(econtent Localisation Resources for Translator Training) http://ecolore.leeds.ac.uk Τοπική προσαρµογή ηλεκτρονικού περιεχοµένου Σήµερα, οι περισσότερες πληροφορίες είναι ψηφιακής φύσεως. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελούν οι οδηγίες ενός προγράµµατος που προβάλλονται στις οθόνες των υπολογιστών µας, όπως επίσης κι ό,τι βλέπουµε στο ιαδίκτυο ή στα κινητά µας τηλέφωνα. Ακόµη και τα εγχειρίδια ενός στερεοφωνικού ή µιας ηλεκτρικής σκούπας, πριν τυπωθούν, υφίστανται ψηφιακή επεξεργασία µε κάποιο πρόγραµµα επεξεργασίας κειµένου ή ηλεκτρονικής έκδοσης εντύπων. Η µετάφραση και προσαρµογή του ηλεκτρονικού περιεχοµένου αυτών των πληροφοριών στη γλώσσα και τον πολιτισµό του εκάστοτε κοινού αποτελεί ανάγκη για τους διεθνείς οργανισµούς και τις διεθνείς εταιρίες. Η εργασία αυτή ονοµάζεται τοπική προσαρµογή ηλεκτρονικού περιεχοµένου και βασίζεται σε ειδικά υπολογιστικά εργαλεία που αυξάνουν την ταχύτητα, την απόδοση και την ποιότητα της όλης διαδικασίας. Το ecolore Στόχος του ecolore είναι η αντιµετώπιση της µακροχρόνιας έλλειψης έµπειρων µεταφραστών ικανών να χρησιµοποιούν τα εργαλεία τοπικής προσαρµογής ηλεκτρονικού περιεχοµένου. Χάρη στην πείρα και την τεχνογνωσία έξι εταίρων και τη χρηµατοδότηση απ' το πρόγραµµα Leonardo da Vinci II της Ε.Ε., το ecolore θ' αποτελέσει ορόσηµο στην κατάρτιση του µεταφραστή.
Εργαλεία τοπικής προσαρµογής ηλεκτρονικού περιεχοµένου Η διαδικασία της τοπικής προσαρµογής περιλαµβάνει έναν µεγάλο αριθµό εργαλείων λογισµικού, τα οποία χρησιµεύουν: στην προσαρµογή του ηλεκτρονικού περιεχοµένου στις ανάγκες της µετάφρασης, στην υποστήριξη της µεταφραστικής διαδικασίας και στη δηµιουργία της τελικής, τοπικής έκδοσης της ψηφιακής πληροφορίας. Η µεταφραστική µνήµη κι άλλα εργαλεία υποβοήθησης της µετάφρασης Μεταφραστική µνήµη και µηχανική µετάφραση Το πιο διαδεδοµένο εργαλείο υποβοήθησης της µετάφρασης είναι η µεταφραστική µνήµη, η οποία δεν πρέπει να συγχέεται µε τη µηχανική µετάφραση. Ενώ η µηχανική µετάφραση πραγµατοποιείται αποκλειστικά απ' τον υπολογιστή χωρίς ανθρώπινη παρέµβαση, η µεταφραστική µνήµη παρέχει ένα ενσωµατωµένο σύνολο εργαλείων υποστήριξης του µεταφραστή, ο οποίος έχει συνεχώς τον έλεγχο της µεταφραστικής διαδικασίας. Η µεταφραστική µνήµη χρησιµοποιείται περισσότερο, γιατί ο µεταφραστής αντιλαµβάνεται καλύτερα τις νοηµατικές αποχρώσεις και τις συγκειµενικές πληροφορίες απ' ότι ένα σύστηµα µηχανικής µετάφρασης. Έτσι, µπορεί µε µεγαλύτερη επιτυχία να προσαρµόσει το ηλεκτρονικό περιεχόµενο στις πολιτισµικές ιδιαιτερότητες του εκάστοτε κοινού.
Ένας θησαυρός µεταφραστικής πείρας Η ιδέα, στην οποία βασίζεται η τεχνολογία της µεταφραστικής µνήµης, είναι η διαίρεση του ηλεκτρονικού περιεχοµένου σε κειµενικές µονάδες (συνήθως προτάσεις) και η αποθήκευση των κειµενικών µονάδων αυτών και των µεταφράσεών τους, κατά ζεύγη, σ' ένα υπολογιστικό σύστηµα. Με την πάροδο του χρόνου δηµιουργούνται τεράστιες συλλογές από τέτοια ζεύγη, οι οποίες στην ουσία αποτελούν τις µεταφραστικές µνήµες. Τα συστήµατα διαχείρισης µεταφραστικών µνηµών ανακυκλώνουν αυτές τις µεταφρασµένες κειµενικές µονάδες, κάθε φορά που συναντούν την ίδια ή µια παρόµοια πρόταση µ' αυτήν που υπάρχει αποθηκευµένη στη µνήµη, προτείνοντας, αντίστοιχα, µια πλήρη ή µια µερική µετάφραση. Μ' αυτόν τον τρόπο, αυξάνεται η παραγωγικότητα του µεταφραστή κι εξασφαλίζεται η συνέπεια στην ορολογία και στην έκφραση σε όλα τα µεταφραστικά έργα και εις το διηνεκές. Έτσι, επιτυγχάνεται µεγαλύτερη σαφήνεια και, συνεπώς, καλύτερη ποιότητα. Μια συλλογή ηλεκτρονικών εργαλείων Τη βασική λειτουργία των σύγχρονων συστηµάτων διαχείρισης µεταφραστικών µνηµών εµπλουτίζουν ενσωµατωµένα εργαλεία υποβοήθησης της µετάφρασης. Σ' αυτά συµπεριλαµβάνονται τα ηλεκτρονικά λεξικά, οι επεξεργαστές κειµένου κι εργαλεία επιµέλειας, διαχείρισης έργου και ποιοτικού ελέγχου, τα οποία καθιστούν πιο γρήγορη, εύκολη κι αξιόπιστη τη µελέτη, τον έλεγχο και τη διόρθωση του µεταφραστικού έργου. Στο σύνολό τους, οι δυνατότητες ενός σύγχρονου προϊόντος διαχείρισης µεταφραστικών µνηµών δεν αυξάνουν µόνο την παραγωγικότητα, αλλά παίζουν κι αποφασιστικό ρόλο στη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου ποιότητας στη µετάφραση, ειδικά στα πλαίσια έργων που για κάθε γλώσσα-στόχο απαιτούνται µεγάλες οµάδες µεταφραστών. Κατά συνέπεια, η µεταφραστική µνήµη γίνεται όλο και πιο απαραίτητη για την
τοπική προσαρµογή ηλεκτρονικού περιεχοµένου, ειδικά όσον αφορά µεγάλους όγκους τεχνικής πληροφορίας. Το ecolore και η κατάρτιση του µεταφραστή Τα προϊόντα διαχείρισης µεταφραστικών µνηµών παρέχουν έναν µεγάλο αριθµό πολύπλοκων εργαλείων, η εκµάθηση των οποίων απαιτεί εντατική εκπαίδευση, σε πραγµατικό περιβάλλον εργασίας και στα πλαίσια µεταφραστικών έργων, χρησιµοποιώντας µεταφραστικές µνήµες και ηλεκτρονικά λεξικά. Αυτές οι µεταφραστικές µνήµες δεν παρέχονται µαζί µε τα συστήµατα διαχείρισης µεταφραστικών µνηµών. Αποτελούν εξειδικευµένες πηγές, οι οποίες δηµιουργούνται συνήθως από εταιρίες, οργανισµούς και µεµονωµένους µεταφραστές µε την πάροδο του χρόνου. Μάλιστα, η εξειδίκευση αυτή αποτελεί ένα απ' τα θεµελιώδη προτερήµατα των εν λόγω συστηµάτων, καθώς εξασφαλίζει την απόλυτα προσαρµοσµένη και συνεπώς κατάλληλη υποστήριξη του µεταφραστή. Απ' την άλλη, αυτό συνεπάγεται ότι µεγάλες µεταφραστικές µνήµες από ένα ευρύ φάσµα θεµατικών πεδίων και συνδυασµών γλωσσών δε διατίθενται, συνήθως, στους εκπαιδευτές. Το ecolore θεωρεί ότι το γεγονός αυτό αποτελεί µια απ' τις κύριες αιτίες της ελλιπούς κατάρτισης που παρατηρείται σήµερα στον τοµέα της τοπικής προσαρµογής ηλεκτρονικού περιεχοµένου, και σκοπεύει ν' αλλάξει ριζικά αυτήν την κατάσταση µε τη δηµιουργία µιας πλήρους συλλογής εκπαιδευτικών µέσων και τη δωρεάν κι ελεύθερη διάθεσή τους µέσω του δικτυακού τόπου του. Το πρωτοποριακό έργο του ecolore περιλαµβάνει, επίσης, τη συγκέντρωση διδακτικού υλικού για την εύκολη κατανόηση κι εκµάθηση της τεχνολογίας αυτής, και τη διάθεσή του στο διαδίκτυο.
Χάρη στις πρωτοβουλίες του ecolore οι διδάσκοντες και οι εκπαιδευτικοί οργανισµοί θα αποκτήσουν πρόσβαση σε διδακτικό υλικό, το οποίο έχει, συνήθως, υψηλό κόστος οι διεθνείς εταιρίες και οι διεθνείς οργανισµοί θ' αποκτήσουν το ειδικά καταρτισµένο προσωπικό που χρειάζονται και οι µεταφραστές θα µάθουν να χειρίζονται υπολογιστικά εργαλεία που θα τους βοηθήσουν ν' αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να βελτιώσουν τη θέση τους στην αγορά εργασίας. Περισσότερες πληροφορίες µπορείτε να βρείτε στο δικτυακό τόπο του ecolore: ecolore http://ecolore.leeds.ac.uk...χάρη στην τεχνογνωσία µιας πρωτοπόρου κοινοπραξίας, το ecolore θ' αποτελέσει ορόσηµο στην κατάρτιση του µεταφραστή.
Εταίροι ATRIL, Ισπανία Η Atril παράγει και προωθεί στην αγορά το καινοτόµο σύστηµα διαχείρισης µεταφραστικών µνηµών Déjà Vu προσφέροντας, παράλληλα, τεχνική υποστήριξη, συµβουλές και υπηρεσίες κατάρτισης. BDÜ, Γερµανία Ο BDÜ είναι ο µεγαλύτερος σύλλογος διερµηνέων και µεταφραστών στην Οµοσπονδιακή ηµοκρατία της Γερµανίας και µέλος της FIT, της ιεθνούς Οµοσπονδίας Μεταφραστών και ιερµηνέων. Επίσης, περιλαµβάνεται στη λίστα των οργανισµών-λόµπι του Οµοσπονδιακού Κοινοβουλίου της Γερµανίας, προσπαθώντας απ' τη θέση αυτή να επηρεάσει τη σχετική νοµοθεσία. The Institute of Translation and Interpreting, Μεγάλη Βρετανία Το ITI (Ινστιτούτο Μετάφρασης και ιερµηνείας) είναι ο µόνος ανεξάρτητος σύλλογος ενεργών µεταφραστών και διερµηνέων στη Μεγάλη Βρετανία και η κύρια πηγή παροχής πληροφοριών στην κυβέρνηση, τη βιοµηχανία, τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης και την κοινή γνώµη όσον αφορά αυτές τις υπηρεσίες. Το ITI είναι το µόνο µέλος του FIT στη Μεγάλη Βρετανία. Ως µέλος του ΙΤΙ συνδράµει στην ανάπτυξη διεθνών πολιτικών, οι οποίες τείνουν να επηρεάσουν το µέλλον του κλάδου. Universität des Saarlandes, Γερµανία Το Τµήµα Εφαρµοσµένης Γλωσσολογίας, Μετάφρασης και ιερµηνείας του πανεπιστηµίου του Saarland ασχολείται µε την κατάρτιση µεταφραστών και διερµηνέων από το 1949. Το 1990 ιδρύθηκε η έδρα µηχανικής µετάφρασης και το 1993 ενσωµατώθηκε στο βασικό πρόγραµµα σπουδών µια σειρά µαθηµάτων σχετικών µε την επεξεργασία γλωσσικών δεδοµένων και τη γλωσσική τεχνολογία. SAP, Γερµανία Η SAP είναι ο µεγαλύτερος παροχέας λύσεων λογισµικού για επιχειρήσεις στον κόσµο. Σήµερα, περισσότερες από 19.600 εταιρίες σε περισσότερες από 120 χώρες χρησιµοποιούν τουλάχιστον 62.000 εφαρµογές της SAP. University of Leeds, Ηνωµένο Βασίλειο Το Κέντρο Μεταφραστικών Σπουδών προσφέρει προγράµµατα µεταπτυχιακών σπουδών στη µετάφραση, τον υποτιτλισµό, τη διερµηνεία συνεδρίων και την αγγλική νοηµατική γλώσσα. Στους φοιτητές του προσφέρει ένα ευρύ φάσµα βιοµηχανικών εφαρµογών λογισµικού για µεταφραστές και συνεργάζεται µε τη γλωσσική βιοµηχανία σε θέµατα έρευνας, παροχής συµβουλών κι εκπαίδευσης.
ecolore.leeds.ac.uk.../...ecolore@leeds.ac.uk ATRIL Operations Office Rambla de Catalunya 62, 6-1 B E - 08007 Barcelona Tel: +34 93 488 13 18 Fax +34 93 488 13 06 www.atril.com / sales@atril.com BDÜ Bundesgeschäftsstelle Kurfürstendamm 170, D-10707 Berlin Tel.: +49 (0) 30 887 128 30 Fax: +49 (0) 30 887 128 40 www.bdue.de BDÜ The Institute of Translation & Interpreting Fortuna House, South Fifth Street, UK - Milton Keynes, MK9 2EU Tel: +44 (0)1908 325250 Fax: +44 (0)1908 325259 www.iti.org.uk.../...info@iti.org.uk Universität des Saarlandes Karl-Heinz Freigang kh.freigang@mx.uni-saarland.de www.uni-saarland.de/fak4/fr46/englisch/welcome.htm SAP AG Neurottstrasse 16 D - 69190 Walldorf Tel: +49/62 27/7-6 3321 Fax: +49/62 27/78-3 50 23 www.sap.com Centre for Translation Studies University of Leeds, UK www.leeds.ac.uk/cts