ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΙ Ενότητα #6: Λογιστική και Αποτίμηση Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων Δημήτρης Τζελέπης Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Οικονομικών Επιστημών
Σκοποί ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι να παρουσιάσει το πλαίσιο της λογιστικής και αποτίμησης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Μέσω παραδειγμάτων εξετάζονται διάφορες περιπτώσεις των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Η ενότητα δίνει βαρύτητα στον φόρο προστιθέμενης αξίας, τις διάφορες υποκατηγορίες του και στον τρόπο υπολογισμού του.
Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Η προθεσμία εξοφλήσεώς τους λήγει μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσης. Διάκριση βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων: o Υποχρεώσεις σε προμηθευτές o Γραμμάτια πληρωτέα o Βραχυπρόθεσμα Τραπεζικά Δάνεια o Πιστωτές διάφοροι o Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη o Υποχρεώσεις σε ασφαλιστικούς οργανισμούς o Ειδική κατηγορία: Μεταβατικοί λογ. Παθητικού
Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Είναι οι μοναδικές πηγές του κεφαλαίου κίνησης(στοιχεία κυκλοφορούντος ενεργητικού) που είναι απαραίτητες για τη χρηματοδότηση και την ολοκλήρωση του λειτουργικού κυκλώματος. Η σχέση του Κεφαλαίου Κίνησης με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ορίζει σε μεγάλο βαθμό τον πιστωτικό κίνδυνο της επιχείρησης, που επηρεάζει άμεσα την πιστοληπτική της ικανότητα.
Υποχρεώσεις σε προμηθευτές Οι υποχρεώσεις της οικον. Μονάδας από τις αγορές περιουσιακών στοιχείων ή υπηρεσιών «επί πιστώσει» από το εσωτερικό και το εξωτερικό. Κατηγορίες προμηθευτών Εσωτερικού Εξωτερικού Δημόσιο ΝΠΔΔ
Γραμμάτια πληρωτέα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις για τις οποίες η οικονομική μονάδα έχει εκδώσει γραμμάτια ή έχει αποδεχθεί συναλλαγματικές. --Πιστώνεται με τη αποδοχή των συναλ/κών --Χρεώνεται με την πληρωμή τους.
Παράδειγμα Η επιχείρηση Ω αγόρασε την 1/7/2013 εμπορεύματα είδους Χ με ετήσια πίστωση αντί 12.000 πλέον ΦΠΑ 23%. Και αποδέχθηκε συναλλαγματικές έκδοσης του προμηθευτή Δ και λήξης την 30/6/2014. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 1/7/13 ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 20 Εμπορεύματα Αγορές εμπορευμάτων 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη ΦΠΑ εισροών-αγορών 12.000 2.760 51 Γραμμάτια πληρωτέα Συναλλαγματική πληρωτέα 14.760
Συνέχεια Την 1/8/2013 αγόρασε εμπορεύματα είδους Χ με τρίμηνη πίστωση αντί 15.000 πλέον ΦΠΑ 23% και εξέδωσε ισόποση μεταχρονολογημένη επιταγή σε διαταγή του προμηθευτή Π, με ημερομηνία έκδοσης την 30/10/2013. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 20 Εμπορεύματα Αγορές 15.000 εμπορευμάτων 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη ΦΠΑ εισροών -αγορών 3.450 53 Πιστωτές διάφοροι Επιταγές πληρωτέες 18.450
Υποχρεώσεις από Τραπεζικά Δάνεια Κατά κανόνα χρησιμοποιούνται για να καλύψουν τις ανάγκες των επιχειρήσεων σε κεφάλαια κίνησης. Η επιχείρηση εκχωρεί υπέρ της τράπεζας διάφορες εγγυήσειςπ.χ. αποθέματα, γραμμάτια εισπρακτέα, χρεόγραφα ή άλλα στοιχεία του κυκλοφοριακού ενεργητικού. Τα εκχωρημένα στοιχεία παραμένουν στην κυριότητα της επιχείρησης, αν και βρίσκονται στην κατοχή της τράπεζας επιστρέφονται στην επιχείρηση όταν εξοφληθεί το δάνειο εάν δεν εξοφληθεί το δάνειο, ρευστοποιούνται από την τράπεζα Η τρέχουσα αξία των εκχωρημένων στοιχείων είναι πάντοτε μεγαλύτερη από το ύψος του δανείου.
Παράδειγμα Η επιχείρηση Ε στις 28/06/2014 εκχώρησε από το χαρτοφυλάκιο της 5.000 μετοχές της Ε.Τ.Ε στην τράπεζα Ω για εγγύηση βραχυπρόθεσμου δανείου της (το κόστος αγοράς των 5.000 μετοχών ανέρχεται σε 21.000, ενώ η τρέχουσα αξία τους σε 30.000). ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 34 Χρεόγραφα Χρεόγραφα σε τρίτους 21.000 για εγγύηση 34 Χρεόγραφα Μετοχές Ε.Τ.Ε 21.000
Συνέχεια Την 1/7/2014 εξασφάλισε από την τράπεζα Ω δάνειο 25.000 6μηνης διάρκειας και προπλήρωσε για τόκους και διάφορα έξοδα 2.500. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 38 Χρηματικά διαθέσιμα Καταθέσεις όψεως 22.500 65 Τόκοι και συναφή έξοδα Τόκοι και έξοδα βραχ. 2.500 τραπ. υποχρεώσεων 52 Τράπεζες Λογ.Βραχ. Υποχρεώσεων Τράπεζα Ω 25.000
Συνέχεια Στις 30/1/2015 εξόφλησε το δάνειο και παρέλαβε από την τράπεζα Ω τις ενεχυριασμένες μετοχές της. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 38 Χρηματικά διαθέσιμα Καταθέσεις όψεως 25.000 52 Τράπεζες Λογ.Βραχ. Υποχρεώσεων Τράπεζα Ω 25.000
Συνέχεια ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 34 Χρεόγραφα Χρεόγραφα σε τρίτους 21.000 για εγγύηση 34 Χρεόγραφα Μετοχές Ε.Τ.Ε 21.000
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας Εφαρμόζεται στο σύνολο των παραγωγικών δραστηριοτήτων και αποτελεί σήμερα τη βάση του συστήματος της έμμεσης φορολογίας σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Ως έμμεσος φόρος επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή και όσες επιχειρήσεις ενεργούν ως τελικοί καταναλωτές. Οι επιχειρήσεις αν και δεν επιβαρύνονται με το φόρο, εμπλέκονται στη διαδικασία είσπραξης και απόδοσής του στο Δημόσιο.
Λογιστική Παρακολούθηση Λογαριασμού «54.00 Φ.Π.Α.» Χρεώνεται με το φόρο που επιβαρύνει την επιχείρηση και πιστώνεται με το φόρο που επιρρίπτει η επιχείρηση στο πελάτη ή τον τελικό καταναλωτή. Το Χ.Υ. του λογ/σμού υποδηλώνει απαίτηση της επιχείρησης έναντι του Δημοσίου να της επιστραφεί ο φόρος ή να συμψηφισθεί με μελλοντική της υποχρέωση από Φ.Π.Α. Το Π.Υ. του «54.00» απεικονίζει το ποσό του φόρου που πρέπει η επιχείρηση να αποδώσει στο Δημόσιο. Ο «54.00»εξισώνεται όταν αποδοθεί ο οφειλόμενος φόρος.
Παράδειγμα Το μήνα Ιούνιο2014, η επιχείρηση «ΨυγείαΠατρών»Α.Ε.: Αγόρασε (4/6/Χ4) τοις μετρητοίς 500 ψυγεία προς 900 το ένα συν Φ.Π.Α. 23%. Πώλησε(14/6/14) στον πελάτη Δ με τρίμηνη πίστωση 400 ψυγεία προς 1.500 το ένα συν Φ.Π.Α. 23%. Η τιμή τοις μετρητοίς είναι 1.300 το ένα. Κατέβαλε 100 για τη μεταφορά τους συν Φ.Π.Α. 23%. Αγόρασε (22/6/14) τοις μετρητοίς έπιπλα τύπου Κ για τις ανάγκες των υπαλλήλων της αντί 2.000 συν Φ.Π.Α. 23%. Επισκεύασε ψυγεία πελατών και εισέπραξε (30/6/14) για αμοιβή 4.000 συν Φ.Π.Α.23%. Κατέβαλε (25/7/14) στη Δ.Ο.Υ. της περιοχής της τον οφειλόμενο Φ.Π.Α. Ζητείται: Να απεικονισθούν με ημερολογιακές εγγραφές τα ανωτέρω γεγονότα.
Συνέχεια Αγόρασε (4/6/14) τοις μετρητοίς 500 ψυγεία προς 900 το ένα συν Φ.Π.Α. 23%. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 20 Εμπορεύματα Αγορές χρήσης 450.000 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη ΦΠΑ εισροών-αγορών 103.500 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 553.500
Συνέχεια Πώλησε (14/6/14) στον πελάτη Δ με τρίμηνη πίστωση 400 ψυγεία προς 1.500 το ένα συν Φ.Π.Α. 23% και κατέβαλε 100 για τη μεταφορά τους συν Φ.Π.Α. 23%. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 30 Πελάτες Πελάτης Δ 738.000 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη Φ.Π.Α Εκροών Πωλήσεων 70 Πωλήσεις εμπορευμάτων Πωλήσεις ψυγείων 138.000 600.000
Συνέχεια ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 64 Διάφορα έξοδα Έξοδα μεταφορών 100 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη Φ.Π.Α Εισροών 23 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 123
Συνέχεια Αγόρασε (22/6/14) τοις μετρητοίς έπιπλα τύπου Κ για τις ανάγκες των υπαλλήλων της αντί 2.000 συν Φ.Π.Α. 23%. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 14 Έπιπλα Έπιπλα Κ 2.000 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη Φ.Π.Α Εισροών- 460 Αγορών παγίων 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 2.460
Συνέχεια Επισκεύασε ψυγεία πελατών και εισέπραξε(30/6/14) για αμοιβή 4.000 συν Φ.Π.Α.23%. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 73 Πωλήσεις Υπηρεσιών Έσοδα από επισκευή 4.000 ψυγείων 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη Φ.Π.Α Εκροών 920 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 4.920
Συνέχεια Εγγραφές προσδιορισμού του φόρου για το μήνα Ιούνιο 2014: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη 103.983 Απόδοση Εκκαθάριση Φ.Π.Α 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη ΦΠΑ εισροών αγορών 103.983
Συνέχεια Εγγραφές προσδιορισμού του φόρου για το μήνα Ιούνιο 2014: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη 138.920 Απόδοση Εκκαθάριση Φ.Π.Α 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη ΦΠΑ εκροών πωλήσεων 138.920
Συνέχεια Εγγραφές προσδιορισμού του φόρου για το μήνα Ιούνιο 2014: {Κατέβαλε(25/7/Χ6) στη Δ.Ο.Υ. Της περιοχής της τον οφειλόμενο Φ.Π.Α.} ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη 34.937 Απόδοση Εκκαθάριση Φ.Π.Α 38 Χρηματικά διαθέσιμα Ταμείο 34.937
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την 1 η έκδοση.
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημήτρης Τζελέπης, «Λογιστική ΙΙ. Λογιστική και Αποτίμηση Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/courses/econ1211/
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1996), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: Θεμελιώδεις Λογιστικές Έννοιες", Τεύχος Β', Έκδοση 3η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε., (1996), "Ασκήσεις Χρηματοοικονομικής Λογιστικής", Τεύχος Β', Έκδοση 5η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα Βασιλάτου-Θανοπούλου, Ε. (1998), "Εισαγωγή στη Χρηματοοικονομική Λογιστική: το Λογιστικό Κύκλωμα και η Χρησιμοποίηση των Λογιστικών Στοιχείων για τη Λήψη Αποφάσεων", Τεύχος Γ', Έκδοση 2η, Εκδόσεις Ε. Μπένου, Αθήνα
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων συγγραμμάτων: Παππάς, Α. (2006), Χρηματοοικονομική Λογιστική, τ. Α και Β., Εκδόσεις Μπένου, Αθήνα Horngren, C., Sunden G., Elliott, J., (1996), "Introduction to financial Accounting", Prentice Hall, New Jersey