ETHΣΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

Transcript

1 ETHΣΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ Ο Προστατικός αδένας είναι όργανο πο ευρίσκεται μόνο στον άνδρα και δεν υπάρχει κάτι ανάλογο στην γυναίκα. Έχει περίπου το μέγεθος ενός καρυδιού και ευρίσκεται ακριβώς κάτω από την ο υροδόχο κύστη και περιβάλει το αρχικό τμήμα της ουρήθρας εξού και αυτό ονομάζεται προστατική ουρήθρα. Ο προστατικός αδένας παράγει μικρό μέρος του υγρού το οποίο βγαίνει κατά την εκσπερμάτωση. Παρά το μικρό του μέγεθος ο προστάτης προκαλεί μεγάλα προβλήματα στον ανδρικό πληθυσμό. Όσο πιο νωρίς διαγνωστούν τα προβλήματα του προστάτη και γίνει η κατάλληλη θεραπεία, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα και μεγαλύτερες οι πιθανότητες πλήρους ίασης. Με σκοπό λοιπόν να ανακαλύπτουμε και να θεραπεύουμε τις διάφορες παθήσεις του προστάτη σε πρώιμα στάδια συστήνουμε τον κατ έτος έλεγχο γενικά του ουρογεννητικού συστήματος, δηλαδή Νεφρών, Ουροδόχου κύστεως, Προστάτη, Όρχεων. Με τον ετήσιο αυτό έλεγχο μπορεί να διαγνωσθούν στα αρχικά στάδια διάφορες παθήσεις του προστάτη αλλά αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι κυρίως η διάγνωση μικρών, πρώιμων καρκίνων του προστάτη οι οποίοι δεν δίνουν κανένα σύμπτωμα και δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα στον ασθενή. Η ανακάλυψη τέτοιων ασυμπτωματικών όγκων έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη ίαση του πάσχοντος εάν εφαρμοσθεί η κατάλληλη θεραπεία. Στατιστικές των τελευταίων χρόνων δείχνουν ότι η συχνότητα του καρκίνου του προστάτη αυξάνεται και φαίνεται σήμερα είναι ο πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες και έχει ξεπεράσει σε συχνότητα τον καρκίνο του πνεύμονα. Στην Κύπρο έχουμε περίπου 350 νέα περιστατικά καρκίνου του προστάτη ετησίως. Το γεγονός αυτό από μόνο του κάνει τον ετήσιο έλεγχο του προστάτη ακόμη πιο επιτακτικό. Το γεγονός που άλλαξε εντελώς την διάγνωση, την θεραπεία και την παρακολούθηση του καρκίνου του προστάτη είναι αναμφίβολα η ανακάλυψη του Ειδικού Προστατικού αντιγόνου του γνωστού P.S.A. Η ουσία αυτή είναι μια πρωτεϊνη η οποία παράγεται από τα φυσιολογικά κύτταρα του προστάτη και ευρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα στο αίμα όλων των ανδρών. Έχει παρατηρηθεί ότι τα καρκινικά κύτταρα του προστάτη εκκρίνουν την ουσία αυτή σε πολλαπλάσιες ποσότητες. Έτσι μικροί και κακοήθεις όγκοι του προστάτη οι οποίοι δεν δίνουν συμπτώματα ή άλλα κλινικά σημεία προκαλούν μεγάλη σχετικά αύξηση του P.S.A. στο αίμα των πασχόντων. Η συχνότητα του καρκίνου του προστάτη αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας και πιστεύεται αν όλοι οι άνδρες ζούσαν μέχρι τα βαθειά γεράματα οι περισσότεροι από αυτούς θα ανάπτυσσαν καρκίνο του προστάτη ο οποίος όμως δεν θα προλάμβανε να τους δημιουργήσει προβλήματα. Από διάφορες μελέτες και έρευνες έχιε καθορισθεί ότι η ηλικία στην οποία πρέπει να αρχίζει ο ετήσιος έλεγχος του προστάτη είναι για μεν τους άνδρες που έχουν άτομο πρώτου βαθμού συγγένειας - πατέρα, αδελφό - με καρκίνο του προστάτη το 45 ο έτος της ηλικίας και για δε τους υπόλοιπους άνδρες το 50 ο έτος της ηλικίας. Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει όπως έχω αναφέρει ολόκληρο το Ουρογεννητικό Σύστημα και περιλαμβάνει εξέταση του P.S.A. στο αίμα, ανάλυση ούρων, δακτυλική εξέταση του προστάτη, Υπερηχογράφημα των Νεφρών, της Ουροδόχου κύστεως

2 γεμάτης με ούρα, μέτρηση της ροής των ούρων και υπερηχογράφημα της κύστεως μετά την Ούρηση. Επίσης εξετάζονται συνήθως με τον υπερηχογράφο οι όρχεις στα νεώτερα γενικά άτομα. Με την συστηματική αυτή εξέταση μπορεί να ανακαλυφθεί οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση στο ουρογεννητικό σύστημα και όχι μόνον ο καρκίνος του προστάτη. Τέτοιες παθήσεις είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, πέτρες του ουροποιητικού συστήματος, όγκοι των Νεφρών και της ουροδόχου κύστεως, ανωμαλίες των όρχεων κ.α. Έτσι, τελειώνοντας θέλω να συστήσω σε όλους τους άνδρς άνω των 50 ετών ή 45 εάν έχουν άνδραπρώτου βαθμού συγγένειας με καρκίνο του προστάτη να εξετάζονται μια φορά τον χρόνο με τον τρόπο που ανάφερα πιο πάνω. Μόνο με τον τρόπο αυτό θα ανακαλυφθεί το οποιοδήποτε πρόβλημα αλλά πρωτίστως ο καρκίνος του προστάτη σε πρώιμο και πλήρως ιάσιμο στάδιο με την κατάλληλη βεβαίως θεραπεία. Ιατρός Αντώνιος Οικονομίδης MD, F.R.C.S Γενικός Χειρούργος, Μέλος της Χειρουργικής Εταιρείας Κύπρου Ουρολόγος, Μέλος της Ουρολογικής Εταιρείας Κύπρου Ιατρικό Κέντρο Πάφου Κυανούς Σταυρός Τηλ.:

3 EΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ ΛΙΘΟΤΡΙΨΙΑ Η εξωσωματική λιθοτριψία είναι η μέθοδος με την οποία επιτυγχάνεται το σπάσιμο μιας πέτρας συνήθως του νεφρού, με την ενέργεια που παράγεται εκτός του σώματος. Το βασικό στοιχείο της μεθόδου αυτής βρίσκεται στο γεγονός ότι η ενέργεια που χρειάζεται για τον θρυμματισμό μιας πέτρας παράγεται εκτός του σώμάτος, περνά μέσα από το σώμα του ασθενούς χωρίς να προκαλεί οποιαδήποτε βλάβη και επενεργεί πάνω στην πέτρα την οποία και θρυμματίζει σε μικρότατα κομματάκια. Τα κομματάκια αυτά, κάτι σαν άμμος, αποβάλλονται εν συνεχεία από τον οργανισμό δια της φυσικής οδού και προκειμένου περί λίθου του ουροποιητικού συστήματος αποβάλλονται στα ούρα. Οι περισσότεροι λίθοι του ουροποιητικού συστήματος αντιμετωπίζονται δύο θεραπείες για να θρυμματιστεί. Όπως έχει ήδη αναφερθεί η διαδικασία της λιθοτριψίας με την καινούργια γενιά λιθοτριπτών είναι πολύ απλή, ασφαλής και με πολύ μεγάλη επιτυχία και εφαρμόζεται για πέτρες σε οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος, νεφρά, ουρητήρες, ουροδόχος κύστη. Ο ασθενής ξαπλώνει σε ένα κοινό ιατρικό κρεβάτι ή ιατρικό τραπέζει, και δεν χρειάζεται οποιαδήποτε μορφής αναισθητικό. Εάν είναι πολύ ανήσυχος του δίνεται μια μικρή δόση ηρεμιστικού. Η πέτρα του νεφρού ή του ουρητήρος εντοπίζεται είτε με υπερηχογράφο, είτε με ακτινολογικό μηχάνημα το οποίο είναι ενσωματωμένο με τον λιθοτρίπτη. Ταυτόχρονα με τον εντοπισμό τα ηχητικά κύματα εστιάζονται αυτόματα πάνω στην πέτρα και αρχίζει η διαδικασία της λιθοτριψίας. Η πρόοδος της λιθοτριψίας παρακολουθείται συνεχώς με τον υπερηχογράφο. Η θεραπεία όπως έχουμε πει είναι βασικά ανώδυνη. Ο ασθενής ακούει απλά έναν θόρυβο, κάτι σαν ρυθμικό χειροκρότημα, και αισθάνεται μικρά χτυπήματα στην περιοχή του νεφρού. Η θεραπεία διαρκεί περίπου μια ώρα. Μετά το τέλος της θεραπείας και στο σημείο εισόδου των κυμάτων στο σώμα του ασθενούς δημιουργείται ένα κοκκίνισμα του δέρματος. Ο ασθενής στις περισσότερες περιπτώσεις επιστρέφει στο σπίτι του αμέσως μετά την θεραπεία. Σε δύσκολες

4 περιπτώσεις μπορεί να μείνει στην κλινική για 24 ώρες. Εάν η πέτρα είναι πολύ μεγάλη και θα χρειαστούν δύο θεραπείες, η δεύτερη θεραπεία γίνεται συνήθως 2-3 μέρες μετά την πρώτη. Σχεδόν αμέσως μετά το τέλος της λιθοτριψίας αρχίζει η αποβολή μικρότατων κομματιών πέτρας, σαν άμμος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει κωλικούς του νεφρού. Η νέα γεννιά λιθοτριπτών επειδή ακριβώς σπάζει τις πέτρες σε μικρότατα κομμάτια - κονιορτοποιεί τις πέτρες - σπάνια προκαλεί αυτό το πρόβλημα. Οι περισσότεροι ασθενείς αποβάλλουν όλα τα θραύσματα της πέτρας τις πρώτες μέρες μετά την λιθοτριψία. Η αποβολή όμως των θραυσμάτων αυτών μπορεί να πάρει μέχρι και τρεις μήνες. Οι περισσότεροι ασθενείς παρατηρούν λίγο αίμα στα ούρα κατά τις πρώτες ώρες μετά τη λιθοτριψία. Αυτό είναι εντελώς παροδικό και ακίνδυνο και οι ασθενείς συμβουλεύονται να πίνουν άφθονα υγρά. Επίσης καλόν είναι να προσπαθούν να μαζεύουν τα κομματάκια της πέτρας που αποβάλλουν στα ούρα, έτσι που να μπορούν να αναλυθούν. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να βγουν συμπεράσματα για τον τύπο της πέτρας και έτσι να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για την προφύλαξη και μείωση της πιθανότητας δημιουργίας πέτρας στο μέλλον. Από τα πιο πάνω βγαίνει το συμπέρασμα ότι η εξωσωματική λιθοτριψία είναι σήμερα η θεραπεία εκλογής για τους λίθους του ουροποιητικού συστήματος και έχει αντικαταστήσει την χειρουργική θεραπεία. Με την νέα γεννιά, μοντέρνους λιθοτρίπτες η θεραπεία είναι απλή, ανώδυνη και ασφαλής. Ιατρός Αντώνιος Οικονομίδης MD, F.R.C.S Γενικός Χειρούργος, Μέλος της Χειρουργικής Εταιρείας Κύπρου Ουρολόγος, Μέλος της Ουρολογικής Εταιρείας Κύπρου Ιατρικό Κέντρο Πάφου Κυανούς Σταυρός Τηλ.:

5 Θεραπεία της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη με τη χρήση του LASER. Η Καλοήθης Υπερπλασία του Προστάτη είναι μια πολύ συνηθισμένη πάθηση η οποία επηρεάζει περίπου το 40% των ανδρών άνω των 60 χρονών και σε μικρότερο ποσοστό άνδρες άνω των 50 ετών. Η πάθηση αυτή προκαλεί διάφορα προβλήματα ούρησης στον πάσχοντα. Τα κυριότερα είναι η δυσκολία στην ούρηση, συχνοουρία, έντονο απότομο αίσθημα ούρησης και συχνή ούρηση κατά την νύχτα. Η θεραπεία της καλοήθους Υπερπλασίας του προστάτη μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση ορισμένων φαρμάκων τα οποία μπορούν να βελτιώνουν τα συμπτώματα της πάθησης αυτής. Συνίσταται στα αρχικά στάδια της παθήσεως και συνήθως δίνεται για περιορισμένο χρονικό διάστημα με μέτρια αποτελέσματα. Η χειρουργική θεραπεία συνίσταται στην «αφαίρεση» του προστάτη με διάφορους τρόπους. Η μέθοδος βεβαίως αυτή είναι πολύ αποτελεσματική και αποτελεί οριστική θεραπεία του προβλήματος. Η χειρουργική αφαίρεση του προστάτη λέγεται προστατεκτομή και είναι μια από τις πιο παλιές χειρουργικές επεμβάσεις που έχουν περιγραφεί. Η αφαίρεση του προστάτη γίνεται με δύο βασικούς τρόπους. Με τον τρόπο - ανοικτή προστατεκτομή - ο προστάτης αφαιρείται δια μέσου μιας σχετικά μικρής τομής στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας του ασθενούς. Αυτή είναι μια επέμβαση που γίνεται και σήμερα με άριστα αποτελέσματα και χρησιμοποιείται κυρίως για πολύ μεγάλους προστάτες.

6 Από τις αρχές του 1990 άρχισε να χρησιμοποιείται το laser στη διουρηθρική θεραπεία της Καλοήθους Υπερπλασίας του προστάτη. Ο σκοπός είναι να γίνει η επέμβαση της προστατεκτομής πιο ασφαλής, ο ασθενής να αναρρώνει πιο γρήγορα και ταυτόχρονα να μην ελαττώνεται η αποτελεσματικότητα της επέμβασης. Είναι γεγονός ότι τα πρώτα αποτελέσματα δεν ήταν και τόσο καλά και αυτό οφείλεται στο είδος του laser που χρησιμοποιείτο αρχικά. Σήμερα τα μηχανήματα laser έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που η χρήση τους έχει μειώσει τα προβλήματα και το χρόνο ανάρρωσης από την προστατεκτομή στο ελάχιστο. Η χρήση τους είναι εύκολη, απόλυτα ασφαλής και πολύ αποτελεσματική. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι «προστατεκτομής» με την βοήθεια του laser. Ο πλέον διαδεδομένος, απλός, εύκολος, ασφαλής και συνάμα αποτελεσματικός τρόπος είναι η εξάχνωση του προστάτη με την χρήση ειδικού ινών laser. Η επέμβαση γίνεται με γενική ή ραχιαία αναισθησία. Διαρκεί αναλόγως του μεγέθους του προστάτη από λεπτά και είναι εντελώς αναίμακτη μέθοδος. Μπορεί να γίνει ακόμη και σε άτομα που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα για διάφορους λόγους. Αναλόγως του μεγέθους του προστάτη η επέμβαση μπορεί να γίνει και χωρίς την χρήση καθετήρα μετεγχειρητικά ή να χρησιμοποιηθεί καθετήρας για μόνο ώρες. Η επιβάρυνση του ασθενούς είναι ελάιστη και δεν χρειάζεται μετάγγιση αίματος. Παραμένει στο νοσοκομείο 24 ή 48 ώρες και η βελτίωση της ούρησης του είναι άμεση. Αυτός είναι ο λόγος που σε όλα τα Ουρολογικά Κέντρα παγκόσμια η «προστατεκτομή» με laser χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο και σε πολλά από αυτά έχει γίνει η κύρια μέθοδος αντιμετώπισης της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Ιατρός Αντώνιος Οικονομίδης MD, F.R.C.S Γενικός Χειρούργος, Μέλος της Χειρουργικής Εταιρείας Κύπρου Ουρολόγος, Μέλος της Ουρολογικής Εταιρείας Κύπρου Ιατρικό Κέντρο Πάφου Κυανούς Σταυρός Τηλ.: