Περιεχόμενα Πρόλογος συγγραφέα... 7 Εισαγωγή... 9 Πώς να διαβάσετε αυτό το βιβλίο... 11 Απλές συμβουλές για την ώρα των εξετάσεων... 13 Υποχρεώσεις του νοσηλευτή... 15 Κατάλογος ερωτήσεων... 17 Κεφάλαιο Α... 19 Κεφάλαιο Β... 25 Κεφάλαιο Γ... 33 Κεφάλαιο Δ... 43 Κεφάλαιο Ε... 57 Κεφάλαιο ΣΤ... 63 Κεφάλαιο Ζ... 71 Κεφάλαιο Η... 81 Κεφάλαιο Θ... 83 Κεφάλαιο Ι... 93 Κεφάλαιο Κ... 125 Κεφάλαιο Λ... 147

Κεφάλαιο Α 1. Τι είναι ΚΦΠ, ποιες είναι οι μονάδες μέτρησής της και ποιες οι ενδείξεις για εφαρμογή της μέτρησης αυτής; Κεντρική φλεβική πίεση ονομάζουμε την πίεση του αίματος που κυκλοφορεί στις μεγάλες φλέβες κοντά στην καρδιά, και πιο συγκεκριμένα στο επίπεδο του δεξιού κόλπου. Η μονάδα μέτρησης της κεντρικής φλεβικής πίεσης είναι τα εκατοστά της στήλης νερού. Οι φυσιολογικές τιμές της κεντρικής φλεβικής πίεσης είναι 5-15 εκ. στήλης νερού. Οι ενδείξεις μέτρησης της κεντρικής φλεβικής πίεσης είναι οι εξής: Ύποπτες αιμορραγικές καταστάσεις. Μεγάλες χειρουργικές επεμβάσεις. Εγκαύματα. Σοβαροί τραυματισμοί. Καταπληξία.

20 ΒΟΗΘΟΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥ 2. Περιγράψτε τη διαδικασία μέτρησης ΚΦΠ. Τοποθετούμε τον ασθενή σε οριζόντια θέση. Συστήνουμε στον ασθενή να μείνει ήρεμος και χαλαρός, να μην βήχει, να μην σφίγγεται και να μην πιέζει την κοιλιά του. Καθετηριάζουμε την υποκλείδια ή τη σφαγίτιδα ή τη μεσοβασιλική φλέβα. Διατηρούμε ανοιχτή φλεβική γραμμή (ανοιχτή φλέβα με φλεβοκαθετήρα που φτάνει στο δεξιό κόλπο της καρδιάς με έγχυση φυσιολογικού ορού 0, 9% ή Dextrose 5%). Μετράμε τη φλεβική πίεση βάζοντας τον ασθενή πάντα στην ίδια θέση. Αν ο ασθενής πρέπει να αλλάξει θέση, ξαναρυθμίζουμε το μανόμετρο έτσι ώστε το 0 να αντιστοιχεί στο δεξιό κόλπο. Τοποθετούμε το μανόμετρο έτσι ώστε το 0 να αντιστοιχεί στο επίπεδο του δεξιού κόλπου. Πριν κάνουμε τη μέτρηση, διακόπτουμε τελείως τη ροή του ορού. Φροντίζουμε την καλή ακινητοποίηση του φλεβοκαθετήρα. Παρακολουθούμε τον ασθενή για τυχόν επιπλοκές (μόλυνση, εμβολή αέρα, θρόμβωση). Ενημερώνουμε το γιατρό για οποιαδήποτε αλλαγή της κεντρικής φλεβικής πίεσης. Ενημερώνουμε το δελτίο νοσηλείας του ασθενή. 3. Αναφέρατε επιγραμματικά τις βασικές αρχές καθετηριασμού της ουροδόχου κύστης. Ενημέρωση ασθενούς. Καλή καθαριότητα των έξω γεννητικών οργάνων. Επιλογή κατάλληλου είδους και μεγέθους καθετήρα. Απομάκρυνση επισκεπτών. Τοποθέτηση ασθενούς σε ύπτια θέση, με τα γόνατα και τα ισχία σε κάμψη και τα πέλματα σε απόσταση 60 εκ. μεταξύ τους. Τοποθέτηση ποδοναριών ή σεντονιού στα πόδια. Τοποθέτηση τετράγωνου αδιάβροχου και τετράγωνου αλλαγών κάτω από τους γλουτούς. Κατεβάζουμε τα πάνω ρούχα του ασθενή στο κάτω μέρος του κρεβατιού.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 21 Καθετήρας Foley (πάνω αριστερά ), καθετήρας Nelaton (πάνω μέση), καθετήρας Tiemann (πάνω δεξιά), καθετήρας Pezzer (κάτω αριστερά), καθετήρας Malecot (κάτω δεξιά) Τοποθετούμε σε προσιτή θέση τη σακούλα ή το νεφροειδές για τα άχρηστα υλικά. Κατευθύνουμε το φωτισμό έτσι ώστε να διακρίνονται καλά τα έξω γεννητικά όργανα. Καλό πλύσιμο των χεριών με σαπωνούχο αντισηπτικό διάλυμα και άφθονο νερό. Άνοιγμα πακέτου καθετηριασμού. Αφαίρεση εξωτερικού καλύμματος καθετήρα. Τοποθέτηση καθετήρα στο άσηπτο πεδίο. Φοράμε αποστειρωμένα γάντια.

22 ΒΟΗΘΟΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥ Τοποθετούμε στην κάψα με το αντισηπτικό διάλυμα τολύπια από βαμβάκι και μια λαβίδα. Απολυμαίνουμε τα έξω γεννητικά όργανα. Καλύπτουμε τον ασθενή με αποστειρωμένα τετράγωνα. Περιβάλλουμε το άκρο του καθετήρα με λιπαντική ουσία σε μήκος 4-5 εκ. Εντοπίζουμε την είσοδο της ουρήθρας. Με αυστηρά άσηπτη τεχνική και με ήπιες αλλά σταθερές κινήσεις, τοποθετούμε τον καθετήρα μέσα στην ουρήθρα. Κρατάμε τον καθετήρα στη θέση του με το αριστερό μας χέρι για όσο χρονικό διάστημα τα ούρα τρέχουν στο νεφροειδές. Όταν σταματήσουν να βγαίνουν ούρα, κλείνουμε τον αυλό του καθετήρα και τον αφαιρούμε με σταθερές και ήπιες κινήσεις. Τοποθετούμε τον ασθενή σε αναπαυτική θέση αφού προηγουμένως βεβαιωθούμε ότι είναι στεγνός και καθαρός. Παρατηρούμε τα ούρα, μετράμε τον όγκο τους, καταγράφουμε τη νοσηλεία και απομακρύνουμε το υλικό που χρησιμοποιήθηκε κατά τη νοσηλεία. Ετοιμάζουμε το δείγμα ούρων και το στέλνουμε στο ανάλογο εργαστήριο. 4. Τι είναι αρτηριακή πίεση; Αρτηριακή πίεση ονομάζεται η πίεση που ασκεί το αίμα στα τοιχώματα των αρτηριών. Η αρτηριακή πίεση είναι το αίτιο της κυκλοφορίας του αίματος από την καρδιά προς τα όργανα της περιφέρειας και οφείλεται στην εναλλασσόμενη συστολή των κόλπων και των κοιλιών της καρδιάς. Οι τιμές της φυσιολογικής αρτηριακής πίεσης εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες όπως η σωματική δραστηριότητα, η λήψη φαγητού και η ηλικία του ασθενούς. Η πίεση μετριέται με ειδικές συσκευές, οι οποίες ονομάζονται πιεσόμετρα. Οι μονάδες που χρησιμοποιούνται είναι τα χιλιοστά της στήλης υδραργύρου (mm Hg).

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 23 Η αρτηριακή πίεση διακρίνεται σε συστολική (μεγάλη πίεση) και σε διαστολική (μικρή πίεση). Η συστολική πίεση είναι η πίεση που ανταποκρίνεται στην πίεση του αίματος τη στιγμή που συστέλλεται η καρδιά. Η διαστολική πίεση που ανταποκρίνεται στην πίεση του αίματος τη στιγμή που διαστέλλεται η καρδιά, ανάμεσα σε δύο διαδοχικές συστολές. Η αρτηριακή πίεση μετράται με το πιεσόμετρο, το οποίο μπορεί να είναι υδραργυρικό, ηλεκτρονικό ή μηχανικό. Οι μονάδες που χρησιμοποιούνται είναι τα χιλιοστά της στήλης υδραργύρου (mm Hg). Η αρτηριακή πίεση αποδίδεται με δύο αριθμούς: 13/9, 16/11 κλπ, από τους οποίους ο πρώτος αναφέρεται στη συστολική και ο δεύτερος στη διαστολική πίεση. Μέτρηση αρτηριακής πίεσης

Κεφάλαιο Β 1. Ποιοι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν φυσικο-χημικές αλλοιώσεις στα φάρμακα; Φυσικοχημικές αλλοιώσεις στα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν οι εξής παράγοντες: Υγρασία. Θερμοκρασία. Ηλιακό φως. Απώλεια νερού από το φάρμακο. 2. Ποιες βασικές αρχές πρέπει να τηρείτε σε κάθε περίπτωση που χορηγείτε φάρμακο; Τα φάρμακα χορηγούνται πάντα με βάση γραπτή ιατρική οδηγία. Για την ασφαλή και ακριβή προετοιμασία του φαρμάκου, ο νοσηλευτής εργάζεται με συγκεντρωμένη την προσοχή του.

26 ΒΟΗΘΟΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΟΥ Πριν χορηγηθεί το φάρμακο, διαβάζεται 3 φορές: όταν παίρνεται από τη θέση του, πριν τοποθετηθεί στο ποτήρι ή αναρροφηθεί από φύσιγγα και πριν πεταχτεί η φύσιγγα ή το φιαλίδιο. Δεν χορηγούνται φάρμακα από φιαλίδια που έχουν δυσανάγνωστη ή δεν έχουν καθόλου ετικέτα. Όταν ετοιμάζονται τα φάρμακα για τη χορήγησή τους, δεν πρέπει να διακόπτεται η εργασία. Όταν τελειώσει η ετοιμασία των φαρμάκων, τα φάρμακα μπαίνουν σε δίσκο, όπου το καθένα φέρει το καρτελάκι του. Πάνω στο καρτελάκι αναγράφονται το όνομα του ασθενούς, ο αριθμός δωματίου, η δόση του φαρμάκου και η ώρα. Χορηγούνται πρώτα τα φάρμακα σε ασθενείς που μπορούν να τα πάρουν μόνοι τους και έπειτα σε εκείνους που χρειάζονται βοήθεια. Όταν φτάνουμε κοντά στον άρρωστο για να του χορηγήσουμε το φάρμακο, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι πρόκειται για τον σωστό άρρωστο. Δεν αφήνουμε τα φάρμακα στο κομοδίνο του ασθενή γιατί μπορεί να μην τα πάρει καθόλου ή μπορεί να τα πάρει όλα μαζί. Φροντίζουμε να μην κάνουμε λάθη κατά τη χορήγηση φαρμάκων. Γι αυτό πρέπει να δίνουμε το σωστό φάρμακο, στον σωστό άρρωστο, στη σωστή δόση, με το σωστό τρόπο, στη σωστή ώρα. 3. Πώς πρέπει να γίνεται η διακίνηση των φαρμάκων που περιέχουν ναρκωτικές ουσίες, στο χώρο του νοσοκομείου; Τα ναρκωτικά πρέπει να φυλάσσονται σε ασφαλή χώρο. Το φαρμακείο πρέπει να διατηρείται κλειδωμένο. Ο χώρος φύλαξης των ναρκωτικών ουσιών είναι συγκεκριμένος και ξεχωριστός από τα άλλα φάρμακα. Ο νοσηλευτής πρέπει να καταγράφει σε ειδικά έντυπα τη διακίνηση των ναρκωτικών ουσιών. Απαγορεύεται η χορήγηση ναρκωτικών ουσιών χωρίς ιατρική εντολή.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 27 Χάπι, κάψουλα, φλακόν, αμπούλα, κολλύριο, σπρέι, αλοιφή, tts patch (από αριστερά προς δεξιά) 4. Ποιες είναι οι οδοί χορήγησης φαρμάκων; Τα φάρμακα μπορούν να χορηγηθούν από τις εξής οδούς: Στόμα (εισπνοές ή κατάποση). Ορθό. Μύτη (εισπνοές). Αυτί. Δέρμα (επάλειψη). Μάτι. Ενέσιμες μορφές (υποδόρια, ενδομυϊκά ή ενδοφλέβια χορήγηση). 5. Τι είναι ενδομυϊκή ένεση, σε ποιες ανατομικές θέσεις γίνεται και ποια είναι τα πλεονεκτήματα των θέσεων αυτών; Ενδομυϊκή ένεση είναι η εισαγωγή του φαρμάκου στο μυ με ένεση. Οι ανατομικές θέσεις ενδομυϊκής ένεσης είναι οι εξής: Δελτοειδής μυς του βραχίονα. Άνω έξω τεταρτημόριο γλουτού. Προσθιοπλάγια έξω επιφάνεια μηρού (πλατύς μηριαίος). Άνω έξω τεταρτημόριο γλουτού (μείζων γλουτιαίος).