ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) των Περιφερειών και των Νομών της Ζώνης IV. Ο δείκτης θεωρείται ότι εκφράζει το ΑΕΠ που είναι προσπελάσιμο από το σύστημα Εγνατία Οδός / Κάθετοι Άξονες, ως ένδειξη του μεγέθους της αγοράς, η οποία δυνητικά ενοποιείται από τη λειτουργία του συστήματος αυτού. Ο δείκτης αποτελεί μια ποσοτική εκτίμηση της δυνητικής επίδρασης του συστήματος Εγνατία Οδός / Κάθετοι Άξονες στην οικονομία της περιοχής μελέτης λόγω των επιδράσεων στην αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και στη βελτίωση της προσπελασιμότητας των αγορών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2002 σε εκατ. ΜΑ και εκατ.ευρώ NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑ ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑ ) gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 5.952,7 7.581,0 4,21% 12,90% gr12 Κεντρική Μακεδονία 24.840,6 31.635,4 17,55% 53,83% gr13 υτική Μακεδονία 3.939,6 5.017,2 2,78% 8,54% gr14 Θεσσαλία 7.941,1 10.113,3 5,61% 17,21% gr21 Ηπειρος 3.474,0 4.424,3 2,46% 7,53% gr22 Ιονίοι Νήσοι 2.413,9 3.074,2 1,71% 5,23% gr23 υτική Ελλάδα 7.034,0 8.958,0 4,97% 15,24% gr24 Στερεά Ελλάδα 10.096,1 12.857,8 7,13% 21,88% gr25 Πελοπόννησος 7.701,0 9.807,5 5,44% 16,69% gr31 Αττική 53.404,2 68.012,3 37,74% 115,72% gr41 Βόρειο Αιγαίο 2.686,3 3.421,1 1,90% 5,82% gr42 Νότιο Αιγαίο 4.558,5 5.805,4 3,22% 9,88% gr43 Κρήτη 7.460,5 9.501,2 5,27% 16,17% ZIV ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 46.148,0 58.771,2 32,61% 100,00% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 141.502,4 180.208,7 100,00% Πηγή εδοµένων: Eurostat 2005 1
ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΟΜΩΝ ΖΩΝΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV, 2002 σε εκατ. ΜΑ και εκατ. Ευρώ NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑ ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑ ) gr111 ΕΒΡΟΥ 1.663,6 2.118,7 1,2% 3,60% gr112 ΞΑΝΘΗΣ 925,2 1.178,2 0,7% 2,00% gr113 ΡΟ ΟΠΗΣ 939,4 1.196,3 0,7% 2,04% gr114 ΡΑΜΑΣ 836,4 1.065,2 0,6% 1,81% gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 1.588,1 2.022,5 1,1% 3,44% gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 1.544,4 1.966,8 1,1% 3,35% gr122 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 16.625,0 21.172,6 11,7% 36,03% gr123 ΚΙΛΚΙΣ 1.008,0 1.283,8 0,7% 2,18% gr124 ΠΕΛΛΑΣ 1.388,3 1.768,0 1,0% 3,01% gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 1.163,2 1.481,3 0,8% 2,52% gr126 ΣΕΡΡΩΝ 1.722,8 2.194,1 1,2% 3,73% gr127 ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ 1.388,9 1.768,8 1,0% 3,01% gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 391,5 498,6 0,3% 0,85% gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 640,4 815,6 0,5% 1,39% gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 2.236,6 2.848,4 1,6% 4,85% gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 671,0 854,6 0,5% 1,45% gr141 ΚΑΡ ΙΤΣΑΣ 1.182,8 1.506,4 0,8% 2,56% gr142 ΛΑΡΙΣΣΑΣ 3.175,6 4.044,2 2,2% 6,88% gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 2.281,3 2.905,3 1,6% 4,94% gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 1.301,4 1.657,4 0,9% 2,82% gr211 ΑΡΤΑΣ 591,6 753,4 0,4% 1,28% gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 429,3 546,8 0,3% 0,93% gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1.842,5 2.346,5 1,3% 3,99% gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 610,6 777,7 0,4% 1,32% ZIV ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV 46.148,0 58.771,2 32,6% 100,00% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 141.502,4 180.208,7 100,0% Πηγή εδοµένων: Eurostat 2005 2
ιάγραμμα 1: ΑΕΠ σε εκ. Ευρώ 1995 2002 (σταθερές τιμές 1995) 120.000 80.000 εκ. 40.000 0 ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Το 2002, το ΑΕΠ που παρήχθη συνολικά στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης ΙV ήταν 46.148 εκ., το 1/3 του συνολικού εθνικού ΑΕΠ. Την περίοδο 1996-2000, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της Ζώνης IV σε σταθερές τιμές ήταν λίγο μικρότερος από τον αντίστοιχο της Χώρας. Η Κεντρική Μακεδονία παρήγαγε 53,8% του ΑΕΠ της Ζώνης ΙV και ακολουθούν η Θεσσαλία (17,2%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (12,9%). Η υτική Μακεδονία και η Ήπειρος έχουν τη μικρότερη συμμετοχή στην παραγωγή του ΑΕΠ της Ζώνης ΙV (8,5% και 7,5% αντιστοίχως). Στην πενταετία 1996 2000, τρεις Περιφέρειες παρουσίασαν μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής ίσο ή μεγαλύτερο του μέσου Χώρας (Ήπειρος, υτική και Κεντρική Μακεδονία) και οι άλλες δύο μικρότερη. Οι τρεις αυτές Περιφέρειες, στην τριετία 2000-2002, παρουσίασαν μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής μεγαλύτερο του αντίστοιχου της χώρας. Σε επίπεδο Νομών, ο Νομός Θεσσαλονίκης συμμετέχει με το μεγαλύτερο ποσοστό (περισσότερο του 1/3). Όλοι οι άλλοι συμμετέχουν με ποσοστό από μόλις 1% (Νομοί Θεσπρωτίας και Γρεβενών) έως 6,9% (Νομός Λάρισας). Οι Νομοί Γρεβενών και Θεσπρωτίας έχουν το μικρότερο μέγεθος αγοράς. Την πενταετία 1996-2000 μεγάλη αύξηση παρουσίασαν οι Νομοί Γρεβενών, Φλώρινας και Ιωαννίνων (10,4%, 9,1% και 8,3% αντίστοιχα) και αύξηση μεγαλύτερη του μέσου Χώρας οι Νομοί Έβρου, Χαλκιδικής, Ροδόπης, Κιλκίς, Θεσπρωτίας, Πρέβεζας και Θεσσαλονίκης. Μείωση του ΑΕΠ σε σταθερές τιμές παρουσίασαν οι Νομοί ράμας, Ημαθίας και Πέλλας. Την τριετία 2000-2002 ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ παρουσιάζεται μεγαλύτερος του αντίστοιχου εθνικού στους περισσότερους Νομούς της Ηπείρου (Θεσπρωτίας, Πρέβεζας και Ιωαννίνων), της υτικής Μακεδονίας (Φλώρινας, Καστοριάς και Κοζάνης) καθώς και στο Νομό Θεσσαλονίκης. 3
ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιμές του ΑΕΠ σε ΜΑ και σε ευρώ (τρέχουσες τιμές) καθώς και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ, προέρχονται από τη βάση δεδομένων της Eurostat, 2005. Μεθοδολογία Το ΑΕΠ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισμα του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών της Ζώνης. Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ προκύπτει από την εφαρμογή του τύπου του αποπληθωρισμού στις σταθερές τιμές του ΑΕΠ (τιμές 1995). Οι σταθερές τιμές υπολογίστηκαν με τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύμφωνα με τη Εurostat (Eurostat, Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονομικών μεγεθών σε διακρατικό και διαπεριφερειακό επίπεδο με βάση το ΑΕΠ σε ορισμένο έτος είναι θεμιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής ύναμης (ΜΑ ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑ δεν είναι θεμιτό, όμως, να συγκρίνεται μεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής μεταβολής των οικονομικών μεγεθών πρέπει να γίνεται με βάση το ΑΕΠ σε πραγματικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιμές, όπου γίνεται ρητή προσαρμογή των μεταβολών των τιμών μεταξύ των ετών. 4
Χάρτης 1: Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια, 1996-2000 5
Χάρτης 2: Ετήσιος ρυθμός μεταβολής ΑΕΠ ανά Νομό, 1996-2000 6