1 KOΡΙΤΣΙΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΙΩΝΤΑΙ ΧΩΡΙΣ ΚΟΛΠΟ AΠΛΑΣΙΑ Η ΑΓΕΝΕΣΙΑ ΚΟΛΠΟΥ ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΚΟΛΠΟΥ ΚΑΤΑ ΚΡΕΑΤΣΑ Η μήτρα, ο κόλπος και οι ωοθήκες είναι απαραίτητα όργανα για την αναπαραγωγή της γυναίκας. Ένα στα 4.000 κορίτσια που γεννιούνται μπορεί να εμφανίσουν συγγενείς ανωμαλίες του γεννητικού συστήματος. Μία από τις ανωμαλίες αυτές είναι η απλασία κόλπου και μήτρας, η οποία διεθνώς ονομάζεται σύνδρομο Rokitansky Kuster Hauser. Στις περιπτώσεις αυτές οι ωοθήκες του κοριτσιού είναι φυσιολογικές, γιατί δημιουργούνται από άλλα γεννητικά στοιχεία. Σε ένα ποσοστό όμως το οποίο φθάνει και το 40% συνυπάρχουν και συγγενείς ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος, όπως η έλλειψη ενός νεφρού, ή παρουσία ενός μόνο νεφρού στο κάτω μέρος της κοιλιάς (πυελικός νεφρός) ή άλλες ανωμαλίες. Πότε και πως γίνεται αντιληπτό το πρόβλημα της απλασίας του κόλπου ή και της μήτρας. Σπάνια το πρόβλημα βρίσκεται μετά από τυχαία εξέταση στην παιδική ηλικία. Το κυριότερο σύμπτωμα για το οποίο το κορίτσι ή η οικογένεια απευθύνονται στο γιατρό είναι η απουσία της περιόδου, η οποία στα κορίτσια εμφανίζεται, γύρω στα 11.5 χρόνια. Για τον λόγο αυτό το ίδιο το κορίτσι βλέποντας και ακούγοντας τις συμμαθήτριές της ότι είχαν περίοδο συζητάει το θέμα με την μητέρα της και αναζητείται λύση. Που πρέπει να απευθυνθούν. Η διάγνωση του προβλήματος της απλασίας του κόλπου και της μήτρας είναι θέμα εξειδικευμένου Γυναικολόγου στο αντικείμενο της Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας Επανορθωτικής Χειρουργικής. Το 1982 μετά την επιστροφή μας από της ΗΠΑ ιδρύσαμε το πρώτο Ιατρείο Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας στην Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης στο Νοσοκομείο Millard Fillnore Buffalo NY είχαμε την ευκαιρία να ασχοληθούμε με το παραπάνω θέμα και όταν επιστρέψαμε στην Ελλάδα δημιουργήσαμε τη δική μας τεχνική
2 πλαστική κόλπου κατά Κρεατσά. Μέχρι σήμερα έχουμε χειρουργήσει άνω των 250 περιπτώσεων και δημιουργήσαμε κόλπο με ποσοστό επιτυχίας, που υπερβαίνει το 95%. Η δημιουργία νεοκόλπου δίνει την δυνατότητα στις γυναίκες αυτές να έχουν φυσιολογική σεξουαλική σχέση γιατί το βάθος του κόλπου φθάνει γύρω στα 10 12 εκατοστά με ικανοποιητικό εύρος. Για την δημιουργία μήτρας δεν έχει ακόμα, τουλάχιστον στην χώρα μας, προχωρήσει το θέμα της μεταμόσχευσης μήτρας. Ετσι οι κοπέλες αυτές πρέπει να απευθύνονται σε άλλες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, με σκοπό την δανεική μήτρα - παρένθετη μήτρα για την απόκτηση παιδιού, το οποίο φυσικά γενετικά είναι δικό τους, επειδή χρησιμοποιούνται σπερματοζωάρια του συντρόφου συζύγου και ωάρια της ενδιαφερόμενης. Η παραπάνω διαδικασία γίνεται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Πως γίνεται η πλαστική κόλπου κατά Κρεατσά. Η επέμβαση είναι απλή, διαρκεί 20-30 λεπτά, και γίνεται με γενική ή επισκληρίδιο αναισθησία (νάρκωση). Η ενδιαφερόμενη εισάγεται στην κλινική τη παραμονή του χειρουργείου ή την ίδια ημέρα και διενεργούνται οι απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις ή και ακτινογραφίες, συμπεριλαμβανομένου του υπερηχογραφήματος και της ενδοφλέβιας πυελογραφίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι απαραίτητη και η λαπαροσκόπηση, με την οποία γίνεται πληρέστερος και ακριβής έλεγχος της μήτρας και των ωοθηκών. Συνήθως η λαπαροσκόπηση προηγείται, ημερολογιακά, του χειρουργείου γιατί είναι εξέταση που επιβεβαιώνει την διάγνωση. Η επέμβαση αυτή γίνεται επίσης από Χειρουργό Γυναικολόγο. Μερικές φορές για τον εσωτερικό έλεγχο της μήτρας (αν υπάρχει μήτρα και φυσιολογική επικοινωνία με το κόλπο) γίνεται από Ακτινολόγο μια άλλη εξέταση που λέγεται υστεροσαλπιγγογραφία και από τον Χειρουργό Γυναικολόγο η υστεροσκόπηση (μια επέμβαση που ελέγχει το εσωτερικό της μήτρας). Η τελευταία γίνεται επίσης με αναισθησία. Μετά τον προεγχειρητικό έλεγχο, πριν από τον οποίο έχει προηγηθεί και η γυναικολογική εξέταση, με την συγκατάθεση της ενδιαφερόμενης ή των γονέων της (αν είναι ανήλικη) ακολουθεί η επέμβαση. Διανοίγεται κατά αρχήν ο παρθενικός υμένας και ακολουθεί μια τομή, σαν το αγγλικό γράμμα U, και «ανοίγεται» το δέρμα περιφερικά των χειλέων του αιδοίου. Μετά διανοίγονται οι μύες του περινέου που βρίσκονται από κάτω και γίνεται αιμόσταση με χειρουργικά εργαλεία, αλλά κυρίως με διαθερμία (μηχάνημα που σταματά την ροή του αίματος από αγγεία που ενδεχόμενα αιμορραγούν). Ακολουθεί το κλείσιμο του ήδη διανοιχθέντος δέρματος του αιδοίου σε δύο στρώματα. Ο ιατρός κλείνει πρώτα το εσωτερικό στρώμα του δέρματος με
3 ατραυματικά ράμματα μεταξύ των δύο χειλέων, (συρραφή του έσω δερματικού κρημνού) και μετά το έξω στρώμα του δέρματος, αφού προηγούμενα συρραφτούν και οι διανοιχθέντες μύες του περινέου. Ετσι από το ίδιο το δέρμα του αιδοίου δημιουργείται ένας νέος κόλπος στην ίδια θέση που έπρεπε να υπήρχε φυσιολογικά. Για λίγες ημέρες τοποθετείται μικρός καθετήρας στην ουρήθρα της ασθενούς για να αποφεύγεται η ροή των ούρων πάνω στο τραύμα. Η ασθενής παραμένει στο κρεβάτι για 24 περίπου ώρες για να κλείσει καλά το τραύμα του δέρματος. Μετεγχειρητική παρακολούθηση και φροντίδα. Μετά το δεύτερο εικοσιτετράωρο η ασθενής περπατάει με προσοχή, πηγαίνει στην τουαλέτα χωρίς να ανοίγει πολύ τα πόδια της και βγαίνει από την Κλινική την τέταρτη ή πέμπτη ημέρα μετά την επέμβαση. Επάνω στο τραύμα τοποθετούνται ειδικές γάζες διαποτισμένες με αντιβιοτικό, οι οποίες αλλάζονται από την ίδια ή συγγενικό της πρόσωπο μια φορά την ημέρα. Επιτρέπεται το περπάτημα, πάλι με προσοχή, και η επάνοδος στην εργασία μετά από 15 περίπου ημέρες. Επιπλοκές. Είναι δυνατόν να δημιουργηθεί μικρό αιμάτωμα και σπάνια άνοιγμα του τραύματος. Για το λόγο αυτό οι γάζες τοποθετούνται με προσοχή και πιεστικά μαζί με λευκοπλάστ για καλύτερη στήριξη και η ασθενής εκπαιδεύεται σχετικά. Συνιστάται, ιδιαίτερα στην αρχή, να αποφεύγεται το άνοιγμα των ποδιών και φυσικά η χρήση στενών παντελονιών. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειασθεί η χρήση διαστολέα, ο οποίος χρησιμοποιείται από την ίδια την ασθενή για κάποιο χρονικό διάστημα, κυρίως για βελτίωση της αυτοπεποίθησης, όσον αφορά την πρώτη επαφή. Φαρμακευτική αγωγή. Μετεγχειρητικά δεν χορηγείται κανένα φάρμακο, με εξαίρεση μικρής διάρκειας αντιβιοτικής θεραπείας και ενός υπακτικού για να αποφευχθεί η δυσκοιλιότητα.
4 Παρακολούθηση. Η πρώτη εξέταση γίνεται από τον ιατρό 7-10 ημέρες μετά το χειρουργείο και δίνονται και πάλι οδηγίες. Ακολουθεί μια δεύτερη εξέταση 15 20 ημέρες μετά, και επανεξέταση σε ένα μήνα περίπου. Φυσικά υπάρχει τηλεφωνική επικοινωνία για απάντηση σε ερωτήσεις. Η πρώτη σεξουαλική επαφή. Η πρώτη σεξουαλική επαφή επιτρέπεται δύο περίπου μήνες μετά το χειρουργείο, με την έγκριση του ιατρού. Συνιστάται στην ίδια να ενημερώνει τον σύντροφό της, λέγοντας όλη την αλήθεια και ιδιαίτερα αν πρόκειται να ακολουθήσει μόνιμη σχέση. Επίσης, ενημερώνεται ο σύντροφος σύζυγος για το θέμα της αναπαραγωγής. Σ αυτό βοηθάει φυσικά και ο ιατρός. Κατά την πρώτη επαφή ή και μετέπειτα χρησιμοποιείται κάποιο λιπαντικό για τον κόλπο. Μπορεί να υπάρχει μικρή αιμορραγία, αν και αυτό είναι σπάνιο, επειδή έχει προηγηθεί το άνοιγμα του παρθενικού υμένα στην αρχή της επέμβασης. Ουσιαστικά η πρώτη επαφή μοιάζει με την πρώτη επαφή που έχει ένα κορίτσι με φυσιολογικό κόλπο. Σεξουαλική ικανοποίηση. Η κλειτορίδα είναι ένα όργανο που βρίσκεται στο πάνω μέρος του κόλπου και έχει αισθητικά νεύρα, τα οποία συμμετέχουν στην σεξουαλική ικανοποίηση. Στις περιπτώσεις της απλασίας του κόλπου η κλειτορίδα δεν απουσιάζει και είναι φυσιολογική. Αντίθετα βρίσκεται στην θέση της και δεν επηρεάζεται καθόλου από την εγχείρηση. Επομένως, η σεξουαλική επαφή μετά την επέμβαση είναι πλήρης και η ικανοποίηση επίσης πολύ καλή. Σε όλα τα παραπάνω έχει μεγάλη σημασία ο ψυχισμός της κοπέλας. Σ αυτό συντελεί και η καλή επικοινωνία με τον ιατρό, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να εξηγήσει με λεπτομέρεια το θέμα και να απαντήσει με απλά λόγια στις ερωτήσεις του κοριτσιού ή και της οικογένειας. Επίσης, ενισχύεται η αυτοπεποίθησή της, λέγοντας ότι όλα θα πάνε καλά, και το αποτέλεσμα θα είναι το αναμενόμενο. Σε σπάνιες περιπτώσεις χρειάζεται η βοήθεια Ψυχολόγου. Που γίνεται η πλαστική κόλπου κατά Κρεατσά. Οι επεμβάσεις χειρουργεία γίνονται στην Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Aρεταίειο Νοσοκομείο. Την πρώτη επέμβαση διενεργήσαμε στο Μαιευτήριο Αλεξάνδρα το 1982 μετά την επιστροφή μας από της
5 ΗΠΑ. Από τότε μέχρι σήμερα έχουμε χειρουργήσει άνω στων 250 ασθενών με πολύ καλά αποτελέσματα, από τις οποίες οι περισσότερες έχουν ήδη παντρευτεί και οι σύντροφοί τους γνωρίζουν πλήρως το θέμα. Αρκετές από τις κοπέλες που έχουμε χειρουργήσει έχουν ήδη δικά τους παιδιά με την διαδικασία της παρένθετης μήτρας από συγγενικό ή άλλο πρόσωπο. Παράλληλα έχουμε χειρουργήσει ασθενείς και στο Εξωτερικό όπως: στις ΗΠΑ, Ισπανία, Ιταλία, Ινδίες και Honk Kong. Οι περισσότερες επεμβάσεις (πλαστικές κόλπου κατά Κρεατσά) έχουν γίνει στο «Αρεταίειο» Νοσοκομείο από τον υπογράφοντα και στον Ιδιωτικό τομέα από συναδέλφους ιατρούς, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί στο Κέντρο Παιδικής και Εφηβικής Γυναικολογίας της Β Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αρεταίειο Νοσοκομείο. Πληροφορίες: Καθηγητής Γ. Κρεατσάς email: geocre@aretaieio.uoa.gr Τηλ: 210 7286353, 210 7217835 Fax: 2103624367