3η Ετήσια Έκθεση Αποτελεσµάτων

Transcript

1 3η Ετήσια Έκθεση Αποτελεσµάτων Τα περιεχόµενα και οι τυχόν απόψεις που φιλοξενούνται στις εκθέσεις και τα κείµενα εργασίας του Παρατηρητηρίου δεν αντανακλούν απαραίτητα την σύµφωνη γνώµη της εταιρείας ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή για µη εµπορικούς σκοπούς µε την προϋπόθεση ότι θα αναφέρεται η πηγή (Παρατηρητήριο ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.). Η επιµέλεια της Έκθεσης έγινε από τους Αθηνά Γιαννακού (Επιστηµονική σύµβουλο του Παρατηρητηρίου ρ Χωροταξίας-Πολεοδοµίας) και Βασίλη Φούρκα (Προϊστάµενο Παρατηρητηρίου ρ Χωροταξίας-Ψηφιακής Πολεοδοµίας). Στην επεξεργασία επιµέρους θεµάτων και δεικτών της Έκθεσης συνέβαλαν τα ακόλουθα στελέχη και συνεργάτες της ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.: Μανούσος Τρουλινός, Ηλίας ηµητριάδης, Θεόφιλος Μουρατίδης, Simon Guy, Γιώργος Κρίνας, και Μανόλης Τρανός. Internet: ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. 2006

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 1 Πρόοδος Έργων... 4 ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΚΟ-Β-5: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΚΟ-Π-1: ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΑ ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΟ-Π-2: ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΜΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ ΚΟ-Π-4: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΟ-Π-5: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΚΟ-Π-6: ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΚΟ-Π-7: ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΟ-Ε-1: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΗΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ ΚΟ-Ε-2: ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΥΝΑΜΙΚΟ ΚΟ-Ε-3: ΤΟΜΕΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΟ-Ε-5: ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΠΕ-Β-1: ΕΚΘΕΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΕ ΘΟΡΥΒΟ ΠΕ-Β-2: ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΣΗΡΑΓΓΩΝ ΕΠΙΠΕ Α ΠΕ-Β-3: ΣΥΝΟΧΗ ΑΠΟΚΟΠΗ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΠΕ-Π-2: ΒΑΘΜΟΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΠΙΟΥ ΠΕ-Π-3: ΑΠΟΚΟΠΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΕ-Π-4: ΠΙΕΣΕΙΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ ΠΕ-Π-5: ΕΓΓΥΤΗΤΑ ΣΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΕ-Ε-1: ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΣΕ ΡΥΠΟΥΣ ΠΕ-Ε-2: ΙΑΣΤΑΥΡΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΞΟΝΑ ΜΕ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΑ ΝΕΡΑ Ο -Β-1: ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΟΣ ΦΟΡΤΟΣ Ο -Β-2: ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Ο -Β-8: ΧΡΟΝΟΑΠΟΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΟΛΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΡΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ Ο -Β-10: Ο ΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ...149

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η Εγνατία Οδός είναι ένα από τα µεγαλύτερα οδικά έργα που κατασκευάζονται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και έχει περιληφθεί στα έργα πρώτης προτεραιότητας των ιευρωπαϊκών ικτύων Μεταφορών. Για την κατασκευή της Εγνατίας και τριών βασικών κάθετων αξόνων διατίθενται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους 6,7 δις Ευρώ. Η σηµασία του έργου αλλά και το µέγεθος της επένδυσης επιτάσσουν την προώθηση συµπληρωµατικών, πέραν της κατασκευής, δράσεων που θα πολλαπλασιάσουν τα οφέλη και θα περιορίσουν τις επιπτώσεις από τη λειτουργία του. Είναι αναγκαία η παρακολούθηση και αξιολόγηση των επιδράσεων της Εγνατίας όχι µόνο στις µεταφορές και στη λειτουργία του οδικού δικτύου, αλλά και στην οικονοµική και κοινωνική συνοχή, στο περιβάλλον και στη γενικότερη οργάνωση της γεωγραφικής ζώνης διέλευσης και επιρροής της. Σε αυτό το πλαίσιο η ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. (ΕΟΑΕ) συγκρότησε και λειτουργεί το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού προκειµένου να υποστηρίξει την ολοκληρωµένη διαχείριση του αυτοκινητόδροµου, και να συµβάλλει στην αξιοποίηση του έργου στη συνοχή και ανάπτυξη της Βόρειας Ελλάδας και του ευρύτερου χώρου της Νότιο- Ανατολικής Ευρώπης. Το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού, µε βάση τεκµηριωµένες επιστηµονικές µεθόδους και την ανάπτυξη σύγχρονης υποδοµής πληροφοριακών συστηµάτων, συγκεντρώνει, επεξεργάζεται και παρέχει έγκυρα και ενηµερωµένα δεδοµένα, που αφορούν παραµέτρους όπως: η κινητικότητα και η ευκολία πρόσβασης στις περιφέρειες, στα αστικά κέντρα, σε αγορές και υπηρεσίες, το επίπεδο ανάπτυξης, ο βαθµός συνοχής, η ανταγωνιστικότητα και οι ενδοπεριφερειακές ανισότητες, η οικιστική ανάπτυξη και η δικτύωση των αστικών κέντρων, τα χαρακτηριστικά του συστήµατος µεταφορών και λειτουργίας του οδικού δικτύου, και η ποιότητα του περιβάλλοντος. Tο Παρατηρητήριο αναπτύσσεται ως ένα στρατηγικό εργαλείο παροχής υπηρεσιών πληροφόρησης και υποστήριξης πολιτικών και προγραµµάτων αναπτυξιακού σχεδιασµού, στην υπηρεσία όχι µόνο της ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε., αλλά και όλων των Περιφερειακών και Εθνικών Αρχών και αναπτυξιακών φορέων της ευρύτερης περιοχής επιρροής του άξονα. Βασικό προϊόν της παραγωγικής λειτουργίας του Παρατηρητηρίου αποτελούν τα ελτία Αποτελεσµάτων για κάθε δείκτη, και οι Ετήσιες Εκθέσεις Αποτελεσµάτων για την εξέλιξη των βασικών µεγεθών που παρακολουθούνται µέσω του συστήµατος δεικτών, µε εξειδικευµένη κατά γεωγραφική περιοχή ή θεµατολογία στατιστική και χαρτογραφική επεξεργασία. 1

4 Το παρόν τεύχος αποτελεί την 3 η Ετήσια Έκθεση Αποτελεσµάτων για την εξέλιξη των δεικτών χωρικών επιδράσεων που επεξεργάζεται και παρακολουθεί το Παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού. Η Έκθεση περιλαµβάνει τα αποτελέσµατα 28 δεικτών, τα οποία παρουσιάζονται αναλυτικά για κάθε δείκτη σε ειδικό ελτίο Αποτελεσµάτων. Το ελτίο Αποτελεσµάτων είκτη περιλαµβάνει τα ακόλουθα: Ορισµός - Σκοπιµότητα: Αναφέρονται συνοπτικά ο ορισµός του δείκτη και ο σκοπός παρακολούθησής του. Αποτελέσµατα Εκτίµηση: Παρουσιάζονται όλα τα αποτελέσµατα του δείκτη υπό τη µορφή πινάκων, διαγραµµάτων και χαρτών και γίνεται µια σύντοµη εκτίµησηαξιολόγηση των αποτελεσµάτων αυτών. Μεταδεδοµένα: Περιγράφονται οι πηγές των δεδοµένων και η µεθοδολογία υπολογισµού του δείκτη. Από τους 28 δείκτες που περιλαµβάνονται στην παρούσα Έκθεση η κατανοµή τους ανά κατηγορία έχει ως εξής: 15 κοινωνικό-οικονοµικοί, 9 περιβαλλοντικοί, και 4 κυκλοφοριακοί. Οι δείκτες που περιλαµβάνονται στην παρούσα Έκθεση είναι ανά κατηγορία οι ακόλουθοι: α/α Κωδικός είκτης ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 1 ΚΟ-Β-1 Ωφελούµενος πληθυσµός 2 ΚΟ-Β-2 Μέγεθος αγοράς 3 ΚΟ-Β-3 Έλξη πόλεων 4 ΚΟ-Β-4 Επίπεδο Ευηµερίας (ΑΕΠ κατά κεφαλή) 5 ΚΟ-Β-5 Επίπεδο Ανεργίας 6 ΚΟ-Π-1 Προσπελάσιµα Μέσα Μεταφοράς 7 ΚΟ-Π-2 Προσπελάσιµες ΒΙΠΕ 8 ΚΟ-Π-4 Μεταβολή πληθυσµού ανά ήµο, Νοµό και Περιφέρεια 9 ΚΟ-Π-5 Μεταβολή πληθυσµού αστικών κέντρων 10 ΚΟ-Π-6 Ιεραρχία αστικών κέντρων 11 ΚΟ-Π-7 Πυκνότητα Πληθυσµού 12 ΚΟ-Ε-1 Τοµεακή Σύνθεση ΑΕΠ 13 ΚΟ-Ε-2 Εργατικό δυναµικό 14 ΚΟ-Ε-3 Τοµεακή σύνθεση απασχόλησης 15 ΚΟ-Ε-5 Εξωτερικό εµπόριο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ 16 ΠΕ-Β-1 Πληθυσµός που εκτίθεται σε θόρυβο 17 ΠΕ-Β-2 Ποιότητα ατµόσφαιρας σηράγγων 18 ΠΕ-Β-3 Συνοχή - Αποκοπή οικισµών 2

5 α/α Κωδικός είκτης 19 ΠΕ-Π-2 Βαθµός εφαρµογής αποκατάστασης τοπίου 20 ΠΕ-Π-3 Αποκοπή επικοινωνίας φυσικών οικοσυστηµάτων 21 ΠΕ-Π-5 Εγγύτητα σε προστατευόµενες περιοχές 22 ΠΕ-Π-4 Πιέσεις µεταβολής χρήσεων γης 23 ΠΕ-Ε-1 Επιβάρυνση ατµόσφαιρας σε ρύπους 24 ΠΕ-Ε-2 ιασταυρώσεις του άξονα µε επιφανειακά νερά ΕΙΚΤΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ο ΟΥ 25 Ο -Β-1 Κυκλοφοριακός φόρτος 26 Ο -Β-2 Σύνθεση κυκλοφορίας 27 Ο -Β-8 Χρονοαπόσταση µεταξύ πόλεων & τερµατικών σταθµών 28 Ο -Β-10 Οδική ασφάλεια Πριν την αναλυτική παρουσίαση των αποτελεσµάτων των δεικτών η Έκθεση παρέχει συνοπτικά στοιχεία που αφορούν στην πρόοδο των έργων της Εγνατίας Οδού και των τριών κάθετων αξόνων, αρµοδιότητας ΕΟΑΕ. 3

6 Πρόοδος έργων Πηγή: «Εκθέσεις Έργων», ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. - ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Μήκος (χλµ) Τµήµα κατασκευασµένο πριν το 1994 (κοινό τµήµα µε ΠΑΘΕ) 25 Έργα µετά το Ευθύνης ΕΟΑΕ (Πρόγραµµα χρηµατοδοτούµενο από 2ο και 3ο ΚΠΣ) Συνολικό Κόστος (εκ. µε ΦΠΑ) Ολοκληρώθηκαν και δόθηκαν στην κυκλοφορία ( εκ. 2005) Υπό κατασκευή (Ολοκληρώνονται και παραδίδονται εντός του 2006) Άλλα τµήµατα υπό κατασκευή Τµήµατα προς δηµοπράτηση ΣΥΝΟΛO ΑΞΟΝΑ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΚΑΘΕΤΟΙ ΑΞΟΝΕΣ Μήκος (χλµ) Τµήµατα κατασκευασµένα πριν το 1994 (ΥΠΕΧΩ Ε) 30 Συνολικό Κόστος (εκ. µε ΦΠΑ) Έργα µετά το Ευθύνης ΕΟΑΕ Ολοκληρώθηκαν και δόθηκαν στην κυκλοφορία ( εκ. 2005) Τµήµατα υπό κατασκευή Τµήµατα υπό δηµοπράτηση Τµήµατα υπό µελέτη ΣΥΝΟΛO ΚΑΘΕΤΩΝ ΑΞΟΝΩΝ

7 Γεωγραφική αναφορά της προόδου των έργων της Εγνατίας Οδού Πηγή: «Εκθέσεις Έργων», ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε. - Περιφέρεια Ηπείρου Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 58 52% Τµήµατα ολοκληρωµένα προς παράδοση 2 2% Τµήµατα ολοκληρωµένα σε αναβάθµιση 2 2% Τµήµατα υπό κατασκευή 49 44% ΣΥΝΟΛΟ 111 Περιφέρεια υτικής Μακεδονίας Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 62 60% Τµήµατα ολοκληρωµένα προς παράδοση 7 7% Τµήµατα υπό κατασκευή 34 33% ΣΥΝΟΛΟ 103 Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα κατασκευασµένα σε προηγούµενες περιόδους (Κλειδί - Α/Κ Κ1 εξωτ. Περιφερειακή Θεσσαλονίκης κοινό τµήµα µε ΠΑΘΕ) Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) Τµήµατα υπό κατασκευή 25 13% % 32 17% ΣΥΝΟΛΟ 191 Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) % Τµήµατα ολοκληρωµένα προς παράδοση 14 6% Τµήµατα υπό κατασκευή 58 23% ΣΥΝΟΛΟ 248 5

8 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 27 75% Τµήµατα ολοκληρωµένα προς παράδοση 2 6% Τµήµατα υπό κατασκευή 7 19% ΣΥΝΟΛΟ 36 ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 31 41% Τµήµατα ολοκληρωµένα σε αναβάθµιση 2 3% Τµήµατα υπό κατασκευή 42 56% ΣΥΝΟΛΟ 75 ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε αναβάθµιση 10 59% Τµήµατα υπό κατασκευή 7 41% ΣΥΝΟΛΟ 17 ΝΟΜΟΣ ΓΡΕΒΕΝΩΝ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 14 27% Τµήµατα ολοκληρωµένα προς παράδοση 7 14% Τµήµατα υπό κατασκευή 30 59% ΣΥΝΟΛΟ 51 ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 48 92% Τµήµατα υπό κατασκευή 4 8% ΣΥΝΟΛO 52 ΝΟΜΟΣ ΗΜΑΘΙΑΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) % ΣΥΝΟΛΟ 61 6

9 ΝΟΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα κατασκευασµένα σε προηγούµενες περιόδους (Κλειδί - Α/Κ Κ1 εξωτερ. Περιφερειακή Θεσσαλονίκης κοινό τµήµα µε ΠΑΘΕ) 25 21% Νέα τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 63 53% Τµήµατα υπό κατασκευή 32 27% ΣΥΝΟΛO 120 ΝΟΜΟΣ ΣΕΡΡΩΝ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Νέα τµήµατα αυτοκινητοδρόµου σε κυκλοφορία ( εκ.05) Ασπροβάλτα - Στρυµόνας ΣΥΝΟΛO % ΝΟΜΟΣ ΚΑΒΑΛΑΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 45 47% Τµήµατα υπό κατασκευή 51 53% ΣΥΝΟΛΟ 96 ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 26 79% Τµήµατα υπό κατασκευή 7 21% ΣΥΝΟΛΟ 33 ΝΟΜΟΣ ΡΟ ΟΠΗΣ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) % ΣΥΝΟΛΟ 54 ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ Μήκος σε χλµ Ποσοστό υλοποίησης Τµήµατα ολοκληρωµένα σε κυκλοφορία ( εκ.05) 51 78% Τµήµατα ολοκληρωµένα σε αναβάθµιση 14 22% ΣΥΝΟΛΟ 65 7

10 Χάρτης 1: ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ: Πρόδος έργων, 8

11 Το σύστηµα δεικτών Το Παρατηρητήριο βασίζει τη διαχρονική καταγραφή, παρακολούθηση και µελέτη των χωρικών επιδράσεων της Εγνατίας Οδού σε ένα σύστηµα δεικτών, εφαρµόζοντας επιστηµονικά τεκµηριωµένες προδιαγραφές, µεθόδους και εργαλεία ανάλυσης που χρησιµοποιούνται στην τρέχουσα Ευρωπαϊκή πρακτική. Το σύστηµα δεικτών του Παρατηρητηρίου είναι πλήρως εναρµονισµένο µε τις προσπάθειες για την αποτίµηση των επιδράσεων των ιευρωπαϊκών ικτύων στην ανάπτυξη και συνοχή του Ευρωπαϊκού Χώρου. Το σύστηµα δεικτών αποτελείται από ένα σύνολο 50 δεικτών, οι οποίοι µε συγκεκριµένα και µετρήσιµα µεγέθη δίνουν ένα µέτρο της κατάστασης των αναπτυξιακών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών και συγκοινωνιακών χαρακτηριστικών των περιοχών που επηρεάζονται από την Εγνατία Οδό και τους κάθετους άξονες. Για επιχειρησιακούς λόγους και σε αντιστοιχία µε τις κατηγορίες των επιδράσεων ενός οδικού άξονα, οι δείκτες ταξινοµούνται σε τρεις µεγάλες οµάδες: κοινωνικόοικονοµικοί, περιβαλλοντικοί και συγκοινωνιακοί δείκτες. Οι δείκτες κάθε κατηγορίας ταξινοµούνται περαιτέρω ανάλογα µε τη σηµασία και την προτεραιότητά τους σε τρία επίπεδα: βασικό, πλαισίου και ειδικό. Στο βασικό επίπεδο εντάσσονται δείκτες που θεωρούνται κρίσιµοι για την εκτίµηση των επιδράσεων του άξονα, τους οποίους το Παρατηρητήριο παρακολουθεί και επικαιροποιεί συστηµατικά. Στο επίπεδο πλαισίου περιλαµβάνονται δείκτες που αναφέρονται σε γενικότερα φαινόµενα τα οποία αλληλεπιδρούν µε τα φαινόµενα που παρακολουθούνται από τους βασικούς δείκτες και επιτρέπουν την κατανόηση, ερµηνεία και εκτίµηση των τάσεων που διαπιστώνονται. Στο ειδικό επίπεδο περιλαµβάνονται δείκτες που αφορούν ειδικές κατηγορίες φαινοµένων και υπολογίζονται κατά περίπτωση εφόσον προκύψει ειδικό ζήτηµα λόγω ανάγκης ή ζήτησης. Κοινωνικο-οικονοµικοί δείκτες Βασικοί Ωφελούµενος Πληθυσµός Μέγεθος Αγοράς (ΑΕΠ ανά Νοµό) Έλξη Πόλεων Επίπεδο Ευηµερίας (ΑΕΠ κατά κεφαλή και ανά Νοµό) Επίπεδο Ανεργίας Πλαισίου Προσπελάσιµα Μέσα Μεταφοράς Προσπελάσιµες ΒΙΠΕ Προσπελάσιµοι Τόποι Τουριστικού Ενδιαφέροντος Μεταβολή Πληθυσµού ανά ήµο, Νοµό και Περιφέρεια Μεταβολή Πληθυσµού Αστικών Κέντρων Ιεραρχία Αστικών Κέντρων Πυκνότητα Πληθυσµού Ειδικοί Τοµεακή Σύνθεση ΑΕΠ 9

12 Εργατικό υναµικό Τοµεακή Σύνθεση Απασχόλησης Εγκατάσταση Επιχειρήσεων Εξωτερικό Εµπόριο Περιβαλλοντικοί δείκτες Βασικοί Πληθυσµός που εκτίθεται σε θόρυβο Ποιότητα ατµόσφαιρας σηράγγων Συνοχή-αποκοπή οικισµών Πλαισίου Πληθυσµός που δεν εκτίθεται πλέον σε θόρυβο Βαθµός εφαρµογής αποκατάστασης τοπίου Αποκοπή επικοινωνίας φυσικών οικοσυστηµάτων Πιέσεις µεταβολής χρήσεων γης Εγγύτητα σε προστατευόµενες περιοχές Ειδικοί Επιβάρυνση της ατµόσφαιρας σε ρύπους ιασταυρώσεις µε επιφανειακά νερά Ποσοστό χρήσης συνδυασµένων µεταφορών Συγκοινωνιακοί είκτες Βασικοί Κυκλοφοριακοί φόρτοι (Ε.Μ.Η.Κ) Σύνθεση κυκλοφορίας Μέση πλήρωση οχηµάτων Ταχύτητα διαδροµής στα οδικά τµήµατα Χρόνος διαδροµής στα οδικά τµήµατα Αριθµός µετακινούµενων προσώπων Εµπορευµατικές µετακινήσεις Χρονοαπόσταση µεταξύ πόλεων και τερµατικών σταθµών Γενικευµένο κόστος µεταφοράς µεταξύ τµηµάτων του δικτύου είκτης οδικής ασφάλειας Πλαισίου Κυκλοφοριακή ικανότητα τµηµάτων του δικτύου Επίπεδο εξυπηρέτησης Παράγωγες µετακινήσεις στα τµήµατα του δικτύου Κίνηση στους µεθοριακούς σταθµούς Συνδυασµένες µεταφορές Σταθµοί Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (Σ.Ε.Α) Μεταβολή οικιστικής περιοχής στη ζώνη του άξονα Μεταβολή βιοµηχανικής ανάπτυξης στη ζώνη του άξονα Μεταβολή αξίας γης των παρόδιων οικοπέδων στη ζώνη του άξονα Ειδικοί Ρυθµοί γένεσης µετακινήσεων ειδικών χρήσεων γης Μεταβολή στην επιλογή τόπου εγκατάστασης και παραγωγής Μεταβολή στον καταµερισµό των µετακινήσεων κατά µεταφορικό µέσο 10

13 Κάθε δείκτης έχει συγκεκριµένα χωρικά επίπεδα εφαρµογής, που είναι οι ζώνες επιρροής της Εγνατίας Οδού. H ζώνη επιρροής ενός µεταφορικού άξονα µε την εµβέλεια και τη σηµασία της Εγνατίας Οδού είναι ένα δυναµικό σύστηµα που µεταβάλλεται ως αποτέλεσµα του είδους και του χρονικού ορίζοντα των επιδράσεων. Στην πραγµατικότητα πρόκειται για πολλές επάλληλες ζώνες επιρροής. Συνεκτιµώντας το θεωρητικό πλαίσιο για τις αλληλεπιδράσεις µεταφορικών υποδοµών και ανάπτυξης, το υφιστάµενο προγραµµατικό πλαίσιο του περιφερειακού και χωροταξικού σχεδιασµού και γενικότερα παραδείγµατα από την ισχύουσα µεθοδολογία και πρακτική, προσδιορίστηκαν πέντε ζώνες επιρροής. Οι πέντε ζώνες επιρροής καλύπτουν τη ζώνη του ίδιου του άξονα σε ένα βάθος µέτρων, τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο των Νοµών και Περιφερειών απ όπου διέρχονται τόσο ο άξονας της Εγνατίας όσο και οι κάθετοι άξονες, αλλά και την ευρύτερη περιοχή του Ελλαδικού και Βαλκανικού χώρου, που επηρεάζεται λόγω των αλλαγών που επιφέρουν ο άξονας και οι κάθετοί του στην οργάνωση του συνολικού συστήµατος µεταφορών. ΖΩΝΗ Ι Ζώνη Άξονα µέτρα εκατέρωθεν του άξονα ΖΩΝΗ ΙΙ ιάδροµος διέλευσης άξονα Νοµοί από όπου διέρχεται ο άξονας (11 νοµοί) ΖΩΝΗ ΙΙΙ ιάδροµος διέλευσης κάθετων αξόνων Νοµοί από όπου διέρχονται οι κάθετοι άξονες (13 νοµοί) ΖΩΝΗ IV Ζώνη περιφερειών Σύνολο Ζωνών ΙΙ και ΙΙΙ (5 περιφέρειες) ΖΩΝΗ V ΖΩΝΗ V-A ΖΩΝΗ V-B ΖΩΝΗ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Ευρεία ζώνη επιδράσεων συστήµατος Εγνατίας Οδού Ζώνη επιδράσεων στον Ελλαδικό χώρο Ζώνη επιδράσεων στο διασυνοριακό χώρο Ζώνη επιδράσεων στον Ευρωπαϊκό χώρο Ευρύτερη περιοχή Ελλαδικού και Βαλκανικού χώρου Στερεά και υτική Ελλάδα, Αττική, Βόρειο Αιγαίο και Ιόνια νησιά Έως τις πρωτεύουσες των χωρών του διασυνοριακού χώρου της Ν.Α. Ευρώπης Λειτουργία του συστήµατος της Εγνατίας Οδού ως τµήµα των ιευρωπαϊκών ικτύων (ΤΕΝs-T) και Πανευρωπαϊκών ιαδρόµων (ΤΙΝΑ) Από την άποψη των βασικών µακροσκοπικών επιδράσεων της Εγνατίας Οδού και λαµβάνοντας υπόψη ότι ο αναπτυξιακός και χωροταξικός σχεδιασµός έχει ως προγραµµατική βάση την Περιφέρεια, η βασικότερη ζώνη στην οποία επικεντρώνεται η µελέτη της εξέλιξης των µεγεθών που παρακολουθεί το Παρατηρητήριο είναι η Ζώνη ΙV, δηλαδή η Ζώνη των πέντε Περιφερειών απ όπου διέρχονται η Εγνατία Οδός και οι κάθετοι άξονες: Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, υτική Μακεδονία, Ήπειρος και Θεσσαλία. Εντός της Ζώνης ΙV, εντάσσονται οι Ζώνες Ι, ΙΙ και ΙΙΙ: ζώνη µέτρων από τον άξονα, Νοµοί διέλευσης του άξονα και Νοµοί διέλευσης των κάθετων αξόνων αντιστοίχως. Πολλοί δείκτες εστιάζονται στη Ζώνη Ι, 11

14 ΙΙ και ΙΙΙ αναλόγως µε το αντικείµενο παρακολούθησης και τη γεωγραφική του εµβέλεια. Χάρτης 2: Ζώνες Επιρροής της Εγνατίας Οδού 12

15 ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει τον πληθυσµό που δυνητικά ωφελείται από τον άξονα. Ο ωφελούµενος πληθυσµός εκτιµάται, καταρχήν, σε συνάρτηση µε την απόσταση επί του οδικού δικτύου και ειδικότερα: α) Ο πληθυσµός που ζει σε απόσταση 50 km από τις έδρες των Νοµών, απόσταση που εκφράζει µια περιοχή µε δυνατότητα καθηµερινών µετακινήσεων και εποµένως µια χωρο-λειτουργική ενότητα. β) Ο πληθυσµός που ζει σε απόσταση 150 km από τα κέντρα των Περιφερειών, απόσταση που εκφράζει µια ευρύτερη περιοχή µε δυνατότητα συχνών µετακινήσεων και εποµένως µια περιοχή µε αυξηµένες πιθανότητες λειτουργικών διασυνδέσεων. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΥΝΗΤΙΚΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ, 2001 σε απόσταση 50 km από τις Έδρες Νοµών της Ζώνης Επιρροής ΙΙ Πόλη Ωφελούµενος Πληθυσµός Ποσοστό (%) 1 Ηγουµενίτσα % 2 Ιωάννινα % 3 Γρεβενά % 4 Κοζάνη % 5 Βέροια % 6 Θεσσαλονίκη % 7 Σέρρες % 8 Καβάλα % 9 Ξάνθη % 10 Κοµοτηνή % 11 Αλεξανδρούπολη % Σύνολο Ωφελούµενου για 50 χλµ (χωρίς επικαλύψεις) Σύνολο Ζώνης Επιροής ΙI Σύνολο Ζώνης Επιροής ΙV Πηγή εδοµένων: ΕΣΥΕ,

16 ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΥΝΗΤΙΚΑ ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ, 2001 σε απόσταση 150 km από τις Έδρες Περιφερειών Πόλη Ωφελούµενος Πληθυσµός Ποσοστό (%) 1 Ιωάννινα % 2 Κοζάνη % 3 Θεσσαλονίκη % 4 Κοµοτηνή % 5 Λάρισα % Σύνολο Ωφελούµενου για 150 χλµ (Χωρίς Επικαλύψεις) Σύνολο Ζώνης Επιρροής ΙV Πηγή εδοµένων: ΕΣΥΕ, 2001 Ο ωφελούµενος πληθυσµός σε απόσταση 50 km εξετάζεται µεµονωµένα µε αφετηρία κάθε πρωτεύουσα νοµού µε αποτέλεσµα να υπάρχουν περιοχές επικάλυψης. Συνολικά, χωρίς να λαµβάνονται υπόψη οι επικαλύψεις, ο πληθυσµός που βρίσκεται σε απόσταση 50 km από τις έδρες των Νοµών διέλευσης του άξονα (Ζώνη ΙΙ) ανέρχεται σε κατοίκους. Ο πληθυσµός αυτός είναι µεγαλύτερος κατά 12% σε σχέση µε τον πληθυσµό της Ζώνης ΙΙ (Νοµοί διέλευσης του άξονα) και αντιστοιχεί στα 2/3 του συνολικού πληθυσµού της Ζώνης ΙV και στο 1/4 του πληθυσµού της χώρας. Από τις έδρες τον Νοµών της Ζώνης ΙΙ ξεχωρίζει η Θεσσαλονίκη, η οποία έχει πρόσβαση στο 46% του συνολικά ωφελούµενου πληθυσµού. Ορισµένες ακόµα πόλεις, όπως η Βέροια, η Καβάλα και η Ξάνθη, έχουν πρόσβαση σε ποσοστό περισσότερο του 10% του ωφελούµενου πληθυσµού της Ζώνης ΙΙ. Με εξαίρεση την Ηγουµενίτσα όλες οι έδρες των νοµών της Ζώνης ΙΙ, σε απόσταση επί του οδικού δικτύου 50 km, έχουν πρόσβαση σε πληθυσµό άνω των 100 χιλ. κατοίκων. Ο ωφελούµενος πληθυσµός σε απόσταση 150 km εξετάζεται µεµονωµένα µε αφετηρία κάθε πρωτεύουσα Περιφέρειας µε αποτέλεσµα να υπάρχουν περιοχές επικάλυψης. Συνολικά, χωρίς να λαµβάνονται υπόψη οι επικαλύψεις, ο πληθυσµός που βρίσκεται σε απόσταση 150 km από τις έδρες των Περιφερειών της Ζώνης ΙV ανέρχεται σε κατοίκους. Ο πληθυσµός αυτός είναι µιάµιση φορά µεγαλύτερος από τον πληθυσµό της Ζώνης ΙΙ, αντιπροσωπεύει το 90% του συνολικού πληθυσµού της Ζώνης IV και πλησιάζει το 1/3 του πληθυσµού της Χώρας. Ως προς τα επιµέρους κέντρα των Περιφερειών, σε απόσταση 150 km επί του οδικού δικτύου η Θεσσαλονίκη έχει πρόσβαση σε πληθυσµό, περίπου, 2,3 εκ. κατοίκους, ποσοστό 64% του συνολικά ωφελούµενου πληθυσµού της Ζώνης ΙV. Για την ίδια απόσταση η Κοζάνη έχει πρόσβαση σε 2,2 εκ. κατοίκους, 62% του συνολικά ωφελούµενου πληθυσµού, δηλαδή λίγο λιγότερο από τον πληθυσµό στον οποίο έχει πρόσβαση η Θεσσαλονίκη για την ίδια απόσταση. Τα Ιωάννινα έχουν πρόσβαση στο 17% του συνολικά ωφελούµενου πληθυσµού, µέγεθος διπλάσιο του πληθυσµού της Περιφέρειας Ηπείρου. Η Κοµοτηνή έχει πρόσβαση στο 15% του συνολικά ωφελούµενου πληθυσµού, λίγο λιγότερο από 14

17 ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ τον πληθυσµό της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Τέλος, η Λάρισα έχει πρόσβαση σε µεγάλο µέγεθος πληθυσµού (44% του συνολικά ωφελούµενου πληθυσµού), βεβαίως µε βασικό άξονα σύνδεσης στην περίπτωση αυτής της πόλης τον αυτοκινητόδροµο ΠΑΘΕ. ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Για τον υπολογισµό του δείκτη χρησιµοποιήθηκε ο πραγµατικός πληθυσµός της απογραφής του 2001 (ΕΣΥΕ). Για τον εντοπισµό των οικισµών που ωφελούνται και τον υπολογισµό της απόστασης επί του οδικού δικτύου χρησιµοποιήθηκε η γεωγραφική βάση δεδοµένων που αναπτύσσει και ενηµερώνει το Παρατηρητήριο. Μεθοδολογία υπολογισµού Ο υπολογισµός του δείκτη στηρίχθηκε στον συνδυασµό του γραµµικού επιπέδου του οδικού δικτύου και των πολυγώνων των ηµοτικών ιαµερισµάτων τα οποία περιέχουν την πληροφορία του πραγµατικού πληθυσµού των απογραφών της ΕΣΥΕ για τα έτη 1991 και Με αφετηρία τις πρωτεύουσες των Νοµών της Ζώνης ΙΙ (συνολικά 11), εφαρµόζεται η επίλυση του οδικού δικτύου µε όριο τα 50 km διαδροµών (γραµµικά τµήµατα που πληρούν τη συνθήκη αναζήτησης) προς όλες τις δυνατές διαδροµές γύρω από κάθε αφετηρία. Στη συνέχεια επιλέγονται οι οικισµοί που βρίσκονται σε ακτίνα 1 km από την επίλυση του οδικού δικτύου. Από το επιλεγµένο υποσύνολο των οικισµών αθροίζεται ο πραγµατικός πληθυσµός (2001) και χαρακτηρίζεται ως «Ωφελούµενος Πληθυσµός». Η επίλυση γίνεται µεµονωµένα για κάθε αφετηρία (πρωτεύουσα Νοµού) ώστε να προσδιοριστούν οι περιπτώσεις επικάλυψης µε περιοχές που «ωφελούνται» από δύο κέντρα ταυτόχρονα. Ως παραλλαγή της παραπάνω µεθοδολογίας εφαρµόζεται η επίλυση του οδικού δικτύου µε απόσταση αναζήτησης στα 150 km και κέντρα αναφοράς (αφετηρίες) τις πρωτεύουσες των Περιφερειών της Ζώνης IV. Σηµειώνεται ότι η µικρή διαφορά στα µεγέθη του ωφελούµενου πληθυσµού σε σύγκριση µε τη 2 η Έκθεση Αποτελεσµάτων (2005) οφείλεται στον ακριβέστερο υπολογισµό που έγινε µε τη χρήση του ενηµερωµένου οδικού δικτύου, καθώς και του ενηµερωµένου δικτύου οικισµών της γεωγραφικής βάσης δεδοµένων του Παρατηρητηρίου. 15

18 ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Χάρτης 3: Ωφελούµενος πληθυσµός σε απόσταση 50 km από τα κέντρα των Νοµών της Ζώνης IV 16

19 ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Χάρτης 4: Ωφελούµενος πληθυσµός σε απόσταση 150 km από τα κέντρα των Περιφερειών 17

20 ΚΟ-Β-1: ΩΦΕΛΟΥΜΕΝΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Χάρτης 5: Ωφελούµενος πληθυσµός σε απόσταση 150 km από τα Ιωάννινα 18

21 ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) των Περιφερειών και των Νοµών της Ζώνης IV. Ο δείκτης θεωρείται ότι εκφράζει το ΑΕΠ που είναι προσπελάσιµο από το σύστηµα Εγνατία Οδός / Κάθετοι Άξονες, ως ένδειξη του µεγέθους της αγοράς, η οποία δυνητικά ενοποιείται από τη λειτουργία του συστήµατος αυτού. Ο δείκτης αποτελεί µια ποσοτική εκτίµηση της δυνητικής επίδρασης του συστήµατος Εγνατία Οδός / Κάθετοι Άξονες στην οικονοµία της περιοχής µελέτης λόγω των επιδράσεων στην αύξηση της κινητικότητας των συντελεστών παραγωγής και στη βελτίωση της προσπελασιµότητας των αγορών. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, 2002 (σε εκατ. ΜΑ και εκατ.ευρώ) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑ ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑ ) gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 5.961, ,00 4,21% 12,90% gr12 Κεντρική Μακεδονία , ,90 17,55% 53,82% gr13 υτική Μακεδονία 3.946, ,50 2,79% 8,54% gr14 Θεσσαλία 7.949, ,80 5,61% 17,21% gr21 Ήπειρος 3.476, ,70 2,45% 7,53% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV , ,90 32,61% 100,00% gr22 Ιόνιοι Νήσοι 2.410, ,40 1,70% gr23 υτική Ελλάδα 7.035, ,40 4,97% gr24 Στερεά Ελλάδα , ,70 7,15% gr25 Πελοπόννησος 7.716, ,00 5,45% gr31 Αττική , ,80 37,74% gr41 Βόρειο Αιγαίο 2.693, ,70 1,90% gr42 Νότιο Αιγαίο 4.549, ,80 3,21% gr43 Κρήτη 7.463, ,80 5,27% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ , ,50 100,00% Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/

22 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΝΟΜΩΝ ΖΩΝΗΣ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV, 2002 (σε εκατ. ΜΑ και εκατ. Ευρώ) NUTS NOMOΣ Ευρώ ΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (ΜΑ ) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ (%) ΣΤΟ ΑΕΠ ΤΗΣ ΖΩΝΗΣ IV (ΜΑ ) gr111 ΕΒΡΟΥ 1.666, ,50 1,2% 3,61% gr112 ΞΑΝΘΗΣ 926, ,80 0,7% 2,01% gr113 ΡΟ ΟΠΗΣ 940, ,20 0,7% 2,04% gr114 ΡΑΜΑΣ 837, ,90 0,6% 1,81% gr115 ΚΑΒΑΛΑΣ 1.590, ,70 1,1% 3,44% gr121 ΗΜΑΘΙΑΣ 1.546, ,70 1,1% 3,35% gr122 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ , ,40 11,7% 36,02% gr123 ΚΙΛΚΙΣ 1.010, ,60 0,7% 2,19% gr124 ΠΕΛΛΑΣ 1.389, ,40 1,0% 3,01% gr125 ΠΙΕΡΙΑΣ 1.162, ,50 0,8% 2,52% gr126 ΣΕΡΡΩΝ 1.723, ,00 1,2% 3,73% gr127 ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ 1.390, ,30 1,0% 3,01% gr131 ΓΡΕΒΕΝΩΝ 391,80 499,10 0,3% 0,85% gr132 ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ 640,70 816,20 0,5% 1,39% gr133 ΚΟΖΑΝΗΣ 2.242, ,40 1,6% 4,85% gr134 ΦΛΩΡΙΝΑΣ 671,80 855,80 0,5% 1,45% gr141 ΚΑΡ ΙΤΣΑΣ 1.182, ,80 0,8% 2,56% gr142 ΛΑΡΙΣΣΑΣ 3.181, ,20 2,2% 6,89% gr143 ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ 2.284, ,00 1,6% 4,94% gr144 ΤΡΙΚΑΛΩΝ 1.301, ,70 0,9% 2,82% gr211 ΑΡΤΑΣ 592,30 754,50 0,4% 1,28% gr212 ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ 429,30 546,90 0,3% 0,93% gr213 ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1.843, ,10 1,3% 3,99% gr214 ΠΡΕΒΕΖΑΣ 611,60 779,10 0,4% 1,32% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV , ,90 32,6% 100,00% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ , ,50 100,0% Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/

23 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ & (σε εκατ.ευρώ και σε σταθερές τιµές 1995) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 4.124, , ,65 2,78% 2,56% gr12 Κεντρική Μακεδονία , , ,34 3,70% 4,24% gr13 υτική Μακεδονία 2.512, , ,01 4,08% 4,28% gr14 Θεσσαλία 5.652, , ,76 2,29% 2,16% gr21 Ηπειρος 2.065, , ,13 5,96% 4,16% zniv ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV , , ,89 3,51% 3,65% gr22 Ιόνιοι Νήσοι 1.497, , ,00 4,80% 4,09% gr23 υτική Ελλάδα 5.143, , ,27 0,96% 3,41% gr24 Στερεά Ελλάδα 7.393, , ,71 1,15% 3,15% gr25 Πελοπόννησος 4.572, , ,56 5,75% 4,71% gr31 Αττική , , ,44 4,32% 4,25% gr41 Βόρειο Αιγαίο 1.479, , ,38 6,79% 6,66% gr42 Νότιο Αιγαίο 2.758, , ,94 5,45% 4,10% gr43 Κρήτη 4.980, , ,04 3,08% 3,84% gr ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ , , ,24 3,72% 3,97% Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/2006 ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ (σταθερές τιµές 1995, Eurostat 01/2006) 6,00% 5,00% 4,00% 3,00% 2,00% 1,00% ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 0,00%

24 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ Το 2002, το ΑΕΠ που παρήχθη συνολικά στις 5 Περιφέρειες της Ζώνης ΙV ήταν εκ., περίπου το 1/3 του συνολικού εθνικού ΑΕΠ. Με βάση τις σταθερές τιµές 1995, στο διάστηµα το ΑΕΠ µεταβλήθηκε µε εν γένει αυξανόµενους ρυθµούς. Για τα έτη ο ρυθµός αύξησης του ΑΕΠ στη Ζώνη IV ήταν µεγαλύτερος του µέσου Χώρας, ενώ στο διάστηµα ήταν στα ίδια επίπεδα. Η Κεντρική Μακεδονία παρήγαγε 53,8% του ΑΕΠ της Ζώνης ΙV και ακολουθούν η Θεσσαλία (17,2%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (12,9%). Η υτική Μακεδονία και η Ήπειρος έχουν τη µικρότερη συµµετοχή στην παραγωγή του ΑΕΠ της Ζώνης ΙV (8,5% και 7,5% αντιστοίχως). Στην πενταετία , δύο Περιφέρειες παρουσίασαν µέσο ετήσιο ρυθµό µεταβολής µεγαλύτερο του µέσου Χώρας (Ήπειρος, και υτική Μακεδονία), µία Περιφέρεια, περίπου ίσο µε το µέσο Χώρας (Κεντρική Μακεδονία) και οι άλλες δύο µικρότερη. Η υτική Μακεδονία, η Κεντρική Μακεδονία και η Ήπειρος παρουσίασαν µέσο ετήσιο ρυθµό µεταβολής µεγαλύτερο του αντίστοιχου της χώρας και στην τριετία Σε επίπεδο Νοµών, ο Νοµός Θεσσαλονίκης συµµετέχει µε το µεγαλύτερο ποσοστό (περισσότερο του 1/3). Όλοι οι άλλοι συµµετέχουν µε ποσοστό από µόλις 1% (Νοµοί Θεσπρωτίας και Γρεβενών, που έχουν το µικρότερο µέγεθος αγοράς) έως 7% (Νοµός Λάρισας). Την πενταετία τον µεγαλύτερο ετήσιο ρυθµό αύξησης παρουσίασαν οι Νοµοί Γρεβενών, Φλώρινας και Ιωαννίνων (10,4%, 9,1% και 8,3% αντίστοιχα). Επίσης, µεγαλύτερο ετήσιο ρυθµό αύξησης σε σύγκριση µε το µέσο Χώρας παρουσίασαν οι Νοµοί Έβρου, Χαλκιδικής, Ροδόπης, Κιλκίς, Θεσπρωτίας, Πρέβεζας και Θεσσαλονίκης. Μείωση του ετήσιου ρυθµού µεταβολής ΑΕΠ σε σταθερές τιµές παρουσίασαν οι Νοµοί ράµας, Ηµαθίας και Πέλλας. Την τριετία ο µέσος ετήσιος ρυθµός µεταβολής του ΑΕΠ παρουσιάζεται µεγαλύτερος του αντίστοιχου εθνικού στους περισσότερους Νοµούς της Ηπείρου (Θεσπρωτίας, Πρέβεζας και Ιωαννίνων), της υτικής Μακεδονίας (Φλώρινας, Καστοριάς και Κοζάνης) καθώς και στο Νοµό Θεσσαλονίκης. Τέλος, κανένας νοµός της Ζώνης IV δεν παρουσίασε µείωση του ΑΕΠ την τριετία ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιµές του ΑΕΠ σε ΜΑ και σε ευρώ (τρέχουσες τιµές) καθώς και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ, προέρχονται από τη βάση δεδοµένων της Eurostat, Απρίλιος Μεθοδολογία Το ΑΕΠ της Ζώνης IV προκύπτει ως άθροισµα του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών της Ζώνης. Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής του ΑΕΠ προκύπτει από την εφαρµογή του τύπου του αποπληθωρισµού στις σταθερές τιµές του ΑΕΠ (τιµές 1995). Οι σταθερές τιµές 22

25 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ υπολογίστηκαν µε τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύµφωνα µε τη Εurostat (Eurostat, Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η σύγκριση οικονοµικών µεγεθών σε διακρατικό και διαπεριφερειακό επίπεδο µε βάση το ΑΕΠ σε ορισµένο έτος είναι θεµιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής ύναµης (ΜΑ ). Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑ δεν είναι θεµιτό, όµως, να συγκρίνεται µεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής µεταβολής των οικονοµικών µεγεθών πρέπει να γίνεται µε βάση το ΑΕΠ σε πραγµατικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιµές, όπου γίνεται ρητή προσαρµογή των µεταβολών των τιµών µεταξύ των ετών. 23

26 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ Χάρτης 6: Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Περιφέρεια,

27 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ Χάρτης 7: Μέγεθος αγοράς (ΑΕΠ) ανά Νοµό,

28 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ Χάρτης 8: Ετήσιος ρυθµός µεταβολής ΑΕΠ ανά Περιφέρεια,

29 ΚΟ-Β-2: ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ Χάρτης 9: Ετήσιος ρυθµός µεταβολής ΑΕΠ ανά Νοµό,

30 ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει, µε τη χρήση ενός µοντέλου βαρύτητας, τη δυνητική έλξη ανάµεσα στα αστικά κέντρα και τις πρωτεύουσες Νοµών της Ζώνης IV σε συνάρτηση (α) µε τη χιλιοµετρική απόστασή τους επί του οδικού δικτύου, (β) µε τη χρονοαπόσταση µεταξύ τους. Σε πρώτο στάδιο εκτιµάται ο δείκτης σε συνάρτηση µε τη χιλιοµετρική απόσταση για την κατάσταση πριν και µετά τη λειτουργία της Εγνατίας Οδού. Και στις δύο περιπτώσεις λαµβάνεται υπόψη ο πληθυσµός της Απογραφής ΕΣΥΕ του 2001, ώστε να καταγραφεί η µεταβολή της έλξης (βαρύτητας) που επέρχεται από τις βελτιώσεις της χιλιοµετρικής απόστασης που επιφέρει η κατασκευή της Εγνατίας Οδού. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Στο παρόν στάδιο ο δείκτης έλξης υπολογίζεται σε συνάρτηση µε την απόσταση επί του οδικού δικτύου των πόλεων µεταξύ τους. Ο δείκτης εκτιµήθηκε για τρεις περιόδους: (α) πριν την Εγνατία Οδό, (Β) µε την Εγνατία Οδό στο στάδιο ολοκλήρωσής της το εκέµβριο του 2005, και (γ) µετά την ολοκλήρωση και πλήρη λειτουργία της Εγνατίας Οδού σε όλο το µήκος της. Η Θεσσαλονίκη έχει τον µεγαλύτερο δείκτη τόσο πριν, όσο και µετά τη λειτουργία της Εγνατίας Οδού και ακολουθούν η Λάρισα, που είναι η τρίτη σε µέγεθος πόλη της Ζώνης IV, και τρία κέντρα της Κεντρικής Μακεδονίας (Κατερίνη, Βέροια και Γιαννιτσά), που βρίσκονται κοντά στο γεωµετρικό κέντρο του άξονα. Μετά την ολοκλήρωση και πλήρη λειτουργία της Εγνατίας Οδού σε όλο το µήκος της, µεγαλύτερη βελτίωση του δείκτη παρουσιάζουν οι δύο πόλεις της Ηπείρου που συνδέονται άµεσα µε την Εγνατία Οδό, δηλαδή η Ηγουµενίτσα και τα Ιωάννινα και οι οποίες βρίσκονται στον τοµέα όπου µειώνονται σηµαντικά οι χιλιοµετρικές αποστάσεις λόγω της χάραξης του άξονα. Ακολουθούν τα Γρεβενά, η Άρτα, η Αλεξανδρούπολη και η Πρέβεζα. Γενικά όλες οι πόλεις της Ζώνης IV παρουσιάζουν µικρή ή µεγαλύτερη βελτίωση της έλξης επειδή µε την Εγνατία Οδό µειώνεται σε µικρότερο ή µεγαλύτερο βαθµό η απόσταση µεταξύ τους. Τέλος, ως προς το στάδιο ολοκλήρωσης το εκ σαφή βελτίωση του δείκτη παρουσιάζουν κατά σειρά τα Ιωάννινα, τα Γρεβενά, η Ηγουµενίτσα και η Αλεξανδρούπολη. Σηµειώνεται ότι η µικρή µείωση του δείκτη που παρουσιάζουν ορισµένες πόλεις κατά το σηµερινό στάδιο κατασκευής της Εγνατίας Οδού (σε σύγκριση µε την κατάσταση πριν την Εγνατία Οδό) οφείλεται στη µικρή αύξηση της απόστασης για τις πόλεις αυτές, λόγω προσθήκης παρακαµπτηρίων οδών µεταξύ του κατασκευασµένου τµήµατος της Εγνατίας και του παλαιότερου εθνικού δικτύου. 28

31 ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ a/a ΠΟΛΗ ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ ΤΗΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ ΠΛΗΘ ΕΙΚΤΗΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ΕΙΚΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ( εκ. 2005) ΕΙΚΤΗΣ ΜΕ ΠΛΗΡΗ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο 1 Ορεστιάδα ,23 0,24 0,26 2 Αλεξανδρούπολη ,51 1,78 1,88 3 Κοµοτηνή ,60 2,76 2,92 4 Ξάνθη ,49 3,47 3,71 5 Καβάλα ,06 5,97 6,54 6 ράµα ,66 4,67 4,75 7 Σέρρες ,41 9,30 9,41 Θεσσαλονίκη ,21 (ΕΠΘ) 76,09 77,20 9 Πολύγυρος ,46 1,46 1,47 10 Κιλκίς ,00 8,01 8,02 11 Αλεξάνδρεια ,53 6,56 6,64 12 Γιαννιτσά ,88 11,91 11,93 13 Βέροια ,17 13,43 13,46 14 Έδεσσα ,06 4,08 4,10 15 Νάουσα ,61 5,65 5,66 16 Κατερίνη (ΠΣ) ,02 14,05 14,08 17 Κοζάνη ,94 5,54 5,57 18 Πτολεµαϊδα ,73 4,03 4,05 19 Τύρναβος ,55 5,55 5,56 20 Λάρισα ,36 19,35 19,42 21 Τρίκαλα ,41 6,45 6,51 22 Καρδίτσα ,04 4,06 4,09 23 Βόλος (ΠΣ) ,83 9,89 9,92 24 Φλώρινα ,07 0,94 1,09 25 Γρεβενά ,81 1,03 1,05 26 Καστοριά ,79 0,88 0,89 27 Ιωάννινα (ΠΣ) ,04 2,73 3,05 28 Αρτα ,65 0,74 0,82 29 Πρέβεζα ,44 0,50 0,55 30 Ηγουµενίτσα ,21 0,25 0,31 ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Για τον υπολογισµό του δείκτη χρησιµοποιήθηκαν ο πραγµατικός πληθυσµός της απογραφής του 2001 (ΕΣΥΕ) και η γεωγραφική βάση δεδοµένων που αναπτύσσει και ενηµερώνει το Παρατηρητήριο. 29

32 ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ Μεθοδολογία Αρχικά δηµιουργήθηκε η µήτρα των αποστάσεων επί του οδικού δικτύου µεταξύ των αστικών κέντρων της Ζώνης IV, µε τη χρήση του Γεωγραφικού Συστήµατος Πληροφοριών του Παρατηρητηρίου. Οι αποστάσεις αυτές υπολογίστηκαν µε βάση τρία σενάρια: χωρίς την Εγνατία Οδό, µε τα τµήµατα της Εγνατίας Οδού που είχαν παραδοθεί µέχρι τον εκέµβριο του 2005 και µε την Εγνατία Οδό σε όλο το µήκος της. Ο δείκτης προκύπτει από την εφαρµογή κατάλληλου µοντέλου βαρύτητας, το οποίο εξαρτάται από τις αποστάσεις που αναφέρονται στη µήτρα και τον πληθυσµό των αστικών κέντρων. 30

33 ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΙΚΤΗΣ ΚΟ-Β-3: ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ (m) ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ Ορεστιάδα Αλεξανδρούπολη Κοµοτηνή Ξάνθη Καβάλα ράµα Σέρρες Θεσσαλονίκη (ΕΠΘ) Πολύγυρος Κιλκίς Αλεξάνδρεια Γιαννιτσά Βέροια Έδεσσα Νάουσα Ορεστιάδα 0 Αλεξανδρούπολη Κοµοτηνή Ξάνθη Καβάλα ράµα Σέρρες Θεσσαλονίκη (ΕΠΘ) Πολύγυρος Κιλκίς Αλεξάνδρεια Γιαννιτσά Βέροια Έδεσσα Νάουσα Κατερίνη (ΠΣ) Κοζάνη Πτολεµαϊδα Τύρναβος Λάρισα Τρίκαλα Καρδίτσα Βόλος (ΠΣ) Φλώρινα Γρεβενά Καστοριά Ιωάννινα (ΠΣ) Άρτα Πρέβεζα Ηγουµενίτσα Κήποι

34 ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΙΚΤΗΣ ΚΟ-Β-3: ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ (m) ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΖΩΝΗ ΕΠΙΡΡΟΗΣ IV ΜΕ ΤΗΝ ΕΓΝΑΤΙΑ Ο Ο ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ Κατερίνη (ΠΣ) Κοζάνη Πτολεµαϊδα Τύρναβος Λάρισα Τρίκαλα Καρδίτσα Βόλος (ΠΣ) Φλώρινα Γρεβενά Καστοριά Ιωάννινα (ΠΣ) Άρτα Πρέβεζα Ηγουµενίτσα Κήποι Ορεστιάδα Αλεξανδρούπολη Κοµοτηνή Ξάνθη Καβάλα ράµα Σέρρες Θεσσαλονίκη (ΕΠΘ) Πολύγυρος Κιλκίς Αλεξάνδρεια Γιαννιτσά Βέροια Έδεσσα Νάουσα Κατερίνη (ΠΣ) 0 Κοζάνη Πτολεµαϊδα Τύρναβος Λάρισα Τρίκαλα Καρδίτσα Βόλος (ΠΣ) Φλώρινα Γρεβενά Καστοριά Ιωάννινα (ΠΣ) Άρτα Πρέβεζα Ηγουµενίτσα Κήποι

35 ΚΟ-Β-3: ΕΛΞΗ ΠΟΛΕΩΝ Χάρτης 10: Έλξη πόλεων µετά την ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού 33

36 ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης προσδιορίζει το κατά κεφαλή Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) των Περιφερειών και των Νοµών της Ζώνης IV. Το κκαεπ αποτελεί βασική συνιστώσα του επιπέδου ανάπτυξης και ευηµερίας µιας Περιφέρειας. Η σύγκριση µε το µέσο κκαεπ της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί βασική παράµετρο της οικονοµικής και κοινωνικής σύγκλισης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ, 2002 ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑ και Ευρώ (Μονάδες Αγοραστικής ύναµης) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ Μ.Ο. ΕΕ25 (ΜΑ ) gr11 Ανατολική Μακεδονία, Θράκη 9.829, ,50 59,10% gr12 Κεντρική Μακεδονία , ,40 78,90% gr13 υτική Μακεδονία , ,10 80,60% gr14 Θεσσαλία , ,50 64,80% gr21 Ήπειρος , ,20 62,00% zniv Ζώνη Επιρροής IV , ,18 71,78% gr22 Ιόνια Νησιά , ,80 67,60% gr23 υτική Ελλάδα 9.685, ,60 58,30% gr24 Στερεά Ελλάδα , ,90 108,90% gr25 Πελοπόννησος , ,50 77,30% gr41 Βόρειο Αιγαίο , ,50 79,30% gr42 Νότιο Αιγαίο , ,70 91,00% gr43 Κρήτη , ,50 75,10% gr Σύνολο Χώρας , ,90 77,60% EU15 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) , ,50 109,40% EU25 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) , ,10 100,00% Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/

37 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ, 2002 ΑΕΠ/κάτοικο σε ΜΑ και Ευρώ (Μονάδες Αγοραστικής ύναµης) NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ευρώ ΜΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ Μ.Ο. ΕΕ25 (ΜΑ ) gr111 Έβρος , ,30 67,40% gr112 Ξάνθη 8.949, ,00 53,80% gr113 Ροδόπη 8.460, ,00 50,90% gr114 ράµα 8.224, ,30 49,50% gr115 Καβάλα , ,20 67,80% gr121 Ηµαθία , ,60 64,90% gr122 Θεσσαλονίκη , ,60 91,10% gr123 Κιλκίς , ,10 69,90% gr124 Πέλλα 9.566, ,00 57,60% gr125 Πιερία 9.134, ,60 55,00% gr126 Σέρρες 8.894, ,10 53,50% gr127 Χαλκιδική , ,00 83,90% gr131 Γρεβενά , ,20 72,90% gr132 Καστοριά , ,80 71,90% gr133 Κοζάνη , ,40 87,50% gr134 Φλώρινα , ,30 74,30% gr141 Καρδίτσα 9.914, ,40 59,70% gr142 Λάρισα , ,10 67,80% gr143 Μαγνησία , ,00 67,10% gr144 Τρίκαλα 9.850, ,60 59,30% gr211 Άρτα 8.124, ,80 48,90% gr212 Θεσπρωτία 9.898, ,00 59,60% gr213 Ιωάννινα , ,40 67,80% gr214 Πρέβεζα , ,50 63,60% zniv Ζώνη Επιρροής IV , ,18 71,78% gr Σύνολο Χώρας , ,90 77,60% EU15 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) , ,50 109,40% EU25 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) , ,10 100,00% Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/

38 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ : ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΑΕΠ/κάτ. σε ευρώ και σε σταθερές τιµές 1995 NUTS ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ / REGION gr11 Ανατολική Μακεδονία, Θράκη 6.929, , ,89 2,32% 2,53% gr12 Κεντρική Μακεδονία 8.817, , ,13 3,03% 3,56% gr13 υτική Μακεδονία 8.575, , ,47 3,97% 4,20% gr14 Θεσσαλία 7.618, , ,49 2,32% 2,33% gr21 Ήπειρος 6.177, , ,09 5,79% 3,98% zniv Ζώνης Επιρροής IV 8.034, , ,86 3,09% 3,33% gr22 Ιόνια Νησιά 7.329, , ,80 4,20% 2,73% gr23 υτική Ελλάδα 7.164, , ,24 0,82% 3,09% gr24 Στερεά Ελλάδα , , ,53 1,14% 3,10% gr25 Πελοπόννησος 7.718, , ,40 5,49% 4,51% gr31 Αττική 8.911, , ,29 3,65% 3,92% gr41 Βόρειο Αιγαίο 7.266, , ,75 6,59% 6,86% gr42 Νότιο Αιγαίο 9.699, , ,97 4,31% 3,43% gr43 Κρήτη 8.683, , ,11 2,25% 3,38% gr Σύνολο Χώρας 8.590, , ,09 3,22% 3,64% EU15 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) , , ,72 2,85% 1,09% EU25 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) , , ,96 2,98% 1,20% Πηγή εδοµένων: Eurostat 2005 Το 2002, το µέσο κκαεπ της Ζώνης IV ήταν ,2, χαµηλότερο από το κκαεπ της Χώρας (12.893,6 ). Σε Μονάδες Αγοραστικής ύναµης το ΑΕΠ της Ζώνης IV αντιστοιχούσε σε 71,8 % του µέσου κκαεπ της Ε.Ε.25. Σε επίπεδο Περιφέρειας, το µεγαλύτερο κκαεπ είχαν η υτική Μακεδονία και η Κεντρική Μακεδονία και ακολουθούσαν η Θεσσαλία, η Ήπειρος και η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη. Σε ό,τι αφορά τον βαθµό σύγκλισης µε την Ευρώπη των 25, η υτική και η Κεντρική Μακεδονία βρίσκονται σε λίγο καλύτερη κατάσταση σε σχέση µε το µέσο Χώρας (80,6 και 78,9 % αντίστοιχα έναντι 77,6%), ενώ φτωχότερες εµφανίζονται οι Περιφέρειες Θεσσαλίας, Ηπείρου και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, στις οποίες το κκαεπ κινείται σε επίπεδα αρκετά χαµηλότερα από τον εθνικό µέσο όρο και πολύ χαµηλότερα από το µέσο ευρωπαϊκό όρο. Σηµειωτέον ότι η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη και η Ήπειρος κατατάσσονται ως δεύτερη και τρίτη φτωχότερη περιφέρεια της Χώρας αντιστοίχως µετά τη υτική Ελλάδα. 36

39 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ ΑΕΠ ανά κάτοικο σε Ευρώ, (σταθερές τιµές 1995) ανά κάτοικο Ζώνη Επιρροής IV Σύνολο Χώρας Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/2006 Βαθµός Βαθµός σύγκλισης των Περιφερειών µε το µέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης % 100% 80% 75 % 60% 40% 20% 0% Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) Στερεά Ελλάδα Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) Νότιο Αιγαίο Αττική υτική Μακεδονία Βόρειο Αιγαίο Κεντρική Μακεδονία Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/2006 Σύνολο Χώρας Πελοπόννησος Κρήτη Ζώνη Επιρροής IV Ιόνια Νησιά Θεσσαλία Ήπειρος Ανατολική Μακεδονία, Θράκη υτική Ελλάδα Την περίοδο και σε σταθερές τιµές 1995, το κκαεπ αυξήθηκε σε όλες τις Περιφέρειες της Ζώνης IV µε µεγαλύτερο ετήσιο ρυθµό στην Ήπειρο (5,8%) ακολουθούµενη από τη υτική Μακεδονία (4%) και µικρότερο στη Θεσσαλία και την 37

40 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (2,3%). Μάλιστα η Ήπειρος παρουσίασε τον δεύτερο µεγαλύτερο ρυθµό αύξησης στη Χώρα µετά την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Την τριετία , η υτική Μακεδονία παρουσίασε το µεγαλύτερο ρυθµό αύξησης (4,2%) ακολουθούµενη από την Ήπειρο (4%) ενώ η Θεσσαλία είχε τον µικρότερο ρυθµό (2,3%). Έτσι, σε όλο το διάστηµα µεγάλη βελτίωση (µεγαλύτερη του µέσου Χώρας) παρουσίασαν η Ήπειρος και η υτική Μακεδονία. Από τους Νοµούς, το µεγαλύτερο κκαεπ είχε ο Νοµός Θεσσαλονίκης (15.141,5 ) και το µικρότερο ο Νοµός Άρτας (8.124,6 ). Ο βαθµός σύγκλισης µε το µέσο της ΕΕ25 ήταν καλύτερος στους Νοµούς Θεσσαλονίκης, Κοζάνης και Χαλκιδικής (91,1%, 87,5% και 83,9% αντίστοιχα). Την περίοδο , µεγαλύτερη βελτίωση παρουσίασαν οι νοµοί Θεσπρωτίας και Φλώρινας και τη µικρότερη ο νοµός Ξάνθης. ΜΕΤΑ Ε ΟΜΕΝΑ Πηγές Οι τιµές του κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ΜΑ και σε ευρώ (τρέχουσες τιµές), καθώς και οι αποπληθωριστές του ΑΕΠ προέρχονται από τη βάση δεδοµένων της Eurostat, Ιαν Μεθοδολογία Για τον υπολογισµό του δείκτη χρησιµοποιήθηκαν οι τιµές της Eurostat. Το κκαεπ της Ζώνης IV προκύπτει ως ο λόγος του ΑΕΠ των πέντε Περιφερειών της Ζώνης διά του µέσου ετήσιου πληθυσµού των πέντε περιφερειών, όπως αυτός παρέχεται από την Eurostat. Ο ετήσιος ρυθµός µεταβολής του κκαεπ προκύπτει από την εφαρµογή του τύπου του αποπληθωρισµού στις σταθερές τιµές του ΑΕΠ (τιµές 1995). Οι σταθερές τιµές υπολογίστηκαν µε τη χρήση των αποπληθωριστών, που υπολογίζει η Eurostat για κάθε Χώρα. Σύµφωνα µε τη Στατιστική Υπηρεσία της Ε.Ε. (Eurostat, Statistics in Focus, Theme 2, 56/2002), η εκτίµηση του βαθµού σύγκλισης χωρών, περιφερειών και άλλων γεωγραφικών ενοτήτων µε βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ορισµένο έτος είναι θεµιτό να γίνεται σε όρους Μονάδων Αγοραστικής ύναµης. Το ΑΕΠ σε όρους ΜΑ δεν είναι θεµιτό, όµως, να συγκρίνεται µεταξύ διαφορετικών ετών. Η προσέγγιση της διαχρονικής µεταβολής του βαθµού σύγκλισης πρέπει να γίνεται µε βάση το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε πραγµατικούς όρους, δηλαδή σε σταθερές τιµές, όπου γίνεται ρητή προσαρµογή των µεταβολών των τιµών µεταξύ των ετών. 38

41 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ Χάρτης 11. ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια,

42 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ Χάρτης 12. ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νοµό,

43 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ Χάρτης 13. Ετήσιος ρυθµός µεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Περιφέρεια,

44 ΚΟ-Β-4: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΥΗΜΕΡΙΑΣ Χάρτης 14. Ετήσιος ρυθµός µεταβολής του ΑΕΠ/κάτοικο ανά Νοµό,

45 ΕΛΤΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΙΚΤΗ ΚΟ-Β-5: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΣ - ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ Ο δείκτης καταγράφει το ποσοστό των ανέργων στο σύνολο του ενεργού πληθυσµού ανά Περιφέρεια της Ζώνης IV. Το ποσοστό ανεργίας θεωρείται από τους βασικότερους δείκτες της αναπτυξιακής κατάστασης µιας περιοχής. Η σύγκριση µε το µέσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί βασική παράµετρο της κοινωνικο-οικονοµικής και εδαφικής συνοχής των περιφερειών της Ευρώπης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ - ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΕΡΓΙΑΣ, 2004 NUTS Περιφέρεια Ανεργία 2004 gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 13,2% gr12 Κεντρική Μακεδονία 12,2% gr13 υτική Μακεδονία 16,6% gr14 Θεσσαλία 9,8% gr21 Ήπειρος 11,2% zniv Ζώνη Επιρροής IV 12,8% gr22 Ιονίοι Νήσοι 11,4% gr23 υτική Ελλάδα 12,5% gr24 Στερεά Ελλάδα 12,8% gr25 Πελοπόννησος 9,2% gr31 Αττική 9,1% gr41 Βόρειο Αιγαίο 9,3% gr42 Νότιο Αιγαίο 8,7% gr43 Κρήτη 7,7% gr Σύνολο Χώρας 10,5% EU15 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ15) 8,2% EU25 Ευρωπαϊκή Ένωση (EΕ25) 9,2% Πηγή εδοµένων : Eurostat 01/

46 ΚΟ-Β-5: ΕΠΙΠΕ Ο ΑΝΕΡΓΙΑΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΝΕΡΓΙΑΣ NUTS Περιφέρεια Ανεργία 2003 Ανεργία 2004 Ποσοστιαία Μεταβολή Ανεργίας gr11 Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 10,5% 13,2% 25,7% gr12 Κεντρική Μακεδονία 10,3% 12,2% 18,4% gr13 υτική Μακεδονία 16,6% 16,6% 0,0% gr14 Θεσσαλία 10,7% 9,8% -8,4% gr21 Ηπειρος 11,8% 11,2% -5,1% zniv Ζώνη Επιρροής IV 11,7% 12,8% 9,1% gr22 Ιονίοι Νήσοι 11,9% 11,4% -4,2% gr23 υτική Ελλάδα 9,4% 12,5% 33,0% gr24 Στερεά Ελλάδα 9,7% 12,8% 32,0% gr25 Πελοπόννησος 8,8% 9,2% 4,5% gr31 Αττική 8,8% 9,1% 3,4% gr41 Βόρειο Αιγαίο 8,0% 9,3% 16,3% gr42 Νότιο Αιγαίο 11,8% 8,7% -26,3% gr43 Κρήτη 7,4% 7,7% 4,1% gr Σύνολο Χώρας 9,7% 10,5% 8,2% Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/2006 Μεταβολή επιπέδου ανεργίας της Χώρας και της Ζώνης IV, % 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Αν ατολική Μακεδονία και Θράκη Κεν τρική Μακεδονία υτική Μακεδον ία Θεσσαλία Ηπειρος Πηγή εδοµένων: Eurostat 01/