παραλειπόμενα, τα χαμόγελα και τα τρανταχτά γέλια... Το κοινό μήνυμα των δύο ηγετών ήταν, όσο και να σχίζουν τα ιμάτιά τους οι επαγγελματίες απορριπτικοί, ένα τηλεοπτικό επεισόδιο από το μέλλον. Μη σας πω, από το μακρινό μέλλον... Από μία ομόσπονδη Κύπρο, η οποία, χωρίς σοβαρά προβλήματα, έστησε τους δύο ηγέτες της (πιθανόν και κατόχους του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης) να ευχηθούν για τα Χριστούγεννα τα καλύτερα στις δύο κοινότητες... Το λάθος, όπως μου ανέφερε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΔΗΣΥ που παρακολουθεί με κριτικό μάτι τα ανοίγματα του Νίκαρου, ήταν που το συγκεκριμένο επεισόδιο προβλήθηκε τόσο νωρίς. Γιατί, όπως υποστηρίζει το στέλεχος: «αμέσως μετά τις γιορτές τα χαμόγελα θα εκλείψουν και όλοι θα προσγειωθούν στη σκληρή πραγματικότητα. Μη σας πω ότι θα κοπεί και η σειρά συνομιλίες που όντως μας έδωσε ενδιαφέροντα επεισόδια». Ο ίδιος, μάλιστα, υποστηρίζει πως δεν είναι από τους απαισιόδοξους που βρίσκουν μόνο αρνητικά στην προσέγγιση Νίκαρου-Μουσταφά, αλλά από τους προσγειωμένους «που τα έλεγαν έγκαιρα και προέτρεπαν τον Αναστασιάδη και άλλους να κρατάνε και μία πισινή». Η τελευταία του κουβέντα,πάντως, ήταν ότι τις ίδιες θέσεις υποστηρίζει και ο Αρχιεπίσκοπος, ο οποίος γνωρίζει «τα πάντα καλύτερα από τον καθένα». Μου υπέδειξε δε ότι οι δηλώσεις και αντιδηλώσεις Μουσταφά-Νίκαρου και των εκπροσώπων τους αποτελούν άτσαλη προσπάθεια για ανώμαλη προσγείωση στην πραγματικότητα. Η βασική μου πηγή, ωστόσο, ο κ. Πάμπος, έχει άλλη άποψη. Ότι η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει προς το τέλος Ιανουαρίου, όταν όλοι οι πρωταγωνιστές θα συναντηθούν στο Νταβός και όπως μου είπε χαμογελώντας ίσως γυρίσουν όχι απλώς νέο επεισόδιο της σειράς, αλλά... τηλεταινία. Επέμενε, πάντως, πως «ο Νίκαρος είναι μία χαρά, ευδιάθετος, healthy και γεμάτος αισιοδοξία. Λες και μόλις τώρα ανέλαβε και μόλις τώρα άρχισε τις συνομιλίες με τον Μουσταφά, καμιά σχέση με τα νεύρα που του κρατούσε τις προάλλες». Με ενημέρωσε, πάντως, ότι ο Νίκαρος ζήτησε πρόσφατα να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ και αδελφικό του φίλο Τζο, ενώ μίλησε και με τον Τσίπρα, τον οποίο θα υποδεχθεί στο Προεδρικό στις 16 Ιανουαρίου. Η μάνταμ του Φούλη με ενημέρωσε, γεμάτη άγχος, πως αν και εορταστικό το κλίμα, ο αρχηγός έχει τα νευράκια του. Μία ο Χαμπουλλάς, μία ο Θεμιστοκλέους και μία η εσωκομματική μουρμούρα για την κατάρτιση του ψηφοδελτίου έχουν προκαλέσει πονοκέφαλο διαρκείας στον καημένο τον Φούλη. Σε τέτοιο, μάλιστα, βαθμό που δεν αποτόλμησε καν να σερβίρει μπάμιες για μεσημεριανό στους εργαζομένους του Mall που τους κυνηγούν όλα τα υπόλοιπα κόμματα. «Αν είχε χιούμορ θα σέρβιρε αμπελοπούλια!» επενέβηκε τρίτο άτομο που συμμετείχε στη συζήτηση με τη μάνταμ του Φούλη να δαγκώνει το δάκτυλό της! Κάποιοι στον ΔΗΣΥ, πάντως, δεν έχουν ξεχάσει την πικρή γεύση που άφησαν τα αμπελοπούλια του Χαμπουλλά και τον περιμένουν για εξηγήσεις μετά τις γιορτές. Ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους δήλωσε επανειλημμένα ότι ο γενικός εισαγγελέας τα έχει μαζί του, ενώ δεν εξαντλεί την αυστηρότητά του και σε άλλες περιπτώσεις βουλευτών, υπουργών ή άλλων κρατικών αξιωματούχων. Αν και δεν έχω καμιά διάθεση να στηρίξω τον Θεμιστοκλέους, ούτε και να εκνευρίσω τον Κωστάκη, γιορτάρες μέρες, σας αποκαλύπτω πως, σύμφωνα με όσα μαθαίνω στα χέρια του πρέπει να έχουν φθάσει καταγγελίες για επανειλημμένες τροχαίες παραβάσεις για μία πολύ γνωστή κρατική... αξιωματούχα. Η συγκεκριμένη που γράφει στα παλαιότερα των άκομψων υποδημάτων της τους πάντες, γράφει και τους αστυνομικούς της τροχαίας όταν επανειλημμένα τη σταματούν να τρέχει μιμούμενη τον τυφώνα Κατρίνα. Ωστόσο, σύμφωνα με όσα ακούω, η συγκεκριμένη αξιωματούχα ούτε στην κρίση του λαού δεν θα αφεθεί, όπως το Χαμπουλλούδιν... Γιατί; Η κ. Γιαννούλλα μου έδωσε νέες πληροφορίες για τις μάχες που διεξάγονται στο κόμμα του λαού για μία θέση στο ψηφοδέλτιο. Δύο στελέχη φαίρονται να το έχουν παρατραβήξει, αφού επιχείρησαν έμμεση αυτοπροβολή σε κομματική συγκέντρωση (δεν είναι η πρώτη φορά), γεγονός που προκάλεσε συζητήσεις και σχόλια. Ο Άντρος, ήρεμος όπως πάντα απέδωσε το φαινόμενο στο ότι το ΑΚΕΛ εκσυγχρονίζεται αντιγράφοντας τα κακά άλλων. «Χωρίς, όμως, να γίνεται τόσο κακό όσο τα άλλα κόμματα» όπως φέρεται να είπε. ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπορεί το 2016 να βρει την Κύπρο με άλλα δύο νέα τηλεοπτικά κανάλια; Αληθεύει ότι ο υπερ-υπουργός Σωκράτης ανησυχεί ότι χάνει δρόμο έναντι νέας, ξένων συμφερόντων, κίνησης; ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ H άποψή σας Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν στο Παρίσι 195 χώρες μπορεί να αντιμετωπίσει τα καυτά περιβαλλοντικά προβλήματα, με πρώτο την υπερθέρμανση του πλανήτη; Με άριστα το 10 ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 1014 ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ημέρες* ΝΑΙ 29% 71% ΟΧΙ Σύνολο Ψήφων: 269 Απαισιόδοξη εμφανίζεται η πλειοψηφία των αναγνωστών που πήραν μέρος στην ψηφοφορία της ηλεκτρονικής «Κ» ως προς την αποτελεσματικότητα της συμφωνίας που επιτεύχθηκε στο Παρίσι για το κλίμα. Στο ερώτημα αν μπορούν να αντιμετωπιστούν τα περιβαλλοντικά προβλήματα, ποσοστό πέραν του 71% απάντησε αρνητικά. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι εγεγγραμμένοι χρήστες στο site της «Κ» www.kathimerini.com.cy 1Στα presentations. Συνεχίζονται από το Δημόσιο της Δημοκρατίας τα διάφορα presentations προς Τουρκοκυπρίους για το πώς δουλεύουν τα πράγματα και το τι κάνουμε εμείς για να το μάθουν και εκείνοι, σε περίπτωση λύσης. Εμπρός για μία νέα γενιά από golden boys 2Στο ποιος λείπει. Πηχυαίοι οι τίτλοι στις εφημερίδες για το ποιοι θα κάτσουν στο σκαμνί για τη Λαϊκή, με όλα τα ονόματα πλην ενός που δεν θα κάτσει. Αυτός τελικά, είναι κάτι μεταξύ «Σκοτεινού Χωριού» και του κακού στον Harry Potter: Δεν μιλάμε ποτέ για αυτόν, δεν λέμε ποτέ το όνομά του! Κάνουμε Focus μόνο στον περίγυρό του. 3Στο στημένο. Μία γίνεται, άντε και δύο, αλλά τρεις και χωρίς να το παίξεις, κάτι πάει λάθος. Τρεις σερί χρονιές το φλουρί στη βασιλόπιτα του ΔΗΚΟ πέφτει στον πρίγκιπα. Δεν ξέρω αν ισχύει το όποιος κερδίζει στο φλουρί, χάνει στα ποσοστά. Θα δείξει. 4Στον αναποφάσιστο. Ο Clooney Σιζόπουλος (που ακόμη να προβεί σε αντι-καταγγελίες για τις botox καταγγελίες) έχει κάνει τα νεύρα των «Άντε να λύσουμε, να ξεκινήσουμε / και τους βαρέθηκα, δεν τους μπορώ / να ξενυχτήσουμε και να μεθύσουμε / να τους ξεχάσουμε όλους εδώ» (στίχοι, Α. Δήμας) ΕΔΕΚιτών σε Λευκωσία και Λεμεσό πουρέ. Ακόμη να αποφασίσει πού θα κατέβει στις βουλευτικές. Μία απόφαση είναι, όχι επεισόδια από «Τα Μυστικά της ΕΔΕΜ», για να έχει και συνέχειες 5Στο πιπέρι. Η γ.γ. της νεολαίας των Οικολόγων θέλει πιπέρι στο στόμα: Πέραν των προστίμων, είπε, που οι πολιτικοί δεν πληρώνουν, έχουν βγάλει το σχοινί και το παλούκι και για άλλα. Είπε. Απορώ: αυτή η ατάκα αγγίζει την τελειότητα ή το νέο ήθος που ψάχνει ο Περδίκης; Οέο; 6Στην ανακωχή. Με τον πλέον επίσημο τρόπο το ΑΚΕΛ δήλωσε πως λόγω των ημερών θα απέχει από τον σχολιασμό των πολιτικών γεγονότων. Για λίγο ξαποσταίνουν οι σύντροφοι, παίζοντας με τις τάπες των βαρελιών και πίνοντας ουισκούδκια. 7Στα νεύρα. Και ο υπ. Μεταφορών κ. Δημητριάδης εκνευρισμένος με τον Οδυσσέα; Ε τελικά αυτός δεν είναι γενικός ελεγκτής, παιδί μου, * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. αυτός είναι γενικός εκνευριστής 8Στα γέλια. Πατατοfakate τους έγιναν Αναστασιάδης-Ακιντζί ως προς το βίντεο με τις χριστουγεννιάτικες ευχές. Και, ως είθισται, τα παραλειπόμενα είχαν περισσότερη ουσία από το ίδιο το σκετς 9Στο μενού. Ανεβήκανε οι καινούριες limo στο Τρόοδος και εκεί τις περίμενε healthy menu: Μακαρόνια φούρνου, σούβλα, γαλοπούλα, ζιβανία Λοέλ (λολ!). Όλοι φάγανε και σπάσανε, μόνο ο Βίκτωρας δεν, διότι ήταν ο μόνος που πήρε το ταπεινό του ΙΧ και κατέβηκε οδηγώντας στη χώρα. Για αυτό έχει ρέψει το πλάσμα. Γιατί οδηγείται μόνος του Στην καλλιτεχνία. Η ενσαρκωμένη περμανάντ, Αντιγόνη Πε- 10 ρικλέους Παπαδοπούλου, παρουσιάζει τη δεύτερη ατομική της έκθεση ζωγραφικής υπό τον τίτλο «Καλλιτεχνικές αναζητήσεις». Ωραία επαγγελματική στροφή. Ειδικά όταν συνειδητοποιείς ότι οι πολιτικές σου αναζητήσεις δεν σε βγάζουν και πουθενά Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος e-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540 Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550 ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

03-ADV PEIREOS-1_Master_cy 30/12/15 19:10 Page 1

04-POLITIKH_Master_cy 30/12/15 23:06 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 3.000-4.000 Ε/κ να ανακτήσουν περιουσίες τους στο τ/κ κρατίδιο Η λύση στο γόρδιο δεσμό του περιουσιακού Των ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ και ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Οι πλευρές θα απεγκλωβιστούν από το τέλμα του περιουσιακού που έμειναν κολλημένες μόνο αν η τ/κ πλευρά αποδεχθεί ότι υπάρχουν Ελληνοκύπριοι που θέλουν πίσω την περιουσία τους και δεν αποδέχονται αποζημιώσεις, όπως είπε στην «Κ» αρμόδια πηγή. Ο αριθμός αυτών που ενδεχομένως να θέλουν να ανακτήσουν τις περιουσίες τους έστω υπό τ/κ διοίκηση εκτιμάται ότι είναι γύρω στις τρεις με τέσσερις χιλιάδες. Αυτό, στο πλαίσιο της εντατικής προσπάθειας που καταβάλλεται για λύση (μη λησμονώντας ότι τίποτα δεν συμφωνείται αν δεν συμφωνηθούν όλα) και ενώ στην παρούσα φάση η ατμομηχανή των συνομιλιών προσπαθεί να βρει έξοδο από λαβύρινθο του περιουσιακού. Πώς, όμως, έχουν τα πράγματα μέχρι στιγμής: Με τις τρεις συναντήσεις μεταξύ Αναστασιάδη-Ακιντζί στις 7, 14 και 29 Ιανουαρίου, την «προϋπολογισθείσα» αλλά μη αναγγελθείσα άτυπη πενταμερή ή πολυμερή στο Νταβός 20-23 του μήνα, και τις, πιθανότατα δύο αντί μιας, εκθέσεις γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό, επίσης εντός Ιανουαρίου, Μπαν γκι Μουν και Έσπεν Μπαρθ Άιντε επιχειρούν να διαμορφωθεί σαφής εικόνα και τον Φεβρουάριο και να τροχοδρομηθεί πορεία προς το τελικό πάρεδώσε και την οριστική διευθέτηση. Το 2015, χωρίς άλλο, αποτέλεσε μία από τις πιο ενδιαφέρουσες χρονιές στην ιστορία των διαπραγματεύσεων του Κυπριακού, με τις προσδοκίες να βρίσκονται σήμερα στο ζενίθ, από το ναδίρ στην αρχή της χρονιάς εν μέσω τουρκικής Navtex και παραβιάσεων της κυπριακής ΑΟΖ από το «Μπαρμπαρός». Τώρα οι εξελίξεις πλησίασαν σε τόσο κομβικό σημείο, που αν σύντομα δεν ξεκαθαριστεί ότι οι εναπομείνασες κεφαλαιώδεις διαφορές μπορούν να επιλυθούν, τα πράγματα εύκολα μπορούν να υποτροπιάσουν. Σε βαθμό, μάλιστα, που αν δεν υπάρξει αλλαγή πλεύσης (να παραμεριστεί για κάποιο διάστημα η συζήτηση της ουσίας προς χάρη των «μεγάλων ΜΟΕ»), η διαδικασία να κινδυνεύει να καταρρεύσει πλήρως. Ο Ιανουάριος αυτός είναι από τους ιδιαίτερα σημαντικούς μήνες στη φάση της διαδικασίας, καθώς: Πρώτον, υπάρχουν τρεις συναντήσεις των δύο ηγετών (7, 14 και 29 του μήνα) στις οποίες θα ξεκαθαριστεί αν μπορούν να φτάσουν σε σύγκλιση επί του περιουσιακού. Δεύτερον, θα εκδοθεί μία και πιθανόν δύο εκθέσεις του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό (ΟΥΝΦΙΚΥΠ και καλές υπηρεσίες), θα ενημερωθεί το Σ.Α. για την πορεία των διαπραγματεύσεων και θα εκδοθεί το ψήφισμα ανανέωσης της θητείας του ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Τρίτον, οι δύο ηγέτες και οι ηγέτες των εγγυητριών δυνάμεων θα βρίσκονται μεταξύ 20-23 Ιανουαρίου στο Νταβός της Ελβετίας για να συμμετάσχουν στις εργασίες του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, έπειτα από πρόσκληση του γενικού διευθυντή του Φόρουμ Έσπεν Μπαρθ Άιντε, ο οποίος τυγχάνει να είναι και ο ειδικός σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό. Το στήσιμο του σκηνικού της ταυτόχρονης παρουσίας των πέντε στο Νταβός (θα είναι ασφαλώς και άλλοι ηγέτες, όπως ο Μπαν γκι Μουν, ηγέτες από ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία, Ε.Ε. κ.λπ) θυμίζει πενταμερή, κάτι που βέβαια αρνούνται όλοι οι προσκληθέντες, οι οποίοι προφανώς αποδέχθηκαν να μεταβούν στο Νταβός για την επίλυση των μεγάλων οικονομικών προκλήσεων της ανθρωπότητας. Στην έκθεση που θα υποβάλει ο κ. Άιντε στο Σ.Α. θα σημειώνεται ότι ωρίμασε ο χρόνος για να ανοίξουν και τα θέματα εδαφικού και ασφάλειας, αναφέρουν πηγές της «Κ», παρόλο που ο κ. Ακιντζί επιμένει ότι θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω πρόοδος στο περιουσιακό και μετά να ανοίξουν. Με αγανάκτηση για το γεγονός ότι ο κ. Γιούνκερ δεν πιέζει για πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου στη λύση, μίλησε στην «Κ» πηγή στη Λευκωσία. Πόση πρόοδος σημειώθηκε; Το τελευταίο διάστημα το Κυπριακό εκπέμπει τεράστια μεγέθη θετικής ενέργειας. Σ αυτό συντελεί το θετικό κλίμα στις σχέσεις Αναστασιάδη Ακιντζί, οι αναφορές τους για πρόοδο, οι ιδιαίτερα αισιόδοξες δηλώσεις και μηνύματα του Έσπεν Μπαρθ Άιντε και η συνοδευόμενη από υπεραισιόδοξες δηλώσεις και προτροπές κινητοποίηση σε πολύ υψηλό επίπεδο μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, που επισκέφθηκαν την Κύπρο. Παράγοντας που έχει ικανοποιητική γνώση των διαπραγματεύσεων, περιέγραψε την ατμόσφαιρα στις συνομιλίες ως εξής: Υπάρχει θετική ατμόσφαιρα μεταξύ των ηγετών, αυτό που περιγράφεται ως πρόοδος, στην ουσία είναι η επαναβεβαίωση των συμφωνηθέντων μεταξύ Χριστόφια Ταλάτ (που αρνούνταν ο Έρογλου) και σ όποιο νέο σημείο σημειώθηκε σύγκλιση, αυτό οφείλεται σε υποχώρηση της πλευράς μας. Κυβερνητική πηγή απορρίπτει κατηγορηματικά το τελευταίο. Ενώ σε σχέση με το περιουσιακό, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς αν οι τρεις συναντήσεις του Ιανουαρίου θα οδηγήσουν σε σύγκλιση. Πάντως, εκτιμάται ότι ο Φεβρουάριος θα δώσει μία σαφή εικόνα ως προς τις προοπτικές. Μάλιστα, αρμόδια πηγή στη Λευκωσία αναγνωρίζει ότι οι πλευρές έμειναν εγκλωβισμένες στο περιουσιακό, ωστόσο εκτιμά ότι δεν θα είναι δύσκολο να απελευθερωθούν και να προχωρήσουν, αν η τ/κ πλευρά αντιληφθεί και αποδεχθεί ότι η ε/κ δεν θα ψηφίσει λύση χωρίς κατοχύρωση του δικαιώματος Ελληνοκυπρίων που ενδεχομένως να μη δέχονται αποζημίωση και να θέλουν πίσω την περιουσία τους έστω υπό τ/κ διοίκηση. Ιδιαίτερα όταν γνωρίζει, βάσει υπολογισμών που έχουν ήδη γίνει, ότι ενδεχομένως να πρόκειται για τρεις με τέσσερις χιλιάδες ιδιοκτητών. Γενικά, φαίνεται ότι κάποια ζητήματα που στην αρχή ο Ακιντζί έδειξε να αποδέχεται, δεν γίνονται αποδεκτά από την Τουρκία, με αποτέλεσμα να αποσυρθούν από το τραπέζι. Ωστόσο, πέραν των δικαιωμάτων των προσφύγων, όπου με σαφήνεια, πιο πρόσφατα στη δημοσιογραφική διάσκεψη της Τρίτης, ο Ακιντζί μιλά για λύση μέσω ανταλλαγής και αποζημίωσης, υπάρχει άρνηση να δεχθεί το δικαίωμα των Ελληνοκυπρίων να αγοράζουν περιουσία στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία, ακόμη και μετά από πέντε χρόνια. Στο θέμα αυτό, ελληνοκυπριακή πηγή μίλησε με αγανάκτηση για τον Αβεβαιότητα για τις εκθέσεις πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, που θα μπορούσε αντί των υπεραισιόδοξων δηλώσεων και της υποστήριξης προς την Τουρκία, να πιέζει για πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Ο κ. Γιούνκερ δεν ήταν ο μοναδικός που ύψωσε τους τόνους της αισιοδοξίας βάσει της ενημέρωσης του κ. Άιντε. Ο Τζον Κέρι ερχόμενος στην Κύπρο άφησε λίγο έως πολύ να εννοηθεί ότι βρισκόμαστε σε ακτίνα συμφωνίας. Ωστόσο, με την επιστροφή του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ενημερώθηκε πως παρά την καλή ατμόσφαιρα στις διαπραγματεύσεις, η υπερπήδηση σημαντικών εμποδίων για την ώρα είναι δύσκολη. Κυβερνητική πηγή μας είπε σχετικά πως «πιστεύει ότι οι δυτικοί υπουργοί Εξωτερικών που επισκέφθηκαν την Κύπρο κατόπιν προτροπής του κ. Άιντε είδαν ιδίοις όμμασι τις δυσκολίες και αντιλήφθηκαν ότι αν δεν υπερπηδηθούν δεν θα φτάσουμε σε λύση. Αλλά κι ο Μπαν γκι Μουν, που διακαώς θέλει να λυθεί το Κυπριακό στη θητεία του, αναγνωρίζει σε συνομιλητές του την ύπαρξη δυσκολιών και ξεκαθαρίζει ότι δεν θα ήταν τελικά κι η μεγάλη απογοήτευση αν δεν συμβεί μέσα στο 2016. «Πάντα κάτι συμβαίνει και δεν λύνεται το πρόβλημα» φέρεται να είπε πρόσφατα σε συνομιλητή του. Στο ζήτημα της Έκθεσης ή των Εκθέσεων του γενικού γραμματέα, τα πράγματα παραμένουν θολά. Παρά την αρχική πρόθεση της Γραμματείας να εκδοθεί μόνο η έκθεση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ με 2-3 παραγράφους για τις Καλές Υπηρεσίες (λόγω και της ευαίσθητης φάσης των συνομιλιών) ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε επιθυμεί χωριστή Έκθεση, με στόχο να βάλει το δικό του στίγμα στη διαδικασία, αλλά και να χρησιμοποιήσει το χαρτί της (και του ψηφίσματος που θα ακολουθήσει) για άσκηση πιέσεων προς τις πλευρές. Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι στην έκθεση που θα υποβάλει ο κ. Άιντε θα σημειώνεται ότι ωρίμασε ο χρόνος για να ανοίξουν και τα θέματα εδαφικού και ασφάλειας, την ίδια ώρα που ο κ. Ακιντζί επιμένει ότι θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω πρόοδος στο περιουσιακό και μετά να μπουν οι δύο πλευρές στα άλλα δύο κεφάλαια. Η ε/κ πλευρά φαίνεται πως παρουσίασε τα επιχειρήματά της και αναμένει τις αντιδράσεις των Η.Ε. Πηγή στη Λευκωσία είπε πως δεν είναι ξεκάθαρο τι θα γίνει. Υπό αυτό το πρίσμα διεργασιών, η έκθεση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ αναμένεται να εκδοθεί μία-δύο μέρες πριν από τις 10 Ιανουαρίου, ενώ η ενημέρωση των μελών του Σ.Α. από τον κ. Άιντε ορίστηκε για τις 27. Η έκθεση για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, δεν πρόκειται να περιέχει εκπλήξεις, ενώ κρίνεται πρόωρο να λεχθεί οτιδήποτε για το ψήφισμα, πριν οι Βρετανοί παρουσιάσουν το πρώτο προσχέδιο, γύρω στις 15 Ιανουαρίου. Η σημειολογία των συναντήσεων του Νταβός Μετά την αποκάλυψη της «Κ» για τις προσκλήσεις που είχαν σταλεί από τον κ. Άιντε προς όλους τους εμπλεκομένους για να παρευρεθούν στο Νταβός και τη δημιουργία συνθηκών άτυπης πενταμερούς, όλοι πλην του ειδικού συμβούλου του γ.γ., έσπευσαν να ξεκαθαρίσουν ότι δεν έχει συμφωνηθεί παρόμοια πολυμερής διάσκεψη και πως πηγαίνουν για να επιλύσουν τα μεγάλα οικονομικά ζητήματα του πλανήτη. «Είναι σημαντικό πως ξεκαθαρίστηκε ότι δεν υπάρχει πρόσκληση για πενταμερή» είπε στην «Κ» κυβερνητική πηγή στη Λευκωσία. Ωστόσο, ο κ. Άιντε που δεν έλαβε μέρος στην τελευταία συνάντηση των ηγετών στις 20 Δεκεμβρίου, δεν έχει ακόμη μιλήσει. Λίγες μέρες νωρίτερα είχε αναφερθεί σε δηλώσεις του (γενικώς) πως σε κάποια φάση θα πρέπει να γίνει και αυτή η συνάντηση. Είναι προφανές ότι κάλεσε τους εμπλεκομένους προσδοκώντας σε συζητήσεις που θα λάβουν χώρα στο περιθώριο, είτε μεταξύ κάποιων εξ αυτών είτε κάποιων εμπλεκομένων με άλλους (π.χ. ΟΗΕ, Ε.Ε., ΗΠΑ), με στόχο τη δημιουργία κινητικότητας και θετικών παρεμβάσεων από μέρους της διεθνούς κοινότητας. Ωστόσο, είναι τέτοια η δυνατότητα απομόνωσης που προσφέρει ο χώρος, που όπως μας είπε χαριτολογώντας βετεράνος Έλληνας διπλωμάτης, «θα μπορούσε ο κ. Άιντε να οργανώσει δείπνο με συμμετοχή του γ.γ. του ΟΗΕ, της ηγεσίας της Ε.Ε., όλων των μονίμων μελών του Σ.Α., των εγγυητριών δυνάμεων και των δύο πλευρών, χωρίς κανείς να πάρει είδηση». Η αίγλη και το μυστήριο του Νταβός σίγουρα συμβάλλουν στη δημιουργία μιας ανάλογης ατμόσφαιρας, αλλά και παραφιλολογίας. Στο περιθώριο του οικονομικού φόρουμ του Νταβός ως γνωστόν είχαμε το 1988 τη συμφωνία Παπανδρέου Οζάλ, την κοινή παρουσία Ντε Κλερκ και Νέλσον Μαντέλα, και το 1994 τη συμφωνία Σιμόν Περέζ και Γιασέρ Αραφάτ για Γάζα και Ιεριχώ. Επί της ουσίας, πάντως, η σύγκλιση πολυμερούς δεν είναι κάτι που μπορεί αυθαίρετα να κάνει ο κ. Άιντε ή ακόμη κι ο ίδιος ο γ.γ. του ΟΗΕ. Στις διαβουλεύσεις που οδήγησαν στην υιοθέτηση του ψηφίσματος 2026 (14 Δεκεμβρίου 2011), ο τότε μόνιμος αντιπρόσωπος της Κύπρου Μηνάς Χατζημιχαήλ, αλλά και το υπουργείο Εξωτερικών γενικότερα, έδωσαν σκληρή διπλωματική μάχη και πέτυχαν στην τελική διαμόρφωση Η σύγκληση πολυμερούς δεν είναι κάτι που μπορεί αυθαίρετα να καλέσει ο γ.γ. του ΟΗΕ ή ο ειδικός του απεσταλμένος ως ρητά αναφέρεται στο ψήφισμα 2026. της επίμαχης παραγράφου του προοιμίου, όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι: «... απηχώντας στην προσδοκία του γ.γ. όπως όλες οι εσωτερικές πτυχές μιας διευθέτησης θα πρέπει να επιλυθούν μέχρι τότε (σ.σ. στη συνάντηση που επέκειτο τον Ιανουαρίου του 2012 στο Greentree), ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε μία πολυμερή διάσκεψη σε σύντομο διάστημα μετά, με τη συναίνεση των δύο πλευρών». Η συμπλήρωση της αναφοράς της έκθεσης του γ.γ. με την απαίτηση από μέρους του Σ.Α. να υπάρχει συναίνεση των δύο πλευρών, αποτέλεσε την ασπίδα στους εκβιασμούς Ντάουνερ, Βρετανών και Αμερικανών, λίγο πριν από την ανάληψη από την Κύπρο της προεδρίας της Ε.Ε. και αποτελούν σήμερα δεδομένο που δύσκολα μπορεί να παραβλεφθεί. Λευκός καπνός, αλλά και γκρίζες εγγυήσεις από Αγκυρα «Μετά τη λύση, η Τουρκία αναλαμβάνει ρόλο εγγυήτριας της ασφάλειας του τ/κ ιδρυτικού κράτους» σύμφωνα με τουρκική πηγή Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ Η τελευταία δήλωση Ερντογάν ότι «η λύση του Κυπριακού θα πρέπει να έρθει το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2016. Διαφορετικά, οι δύο πλευρές θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους σε εναλλακτικές στρατηγικές, ακόμη και σε μία λύση δύο κρατών» ερμηνεύεται από πολιτικές πηγές στην τουρκική πρωτεύουσα ως διακήρυξη καλών προθέσεων. Αυτές τις προθέσεις μετέφερε προς την Κ» πηγή του προεδρικού περιβάλλοντος στην Άγκυρα. Εν πρώτοις, διευκρινίζεται ότι «σε αντίθεση με τις εντυπώσεις που διαρρέουν την τελευταία περίοδο και στις δύο πλευρές, αλλά ιδιαίτερα στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, οι εξελίξεις στο Κυπριακό είναι πολύ ελπιδοφόρες και φαίνεται ότι οδηγούμαστε με γοργούς ρυθμούς σε λύση. Ο Πρόεδρος υποστηρίζει αυτή την πορεία». Αγνοώντας παντελώς την ύπαρξη Ακιντζί, η ίδια πηγή λέει ότι «οι χειρισμοί του διδύμου Οζντίλ Ναμί - Μεχμέτ Αλί Ταλάτ μας φέρνουν πολύ κοντά στην προοπτική της ενωμένης Κύπρου». Σε ό,τι αφορά στον χαρακτήρα της λύσης, αυτός «θα είναι ομοσπονδιακός και θα εξασφαλίζει τον διζωνικό χαρακτήρα της νέας πολιτειακής δομής, στοιχείο στο οποίο αποδίδουμε μεγάλη σημασία». Για το ζήτημα της διακυβέρνησης, η τουρκική πηγή αντιλαμβάνεται ότι «η ε/κ πλευρά τείνει να αποδεχθεί την εκ περιτροπής προεδρία, καθώς και άλλα στοιχεία της κοινής διακυβέρνησης, τα οποία εξασφαλίζουν την πολιτική ισότητα της τ/κ πλευράς και ανοίγουν τις πόρτες της λύσης». Περιουσιακό και εγγυήσεις Η Άγκυρα εκτιμά ότι «το περιουσιακό θα επιλυθεί κυρίως με βάση τη διαμεσολάβηση του ΔΝΤ και του διεθνή παράγοντα. Αυτή τη στιγμή, ο διεθνής παράγοντας έχει δώσει την υπόσχεση ότι είναι έτοιμος να παρέχει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο οικονομικό κονδύλι ύψους τουλάχιστον 20 δισεκατομμυρίων ευρώ ώστε να αποζημιωθούν οι Ελληνοκύπριοι». Παράλληλα, θεωρεί ότι «όσοι στην τουρκική πλευρά εκμεταλλεύονται σήμερα τις ε/κ περιουσίες θα παραμείνουν στις εστίες τους. Οι Ε/κ ιδιοκτήτες θα αποζημιωθούν, ενώ σε εδάφη όπου δεν έχουν χτιστεί οικίες, καταστήματα ή δημόσια κτήρια, οι Ελληνοκύπριοι θα έχουν το δικαίωμα να επιστρέψουν».με τη λύση, σύμφωνα με όσα έχουν λεχθεί στην «Κ», «όλοι οι πολίτες της ΤΔΒΚ γίνονται αυτομάτως πολίτες της Κυπριακής Ομοσπονδίας και αυτό αφορά σε πάνω από 220.000 πολίτες». Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα του καθεστώτος των εγγυήσεων, τόνισε ότι όντως «επίκειται τροποποίησή του», ενώ μετά τη λύση, «η Τουρκία αναλαμβάνει ρόλο εγγυήτριας της ασφάλειας του τ/κ ιδρυτικού κράτους». Πηγή στη Λευκωσία με πλήρη γνώση του περιεχομένου των συνομιλιών, κληθείσα από την «Κ» να σχολιάσει το συγκριμένο ζήτημα είπε, μεταξύ άλλων, ότι η κατοχύρωση θεσμικά εγγύησης της τ/κ συνιστώσας πολιτείας από την Τουρκία θα είναι χειρότερη και από τις σημερινές εγγυήσεις. Διότι αν, επί παραδείγματι, η τ/κ πλευρά αποφασίσει ότι θέλει διχοτόμηση με το πρόσχημα ότι κινδυνεύει, θα μπορεί νόμιμα να καλέσει την Τουρκία να έρθει στην Κύπρο. Κάτι τέτοιο είναι χειρότερο και από λύση συνομοσπονδίας, κατέληξε. Τέλος, η ίδια πηγή του προεδρικού περιβάλλοντος της Άγκυρας εκτιμά ότι μετά τη λύση, το Ισραήλ, η Τουρκία και η ομόσπονδη Κύπρος θα έρθουν σε συνεννόηση για τη μεταφορά του φυσικού αερίου από τη Λεκάνη της Λεβαντίνης στη Δύση ενώ, στο πλαίσιο αυτό, θα υπάρξει διευθέτηση των ζητημάτων που αφορούν στη συνολική ασφάλεια της περιοχής.

05-POLITIKI_Master_cy 30/12/15 16:25 Page 5 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Ανέβηκε το Κυπριακό στην τουρκική ατζέντα Ποιοι παράγοντες ώθησαν την Άγκυρα να θέλει πρόοδο και ποια η ρητορική Νταβούτογλου και ποιες οι παραχωρήσεις Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Σε σημαντικά «εθνικά ζητήματα» της Τουρκίας, ο πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου συνηθίζει να χρησιμοποιεί τον αγγλικό όρο «winwin». Κατά την άποψη του Τούρκου πρωθυπουργού, τα προβλήματα στο Αιγαίο, στα Ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό είναι δυνατόν να ξεπεραστούν με μία φόρμουλα η οποία θα επιφυλάσσει κέρδη για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Η κάθε πλευρά στοχεύοντας σε κέρδη στις διμερείς σχέσεις πρέπει να λάβει υπόψιν της την πραγματικότητα ότι η άλλη πλευρά (σ.σ. η Ελλάδα ή η ελληνοκυπριακή πλευρά) πρέπει να αποχωρήσει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχοντας εξασφαλίσει σημαντική πρόοδο σε διάφορα πεδία, έτσι ώστε να είναι σε θέση να «επεξηγήσει» στην κοινωνία της τη λύση και τη φόρμουλα η οποία εξασφαλίστηκε. Τη συγκεκριμένη ρητορική επιστρατεύει στις αρχές του νέου έτους η τουρκική πλευρά για την περίπτωση του κυπριακού ζητήματος. Από τη σκοπιά της Άγκυρας, το 2016 μπορεί και πρέπει να είναι το έτος το οποίο θα σφραγίσει μία συμβιβαστική λύση στο Κυπριακό, λύση η οποία θα παρέχει πλαίσιο νομιμοποίησης των όσων κερδήθηκαν για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων κατά τις προηγούμενες δεκαετίες, ενώ παράλληλα θα ικανοποιεί κάποια από τα αιτήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς. Επανεμφάνιση Κυπριακού Το νέο, αυξημένο ενδιαφέρον της Άγκυρας για μία «γρήγορη» και «έντιμη» συμβιβαστική λύση στο Κυπριακό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία περιστασιακή ή τυχαία κίνηση. Ο Τούρκος Πρόεδρος διεμήνυσε πρόσφατα ότι «η λύση του Κυπριακού θα πρέπει να έρθει το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2016. Διαφορετικά, οι δύο πλευρές θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους σε εναλλακτικές στρατηγικές, ακόμη και σε μία λύση δύο κρατών». Η προειδοποίηση του Ερντογάν Οι πηγές της «Κ» τονίζουν ότι η τουρκική πλευρά πιστεύει πως το προαναφερόμενο πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει στην τελική λύση του Κυπριακού εντός των επόμενων μηνών και κυρίως πριν από τις κυπριακές βουλευτικές εκλογές. Φυσικά, στην παρούσα φάση των συνομιλιών, το πλαίσιο λύσης της τουρκικής πλευράς δεν βρίσκει σύμφωνη την ελληνοκυπριακή πλευρά, η οποία ερμηνεύει τη διζωνικότητα ως μία λύση η οποία δεν θα έχει εγγυημένες πλειοψηφίες, θα μεριμνά για την επιστροφή όλων των προσφύγων στις εστίες τους και φυσικά θα υλοποιεί την άμεση κατάργηση του απαρχαιωμένου συστήματος εγγυήσεων. Στο πλαίσιο της πραγματικότητας η οποία σχηματίζεται με βάση τα δεδομένα, τις απόψεις και τους στόχους τα οποία αναλύονται στο κείμενο, ο Τούρκος Πρόεδρος διεμήνυσε πρόσφατα διαμέσου της τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας «Γιενί Σαφάκ» ότι «η λύση του Κυπριακού θα πρέπει να έρθει το αργότερο μέχρι τον Μάρτιο του 2016. Διαφορετικά, οι δύο πλευρές θα πρέπει να εστιάσουν την προσοχή τους σε εναλλακτικές στρατηγικές, ακόμη και σε μία λύση δύο κρατών». ΑSSOCIATED PRESS Τους προηγούμενες μήνες, η τουρκική πλευρά έστρεψε την προσοχή της στο θέμα για τρεις βασικούς λόγους. Πρώτον, η ανάδειξη του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας ήρθε να αναπτερώσει το ηθικό εκείνων της κυπριακής κοινής γνώμης οι οποίοι πιστεύουν στην ομοσπονδιακή λύση. Ο κ. Ακιντζί, ο οποίος εκπροσωπεί τον κεντρώο, σοσιαλδημοκρατικό πολιτικό χώρο, τη δεξιά, συντηρητική πτέρυγα της τουρκοκυπριακής Αριστεράς, σύμφωνα με μαρξιστικές πολιτικές δυνάμεις της τ/κ κοινότητας, συνάντησε στην ηγεσία της ελληνοκυπριακής πλευράς τον Νίκο Αναστασιάδη, ο οποίος πριν από μία δεκαετία πέρασε στη σύγχρονη κυπριακή ιστορία ως ο ηγέτης ο οποίος υποστήριξε το σχέδιο Ανάν. «Η Άγκυρα δεν ξεχνά την εν λόγω επιλογή του κ. Αναστασιάδη και στη νέα περίοδο ελπίζει για μία γρήγορη λύση» επισημαίνει στην «Κ» πηγή από τον κύκλο του τουρκικού Προεδρικού. Ο δεύτερος λόγος, ο οποίος ελλοχεύει πίσω από το ενδιαφέρον της Άγκυρας για το Κυπριακό, σχετίζεται με την προσωρινή οπισθοχώρηση των ποσοστών του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος στις βουλευτικές εκλογές του 2015. Όπως επισημαίνει ο έμπειρος Κούρδος αναλυτής Βεϊσί Σαρίοζεν, το τουρκικό Προεδρικό λαμβάνοντας υπόψιν του την εν λόγω εξέλιξη, ήδη από τα μέσα του 2015 πραγματοποίησε στροφή 180 μοιρών στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Δύση. Πρώτα, προσέγγισε τους Αμερικανούς και ευθυγραμμίστηκε με τη ΝΑΤΟϊκή γραμμή στην κρίση της Συρίας. Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας στο έπακρο το προσφυγικό ζήτημαδράμα, η Άγκυρα προσέγγισε την Ε.Ε., ενώ αυτών ακολούθησε η ρωσοτουρκική κρίση. Πίσω από όλες αυτές τις εξελίξεις, λοιπόν, κρύβεται η απομόνωση της Τουρκίας στην περιοχή και η προσπάθεια καταπολέμησης των επιπτώσεων αυτής της απομόνωσης μέσα από την εκ νέου αναζήτηση της συνεργασίας με τη Δύση. Τέλος, επιπρόσθετος παράγοντας, ο οποίος σπρώχνει την τουρκική πλευρά προς την κατεύθυνση της άμεσης διευθέτησης του κυπριακού ζητήματος είναι η επιδείνωση της θέσης της τουρκικής διπλωματίας στον εμφύλιο της Συρίας. Σε μία περίοδο κατά την οποία για την τουρκική διπλωματία στη Συρία οι αρνητικές εξελίξεις διαδέχονται η μία την άλλη και ενώ οι κουρδικές δυνάμεις σημειώνουν ιστορικές επιτυχίες στην περιοχή, η Άγκυρα στηρίζεται όλο και περισσότερο στη συνεργασία των Αμερικανών και της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων. Η επίλυση του Κυπριακού, λοιπόν, αναμένεται να τονώσει την εν λόγω συνεργασία και να ανοίξει τον δρόμο για μία περιφερειακή, ευρωπαϊκού- ΝΑΤΟϊκού χαρακτήρα συνεργασία σε διάφορα πεδία της Ανατολικής Μεσογείου. Τι ζητεί η Άγκυρα Πώς ερμηνεύει το πλαίσιο του συμβιβασμού και της τελικής ειρήνης στην Κύπρο η τουρκική πλευρά; Ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές της; Ποιες παραχωρήσεις προτίθεται να πραγματοποιήσει για να επιτευχθεί η πολυπόθητη λύση εντός των επόμενων μηνών του νέου έτους; Η πληροφόρηση της «Κ» από τις δυο πλευρές και το περιβάλλον του τουρκικού Προεδρικού βοηθούν στο να εστιάσουμε συνοπτικά στους στόχους και τις προτεραιότητες της τουρκικής πλευράς στο Κυπριακό. Πρώτον, το σημείο το οποίο πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ο απώτερος στόχος της τουρκικής πλευράς στις διαπραγματεύσεις. Όπως τονίζει τουρκική πηγή, «η τ/κ πλευρά και η Άγκυρα εκφράζουν μεγάλες ελπίδες για τη λύση και ταυτόχρονα επιχειρούν να κατοχυρώσουν τα όσα κερδήθηκαν κατά τις προηγούμενες δεκαετίες μέσα από τις μεγάλες θυσίες της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων». Ποια είναι, λοιπόν, αυτά τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την Τουρκία και τους Τουρκοκυπρίους; «Η μετεξέλιξη της ΤΔΒΚ σε ιδρυτικό κράτος της νέας ομοσπονδίας, της οποίας η ίδρυση θα βασιστεί στη συνεργασία της ΤΔΒΚ με την Κυπριακή Δημοκρατία, η διαφύλαξη της διζωνικότητας και κυρίως της τουρκοκυπριακής πλειοψηφίας σε επίπεδο περιουσιών και πληθυσμού στο βόρειο κομμάτι του νησιού μετά τη λύση και, τέλος, η διαιώνιση του συστήματος των εγγυήσεων, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, αποτελούν τις κόκκινες γραμμές της τουρκικής πλευράς» επισημαίνουν ομόφωνα στην «Κ» καλά πληροφορημένες δημοσιογραφικές πηγές. Με βάση την αποδοχή των παραπάνω κόκκινων γραμμών, η τουρκική πλευρά εμφανίζεται, πλέον, έτοιμη να συζητήσει με την ε/κ πλευρά μία σειρά σημαντικών ζητημάτων, όπως λ.χ. την άμεση μείωση των στρατευμάτων (σ.σ. ακόμη και την παραμονή στο νησί ενός συμβολικού αριθμού Τούρκων στρατιωτών), την επιστροφή ενός ορισμένου αριθμού Ελληνοκύπριων προσφύγων στον βορρά της Κύπρου, την επιστροφή του Βαρωσιού και, φυσικά, την προοπτική της συνεργασίας στα πεδία της ενέργειας και οικονομίας. Ακόμη, η Άγκυρα εμφανίζεται έτοιμη να τροφοδοτήσει με νερό ολόκληρο το νησί. T H E A R T O F F U S I O N Big Bang Gold Ceramic. 18K red gold chronograph, with ceramic bezel. Structured rubber strap.

06-POLITIKI-2_Master_cy 30/12/15 22:55 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΗΝ «Κ» Φοβάμαι μην επανέλθουν νοοτροπίες του παρελθόντος Δεν γίναμε ούτε Γερμανία ούτε οικονομική υπερδύναμη για να αψηφούμε τους κανόνες της οικονομικής λογικής, σχολιάζει ο κ. Γεωργιάδης Συνέντευξη στον ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Με τη βελτίωση των οικονομικών δεικτών και το μεγαλύτερο ποσοστό ανάπτυξης των τελευταίων εφτά χρόνων να θεωρούνται δεδομένα για τη χρονιά που φεύγει, ο Χάρης Γεωργιάδης επικεντρώνεται πλέον στο 2016, σχολιάζοντας πως αν δεν πάρουμε την τελευταία δόση από το πρόγραμμα στήριξης δεν θα είναι καταστροφή, αλλά σίγουρα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο. Αυτό τόσο γιατί πρόκειται για φθηνό δανεισμό όσο και γιατί θα στείλει τα λανθασμένα μηνύματα στους κριτές της οικονομίας, τους οίκους αξιολόγησης. Παράλληλα, φροντίζει να κρατά τους πάντες προσγειωμένους, τονίζοντας πως στη χώρα απλώς δόθηκε μία δεύτερη ευκαιρία, αλλά δεν έχει καταστεί οικονομική υπερδύναμη. Η κυβέρνηση δεν πανηγυρίζει, σε αντίθεση με αυτά που λέει η αντιπολίτευση. Ποια θεωρείτε τα σημαντικότερα οικονομικά γεγονότα της χρονιάς που πέρασε; Υπήρξε μία σειρά από σημαντικές θετικές εξελίξεις. Καταρχάς, επιβεβαιώθηκε πως τα δημοσιονομικά είναι υπό έλεγχο. Παράλληλα, υπήρξαν βήματα σταθεροποίησης του τραπεζικού τομέα, με κυριότερο την άρση των περιοριστικών μέτρων. Παράλληλα, υιοθετήθηκε μία σειρά από νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες ήδη άρχισαν να φέρνουν τα πρώτα αποτελέσματα. Καταγράφηκαν, επίσης, σημαντικές αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης από τους διεθνείς οίκους. Η σημαντικότερη εξέλιξη, όμως, ήταν η έξοδος από την πιο μακρά και παρατεταμένη περίοδο ύφεσης που αντιμετώπισε ποτέ η κυπριακή οικονομία. Αυτή είναι και η βασική επιβεβαίωση πως η πραγματική οικονομία, και όχι οι δείκτες, ανακάμπτει. Το γεγονός ότι μετά από εφτά χρόνια η οικονομία θα καταγράψει το υψηλότερο ποσοστό ανάπτυξης είναι, κατά τη γνώμη μου, η σημαντικότερη εξέλιξη για το 2015. Όλα αυτά μαζί σηματοδότησαν τη σταθεροποίηση της οικονομίας. Δεν σημαίνει, βέβαια, πως δεν υπάρχουν προβλήματα και προκλήσεις. Γι αυτό και η κυβέρνηση δεν πανηγυρίζει, σε αντίθεση με αυτά που λέει η αντιπολίτευση. Αντίθετα, τονίζουμε την ανάγκη συνέχισης της προσπάθειας με την ίδια ένταση και την ίδια σοβαρότητα. Πρώτη η κυβέρνηση πρέπει να δώσει το παράδειγμα τώρα που μας δόθηκε μία δεύτερη ευκαιρία, σχολιάζει με νόημα ο ΥΠΟΙΚ. Συνεργατισμός και Κεντρική Είστε ικανοποιημένος με το πλάνο ιδιωτικοποίησης του Συνεργατισμού; Πρέπει να γίνει κατανοητό πως αυτός που δίνει την έγκριση βάζει τους όρους. Σ αυτήν την περίπτωση οι όροι μπήκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτούς τους όρους πρέπει να τηρήσουμε και θα τους τηρήσουμε. Παρεμβαίνετε στον Συνεργατισμό; Σε σχέση με το επίμαχο ζήτημα της σύμβασης με την ΕΤΥΚ, δεν γνώριζα και δεν όφειλα να γνωρίζω για τα εργασιακά ζητήματα. Εάν, όμως, ζητούσαν την άποψή μου, θα την εξέφραζα χωρίς κανένα δισταγμό και θα ήταν κάθετα αρνητική. Είναι αδιανόητο να υπάρχει αίτημα για αναδρομική παραχώρηση ΑΤΑ και προσαυξήσεων από υπαλλήλους μιας τράπεζας που τυγχάνει κρατικής στήριξης. Οι φορολογούμενοι δεν έλαβαν ούτε ΑΤΑ ούτε προσαυξήσεις. Η Συνεργατική Κεντρική λειτουργεί σε ένα πολύ αυστηρό και αξιόπιστο πλαίσιο ελέγχου, που καλύπτει και το ρόλο του μετόχου. Αυτοί που κατηγορούν πρέπει να κοιτάξουν λίγο στο παρελθόν και να θυμηθούν ότι ο Συνεργατισμός ήταν ένα φέουδο. Αυτή η κατάσταση τερματίστηκε οριστικά και αμετάκλητα και κατανοώ πως αυτό έχει ενοχλήσει κάποιους. Στην Κεντρική Τράπεζα θα δούμε μεταρρυθμίσεις το 2016; Πρέπει να δούμε. Είναι ένας ακόμα τομέας στον οποίο πρέπει να γίνουν απόλυτα αναγκαίες αλλαγές σε θέματα εταιρικής διακυβέρνησης. Κατανοώ πως οι προτεραιότητες σε καιρό κρίσης ήταν άλλες, αλλά τώρα πια επιβάλλεται μία σοβαρή ενδοσκόπηση από την ίδια την Κεντρική, στη βάση αξιόπιστων συμβουλών για να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο και αναδομημένο οργανισμό, όπως ακριβώς τον χρειάζεται η οικονομία. Επαναλαμβάνω τη διάθεση της εκτελεστικής εξουσίας να συνεργαστεί και να στηρίξει αυτήν την προσπάθεια, κυρίως στο σκέλος νομοθετικών αλλαγών που ενδεχομένως να χρειαστούν. Με τη διοικήτρια οι σχέσεις σας; Πάρα πολύ καλές και, βεβαίως, έχουμε πολύ στενή συνεργασία. Το 2016, αν όντως ισχύσουν οι δηλώσεις των κομμάτων, θα αρχίσει προβληματικά, αφού φαίνεται πως δεν θα τηρηθεί τουλάχιστον ένα προαπαιτούμενο, ώστε να αποδεσμευτεί η τελευταία δόση. Πώς θα κινηθείτε; Η κυπριακή οικονομία χρειάζεται αυτά τα 400 εκατ. ευρώ. Υπήρξε εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών και αποκατάσταση της πρόσβασης στις αγορές, αλλά δεν έχουμε την πολυτέλεια απόρριψης ενός τόσο χαμηλότοκου και μακροπρόθεσμου δανεισμού. Δεν μπορούμε να αφήνουμε ανεκμετάλλευτες σημαντικές πηγές χρηματοδότηση, τις οποίες δικαιούμαστε. Δεν θα καταρρεύσει η χώρα, αλλά δεν θα είναι μία θετική εξέλιξη και ούτε θα το αντικρίσουν θετικά οι οίκοι αξιολόγησης. Παράλληλα, θα αποτελέσει μία ένδειξη ότι δεν μάθαμε από τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος και πως εξακολουθούμε να λαμβάνουμε αποφάσεις στη βάση άλλων δεδομένων. Προεκλογικών δεδομένων; Ενδεχομένως και προεκλογικών. Πάντως, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, το πρόγραμμα στήριξης θα ολοκληρωθεί κι αυτό είναι μία θετική εξέλιξη. Ωστόσο, μας επιφορτίζει με μεγάλες ευθύνες σε σχέση με το μέλλον. Θα ενέτασσα την περίπτωση της Cyta στο ευρύτερο πλαίσιο των διαρθρωτικών αλλαγών και των ριζοσπαστικών μεταρρυθμίσεων που η οικονομία χρειάζεται και οι οποίες θα προωθηθούν το 2016 αποφασιστικά, τόσο σε σχέση με τον δημόσιο τομέα όσο και ευρύτερα. Αυτές οι αλλαγές δεν θα πρέπει να θεωρούνται απαιτήσεις της τρόικας, αλλά απαραίτητες και ουσιαστικές κινήσεις για δημιουργία πιο υγιούς και στέρεου υποβάθρου για την οικονομία. Όταν αναφέρεστε σε ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, τι ακριβώς εννοείτε; Πρόσφατα ο υφυπουργός παρά τω Προέδρω μίλησε για δημιουργία δύο υφυπουργείων, αρχές του 2016. Μόνο και μόνο τα νομοσχέδια για τον δημόσιο τομέα που βρίσκονται ενώπιον της Βουλής αποτελούν ένα ευρύτατο και φιλόδοξο μεταρρυθμιστικό πλαίσιο. Υπενθυμίζω πως περιλαμβάνουν τη ρύθμιση του δημόσιου μισθολογίου, το ζήτημα της κινητικότητας, εκσυγχρονισμό του συστήματος αξιολόγησης και προαγωγών και αλλαγές στους οργανισμούς δημόσιου δικαίου. Υπενθυμίζω πως το 2016 θα εισέλθει στρατηγικός επενδυτής στο λιμάνι Λεμεσού. Επίσης, θα ξεκινήσει η διαδικασία για το λιμάνι Λάρνακας, ενώ στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η διαδικασία για τη Cyta. Την ίδια ώρα, σειρά θα πάρουν τοπική αυτοδιοίκηση και ο τομέας της υγείας. Αλλαγές θα γίνουν και σε σχέση με τον τομέα των ασφαλιστικών εταιρειών και των συνταξιοδοτικών ταμείων. Παράλληλα, θέλουμε να εφαρμόσουμε τον θεσμό της χρηματοδοτικής μίσθωσης. Ο κατάλογος είναι μακρύς και φιλόδοξος, αλλά και αναγκαίος. Οι θυσίες των συμπολιτών μας δεν πρέπει να μας οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα. Σταθεροποιήσαμε οικονομία, αφήσαμε πίσω επικίνδυνες πτυχές της κρίσης, αλλά δεν έχουμε γίνει ούτε Γερμανία ούτε Ολλανδία, ούτε κάποια άλλη οικονομική υπερδύναμη για να αψηφούμε την οικονομική λογική ή την κοινή λογική. Να νομίζουμε, δηλαδή, ότι στην Κύπρο μπορούμε να λειτουργούμε σε αντιδιαστολή με τις διεθνείς εξελίξεις και το ευρύτερο ανταγωνιστικό πλαίσιο. Τι να αναμένουμε για τον τομέα της υγείας το 2016; Θα υπάρξει κάποια εξέλιξη σε σχέση με το ΓεΣΥ και την αυτονόμηση των νοσοκομείων; Πρέπει να γίνουν καθοριστικά βήματα. Θεωρώ πως εξαιρετικής σημασίας είναι η ουσιαστική μεταρρύθμιση των δημόσιων νοσοκομείων. Δεν μπορεί να λειτουργούν, για παράδειγμα, με το ωράριο 7:30-14:30. Οικονομικά και διοικητικά πρέπει να καταστούν αυτόνομοι οργανισμοί. Πρέπει να επενδύσουμε σ αυτά τα ιδρύματα και να τα μετατρέψουμε σε σύγχρονους και αποτελεσματικούς παροχείς υπηρεσιών υγείας. Έτσι δημιουργούμε και μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή ασφαλιστικού σχεδίου υγείας. Πολυασφαλιστικού σχεδίου; Το αν θα είναι πολυασφαλιστικό ή μονοασφαλιστικό είναι ένα ζήτημα. Όχι, όμως, το πιο σοβαρό. Πρωτίστως, πρέπει να γίνουν εκείνες οι κινήσεις που θα καταστήσουν εφικτή την εφαρμογή ΓεΣΥ είτε μονοασφαλιστικού είτε πολυασφαλιστικού. Ο υπουργός Υγείας έθεσε ένα χρονοδιάγραμμα 2-4 χρόνων. Θεωρείτε πως κάτι τέτοιο είναι εφικτό; Είναι απολύτως εφικτό υπό μία βασική Αν δεν πάρουμε την τελευταία δόση, σημαίνει πως δεν μάθαμε από τα λάθη και τις παραλείψεις του παρελθόντος. προϋπόθεση: όλοι όσοι δημοσίως εκφράζουν τη στήριξή τους για το ΓεΣΥ, να συνειδητοποιήσουν τι συνεπάγεται και εμπράκτως να υποβοηθήσουν την επίτευξη αυτού του στόχου. Αν θέλουμε ΓεΣΥ, πρέπει να στηρίξουμε και να εφαρμόσουμε τάχιστα την ουσιαστική αυτονόμηση των νοσοκομείων. Εδώ θα κριθεί αν η υποστήριξη προς το ΓεΣΥ είναι ειλικρινής ή όχι. Το τελευταίο διάστημα καταγράφεται μία τάση για απεργίες και εργατικές κινητοποιήσεις. Θεωρείτε πως δικαίως οι εργαζόμενοι αρχίζουν να διεκδικούν κάποια ωφελήματα που έχασαν τα τελευταία χρόνια; Δεν έχω δει να διαδηλώνουν αυτοί που πραγματικά πλήρωσαν το τίμημα. Δηλαδή, οι άνεργοι του ιδιωτικού τομέα που πλήρωσαν κατά κύριο λόγο το τίμημα, όχι όσοι διατηρούν την εργασιακή τους ασφάλεια και ικανοποιητικούς μισθούς. Θέλω, όμως, να είμαι δίκαιος και να πω πως στο σύνολό τους οι συνδικαλιστικές οργανώσεις τήρησαν υπεύθυνη στάση, κάτι που καταγράφηκε και εκτός Κύπρου. Το ότι, δηλαδή, δεν υιοθετήθηκαν αυτοκαταστροφικές πρακτικές. Η μεγαλύτερή μου ανησυχία για τη χρονιά που υποδεχόμαστε είναι ακριβώς ο εφησυχασμός και η υιοθέτηση για ακόμα μία φορά των νοοτροπιών και των πρακτικών που οφείλονταν για τον εκτροχιασμό της οικονομίας είτε από κυβερνώντες είτε από αντιπολιτευόμενους, είτε από συντεχνίες, είτε από οποιοδήποτε έχει ρόλο και επιρροή. Τι εννοείτε όταν κάνετε λόγο για κυβερνώντες; Δέχεστε πίεση από συναδέλφους στο Υπουργικό για αύξηση των κονδυλίων τους; Βάζω πρώτη την κυβέρνηση. Τους εαυτούς μας. Μας ανήκει η πρώτη ευθύνη. Αν η κυβέρνηση υιοθετούσε νοοτροπίες και πρακτικές προηγούμενων κυβερνήσεων, οι συνέπειες θα ήταν καταστροφικές. Το ίδιο θα ίσχυε κι αν οι υπόλοιποι φορείς οδηγούνταν σε αποφάσεις και συμπεριφορές που θα είχαν το ίδιο αποτέλεσμα. Η κυπριακή οικονομία εξασφάλισε μία δεύτερη ευκαιρία κυρίως μέσω της προσπάθειας του ιδιωτικού τομέα, των εργαζομένων, των επιχειρήσεων και μέσα από μία σωστή και πειθαρχημένη πολιτική, αλλά και την υπευθυνότητα της Βουλής. Το επόμενο διάστημα θα κριθεί αν αυτήν την ευκαιρία θα τη διαχειριστούμε υπεύθυνα. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Μ ε ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα και με το θέμα των εγγυήσεων να είναι το μοναδικό στο οποίο η Αθήνα έχει πλήρη ανάμειξη, η ελληνική κυβέρνηση αναμένει τις επόμενες εβδομάδες να εκδηλωθούν πολύπλευρες πιέσεις για λύση του Κυπριακού εντός του 2016. Η Αθήνα, σύμφωνα με έγκυρη κυβερνητική πηγή, έχει πάρει μία νέα θεμελιακή θέση στο Κυπριακό, που αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και με αυτήν την θέση θα κινηθεί μέχρι τέλους. Σύμφωνα με τη θέση αυτή, όλες οι εσωτερικές πτυχές της πιθανής λύσης, (περιουσίες, έποικοι, διακυβέρνηση κ.λπ.), είναι αποκλειστική ευθύνη της Λευκωσίας και δεν θα υπάρξει ανάμειξη. Η Ελλάδα θα αναμειχθεί στο θέμα των εγγυήσεων κατά κύριο λόγο. Η θέση αυτή αποτελεί μετεξέλιξη διαφόρων δογμάτων που υιοθέτησε η Αθήνα. Αρχικά, υπήρχε το δόγμα της συναπόφασης, στη συνέχεια έγινε η «Λευκωσία αποφασίζει η Ελλάδα συμπαρίσταται» και τώρα, η Ελλάδα θα συμφωνήσει σε ό,τι αποφασίσει η Λευκωσία, διατυπώνοντας επίσημη θέση μόνο στο ζήτημα των εγγυήσεων. Στο κεφάλαιο των εγγυήσεων, το οποίο έχει αναδείξει η ελληνική κυβέρνηση, δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμη η κατάσταση, παρά το γεγονός ότι το ζήτημα ΑΡΘΡΟ / Του ΣΩΤΗΡΗ ΣΙΔΕΡΗ Ελληνική διπλωματία και Kυπριακό έχει τεθεί με ένταση προς τη διεθνή κοινότητα. Σύμφωνα με πηγή που έχει άριστη γνώση των παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων, η Αθήνα σε πρώτη φάση υποστήριξε τη θέση ότι η Συνθήκη Εγγύησης έχει καταρρεύσει από την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, κάτι που η Άγκυρα απέρριψε. Η Αγγλία έχει διατυπώσει τη θέση ότι αν τεθεί θέμα κατάργησης της Συνθήκης δεν θα αντισταθεί, ωστόσο για να καταργηθεί απαιτείται ομοφωνία, πράγμα που δεν υπάρχει λόγω της τουρκικής στάσης. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία έχει θέσει το θέμα της κατάργησης των εγγυήσεων με δημόσιες δηλώσεις της, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένη πρόταση προς την κατεύθυνση κατάργησης ή αντικατάστασης της Συνθήκης Εγγύησης. Σημειώνεται πως όποια και αν είναι η τελική απόφαση, κατάργηση ή αντικατάσταση των εγγυήσεων, θα πρέπει να υπάρξει υπογραφή της Αγγλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας. Η Αθήνα επιδιώκει να εξασφαλίσει τη μεγαλύτερη δυνατή διεθνή στήριξη στο θέμα αυτό και έχει ήδη κοινοποιήσει τις θέσεις της και στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε. Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα που απασχολεί την ελληνική διπλωματία είναι η διαδικασία που θα ακολουθηθεί, αν, δηλαδή, και κάτω από ποιες συνθήκες θα υπάρξει ένα λεπτομερές σχέδιο όπως το σχέδιο Ανάν. Η ίδια έγκυρη πηγή σημειώνει ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει στον ορίζοντα κινητικότητα σχετικά με τη σύνταξη ενός νέου σχεδίου, ούτε ο ειδικός απεσταλμένος του γ.γ του ΟΗΕ, ο κ. Άιντε έχει τέτοια εντολή. Το τρίτο μεγάλο κεφάλαιο που προβληματίζει την Αθήνα, αλλά η ελληνική διπλωματία κρατά χαμηλούς τόνους, είναι οι συζητήσεις για την εναλλασσόμενη προεδρία, παρά το γεγονός ότι προς το παρόν τουλάχιστον δεν υπάρχει κατάληξη. Η ελληνική πλευρά είναι αρνητική στην εναλλασσόμενη προεδρία και θεωρεί ότι η Λευκωσία πρέπει από τώρα να σταματήσει κάθε συζήτηση για το θέμα αυτό, προκειμένου να αποφευχθούν επιπλοκές στο τέλος των διαπραγματεύσεων καθώς οι πιέσεις θα αυξηθούν. Η ίδια πηγή τονίζει ότι πιθανή συμφωνία σε εναλλασσόμενη προεδρία σημαίνει αποδυνάμωση της κεντρικής κυβέρνησης κατά συνέπεια αυτή η μορφή διακυβέρνησης θα εξελιχθεί σε ελληνοτουρκικό ανταγωνισμό. Στον ενεργειακό τομέα, η Αθήνα πιστεύει ότι ο αγωγός μέσω Ελλάδας είναι μία προτιμητέα επιλογή, αλλά σε κάθε περίπτωση, για το θέμα θεωρεί ότι πρέπει να γίνει διαπραγμάτευση, αφού πρώτα διασφαλιστεί το περιεχόμενο μιας λύσης στα υπόλοιπα θέματα.

07-POLITIKI_Master_cy 30/12/15 18:59 Page 7 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 Η τροχοδρόμηση της λύσης το 2015 Το προσκήνιο και παρασκήνιο των συνομιλιών στη Λευκωσία για το Κυπριακό με χρονικό ορίζοντα την άνοιξη του 2016 Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Στις 15 Μαΐου 2015 μέσα σε κλίμα έντονης ευφορίας και μεγάλων προσδοκιών επανάρχισαν οι συνομιλίες στο Κυπριακό με νέα σύνθεση, αφού απέναντι, πλέον, στον Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη δεν βρίσκεται ο Ντερβίς Έρογλου, αλλά ο Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος με κεντρικό σύνθημα τη λύση και τη συμφιλίωση αναδείχθηκε ο νέος ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Η επανέναρξη των συνομιλιών τερμάτιζε την οκτάμηνη σχεδόν περίοδο αναστολής της συμμετοχής της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες, που αποτελούσε την αντίδραση της Λευκωσίας στις παραβιάσεις της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα. Οι ερευνητικές γεωτρήσεις του ιταλοκορεάτικου κολοσσού ΕΝΙ-KO- GAS συνοδεύτηκαν με την έκδοση της πρώτης τουρκικής Navtex στις 2 Οκτωβρίου 2014, η οποία ανανεώθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2015 με ισχύ μέχρι τις 6 του περασμένου Απριλίου, καθώς και την αποστολή στα κυπριακά ύδατα του τουρκικού ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» για σεισμογραφικές έρευνες, με τη συνοδεία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού. Η θετική συμβολή του Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη στις διπλωματικές διεργασίες καταγράφηκε με τη συμβιβαστική δημόσια δήλωσή του στις 5 Ιανουαρίου, μία ημέρα πριν την ανανέωση της τουρκικής Navtex. Σε απάντηση της τουρκικής απαίτησης όπως τα θέματα των υδρογονανθράκων τεθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Πρόεδρος δεσμεύθηκε όπως «όλα τα εναπομείναντα θέματα συζητηθούν λίγο πριν από την κατάληξη σε μία συνολική λύση και εφόσον θα κατατίθενται χάρτες που θα αφορούν Οι διαφωνίες και δυσκολίες που παρουσιάζονται στις συνομιλίες μετριάζουν την αισιοδοξία για υλοποίηση του άτυπου χρονοδιαγράμματος επίλυσης του Κυπριακού μέχρι την ερχόμενη άνοιξη. στις εδαφικές αναπροσαρμογές». Ό,τι δεν επιτεύχθηκε με την έναρξη του 2015, ακολούθησε τους επόμενους μήνες, σε μία «χρονική σύμπτωση» αλληλένδετων γεγονότων. Η ολοκλήρωση των άκαρπων ερευνών της ΕΝΙ συνοδεύτηκε με την αποχώρηση από τα κυπριακά ύδατα του «Μπαρμπαρός», των τουρκικών πολεμικών πλοίων και της μη ανανέωσης της τουρκικής Navtex, σε μία σιωπηλή, δηλαδή, υιοθέτηση της φόρμουλας «Freeze to Freeze», πατρότητας Άιντε. Από τις 15 Μαΐου μέχρι και το τέλος του 2015, Αναστασιάδης και Ακιντζί συναντήθηκαν συνολικά δεκαεννέα φορές, εννέα από τις οποίες στο πλαίσιο της νέας διαδικασίας των εντατικών διαπραγματεύσεων που υιοθετήθηκαν από τον περασμένο Νοέμβριο, σε μία διασταυρούμενη διαπραγμάτευση των κεφαλαίων της διακυβέρνησης, του περιουσιακού και των κριτηρίων στο εδαφικό. Πολλαπλάσιες των ηγετών τους τελευταίους επτά μήνες ήταν οι συναντήσεις των διαπραγματευτικών ομάδων των δύο κοινοτήτων με επικεφαλής τους Ανδρέα Μαυρογιάννη και Οζντίλ Ναμί. Ως σημαντική νέα παράμετρο των συνομιλιών υπήρξε η ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις διαπραγματεύσεις, με τον επαναδιορισμό του Ευρωπαίου αξιωματούχου Πίετερ Βαν Νούφελ, υποστηριζομένου, πλέον, από τις υπηρεσίες των Γενικών Διευθύνσεων στις Βρυξέλλες. Η μόνιμη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης γύρω από το τραπέζι των συνομιλιών στο Κυπριακό κλείδωσε με την επίσκεψη του προέδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζαν- Κλοντ Γιούνγκερ στην Κύπρο στις 16 Ιουλίου σε κοινό γεύμα που είχε με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Επιπρόσθετα, η επίσκεψη Γιούνγκερ κλείδωσε και την προώθηση στις Βρυξέλλες του φακέλου του χαλουμιού/hellim ως προϊόντος προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης. Εμφανίσεις και ΜΟΕ Παράλληλες μεν, αλλά ως άτυπο υποβοηθητικό μέρος της νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας θεωρούνται, αφενός, οι κοινωνικού χαρακτήρα συναντήσεις των δύο ηγετών, όπως η κοινή περιδιάβασή τους στις δύο πλευρές της πράσινης γραμμής στη Λευκωσία, η συνάντησή τους στο θέατρο Ριάλτο στη Λεμεσό για την παρακολούθηση θεατρικής παράστασης, όπως και αυτή στον Πύργο του Οθέλλου στην Αμμόχωστο, αλλά και η επίσκεψή τους στο ανθρωπολογικό εργαστήρι της ΔΕΑ, η συμμετοχή τους σε κοινή εκδήλωση που διοργάνωσαν το ΚΕΒΕ και το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο με θέμα τις οικονομικές προοπτικές της λύσης του Κυπριακού, καθώς και τα κοινά δείπνα μετά από συναντήσεις τους στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Αφετέρου, αποτελούν τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης χαμηλής πολιτικής, τα οποία συμφώνησαν οι δύο ηγέτες στις πρώτες τους συναντήσεις κυρίως, πολλών όμως η προώθηση και υλοποίηση παραμένουν σε εκκρεμότητα. Σε ό,τι πάντως αφορά στα ΜΟΕ παρέμεινε καταγεγραμμένη η υπαναχώρηση των δύο ηγετών από τις αρχικές προσδοκίες που καλλιέργησαν μέσω δηλώσεών τους για την περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου, αφού μετά την απροκάλυπτη παρέμβαση της Άγκυρας, το θέμα έμεινε εκτός ατζέντας. Στο παρασκήνιο των όσων τεκταίνονται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στη Λευκωσία, το 2015 λήγει με την ενεργό υποστήριξη των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας των Η.Ε. προς τις συνομιλίες, όπως αυτή εκφράστηκε και με τις πρόσφατες επισκέψεις των ΥΠΕΞ της Βρετανίας, της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Κίνας, αλλά και του Γάλλου Προέδρου. Όπως, επίσης, λήγει με την πρωτοβουλία που ανέπτυξε η Αθήνα από τα πρώτα στάδια της επανέναρξης των συνομιλιών για τον τερματισμό του αναχρονιστικού συστήματος των εγγυήσεων του 1960 στην νέα κατάσταση πραγμάτων που θα προκύψει στο ενδεχόμενο της επίλυσης του Κυπριακού, θέση για την οποία και η Βρετανία δήλωσε ετοιμότητα υποστήριξής της υπό κάποιες προϋποθέσεις. Ως κομβικό ζήτημα την ίδια ώρα για θετική κατάληξη των διαπραγματεύσεων εντός του άτυπου χρονικού πλαισίου που έχει τεθεί παραμένει η διαφωνία των δύο πλευρών σε βασικά θέματα αρχών που αφορούν στο περιουσιακό και συγκεκριμένα η άσκηση του δικαιώματος επιλογής του αρχικού ιδιοκτήτη στην περιουσία του και αν ο πρώτος λόγος θα πρέπει να παραμένει στον αρχικό ιδιοκτήτη ή τον σημερινό χρήστη. Στα δύσκολα των διαπραγματεύσεων περιλαμβάνονται και οι υπαναχωρήσεις, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, από συμφωνηθέντα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Υπαναχωρήσεις, που στην ουσία τους καταστρατηγούν τη συμφωνημένη αρχή όπως η λύση που θα προκύψει να εφαρμόζει τις τέσσερις βασικές ελευθερίες και να εναρμονίζεται πλήρως με το κοινοτικό κεκτημένο. Στα δύσκολα των διαπραγματεύσεων περιλαμβάνονται, επίσης, οι οικονομικές πτυχές της λύσης, περιλαμβανομένης και της πτυχής των αποζημιώσεων στο περιουσιακό, ζητήματα για τα οποία έχει ζητηθεί η τεχνογνωσία και εμπειρογνωμοσύνη του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπως και τα κεφάλαια του εδαφικού και της ασφάλειας/εγγυήσεων, η συζήτηση των οποίων δεν έχει προχωρήσει ή και δεν έχει καν αρχίσει. Οι συγκλίσεις Στον αντίποδα των δυσκολιών, το 2015 κλείνει με σημαντικές συγκλίσεις των δύο πλευρών, με σημαντικότερες αυτές που εμπίπτουν στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης, στις βασικές αρχές ενοποίησης της οικονομίας, στην επί της αρχής συναντίληψη για εφαρμογή των τεσσάρων ελευθεριών και εναρμόνισης της λύσης με το κοινοτικό κεκτημένο, στην αναγνώριση του ατομικού δικαιώματος στην περιουσία, στη σύνθεση, δομή και λειτουργία της Επιτροπής Περιουσιών, καθώς και στις κατηγορίες του περιουσιακού.

08-POLITIKI_Master_cy 30/12/15 16:16 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Η εκτός έδρας πολιτική Αναστασιάδη Οι πρωτοβουλίες του Προέδρου σε διεθνές επίπεδο, τα αλλεπάλληλα ταξίδια και η τριμερής άλλαξαν τον προσανατολισμό της χώρας Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ «Δεν ήταν τίποτα. Απλά μου ζήτησε ο Ζαν Κλοντ να σταθώ δίπλα του και πήγα»: με αυτό τον απέριττο τρόπο περιέγραψε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης τη φωτογραφία, την πρώτη μετά την τουρκική εισβολή, με τον ίδιο και τον πρωθυπουργό της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου να στέκονται δίπλα-δίπλα στη Σύνοδο του Νοεμβρίου. Κάπως έτσι, αυθόρμητα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι γράφεται τελικά η ιστορία, εφόσον αυτή η φωτογραφία ήταν το αποκορύφωμα του διπλωματικού συνωστισμού, του πήγαινε-έλα δεκάδων αξιωματούχων εντός και εκτός Ε.Ε., με επίκεντρο τη Λευκωσία. Από το καλοκαίρι και έπειτα, η Δημοκρατία μπήκε σε έναν άνευ προηγουμένου διπλωματικό μαρα- 25 Φεβρουαρίου Αναστασιάδης-Πούτιν Ρωσία 16 Ιουλίου Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ στην Κύπρο 19 Νοεμβρίου Ο Φίλιπ Χάμοντ στην Κύπρο 12 Μαρτίου Eπίσκεψη Αναστασιάδη στην Αίγυπτο 4 Μαρτίου O Μάριο Ντράγκι στην Κύπρο 2Αυγούστουυ Ο Μπέντζαμινν Νετανιάχου στην Κύπρο 26 Ιουλίου Η Φεντερίκα Μογκερίνι στην Κύπρο 1 Δεκεμβρίου Αφιξη Σεργκέι Λαβρόφ 29 Απριλίου Tριμερής στη Λευκωσία 18 Σεπτεμβρίου Ο Νίκος Αναστασιάδης στη Νέα Υόρκη 10 Σεπτεμβρίου Ο Ντόναλντ Τούσκ στην Κύπρο 4 Δεκεμβρίου Αφιξη Ολάντ στην Κύπρο 14 Ιουνίου Eπίσκεψη Αναστασιάδη στο Ισραήλ 9 Δεκεμβρίου Τριμερής στην Αθήνα 21 Ιουνίου Πρωτοβουλία για Ελλάδα 14 Οκτωβρίου Επίσκεψη Αναστασιάδη στην Κίνα 16 Ιουλίου Ο Φίλιπ Χάμοντ στην Κύπρο 25 Ιουνίου Πρωτοβουλία για Μεσανατολικό 13 Νοεμβρίου Επίσκεψη σε Ισραήλ και Παλαιστίνη 9-13 Νοεμβρίου Επίσκεψη Αναστασιάδη στην Ιορδανία 11 Δεκεμβρίου Επίσκεψη στην Ουκρανία Κοινή συνισταμένη η άνεση στη γλώσσα του σώματος, το χιούμορ και ο ενικός, ως επικοινωνιακά όπλα του Νίκου Αναστασιάδη, τα οποία έδωσαν άλλον αέρα ακόμη και σε στιγμές όπως ήταν εκείνη στη Σύνοδο Κορυφής που ο Γιούνκερ ζήτησε να σταθεί δίπλα στον Νταβούτογλου. 17 Νοεμβρίου Ο Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ στην Κύπρο θώνιο, ο οποίος έφερε δύο χειροπιαστά αποτελέσματα. Πρώτον, απαγκίστρωσε τη χώρα από την εσωστρέφεια του πρόσφατου παρελθόντος και, δεύτερον, έστρεψε το βλέμμα στην Ευρώπη, παίρνοντας πρωτοβουλίες. Η διακυβέρνηση Αναστασιάδη επέδειξε από νωρίς τον προσανατολισμό της ως προς την εξωτερική πολιτική, αν και η Κύπρος στο μνημόνιο και η οικονομική στενωπός του 2013-14 δεν άφηναν και πολλά περιθώρια για πρωτοβουλίες εκτός χώρας. Την ίδια ώρα, όμως, η κατάσταση της οικονομίας της χώρας και το πρωτοφανές του «κουρέματος» ούτως ή άλλως αποτελούσαν πρώτο θέμα διεθνώς για καιρό. Επιπλέον, δεν είχε ακόμη τότε σημειωθεί και η αναταραχή που καταγράφεται σήμερα τόσο λόγω της τρομοκρατίας και της δράσης του «Ισλαμικού Κράτους» όσο και γενικότερα στις σχέσεις μεταξύ χωρών, όπως της Ρωσίας και της Τουρκίας. Με τη διαφαινόμενη έξοδο από το μνημόνιο να ψιθυρίζεται έστω και δειλά σχεδόν από τις αρχές του 2015, η εξωστρέφεια της χώρας και το άνοιγμα προς τη διεθνή κοινότητα, πέραν των εξελίξεων στο Κυπριακό, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Χαρακτηριστική ήταν η συζήτηση μεταξύ δημοσιογράφων του διεθνούς Τύπου, με την ευκαιρία της επίσκεψης του επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι στην Κύπρο, τον Μάρτιο: «Αν πει ο διοικητής πως η Κύπρος θα βγει νωρίτερα από το μνημόνιο, όπως λέγεται, η χώρα έχει μία μεγάλη ευκαιρία μπροστά της να παίξει ρόλο στην Ευρώπη, με τις εξελίξεις που έρχονται». Λίγους μήνες αργότερα, η πρόταση αυτή είχε αρχίσει να γίνεται πραγματικότητα και το προφίλ του βαλλόμενου λόγω των εξελίξεων στην οικονομία Νίκου Αναστασιάδη κατά το περασμένο διάστημα, ν αλλάζει άρδην. Τα κυριότερα σημεία Το σημείο καμπής στην ατζέντα της εξωτερικής πολιτικής της Κύπρου έγινε τον Ιούνιο με την πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας, συνεπικουρούμενη από όλη τη δουλειά του υπουργείου Εξωτερικών, προεξάρχοντος του κ. Κασουλίδη, για ξεχωριστές επισκέψεις στις Βρυξέλλες των κ. Αμπάς και Νετανιάχου. Η πρωτοβουλία χαιρετίστηκε από διπλωματικούς και πολιτικούς κύκλους της Ε.Ε., αλλά και έδειξε τα βήματα που ήταν διατεθειμένη να ακολουθήσει η Λευκωσία μετακινούμενη από τις εξέδρες στον αγωνιστικό χώρο. Όπως ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης εξήγησε, μιλώντας καθόλου τυχαία από την πλευρά της Ευρώπης, επρόκειτο «για μία πρωτοβουλία, από πλευράς Ευρώπης, που θα βοηθούσε έτσι ώστε να δοθεί η ευκαιρία στους ηγέτες να αναπτύξουν τις θέσεις 3 Δεκεμβρίου Αφιξη Τζον Κέρι Αλλεπάλληλα τα πήγαινε-έλα του Προέδρου της Δημοκρατίας μέχρι και τον Νοέμβριο-Δεκέμβριο, που κορυφώθηκε εντός χώρας ο διπλωματικός συνωστισμός. H κάθοδος των ΥΠΕΞ Ο Νοέμβριος και ο Δεκέμβριος πέρασαν τη διπλωματία στην Κύπρο σε άλλο επίπεδο, με την κάθοδο των ΥΠΕΞ της Αγγλίας, της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Στο σύνολό τους συζητήθηκαν ενδελεχώς από όλα τα μεγάλα διεθνή δίκτυα που έφτασαν στην Κύπρο για να τις καλύψουν. «Το ότι λόγω και των διεθνών εξελίξεων η Κύπρος βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της Ε.Ε. δεν είναι, πλέον, κρυφό και αν κάποιοι το θεωρούν τετριμμένο ας θυμηθούν πώς ήταν η Κύπρος πριν από δύο χρόνια» δήλωσε στην «Κ» πολιτική πηγή. Το όφελος για τον ίδιο τον Νίκο Αναστασιάδη θεωρείται από τις ίδιες πηγές μέγιστο προς το εσωτερικό μέτωπο: «Οι πρωτοβουλίες στο εξωτερικό και διεθνές περιβάλλον, η εξωστρέφεια της χώρας και οι εξελίξεις στο ενεργειακό μέτωπο έδωσαν στον ίδιο τον αέρα του ηγέτη που θέλει να ηγηθεί και στο όνομα της Ευρώπης, σε μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονική συγκυρία» για να προσθέσουν ότι «το σημαντικό είναι ότι πέραν της οικονομίας, η χώρα δεν έκατσε πίσω. Βγήκε και είπε θα πάρω πρωτοβουλίες και το έκανε». Καταληκτικό σχόλιο το ότι «όλα αυτά έγιναν όταν έκλεισε τον Δεκέμβριο ένας χρόνος από την εγχείρηση στην οποία υπεβλήθη ο ίδιος στην Αμερική». τους, να ακουστούν από πλευράς Ε.Ε., να γίνουν οι παρεμβάσεις και, γιατί όχι, σε συνεργασία με άλλες δυνάμεις όπως η Αμερική, να αναληφθεί μία ουσιαστική πρωτοβουλία από πλευράς Ε.Ε., έτσι ώστε να επαναρχίσει ο διάλογος μεταξύ των εμπλεκομένων». Η μεγαλύτερη εικόνα με Ευρώπη και Αμερική στο παζλ μπροστά σε ένα πρόβλημα δεκαετιών όπως το Παλαιστινιακό, μόνο τυχαία δεν μπήκε σε αυτή την πρόταση. Η Λευκωσία είχε σηκώσει το μπαλάκι και άρχισε να σχηματοποιεί τη μέθοδο, δρώντας σε όλα τα μέτωπα, εφόσον είχε προηγηθεί και η επίσκεψη Αναστασιάδη στη Ρωσία και η συνάντησή του με τον κ. Πούτιν τον Φεβρουάριο. Τότε μπήκαν οι βάσεις για μία σειρά συμφωνιών μεταξύ των δύο χωρών, που επισημοποιήθηκαν με την επίσκεψη Λαβρόφ τον Δεκέμβριο στην Κύπρο και ενδυναμώνουν τη θέση της Ρωσίας στη χώρα. Το καλοκαίρι, η διπλωματική μηχανή είχε ανεβάσει ακόμη περισσότερες στροφές. «Είναι πολλά τα ταξίδια ως και το τέλος του χρόνου» δήλωσε στην «Κ» αρμόδια κυβερνητική πηγή, σημάδι πως ο σχεδιασμός είχε ξεκινήσει με ήλιο και θα τελείωνε με βροχές, εφόσον τα ταξίδια αυτά κάλυψαν σχεδόν δύο εποχές, κάνοντας αρχή από την ιδιαίτερα πετυχημένη τριμερή Κύπρου-Ελλάδας-Αιγύπτου, στη Λευκωσία, στις 29 Απριλίου. Οι τρεις ηγέτες, Αλ Σίσι, Αναστασιάδης και Τσίπρας, με τον τελευταίο να έχει πριν από λίγο καιρό αναλάβει τη διακυβέρνηση της Ελλάδας, έθεσαν επί τάπητος τα όσα βγήκαν και στην επίσημη διακήρυξη της ίδιας τριμερούς, στις 9 Δεκεμβρίου, περί μεταφοράς των λόγων στην πράξη για τα συμφέροντα στην περιοχή. Λίγο μετά την τριμερή στη Λευκωσία, ξεκίνησε και η μακρά περίοδος κρίσεως για την Ελλάδα, με την παραμονή ή όχι της χώρας στο ευρώ. Η εμπλοκή Αναστασιάδη και η τηλεφωνική επικοινωνία τόσο με την καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ όσο και με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, επήλθε μετά από ατομική προτροπή του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου. Ο Νίκος Αναστασιάδης ανέλαβε την πρωτοβουλία και σε αυτό το επίπεδο η διπλωματική παρέμβαση κατέστη γρηγορότερα εφικτή χάρη στην επικοινωνία που έχει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Νίκος Χριστοδουλίδης με τον Steffen Seibert, τον επικεφαλής Τύπου της Καγκελαρίας της Γερμανίας και τον Μαργαρίτη Σχοινά, εκπρόσωπο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και, πλέον, αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Επικοινωνίας. Η κίνηση αυτή έλαβε χώρα κυρίως ώστε να αρθεί το επικοινωνιακό «blackout» στη μεταξύ Ελλάδας και Θεσμών επικοινωνία, κάτι το οποίο έγινε τελικά. Επιστροφή στην Κύπρο και στις επισκέψεις του ΥΠΕΞ της Αγγλίας Φίλιπ Χάμοντ, του κ. Γιούνκερ, της κ. Μονγκερίνι και του κ. Νετανιάχου, όπου σε όλων την ατζέντα δέσποζε ο γεωστρατηγικός ρόλος της Κύπρου, σε συνδυασμό με την έξαρση του προσφυγικού προβλήματος. Κοινή συνισταμένη η άνεση στη γλώσσα του σώματος, το χιούμορ και ο ενικός, ως επικοινωνιακά όπλα του Προέδρου της Δημοκρατίας που έδωσαν άλλο αέρα ακόμη και σε δύσκολες στιγμές, όπως ήταν εκείνη στη Σύνοδο Κορυφής που ο Γιούνκερ ζήτησε από τον κ. Αναστασιάδη να σταθεί δίπλα στον Νταβούτογλου. Παρατηρώντας τις φωτογραφίες, διαφαίνεται να είναι ο Πρόεδρος της Κύπρου εκείνος που κάνει το άνοιγμα στον πρωθυπουργό της Τουρκίας και ο τελευταίος να κοιτάζει στιγμιαία το πάτωμα σε μία στιγμή αμηχανίας. Το Κυπριακό, λοιπόν, δεν έλειψε ποτέ από αυτές, αλλά και από τις συζητήσεις που ακολούθησαν, καθώς φυσικά και οι εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο. Οι επισκέψεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ, αλλά και του εκτελεστικού διευθυντή (CEO) της ιταλικής ENI, Claudio Descalzi, την ίδια μέρα στην Κύπρο εξηγούν εν μέρει τον διπλωματικό συνωστισμό που επικρατούσε στο Προεδρικό, κάτι που επιβεβαιώθηκε και με τις αποστολές της κυπριακής διπλωματίας σε Κίνα, Ιορδανία, Ισραήλ και Παλαιστίνη μέσα σε ενάμιση μήνα. ΑΡΘΡΟ / Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ Η Τουρκία δεν άνοιξε ακόμα τα χαρτιά της Κάποιες πολιτικές δυνάμεις χαρακτήρισαν κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση τις χριστουγεννιάτικες ευχές Αναστασιάδη- Ακιντζί. Άλλες πολιτικές δυνάμεις είπαν ότι πρόκειται πάλι για επικοινωνιακό τέχνασμα. Ποια είναι, όμως, η πραγματικότητα; Είναι ικανή μία τέτοια κοινή δήλωση να φέρει και τη λύση του Κυπριακού; Σίγουρα όχι, και θα ήταν ουτοπικό εάν κάποιος πίστευε ότι το καλό κλίμα ή η χημεία μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων μπορεί από μόνη της να λειτουργήσει ως καταλύτης. Είναι δεδομένο, το τελευταίο διάστημα, το ενδιαφέρον της διεθνούς κοινότητας να συμβάλει στις προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού. Αυτό αποδεικνύεται από τις πρόσφατες επισκέψεις των υπουργών Εξωτερικών της Γερμανίας, της Κίνας, της Βρετανίας, της Ρωσίας, των Ηνωμένων Πολιτειών. Οπωσδήποτε, το ενδιαφέρον αυτό δεν μπορεί παρά να είναι καλοδεχούμενο για τους Κυπρίους, με την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι θα εδράζεται στο συμφωνημένο πλαίσιο για λύση, χωρίς παρεκκλίσεις. Σε ό,τι αφορά τώρα στη διαδικασία, βάσει των δημόσιων τοποθετήσεων του Προέδρου της Δημοκρατίας, υπήρξε πρόοδος. Όσο και αν κατηγορείται ο Μουσταφά Ακιντζί για θέσεις που εκφράζει κατά καιρούς, πρέπει να αναγνωρίσει κάποιος ότι πρόκειται για έναν μετριοπαθή πολιτικό, ο οποίος διαχρονικά υποστήριζε τη λύση του Κυπριακού. Ωστόσο, θα ήταν σφάλμα εάν αναμέναμε ότι ο κ. Ακιντζί θα ασπαζόταν τις θέσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς από την αρχή. Εάν οι δύο ηγέτες βρουν την κοινή συνισταμένη στο εδαφικό- περιουσιακό, τότε θα γίνει το σημαντικότερο βήμα για συμφωνία στην εσωτερική πτυχή του Κυπριακού. Το δύσκολο θα είναι η εξωτερική πτυχή, στην οποία η Τουρκία θα πρέπει να αποδείξει την καλή θέληση που διακηρύττει. Αυτό δεν μπορεί κανείς να το πει αυτή τη στιγμή με βεβαιότητα. Επομένως, πρόοδος υπάρχει στις συνομιλίες, όμως η στιγμή της συμφωνίας είναι ακόμη μακριά καθώς η Τουρκία δεν μίλησε ακόμη για τα ζητήματα που την ενδιαφέρουν. Άλλωστε, η δημόσια «πρόκληση» της Ελλάδας και της Βρετανίας στο θέμα των εγγυήσεων δεν έχει λάβει ακόμη καμία ανταπόκριση από την Άγκυρα. Για αυτό θα ήταν λάθος τη δεδομένη στιγμή να θριαμβολογούμε ή να δημιουργούνται υπέρμετρες προσδοκίες. Από την άλλη, το ίδιο λάθος θα ήταν έαν ισχυριστεί κάποιος ότι δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα. Η συνέχεια θα είναι να προχωρήσουμε στα θέματα της εξωτερικής πτυχής, ζητήματα στα οποία η Τουρκία θα πρέπει να αποδείξει πλέον καλή θέληση. Και αυτό δεν γνωρίζουμε αν θα το δείξει η Τουρκία. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι υπάρχει πρόοδος, είμαστε όμως πολύ μακριά από μία συμφωνία. Για αυτό θα ήταν λάθος, από τη μία, να θριαμβολογούμε ότι είμαστε στα πρόθυρα επίτευξης συμφωνίας και, από την άλλη, θα ήταν το ίδιο λάθος να λένε κάποιοι ότι τίποτα απολύτως δεν έχει γίνει. Το ίδιο λάθος πιστεύω ότι διαπράττεται όταν μόνοι μας θέτουμε χρονοδιαγράμματα. Τι πάει να πει λύση μέχρι τον Μάιο ή λύση μέχρι το καλοκαίρι; Γιατί να αυτοεγκλωβιζόμαστε ενώπιον ανύπαρκτων διλημμάτων; Εάν οι δύο πλευρές, και ιδιαιτέρως η Τουρκία, έχουν τη βούληση να υπάρξει συμφωνία, τότε αυτό να γίνει το συντομότερο. Διαφορετικά, ξέρουμε πολύ καλά ότι αν η Τουρκία επιμένει στις αδιάλλακτες θέσεις που προέβαλλε μέχρι σήμερα, τότε ούτε στα επόμενα 42 χρόνια δεν μπορούμε να λύσουμε το Κυπριακό από μόνοι μας.

09-SYNENTEYJI_Master_cy 30/12/15 19:44 Page 9 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΣΥΝΕΝΕΥΞΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Ο Πρόδρομος Προδρόμου στην «Κ» «Πρόεδρος και Κ.Ο. πετύχαμε πλειοψηφίες που φαίνονταν αδύνατες» Η κρίσιμη πενταετία, η διελκυστίνδα κοινοβουλευτικής ομάδας και ηγεσίας και το success story της οικονομίας Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ «Ο ΔΗΣΥ ξανάζησε την αμφισβήτηση επί διακυβέρνησης Κληρίδη» επισημαίνει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Πρόδρομος Προδρόμου, κληθείς να απαντήσει για τη φερόμενη «διελκυστίνδα» κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΣΥ και ηγεσίας και την αμφισβήτηση που επικρατεί ένθεν και ένθεν. Αναφέρει πως ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, με τον οποίο σημειώνει πως έτυχε στο παρελθόν να βρεθούν σε ενδοκομματικό ανταγωνισμό, καλείται να παίξει έναν κρίσιμο ρόλο, διαφορετικό από αυτόν του προκατόχου του, ενώ και η κοινοβουλευτική ομάδα η οποία δέχεται επικρίσεις, όπως σημειώνει, «μπόρεσε να σταθεί με αποφάσεις ευθύνης σε όλες τις κρίσιμες στιγμές». Σε ό,τι αφορά στην οικονομία, επισημαίνει ότι αν μας έμαθε κάτι η κρίση και το μνημόνιο είναι να μην πάμε πίσω σε στρεβλώσεις του παρελθόντος, δίδοντας το μήνυμα πως ο ΔΗΣΥ δεν θα συναινέσει στο ενδεχόμενο που η κυβέρνηση φέρει στη Βουλή ζήτημα αυξήσεων στους δημόσιους υπαλλήλους για το 2016. Δεδομένου και του πρόσφατου περιστατικού με τον βουλευτή Ευγένιο Χαμπουλλά, ο ΔΗΣΥ δέχεται έντονες επικρίσεις ότι χρησιμοποιεί την τακτική της πολυφωνίας για να ικανοποιήσει όλα τα ακροατήριά του. Η συζήτηση για την απόλυτη απαγόρευση ή τη μερική άρση της απαγόρευσης της θήρευσης θα έπρεπε να είχε γίνει διαφορετικά. Φαίνεται, όμως, ότι ο συνάδελφος, έχοντας ισχυρή άποψη προτίμησε να κάνει μία θεαματική πράξη, την οποία μπορεί κάποιος να τη δει σαν συμβολική κίνηση για να υποστηρίξει μία πρωτοβουλία, αλλά ταυτόχρονα έχει προκαλέσει την οργή σε πολύ κόσμο συμπεριλαμβανομένων βέβαια και συναγερμικών. Είναι, σίγουρα, λυπηρό ότι έχουν γίνει έτσι τα πράγματα και μας προβληματίζει. Βέβαια, στον ΔΗΣΥ πάντα υπήρχε η ελευθερία της έκφρασης, η πολυφωνία. Δεν συνηθίζουμε να αντιμετωπίζουμε διαφορές απόψεων με διοικητικά μέτρα, όμως πρέπει να υπογραμμίσω ότι η θέση του ΔΗΣΥ παραμένει τετράγωνη, ξεκάθαρη και δε μπορεί να είναι άλλη από το οτι ο νόμος είναι νόμος και πρέπει να τον τηρούμε ιδιαίτερα τα πολιτικά πρόσωπα. Κι αν τυχόν υπάρχουν σκέψεις και πρωτοβουλίες για κάποιες τροποποιήσεις, αυτό να γίνεται χωρίς να προκαλείς την κοινή γνώμη και χωρίς τη δημιουργία πολιτικού θεάματος. Δυστυχώς, η κατάσταση έχει ξεφύγει και ήδη είμαστε στον χώρο της διακωμώδησης. Οι μόνοι που πέρασαν καλά είναι οι χιλιάδες των ανθρώπων που ευρηματικά σχολιάζουν και εικονογραφούν στο διαδίκτυο. Αληθεύει η ύπαρξη διελκυστίνδας μεταξύ ηγεσίας και κοινοβουλευτικής ομάδας, με αμφισβητήσεις ένθεν και ένθεν; Υπάρχουν δυσκολίες. Έχουμε όμως ξαναζήσει κάτι παρόμοιο. Όταν πήγε στην προεδρία ο Γλαύκος Κληρίδης, με μεγάλες ανακατατάξεις στο κόμμα. Ως νέος πρόεδρος, ο Νίκος Αναστασιάδης δεν έγινε εύκολα δεκτός. Τον σύγκριναν με ότι ήξεραν από τον Γλαύκο Κληρίδη. Και είναι δύσκολος, ο κόσμος του Συναγερμού, απαιτητικός. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου έχει διαφορετικό πολιτικό ύφος και προσέγγιση. Αλλά και πολύ διαφορετική αποστολή από τον προκάτοχό του. Δεν θα έλεγα όμως ότι υπάρχει διελκυστίνδα. Υπάρχουν ίσως κάποιες εξάρσεις ή και φάλτσα. Μην ξεχνάμε όμως ότι με επικεφαλής τον Αβέρωφ, αυτή η ομάδα στέκεται ακλόνητα και αποτελεσματικά στο πλευρό της κυβέρνησης μας. Και η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει ακριβώς πρόγραμμα Αναστασιάδη. Είχε πατριωτικό καθήκον να υλοποιήσει ένα σκληρό πρόγραμμα που βρήκε από «Αγωνιστήκαμε με τον Νίκο Αναστασιάδη για να υπερβούμε εκείνη τη μαύρη παρένθεση της ιστορίας της Κύπρου, που ήταν η διακυβέρνηση Χριστόφια, σήμερα με τον Αβέρωφ Νεοφύτου στην προεδρία πρέπει να σταθούμε και να υποστηρίξουμε μεγάλες αλλαγές που έγιναν με ραγδαίο ρυθμό λόγω μνημονίου». τους προκατόχους της. Είχατε, όμως, στο παρελθόν και ενδοκομματική αντιπαλότητα με τον σημερινό πρόεδρο του κόμματος Ναι, όμως αυτά ανήκουν σε άλλες εποχές. Σήμερα μέσα σε αυτή την ιδιαίτερη αποστολή που είχε ο ΔΗΣΥ, έπρεπε όλοι να ενώσουμε δυνάμεις. Και έχουμε μία άψογη συνεργασία που επεκτείνεται και ανάμεσα στον πρόεδρο και στα μέλη της κοινοβουλευτικής ομάδας, ανάλογα με τις αρμοδιότητες του Ο Πρόδρομος Προδρόμου αναφέρει στην «Κ» πως ο ΔΗΣΥ μπορεί και να μη ψηφίσει αποφάσεις που μπορεί να πάρει η κυβέρνηση κάτω από πιέσεις και μπαίνοντας στον πειρασμό των εύκολων λύσεων. καθενός. Δεν φαίνεται, αλλά συνάδελφοι βουλευτές έχουν κρατήσει το φορτίο συγκεκριμένων τομέων και σε όλες αυτές τις περιπτώσεις νιώθουμε ότι έχουμε παραγάγει κοινοβουλευτικό έργο όχι μόνο με κοινοβουλευτικές προτάσεις, αλλά και ασκώντας πολλές φορές τον ρόλο του ενδιάμεσου. Και είναι θαυμαστό το ότι ο Πρόεδρος και η Κ.Ο. του ΔΗΣΥ έχουμε πετύχει σε κάποιες περιπτώσεις πλειοψηφίες, που εκ προοιμίου φαίνονταν αδύνατο να γίνουν. Με αυτό τον τρόπο έχουμε συμπληρώσει το έργο της διακυβέρνησης. Ακούγονται πολλά, πάντως, για την κοινοβουλευτική ομάδα Πιστεύω ότι και αυτά που ακούγονται μπορεί να είναι κατανοητά, αλλά, ξέρετε, πέραν του ότι η Κ.Ο. είναι υπό κρίση, καθώς σύντομα θα έχουμε εκλογές, αυτή η ομάδα μέσα σε όλη αυτή την καταιγίδα των συχνά θεωρούμενων αντιλαϊκών αποφάσεων δεν έχει χάσει ούτε μία ψήφο. Το χρωστούμε, σίγουρα, στο ότι και δυνάμεις της αντιπολίτευσης συνέβαλαν σε αυτό, αλλά πρώτα από όλα στο ότι κάθε φορά ήταν εκεί 20 ψήφοι του ΔΗΣΥ. Θα ήταν, λοιπόν, άδικο να μη λάβει κανείς υπόψη του ότι αυτή η κοινοβουλευτική ομάδα μπόρεσε να σταθεί με αποφάσεις ευθύνης σε όλες τις κρίσιμες στιγμές. Υπήρξε, όμως, και η αποχώρηση της ευρωβουλευτού Ελένης Θεοχάρους, η οποία σε συνέντευξή της στην «Κ» ανέφερε πως «όσοι διαφωνούν έχουν φύγει και όσοι δεν έχουν φύγει δεν έχουν φωνή», αφήνοντας ανοικτές αιχμές για τον τρόπο που λειτουργεί η ηγεσία. Η φίλτατη Ελένη είχε κάθε μέρα φωνή όσο ήταν στον ΔΗΣΥ, είχε εκφράσει όχι απλώς διαφορετικές απόψεις, αλλά και εντονότατες διαφωνίες. Ουδέποτε έχω αντιληφθεί ότι υπήρξε οποιαδήποτε συνέπεια ή ότι κάποιος δοκίμασε να επιφέρει οποιεσδήποτε κυρώσεις ή μέτρα, επειδή είχε διαφορετικές απόψεις. Ήταν η Ελένη Θεοχάρους η πιο τρανταχτή απόδειξη ότι μπορείς μέσα στο ΔΗΣΥ να έχεις ακόμα και τόσο διαφορετικές απόψεις. Υπάρχουν ανησυχίες ένεκα και της αποχώρησης της ευρωβουλευτού για διαρροή ψηφοφόρων από το λεγόμενο πατριωτικό ακροατήριο; Δεν ξέρω τι προτίθεται να κάνει με την «Αλληλεγγύη». Δεν νομίζω όμως ότι δικαιολογούνται διαρροές. Συμβαίνει κάτι περίεργο γύρω από το Κυπριακό. Μπορεί οι διαπραγματεύσεις να έχουν ένα διαφορετικό πνεύμα και ρυθμό μόνο και μόνο επειδή οι Τουρκοκύπριοι αποφάσισαν και είναι εκεί ο Μουσταφά Ακκιντζί. Όμως όσο κι αν οι οιωνοί ήταν καλοί, δεν φτάσαμε σε συμφωνία. Κι ακόμα, οποιαδήποτε τυχόν συμφωνία, αφού είναι της έγκρισης του προέδρου, θα τεθεί στην κρίση των πολιτών, σε δημοψήφισμα. Δεν βλέπω λοιπόν γιατί κάποιοι να έχουν ανάγκη είτε να προεξοφλούν συμφωνία και λύση είτε να κρίνουν ότι χάθηκε ο κόσμος γιατί δεν υπάρχουν προϋποθέσεις για αποδεκτή συμφωνία. Η Ελένη Θεοχάρους έκρινε και προανήγγειλε καταστροφική εξέλιξη. Σεβαστή η κρίση και η άποψή της. Αυτό όμως που λέτε, το πατριωτικό ακροατήριο και όλοι οι πολίτες, νομίζω, θα ήταν συνετό να περιμένουμε και να κρίνουμε Μετά από μία ιδιαίτερα δύσκολη πενταετία στην οικονομία, μπορούμε δικαιολογημένα να μιλούμε για success story; Εγώ, προσωπικά και όσο μπορώ να είμαι αντικειμενικός, καταλαβαίνω ότι τα αντανακλαστικά που έδειξε η κυπριακή οικονομία και μαζί της η κυπριακή κοινωνία έχουν συντελέσει στο να γίνει ένα μικρό θαύμα. Είναι επίτευγμα το ό,τι έχουμε καταφέρει, και αυτά είναι γεγονότα δεν χρειάζονται οι πομπώδεις χαρακτηρισμοί όπως το «success story» που χρησιμοποιεί η αντιπολίτευση, αντί ύφεσης 12 % την πρώτη χρονιά να είναι μόνο 5% αντί να είναι 5% την επόμενη χρονιά να είναι 2.5% και στην τρίτη χρονιά το 2015 έχουμε ήδη μεγέθυνση. Για πρώτη φορά, μετά το 2011 η οικονομία μεγαλώνει. Αν αυτό δεν είναι μία επιτυχία τότε τι είναι; Βεβαίως δεν είναι αρκετό. Εμείς είμαστε οι πρώτοι που λέμε ότι δεν βγαίνουμε από το μνημόνιο για να πάμε πίσω στις κακές συνήθειες τις στρεβλώσεις και τις μαύρες τρύπες του παρελθόντος. Δεδομένων των πιο πάνω, ποια θα είναι η στάση του ΔΗΣΥ στη Βουλή στην κυβερνητική απόφαση για αυξήσεις το 2016 σε όσους δημόσιους υπάλληλους είχαν πάρει προαγωγή; Αυξήσεις; Προαγωγές; Μόλις που καταφέραμε να ισορροπήσουμε τα δημόσια οικονομικά; Ένα πράγμα θα σας πω και το εννοούμε. Σε μερικές βδομάδες βγαίνουμε επιτέλους από το Μνημόνιο. Αλλά δεν βγαίνουμε για να μπούμε ξανά στις μαύρες τρύπες του παρελθόντος. Η κυβέρνηση σίγουρα δέχεται πιέσεις. Αν χρειαστεί όμως εμείς, ο ΔΗΣΥ, θα σταθούμε απέναντι στον πειρασμό της χαλάρωσης. Δεν θα σπαταλήσουμε έτσι τα περιθώρια που δημιούργησαν οι διορθώσεις.

10-POLITIKI_Master_cy 30/12/15 17:50 Page 10 10 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Μετράνε τα φλουριά για τη βασιλόπιτα των εκλογών Το 2016 φέρνει έντονες διεργασίες, με φόντο την κοινοβουλευτική μοιρασιά της πίτας Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Η ενδελεχώς συζητημένη πολιτική κινητικότητα της προηγούμενης χρονιάς αναφορικά με την πλήρωση των ψηφοδελτίων για τις επερχόμενες βουλευτικές μπαίνει, πλέον, σε τροχιά υλοποίησης, εφόσον ο χρόνος αρχίζει να πιέζει τα κόμματα και τους πολιτικούς αρχηγούς. Το ενδιαφέρον στρέφεται σε προσέλκυση προσωπικοτήτων όχι αναγκαστικά από την κομματική δεξαμενή, ενώ τον δικό τους ρόλο αναμένεται να παίξουν και οι αριστίδην υποψήφιοι. Από μία οπτική γωνία, ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου φαίνεται να κερδίζει ανάσες λόγω της παράτασης στην κατάρτιση του ψηφοδελτίου του κόμματος για τον Μάρτιο αντί της 22ας Φεβρουαρίου που θα ήταν, βάσει καταστατικού, η καταληκτική ημερομηνία. Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, την ίδια ώρα, κινείται αφενός και στη λογική της αλλαγής των δεδομένων στο Κυπριακό που δύναται να επέλθουν, με τον Μάρτιο να είναι μήνας ορόσημο, αλλά και με την ένταξη στο ψηφοδέλτιο υπουργών της κυβέρνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο καταρχάς γύρω από τον ΥΠΟΙΚ Χάρη Γεωργιάδη, του οποίου το όνομα ακούγεται έντονα στα πολιτικά πηγαδάκια εδώ και καιρό (προαλείφεται βάσει των ίδιων πληροφοριών και για τη θέση του αναπληρωτή προέδρου του κόμματος, αν παραδώσει τη θέση ο κ. Χριστοφόρου) του υπ. Εμπορίου Γιώργου Λακκοτρύπη, τον οποίο οι πληροφορίες τοποθετούν ως αριστίδην, αν και ο ίδιος κρατάει ανοικτά τα χαρτιά του και τέλος η κάθοδος του υπ. Άμυνας Χριστόφορου Φωκαΐδη στην Αμμόχωστο. Αυτές οι μετακινήσεις, βέβαια, αν πραγματοποιηθούν, επί της ουσίας σημαίνει πως αναμένεται να γίνει ένας μικρός ανασχηματισμός με τις πληροφορίες να τον τοποθετούν το αργότερο μέχρι τον Φεβρουάριο. Την ίδια ώρα, προεκλογικά φέρεται να κινείται και ο Σόλωνας Κασίνης, βολιδοσκοπώντας προς το παρόν προθέσεις και τάσεις στους κόλπους του ΔΗΣΥ, ως αριστίδην και αυτός. Εξαιρετικό ενδιαφέρον, από την άλλη, παρουσιάζουν οι προθέσεις του προέδρου της ΕΔΕΚ Μαρίνου Σιζόπουλου, εφόσον από την επιλογή του στις επερχόμενες βουλευτικές θα κριθούν πολλά, ενώ συζητείται ακόμη περισσότερο τις τελευταίες ημέρες. Υπενθυμίζεται ότι αν ο πρόεδρος του κόμματος επιλέξει να κατέλθει στη Λεμεσό, τότε θα γίνει πραγματικότητα η διακηρυγμένη θέση του Νίκου Νικολαΐδη να μην κατέλθει εκείνος υποψήφιος. Αυτό αναμένεται να λειτουργήσει αρνητικά προς το έρεισμα της ΕΔΕΚ, εφόσον το πρόσωπο του κ. Νικολαΐδη απολαμβάνει εκτίμησης στη Λεμεσό, δίχως όμως τα δεδομένα να είναι ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά ούτε αν επιλέξει ο κ. Σιζόπουλος να κατέλθει στη Λευκωσία. Σε αυτή την περίπτωση, το Αβέρωφ και Νικόλας θα αναμετρηθούν στην πρώτη επί αρχηγίας των κομμάτων τους εκλογική αναμέτρηση. Το ενδιαφέρον των κομμάτων στρέφεται σε προσέλκυση προσωπικοτήτων όχι αναγκαστικά από την κομματική δεξαμενή, ενώ τον δικό τους ρόλο αναμένεται να παίξουν και οι αριστίδην υποψήφιοι. πρόβλημα μεταφέρεται στον κ. Κωστή Ευσταθίου, εφόσον δεν αναμένεται η ΕΔΕΚ να κερδίσει παραπάνω από μία έδρες τόσο στη Λευκωσία όσο και στη Λεμεσό. Το ΑΚΕΛ της ΕΔΕΚ Συνεχίζοντας από το προηγούμενο, είναι δεδομένη και στο ΑΚΕΛ η τάση του να προσελκύσει στο ψηφοδέλτιο προσωπικότητες αναγνωρισμένες στις επαρχίες τους, έστω και αν δεν ανήκουν στη δεξαμενή του κόμματος, αλλά μπορούν, όμως, να βρουν τον δικό τους χώρο υπό τις Νέες Δυνάμεις. Οι πληροφορίες για το αν θα είναι υποψήφιος τελικά με το κόμμα ή όχι ο κ. Νικολαΐδης της ΕΔΕΚ στη Λεμεσό, βάσει και των προηγουμένων, είναι αντικρουόμενες, γεγονός που φανερώνει και την περιπλοκότητα του ζητήματος. Αν τελικά κάνει το μεγάλο βήμα προς το ΑΚΕΛ, θα ανατραπούν άρδην οι ισορροπίες στην ΕΔΕΚ, με την επιλογή Σιζόπουλου για κάθοδο στη Λεμεσό να είναι από πολιτικούς κύκλους δεδομένη, εφόσον το «χτύπημα» θα είναι διπλό. Πέραν του κ. Νικολαΐδη, και ο κ. Σώτος Κτωρής αναμένεται να είναι στο ψηφοδέλτιο του ΑΚΕΛ υπό τις Νέες Δυνάμεις, ενώ το παζλ συμπληρώνεται από τη βέβαιη κάθοδο του πρώην ΔΗΚΟϊκού κ. Χειμωνίδη στην Κερύνεια. Άγνωστες παραμένουν, την ίδια ώρα, και οι προθέσεις της πρώην υπουργού Σωτηρούλας Χαραλάμπους. Το ΔΗΚΟ και η Ελένη Στον αστερισμό της Ελένης Θεοχάρους κινούνται στο ΔΗΚΟ, όμως καλά κρατούν και οι εσωτερικές γκρίνιες για τα φώτα της δημοσιότητας που έχουν πέσει στην κίνηση της ευρωβουλευτού να πλησιάσει το κόμμα για συνεργασία. Η βεντάλια των σκεπτικιστών ανοίγει από τον κ. Χρήστο Πατσαλίδη και φτάνει μέχρι και την κ. Κυριακίδου, πέραν των ειπωμένων αντιρρήσεων των κ. Κυπριανού και Κάρογιαν. Για την ώρα, ακούγονται τα ονόματα του Παύλου Μυλωνά και του Ζαχαρία Κουλία, ενώ απάντηση το συντομότερο ανέμενε ο πρόεδρος του κόμματος Νικόλας Παπαδόπουλος για τη συμμετοχή ή όχι του Μάριου Κάρογιαν και της βουλευτού Λεμεσού Αθηνάς Κυριακίδου. Πάντως, όπως διαφαίνεται, το ΔΗ- ΚΟ κινείται ταχύτατα σε σύγκριση με άλλα κόμματα για τον καταρτισμό των ψηφοδελτίων, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για προετοιμασία από εξαμήνου. Στην Αμμόχωστο, για παράδειγμα, η προεπιλογή των υποψηφίων για να αποσταλούν στο εκτελεστικό γραφείο του κόμματος βρισκόταν ήδη από τις αρχές του μήνα στο τελευταίο στάδιο. Πρώτη για Νικόλα και Αβέρωφ Το 3,6% των έγκυρων ψηφοδελτίων που απαιτείται, πλέον, για να μπει ένα κόμμα στη Βουλή των Αντιπροσώπων αναμένεται να δυσκολέψει τα λεγόμενα «μικρά» κόμματα, με τις αναλύσεις να εντοπίζουν τους Οικολόγους εκείνους που επηρεάζονται άμεσα. Η σημερινή σύνθεση της Βουλής, βάσει των αποτελεσμάτων του 2011 σε έδρες, έχει ως εξής: ΔΗΣΥ: 20 ΑKEΛ: 19 ΔΗΚΟ: 9 ΕΔΕΚ: 5 ΕΥΡΩΚΟ: 1 Κίνημα Οικολόγων: 1 Συμμαχία Πολιτών: 1 Τα δεδομένα πρόκειται να αλλάξουν, εφόσον, πλέον και με το νέο εκλογικό μέτρο, κάποια από τα κόμματα ενδεχομένως να μην περάσουν καν στη δεύτερη κατανομή ή στη δεύτερη φάση της δεύτερης κατανομής, γνωστής και ως τρίτης. Τις έδρες αυτών των κομμάτων αναμένεται να τις διεκδικήσουν κυρίως ο ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ, αλλά και το ΔΗΚΟ, ενώ προβλήματα αναμένεται να αντιμετωπίσει και η Συμμαχία. Η πρόσφατη ρητορική εκ μέρους του κ. Λιλλήκα ότι ο ίδιος δεν εξαιρείται από τη μάχη των σταυρών, τονίστηκε για να εκτονωθεί η όποια δυσφορία τυχόν επήλθε από την αύξηση του εκλογικού ποσοστού στο 3,6%. Είναι πρόδηλο πως με το προηγούμενο ποσοστό πολλά ήταν τα στελέχη του κόμματος που ήλπιζαν σε εκλογή. Το ενδιαφέρον, πάντως, εστιάζεται και από πολιτικές πηγές στη μάχη που αναμένεται να δώσουν οι Νικόλας Παπαδόπουλος και Αβέρωφ Νεοφύτου στις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, εφόσον και για τους δύο θα είναι η πρώτη εκλογική αναμέτρηση με τους ίδιους στην αρχηγία των κομμάτων τους. Τα ναυάγια, το «Odyssey» και ο Τσεσνόλα στην ΑΟΖ Οι αρχαιολογικές έρευνες του πλοίου και η σύνδεση μιας αμφιλεγόμενης προσωπικότητας με την Κύπρο Του ΜΑΡΙΟΥ ΡΟΥΣΣΟΥ Λίγο πριν από το τέλος του 2016, εμφανίζεται στα ανοικτά της Λεμεσού ένα ερευνητικό πλοίο ιδιωτικής εταιρείας με σκοπό την ανεύρεση και διάσωση αρχαίων από τον βυθό. Το πλοίο ονομάζεται «Odyssey Explorer» και ανήκει στην εταιρεία «Odyssey Marine Exploration» αμερικανικών συμφερόντων. Η εμφάνισή του μόνο τυχαία δεν ήταν, εφόσον σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι θάλασσες της Κύπρου εντός και εκτός της ΑΟΖ φιλοξενούν αρκετές χιλιάδες ναυάγια: στρατιωτικά πλοία που βυθίστηκαν σε ναυμαχίες, αλλά και εμπορικά πλοία τα οποία πλήγηκαν από κακοκαιρία και δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους. Παλαιότερα, οι Κύπριοι ψαράδες γνώριζαν τις τοποθεσίες όπου βρίσκονταν τα ναυάγια, αφού τα εντόπιζαν με τα δίχτυά τους και βάσει της γνώσης τους αυτής, για να αποφύγουν ζημιές στον εξοπλισμό τους, απέφευγαν τις συγκεκριμένες περιοχές. Έτσι, όμως, «χαρτογραφούσαν» τα αρχαία ναυάγια. Το «Odyssey Explorer» βρισκόταν ανοικτά της Κύπρου προς αναζήτηση αρχαίων ναυαγίων με πολύτιμους θησαυρούς. Το πλοίο είχε φτάσει ξανά στην περιοχή το 2012, όπου τότε έγιναν και κατασχέσεις μικρής ποσότητας αρχαιοτήτων στο λιμάνι της Λεμεσού. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, τα αρχαία που ανέσυρε το πλοίο είναι περισσότερα από 600 στον αριθμό και πρόκειται για πορσελάνινα αγγεία, μέρος του εμπορεύματος του πλοίου που ναυάγησε και οικοσκευές του πληρώματος. Οι Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας ενημέρωσαν την Ιντερπόλ και αναμένονται αρχαιολόγοι από τον Λίβανο για να εξετάσουν Οι Aρχές ενημέρωσαν την Ιντερπόλ και αναμένονται αρχαιολόγοι από τον Λίβανο για να εξετάσουν τα ανευρεθέντα αντικείμενα. τα ανευρεθέντα αντικείμενα. Η υπόθεση, βέβαια, δημιούργησε εντάσεις, μιας και δεν έχει εξακριβωθεί ούτε η ακριβής περιοχή των ερευνών του πλοίου, αλλά και ούτε ποια η ιστορική προέλευση των αντικειμένων. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», οι ερευνητές πιθανότατα να χρησιμοποίησαν στοιχεία από τις έρευνες που είχε πραγματοποιήσει στο νησί ο Λουΐτζι Πάλμα Ντι Τσεσνόλα το 1865 με 1877. Επίσης, πέρα από την κατάσχεση δεν υπάρχει σαφής διαδικασία ή νομικό πλαίσιο από πλευράς της Κυπριακής Δημοκρατίας για αντιμετώπιση υποθέσεων αρχαιοκαπηλίας στις θάλασσες. Επιπρόσθετα, η μουδιασμένη αντίδραση των Αρχών οφείλεται στο ότι δεν ξεκαθαρίζεται εάν το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα ή στην κυπριακή ΑΟΖ. O «Μαύρος Κύκνος» Σε μία παρόμοια κατάσταση με της Κύπρου είχε εμπλακεί το ερευνητικό πλοίο τον Μάιο του 2007, όταν η εταιρεία θέλησε να ξεκινήσει θαλάσσιες έρευνες ανοικτά της Ισπανίας, αναζητώντας τo ναυάγιο μιας ιστορικής φρεγάτας του Ισπανικού Ναυτικού, η οποία βυθίστηκε από τους Βρετανούς το 1804. Οι έρευνες απέδωσαν, φέρνοντας στην επιφάνεια 17 τόνους ασημιού και χρυσά νομίσματα, η ανακάλυψη, όμως, δημιούργησε νομικά προβλήματα μεταξύ Αμερικής και Ισπανίας. Το Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάνθηκε πως το «Odyssey Explorer» θα έπρεπε να κατασχεθεί Ο Τσεσνόλα, μετά τη στρατιωτική του καριέρα στην Αμερική, ήρθε ως πρόξενος στη Λάρνακα. Αριστερά, το «Odyssey Explorer» που έφτασε και στην Κύπρο με συγκεκριμένο, αρχαιολογικό σκοπό. και να γίνουν συλλήψεις με βάση το Ναυτικό Δίκαιο. Οι ισπανικές Αρχές θεώρησαν πως τα ανευρεθέντα αντικείμενα θα έπρεπε να δοθούν στη χώρα, καθώς οι έρευνες έγιναν στα δικά της χωρικά ύδατα. Ένα μήνα αργότερα, η ισπανική Πολιτοφυλακή θα κατασχέσει ένα άλλο πλοίο της «Odyssey Marine Exploration», που πραγματοποιούσε έρευνες έξι ναυτικά μίλια από τις ευρωπαϊκές ακτές. Η πράξη αυτή έφερε την εμπλοκή των βρετανικών Αρχών, με το επιχείρημα πως οι ισπανικές Αρχές δεν είχαν νομική εξουσία, εφόσον το ερευνητικό πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα. Έπρεπε να περάσουν τέσσερα χρόνια ώσπου το αμερικανικό ομοσπονδιακό δικαστήριο να αποδώσει τα ευρήματα αυτά στην Ισπανία και να εκδώσει απόφαση επιστροφής τους. Επιπρόσθετα, το 2013 το ίδιο δικαστήριο τόνισε στην εταιρεία πως έπρεπε να αναγνωρίσει τα δικαιώματα της Ισπανίας στον θησαυρό και εξέδωσε πρόστιμο ενός εκατομμυρίου δολαρίων για τα δικαστικά έξοδα των Ισπανών, τα οποία η «Odyssey» κατέβαλε. Η όλη υπόθεση έμεινε γνωστή από το όνομα της επιχείρησης, «Μαύρος Κύκνος». Ο αρχαιοδίφης Τσεσνόλα Ο Τσεσνόλα γεννήθηκε το 1832 στην Ιταλία, υπήρξε στρατιώτης, διπλωμάτης, ερασιτέχνης αρχαιοδίφης αλλά και αρχαιοκάπηλος. Ο Ιταλοαμερικανός στην καταγωγή, γιος ενός κόμη και στρατιωτικού αξιωματούχου, θα καταταχθεί σε ηλικία 15 χρονών στον στρατό της Σαρδηνίας το 1848. Σύντομα θα βρεθεί να πολεμά στον πρώτο απελευθερωτικό αγώνα της Ιταλίας. Εκεί θα τιμηθεί για την ανδρεία του, ενώ το 1849 θα λάβει το αξίωμα του ανθυπολοχαγού. Για άγνωστους λόγους θα απολυθεί πέντε χρόνια αργότερα και θα καταταχθεί στον βρετανικό στρατό. Πολεμάει στον κριμαϊκό πόλεμο (Οκτώβριος 1853 - Φεβρουάριος 1856) και το 1858 μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, όπου αρχικά διδάσκει ιταλικά και γαλλικά. Μετέπειτα ανοίγει ιδιωτική σχολή για αξιωματούχους και καταφέρνει να εκπαιδεύσει πάνω από 700 μαθητές σε διάστημα έξι μηνών. Θα πάρει μέρος στον αμερικανικό εμφύλιο και θα τιμηθεί με το βραβείο Τιμής, ενώ μετά από τη μακρά στρατιωτική του δράση ως στρατηγού στο ιππικό της Αμερικής θα αποσταλεί ως πρόξενος στη Λάρνακα (1865-1877). Κατά την παραμονή του στο νησί θα πραγματοποιήσει τεραστίων διαστάσεων ανασκαφές για την εποχή και θα αποκαλύψει μεγάλης ιστορικής σημασίας αρχαιότητες. Στις αναζητήσεις του επικεντρώθηκε κυρίως κοντά στην περιοχή του Κουρίου. Τα ευρήματά του θα τα αγοράσει το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης, στο οποίο και θα προεδρεύσει μέχρι και τον θάνατό του το 1904. Τα όσα έφερε στο φως θα χαρακτηριστούν ως πλαστά από άρθρο της «New York Herald», ενώ αργότερα η ειδική επιτροπή που συστάθηκε θα μιλήσει υπέρ του. Στην Κύπρο, οι πράξεις του θεωρούνται ισάξιες με αρχαιοκαπηλία. Τα γραπτά του Τσεσνόλα Ο Τσεσνόλα θα γράψει ένα ταξιδιωτικό οδηγό με την ονομασία «Κύπρος, οι αρχαίες πόλεις της, τάφοι και ναοί» (1877) το οποίο δίνει πληροφορίες περί πρακτικής αρχαιολογίας. Το 1884 με 1886 θα συντάξει μία τρίτομη συλλογή με τίτλο «Περιγραφικός Άτλας της Συλλογής Τσεσνόλα της Κυπριακής Αρχαιολογίας». Πέθανε το 1904 στη Νέα Υόρκη και στην κηδεία του παρευρέθηκαν πάνω από 2.000 άτομα.

11-POLITIKI _Master_cy 30/12/15 19:25 Page 11 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» «Ο χρόνος μας δικαίωσε στο Κυπριακό» Οι περιπλανήσεις του Προέδρου στο εθνικό, το σχιζοφρενικό ΔΗΚΟ και οι στόχοι του ΑΚΕΛ για τις βουλευτικές Συνέντευξη στη ΜΑΡΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ «Ο χρόνος δικαίωσε τις θέσεις μας» αναφέρει σε συνέντευξή του στην «Κ» το μέλος του Πολιτικού Γραφείου του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό. Αν και παραδέχεται δυσκολίες, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων εκφράζει την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι ο Νίκος Αναστασιάδης μετά από τις «περιπλανήσεις» του στο Κυπριακό, φαίνεται να επιστρέφει στις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ. Σε ό,τι αφορά στις φιλοδοξίες για τις βουλευτικές εκλογές, παραδέχεται πως η απαξίωση έχει επηρεάσει το ΑΚΕΛ και επισημαίνει πως στόχος είναι η επαναβεβαίωση του ΑΚΕΛ ως ισχυρού κόμματος. Η απομάκρυνση του σεναρίου για λύση το πρώτο τρίμηνο του 16 δίνει την ερμηνεία ότι υπάρχουν περαιτέρω προβλήματα και δυσκολίες στο τραπέζι των συνομιλιών; Ότι υπάρχουν δυσκολίες είναι φανερό. Εμείς λέγαμε ότι δυσκολίες θα υπάρξουν, γι αυτό και ποτέ δεν υιοθετήσαμε την άποψη ότι θα έχουμε λύση το πρώτο τρίμηνο του 2016. Δεν θριαμβολογούσαμε ούτε λέγαμε ότι η διαδικασία θα είναι ένας δρόμος στρωμένος με ροδοπέταλα. Ούτε και είμαστε από αυτούς που θέτουμε χρονικό πλαίσιο προσπαθώντας να προβλέψουμε ή να περιορίσουμε τις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού σε ένα χρονικό διάστημα. Εμείς θέλουμε λύση το συντομότερο, αλλά αυτή η λύση θα προκύψει, αν θα προκύψει, μέσα από μία αμοιβαία συμφωνία Ε/κ και Τ/κ. Άρα, αυτός που Σχιζοφρενικό είναι το ΔΗΚΟ να κατηγορεί το ΑΚΕΛ για συμπόρευση με τον ΔΗΣΥ, τη στιγμή που δεν έχει αφήσει νομοσχέδιο της κυβέρνησης που να μην το στηρίξει. θα κρίνει το πότε θα έχουμε λύση κι αν θα έχουμε λύση είναι η κατάσταση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είναι γι αυτό που επιμένουμε ως κόμμα ότι δεν χρειάζεται να συζητούμε ζητήματα που δεν είναι ουσιαστικά. Το ουσιαστικό και καθοριστικό είναι τι θα γίνει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Υποδείξαμε στον Πρόεδρο και κάποια πράγματα που έπρεπε κατά την άποψή μας να κάνει και τα που, δικαίωμά του, δεν τα ακολούθησε, αλλά θεωρούμε ότι ο χρόνος μάς δικαίωσε στις θέσεις μας. Όπως; Όταν ανέλαβε ο κ. Αναστασιάδης, του είπαμε να μην πετάξει τις συγκλίσεις Χριστόφια-Ταλάτ. Δυστυχώς, ήταν εγκλωβισμένος στις απλόχερες προεκλογικές υποσχέσεις που έδωσε σε εκλογικούς εταίρους. Είναι με ικανοποίηση, όμως, που βλέπουμε σταδιακά να επιστρέφει στις συγκλίσεις αυτές. Στον βαθμό που έχουμε πρόοδο στις συνομιλίες, αυτό οφείλεται ουσιαστικά στην επαναβεβαίωση συγκλίσεων Χριστόφια-Ταλάτ. Θεωρούμε πως ο χρόνος και διάφορα γεγονότα έχουν αποδείξει ότι οι συγκλίσεις «Το ΑΚΕΛ πολιτεύεται με βάση τις δικές του θέσεις. Εάν κάποιο κόμμα συναντά τις θέσεις του κόμματος, εμείς δεν θα σηκωθούμε να φύγουμε από τις θέσεις μας για να μη μας συναντά κανένας» αναφέρει στην «Κ» ο Στέφανος Στεφάνου. είναι μία πολύ πολύτιμη κληρονομιά σε πολύ σημαντικά θέματα του Κυπριακού. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος περιπλανήθηκε σε διάφορες θέσεις, εκκινώντας από μηδενική βάση, που τελικά αποδείχθηκαν μη ουσιαστικές και μη αποτελεσματικές. Δεν στεκόμαστε σε αυτά, το ουσιαστικό είναι να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και διαφωνίες και να φτάσουμε σε λύση. Ο Άντρος Κυπριανού είχε θέσει θέμα «σχιζοφρενικής προσέγγισης» στα περί σύμπλευσης ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ. Δεν υπάρχει συμπόρευση στο Κυπριακό; Μίλησε για «σχιζοφρενική προσέγγιση» έχοντας υπόψη του δύο βασικούς λόγους. Πρώτα, γιατί αυτοί που κατηγορούν το ΑΚΕΛ για συμπόρευση με τον ΔΗΣΥ συμπορεύονταν με το κυβερνών κόμμα και τον κ. Αναστασιάδη στον ενάμιση χρόνο που περιπλανήθηκε ο Πρόεδρος στο Κυπριακό. Το ΔΗΚΟ, που είναι ο πρόμαχος της θεωρίας περί συμπόρευσης, ήταν υπέρ της μηδενικής βάσης, χειροκροτούσε τον κ. Αναστασιάδη στις διάφορες περιπλανήσεις του για να έρθει μετά να διαφωνήσει στο κοινό ανακοινωθέν Αναστασιάδη- Έρογλου. Το δεύτερο σχιζοφρενικό είναι το ΔΗΚΟ να κατηγορεί το ΑΚΕΛ για συμπόρευση με τον ΔΗΣΥ, τη στιγμή που το ΔΗΚΟ δεν έχει αφήσει ουσιαστικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης που να μην το στηρίξει. Είναι με τη βοήθεια του ΔΗΚΟ που οι κυβερνώντες περνούν την αντιλαϊκή τους πολιτική. Το ΑΚΕΛ πολιτεύεται με βάση τις δικές του θέσεις. Εάν κάποιο κόμμα συναντά τις θέσεις του κόμματος, εμείς, επειδή είμαστε υπεύθυνο και πατριωτικό κόμμα δεν θα σηκωθούμε να φύγουμε από τις θέσεις μας για να μη μας συναντά κανένας. Θα ήταν εύκολο ως αντιπολίτευση να αρχίσουμε να αντιπολιτευόμαστε όπως είχε κάνει ο κ. Αναστασιάδης και ο ΔΗΣΥ στο παρελθόν για προεκλογικούς λόγους. Δεν πρόκειται να το κάνουμε. Είμαστε σοβαροί και θέλουμε το Κυπριακό να επιλυθεί. Επιχειρείται από πλευράς σας αποδόμηση του «success story». Οι επικριτές σας αναφέρουν ότι υπάρχει σαφής βελτίωση από την καμένη γη που ανέλαβε ο Νίκος Αναστασιάδης. Η γη κάηκε για δύο λόγους. Λόγω των τραπεζικών εγκλημάτων. Όλοι παραδέχονται ότι το μεγάλο πρόβλημα της οικονομίας το είχαν οι τράπεζες. Άλλωστε τα περί τραπεζικών προβλημάτων ο κ. Νεοφύτου τα παραδέχθηκε από το βήμα της Βουλής. Θα πρέπει, παράλληλα, να θυμηθούν οι πολίτες ποιος έκανε λόγο για τους καλύτερους τραπεζίτες του κόσμου και ποιος κάλυπτε τον Αθανάσιο Ορφανίδη με την ανεπαρκέστατη εποπτεία του στο τραπεζικό σύστημα. Σημασία στην πολιτική έχει τι λες στον ουσιώδη χρόνο. Και στον ουσιώδη χρόνο είναι ο Δημήτρης Χριστόφιας και το κόμμα του που έκαναν λόγο για τα τεράστια προβλήματα των τραπεζών που παρασύρουν την οικονομία στον γκρεμό. Το δεύτερο γεγονός που έκαψε την κυπριακή γη ήταν το «κούρεμα» των καταθέσεων που δεν είναι αποτέλεσμα της κυβέρνησης Χριστόφια, αλλά της κυβέρνησης Αναστασιάδη. Σε ό,τι αφορά στο «success story» δεν είναι εμείς που το αποδομούμε, αλλά η ίδια η πραγματικότητα. Δεν μπορείς να μιλάς για επιτυχία όταν η ανεργία στην ουσία αυξήθηκε, όταν 30.000 νέοι έχουν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, όταν το 1/3 του πληθυσμού της χώρας ζει κάτω από ή στο όριο της φτώχιας, όταν οι κοινωνικές ανισότητες αυξάνονται. Επειδή πλησιάζουν και οι βουλευτικές εκλογές τι θα θεωρηθεί επιτυχία για το ΑΚΕΛ; Ο στόχος που έχουμε θέσει είναι το ΑΚΕΛ να βγει ισχυρό. Να είναι μία ισχυρή πολιτική δύναμη. Να αποκτήσει τα ποσοστά του 2011; Διαχρονικά η Αριστερά ήταν περίπου το 1/3 του λαού, εμείς θέλουμε περίπου να είμαστε σε αυτό το επίπεδο. Ούτε κάνουμε συγκρίσεις με το 2011, γιατί μπορεί να έχουν περάσει πέντε χρόνια, αλλά σε κοινωνικές οικονομικές συνθήκες έχουν αλλάξει πολλά. Αυτό επηρεάζει αντικειμενικά και τον τρόπο που σκέπτεται, αντιδρά η κοινωνία. Η απαξίωση που υπάρχει σε οριζόντιο επίπεδο αγγίζει και το ΑΚΕΛ. Άρα θεωρώ ότι εύστοχα έχουμε οριοθετήσει ως βασικό στόχο των εκλογών την επαναβεβαίωση του ΑΚΕΛ ως ισχυρού κόμματος, γεγονός που θα του δώσει τη δύναμη και να αντιστέκεται σε πολιτικές που είναι εις βάρος των συμφερόντων της κοινωνίας μας και να συνεχίσει να είναι ικανό να αντεπιτεθεί. Να διεκδικήσει για τον λαό και να πάρει πίσω αυτά που έχει χάσει, εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Ας είναι το 2016 ένα παράθυρο που ανοίγει σε μια νέα εποχή δημιουργικότητας, ανάπτυξης, καινοτομίας και ευημερίας. Τις πιο ζεστές μας ευχές για τη νέα χρονιά.

12-PARAPOLITIKA_Master_cy 30/12/15 23:10 Page 12 12 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Οι μποναμάδες και οι νομάδες της πολιτικής Τα ορτύκια του ΔΗΣΥ Τι έχουν πάθει οι βουλευτές του ΔΗΣΥ; Παίρνουν παραισθησιογόνα, υποσκάπτουν τον Φούλη ή πάνε να διαλύσουν το κόμμα; Ερώτημα γνωστού βετεράνου συναγερμικού, σε ένα πρόσφατο γιορτινό δείπνο, όπου ο οικοδεσπότης σκοπίμως παρουσίασε πιατέλα με ορτύκια, εισηγούμενος να είναι η εναλλακτική του ΔΗΣΥ στα αμπελοπούλια του Χαμπουλλά. Ο βετεράνος θύμισε ότι μετά την ατραξιόν Χαμπουλλά, «εσφυρίσαν τα λάστιχα» του Ανδρέα Θεμιστοκλέους και των τροχαίων παραβάσεών του που τυγχάνουν ασυλίας Προηγουμένως ήταν οι καυγάδες και οι άτακτες φωτογραφίες του Ανδρέα Κυπριανού στη Βουλή και πριν από αυτόν ο πονοκέφαλος με τον Ανδρέα Πιτσιλλίδη. «Την εποχή του Γλαύκου, τέτοια φαινόμενα ήταν άγνωστα. Κάναμε την πλάκα μας, λέγαμε ανέκδοτα αλλά δεν γινόμασταν οι ίδιοι ανέκδοτα» κατέληξε το ιστορικό στέλεχος. Ζήλεψε τον Χαμπουλλά Βουλευτής του ΔΗΣΥ αποκάλυψε στον Ιανό ότι ο έτερος Βαρωσιώτης βουλευτής του ΔΗΣΥ, ο Κυριάκος Χατζηγιάννης προφανώς ζήλεψε τη δόξα Χαμπουλλά και θέλοντας να δημιουργήσει πιο εκκωφαντικό θόρυβο κατέθεσε προς τα υπουργεία Εξωτερικών και Συγκοινωνιών μία πολύ ενδιαφέρουσα επερώτηση: Σημειώνοντας ότι ο τρόπος με τον οποίο έπεσε το ρωσικό αεροπλάνο στο Σινά μοιάζει με αυτόν της πτώσης του κυπριακού αεροπλάνου στη Ρόδο που θα ήταν μέσα ο Γρίβας ερωτά τι σκοπεύουν να πράξουν τα δύο υπουργεία για διαλεύκανση εκείνης της παλιάς τραγωδίας. Η απορία της στήλης είναι εκτός των πολλών άλλων γιατί ερωτούνται τα δύο υπουργεία και όχι ο γενικός εισαγγελέας στην προκειμένη. Ο Κασουλίδης και ο Δημητριάδης ούτε εισαγγελείς είναι ούτε ποινικοί ανακριτές. Ρε μήπως έχει δίκαιο ο Περδίκης ότι μας ψεκάζουν; Η τέχνη της Χρυστάλλας Και ενώ όλοι ασχολούνται με αμπελοπούλια, λαπόρτα και άλλα φαιδρά που θα έπρεπε ο γενικός εισαγγελέας να τα είχε τακτοποιήσει δια πράξεων και όχι δηλώσεων ουδείς διερωτάται γιατί δεν υπάρχει αντίδραση και το ζήτημα της FBME καθότι κινδυνεύει ο φορολογούμενος να φορτωθεί δεκάδες εκατομμύρια αποζημιώσεων από στραβάδες της ΚΤΚ, με διεθνείς διαιτησίες να επικρέμονται στην ουσία επί της κεφαλής της Κ.Δ. Και ενώ ο γενικός ελεγκτής κατακεραύνωνε τη διοικήτρια Χρυστάλλα ότι Ένα ξεμάτιασμα, ένα βουντού ή έστω ένα καλάντισμα θα ήταν ό,τι πρέπει για τη γαλάζια γενιά των βουλευτών. Η στήλη εισηγείται να πάτε ομαδικά στην Αμμόχωστο στα Θεοφάνια να σας καλαντίσει στη Γλώσσα ο Βασίλειος, ίσως δούμε όλοι Θεού πρόσωπο! δεν του έδωσε τα πρακτικά της Αρχής Εξυγίανσης, η ίδια ισχυριζόταν ότι ήταν ανυπόγραφα. Ουδείς, όμως, παρενέβη ας πούμε αυτεπάγγελτα, ώστε να διαπιστωθεί αν πράγματι τα πρακτικά που είναι διοικητική πράξη, όντως δεν υπογράφονταν, άρα δεν επικυρώνονταν, άρα δεν ήταν επίσημα όπως ισχυρίστηκε η διοικήτρια Χρυστάλλα; Όπως μαθαίνει ο Ιανός αρχές Δεκεμβρίου φώναξαν όλα τα μέλη της Αρχής Εξυγίανσης για συνεδρία και αντί συνεδρίας τους παρουσίασαν τα πρακτικά και τα υπέγραψαν! Παλιά σου τέχνη κόσκινο, κυρά μου, τα μαγειρεμένα έγγραφα, έτσι; Οι άριστοι των αρίστων, Νίκο μου! Άδειες κυκλοφορίας Μειώσεις στα τέλη κυκλοφορίας ιδιωτικών σαλούν μεγάλου κυβισμού έχουμε πλέον καθώς δια της τροποποίησης νομοσχεδίου που ψηφίστηκε από τη Βουλή τίθεται οροφή 300 ευρώ. Δηλαδή, θα απολαμβάνουν μία μείωση της τάξης των 500 ευρώ. Εντάξει, φίλτατοι βουλευτές, καταλάβαμε ότι τα φτωχαδάκια με τις λιμουζίνες είναι κρίμα να πληρώνουν τόσο ακριβή άδεια κυκλοφορίας. Οι μικροί, όμως, με τα μικρά έπεσαν από την εξάτμιση αυτής της κοινωνίας; Όπως και να έχει το πράγμα μέχρι τις 3 Μαρτίου, φίλοι μου, πρέπει να έχετε πληρώσει τις άδειες κυκλοφορίας διότι μετά τα πρόστιμα που θεσπίστηκαν θα είναι τσουχτερά. Περί αγνοουμένων Το ζήτημα του ανοίγματος 31 λεγόμενων στρατιωτικών ζωνών για έρευνες από τη ΔΕΑ για ανεύρεση τάφων αγνοουμένων παρουσιάζεται συχνά πλέον από ξένες διπλωματικές αποστολές στην Κύπρο σαν κίνηση ένδειξης καλής θέλησης της Τουρκίας. Αυτό, δηλαδή, που θα έπρεπε να θεωρείται υποχρέωση της κατοχικής δύναμης «πωλείται» χωρίς αιδώ σαν εμπόρευμα καλής θέλησης από πρόθυμους διπλωμάτες. Καλή θέληση, αξιότιμοι κύριοι, θα είναι να δώσουν οι δυνάμεις κατοχής τα στοιχεία για τάφους περισυλλογής στους οποίους υπολογίζεται να είναι θαμμένοι σε άγνωστες τοποθεσίες περί των 600 αγνοουμένων που έπεσαν στα πεδία των μαχών. Α! Και μην ξεχνάτε κύριοι της ΔΕΑ ότι ο τουρκικός στρατός χρωστά να σας παραδώσει και τα οστά 60 και πλέον Ασσιωτών που μετακινήθηκαν από το Ορνίθι αλλού για να διαγραφεί η μαζική εκείνη εκτέλεση αιχμαλώτων. Στα χαρτιά μπορεί να διαγράφονται, στη μνήμη όχι. ΚΥΠΕ Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος ο Β όποτε θέλει να υλοποιήσει κάποιο business plan στέλνει μηνύματα του Αναστασιάδη, δια σκληρών δηλώσεων στο Κυπριακό, αποκάλυψε στη στήλη ο Ιωάννης ο Βαπτιστής! Δικαιώθηκε ο Πρύτανης Όπως ήδη έγινε γνωστό ο φοιτητής του τμήματος Οικονομικών, του Πανεπιστημίου Κύπρου Ανδρέας Αντωνόπουλος, πέτυχε συμμετοχή στο «Harvard National Model United Nations», που διοργανώνει το φημισμένο ακαδημαϊκό ίδρυμα. Ο Ανδρέας είναι ένας από τους μετεγγραφέντες φοιτητές που αποδέχτηκε θέση στο τμήμα Οικονομικών μέσω της διαδικασίας των διεθνών εξετάσεων (GCE) για τους οποίους δημιουργήθηκε μεγάλος σάλος από τους συνδικαλιστές της Παιδείας που απαιτούσαν από το Πανεπιστήμιο να μην τους δεχθεί. Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, ο οποίος είχε δεχτεί τα πυρά των συνδικαλιστών τον Σεπτέμβριο, δήλωσε ότι η επιλογή και η συμμετοχή του κ. Αντωνόπουλου στο συνέδριο του Χάρβαρντ αποτελεί άλλη μία τρανή απόδειξη αναφορικά με το υψηλό ακαδημαϊκό επίπεδο των μετεγγραφέντων φοιτητών, οι οποίοι αποδέχθηκαν θέση στο Πανεπιστήμιο Κύπρου». Κάλεσε δε «όσους επιδίωξαν τον διωγμό των μετεγγραφέντων φοιτητών μας, να στραφούν με περισσότερο ενδιαφέρον στη νεολαία μας που θέλει να κρατήσει τις ρίζες της και να σπουδάσει στον τόπο της». Ο Ανδρέας είναι ο πρωτότοκος γιος του ζεύγους των συναδέλφων Αντώνη και Έλενας Αντωνοπούλου, οι οποίοι πρέπει να νιώθουν και περήφανοι και δικαιωμένοι! Αρνήθηκε αξίωμα Στον Ιωάννη Κασουλίδη στράφηκαν πολλοί εκ των ηγετών των κρατών της Κοινοπολιτείας, προσδοκώντας ότι θα αποδεχόταν να διεκδικήσει, με σχεδόν σίγουρη εκλογή το αξίωμα του γενικού γραμματέα της Κοινοπολιτείας, με έδρα το Λονδίνο και απολαβές καθόλου ευκαταφρόνητες. Αυτό προ μερικών μηνών τη θέση πήρε η βαρόνη Σκότλαντ- και χωρίς να γίνει ευρέως γνωστό, σύμφωνα με διπλωματική πηγή της στήλης, η οποία και σχολίασε λέγοντας: «Είναι γνωστό ότι ο Κασουλίδης, λόγω Κυπριακού απέρριψε την πρόταση του προέδρου Αναστασιάδη για να γίνει Επίτροπος στην Κομισιόν, τώρα που το Κυπριακό βρίσκεται στην κορύφωσή του, θα άφηνε το θέρος να πάει για πουρνάρια;». Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Τολμώ να ελπίζω ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Επικίνδυνο το 2016 Είμαι φύσει αισιόδοξος, από τους ανθρώπους που ακολουθούν ως δόγμα το «κάθε εμπόδιο για καλό». Δεν πιστεύω σε «ματιάσματα» ούτε και αποδίδω τα πάντα στην τύχη. Τύχη χρειάζεται, αλλά για να υπάρξει αποτέλεσμα, χρειάζεται στρατηγική, υπομονή και να ξέρεις τι θέλεις. Το 2015 είχαμε πολλές κακές συγκυρίες που θα επηρεάσουν σίγουρα το μέλλον μας. Ο πόλεμος στη Συρία, το προσφυγικό, η τρομοκρατία του ISIS, η μη συντονισμένη αντίδραση της Ευρώπης, είναι ζητήματα που θα έχουν κυρίαρχη βαρύτητα στην εξίσωση για την επόμενη μέρα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην Κύπρο, αλλά για το μέλλον της Ευρώπης που παρά τις αλλαγές στις δομές και στον τρόπο λήψης των αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση βγάζει αδυναμίες συντονισμού που ξεκινούν από τις διαφορετικές προτεραιότητες των μελών της. Στις σχέσεις της Τουρκίας με τη Ρωσία και το Ισραήλ, για παράδειγμα, ο ρόλος της χρειάζεται να είναι καίριος, με καλά αντανακλαστικά και ευελιξία στην αντίδρασή της όταν τα γεγονότα τρέχουν με ταχύτητες πολύ πιο γοργές από τις δικές της. Χωρίς να θέλω να ομφαλοσκοπώ, πιστεύω πως σε αυτή την ισορροπία ο ρόλος της Κύπρου είναι σημαντικότερος από ποτέ. Στη μεγάλη εικόνα των γεωπολιτικών και διπλωματικών εξελίξεων, η χρονική συγκυρία έρχεται να δέσει με όλα τα άλλα. Έχουμε, πιστεύω, αποδείξει τη σοβαρότητά μας και τη σταθερότητά μας, έχουμε πείσει πως μπορούμε να είμαστε έμπιστοι συνομιλητές και στιβαροί παίχτες στη σκακιέρα των εξελίξεων. Το σίγουρο είναι πως το 2016 θα είναι χρονιά εξελίξεων. Και είναι κρίσιμο να ξέρουμε, για το τι θέλουμε να κάνουμε στην Κύπρο. Να πιστέψουμε στην προοπτική της λύσης και να επικρατήσει ο ορθολογισμός απέναντι στον λαϊκισμό του απορριπτισμού για τη συνέχιση πολιτικών καριέρων σε μία χώρα που επικρατούν τα πάρτι της διαπλοκής και που θα οδεύει με μαθηματική ακρίβεια στη διχοτόμηση. Έχουμε χρέος στους επόμενους μήνες να αντιτάξουμε την ελπίδα απέναντι στον φόβο. Το σίγουρο είναι πως όποια και αν είναι η κατάληξη στις συνομιλίες χρειάζεται να κοιτάξουμε και όλα τα υπόλοιπα. Σε ένα διάτρητο πολιτικό σύστημα, με την αξιοπιστία του στα Τάρταρα, όπου η κοινωνία «καίει», και δικαίως, τα χλωρά μαζί με τα ξερά, χρειάζονται εκ βάθρων αλλαγές. Να το ρίξουμε όλο το σαθρό οικοδόμημα. Να αφήσουμε τις κολόνες και να το κτίσουμε από την αρχή. Με συμφωνημένη στρατηγική από όλους τους παίκτες Σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που τίποτα δεν μένει κρυφό, η πολιτική αλαζονεία, η μεροληψία και η εκ παραθύρου πολιτική πεθαίνει. Τολμώ να ελπίζω πως τα μυαλά μας και η θέλησή μας για να τα καταφέρουμε θα συμπαρασύρει το αργόστροφο πολιτικό προσωπικό. της πολιτικής, για υλοποίηση της συμφωνίας ανεξαρτήτως του ποιος κυβερνά. Συμφωνημένη στρατηγική, στην παιδεία, στον τουρισμό, στις υπηρεσίες, στην υγεία. Τολμώ να ελπίζω. Δεν ζω σε παράλληλο σύμπαν ούτε μου αρέσει να ωραιοποιώ καταστάσεις. Τολμώ να ελπίζω, γιατί πιστεύω πως ο ορθολογισμός θα επικρατήσει. Σε ένα ψηφιακό περιβάλλον που τίποτα δεν μένει κρυφό, η πολιτική αλαζονεία, η μεροληψία και η εκ παραθύρου πολιτική πεθαίνει. Αργοπεθαίνει αλλά πεθαίνει. Τολμώ να ελπίζω πως τα μυαλά μας και η θέλησή μας για να τα καταφέρουμε θα συμπαρασύρει το αργόστροφο πολιτικό προσωπικό. Όσοι δεν μπορούν να ακολουθήσουν τον ρυθμό θα μείνουν πίσω. Έτσι γίνεται πάντα, ακόμα και στις πιο απλές διαδικασίες, όπως στον χορό. Από τον καλαματιανό μέχρι το συρτάκι. Τολμώ να ελπίζω γιατί καθημερινά συναντώ συμπολίτες μας, νέους αλλά και μεγαλύτερους, που δεν τα βάζουν κάτω, που δεν τα παρατούν. Που σκέφτονται συνεχώς πως θα τα καταφέρουν και έχουν αποβάλει από τη ροή της σκέψης τους την τεθλασμένη οδό. Λειτουργούν νομότυπα, σκέφτονται δημιουργικά. Δεν απογοητεύονται, δεν τα βάζουν κάτω. Διερευνούν, αναζητούν, ρωτούν. Πιστεύουν στη δύναμη της ομάδας και έχουν απορρίψει τις μονοπρόσωπες προσπάθειες. Τολμώ να ελπίζω γιατί το βλέπω στα μάτια των ανθρώπων που είναι γεμάτα σιγουριά πως ναι, θα τα καταφέρουμε. Ευτυχές και δημιουργικό το νέο έτος. Για όλους. www.dmdemetriou.com Μόνο με ψυχιατρικούς όρους μπορεί να κατανοηθεί η ψυχολογία των προδομένων εργαζομένων. Όπως τους ταύρους σε υαλοπωλεία, τρία χρόνια μετά την οικονομική καταστροφή, αναζητούν αφορμές για να εκδικηθούν τους πρωταγωνιστές του «κουρέματος» των καταθέσεων, της μείωσης των μισθών και, κυρίως, του «κουρέματος» των ονείρων τους. Άνθρωπος ο οποίος δέχθηκε πολλά χαστούκια στη ζωή, προδομένος από φίλους και συνεργάτες, χρεοκοπημένος από αγαθές προθέσεις, μονολογούσε ότι ο Κυπραίος επιζητεί λόγους για να αντιγράψει τον Αλέξη Ζορμπά, αναζητεί αφορμές για να «χύσει την καρδάρα με το γάλα», ψάχνει τρόπους για να τιμωρήσει όλους αυτούς που αποφασίζουν γι αυτόν, χωρίς αυτόν. Ο οξυδερκής άνθρωπος προβλέπει ότι το 2016 θα είναι πολύ πιο επικίνδυνο από το καταραμένο 2013. Οι θεσμοί καταρρέουν ο ένας μετά τον άλλο, οι πολιτικοί απαξιώνονται με ηχηρό τρόπο και οι πολίτες άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι το βρώμικο αλισβερίσι στο Δημόσιο δεν έχει ούτε όρια ούτε ηθικούς φραγμούς. Οι διευθυντάδες του Δημοσίου απαιτούν αυξήσεις, δηλαδή οι συνένοχοι της καταστροφής, οι τραπεζικοί άρχισαν τις απεργίες, δηλαδή οι ύποπτοι της καταστροφής και τα μεγάλα παζάρια για τον δημόσιο πλούτο άρχισαν να όζουν διαφθοράς. «Άτιμη κοινωνία, άλλους τους ανεβάζεις και άλλους τους κατεβάζεις», όπως έλεγε και η παραδουλεύτρα στην ταινία «Ο στρίγγλος που έγινε αρνάκι». Και όλα αυτά την ώρα που η ανεργία παραμένει στο 16% και οι νέοι με πτυχία εργάζονται με μισθούς 500 ευρώ. Συνέχιζε ο άνθρωπος και έλεγε ότι ο Κυπραίος είναι όπως το περίφημο κυπριακό γαϊδούρι και αυτό το απέδειξε κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ανέχεται τα πάντα, σηκώνει τα μεγαλύτερα βάρη, αλλά μέχρι σε ένα σημείο. Αν ο ιδιοκτήτης του περάσει το όριο, τότε αλίμονό του. Η κλωτσιά του γαϊδάρου είναι θανατηφόρα. Οι κυβερνώντες και όλοι αυτοί που λαμβάνουν αποφάσεις, καλό είναι να αρχίσουν να προβληματίζονται για την κόπωση που άρχισαν να αισθάνονται οι Κύπριοι εργαζόμενοι, οι οποίοι συνειδητοποιούν ότι «όλοι τα παίρνουνε», εκτός από αυτούς που δουλεύουν σκληρά και τίμια. Τα παιδιά τους, χωρίς μέλλον, αναζητούν την τύχη τους, στο εξωτερικό και αυτό αποτελεί ίσως τη χειρότερη μαχαιριά στην ψυχή των ανθρώπων που βίωσαν τον πόλεμο Οι κυβερνώντες, καλό είναι να αρχίσουν να προβληματίζονται για την κόπωση που άρχισαν να αισθάνονται οι Κύπριοι εργαζόμενοι, οι οποίοι συνειδητοποιούν ότι «όλοι τα παίρνουνε». και την καταστροφή του 1974. Τα ψέματα τέλειωσαν και οι απειλές για ολική καταστροφή του τόπου άρχισαν να μη γίνονται πιστευτές. Οι υπουργοί πήραν νέες λιμουζίνες, οι υψηλόμισθοι του Δημοσίου συνεχίζουν να απολαμβάνουν τα προκλητικά προνόμιά τους, οι πολυσυνταξιούχοι συνεχίζουν να κάθονται σε χρυσούς θρόνους και νέοι επαιτούν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα και το χαρτζιλίκι των γονιών τους. Και όλα αυτά την ώρα που η Στατιστική Υπηρεσία καταγράφει διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών και διαπιστώνει ότι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Η κοινωνία φθάνει στα όριά της και αν η ιστορία της λύσης του Κυπριακού ανατραπεί και πάλι μέσα από τον πόλεμο της καρέκλας και των μικροσυμφερόντων, αλίμονο στον τόπο, αλλά και σε όλους αυτούς που ονειρεύονται θρόνους και προνόμια. Τα τελευταία 41 χρόνια, οι Κύπριοι είναι μάρτυρες του ίδιου θλιβερού σκηνικού, με τους ηγέτες να διαλαλούν ότι θέλουν λύση του Κυπριακού και την ίδια ώρα, μέσα από νομικισμούς και κουτοπονηριές, να αναβάλλουν συνεχώς τη λύση, για χάρη μιας ουτοπίας. Ο χρόνος κυλά και πίσω δεν γυρνά και το μόνο που αφήνει πίσω του είναι χαμένα όνειρα χιλιάδων προσφύγων που πεθαίνουν με το όνειρο της επιστροφής, έστω και αν αυτό αποτελεί ανέκδοτο για μερικούς καρεκλοκενταύρους. Όταν οι άνθρωποι προγραμματίζουν, ο Θεός γελά και, ευτυχώς ή δυστυχώς, η θεία δίκη είναι πάνω από την ανθρώπινη δικαιοσύνη.

13-GNOMES CY_Master_cy 30/12/15 19:08 Page 13 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ANAΔΙΑΤΑΞΕΙΣ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Κυπριακό και Ενέργεια το 2016 Από την έναρξη των διαδικασιών στην κυπριακή ΑΟΖ για τον εντοπισμό υδρογονανθράκων το 2011, το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας είχε πολύ σωστά συμφωνήσει πως με κάθε θυσία θα έπρεπε να αποφευχθεί η διασύνδεση του Κυπριακού και της Ενέργειας. Οι συνεχείς απειλές της Άγκυρας, σε συνδυασμό με την αποκάλυψη των διεκδικήσεών της στο σύνολο σχεδόν της κυπριακής ΑΟΖ, απλώς προϊδέαζαν για το δύσκολο του εγχειρήματος. Η ανασκόπηση των γεγονότων το 2015, όπως εξελίχθηκαν από τον περασμένο Ιανουάριο και συνέχισαν μέχρι τον περασμένο Απρίλιο υπό τη μορφή της κρίσης των υδρογονανθράκων, επιβεβαιώνουν τις συμπληγάδες μέσα από τις οποίες θα έπρεπε η Λευκωσία να πορευτεί προκειμένου να διαφυλάξει τον στόχο της. Συμπληγάδες από τις οποίες, τελικά, δεν κατάφερε να περάσει. Μία αποτυχία, η οποία αναπόδραστα θα ξανασυναντήσει τη Λευκωσία, αν η επίλυση του Κυπριακού δεν προκύψει σε κάποια στιγμή εντός του 2016. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι οποίες έχουν ως αφετηρία και τις σχετικές τουρκικές και τουρκοκυπριακές προειδοποιήσεις, τυχόν επαναδραστηριοποίηση στην κυπριακή ΑΟΖ θα σημαίνει την ταυτόχρονη επανενεργοποίηση της Άγκυρας στα κυπριακά ύδατα. Ως προς τι θα σημαίνει μία τέτοια επανενεργοποίηση, μπορούν να αντληθούν σχετικά παραδείγματα <<<<<< Παρά τις διαψεύσεις περί του αντιθέτου εκ μέρους της κυβερνητικής πλευράς, η Λευκωσία κατέληξε δέσμια αυτού που ήθελε να αποφύγει: της διασύνδεσης του Κυπριακού και της Ενέργειας. από την εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος. Σε απάντηση των ερευνητικών γεωτρήσεων της ΕΝΙ στο τεμάχιο 9 της κυπριακής ΑΟΖ, η Άγκυρα, αφού στις 2 Οκτωβρίου εξέδωσε την πρώτη Navtex, έστειλε το ερευνητικό της σκάφος «Μπαρμπαρός» συνοδεία του πολεμικού ναυτικού να διεξάγει σεισμογραφικές έρευνες μέχρι και ανοικτά της Λεμεσού. Αντιδρώντας στις τουρκικές παραβιάσεις της κυπριακής κυριαρχίας, η Λευκωσία ανακοίνωσε την αναστολή της συμμετοχής της στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Ωστόσο, όπως πολύ σωστά επισημαίνεται ως απόσταγμα εμπειριών από τη διπλωματική ιστορία, σημασία δεν έχει με ποιους όρους φεύγει κανείς από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά με ποιους όρους επανέρχεται. Η απομόνωση που ένιωσε η Λευκωσία το κρίσιμο εκείνο επτάμηνο και, κυρίως, από φίλους, είχε ως αποτέλεσμα: Πρώτον, τη δημόσια δήλωση του Προέδρου Αναστασιάδη στις 5 Ιανουαρίου όπως «όλα τα εναπομείναντα θέματα συζητηθούν λίγο πριν από την κατάληξη σε μία συνολική λύση και εφόσον θα κατατίθενται χάρτες που θα αφορούν στις εδαφικές αναπροσαρμογές». Αυτή η δήλωση στόχευε σε ικανοποίηση της τουρκικής απαίτησης όπως το φυσικό αέριο αποτελέσει θέμα συζήτησης στο τραπέζι των συνομιλιών για το Κυπριακό. Δεύτερο, την επιστροφή της ελληνοκυπριακής πλευράς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέσω μιας σιωπηλής αποδοχής της φόρμουλας «freeze to freeze», δηλαδή, της αποχώρησης της Τουρκίας από την κυπριακή ΑΟΖ με την αναστολή των ερευνητικών γεωτρήσεων εκ μέρους της Λευκωσίας. Παρά τις διαψεύσεις περί του αντιθέτου εκ μέρους της κυβερνητικής πλευράς, η Λευκωσία κατέληξε δέσμια αυτού που ήθελε να αποφύγει: της διασύνδεσης του Κυπριακού και της Ενέργειας. Ήδη, στο διπλωματικό παρασκήνιο, λαμβάνοντας υπόψη και τις συμβατικές υποχρεώσεις της Λευκωσίας στον ενεργειακό τομέα τη νέα χρονιά, γίνονται ασκήσεις επί χάρτου για το τι θα ακολουθήσει στο ενδεχόμενο επαλήθευσης του χειρότερου σεναρίου που δεν είναι άλλο από την μη επίλυση του Κυπριακού αρκετά έγκαιρα εντός του 2016. Μερικώς, βέβαια, το ερώτημα το απάντησε ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί, ο οποίος σε δηλώσεις του προς το CNN Turk, οι οποίες παρουσιάστηκαν μαζί με αυτές του Προέδρου Αναστασιάδη, εξήγησε πως στο ενδεχόμενο αδιεξόδου στις συνομιλίες θα επαναφέρει το θέμα της περίκλειστης περιοχής της Αμμοχώστου και του λιμανιού της πόλης, σε συνδυασμό με το αεροδρόμιο της Τύμπου. antonioum@kathimerini.com.cy Hλιοβασίλεμα στη Γάζα ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Ψάχνω τον Francis Underwood Αν δεν έχετε δει έστω και μερικά επεισόδια από το «House of Cards», σας παρακινώ να το κάνετε. Είναι ο τηλεοπτικός οδηγός της πολιτικής μαεστρίας, σε πολλά εισαγωγικά, του τι μπορεί να κάνει ένας πολιτικός για να κατακτήσει την κορυφή στον αμερικανικό πολιτικό τρόπο ζωής. Μόνο που δεν περιορίζεται, κατ εμέ, μόνο σε εκείνο το μέρος του πλανήτη ο Francis. Αντιστοίχως και στην Κύπρο, η πολιτική ζωή της οποίας πόρρω απέχει από το να εμπνεύσει μία πολιτική σειρά δίχως το στοιχείο της σάτιρας, θεωρώ ότι κρύβει εντέχνως πολλούς που θα ήθελαν σαν τον Francis να φτάσουν ο καθένας στη δική του κορυφή. Εκείνους που το γεγονός ότι εξελέγησαν στο πολιτικό προσκήνιο, όντες βουλευτές, δεν τους είναι αρκετό και θέλουν κάτι παραπάνω, διότι θεωρούν, αγνοώντας το ελάχιστο του πολιτικού μεγέθους, πως είναι πλασμένοι για μεγαλεία, θέσεις, προβολείς. Η ματαιοδοξία και ο υπέρ πάντων αγώνας της αλληλοεπικάλυψης και του ανταγωνισμού, σε πολιτικό επίπεδο, δεν θεωρώ ότι απέχει πολύ στην Κύπρο από τα μακιαβελικά σχέδια του Francis και την επιστήμη που ενσαρκώνει. Φευ, ακόμη και τον Σωκράτη να ρωτήσεις, θα σου πει τα ίδια για την επιστήμη των μικρών που ονειρεύονταν μεγαλεία Διότι είναι επιστήμη να βγάζεις φωτογραφίες κάτω από φορέματα, να τρως αμπελοπούλια και να σε καμαρώνει ο διεθνής Τύπος, εκεί που δεν σε ήξερε κανείς, να κρώζεις αντί να επιχειρείς μέσω μεστής επιχειρηματολογίας. Είναι επιστήμη να απασχολείς την κοινή γνώμη με την κοινή συμπεριφορά που τόσες φορές είδαμε να επαναλαμβάνεται μέσα και έξω από <<<<<< Η κοινωνία κρίνει τις συμπεριφορές που δεν τις θέλει, απαξιώνοντας πολιτικά το σύστημα που νιώθει ότι δεν την αντιπροσωπεύει και γυρνάει την πλάτη σε όλα τα φαινόμενα με κάθε δημοσκοπική ευκαιρία. το Κοινοβούλιο και να θεωρείς πως οι πολίτες την αξίζουν διότι ομοιάζουν ή συνταυτίζονται μαζί της. Η καθαρή σκέψη και η μακριά από κομματικούς φραγμούς άποψη που φέρουν οι πολίτες ως πολιτική ωριμότητα που την έχουν κερδίσει, δεν ταυτίζεται με αυτές τις συμπεριφορές. Δεν θεωρώ ότι τις βιώσαμε, τις είδαμε από ορισμένους βουλευτές φέτος επειδή η κοινωνία είναι έτσι, επειδή είναι καθρέφτης η Βουλή της κοινωνίας και επειδή «αυτή κρίνει». Η κοινωνία δεν είναι σώμα δικαστών, δεν επιβάλλει τους νόμους, στο όνομά της επιβάλλονται. Η κοινωνία κρίνει τις συμπεριφορές που δεν τις θέλει, απαξιώνοντας πολιτικά το σύστημα που νιώθει ότι δεν την αντιπροσωπεύει και γυρνάει την πλάτη σε όλα τα φαινόμενα με κάθε δημοσκοπική ευκαιρία. Γεγονός που προβληματίζει τους πολιτικούς ταγούς όταν καλούνται στα πάνελ να το σχολιάσουν, καταλήγοντας σχεδόν πάντα σε υπερφίαλες περί του κομματικού «εμείς» αναλύσεις, αποδεικνύοντας για άλλη μία φορά πως το κομματικό «εμείς» δεν έχει σχέση και ταύτιση με το κοινωνικό «εμείς». Στο τελευταίο επιβάλλονται πρόστιμα για το κάπνισμα, την υπερβολική ταχύτητα, το κυνήγι αμπελοπουλιού, για να θέσω μόνο τρία από τα τρανταχτά και παραδόξως αμιγώς πολιτικά συμβάντα που ο Francis δεν έχει δει ως αιτίες αντιπαράθεσης ούτε στον ύπνο του. Ίσως κακώς ψάχνω, μέρες που είναι, να τον βρω, είναι πνιγμένος ανάμεσα σε τόσους εγωισμούς. Είναι αυτό που είπε ένας φίλος, παλιά: Όσο ανεπτυγμένο στην αυθαιρεσία του είναι το άτομο, τόσο πιο αδύναμος ο οργανισμός τον οποίο υπηρετεί. Τέλος. tsikalasm@kathimerini.com.cy EPA ΣΥΝΙΣΤΩΣΕΣ / Του ΤΑΣΟΥ ΤΡΥΦΩΝΟΣ 2015: Η χρονιά που η ανθρωπότητα έκανε πισωγύρισμα Αυτές οι μέρες προσφέρονται για απολογισμούς. Δεν ξέρω για εσάς, αλλά εμένα μ αρέσουν οι απολογισμοί. Τους βλέπω κάτι σαν «συμψηφισμό», σαν ένα «ταμείο» που προσπαθούμε να μην είναι «μείον». Το 2015 που μόλις αποχαιρετήσαμε δυστυχώς βρίσκει την ανθρωπότητα πολύ «μείον». Ήταν μία χρονιά που ο κόσμος έκανε πισωγύρισμα. Ένα ολέθριο πισωγύρισμα, που ανέβασε και πάλι συρματομπλέγματα στην καρδιά της Ευρώπης, σκόρπισε τον θάνατο στο Παρίσι και αλλού και άφησε το άψυχο κορμάκι του Αϊλάν στα παράλια της Τουρκίας να μας θυμίζει ότι είμαστε το πιο αυτοκαταστροφικό είδος στον πλανήτη. Είμαστε ικανοί να γυρίσουμε στον μεσαίωνα; Δυστυχώς, φαίνεται ότι η ανθρωπότητα είναι ικανή λόγω κάποιων θρησκευτικών αντιλήψεων και του φόβου να επιστρέψει στο παρελθόν. Το 2015 ζήσαμε την απόλυτη επιβεβαίωση του Χάντιγκτον και της θεωρίας του για τη σύγκρουση των πολιτισμών, την οποία διατύπωσε στη δεκαετία του 90 μετά από την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού στην Ευρώπη. Με την παγκοσμιοποίηση που θα έφερνε το «τέλος της ιστορίας», όπως προέβλεψε ο μαθητής του Χάντιγκτον, Φράσις Φουκουγιάμα, τελικά μετά από αδέξιες και αλαζονικές κινήσεις της Δύσης που ήταν απόρροια της νίκης της πάνω στο κομμουνιστικό σύστημα, φτάσαμε στη φανατική αντιστράτευση του Ισλάμ απέναντι στο δυτικό σύστημα ζωής. Το 2008 είχα πάει στην Τεχεράνη στο Ιράν. Κάποιοι Πέρσες φίλοι μου με πήγαν σε ένα πολύ καλό ιταλικό εστιατόριο. Εκεί μου εξήγησαν ότι το συγκεκριμένο εστιατόριο άνοιξε και πάλι εκείνες τις μέρες μετά από ένα μήνα που ήταν υποχρεωτικά κλειστό. Ο λόγος για την ποινή; Τα γκαρσόνια φόραγαν γραβάτες, οι οποίες θεωρούνται σημάδι του δυτικού πολιτισμού και απαγορεύονται. Όλοι οι ιστορικοί και οι αναλυτές της πορείας της ανθρωπότητας συμφωνούν, πάντως: η ιστορία κάνει κύκλους. Υπάρχει ο φόβος ότι ο μεγάλος κύκλος της ιστορίας που ξεκίνησε την επομένη της κατάρρευσης του τείχους του Βερολίνου και έφερε όλες αυτές τις δραστικές αλλαγές στην καθημερινότητα σχεδόν όλων των κατοίκων του πλανήτη μας ίσως τώρα αρχίζει να κλείνει. Τι σημαίνει αυτό το εφιαλτικό σενάριο αν επαληθευτεί; Μία αυξανόμενη εσωστρέφεια στο εσωτερικό της Ευρώπης, νέα συρματοπλέγματα, νόμους του φόβου που θα καταστρατηγήσουν κάθε ιδιωτικότητα και σημαντικά ανθρώπινα δικαιώματα, αύξηση του εθνικισμού και των ακροδεξιών οργανώσεων, ξενοφοβία και εμπέδωση ότι ζούμε σε ένα επισφαλές περιβάλλον. Σε συνδυασμό με τους οικονομικούς τριγμούς που ακόμα υπάρχουν στον ευρωπαϊκό νότο και το «τσουνάμι» εκατομμυρίων προσφύγων, απόρροια της «Αραβικής Άνοιξης», έχουμε μπροστά μας ένα σχεδόν πανομοιότυπο σκηνικό με αυτό που είχε ο κόσμος πριν από την έκρηξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Το μεγαλύτερο, όμως, πισωγύρισμα είναι το όνειδος της ανθρωπότητας που είδαμε, πλέον, δίπλα μας μέσα στο 2015. Οι πρόσφυγες από τη Συρία και άλλες αραβικές χώρες, που κυνηγημένοι βρέθηκαν στην πολιτισμένη Ευρώπη και ξύπνησαν τα ξενοφοβικά της αντανακλαστικά. Μία παροιμιώδη αποτυχία της Δύσης και αποτέλεσμα της μη στρατηγικής και μακρόπνοης πολιτικής της. Πόσο κοντόφθαλμοι μπορεί να ήταν οι ηγέτες που δεν συνυπολόγισαν και δεν προέβλεψαν τα εκατομμύρια προσφύγων όταν αποφάσισαν να ανακατευτούν στα εσωτερικά της Συρίας, της Λιβύης, του Αφγανιστάν... Με αντανακλαστικά και αποφασιστικότητα που συναγωνίζεται σε αργούς ρυθμούς και τη χελώνα, αποφάσισαν να αποφασίσουν τώρα να καταρτίσουν έναν οδικό χάρτη εξόδου από τη συριακή κρίση. Γελοία πράγματα. Αν η συλλογική μνήμη και γνώση είναι ένα πολύτιμο αγαθό που η ανθρωπότητα απέκτησε μέσα από τα χιλιάδες χρόνια εξέλιξής της, τώρα είναι η στιγμή να το αξιοποιήσει για να αποτρέψει την επανάληψη της κακής μας ιστορίας. Δεν αντέχει ο κόσμος ένα τόσο μεγάλο πισωγύρισμα. Έχουμε δει πόσα και τι μπορούμε να καταφέρουμε, δεν μπορεί ο φόβος και η εσωστρέφεια να μας μπλοκάρουν για ακόμη μία φορά. Αν η ιστορία κάνει κύκλους όπως και η ζωή, θα πρέπει να φροντίσουμε ο επόμενος κύκλος να είναι καλύτερος. Ήδη οι αποφάσεις στο Παρίσι ήταν ένα θετικό σημάδι. Από τα λίγα πράγματα που πήγαν μπροστά μέσα στο 2015. Ό,τι δεν προχωράει, πεθαίνει, και αυτή η γενιά της ανθρωπότητας πρέπει μέσα στο 2016 να αποδείξει ότι μπορεί να προχωρήσει και όχι να πεθάνει μέσα στη στασιμότητα. Καλή χρονιά! trifonost@sppmedia.com AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Η καλύτερη Κύπρος του κ. Αβέρωφ Ωραία μας τα είπε ο κ. Αβέρωφ Νεοφύτου στην ομιλία του «Κύπρος της Δημιουργίας, Καλύτερη Κύπρος». Τόσο ωραία που μπορούμε να υποδεχτούμε τη νέα χρονιά με αισιοδοξία. Διότι ο κ. Αβέρωφ μας όχι μόνο δήλωσε ότι πιστεύει σε μία καλύτερη Κύπρο, αλλά έκανε και την αυτοκριτική του υπογραμμίζοντας πως όλα αυτά τα στραβά που μας βρήκαν δεν μας τα έφεραν οι κακοί Ευρωπαίοι, αλλά εμείς οι ίδιοι. Αναγνώρισε, μάλιστα, πως πρέπει να «αφήσουμε πίσω την Κύπρο της μιζέριας και να οραματιστούμε την Κύπρο της επιχειρηματικότητας, της δημιουργίας και της προοπτικής που θα προσθέτει αξία και θα δημιουργεί καλύτερες μέρες για τα παιδιά μας». Τόσο ωραία τα είπε, που ομολογώ ότι παραλίγο να πιστέψω πως, επιτέλους, άρχισε να βγάζει φως το τούνελ. Η πλάνη, ωστόσο, δεν διήρκησε πολύ διότι παραδίπλα από τα τόσο ωραία του κ. Αβέρωφ μας υπήρχε ο οχετός του κ. Θεμιστοκλέους (που ανήκει στο κόμμα του κ. Αβέρωφ μας, όπως, έτσι για να μην ξεχνιόμαστε, ανήκει και ο κ. Χαμπουλλάς). Ο κ. Θεμιστοκλέους σχολίαζε δημοσίευμα της εφημερίδας «Πολίτης», που τον έθετε στο επίκεντρο της αποκάλυψης για απαράδεκτες συμπεριφορές βουλευτών έναντι του νόμου για τροχαίες παραβάσεις. Όπως δημοσιεύτηκε, ο κ. Θεμιστοκλέους καταγγέλθηκε κατ επανάληψη από την Τροχαία, διότι το έπαιζε «ραλίστας» (έτρεχε με 170 χλμ.). Και παρότι ο βουλευτής παραδέχτηκε ότι πολλές φορές έχει καταγγελθεί και ότι έχει πληρώσει τα πρόστιμά του, δεν έμεινε μόνο στην παραδοχή, αλλά άστραψε και βρόντηξε βγάζοντας στην επιφάνεια τη γνωστή νοοτροπία. Τη νοοτροπία «όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω, γιατί είμαι μάγκας και καραμπουζουκλής βουλευτής». Αντί να σιωπήσει και να συνειδητοποιήσει πως ένας βουλευτής δεν μπορεί να ποντάρει στη βουλευτική του ασυλία για να μη σέβεται τους νόμους, ζητούσε και τα ρέστα, λέγοντας πως ο γενικός εισαγγελέας τον διώκει για πολιτικούς λόγους και διάφορες άλλες ασυναρτησίες. Και, βέβαια, ο μονόλογός του έκλεισε με τον επίσης στερεότυπο, πλέον, επίλογο που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί μας όταν αισθανθούν πως βρίσκονται στο στόχαστρο. Είπε ο κ. Θεμιστοκλέους πως αντί ο γενικός εισαγγελέας να επικεντρωθεί στο κυνηγητό των υπαιτίων της οικονομικής μας καταστροφής, αναλώνεται στο πώς θα πλήξει τον ίδιο. Είναι η ίδια και απαράλλακτη μέθοδος που χρησιμοποίησε και ο κ. Χαμπουλλάς, ο οποίος επέμενε πως με τα φωτογραφημένα αμπελοπούλια του καταπολεμά την υποκρισία και την ψευτιά. Το θέμα, λοιπόν, δεν είναι κατά πόσον πρόκειται για έναν φαιδρό τύπο, ο οποίος δεν αντιλαμβάνεται πως πρέπει να σέβεται τους νόμους και να είναι παράδειγμα προς μίμηση. Το θέμα είναι ότι τέτοιοι τύποι, όπως ο κ. Θεμιστοκλέους και ο κ. Χαμπουλλάς, αποτελούν τρανταχτές αποδείξεις της κατρακύλας του επιπέδου της πολιτικής μας ζωής. Ένα επίπεδο δάπεδο, όπου η ψευτομαγκιά, η στενομυαλιά, ο επαρχιωτισμός και η απουσία πολιτισμού μεταφράζονται, πλέον, ως τα κύρια συστατικά του σύγχρονου «λεβέντη». Και μη μου πείτε πως είναι μόνο δύο στους 56, διότι δεν είδα κανέναν από τους υπόλοιπους να αντιδρά σ αυτή τη νοοτροπία ούτε και να θεωρεί πως τέτοιες συμπεριφορές καθιστούν ολόκληρο το σώμα υπεύθυνο για το επίπεδο της πολιτικής. Αντ αυτού, ο κ. Αβέρωφ μας, στο κόμμα του οποίου ανήκουν αυτά τα σαΐνια μας, βγάζει λόγους και μιλά για μία καλύτερη Κύπρο. Όχι, κ. Αβέρωφ μας, δεν είναι έτσι τα πράγματα. Και όλα αυτά τα τόσο ωραία που μας είπατε δεν έχουν καμία απολύτως ουσιαστική βάση, όταν δεν αντιλαμβάνεστε πως η κύρια ευθύνη όλων σας δεν είναι ότι οδηγήσατε την Κύπρο στην οικονομική καταστροφή, αλλά ότι διαλύσατε με τις πράξεις και τις παραλείψεις σας κάθε αξία του πολιτισμού μας. Και έτσι για να τελειώνουμε με τις μπαρούφες, καταλάβετέ το πως όσο προσφέρετε έδαφος σε τύπους σαν τον Θεμιστοκλέους και τον Χαμπουλλά να ανάγουν τον επαρχιωτισμό σε ιδανικό, καλύτερες μέρες δεν πρόκειται να έρθουν. elenixenou11@gmail.com

14-EPISTOLES CY_Master_cy 30/12/15 19:25 Page 14 14 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 «Ζ ώμεν Νόμος, πολιτικοί και πολίτες Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ τωόντι υπό πολίτευμα, το οποίον δεν επιζητεί ν αντιγράφη τους νόμους των άλλων, αλλ είμεθα ημείς μάλλον υπόδειγμα εις τους άλλους παρά μιμηταί αυτών. Και καλείται μεν το πολίτευμά μας δημοκρατία, λόγω του ότι η κυβέρνησις του κράτους ευρίσκεται όχι εις χείρας των ολίγων, αλλά των πολλών. Αλλά δια μεν των νόμων ασφαλίζεται εις όλους ισότης δικαιοσύνης δια τα ιδιωτικά των συμφέροντα, ενώ υπό την έποψιν της κοινής εκτιμήσεως, έκαστος πολίτης προτιμάται εις τα δημόσια αξιώματα, όχι διότι ανήκει εις ωρισμένην κοινωνικήν τάξιν, αλλά δια την προσωπικήν του αξίαν, εφόσον διακρίνεται εις κάποιον κλάδον. Ούτε, εξ άλλου, εκείνος που είναι πτωχός, ημπορεί όμως να προσφέρη υπηρεσίας εις την πόλιν, ευρίσκει εμπόδιον εις τούτο, ένεκα της κοινωνικής του αφανείας. Και όχι μόνον εις τον δημόσιόν μας βίον πολιτευόμεθα με πνεύμα ελευθέριον, αλλά και εις την αναμεταξύ μας καθημερινήν επικοινωνίαν είμεθα ελεύθεροι καχυποψίας, διότι δεν αγανακτούμεν εναντίον των άλλων δι όσα πράττουν χάριν της ευχαριστήσεώς των, ούτε προσλαμβάνομεν απέναντί των φυσιογνωμίαν σκυθρωπής αποδοκιμασίας, η οποία δεν ζημιώνει αληθώς, πληγώνει όμως. Αλλ ενώ εις τας ιδιωτικάς μας σχέσεις αποφεύγομεν να φαινώμεθα δυσάρεστοι, εις τον δημόσιόν μας βίον αποφεύγομεν την παρανομίαν, από ευλάβειαν προ πάντων προς τας επιταγάς των εκάστοτε αρχόντων και των νόμων, εκείνων ιδίως εξ αυτών, όσοι έχουν τεθή είτε προς υπεράσπισιν των αδικουμένων, είτε, μολονότι άγραφοι, φέρουν αναμφισβήτητον όνειδος εις τους παραβάτας των». Τα πιο πάνω είναι απόσπασμα από τον «Επιτάφιο» του Περικλή, έτσι όπως τον μετέφρασε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, κατά τη διάρκεια της αυτοεξορίας του, από τον Νοέμβριο του 1920 έως τον Μάιο του 1928. Μεταφράσεις υπάρχουν και άλλες, πολύ εξαίρετες, όπως αυτή του Ι.Θ. Κακριδή στο σχολικό εγχειρίδιο. Προτίμησα εδώ τη συγκεκριμένη του Βενιζέλου, από τη μια ως τιμή προς τον μεγάλο Έλληνα, που οι περισσότεροι τον γνωρίζουν μόνο ως πολιτικό, και από την άλλη για να θυμίσω μία από τις οιονεί παλαιότερες μορφές της γλώσσας μας, την οποία απαιτείται να επεξεργαστούμε διεξοδικά για να γίνει κατανοητή από τους σημερινούς μαθητές, όπως ακριβώς γίνεται και με τα κείμενα του Παπαδιαμάντη. Σκοπός μου είναι να προβληματιστούμε στο περιεχόμενο του κειμένου και όχι στη μορφή του, αλλά θα άξιζε, με αυτήν την ευκαιρία, να υπάρξει και ανάλογος προβληματισμός, επειδή είναι όντως πολύ ανησυχητικό, κείμενα όπως το πιο πάνω να μην γίνονται σήμερα κατανοητά. Είμαι σίγουρος, όμως, πως οι πολιτικοί μας δεν έχουν πρόβλημα να αντιληφθούν το απόσπασμα αυτό από τον «Επιτάφιο», το οποίο θεωρώ ότι τους ενδιαφέρει άμεσα. Από το πιο πάνω απόσπασμα αξίζει να τονίσουμε δύο σημεία. Το πρώτο είναι πως ο νόμος αντιμετωπίζει τους πολίτες με ισότητα στις ιδιωτικές και δημόσιες υποθέσεις τους. Δίνεται, δε, ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοκρατία ως αρχή δικαιοσύνης, διότι έκαστος πολίτης προτιμάται στα δημόσια αξιώματα όχι με βάση την κοινωνική του τάξη, αλλά τις ικανότητές του να προσφέρει σε κάποιο τομέα. Προφανώς, η αρχή αυτή κράτησε την Αθήνα των κλασικών χρόνων στο επίπεδο εκείνο, που χαρακτηρίστηκε ως «μια στιγμή τελειότητας». Το δεύτερο σημείο, άπιαστο στην εποχή μας αν κρίνει κανείς από την ανομία στην οποία υποπίπτουν ακόμα και βουλευτές και στον τρόπο με τον οποίο δικαιολογούν τις πράξεις τους, είναι η αποφυγή της παρανομίας με υπόβαθρο τον σεβασμό προς τους άρχοντες και τους νόμους, ο οποίος σεβασμός έχει αφετηρία του τον εσωτερικό κόσμο των πολιτών και την ντροπή που προκαλεί σ αυτούς η παρανομία. Σκεφτήκατε ποτέ να φτάσουμε εμείς στο σημείο να νιώθουμε ντροπή, επειδή παρανομούμε, όπως ακριβώς και η μεγαλύτερη ηθική προσωπικότητα της προ Χριστού εποχής, ο Σωκράτης, ο οποίος αρνήθηκε από ντροπή να παρανομήσει και να σώσει τη ζωή του, μετά την καταδίκη του σε θάνατο από τους Αθηναίους; Γνωρίζετε εσείς σήμερα κάποιον που θα μπορούσε να πει πως προτιμά να αδικηθεί παρά να αδικήσει; Πολιτικοί και πολίτες περισσότερο ηθικοί μπορούν να κάνουν τη νέα χρονιά αληθινά καλύτερη. lampitsis.p@cytanet.com.cy Π ρόσφατες δημοσκοπήσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας φαίνεται να συμφωνούν σε κάτι πολύ συγκεκριμένο: στη γενικότερη κρίση αξιοπιστίας η οποία υφίσταται, με τους πολίτες να μην εμπιστεύονται τη συντριπτική πλειοψηφία όλων όσοι εμπλέκονται με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο στη δημόσια ζωή και στα κοινά. Αυτή η εξέλιξη έχει ως αποτέλεσμα οι δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι στην αμέσως επόμενη εκλογική αναμέτρηση που οι Κύπριοι έχουν ενώπιόν τους, τις βουλευτικές εκλογές Μαΐου 2016, η αποχή θα είναι το πρώτο κόμμα με την πλειοψηφία των συμπατριωτών μας να προβληματίζεται αν θα ασκήσει το εκλογικό της δικαίωμα. Αν οι δημοσκοπήσεις επαληθευτούν, τότε αναμφίβολα βρισκόμαστε ενώπιον μιας από τις σημαντικότερες κρίσεις στην κυπριακή πολιτική ζωή με την αναφορά σε δημοκρατικό έλλειμμα να γίνεται πλέον πολύ σχετική. Πώς αντιμετωπίζεται η εν λόγω κρίση, το ανησυχητικό αυτό φαινόμενο; Πώς θα πρέπει από κοινού να εργαστούμε, αποφεύγοντας το φαινόμενο της ύπαρξης σοβαρού δημοκρατικού ελλείμματος, εξαιτίας της αδιαφορίας που σε μεγάλο βαθμό όχι αδικαιολόγητα δημιουργήθηκε στους απογοητευμένους πολίτες; Ποια η ευθύνη η δική μας, εμάς που εμπλεκόμαστε στα κοινά και ποια τα περιθώρια 2016: Με ελπίδες και ανατροπές Τ ο 2016 θα είναι διαφορετικό από το 2015; Οι προϋποθέσεις για ένα πολιτικά και οικονομικά καλύτερο 2016 είναι συγκεκριμένες, καθώς υποστηρίζονται από εξελίξεις που οικοδομήθηκαν τον τελευταίο μήνα του 2015. Α. ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ: Η μάχη για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας πέρασε από σαράντα κύματα. Αδυναμία πρόβλεψης, έλλειψη συντονισμού, αναποτελεσματικότητα στην αντιμετώπισή της. Οι επιθέσεις στο Παρίσι έπεισαν τους μεγάλους παίκτες να δράσουν πιο συντονισμένα. Το φαινόμενο της τρομοκρατίας έχει αποκτήσει ευρύτερες διαστάσεις στη Μ. Ανατολή και στην Αφρικανική Ήπειρο. Δύσκολο στοίχημα η αντιμετώπισή της. Συνδέεται με μία ευρύτερη προσπάθεια για διάλογο, συνεργασία, συνεννόηση ανάμεσα σε λαούς, πολιτισμούς, θρησκείες. Ο τυφλός φανατισμός οδήγησε στην τυφλή βία. Ο φαύλος κύκλος μπορεί να σπάσει και αυτό είναι καθήκον κάθε χώρας και κάθε πολιτικής δύναμης που αντιλαμβάνεται ότι τα ίχνη του 2015 χρειάζεται να αποκτήσουν άλλον βηματισμό το 2016. Είναι ένα χρέος στον αδιάκοπο αγώνα για την ειρήνη, τα ανοικτά σύνορα και τη συνεργασία σε παγκόσμιο επίπεδο. Β. ΣΥΡΙΑΚΟ: Το Σ.Α. του ΟΗΕ τροχιοδρόμησε τις διαδικασίες για επίλυση του Συριακού. Στις 19 Δεκεμβρίου ενέκρινε ομόφωνα απόφαση, η οποία επικυρώνει ένα φιλόδοξο ειρηνευτικό σχέδιο για τη Συρία. Η απόφαση προβλέπει ότι θα διεξαχθούν τον Ιανουάριο 2016 διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση για να τερματιστεί ο πόλεμος και ταυτόχρονα θα τεθεί σε εφαρμογή κατάπαυση του πυρός σε όλη τη συριακή επικράτεια. Ελπίδα ότι το 2016 μπορεί να προσφέρει χειροπιαστές αποδείξεις για πρόοδο. Οι βασικοί πρωταγωνιστές αντιλαμβάνονται με περισσότερο ρεαλισμό ότι ακόμα και ένα τόσο πολύπλοκο παζλ μπορεί να επιλυθεί εάν οι εξωτερικοί παίκτες κατεβάσουν τον δικό τους πήχη, δίνοντας τον κύριο ρόλο στις εσωτερικές πολιτικές δυνάμεις που ενδιαφέρονται με τη δημοκρατική, πλουραλιστική Συρία. Γ. ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟ: Το ζήτημα της προσφυγικής κρίσης παραμένει ιδιαίτερα σκληρό. Συνδέεται απολύτως με τη συνεπή εφαρμογή κάθε πρόνοιας του ψηφίσματος του Σ.Α. για το Συριακό. Αλλά δεν είναι αρκετό καθώς η πίεση Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ O στόχος της νέας χρονιάς δράσης; Θεωρώ ότι όλοι όσοι εμπλεκόμαστε με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο στη δημόσια ζωή του τόπου (εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία, ανεξάρτητοι θεσμοί, λειτουργοί ΜΜΕ κ.ά.) έχουμε ευθύνη για αυτό και θα πρέπει, χωρίς χρονοτριβή, να πράξουμε τα δέοντα για να αντιμετωπιστεί το εν λόγω φαινόμενο. Ο κόσμος, η κοινή γνώμη έχει και την κρίση και την ωριμότητα να αναγνωρίσει τις προσπάθειες και μόνο με αυτό τον τρόπο θα κερδίσουμε ξανά τον κόσμο και την εμπιστοσύνη του. Στη δύσκολη αυτή προσπάθεια, ένας από τους παράγοντες που μπορούν να βοηθήσουν θα είναι και το να μάθουμε να συζητούμε με συγκεκριμένα επιχειρήματα, να τολμούμε να συμφωνούμε, να διαφωνούμε, να ασκούμε κριτική ο ένας στον άλλον, κριτική η οποία να στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα και σε καμία απολύτως περίπτωση να είναι λαϊκίστικη, αβασάνιστη και να αποσκοπεί στο να εξυπηρετήσει άλλες σκοπιμότητες. Δεν πειράζει αν διαφωνούμε. Οφείλουμε, όμως, να το κάνουμε με σεβασμό ο ένας προς τον άλλον και πάνω από όλα με σεβασμό προς την κοινωνία στην οποία απευθύνεται ο δημόσιός μας λόγος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κριτική της «ατάκας» και η πολιτική των συνθημάτων που ενδεχομένως να έφερναν θετικά αποτελέσματα στο παρελθόν, αποτελούν Του ΝΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΙΔΗ των προσφυγικών ροών έχει αυξηθεί ιδιαίτερα. Η συμβολή της Ε.Ε. και Ευρωπαίων πολιτών και πολιτικών, όπως ο Γιούνκερ και η Μέρκελ, δείχνει ότι η αλληλεγγύη απέναντι στους πρόσφυγες (με καθυστερήσεις και σκαμπανεβάσματα) παραμένει μία σημαντική ευρωπαϊκή υπόθεση, αν και μερικές χώρες-μέλη της Ε.Ε., όπως η Ουγγαρία και η Τσεχία, δείχνουν να αντιλαμβάνονται τα πράγματα με έναν ιδιαίτερα αντιδραστικό τρόπο, γεγονός που πρέπει να απασχολήσει πιο σοβαρά τους θεσμούς της Ε.Ε. Η συμμετοχή στην Ε.Ε σημαίνει συμφωνία και λειτουργία πάνω σε κανόνες, δικαιώματα και υποχρεώσεις που να δείχνουν κατανόηση του ευρύτερου κοινοτικού συμφέροντος. Δ. ΜΕΣΑΝΑΤΟΛΙΚΟ: Κάθε δυνατή πρόβλεψη οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η στασιμότητα και η συνέχιση της διαπάλης ανάμεσα σε Παλαιστινίους και Ισραηλινούς θα κυριαρχήσει και το 2016. Η συντηρητική στροφή του εκλογικού σώματος στο Ισραήλ συμβάλλει αποφασιστικά στη στασιμότητα, καθώς και η διάθεση για επιβολή ρυθμίσεων που θα παραπέμπουν σε «κάποια» λύση σε βάθος χρόνου με χρήση της στρατιωτικής ισχύος της χώρας τους. Από την άλλη, μία γερασμένη παλαιστινιακή ηγεσία υπό τον Μ. Αμπάς δεν φαίνεται ικανή να παίξει στο γήπεδο της σύγχρονης διπλωματίας, της πρωτότυπης δράσης στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Το 2016 δείχνει συνέχιση μιας αιματηρής διένεξης, με παίκτες που έχουν ήδη αποδείξει τις πολιτικές τους προτεραιότητες και τις εμφανείς προθέσεις τους. Ε. ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Οι ελπίδες είναι αυξημένες, ίσως το 2016 να είναι χρονιά-σταθμός στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της νήσου, με την επίλυση του Κυπριακού. Οι συνομιλίες Αναστασιάδη-Ακιντζί παράγουν αποτέλεσμα. Καθόλου εύκολο εγχείρημα η επίλυση, δεκαετίες δυσπιστίας και αντιπαλότητας ανάμεσα σε Ε/κ και Τ/κ δεν εξαφανίζονται σε μία μέρα. Εγγύηση για την αλλαγή είναι η πείρα των Κυπρίων πολιτών, είναι η συνειδητοποίηση των κινδύνων και, κυρίως, είναι η κατανόηση των ευκαιριών σε μία επανενωμένη, ελεύθερη, ευημερούσα Κύπρο. Εγγύηση για την αλλαγή, η συμμετοχή της Κύπρου στην Ε.Ε., οι ασφαλιστικές δικλείδες που προσφέρει το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο. www.larkoslarkou.org.cy παρωχημένες πρακτικές οι οποίες δεν έχουν καμία προστιθέμενη αξία σήμερα. Συνεπώς, η κάθε εξέλιξη, το κάθε γεγονός, τα δεδομένα που όλοι έχουμε ενώπιόν μας να χειριστούμε δεν προσφέρονται για προσεγγίσεις «άσπρου» ή «μαύρου», «καλού» ή «κακού», «θετικού» ή «αρνητικού» ή αν το πάρουμε σε σχέση με το εθνικό μας θέμα σε «όχι» και «ναι», σε «ναιναίκους» και «λυσοφοβικούς», ή σε «ενδοτικούς» και σε «απορριπτικούς». Πού, στα αλήθεια, αποσκοπεί και σε τι εξυπηρετεί τα συμφέροντα του τόπου η κατηγοριοποίηση των εθνικών αισθημάτων, ο στιγματισμός και οι χαρακτηρισμοί; Δεν είναι μανιχαϊστικός ο κόσμος μας. Ακόμα και εκεί που ανάμεσά μας υπάρχει χάσμα, μπορούμε να ψάξουμε και να εντοπίσουμε γραμμές επικοινωνίας και συνεννόησης ή στο κάτω-κάτω να αναγνωρίσουμε τη διαφωνία μας με αξιοπρέπεια, προσπαθώντας να είμαστε επωφελείς για το κοινό καλό. Μόνο έτσι υπάρχουν πιθανότητες, έστω και λίγες, να «κερδίσουμε» τον κόσμο και να είμαστε χρήσιμοι στον τόπο μας. Η μετά την κρίση πολιτική σκηνή της Κύπρου δεν έχει χώρο για αλαζονεία, ματαιοδοξία, εξυπηρέτηση προσωπικών συμφερόντων, μεγάλα λόγια και βεντετισμούς. Η μετά την κρίση πολιτική σκηνή απαιτεί σοβαρότητα, χαμηλούς τόνους και πράξεις που θα φέρουν αποτελέσματα που θα νιώσει ο κόσμος. Η λύση, λοιπόν, βρίσκεται στον πολιτικό μας πολιτισμό, στη δική μας πολιτική κουλτούρα, την οποία οφείλουμε, εργαζόμενοι συλλογικά, να αναβαθμίσουμε, στέλλοντας και στην κοινωνία τα ανάλογα μηνύματα. Η ευθύνη είναι συλλογική και κανείς δεν μπορεί να φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα εργαζόμενος από μόνος του. Ο στόχος της συνεννόησης, της αποδοχής και της εκτίμησης της διαφορετικής άποψης και προσέγγισης, του ελεύθερου διαλόγου, του μειλίχιου λόγου, των επιχειρημάτων και της μη ύπαρξης χώρου για κραυγές, της υπευθυνότητας, του μη υπονομευτικού και διχαστικού κλίματος, χωρίς αφορισμούς, χωρίς συκοφάντηση είναι ακόμα εφικτός και είναι καθολική απαίτηση από την κοινωνία που μας παρακολουθεί. Τυχόν αποτυχία θα επιβαρύνει περισσότερο εμάς και όχι την κοινωνία που απογοητεύσαμε. Ας εργαστούμε, λοιπόν, από κοινού, προτού να είναι αργά Ας αποφύγουμε το 2016 να πούμε εκείνες τις παραπάνω λέξεις που θα πληγώσουν την ποιότητα της πολιτικής μας ζωής και του πολιτικού μας λόγου. Ας δημιουργήσουμε εκείνους τους μοχλούς ηθικής πίεσης που θα μας κατευθύνουν να αναζητήσουμε τα επιχειρήματα που θα τεκμηριώνουν την άποψή μας και θα βάζουν τον αφορισμό στην άκρη. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι κυβερνητικός εκπρόσωπος. Κινητικότητα λόγω ενεργειακού Τ ο τελευταίο διάστημα διαπιστώνεται έντονη κινητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο γύρω από το ενεργειακό. Είναι, λοιπόν, χρήσιμο να εντοπίσουμε τις δυναμικές, σημειώνοντας, πάντως, πως ανατροπές είναι πιθανές λόγω της γενικότερης ρευστότητας. Το 2015 εκ των κυριότερων εξελίξεων υπήρξαν η δημιουργία προϋποθέσεων για την επιστροφή του Ιράν στην ενεργειακή σκακιέρα, η ανακάλυψη ενός ιδιαίτερα ελπιδοφόρου αιγυπτιακού κοιτάσματος («Ζορ») και η συμφωνία για αποστολή 5 δισ. κ.μ. ισραηλινού αερίου από το πεδίο Ταμάρ στην Αίγυπτο. Η τελευταία εκτιμάται πως, λόγω του «Ζορ», θα μπορεί, σε περίπου μία δεκαετία, να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες της και να αξιοποιήσει τα δύο υφιστάμενα υπολειτουργούντα εργοστάσια υγροποίησης για εξαγωγές (Ισραήλ και Κύπρος μπορούν νωρίτερα να συμπληρώσουν ποσότητες), επιζητώντας πρωταγωνιστικό ρόλο. Αυτό θα διευκολύνει την προσπάθεια του Αλ Σίσι να σταθεροποιηθεί στην εξουσία, με το δέλεαρ της οικονομικής ανάπτυξης και της διασύνδεσης με την Ευρώπη. Ωστόσο, οι σημαντικές καθυστερήσεις στις αποφάσεις του Ισραήλ, η συνειδητοποίηση ότι τα τωρινά αποθέματα της Κύπρου δεν αρκούν για να επιτρέψουν στη Λευκωσία την εκπλήρωση μεγαλεπήβολων σχεδίων, η παρατεταμένη εσωτερική αστάθεια στον Λίβανο, που δεν επιτρέπει την ανάληψη πρωτοβουλιών, καθώς επίσης και η διατήρηση των τιμών του πετρελαίου σε χαμηλά επίπεδα, η οποία έστρεψε τις εταιρείες προς οικονομικότερες και αποδοτικότερες λύσεις, μακριά από πολυπλοκότητες όπως της Ανατολικής Μεσογείου, προκαλούν προβληματισμό για τις προοπτικές της περιοχής. Έτσι, η διοχέτευση των γειτονικών αγορών αποτελεί σε πρώτη φάση προτεραιότητα, με την Τουρκία να προβάλλει ως «προσιτός» προορισμός. Επομένως, η απόπειρα αποκατάστασης των διμερών σχέσεων Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΦΙΛΗ Ισραήλ-Τουρκίας, μολονότι θα παραμείνει ανολοκλήρωτη απαιτώντας χρόνο, αποσκοπεί και στη σχετική εναρμόνιση των ενεργειακών τους συμφερόντων. Πολύ περισσότερο από τη στιγμή που η μεν Άγκυρα επιζητάει, πλέον, διαφοροποίηση έναντι της Μόσχας, το δε Τελ Αβίβ αρχίζει να αντιλαμβάνεται πως απεμπολεί τη δεσπόζουσα θέση του, αντικαθιστάμενο από το Κάιρο, με επακόλουθο να συρρικνώνονται οι επιλογές διάθεσης του αερίου του. Επιπρόσθετα, τυχόν συμβολαιοποίηση το προσεχές διάστημα μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων για 7-10 δισ. κ.μ. θα παράσχει στις επί το πλείστον μικρομεσαίου βεληνεκούς εταιρείες (εξαιρουμένης της BG) που δραστηριοποιούνται στο Leviathan την αναγκαία ρευστότητα ώστε να χρηματοδοτήσουν νέα projects. Αυτή τη στιγμή η Τουρκία απορροφά 50 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου, από τα οποία περίπου το 55% προέρχεται από τη Ρωσία. Με ορατό το ενδεχόμενο να μη λάβει επιπλέον 16 δισ. κ.μ. ρωσικού αερίου, όπως προέβλεπε η συμφωνία για τον Turkish Stream, εύλογα θα απευθυνθεί προς Αζερμπαϊτζάν, Κατάρ, κουρδικό Ιράκ, αλλά και Ανατολική Μεσόγειο, προκειμένου να διαφοροποιήσει τους προμηθευτές της, κατοχυρώνοντας και τις μελλοντικές της καταναλώσεις, με τις εκτιμήσεις να τις εκτοξεύουν στα 70 δισ. κ.μ. σε βάθος 15ετίας. Δεδομένης και της ευμετάβλητης κατάστασης στο Κάιρο, τυχόν δέσμευση των ενεργειακών πόρων Ισραήλ και Κύπρου από Αίγυπτο, για εξαγωγές προς τρίτες αγορές, και Τουρκία (ως περιφερειακό πελάτη) συνεπάγεται υψηλό γεωπολιτικό ρίσκο. Ασφαλώς, η διασπορά κινδύνου θα ήταν πιο ορθολογική αν στις επιλογές τους προσέθεταν την απευθείας τροφοδότηση της ώριμης και λειτουργικής ευρωπαϊκής αγοράς. Εδώ η Ελλάδα δύναται να προσφέρει μία αξιόπιστη εναλλακτική, αρκεί έγκαιρα να διασυνδεθεί (κυρίως με κάθετους άξονες) με το ευρωπαϊκό δίκτυο, διευρύνοντας τις εξαγωγικές της δυνατότητες τόσο ποσοτικά όσο και γεωγραφικά (πέραν, δηλαδή, της Ν.Α. Ευρώπης). Εντούτοις, η υπέρμετρη καλλιέργεια, και δη δημόσια, προσδοκιών είναι αχρείαστη, αν όχι βλαπτική, καθώς κινητοποιεί έτερες δυνάμεις, ενώ όσο δεν προκύπτει κάποια απτή συμφωνία επέρχεται απογοήτευση εκατέρωθεν. Στις τελικές αποφάσεις θα σταθμιστούν, μεταξύ άλλων, ο ανταγωνισμός, οι ανάγκες της αγοράς, οι οικονομίες κλίμακας, η επίτευξη ευνοϊκότερων τιμών/συμβολαίων και η μικρότερη δυνατή έκθεση σε πάσης φύσεως κινδύνους. Πάντως, ο πλουραλισμός των επιλογών διάθεσης και οι κατάλληλες σε αξιοπιστία και προβλεψιμότητα συμμαχίες θα περιορίσουν αισθητά τα μακροχρόνια ρίσκα, εδραιώνοντας σταδιακά ένα νέο status quo στρατηγικών συγκλίσεων με αιχμή του δόρατος την ενέργεια. Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.

15-POLITIKI_Master_cy 30/12/15 16:27 Page 15 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 15 «Το ζήτημα της ασφάλειας δεν λύνεται με στρατεύματα» Ο γενικός γραμματέας της συντεχνίας των Τουρκοκυπρίων Δασκάλων, Σενέρ Ελτζίλ, μιλάει στην «Κ» για το Κυπριακό και τα νέα βήματα της Τουρκίας Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Λίγα εικοσιτετράωρα μετά το τέλος του 2015, μιας χρονιάς που τόνωσε την προοπτική λύσης για το Κυπριακό, η «Κ» συνάντησε τον Τουρκοκύπριο συνδικαλιστή εκπαιδευτικό και ακτιβιστή Σενέρ Ελτζίλ και έθεσε επί τάπητος τις τελευταίες εξελίξεις στο εθνικό μας θέμα και στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ο κ. Ελτζίλ μοιράζεται μαζί μας τον προβληματισμό του για το περιεχόμενο της λύσης του Κυπριακού και τα νέα βήματα της Τουρκίας στην Κύπρο, ενώ σχολιάζει και τις νέες εξελίξεις στο τουρκοκυπριακό πολιτικό πεδίο. Θα ήθελα να ξεκινήσω τη συνέντευξή μας ζητώντας την άποψή σας για την πορεία των συνομιλιών στο Κυπριακό. Σήμερα, εξαιτίας του καθεστώτος σε σχέση με τον πληθυσμό και τις περιουσίες, το οποίο δημιούργησε η Τουρκία στο νησί μετά το 1974, το Κυπριακό εξακολουθεί να είναι άλυτο. Η Τουρκία δημιούργησε αυτά τα προβλήματα για να εμποδίσει τη λύση του κυπριακού προβλήματος. Στη νέα περίοδο, η Τουρκία εξακολουθεί να μη ζητεί την επίλυση του προβλήματος, παρά το γεγονός ότι έχει ανάγκη τη λύση. Για ποιο λόγο η Τουρκία χρειάζεται τη λύση, παρά το γεγονός ότι δεν την επιθυμεί; Πρώτα από όλα, η κρίση της Συρίας και η κρίση στις ρωσοτουρκικές σχέσεις επιβάλλουν στην Τουρκία την αναθέρμανση των σχέσεών της με την Ε.Ε. Από την άλλη, η Τουρκία Η Τουρκία αλλοίωσε την πληθυσμιακή σύνθεση της χώρας. Μπορεί ο κ. Ακιντζί να έχει την εντύπωση ότι εκλέχθηκε στην προεδρία της ΤΔΒΚ, ωστόσο, προσωπικά πιστεύω ότι η εκλογή του ήταν προϊόν των πολιτικών συσχετισμών. επιθυμεί να επωφεληθεί από τη νέα τελωνειακή ένωση μεταξύ των ΗΠΑ και της Ε.Ε. Δεύτερον, η κρίση, την οποία αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η Κύπρος στο πεδίο της οικονομίας, επιβάλλει στις εμπλεκόμενες πλευρές τη λύση. Εν κατακλείδι, συνδυάζοντας όλους αυτούς τους παράγοντες, τονίζω ότι δεν είμαι απαισιόδοξος σε ό,τι αφορά στην προοπτική της λύσης του Κυπριακού, όμως θα πρέπει να προσεγγίσουμε με μεγάλη προσοχή το περιεχόμενο της λύσης. Από ό,τι κατανοώ, σας προβληματίζει το περιεχόμενο της λύσης, την οποία έρχονται να επιβάλλουν στην Κύπρο ξένες δυνάμεις. Έτσι δεν είναι; Ακριβώς. Θα έχουμε μία Κύπρο ανεξάρτητη, δίχως στρατεύματα και σύνορα, με πολιτική ισότητα και ειρηνική συμβίωση; Εγώ επιθυμώ αυτή τη λύση. Ωστόσο, από ό,τι αντιλαμβάνομαι, οι ξένες δυνάμεις δεν συμφωνούν με αυτή την προοπτική. Αντιθέτως, στοχεύουν στην αναθεώρηση του κατεστημένου στο Κυπριακό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, αν όχι για ολόκληρο το νησί, σίγουρα, όμως, για τους Τουρκοκυπρίους, ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Η διάλυση αυτής της Δημοκρατίας επιφυλάσσει επιπτώσεις για τον τόπο μας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τι συνέβη στον Λίβανο. Εκεί έχει διαλυθεί το κράτος και κάποιες ιδιωτικές εταιρείες διοικούν τη χώρα. Μήπως οι ξένες δυνάμεις προβλέπουν κάτι παρόμοιο και για την Κύπρο; Με αφορμή τον προβληματισμό σας για το περιεχόμενο της λύσης, θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι ο δικός σας ηγέτης δηλώνει ότι με τη λύση η ΤΔΒΚ δεν πρόκειται να καταργηθεί και ότι θα μετεξελιχθεί σε «ιδρυτικό κράτος». Σας προβληματίζει αυτή η διατύπωση; Η δομή, η οποία ονομάζεται ΤΔΒΚ είναι μία υποδιοίκηση της Τουρκίας. Σε αυτή τη δομή δεν έχει θέση η πολιτική βούληση. Όλα γίνονται για τα μάτια του κόσμου. Οι εκλογές δεν έχουν σημασία. Ο νικητής των εκλογών είναι αυτός ο οποίος έχει το χρίσμα της Τουρκίας. Μην ξεχνάτε ότι μιλάμε για μία υποδιοίκηση της Τουρκίας, στην οποία οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν, πλέον, τη μειοψηφία. Η Τουρκία αλλοίωσε την πληθυσμιακή σύνθεση της χώρας. Μπορεί ο κ. Ακιντζί να έχει την εντύπωση ότι εκλέχθηκε στην προεδρία της ΤΔΒΚ, ωστόσο, προσωπικά πιστεύω ότι η εκλογή του ήταν προϊόν των πολιτικών συσχετισμών. Χωρίς τη συμμετοχή του Έρογλου στις εκλογές, ο Κουντρέτ Οζερσάι θα ήταν ο νέος ηγέτης. Παρόλα αυτά, η εκλογή του κ. Ακιντζί εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Τουρκίας. Μοιράζει ελπίδες. Απαντώντας στο ερώτημά σας θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί τον κάθε Τουρκοκύπριο ηγέτη και πολιτικό με αποτελεσματικό τρόπο. Σε γενικές γραμμές, πώς προσεγγίζετε στο σύνολό τους τα μηνύματα της ηγεσίας του Ακιντζί; Από ό,τι κατανοώ, στο βόρειο κομμάτι της χώρας έχει διεξαχθεί μία έρευνα, στην οποία και διαπιστώθηκε ότι το «όχι» τείνει να υπερισχύσει στο επικείμενο δημοψήφισμα. Για αυτό τον λόγο, ο κ. Ακιντζί απευθύνεται σε αυτές τις μερίδες της κοινωνίας. Επιχειρεί να κερδίσει τους πολίτες της Τουρκίας, τους εθνικιστές και τους χρήστες των ε/κ περιουσιών. Για αυτό πιστεύετε ότι υπερασπίζεται την παραμονή του τουρκικού στρατού στο νησί μετά τη λύση; Ακριβώς. Όλοι γνωρίζουν ότι το σύστημα των εγγυήσεων δεν είναι δυνατόν να διαιωνιστεί. Το ζήτημα της ασφάλειας των κατοίκων του νησιού δεν είναι δυνατόν να επιλυθεί με τα στρατεύματα. Η λύση βασίζεται στην παιδεία. Επίσης, θα πρέπει να ξεχωρίσουμε το ζήτημα των εγγυήσεων από το ζήτημα της ασφάλειας. Δεν είμαι απαισιόδοξος σε ό,τι αφορά στην προοπτική της λύσης του Κυπριακού, όμως θα πρέπει να προσεγγίσουμε με μεγάλη προσοχή το περιεχόμενο της λύσης, λέει ο Σενέρ Ελτζίλ. Τη στιγμή που συζητούμε το σχέδιο λύσης, η κοινότητά σας βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλα προβλήματα. Πώς προσεγγίζετε την άκρως προβληματική εικόνα η οποία εκπέμπεται; Η κοινότητά μας προσεγγίζει τα μεγάλα ζητήματα με μία μεγάλη απάθεια. Μετά την ίδρυση της μεγάλης «συγκυβέρνησης» έσβησε και η τελευταία εστία πολιτικής αντίστασης. Την ίδια στιγμή η Τουρκία προετοιμάζει για το τ/κ πολιτικό προσκήνιο τον Κουντρέτ Οζερσάι. Υπενθυμίζω ότι πριν από τρία χρόνια, στην Αγγλία, η βρετανική πλευρά ζήτησε πληροφορίες από εμάς για δύο πρόσωπα: τον Οζερσάι και τον Οζντίλ Ναμί. Να σας ενημερώσω ότι στις προεδρικές εκλογές του 2020 αυτοί οι δύο θα είναι οι υποψήφιοι. Ολοκληρώνοντας τη συνέντευξή μας θα ήθελα να ζητήσω την άποψή σας για την κρίση στο ζήτημα της διαχείρισης του νερού, το οποίο φτάνει στο νησί από την Ανατολία. Η Τουρκία παρείχε νερό στην Κύπρο για να ελέγξει τα πολιτικά δεδομένα του τόπου. Πρόκειται για ένα σχέδιο περί πώλησης νερού στους Τουρκοκυπρίους και μετατροπής της χώρας σε αποικία. Το σχέδιο έχει αναλάβει ο χρηματοδότης του ΑΚΡ, Ομέρ Φαρούκ Καλγιοντζού. Υπάρχουν πληροφορίες, οι οποίες εμπλέκουν και τον γιο του Ερντογάν στην όλη υπόθεση. Η Τουρκία ζητεί να έχει τον τελικό λόγο σε όλα τα θέματα, τα οποία αφορούν στο νερό. Αν γίνει αποδεκτό αυτό το αίτημα, οι Δήμοι μας θα πρέπει να κλείσουν. Με άλλα λόγια, η Τουρκία επιθυμεί να παραδώσει τη διοίκηση της βόρειας Κύπρου σε μία ιδιωτική τουρκική εταιρεία. Πρέπει να αντισταθούμε σε αυτό το σχέδιο. Αν χρειαστεί, τότε να ακυρώσουμε όλες τις πολιτογραφήσεις της περιόδου 2004-2015 και να μποϊκοτάρουμε τα τουρκικά προϊόντα για να απαντήσουμε σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση. Εποχή για «καλέσματα» Πολυώροφες εντυπωσιακές τούρτες με ζαχαρόπαστα ή χωρίς. Πρωτότυπα λουκανικοπιτάκια σε ξυλάκια, κάπκεϊκ ομελέτα, μπέργκερ, αλλά και πολύχρωμα κέικ ποπς, φραουλοπιτάκια, σπιτικά κούκις oreo, μερεντορολάκια και άλλες νόστιμες εκπλήξεις. Την Κυριακή 10 Ιανουαρίου μαζί με την

16-POLITIKI_Master_cy 30/12/15 17:45 Page 16 16 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Το πολιτικό Αλμανάκ του 2015 Οι κόντρες της χρονιάς που δύσκολα θα τις ξεχάσει η κοινωνία Του ΙΑΚΩΒΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ Το 2015 που μόλις αποχαιρετήσαμε υπήρξε μία καθόλα γεμάτη χρονιά, κατά την οποία πέρα από τις παραδοσιακές συγκρούσεις, γίναμε μάρτυρες πρωτοφανών πολιτικών κοκορομαχιών, «διαζυγίων» και αποβολών που κέντρισαν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, αλλά και του παραπολιτικού παρασκηνίου. Πότε πίσω από τις κλειστές πόρτες κομματικών οργάνων, πότε μέσω δημοσιογραφικών διασκέψεων και πότε από το επίσημο βήμα της Βουλής των Αντιπροσώπων, οι πολιτικοί διαξιφισμοί της χρονιάς θα μας μείνουν αποτυπωμένοι, ο καθένας για τον δικό του λόγο, γι αυτό και εμείς θυμόμαστε ορισμένους από αυτούς που συνέθεσαν το Αλμανάκ της χρονιάς που φεύγει. Το Αλμανάκ είναι βιβλίο που εκδίδεται στις αρχές κάθε χρόνου και δίνει συνοπτικές πληροφορίες για τα σημαντικά πολιτικά, οικονομικά, αθλητικά, καλλιτεχνικά, κοινωνικά γεγονότα της χρονιάς που πέρασε στη χώρα έκδοσής του ή και άλλες χώρες του κόσμου. Σοσιαλιστικός «εμφύλιος» Η μετάβαση στη μετα-ομήρου εποχή στην ΕΔΕΚ δεν ήρθε χωρίς αναταράξεις. Ο μεν Μαρίνος Σιζόπουλος, που κατά την ανακήρυξή του στην προεδρία δεν είχε μισό βουλευτή στο πλευρό του, θέλησε να περάσει τη νέα γραμμή του κόμματος. Ο δε πρόεδρος της Βουλής Γιαννάκης Ομήρου συνεχίζει έως σήμερα να απορεί με τη στάση και τις αποφάσεις του κόμματος, διαφοροποιώντας συνεχώς τη θέση του από την επίσημη ΕΔΕΚ και δημιουργώντας επιπλέον πονοκεφάλους στον Μαρίνο Σιζόπουλο. Αποκορύφωμα της Εκεί που ο Γιώργος Περδίκης με παρρησία υποστηρίζει πως ακόμη και με το εκλογικό μέτρο στο 3,6% οι Οικολόγοι θα βρίσκονται και στην επόμενη Βουλή, οι παραιτήσεις Ανδρέα Μασούρα και Ελένης Χρυσοστόμου φαίνεται να μετατρέπουν τη βεβαιότητα σε εφιάλτη. «Φωτογραφίζοντας» αμφότεροι τη στάση και τη συμπεριφορά του προέδρου του Κινήματος, ο μεν πρώην αντιπρόεδρος των Οικολόγων έκανε λόγο για ένα κουρασμένο Κίνημα που δεν μπορεί και δεν έχει κάτι να προσφέρει στη νέα γενιά, ενώ η πάντα χαμογελαστή πρώην εκπρόσωπος Τύπου των πρασίνων, Ελένη Χρυσοστόμου, μεταξύ τους κόντρας υπήρξε η δημόσια συζήτησή τους αναφορικά με την αποκήρυξη της ΔΔΟ από την ΕΔΕΚ. Για «σκιαμαχία που δημιουργεί αχρείαστη σύγχυση» έκανε λόγο ο Ομήρου, για να λάβει τη δυναμική απάντηση του Σιζόπουλου που ανέφερε πως «αυτοί που απουσιάζουν δεν έχουν δικαίωμα να ασκούν κριτική». Κατά τα άλλα, η ΕΔΕΚ οδεύει «μονιασμένη» προς τις βουλευτικές του Μάη, ξεχνώντας πως με το μέτρο στο 3,6% δεν μπορείς συνεχώς να εμβαθύνεις τα θεμέλια του πολιτικού χάσματος. Το τσιγάρο που άναψε φωτιά Μάρτυρες στιγμών απείρου πολιτικού κάλλους, με βαριές εκφράσεις, σεξιστικά σχόλια και υβριστικούς χαρακτηρισμούς, που ενισχύουν την ήδη σαθρή εικόνα που εκπέμπει η Βουλή των Αντιπροσώπων, έγιναν όσοι βρέθηκαν στη συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Θεσμών περί τα τέλη Ιουνίου. Πρωταγωνιστές της κόντρας δεν ήταν άλλοι από τη βουλευτή του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου και τον Λεμεσιανό συνάδελφό της Ανδρέα Κυπριανού του ΔΗΣΥ. Αφορμή αποτέλεσε η προσπάθεια της κ. Χαραλαμπίδου να απαθανατίσει με το κινητό της τον κ. Κυπριανού με ακόμη ένα συνάδελφό τους να καπνίζουν εντός της αίθουσας της συνεδρίας. Από εκείνη ακριβώς τη στιγμή τα πράγματα έλαβαν εκρηκτικές διαστάσεις, με τον βουλευτή του ΔΗΣΥ να επιχειρεί λήψη φωτογραφίας, τοποθετώντας το κινητό του τηλέφωνο ανάμεσα στα πόδια της βουλευτού, να την αποκαλεί «τσατσά» και αυτή να τον χαρακτηρίζει «υπόκοσμο». Η υπόθεση έκλεισε μετά από παρέμβαση του γενικού εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη, που παρά τις διαστάσεις που έλαβε το θέμα, H οικολογική τριπλέτα αποφάσισε τη μη ποινική δίωξη του βουλευτή, του οποίου τη συμπεριφορά χαρακτήρισε «επιπόλαια», «η οποία έτυχε ήδη δημόσιας στηλίτευσης και κριτικής». «Ο κόσμος κρίνει», με άλλα λόγια. παραιτήθηκε από τη θέση την οποία κατείχε για καθαρά προσωπικούς λόγους που αφορούν στην ίδια και στην αξιοπρέπειά της. Από πλευράς του, ο Γιώργος Περδίκης εξαπέλυσε μύδρους κατά Μασούρα, στολίζοντάς τον με διάφορα κοσμητικά επίθετα («προδότη», «λιποτάκτη» και «υβριστή»), αφήνοντας σαφείς υπαινιγμούς για έμμεση εμπλοκή του ΔΗΣΥ που «φλερτάρει» με τον νεαρό πολιτικό. Η όποια διασύνδεση της ανατάραξης στο εσωτερικό του Κινήματος Οικολόγων με τους αεροψεκασμούς στην Κύπρο, δεν μπορούν επ ουδενί να επιβεβαιωθούν 1 2 3 4 5 6 7 Η αποβολή του αρίστου Η πολιτική κρίση που ξέσπασε το 2015 στο ΑΚΕΛ, η πρώτη μετά από αυτήν του 1990 που οδήγησε σε παραίτηση 14 μέλη της Κ.Ε. του κόμματος, μπορεί επάξια να κερδίσει βραβείο «σιωπής». Εν μία νυκτί η Κ.Ε. του ΑΚΕΛ αποφάσισε την επ αόριστον αποβολή του πάλαι ποτέ κραταιού ανδρός του κόμματος, Νίκου Κατσουρίδη, εξαιτίας της «αντικομματικής του συμπεριφοράς», χωρίς ακόμη μέχρι σήμερα να έχει ανακοινωθεί επίσημα οτιδήποτε! Στο ίδιο «βουβό» τέμπο κινήθηκαν και οι δημόσιες τοποθετήσεις τόσο του γ.γ. Άντρου Κυπριανού, όσο και του Νίκου Κατσουρίδη, ο οποίος εγκατέλειψε τα έδρανα του ΑΚΕΛ στη Βουλή, «μετακομίζοντας» πίσω από τον πρόεδρο των Οικολόγων Γιώργο Περδίκη. Ορισμένοι χαρακτήρισαν την απόφαση ως «κάθαρση» για το κόμμα, ενώ άλλοι έκαναν λόγο για «πολιτικό παραγκωνισμό» του «υπερόπλου» που είχε στη φαρέτρα του το ΑΚΕΛ. Η καρατόμηση Κατσουρίδη από το ΑΚΕΛ μπορεί να έπεσε στα μαλακά, ωστόσο το κεφάλαιο πολιτική δεν έκλεισε για τον ίδιο, που κρατά ερμητικά κλειστά τα χαρτιά του για την επόμενη μέρα. Έως τότε θα απολαμβάνει τα ουισκάκια του, τάδε έφη Χριστόφιας, και το ΑΚΕΛ με αμηχανία θα αναμένει την κίνηση ματ. Ξηλώνει δυνάμεις ο Αβέρωφ ΔΗΚΟ: Το σίριαλ που έγινε λατρεία Το σίριαλ «ΔΗΚΟ εδώ ΔΗΚΟ εκεί» κατάφερε να προσελκύσει για ακόμη μία χρονιά το ενδιαφέρον του κοινού, ανεξαρτήτως ιδεολογικής ή κομματικής προέλευσης. Από τη μία, το «επίσημο ΔΗΚΟ» συνεχίζει από την πρώτη μέρα ανάληψης των καθηκόντων του Νικόλα Παπαδόπουλου το σκληρό ροκ κατά της κυβέρνησης στο Κυπριακό και σε θέματα οικονομικής πολιτικής, ενώ από πλευράς του το «ανεπίσημο ΔΗΚΟ» στη σκιά του Μάριου Καρογιάν, παραμένει πιστό στη στήριξη της πολιτικής Αναστασιάδη στο εθνικό θέμα. Η πρώτη επίθεση της φετινής σεζόν ήρθε από την πάντα περιποιημένη Αθηνά Κυριακίδου, η οποία υποστήριξε πως νιώθει τύψεις για την απόρριψη του πρώτου «κουρέματος» καταθέσεων στη Βουλή, εισακούοντας τον πρόεδρο του κόμματός της. Αποκορύφωμα της εσωκομματικής αντιπαράθεσης υπήρξαν οι ομιλίες Καρογιάν Αθηνάς κατά τη διάρκεια της συζήτησης των προϋπολογισμών, όπου αμφότεροι τοποθετήθηκαν διαφοροποιούμενοι ως προς την επίσημη γραμμή του κόμματος στο Κυπριακό, με αναφορές σε «λαθρεμπόρους ονείρων», «φοβικά σύνδρομα» και άλλες Δεν φτάνουν οι πονοκέφαλοι που ταλαιπωρούν μέρα παρά μέρα το Προεδρικό Μέγαρο, ήρθε και ο Αβέρωφ Νεοφύτου να μας υπενθυμίσει προ μηνός, πως η κυβέρνηση Αναστασιάδη εκτός από τον ΔΗΣΥ, στηρίζεται και από το Ευρωπαϊκό Κόμμα. Κάνοντας λόγο για ύπαρξη θέματος πολιτικού, αφενός, και δεοντολογίας, αλλά και ηθικής, αφετέρου, εκ μέρους του ΕΥΡΩΚΟ, ο συναγερμικός πρόεδρος, προχωρώντας σε ολομέτωπη επίθεση κατά του κυβερνητικού του εταίρου, κάλεσε ευθέως τον Νίκο Κουγιάλη να επιλέξει μεταξύ υπουργείου Γεωργίας και κόμματος. Αφορμή της κυβερνητικής αυτής κρίσης, υπήρξε η επί μήνες καταψήφιση των κυβερνητικών νομοσχεδίων από τον πρόεδρο του ΕΥΡΩΚΟ Δημήτρη Συλλούρη. Το ζήτημα Κουγιάλη ήρθε να κλείσει, μέχρι νεωτέρας τουλάχιστον, το ίδιο το Προεδρικό, το οποίο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τις επιδόσεις του υπουργού στο Γεωργίας, αφού σύμφωνα και με τους «αυλικούς» του λόφου, ο Νίκος αποτελεί «συναγερμικότερο» από πολλούς άλλους συναγερμικούς υπουργούς. Με αγωνία, ωστόσο, αναμένουν πολλοί την αναζωπύρωση του θέματος, μιας και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ποντάρουν στο να κουνήσει ο υπουργός το μαντήλι προς το ΕΥΡΩΚΟ, αφήνοντάς το και εκτός κυβέρνησης και, πιθανόν, εκτός Βουλής. «προσβλητικές διατυπώσεις», φωτογραφίζοντας τον Νικόλα Παπαδόπουλο. Με αυτόν τον τρόπο, το 2015 το ΔΗΚΟ αντί να «ενώσει δυνάμεις», διεύρυνε ακόμη περισσότερο τις ήδη ανοικτές του πληγές. «Αλληλέγγυα» έξοδος Μόνο σαν «βόμβα» δεν χαρακτηρίστηκε η έξοδος της Ελένης Θεοχάρους από τον ΔΗΣΥ, αφού οι κινήσεις της ευρωβουλευτού συζητούνταν εδώ και έναν σχεδόν χρόνο στα (παρα)πολιτικά πηγαδάκια Η «σιδηρά κυρία» της Δεξιάς αποχώρησε πυροβολώντας από το κόμμα στο οποίο εντάχθηκε το 2001, κάνοντας λόγο για «διευθυντήριο εμμίσθων» που χαράζουν πολιτική σε αυτό, κατηγορώντας την ίδια ώρα την ηγεσία του ΔΗΣΥ για «συνεχείς υποχωρήσεις και επώδυνους συμβιβασμούς». Από πλευράς του, ο Αβέρωφ Νεοφύτου, μη θέλοντας να δώσει την εντύπωση ενός πανικοβλημένου αρχηγού, αρκέστηκε σε μία λακωνική ανακοίνωση, εκφράζοντας τον σεβασμό του στην απόφαση της ευρωβουλευτού, αφήνοντας έτσι την κίνησή της να πέσει στα μαλακά. Παρασκηνιακά, ωστόσο, ο Πάφιος αρχηγός φαίνεται πως περίμενε στη γωνία τη Λεμεσιανή πολιτεύτρια, αφού εν μία νυκτί κίνησε τα νήματα για τον πλήρη «αφοπλισμό» της εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Η απάντηση της Ελένης αναμένεται πολύ σύντομα μέσα από τα ψηφοδέλτια των βουλευτικών. Τώρα, με ποιον, παραμένει ερωτηματικό

17-POLITIKI _Master_cy 30/12/15 17:51 Page 17 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 Εγκλήματα που συγκλόνισαν την Κύπρο το 2015 Θα συμβάλει τα μέγιστα η ψήφιση του νομοσχεδίου για την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου, λέει στην «Κ» ο Ανδρέας Αγγελίδης Της ΦΡΟΣΩΣ ΒΙΟΛΑΡΗ Οικογενειακές τραγωδίες, εγκλήματα πάθους και ξεκαθαρίσματα φατριών του υποκόσμου κατέκλυσαν τα πρωτοσέλιδα του κυπριακού Τύπου, θυμίζοντας κάτι από περασμένες δεκαετίες, τότε που τα εγκληματικά στοιχεία χτυπούσαν απανωτά. Η «Κ» πραγματοποιεί μία ανασκόπηση στα ειδεχθή εγκλήματα που απασχόλησαν την επικαιρότητα τη χρονιά που μας πέρασε. Το 2015, ωστόσο, σημειώθηκε μείωση στα σοβαρά εγκλήματα, όπως είναι οι δολοφονίες. Στόχος ήταν και παραμένει η πρόληψη, όπως επισημαίνει στην «Κ» ο εκπρόσωπος Τύπου του Αρχηγείου Αστυνομίας Ανδρέας Αγγελίδης, σημειώνοντας ότι αφότου ληφθούν πληροφορίες, η Αστυνομία δραστηριοποιείται άμεσα. Βασικός άξονας που θα συμβάλει τα μέγιστα στην πρόληψη και την καταπολέμηση της διάπραξης σοβαρού εγκλήματος είναι η ψήφιση του νομοσχεδίου που αφορά στην άρση τηλεφωνικού απορρήτου, σημειώνει ο Ανδρέας Αγγελίδης. «Η ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου θα αποτελέσει νομικό όπλο για την Αστυνομία σχετικά με την εξιχνίαση σοβαρών υποθέσεων του οργανωμένου εγκλήματος, όπως είναι για παράδειγμα οι υποθέσεις εμπορίας ναρκωτικών και τρομοκρατίας. Επίσης, με την ψήφιση του νομοσχεδίου, η Αστυνομία θα είναι σε θέση να εξιχνιάσει σοβαρές υποθέσεις που στο παρελθόν αδυνατούσε, λόγω έλλειψης των κατάλληλων μέσων» δηλώνει ο εκπρόσωπος Τύπου του Αρχηγείου Αστυνομίας. Μείζον πρόβλημα η οπλοκατοχή Το ζήτημα της οπλοκατοχής επανήλθε για μία ακόμη φορά στο προσκήνιο με αφορμή τις οικογενειακές τραγωδίες που σημειώθηκαν μέσα στην περσινή χρονιά. Τα κρούσματα οικογενειακής βίας τυγχάνουν ενδελεχούς χειρισμού από πλευράς Αστυνομίας εφόσον, κληθείς από την «Κ» να αναφέρει τα μέτρα που λαμβάνει η Αστυνομία σχετικά με το φαινόμενο, ο Ανδρέας Αγγελίδης ανέφερε ότι η Αστυνομία διενεργεί μεθοδική διερεύνηση τέτοιων περιπτώσεων. «Οποιεσδήποτε πληροφορίες φθάσουν κοντά μας και αφορούν σε απειλές με ύπαρξη όπλου, αξιολογούνται τάχιστα. Αφότου γίνει η κατάλληλη διερεύνηση, λαμβάνονται διατάγματα κατάσχεσης όπλων και ταυτόχρονα ενημερώνεται τόσο ο γενικός εισαγγελέας όσο και οι Υπηρεσίες Πρόνοιας» αναφέρει ο κ. Αγγελίδης. 17 Φεβρουαρίου, Στρόβολος Hταν λίγο πριν από τις 8 το βράδυ όταν η περιοχή στην οδό Κωνσταντινουπόλεως στον Στρόβολο σηκώθηκε στο πόδι, μετά από βολή με αντιαρματικό όπλο τύπου Low. Την ισχυρή έκρηξη συνόδευσαν, δευτερόλεπτα μετά, θεριστικές βολές από όπλο τύπου Καλάσνικοφ. Απολογισμός της γκανγκστερικής επίθεσης στην καρδιά του Στροβόλου ήταν ένας νεκρός, ο Στέφανος Παπαδόπουλος, 28 ετών, ιδιωτικός φρουρός. Η επίθεση είχε «άρωμα» υποκόσμου και ξεκαθαρίσματος λογαριασμών. Στόχος των δραστών ήταν ο Αλέξης Μαυρομιχάλης, άλλως Αλεξούι, στο σπίτι του οποίου έγινε η επίθεση. Ο Μαυρομιχάλης βρισκόταν εντός της οικίας μαζί με το ανήλικο παιδί του. Η Αστυνομία εξαπέλυσε ανθρωποκυνηγητό για εντοπισμό των δραστών. Ξημερώματα της επόμενης μέρας, εντοπίστηκε το αυτοκίνητο των δραστών καμένο σε απόμερη περιοχή της Λευκωσίας. Για την υπόθεση, η Αστυνομία πέρασε χειροπέδες σε δύο άτομα. 14 Οκτωβρίου, Παραμύθα 13 Νοεμβρίου, Αρχάγγελος Μία ολόκληρη γειτονιά στην περιοχή του Αρχαγγέλου στη Λευκωσία είδε την καθημερινότητά της να αλλάζει στο άκουσμα ενός πυροβολισμού που είχε ως αποτέλεσμα να χάσει ακαριαία τη ζωή του πρώην πρόξενος της παλαιστινιακής Αρχής στην Κύπρο. Ο 70χρονος πυροβολήθηκε στο κεφάλι εν ψυχρώ από τον 39χρονο γιο του, ο οποίος έπασχε από ψυχολογικά προβλήματα. Αιτία που όπλισε το χέρι του 39χρονου ήταν, όπως ο ίδιος δήλωσε στις Αρχές, λίγο μετά τη διάπραξη του φονικού, η χρόνια αρρώστια του πατέρα του που τον είχε καθηλώσει στο κρεβάτι τους τελευταίους μήνες. Ο δράστης, αφού ενημέρωσε τις Αρχές για την πράξη του, παραδόθηκε μόλις αυτές κατέφθασαν στη σκηνή. Μοιραίο τέλος είχαν τα συνεχόμενα προβλήματα στην οικογένεια Θεμιστοκλέους. Η εκ πρώτης όψεως ασήμαντη διαμάχη του 19χρονου Οδυσσέα Θεμιστοκλέους με τον 67χρονο πατέρα του για το αυτοκίνητο της οικογένειας, είχε ως κατάληξη τον θανάσιμο τραυματισμό του 19χρονου εθνοφρουρού με κυνηγετικό όπλο, το οποίο όπλισε εναντίον του ο ίδιος ο πατέρας του. Ο 19χρονος χάνει τη ζωή του, αφότου δέχθηκε εξ επαφής το χτύπημα στην κοιλιακή χώρα από τον πατέρα του. Ο 67χρονος μεταφέρεται αρχικά στο Γενικό Νοσοκομείο Λεμεσού και, εν συνεχεία, λόγω της κρισιμότητας της κατάστασής του στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας. Ο Τιμολέων Θεμιστοκλέους έφερε σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κάκωση στη δεξιά πλευρά, κατάγματα κάτω γνάθου και πλευρών, μετά από χτύπημα που δέχθηκε από τον μεγαλύτερο γιο του, 21 ετών, στην προσπάθειά του να τον αφοπλίσει. Κατά τη νοσηλεία του, ο 67χρονος υπέστη ανακοπή καρδιάς. 7 Μαΐου, Αγ. Ιωάννης Πιτσιλλιάς Η μικρή κοινότητα του χωριού βρέθηκε αντιμέτωπη με μία ανείπωτη τραγωδία. Δύο χωριανοί τους, ο 74χρονος Σάββας Σοφοκλέους και η σύζυγός του Κυριακή, 78 ετών, εντοπίστηκαν νεκροί στον αποθηκευτικό χώρο του περιβολιού τους, μερικά μέτρα έξω από το χωριό. Η πολύωρη νεκροψία έδειξε πως ο θάνατος του πρώτου θύματος επήλθε από βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση συνεπεία πυροβολισμών και ο θάνατος του δεύτερου θύματος από πολυτραυματισμό συνεπεία πυροβολισμών. Η Αστυνομία πέρασε χειροπέδες αρχικά σε 30χρονο συγγενή των δύο θυμάτων, στον οποίο ανήκε το πυροβόλο όπλο και, στη συνέχεια, βάσει μαρτυριών, κατέληξε και στη σύλληψη του αδελφού του, ο οποίος πάσχει από ψυχολογικά προβλήματα και νοσηλεύτηκε στην ψυχιατρική πτέρυγα του Ψυχιατρείου Αθαλάσσας. 24 Νοεμβρίου, Λεμεσός Πάγωσε το παγκύπριο στο άκουσμα της είδησης ότι τρία άτομα έχασαν τη ζωή τους μετά από εν ψυχρώ μαχαιρώματα στο κέντρο της Λεμεσού. Νωρίς το βράδυ και μετά από διαμάχη σε ταβέρνα στην πλατεία Ηρώων, ο Παράσχος, ο Κωνσταντίνος Ντορζής και ο Αιμίλιος Μιλτιάδους δέχονται συνολικά 13 μαχαιριές από τον Χρίστο Θωμά. Οι τρεις είχαν μεταβεί στην ταβέρνα που διατηρεί ο πατέρας του Θωμά και μετά από διαπληκτισμό που είχαν με τον δεύτερο έφυγαν με κατεύθυνση την οδό Ανεξαρτησίας. Αντιλαμβανόμενοι την παρουσία του Θωμά πίσω τους, τράπηκαν έντρομοι σε φυγή. Ο Θωμά ακινητοποιούσε και μαχαίρωνε τον κάθε ένα ξεχωριστά. Οι Αρχές κάνουν λόγο για ένα άνευ προηγουμένου αποτρόπαιο έγκλημα στην Κύπρο. Μετά από διήμερη αναζήτηση, ο Θωμά εντοπίζεται σε χωριό έξω από τη Λεμεσό. Ο 31χρονος βρίσκεται αντιμέτωπος με ποινή ως και τρις ισόβια. 30 Αυγούστου, Βάσεις Δεκέλειας Οικογενειακή τραγωδία εκτυλίχθηκε στον βρετανικό οικισμό Richmond στις Βάσεις Δεκέλειας. Νεαρός 21χρονος τράβηξε μαχαίρι, τραυματίζοντας θανάσιμα την 46χρονη μητέρα του. Στον οικισμό διαμένουν τα τελευταία 15 χρόνια Παλαιστίνιοι πρόσφυγες από το Ιράκ. Η Αστυνομία των Βάσεων εντόπισε την 46χρονη μητέρα πέντε παιδιών να κείτεται αιμόφυρτη στο πίσω κάθισμα αυτοκινήτου, εκεί όπου προηγουμένως την εγκατέλειψε ο γιος της. Ο 21χρονος σκότωσε τη μητέρα του με μαχαίρι και αμέσως μετά τράπηκε σε φυγή. Λίγες ώρες μετά εντοπίστηκε και συνελήφθη σε κοντινή τοποθεσία από τη σκηνή του εγκλήματος, χωρίς να φέρει οποιαδήποτε αντίσταση. Ο 21χρονος βρίσκεται αντιμέτωπος με την κατηγορία φόνου εκ προμελέτης. 1 Νοεμβρίου, Λάρνακα Eνα στυγερό έγκλημα πάθους σημειώθηκε στην περιοχή Πιαλέ Πασιά στη Λάρνακα. Θύμα η 36χρονη Ντανιέλα Ρόσκα. Η Μολδαβή ήταν μόνιμη κάτοικος Κύπρου τα τελευταία χρόνια. Η εξαφάνισή της για αρκετές ώρες προκάλεσε ανησυχία σε κοντινά φιλικά της πρόσωπα, τα οποία την εντοπίζουν τελικά στο διαμέρισμα όπου διέμενε. Οι Αρχές βρέθηκαν αντιμέτωπες με ένα αποτρόπαιο θέαμα, αποτέλεσμα ενός ειδεχθούς εγκλήματος που οδήγησε σε δαιδαλώδεις έρευνες. Η 36χρονη γυναίκα εντοπίστηκε νεκρή στο πάτωμα δεμένη πισθάγκωνα, ενώ ο ιατροδικαστής ανέφερε ότι ο θάνατος επήλθε λόγω άγριου βασανισμού. Η άτυχη Μολδαβή έφερε μώλωπες στο πρόσωπο και κτυπήματα στο κεφάλι. Μετά από έρευνες και εξετάσεις της Αστυνομίας, διαπιστώθηκε ότι το θύμα τα τελευταία χρόνια ζούσε μία πολύ έντονη ζωή, αφού διατηρούσε παράλληλους ερωτικούς δεσμούς με διάφορα πρόσωπα, που ουσιαστικά τη συντηρούσαν οικονομικά, αφού η ίδια δεν εργαζόταν. Οι Αρχές προχώρησαν σε ανάλυση τόσο γενετικού υλικού που εντοπίστηκε στο διαμέρισμα της 36χρονης όσο και των τηλεπικοινωνιακών δεδομένων, χωρίς, ωστόσο, να καταλήξουν στον δράστη, παρόλο που για την υπόθεση τέθηκε υπό κράτηση άτομο του στενού της περιβάλλοντος. 28 Δεκεμβρίου, Στρόβολος Μέρες Χριστουγέννων και η περιοχή κοντά στο Λύκειο Εθνομάρτυρα Κυπριανού στον Στρόβολο ξυπνά από απανωτές ριπές. Θύμα είναι ο 21χρονος Τάσος Γεωργίου, ιδιωτικός φρουρός. Ο 21χρονος έπεσε νεκρός από τις σφαίρες πυροβόλου όπλου, το οποίο οι δράστες φαίνεται να άδειασαν πάνω του. Οι Αρχές κάνουν λόγο για ξεκαθαρίσματα λογαριασμών φατριών της νύχτας. Τα αιματοβαμμένα μηνύματα ανθρώπων του υποκόσμου κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στην περίπτωση αυτή για πιθανά αντίποινα.

18-GNOMES ELLADA_Master_cy 31/12/15 00:13 Page 18 18 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 3 Iανουαρίου 2016 Οικονομική πολιτική εκ του προχείρου Σύνθετο πολιτικά το 2016 Του AΓΓΕΛΟΥ ΣΤΑΓΚΟΥ Ακόμη και σήμερα, σχεδόν ένα χρόνο μετά, αν με ρωτήσετε τι ακριβώς εννοούσε ο Γ. Βαρουφάκης με όσα έλεγε, τι επεδίωκε με όσα έκανε, δεν ξέρω να απαντήσω. Νομίζω ότι ούτε ο ίδιος ήξερε τι ακριβώς ήθελε, εκτός από το να μιλάει, να ακούει ό,τι έλεγε και να χαμογελά ευτυχισμένος. Ο ίδιος ήταν το θέμα. Ενα ακόμη τυπικό προϊόν των μίντια, χαριτωμένος και στομφώδης, πολύγλωσσος και κοσμογυρισμένος, μετρ υποτίθεται της θεωρίας των παιγνίων, προβλήθηκε υπερβολικά κυριαρχώντας σε ένα τοπίο ημιμαθών, όπου επαναλάμβανε απίστευτες κοτσάνες ανακατεμένες με απλές οικονομικές παραδοχές, άχρηστες όμως για την περίπτωσή μας. Οπως θάμπωνε τότε όσους ονειρεύονταν τον αριστερό αντιμνημονιακό παράδεισο, θάμπωσε από ό,τι φαίνεται και τον πρωθυπουργό. Του εμπιστεύτηκε το πιο κρίσιμο πόστο. Από το ουάου που ξεφώνισε μετά το μυστικό που του ψιθύρισε στο αυτί ο Ντάισελμπλουμ έως το «αγάπη μου, έκλεισα τις τράπεζες», που εξομολογήθηκε, ότι είπε επιστρέφοντας στo σπίτι, στον δημοσιογράφο του New Yorker, τα καμώματα του πρώην υπουργού Οικονομικών εξαγρίωσαν τους εταίρους της Ευρωζώνης, ανάγκασαν τον κ. Τσίπρα να τον αποπέμψει, ενώ κόστισαν στους Ελληνες φορολογουμένους κάμποσα δισεκατομμύρια ευρώ. Ηταν χρονιά του Βαρουφάκη η φετινή. Χρονιά μιας απίστευτης ελαφρότητας, της πιο καταστροφικής αρλουμπολογίας, της οποίας υπήρξε η Tου ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ Του ΣΩΚΡΑΤΗ ΤΣΙΧΛΙΑ Με την οικονομία ποτέ δεν τα πήγαινε καλά η νέα Αριστερά, αυτή που δυστυχώς για τη χώρα κυβερνά. Η μόνη «θεωρία» της ήταν το σύνθημα: «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», ένθα απέδρα κάθε κόστος και στεναγμός. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε με προχειρότητα τον κυβερνητικό του βίο. Νόμιζε πως διαπραγματευόμενος με τα πουκάμισα έξω θα αποκτήσει πολλά λεφτά για να τα σκορπίζει, έτσι χωρίς πρόγραμμα. Συνεχίζει με την ίδια προχειρότητα εξαγγέλλοντας μέτρα για επιπλέον φόρους και επιπλέον (ρουσφετολογικές κατά κανόνα) παροχές. Η προχειρότητα αποτυπώθηκε στην εποποιία του ΦΠΑ στο βόειο κρέας, που έγινε ΦΠΑ για τα σχολεία, μετά τέλος τυχερών παιγνίων, για να καταλήξει (αν κατέληξε) ειδικός φόρος κατανάλωσης στο κρασί. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει το παραμικρό σχέδιο οικονομικής πολιτικής παλαιάς ή νέας. Εξαγγέλλονται μέτρα που παγώνουν την αγορά, για να αποσυρθούν μέχρι να εξαγγελθούν τα νέα και να ξαναπαγώσει κάθε οικονομική δραστηριότητα. Κάπως έτσι χαράσσεται και η πολιτική για τα ισοδύναμα της μείωσης των συντάξεων, ένα ακόμη μέτωπο στο οποίο η κυβέρνηση «υψώνει σημαία πλαστική». Πέφτουν βροχή οι ιδέες με τελευταία εκείνη του ειδικού φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές. Η προχειρότητα δε είναι τόση που η κυβέρνηση δεν έχει ούτε τους αριθμούς σωστά. Οταν συναντήθηκε ο κ. Τσίπρας με τους πολιτικούς αρχηγούς, είχε πει ότι βρήκε τρόπο να καλύψει το 60% του κενού από τη μείωση των συντάξεων και ζητούσε συναίνεση για το υπόλοιπο 40%. Η πρόταση που διέρρευσε από το γραφείο του κ. Γιώργου Κατρούγκαλου ήταν για 50% από μείωση συντάξεων και 50% από αύξηση εισφορών. Τώρα, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, η περικοπή των επικουρικών θα εξοικονομήσει στο κράτος 300 εκατ. από τα 700 που χρειάζεται για να κλείσει η τρύπα (Ειρήνη Χρυσολωρά, «Τα Νέα» 30.12.2015), δηλαδή 43%. Η σύγχυση που δέρνει αυτή την Αριστερά αποτυπώνεται και στο κύριο άρθρο της «Αυγής» με τίτλο «Οι συντάξεις δεν αφορούν μόνο τους συνταξιούχους» (30.12.2015). Με αυτό επιχειρείται να δικαιολογηθούν οι «νέες» ιδέες για μπαλώματα στο ασφαλιστικό. «Η κυβέρνηση», γράφει, «αναζητεί τρόπους χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος, όχι με τη μείωση των συντάξεων, αλλά είτε με την αύξηση των εισφορών είτε με την επιβάρυνση των τραπεζικών συναλλαγών άνω των 1.000 ευρώ με ποσοστό ένα τοις χιλίοις. Δηλαδή 1 ευρώ για συναλλαγή 1.000 ευρώ. Τα χρήματα των συντάξεων θα επανέλθουν ως τζίρος στην αγορά». Βεβαίως το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτά τα λεφτά θα φύγουν από την αγορά, δηλαδή από τις επιχειρήσεις. Το αν θα επανέλθουν ως τζίρος είναι ερώτημα, αφού υπάρχουν και αρκετοί ηλικιωμένοι με φουσκωμένα στρώματα. Αλλά ακόμη κι αν ίσχυε το επιχείρημα ότι ένα ευρώ στα χίλια που θα φύγει από την αγορά, θα γυρίσει πάλι στην αγορά, γιατί πρέπει να κάνει ολόκληρη βόλτα από τις επιχειρήσεις, στις τράπεζες, στον δημόσιο κορβανά, στις συντάξεις, και τελικά πάλι στις επιχειρήσεις; Δεν μιλάμε για τις χαμηλές συντάξεις για να υπάρχει πρόβλημα επιβίωσης, αλλά για εκείνες που είναι υπερδιπλάσιες τουλάχιστον του μισθού με τον οποίο ένας νέος μπαίνει στην αγορά εργασίας. Αν μπει, διότι λόγω των ήδη υψηλών εισφορών το πιθανότερο είναι να μεταναστεύσει. Και ο φαύλος κύκλος θα συνεχιστεί με επιπλέον «νέες» για τα επόμενα ισοδύναμα. Αγάπη μου, έκλεισα τις τράπεζες! φαντεζί προσωποποίηση. Για το μεγαλύτερο μέρος αυτού του καταραμένου χρόνου ήταν ο εθνικός μας οικονομολόγος, ο κήρυκας μιας ακόμη αυταπάτης, καθώς η πλειονότης των συμπολιτών μας τον πίστεψε κι ένας μέγας αριθμός, ρεκόρ όλων των εποχών, τον ψήφισε... Ο καινούργιος μάγος της φυλής υποσχόταν αναίμακτη λύση, με δύοτρία κόλπα που ο ίδιος είχε μάθει στα πέρατα του κόσμου, όπου υποτίθεται ότι είχε αποκτήσει τις πολύτιμες γνώσεις του. Αν πιστέψουμε όσα είπε ο πρωθυπουργός μετά την υπογραφή του τελευταίου μνημονίου, η τακτική Βαρουφάκη οδήγησε τη χώρα δύο βήματα πριν από την απόλυτη καταστροφή. Θα τιναζόταν στον αέρα η Ελλάδα, είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας. Και ο πρώην υπουργός ήταν παρών, στα πίσω πίσω έδρανα του Κοινοβουλίου, αλλά δεν βρήκε το κουράγιο να τοποθετηθεί, να δώσει μια εξήγηση, αυτός που κρατούσε τα κλειδιά της οικονομίας. Θα τιναζόταν ή όχι η χώρα στον αέρα; Αυτός είχε δίκιο ή ο πρωθυπουργός; Μιλιά δεν έβγαλε ούτε τότε ούτε αργότερα. Συνέχισε απλώς να καταριέται και τη νέα συμφωνία... Αν έχει μια αξία, η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για εξεταστική επιτροπή των πεπραγμένων Βαρουφάκη είναι κυρίως γιατί ίσως να συμβάλει στην αποκάλυψη της θλιβερής γραφικότητας, του απόλυτου κενού, με το οποίο συνδέθηκε η τύχη μας. Κάτι σαν μάθημα αυτογνωσίας, στερνής γνώσης έστω. Ηνέα χρονιά θα είναι καθοριστική για την πορεία της Ελλάδας. Η εκτίμηση επαναλαμβάνεται σχεδόν κάθε χρόνο την τελευταία πενταετία και ίσως κουράζει, αλλά είναι πλέον σαφές ότι έχουν εξαντληθεί οι αντοχές, έχουν τελειώσει οι ανοχές, και δεν υπάρχουν άλλα χρονικά περιθώρια. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να χαθεί και πάλι το τρένο της ανάπτυξης, όπως συνέβη στις αρχές του 2015. Είτε η ελληνική κυβέρνηση θα κάνει αυτά που πρέπει, και σε συνδυασμό με συγκεκριμένες κινήσεις διεθνών παραγόντων θεσμών και ιδιωτών επενδυτών θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών και η Ελλάδα σταδιακά θα αρχίσει να ανακάμπτει, είτε η χώρα θα διολισθήσει στην αβεβαιότητα, η οποία αυτήν τη φορά είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει στα απευκταία, δυσμενή και επώδυνα σενάρια. Σκοπός της σημερινής στήλης, στο λυκόφως μιας πολύ κακής χρονιάς, δεν είναι η απαισιόδοξη καταγραφή τού τι μπορεί να πάει λάθος και την επόμενη, αλλά η αισιόδοξη προβολή τού τι μπορεί να πάει σωστά. Το αφήγημα ξεκινά με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία σύντομα μπορεί να δέχεται και πάλι τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες, με πολύ χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τον ELA. Συχνά χανόμαστε στους δεκαδικούς, αλλά, όταν μιλάμε για δισεκατομμύρια, τα ποσά δεν είναι αμελητέα. Καλό είναι, λοιπόν, να έχουμε υπ όψιν ότι ενώ υπό φυσιολογικές συνθήκες οι ελληνικές τράπεζες δανείζονται από την ΕΚΤ με επιτόκιο 0,05%, εάν η παροχή ρευστότητας γίνεται Ωστε λοιπόν κάποιος βυσσοδομών βουλευτής του Ποταμιού πλησίασε στη Βουλή τον γιο του κ. Βασίλη Λεβέντη, στο περιθώριο της συζήτησης για το σύμφωνο συμβίωσης των ομόφυλων ζευγαριών, και του ψιθύρισε πως τώρα, λόγω της δυσφορίας των ΑΝΕΛλήνων, είναι η χρυσή ευκαιρία να συμπράξουν και να ρίξουν την κυβέρνηση. Και ο κ. Λεβέντης, Αργος πανόπτης και παντακουστής, ήταν κάπου εκεί κοντά και άκουσε όσα είπε χαμηλόφωνα ο συνωμότης Ποταμίσιος στον εμβρόντητο, λέει, Ενωσοκεντρίτη. Τα έγραψε βαθιά στη μνήμη του, τα επεξεργάστηκε κι έπειτα, ευκαιρίας δοθείσης και διαύλου προσφερθέντος (ουρά κάνουν, άλλωστε, ποιος να πρωτοπαρουσιάσει τον νέο Νέστορα της φυλής ή κάτι τέτοιο), τα ξεφούρνισε Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Α ρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι η ανάδειξη αρχηγού στη Νέα Δημοκρατία στις 10 Ιανουαρίου θα λειτουργήσει καταλυτικά στη διαμόρφωση νέων ισορροπιών στο πολιτικό σκηνικό. Θα αποκτήσει σχήμα, υπόσταση και ρόλο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης και με αυτή την έννοια θα υπάρχει ένας σοβαρός πόλος εξουσίας, που υποχρεωτικά η κυβέρνηση θα τον λαμβάνει υπ όψιν στις αποφάσεις και τις κινήσεις της. Το σκεπτικό έχει λογική και πάντως δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι η κατάσταση πολτού που χαρακτηρίζει σήμερα την πολιτική τάξη μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται. Αγνωστο αν θα εξελιχθούν έτσι τα πράγματα. Στην πολιτική, είναι πολλοί οι παράγοντες που επιδρούν και η αλληλουχία των καταστάσεων δεν είναι πάντα γραμμική. Ή μάλλον σπάνια είναι γραμμική. Αρα δεν ξέρουμε πόσο θα επηρεάσει το πολιτικό σκηνικό η εκλογή νέου αρχηγού στη Ν.Δ., ποια είναι η σημασία της επικράτησης του Ευ. Μεϊμαράκη ή του Κυρ. Μητσοτάκη, και πόσος χρόνος απαιτείται για να συνέλθει το κόμμα τους. Γιατί σίγουρα χρειάζεται χρόνο για να συνέλθει, κάτι που μπορεί να γίνει μόνον αν προσελκύσει νέα πρόσωπα και δυνάμεις από την κοινωνία. Η ανανέωση του στελεχικού προσωπικού και των δομών της Ν.Δ. αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση, προκειμένου να επανακτήσει σημαντικό μέρος από την αίγλη της και να διεκδικήσει κάποια στιγμή την εξουσία. Στο μεταξύ, βλέπουμε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να λάβει τα μέτρα της. Επιθυμεί να παραμείνει στην εξουσία, αλλά βλέπει ότι οι αντικειμενικές συνθήκες είναι πολύ δύσκολες, όπως και οι λύσεις που έχει μπροστά της για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Δεν θέλει να ανανεώσει, όμως, ή να ενισχύσει το στελεχικό δυναμικό της και προσπαθεί να ανοίξει διόδους συνεργασίας και στήριξής της με κοινοβουλευτικά κόμματα που νιώθει ότι δεν θα υπονομεύσουν έναν από τους βασικούς της στόχους, αυτόν της εγκαθίδρυσης δικού της καθεστώτος στη χώρα. Εξ ου και το φλερτ με τον Β. Λεβέντη, που παίζει το δικό του παιχνίδι, όπως ο ίδιος το αντιλαμβάνεται. Από τη μία πλευρά δεν αποκρούει το φλερτ, καθώς μάλιστα τον αναγορεύει σε παράγοντα πρώτης γραμμής στην πολιτική σκηνή, από την άλλη πλευρά δεν ανταποκρίνεται θερμά. Ισως θεωρεί ότι είναι ακόμη πρόωρο να ανταποκριθεί... στη ζήτηση. Αυτές είναι δύο πιθανές παράμετροι εξελίξεων στο πολιτικό σκηνικό στο ορατό μέλλον. Μία τρίτη είναι ασφαλώς η ανάδειξη κυβέρνησης ευρύτατης συνεργασίας από τη σημερινή Βουλή. Για να συμβεί, θα πρέπει η κυβέρνηση να αναγνωρίσει ότι βρίσκεται σε απόλυτο αδιέξοδο, να δεχθεί ότι η διεξαγωγή νέων εκλογών θα είναι αντιπαραγωγική για τον τόπο και να πεισθεί να έλθει σε συμβιβασμό με τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης, τη Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και Το 2016 της ανάκαμψης και από τηλεοράσεως. Για να τα μάθουμε όλοι. Να μάθουμε, δηλαδή, πως η πολιτική ασκείται εξακολουθεί να ασκείται διά της εποικοδομητικής μεθόδου «κάπου πήγα, κάποιον είδα, κάτι μού είπε να σας πω». Χωρίς πολλά πολλά ονόματα. Ωστε να τους παίρνει όλους η μπάλα. Να υποψιάζονται οι πάντες τους πάντες. Και να κανιβαλίζουμε δίχως αγωνία ότι θα μας τελειώσει η λεία. Αν ο κ. Λεβέντης προέβαινε σε ανάλογης ευκρίνειας και σαφήνειας αποκαλύψεις από την τηλεοπτική εκπομπή που διατηρούσε στη μακρότατη περίοδο πριν γίνει βουλευτής (κάτι σαν «Κρυφό σχολειό» νέου τύπου), πώς θα αντιδρούσαμε άραγε; Το πιο πιθανό είναι ότι θ αλλάζαμε κανάλι. Εχουμε χορτάσει άλλωστε από προανακοινώσεις αποκαλυπτηρίων που ο γδούπος τους είναι ασύγκριτα βαρύτερος Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΜΠΟΥΚΑΛΑ ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ μέσω του ELA το επιτόκιο φθάνει στο 1,55%, είναι δηλαδή 30 φορές υψηλότερο. Ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών μέσω ELA είχε εκτοξευθεί στα μέσα του 2012, για να αρχίσει η σταδιακή μείωσή του στα τέλη εκείνης της χρονιάς, καθώς η αβεβαιότητα υποχωρούσε, και μηδενίστηκε στις αρχές 2014, σε μια σαφή ένδειξη ότι η χώρα εισερχόταν σε πορεία ομαλότητας και αποκατάστασης της ρευστότητας. Σήμερα βρισκόμαστε και πάλι σε σημείο καμπή. Στο αισιόδοξο σενάριο, σύντομα θα αποκατασταθεί και η κανονικότητα σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης του Μάριο Ντράγκι. Ανοίγει μια προοπτική, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζεται η δριμεία κριτική που δέχεται ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης, κυρίως από τη Γερμανία, αλλά και άλλους, για τη χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολουθεί και το εκτεταμένο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων που εφαρμόζει. Εάν ο Αλέξης Τσίπρας τολμήσει να λάβει τις δύσκολες αποφάσεις και να θίξει κεκτημένα, για παράδειγμα στο ασφαλιστικό, θα αποφύγει άλλη μια αδιέξοδη διελκυνστίδα με τους θεσμούς και θα διασφαλίσει τη θετική τους αξιολόγηση. Αυτή θα είναι το κλειδί που θα ανοίξει τη συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους, που θα περιλαμβάνει παράταση της περιόδου χάριτος, επιμήκυνση των δανείων και υποβοηθητικές κινήσεις σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, από μείωση μέχρι κλείδωμα σε χαμηλά επίπεδα. Σε κάθε περίπτωση, ελλείψει εμπιστοσύνης, το Βερολίνο θα επιμείνει η όποια συμφωνία για το χρέος να συναρτάται από την πορεία των δημοσιονομικών, ώστε να διασφαλισθεί ότι το «καρότο» του χρέους δεν θα πάει χαμένο. Πάντα, σύμφωνα με αυτό το αισιόδοξο, αλλά εφικτό σενάριο, οι ξένοι επενδυτές θα κοιτάξουν και Κάποιος κάπου κάποτε... την Ενωση Κεντρώων. Κανένα από τα συγκεκριμένα κόμματα, άλλωστε, δεν δείχνει ιδιαίτερη προθυμία να συμμετάσχει σε κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς τα υπόλοιπα. Παράλληλα, η απόφαση προς μία τέτοια κατεύθυνση θα εξαρτηθεί επίσης από τα σχέδια και τις φιλοδοξίες που διατηρεί ο Αλ. Τσίπρας για τον εαυτό του περισσότερο, παρά για το κόμμα του. Με λίγα λόγια, ενώ το 2015 ήταν χρονιά πολιτικής κυριαρχίας του Αλ. Τσίπρα, προβλέπεται ότι το 2016 τα πολιτικά πράγματα θα είναι πιο σύνθετα. Οχι μόνο για την κυβέρνηση, αλλά και για την αντιπολίτευση, ιδιαίτερα αν οι εξελίξεις οδηγήσουν σε καταστάσεις που θα απαιτούν αποφάσεις από διάφορες πλευρές, της αντιπολίτευσης συμπεριλαμβανομένης. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι την υπογραφή του τρίτου μνημονίου με τους όρους και τις δεσμεύσεις που περιλαμβάνει τη στήριξαν επίσης μέσα στη Βουλή η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. πάλι προς την Ελλάδα, καθώς είναι σαφές ότι, παρά τις γνωστές χρόνιες αγκυλώσεις της ελληνικής οικονομίας, το κόστος εργασίας έχει μειωθεί, η αγορά εργασίας έχει γίνει πιο ευέλικτη απ ό,τι ήταν μέχρι πριν από μερικά χρόνια χωρίς, πάντως, να συγκρίνεται με το τι συμβαίνει σε ανταγωνιστικές χώρες, ενώ και η αγορά ακινήτων είναι σημαντικά φθηνότερη. Στην αποκατάσταση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας θα συμβάλλει και η επιστροφή καταθέσεων που μπορεί να υπάρξει εάν δοθούν κίνητρα και όχι αντικίνητρα, όπως είναι η φορολόγηση των συναλλαγών εντός του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και πραγματοποιηθεί ρεαλιστική διαχείριση των αδήλωτων καταθέσεων. Η επιστροφή νόμιμων και παράνομων ποσών και η διοχέτευσή τους, μέσω σημαντικών φορολογικών εκπτώσεων, στα ομόλογα του Δημοσίου, σε προθεσμιακές καταθέσεις, αλλά και σε αποδεδειγμένα παραγωγικές δραστηριότητες που δημιουργούν θέσεις εργασίας, θα αποφέρει έσοδα στο κράτος και θα δημιουργήσει μια δυναμική στην οικονομία. Κάποιες άμεσες κινήσεις ίσως πολιτικά δύσκολες, αλλά σίγουρα οικονομικά αναγκαίες αρκούν για να «γυρίσει» η οικονομία, η οποία σε σημαντικό βαθμό είναι ψυχολογία, και το 2016 να αρχίσει με καλούς οιωνούς για την Ελλάδα. Φυσικά, τα πράγματα μπορούν να εξελιχθούν λίγο διαφορετικά, εάν αποδειχθεί ότι όντως οι ιθύνοντες είναι κατώτεροι των περιστάσεων, χωρίς την πολιτική διορατικότητα και τη διαχειριστική επάρκεια για να κάνουν αυτά που πρέπει. Καλή χρονιά! από το νόημά τους. Εχουμε χορτάσει από σπερμολογίες, διαδόσεις και ιντερνετικού ήθους ανωνυμογραφία. Από ακριτομυθίες και υπονοούμενα που εξαπολύονται ποιος ξέρει με ποια εν τω βάθει όρεξη εκβιασμού, και από δηλώσεις του τύπου «εγώ ξέρω ποιος είναι εξώλης και προώλης, αλλά δεν είναι της παρούσης να σας τα πω χαρτί και καλαμάρι». Οποιος ξέρει όμως οτιδήποτε αφορά τον δημόσιο βίο, οφείλει να το πει όλο και εξαρχής, όχι σε δόσεις και με κλείσιμο του ματιού. Ιδού το χαρτί, ιδού και το καλαμάρι, έτσι δεν λέει η παλιά παροιμία; Το ενδεχόμενο να μην έχει συνειδητοποιήσει ο κ. Λεβέντης τον νέο του ρόλο και τις απορρέουσες ευθύνες, να μην έχει πιστέψει ακόμη ότι κάμποσοι από τους χλευαστές του μεταμορφώθηκαν σε ψηφοφόρους του «για να κάνουν την πλάκα τους και να την πουν στο σύστημα» (μετατρέποντας και τον ίδιο σε μέρος του συστήματος), δεν μπορούμε να το διαγράψουμε εύκολα. Η απροσδόκητη καθιέρωσή του στην ολιγάριθμη ομάδα των πατέρων του έθνους που συσκέπτονται εκτάκτως για τη μοίρα του έθνους και δεν έχουν πια λόγο να μοιράζουν κατάρες σε ανιαρά λαϊκιστικές και αφόρητα ναρκισσιστικές τηλεεκπομπές ήταν όντως η ευκαιρία για να πάρει τη ρεβάνς του. Για να συνεχίσει, δηλαδή, να κάνει ό,τι ακριβώς έκανε και να λέει ό,τι έλεγε και όπως το έλεγε, αλλά πια να μας υποχρεώνει να σκεφτόμαστε ότι τα λεγόμενά του έχουν βαριά πολιτική σημασία. Λόγω του θεσμικού του ρόλου και μόνο

19-ELLADA FALYREAS_Master_cy 30/12/15 23:01 Page 19 Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 ΕΛΛΑΔΑ «Φθορά, φθορά, φθορά» και μακαρονάδες Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19 Ενώπιον κοινού ολίγων εκλεκτών, μυημένων στην τέχνη του, ο μεγάλος μας Θεοδόσης Πελεγρίνης ερμήνευσε προχθές στις 11 τη νύχτα το έργο του «Φθορά, φθορά, φθορά». Επρόκειτο, φυσικά, για το πρώτο έργο από το οποίο το ευρύ κοινό γνώρισε και αγάπησε τον Θεοδόση έχει, δε, πλούσια και ενδιαφέρουσα θεατρική ιστορία: ανέβηκε στην καφετέρια «JK» (έκτοτε δεν υπάρχει πια, δυστυχώς), στο Μέγαρο (κανείς δεν είναι τέλειος...), καθώς και σε ένα ιατρικό συνέδριο (ένα σημαντικό ιατρικό συνέδριο). Προχθές, όμως, ήταν σε έναν μικρό, αλλά κομψό χώρο, στο μπαρ «Κόκκινη κλωστή» της Παπαδιαμαντοπούλου, σε μικρή απόσταση από το Μέγαρο. Χωρίς την κουβέρτα του, στον πιο ταπεινό ρόλο του: του υφυπουργού. Για όσους δεν το γνωρίζουν, το έργο δεν είναι ακριβώς ανάλαφρη κωμωδία. Εκτυλίσσεται σε ένα νοσοκομείο και είναι η συνομιλία ενός νοσηλευομένου που του έκοψαν και τα δύο πόδια, εξαιτίας αυτοκινητικού, με έναν άλλο νοσηλευόμενο, που του έχουν κόψει μόνο το ένα πόδι, αλλά την επομένη μπορεί οι γιατροί να του κόψουν και το άλλο, καθώς επίσης και να χάσει την όρασή του στο ένα μάτι. Τον πρώτο τον βλέπουμε και είναι ο Θεοδόσης. Τον άλλο δεν τον βλέπουμε, βρίσκεται στο θεατρικό υπερπέραν ακούμε μόνο τη φωνή του τον ρόλο αυτό κρατά ο σκηνοθέτης της παράστασης, Μιχάλης Μητρούσης. Η συζήτηση μεταξύ τους είναι φιλοσοφικού χαρακτήρα, αναζητούν το νόημα της ζωής, με τη φωνή να εκφράζει την απαισιόδοξη προσέγγιση και τον Θεοδόση την αισιοδοξία. Ενώ όλο αυτό ακούγεται σκοτεινό και ζοφερό, το έργο τελειώνει με μία κατάφαση στη ζωή, με τον Θεοδόση ωρυόμενο στη διαπασών ότι αυτός θα συνεχίσει να «γ***», ακόμη και χωρίς πόδια. Επομένως, θα συμφωνείτε, υποθέτω, ότι αυτό δεν είναι ανάλαφρη κωμωδία αυτό είναι άγρια και θεότρελη κωμωδία. Ως ιδέα, θα μπορούσε, λ.χ., να ήταν ακόμη και σκετς των Μόντι Πάιθον που δεν χώρεσε στο «The Meaning of Life». Φαντάζομαι, επίσης, τους δύο κουτσούς να κάνουν και ένα πέρασμα από κάποια ταινία του Μελ Μπρουκς, ενώ δεν τολμώ να φαντασθώ τι θα είχε κάνει ο Γκράουτσο Mαρξ αν το είχε σκεφθεί. Για να έχετε, δε, την πλήρη εικόνα, πρέπει στα παραπάνω να προσθέσετε και τα εξής δύο: πρώτον, τη σκηνοθεσία της αγριοφωνάρας και του στόμφου δεύτερον, ότι, λόγω της στενότητας του χώρου, η παράσταση γινόταν ένα με τη λειτουργία του καταστήματος, με το πάρε-δώσε πελατών και σερβιτόρων, με τις μακαρονάδες που περνούσαν πάνω από τα κεφάλια των θαμώνων κ.λπ. Για να σας δώσω να καταλάβετε πόσο EUROKINISSI ωραία έδεναν όλα αυτά μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονταν, κάποια στιγμή, μέσα στο σούσουρο των παραγγελιών, ακούστηκε να ουρλιάζει ο σκηνοθέτης: «Παραγγείλετε τώρα ό,τι θέλετε, αλλά όταν ακούσετε την άρια Casta diva κάνετε σιωπή, γιατί αρχίζει το έργο!». Αρχίζει να ακούγεται η άρια, σιωπά το κοινό και ιδού βγαίνει ο Θεοδόσης, σαν γερασμένος Λάινους (ο φίλος του Σνούπυ) σέρνοντας μια κουβερτούλα. Στεντόρεια υψώνεται τότε η κραυγή του σκηνοθέτη: «Τα φώτα! Ξεχάσατε να σβήσετε τα φώτα!». Το κοινό αποτελούσαν 26 πρόσωπα, ενώ αρχικά η πρόσκληση αφορούσε τριάντα αλλά γιατί έμειναν κενές τέσσερις θέσεις, εξηγείται παρακάτω. Ανάμεσά τους έβλεπες μόνο τους καλύτερους, την αφρόκρεμα του προσκείμενου στον ΣΥΡΙΖΑ πνευματικού κόσμου. Ηταν εκεί ο Λάμπης ο Ταγματάρχης, που ακόμη τον βασανίζουν οι τύψεις για όσα δεν έκανε προκειμένου να αντισταθεί στο μαύρο της ΕΡΤ και τις βλέπεις τις τύψεις στις χαρακιές του προσώπου του. Τον συνόδευε η Κατερίνα Κοσκινά του ΕΜΣΤ, η οποία διορίσθηκε όταν η κυβέρνηση Σαμαρά καθάρισε την Αννα Καφέτζη και, όπως ακούω, προσπαθεί τώρα να διατηρήσει τη θέση της. Ηταν επίσης ο Δ. Τσακνής του γνωστού μουσικού ντουέτου «Τσακνής-Μαχαιρίτσας», αλλά και ο αέρινος Ιωάννης Μελισσανίδης, ολυμπιονίκης, ακροβάτης και χορευτής, ο οποίος έτρωγε μια σπανακόπιτα. Λαμπερή, παρά τις δεκαετίες, η πρώην υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ και νυν στέλεχος του «Κινήματος» μαρκησία Αννα νταλ Αρα, όμως χωρίς τον Γιώργο και την παγωμένη τσιμινιέρα του. Ηταν ακόμη το ζεύγος Νίκου Παππά και, βεβαίως αφού είναι ο πολιτικός προϊστάμενός του, ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης. (Να, λοιπόν, γιατί κρατήθηκαν τέσσερις θέσεις κενές...) Τέλος, μία λεπτομέρεια που παραλίγο να ξεχάσω: όπως εξήγησε ένας πρύτανης σε κάποιο γνωστό του, πολλοί από τους μη αναγνωρίσιμους στο κοινό ήσαν ψυχίατροι από την Ιατρική Σχολή. Πολύ λογικό, θα έλεγα. (Αν ήξερα ότι είχε ψυχιάτρους πρόχειρους, μπορεί να ερχόμουν κι εγώ...) Οι αντιδράσεις του κοινού ανάμεικτες. Η κ. Κοσκινά κοιμήθηκε, ενώ η μαρκησία νταλ Αρα κοιτούσε μαγεμένη, λες και αυτό που είχε μπροστά της δεν ήταν ο Πελεγρίνης με μια κουβέρτα, αλλά το φάντασμα του Τζον Γκίλγουντ. Ο Νίκος Φίλης έτρωγε κάτι σαν σουπιές με σπανάκι. Ο μόνος που κατάλαβε το έργο ήταν ο Νίκος Παππάς: ήταν ο μόνος που χαμογελούσε κατά διαστήματα, καθώς ο Θεοδόσης σπάραζε με την κουβέρτα του... Ποιος δρόμος ανοίγεται, αναρωτιέμαι, για τον Θεοδόση Πελεγρίνη, μετά τη χθεσινή αποθέωση. Γιατί όχι η γενική διεύθυνση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου; Αλλωστε, χθες, 30 Ιανουαρίου, στα μουλωχτά δηλαδή, ο υπουργός Πολιτισμού Αρ. Μπαλτάς καθάρισε τον Γιώργο Λούκο από τη θέση του διευθυντή στο Φεστιβάλ. Και το έκανε με επιχειρήματα τα οποία, ουσιαστικά, αντιστρέφουν το τεκμήριο της αθωότητας. Κάποιον θα πρέπει να βολέψουν εκεί. Γιατί όχι τον Θεοδόση; Εδώ έχουμε Τσίπρα πρωθυπουργό ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr

20-ELLADA_Master_cy 30/12/15 23:07 Page 20 20 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2016 Το αριστερό 2015 για τον ΣΥΡΙΖΑ και την Ελλάδα Η χρονιά έκανε ποδαρικό με εκλογές, επέφερε όμως και πολύ μεγάλες αλλαγές Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Με τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, με δραματικές εξελίξεις και ανατροπές, με τη χώρα να κινείται επί μακρόν σε μία ισορροπία τρόμου, το 2015, που αποχαιρετήσαμε προχθές, μόνο βαρετό δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί. Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας βέβαιο ότι όλα όσα έγιναν τη χρονιά που πέρασε θα απασχολήσουν επί μακρόν ερευνητές και ιστορικούς στο μέλλον, καθώς παραμένουν ασαφήνιστα πολλά σημεία και άγνωστες κρίσιμες λεπτομέρειες, Με τις ημερομηνίες να αρχίζουν να πιέζουν, ο κ. Βαρουφάκης καταθέτει σε έκτακτο Eurogroup, στις 11 Φεβρουαρίου, πρόταση για εξάμηνο πρόγραμμα «γέφυρα». που καθόρισαν αποφάσεις σημαδιακές για την πορεία της χώρας. Το 2015 μας έκανε ποδαρικό με εκλογές και μία προεκλογική αντιπαράθεση σε υψηλούς τόνους, που οδήγησε σε αλλαγή κυβέρνησης και την άνοδο, για πρώτη φορά, του ΣΥ- ΡΙΖΑ στην εξουσία. Ο Αλέξης Τσίπρας ζήτησε «καθαρή λύση, όχι μισή ευκαιρία». Δεν πήρε ακριβώς αυτό που ζητούσε, κέρδισε μεν τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, με ποσοστό 36,38%, έχασε οριακά την αυτοδυναμία, καθώς πήρε 149 έδρες και προχώρησε, με ταχύτητα που κατέστησε ξεκάθαρο ότι είχε προϋπάρξει σχετική συνεννόηση, στον σχηματισμό κυβέρνησης σε συνεργασία με τους ΑΝ.ΕΛ. του κ. Πάνου Καμμένου. Το «ξήλωμα» Ο νέος πρωθυπουργός έσπευσε να διακηρύξει ότι «το εκλογικό αποτέλεσμα καθιστά πλέον την τρόικα παρελθόν για το κοινό ευρωπαϊκό μας πλαίσιο». Η νέα κυβέρνηση, που ορκίσθηκε στις 28 Ιανουαρίου, έδωσε το στίγμα της με μπαράζ δηλώσεων από τους νέους υπουργούς για άμεσο «ξήλωμα» των μνημονιακών μεταρρυθμίσεων, όπως η ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ, της ΔΕΗ, των περιφερειακών αεροδρομίων, ανάκληση απολύσεων και διαθεσιμοτήτων, καθιέρωση αφορολόγητου στις 12.000 ευρώ, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ κ.λπ. Η νέα κυβέρνηση παρουσίαζε μία εικόνα αντιφατική με την πραγματικότητα που η αβεβαιότητα της προεκλογικής περιόδου είχε διαμορφώσει. Οι καταθέσεις στις τράπεζες μειώνονταν, η ρευστή κατάσταση τις οδηγούσε με μαθηματική βεβαιότητα στην άντληση κεφαλαίων μέσω του ELA (Εκτακτος Μηχανισμός Ρευστότητας), πληροφορίες από την Ευρώπη ανέφεραν ότι οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες μελετούσαν τις επιπτώσεις ενδεχόμενου Grexit. Τα έσοδα παρουσίαζαν εικόνα κατάρρευσης, εν μέσω προεκλογικών υποσχέσεων για άμεση κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και δηλώσεων ότι δεν θα χρειαστεί οι πολίτες να πληρώσουν τις δύο δόσεις Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου, με αποτέλεσμα η κάλυψη των πληρωμών εντόκων γραμματίων να γίνει με μεγάλη δυσκολία. Και παρά τη βεβαιότητα του κ. Τσίπρα ότι «η τρόικα είναι παρελθόν», οι Βρυξέλλες εξέπεμπαν σταθερά το μήνυμα ότι «όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές θα πρέπει να κλείσει την αξιολόγηση». Ποια τρόικα; Το χάσμα ανάμεσα στη νέα κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και εταίρους επιβεβαιώνεται στις 30 Ιανουαρίου, σε συνάντηση του νέου υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, με τον επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος σπεύδει στην Αθήνα. Ο κ. Βαρουφάκης ενημερώνει ότι η νέα κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την τρόικα και το πρόγραμμα, το οποίο έχει λάβει παράταση μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου, δεν θα ζητήσει νέα παράταση, ούτε την υπολειπόμενη δόση των 7,2 δισ. ευρώ. «Η Ευρώπη δεν δέχεται μονομερή βήματα» διαμηνύει ο κ. Ντάισελμπλουμ. Είχε προηγηθεί ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, που την προηγούμενη ημέρα επισκέφθηκε το Μαξίμου και απηύθυνε συστάσεις για επιστροφή στο ρεαλισμό. Η κυβέρνηση εισάγει το αίτημα για ένα πρόγραμμα - γέφυρα ανάμεσα στο τρέχον και στο συνολικό σχέδιό της, που θα παρουσιάσει εν ευθέτω χρόνο, αρνούμενη να κλείσει την αξιολόγηση. Το σκηνικό σύγκρουσης που διαμορφώνεται απειλεί με εκτροχιασμό και επιφέρει την υπερατλαντική παρέμβαση της Ουάσιγκτον, που συνιστά να χαμηλώσουν οι τόνοι. Ο κ. Τσίπρας, την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου μεταβαίνει σε Ρώμη, Παρίσι και Βρυξέλλες, σε αναζήτηση στηριγμάτων στους Ματέο Ρέντσι, Φρανσουά Ολάντ και Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Εισπράττει συμπάθεια, αλλά και σαφές μήνυμα ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να τηρήσει τους κανόνες. Στις 6 Φεβρουαρίου, η κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου, ένα από τα πρόσωπα που Ο πρωθυπουργός ζητά σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, όπου αναφέρει ότι θα αξιοποιήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για διαπραγμάτευση. Παρά τη βεβαιότητα του κ. Τσίπρα ότι «η τρόικα είναι παρελθόν», οι Βρυξέλλες εξέπεμπαν σταθερά το μήνυμα ότι «όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές θα πρέπει να κλείσει την αξιολόγηση». κυριάρχησαν τη χρονιά που πέρασε, εκλέγεται πρόεδρος της Βουλής με το ρεκόρ των 235 ψήφων. Με τις ημερομηνίες να αρχίζουν να πιέζουν, καθώς η 28η Φεβρουαρίου και η εκπνοή της παράτασης του προγράμματος πλησιάζουν, ο κ. Βαρουφάκης καταθέτει σε έκτακτο Eurogroup, στις 11 Φεβρουαρίου, πρόταση για εξάμηνο πρόγραμμα «γέφυρα». Την ίδια μέρα, η κυβέρνηση λαμβάνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή με 162 «ναι» και ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι «το μνημόνιο τελείωσε το βράδυ των εκλογών». Το μήνυμα «Αν η Ελλάδα δεν θέλει το τρέχον πρόγραμμα, τότε τέλος» διαμηνύει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Ακολουθούν εντατικές διαβουλεύσεις, σε συγκρουσιακό κλίμα, στο Eurogroup. Στην Αθήνα, ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος εκλέγεται έπειτα από σχετική πρόταση του κ. Τσίπρα, νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Έπειτα από κρίσιμες διαπραγματεύσεις και με την κυβέρνηση να αρχίζει να αισθάνεται τις επιπτώσεις της οικονομικής ασφυξίας και να αναζητά ρευστά διαθέσιμα σε κάθε πηγή, στις 20 Φεβρουαρίου επέρχεται συμφωνία για τετράμηνη παράταση της δανειακής σύμβασης, με την οποία η Αθήνα αναλαμβάνει δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις και αξιολόγηση. Το πρώτο ρήγμα Λίγες ημέρες αργότερα, σε συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, καταγράφεται το πρώτο σοβαρό εσωκομματικό ρήγμα. Η άτυπη ψηφοφορία για τη συμφωνία, την οποία ζητεί ο κ. Τσίπρας, καταγράφει περισσότερους από 30 διαφωνούντες. Ανάμεσά τους, η κ. Κωνσταντοπούλου και οι υπουργοί Π. Λαφαζάνης και Δ. Στρατούλης. Στις αρχές Μαρτίου, καθώς η συμφωνία άφησε εκτός τις χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου και την εξόφληση των υποχρεώσεων προς το ΔΝΤ, η πίεση για εξεύρεση ρευστότητας επιτείνεται. Η κυβέρνηση συναινεί στην επιστροφή των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα και, σε έναν επικοινωνιακό ελιγμό, η τρόικα μετονομάζεται σε Brussels Group. Εκείνη την εποχή η Αθήνα στρέφεται στη διερεύνηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης και γίνονται σχετικές κρούσεις προς Ρωσία, Ιράν, Κίνα, ακόμη και προς χώρες της Λατινικής Αμερικής. Παρά τη συμφωνία για τετράμηνη παράταση, το αδιέξοδο δεν αίρεται, αντιθέτως, δείχνει να επιτείνεται. Η άρνηση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις, που αφορούν, μεταξύ άλλων, σε εργασιακά, ασφαλιστικό, αλλαγές στον ΦΠΑ, προκαλούν νέα ένταση. Στις Βρυξέλλες πραγματοποιείται, στις 19 Μαρτίου, μίνι σύνοδος με τη συμμετοχή του κ. Τσίπρα, της Άνγκελα Μέρκελ, του Φρ. Ολάντ, του Ζ.Κ. Γιουνκέρ, του Μ. Ντράγκι, του Γ. Ντάισελμπλουμ, του Ντ. Τουσκ, σε μία προσπάθεια άρσης αδιεξόδου. Η Αθήνα δεσμεύεται εκ νέου για προώθηση μεταρρυθμίσεων. Λίγες ημέρες αργότερα, η κ. Μέρκελ υποδέχεται τον κ. Τσίπρα Η νέα «παλιά» κυβέρνηση μετά τη διαπραγμάτευση στο Βερολίνο. Το κρυφτούλι της κυβέρνησης με τους δανειστές, στην προσπάθειά της να αποφύγει την υλοποίηση δύσκολων μέτρων και ενώ, παράλληλα, συνεχίζει να ελπίζει ότι εάν κερδίσει χρόνο μπορεί να βρει αλλού λύσεις, συνεχίζεται. Στις 8 Απριλίου ο κ. Τσίπρας συναντάται στη Μόσχα με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, χωρίς από τη συνάντηση εκείνη να προκύψει κάτι θεαματικό. Στις 21 Απριλίου, η κυβέρνηση προχωρά ουσιαστικά σε πράξη εσωτερικού δανεισμού, μεταφέροντας υποχρεωτικά όλα τα διαθέσιμα δημοσίων φορέων στην Τράπεζα της Ελλάδος. Η «υπέρβαση» Ο κ. Τσίπρας σταδιακά εισάγει εκείνη την περίοδο τον όρο της πολιτικής συμφωνίας, υποστηρίζοντας ότι η υπέρβαση του αδιεξόδου είναι θέμα πολιτικής βούλησης και εντείνοντας τις επαφές στο τρίγωνο Βρυξέλλες - Βερολίνο - Παρίσι. Στα τέλη Απριλίου ο πρωθυπουργός αντιλαμβάνεται ότι ο κ. Βαρουφάκης, που βρίσκεται στη σύνοδο του Eurogroup, στη Ρίγα της Λετονίας, απολύτως απομονωμένος, έχει χάσει κάθε εκτίμηση στα μάτια των ομολόγων του και προχωρά στον ανασχηματισμό της διαπραγματευτικής ομάδας, αναθέτοντας την ευθύνη της διαπραγμάτευσης στον κ. Ευκλείδη Τσακαλώτο. Τον Ιούνιο, με την έλλειψη ρευστότητας να επιτείνεται, η Αθήνα ανακοινώνει ότι θα ομαδοποιήσει τις πληρωμές προς το ΔΝΤ σε μία δόση, στο τέλος του μήνα. Στις διαπραγματεύσεις του κ. Τσίπρα με τον κ. Γιουνκέρ στις Βρυξέλλες, το χάσμα δείχνει να επιτείνεται. Ακολουθούν εντατικές διαβουλεύσεις και πολλαπλά τελεσίγραφα προς την Αθήνα. Στις 19 Ιουνίου, ο κ. Τουσκ ξεκαθαρίζει ότι το δίλημμα για την Αθήνα είναι «συμφωνία με βάση τις προτάσεις των θεσμών ή χρεοκοπία». Οι νέες «θάλασσες» Από την Αγία Πετρούπολη, την ίδια ημέρα, ο κ. Τσίπρας δηλώνει ότι «δεν φοβόμαστε τις καινούριες θάλασσες», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο πλήρους ρήξης. Ωστόσο, τρεις ημέρες αργότερα, η κυβέρνηση προσέρχεται στο Eurogroup και καταθέτει δέσμη προτάσεων με μέτρα ύψους 7,9 δισ. ευρώ. Οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις τις επόμενες ημέρες δεν φέρνουν αποτέλεσμα. Στις 26 Ιουνίου ο κ. Τσίπρας επιστρέφει από τις Βρυξέλλες στην Αθήνα, συγκαλεί υπουργικό συμβούλιο και αργά το βράδυ ανακοινώνει τη διενέργεια δημοψηφίσματος, ζητώντας από τους πολίτες να απορρίψουν την πρόταση που έχουν καταθέσει οι εταίροι. Στις 28 Ιουνίου επιβάλλονται περιορισμοί στις τραπεζικές συναλλαγές και οι τράπεζες κλείνουν. Η χρεοκοπία Στις 30 Ιουνίου, η Ελλάδα τελεί τυπικά σε καθεστώς χρεοκοπίας, καθώς δεν πληρώνει τη δόση προς το ΔΝΤ. Το δημοψήφισμα δίνει ισχυρό αποτέλεσμα υπέρ του «όχι» που ζήτησε ο κ. Τσίπρας (61,34%). Ο πρωθυπουργός κάνει λόγο για αποτέλεσμα ενίσχυσης της διαπραγματευτικής θέσης της κυβέρνησης και όχι για εντολή ρήξης. Μετά την επικράτηση του «όχι», ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. Αντώνης Σαμαράς παραιτείται και υπηρεσιακός πρόεδρος του κόμματος αναλαμβάνει ο κ. Ευάγγελος Μεϊμαράκης. Την επομένη του δημοψηφίσματος, έπειτα από σχετικό αίτημα του πρωθυπουργού, παραιτείται ο κ. Βαρουφάκης και αντικαθίσταται από τον κ. Τσακαλώτο. Ο πρωθυπουργός ζητά σύγκληση του συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, όπου αναφέρει ότι θα αξιοποιήσει το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για διαπραγμάτευση. Στις 7 Ιουλίου, ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες, όπου του τίθεται με απόλυτα ξεκάθαρο τρόπο ότι μετά από λίγες ημέρες, την Κυριακή 12 Ιουλίου, θα απαντηθεί οριστικά το ερώτημα «ευρώ ή δραχμή». Μάλιστα, ο κ. Γιουνκέρ εξηγεί ότι η Ευρώπη έχει ήδη έτοιμο το σχέδιο για αντιμετώπιση ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Το νέο μνημόνιο Ο πρωθυπουργός επιστρέφει στην Αθήνα και ζητά από τη Βουλή εξουσιοδότηση για να διαπραγματευθεί ένα νέο, τριετούς διάρκειας πρόγραμμα για τη χώρα. Επειτα από ολονύκτια συνεδρίαση, λαμβάνει την εξουσιοδότηση με τη στήριξη της αντιπολίτευσης, εξέρχεται, όμως από τη διαδικασία πολιτικά τραυματισμένος, καθώς, με 17 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να ψηφίζουν αρνητικά ή «παρών», επί της ουσίας η κυβέρνηση έχει απολέσει τη δεδηλωμένη. Με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης που αναζήτησε η Αθήνα να μην έχουν αποφέρει αποτέλεσμα και τους σχεδιασμούς για plan B, που περιελάμβαναν από τη λειτουργία παράλληλου τραπεζικού συστήματος, την εισβολή στο Νομισματοκοπείο και τη δέσμευση των αποθεματικών, μέχρι το σχέδιο για κάλυψη μέρους των αναγκών της χώρας σε φάρμακα από παραγωγή των Ενόπλων Δυνάμεων, να έχουν καταδείξει το ανέφικτο του εγχειρήματος, ο κ. Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει στις Βρυξέλλες στις 12 Ιουλίου μη έχοντας εναλλακτική έναντι ενός επώδυνου συμβιβασμού. Τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου, έπειτα από ολονύκτια, δραματική διαπραγμάτευση, ο κ. Τσίπρας συμφωνεί σε ένα νέο, τριετές μνημόνιο. Στις 15 Ιουλίου, κατά την ψηφοφορία στη Βουλή για την πρώτη δέσμη προπαιτούμενων της νέας συμφωνίας, επιβεβαιώνεται η απόλυτη ρήξη στον ΣΥΡΙΖΑ. Καταψηφίζουν 32 βουλευτές του και 6 δηλώνουν «παρών». Ανάμεσα στους διαφωνούντες, η Ζωή Κωνσταντοπούλου, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο Γιάνης Βαρουφάκης. Ακολουθεί ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης, με αποπομπή των διαφωνούντων. Στις 23 Ιουλίου, στην ψηφοφορία της δεύτερης δέσμης προαπαιτούμενων, 31 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ καταψηφίζουν και 5 δηλώνουν «παρών». Στις 14 Αυγούστου η Βουλή ψηφίζει το νέο μνημόνιο, που γίνεται νόμος του κράτους με τη συνδρομή της αντιπολίτευσης και από την αμέσως επόμενη ημέρα ανοίγει η συζήτηση για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Στις 21 Αυγούστου, ο κ. Τσίπρας υποβάλει την παραίτησή του στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ζητά εκλογές. Η εσωκομματική αντιπολίτευση, υπό τον κ. Λαφαζάνη, προχωρά στη συγκρότηση της Λαϊκής Ενότητας. Ορίζεται υπηρεσιακή κυβέρνηση, με πρωθυπουργό την κ. Βασιλική Θάνου και προσδιορίζονται εκλογές στις 20 Σεπτεμβρίου. Από τη νύχτα της 13ης Ιουλίου στη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού. Νίκη ξανά Αναδεικνύεται εκ νέου πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, με 35,54% και 145 έδρες. Το 3,67% των ΑΝ.ΕΛ. και οι 10 έδρες που λαμβάνουν επιτρέπουν τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Στη Ν.Δ. ανοίγει θέμα ανάδειξης νέου προέδρου. Στις 16 Οκτωβρίου η κυβέρνηση ψηφίζει το πρώτο νομοσχέδιο προαπαιτούμενων. Στις 22 Οκτωβρίου την Αθήνα επισκέπτεται ο Γάλλος Πρόεδρος Φρ. Ολάντ στηρίζοντας τη νέα κυβέρνηση. Υπό την πίεση της Ε.Ε. για αποτελεσματικότερη διαχείριση των μεταναστευτικών - προσφυγικών ροών, ο κ. Τσίπρας στις 17 και 18 Νοεμβρίου επισκέπτεται την Τουρκία, όπου εισπράττει την άρνηση του Τούρκου ομολόγου του, Αχμέτ Νταβούτογλου, στην πρόταση για λειτουργία κέντρων καταγραφής στην γείτονα. Η επιστροφή στην Αθήνα και η ψηφοφορία του δεύτερου πολυνομοσχεδίου, συμπίπτει με την πρώτη σοβαρή κρίση της νέας κυβέρνησης. Ο άλλοτε στενός συνεργάτης του κ. Τσίπρα, Γαβριήλ Σακελλαρίδης, παραιτείται και παραδίδει την έδρα του. Από τις Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝ.ΕΛ. αντίστοιχα, διαγράφονται ο Στ. Παναγούλης και ο Ν. Νικολόπουλος, που διαφοροποιήθηκαν. Η κυβερνητική πλειοψηφία μειώνεται στους 153 βουλευτές. Στις 22 Νοεμβρίου, οι προγραμματισμένες εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου στη Ν.Δ. (με υποψηφίους τους Ευ. Μεϊμαράκη, Κυρ. Μητσοτάκη, Απ. Τζιτζικώστα και Αδ. Γεωργιάδη) εξελίσσονται σε φιάσκο, λόγω αδυναμίας λειτουργίας του ηλεκτρονικού συστήματος. Στις 28 Νοεμβρίου, σε μία κίνηση αναζήτησης στήριξης ενόψει των δύσκολων προκλήσεων για την κυβέρνηση, κυρίως της μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού, ο κ. Τσίπρας ζητά σύγκληση συμβουλίου πολιτικών αρχηγών, που καταλήγει σε πλήρη αποτυχία. Στις 17 Δεκεμβρίου η κυβέρνηση υποχρεώνεται, έπειτα από σφοδρή αντίδραση των δανειστών, να αποσύρει το νομοσχέδιο με δράσεις του «παράλληλου προγράμματος». Στις 20 Δεκεμβρίου, στις εκλογές της Ν.Δ., την πρώτη θέση καταλαμβάνει ο κ. Μεϊμαράκης με δεύτερο τον κ. Μητσοτάκη. Η δοκιμασία της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση και ψήφιση του νέου ασφαλιστικού και η ανάδειξη νέας ηγεσίας στη Ν.Δ. (ο δεύτερος γύρος εκλογών θα πραγματοποιηθεί στις 10 Ιανουαρίου) είναι η «κληρονομιά» που αφήνει το 2015 στην αυγή του νέου χρόνου και θα καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό τις επόμενες πολιτικές εξελίξεις.