94 ΔΙΓΩΝΙΣΜ Β Θέµ 1 ο πό τις πρκάτω πολλπλές πντήσεις ν επιλέξετε τη σωστή. 1. Έν άτοµο χρκτηρίζετι ως οµόζυγο ότν, µι συγκεκριµένη ιδιότητ έχει:. δυο διφορετικά λληλόµορφ β. δυο υπολειπόµεν λληλόµορφ γ. έν επικρτές κι έν υπολειπόµενο λληλόµορφο δ. δύο οµόλογ χρωµοσώµτ 2. Τ γονίδι που ελέγχουν τη β-µεσογεική νιµί κι τη δρεπνοκυττρική νιµί είνι:. υτοσωµικό κι φυλοσύνδετο ντίστοιχ β. λληλόµορφ γ. υτοσωµικά γονίδι που βρίσκοντι σε διφορετικό ζεύγος οµολόγων χρωµοσωµάτων δ. φυλοσύνδετ γονίδι 3. Το snrna συνντάτι:. στον πυρήν των ευκρυωτικών κι στην πυρηνική περιοχή των προκρυωτικών β. στον πυρήν των ευκρυωτικών γ. σε όλ τ οργνίδι κι στο κυττρόπλσµ των ευκρυωτικών κυττάρων δ. µόνο στ προκρυωτικά κύττρ 4. Το πολύσωµ είνι:. έν ένζυµο β. σύµπλοκο του mrna γ. µι νουκλεοπρωτεΐνη δ. έν σύµπλοκο ενζύµων ε. σύµπλοκο RNA πολυµεράσης κι ριβοσωµάτων 5. Γι ν γίνει µετγρφή του οπερονίου της λκτόζης πρέπει ν:. συνδεθεί ο επγωγές µε την πρωτεΐνη κτστολέ β. πουσιάζει η λκτόζη γ. εισέλθει η λκτόζη στο κύττρο της E. Coli δ. συνδεθεί µε τον κτστολέ το ρυθµιστικό γονίδιο THETIKO_Book_ESOTERIKO.indd 94 17/03/2009 11:15:44
Θέµ 2 ο 1. Ποιους κινδύνους εγκυµονεί προς το πρόν η εφρµογή της γονιδικής θερπείς; Υπάρχει περίπτωση το γονίδιο που προστίθετι στον σθενή κτά τη διάρκει της θερπείς ν µετβιβστεί στους πογόνους; 2. Πώς γίνετι η ρύθµιση γονιδικής έκφρσης στο επίπεδο κτά τη µετάφρση κι µετά τη µετάφρση; 3. Τι είνι οι περιοριστικές ενδονουκλεάσες κι ποιος ο φυσιολογικός τους ρόλος; Πώς χρησιµοποιούντι στη γενετική µηχνή; (Μονάδες 9) Θέµ 3 ο 1. Τι είνι οι ιντερφερόνες; Ποι η δράση τους στον οργνισµό µς κι την ιτρική; 2. Μόρι νουκλεϊκών οξέων έχουν ποµκρυνθεί πό τέσσερις τύπους ιών. Η σύστση των βάσεων των µορίων υτών δίνετι πό τον κόλουθο πίνκ: 1 ος ιός 2 ος ιός 3 ος ιός 4 ος ιός Βάσεις 12-30 16 Τ 12 24-26 C 38-20 26 G 38-20 32 U - - 30 - Φωσφοδιεστερικοί δεσµοί 98 23 100 100 Ν νγνωρίσετε τον τύπο του νουκλεϊκού οξέος σε κθέν πό τους τέσσερις δεσµούς των ιών (DNA ή RNA, µονόκλωνο ή δίκλωνο, κυκλικό ή γρµµικό;) κι ν ιτιολογήσετε. 95 THETIKO_Book_ESOTERIKO.indd 95 17/03/2009 11:15:45
3. Τι δυντότητες δίνουν στους γρότες οι προσπάθειες των ερευνητών γι δηµιουργί γενετικά τροποποιηµένων φυτών; Ποι τ κυριότερ φυτά που έχουν τροποποιηθεί; (Μονάδες 9) Θέµ 4 ο 1. ιθέτουµε µι πρωτεΐνη που ποτελείτι πό δύο πολυπεπτιδικές λυσίδες µε 100 κι µε 200 µινοξέ ντιστοίχως. Ποιος είνι ο ελάχιστος ριθµός νουκλεοτιδίων στο DNA που κωδικοποιεί την πρπάνω πρωτεΐνη; (Μονάδες 10) 2. Μι γυνίκ µε οµάδ ίµτος κι φυσιολογική πήξη ίµτος πόκτησε 5 πιδιά πό δύο διφορετικούς άντρες. Ο πρώτος είχε οµάδ ίµτος Β κι ήτν ιµορροφιλικός κι ο δεύτερος είχε οµάδ ίµτος κι είχε φυσιολογική πήξη του ίµτος. Τ πιδιά που πόκτησε ήτν: - γόρι, οµάδς ίµτος µε ιµορροφιλί - γόρι, Ο οµάδς ίµτος µε ιµορροφιλί - κορίτσι, οµάδς ίµτος µε ιµορροφιλί - κορίτσι, Β οµάδς ίµτος µε φυσιολογική πήξη ίµτος - κορίτσι, οµάδς ίµτος µε φυσιολογική πήξη ίµτος. Ποιος πό τους δύο άντρες είνι ο πιθνός πτέρς γι κάθε πιδί; Ν εξηγήσετε τις πντήσεις σς µε διστυρώσεις. (Μονάδες 15) Θέµ 1 ο 1. β, 2. β, 3. β, 4. β, 5. ΠΝΤΗΣΕΙΣ Θέµ 2 ο 1. σελ.125 σχολικού βιβλίου: «Έως πρόσφτ στους πογόνους.» 2. σελ.42 σχολικού βιβλίου: «Στο επίπεδο της µετάφρσης λειτουργική.» 3. σελ.57 έως 59: «Ηνκάλυψη DNA του οργνισµού.» Θέµ 3 ο 1. σελ.119 σχολικού βιβλίου: «Οι ιντερφερόνες της ινσουλίνης.» 2. Ο πρώτος ιός περιέχει Τ, άρ έχει ως γενετικό υλικό DNA. Επειδή ισχύει η συµπληρωµτικότητ των βάσεων (=Τ=12, C=G=38) συµπερίνουµε πως το DNA του είνι δίκλωνο. Επίσης το DNA του διθέτει 100 νουκλεοτίδι (12+12+38+38) κι 98 φ.δ. Άρ είνι γρµµικό. 96 THETIKO_Book_ESOTERIKO.indd 96 17/03/2009 11:15:45
Ο δεύτερος ιός περιέχει Τ, άρ έχει ως γενετικό υλικό DNA. Επειδή δεν ισχύει η συµπληρωµτικότητ των βάσεων (Τ=24, =0) συµπερίνουµε πως το DNA του είνι µονόκλωνο. Επίσης το DNA του διθέτει 24 νουκλεοτίδι κι 23 φ.δ. Άρ είνι γρµµικό. Ο τρίτος ιός περιέχει U, άρ έχει ως γενετικό υλικό RN. Επειδή ισχύει η συµπληρωµτικότητ των βάσεων (=U=30, C=G=20) συµπερίνουµε πως το RNA του είνι δίκλωνο. Επίσης το RNA του διθέτει 100 νουκλεοτίδι κι 100 φ.δ. Άρ είνι κυκλικό. Ο τέτρτος ιός περιέχει Τ, άρ έχει ως γενετικό υλικό DNA. Επειδή δεν ισχύει η συµπληρωµτικότητ των βάσεων (π.χ.=16, Τ=26) συµπερίνουµε πως το DNA του είνι µονόκλωνο. Επίσης το DNA του διθέτει 100 νουκλεοτίδι κι 100 φ.δ. Άρ είνι κυκλικό. 3. σελ.132 σχολικού βιβλίου: «Οι προσπάθειες ελιοκράµβη.» Θέµ 4 ο 1. Έστω η λυσίδ των 100 µινοξέων κι β η λυσίδ των 120 µινοξέων. Επειδή κάθε µινοξύ κωδικοποιείτι πό µί τριάδ βάσεων του mrna κι επειδή σε κάθε mrna υπάρχει έν κωδικόνιο λήξης που δεν κωδικοποιεί µινοξύ, θ ισχύει: mrna = 100 3+ 3 = 303 νουκλεοτίδι mrnaβ = 120 3+ 3 = 363 νουκλεοτίδι Τ γονίδι είνι δίκλων µόρι DNA, που ποτελούντι πό την κωδική κι µη κωδική λυσίδ. πό τη µετγρφή της µη κωδικής λυσίδς προκύπτουν τ mrna. Άρ: γονίδιο = 303 2 = 606 νουκλεοτίδι γονίδιο β = 363 2 = 726 νουκλεοτίδι Άρ γι την κωδικοποίηση της πρπάνω πρωτεΐνης πιτούντι τουλάχιστον 606 + 726 = 1332 νουκλεοτίδι. 3. Οι οµάδες ίµτος του συστήµτος ΒΟ ελέγχοντι πό υτοσωµικά, πολλπλά λληλόµορφ γονίδι. Ι : υτοσωµικό γονίδιο, συνεπικρτές του Ι Β, επικρτές του i, υπεύθυνο γι την οµάδ ίµτος. Β Ι : υτοσωµικό γονίδιο, συνεπικρτές του Β οµάδ ίµτος. i: υτοσωµικό γονίδιο, υπολειπόµενο των Ι, ίµτος. Ι, επικρτές του i, υπεύθυνο γι την Β Ι, υπεύθυνο γι την Ο οµάδ 97 THETIKO_Book_ESOTERIKO.indd 97 17/03/2009 11:15:45
Ηιµορροφιλί είνι φυλοσύνδετη υπολειπόµενη σθένει. Χ : φυλοσύνδετο επικρτές γονίδιο, ελέγχει το φυσιολογικό φινότυπο. Χ : φυλοσύνδετο υπολειπόµενο γονίδιο, υπεύθυνο γι την ιµορροφιλί. Ηγυνίκ έχει οµάδ κι φυσιολογική πήξη ίµτος. Όµως πόκτησε γόρι, Ο οµάδς µε ιµορροφιλί. Άρ κτλβίνουµε πως του µετβίβσε έν i κι το Χ. πό τη φυλοσύνδετη κληρονοµικότητ ξέρουµε πως ο γιος κληρονοµεί πάντ τ φυλοσύνδετ γονίδιά του πό τη µητέρ του. Άρ η µητέρ έχει γονότυπο. Ο πρώτος άντρς έχει Β οµάδ κι ιµορροφιλί, άρ ο γονότυπός του είνι Β Ι Υ. Λόγω του γονότυπού του κτλβίνουµε πως δεν µπορεί ν ποκτήσει πιδί Ο οµάδς. Άρ το γόρι Ο οµάδς είνι του δεύτερου άντρ. Ο δεύτερος άντρς έχει οµάδ κι φυσιολογική πήξη ίµτος, όµως έχει ποκτήσει γιο Ο οµάδς. Άρ διθέτει έν i. Τελικά ο γονότυπός του είνι ΙiΧΥ. Β Ι Υ Β ΙΧ Ι Υ Β ΙΥ Β Β γυνίκ 1 ο άντρ Β Β iχ Β Β ix Β Β Φ.. πογόνων: 2 κορίτσι οµάδς φυσιολογικά: 2 κορίτσι οµάδς ιµορροφιλικά: 1 κορίτσι Β οµάδς φυσιολογικό: 1 κορίτσι Β οµάδς ιµορροφιλικό: 1 κορίτσι Β οµάδς φυσιολογικό: 1 κορίτσι Β οµάδς ιµορροφιλικό: 2 γόρι οµάδς φυσιολογικά: 2 γόρι οµάδς ιµορροφιλικά: 1 γόρι Β οµάδς φυσιολογικό: 1 γόρι Β οµάδς ιµορροφιλικό: 1 γόρι Β οµάδς φυσιολογικό: 1 γόρι Β οµάδς ιµορροφιλικό. 98 THETIKO_Book_ESOTERIKO.indd 98 17/03/2009 11:15:45
ΙiΧΥ iχ Ι Υ iυ γυνίκ 2 ο άντρ iχ iiχ Χ iiχ Y ix iiχ Χ iiχ Y Φ.. πογόνων: 6 κορίτσι οµάδς φυσιολογικά: 2 κορίτσι Ο οµάδς φυσιολογικά: 3 γόρι οµάδς φυσιολογικά: 3 γόρι οµάδς ιµορροφιλικά: 1 γόρι Ο οµάδς φυσιολογικό: 1 γόρι Ο οµάδς ιµορροφιλικό. Άρ: - το γόρι οµάδς µε ιµορροφιλί έχει ως πιο πιθνό τον πτέρ τον δεύτερο άντρ µε πιθνότητ εµφάνισης 3 16, ένντι 2 πό τον πρώτο άντρ. 16 - το γόρι Ο οµάδς µε ιµορροφιλί προέρχετι σίγουρ πό τον δεύτερο 1 άντρ 16. - το κορίτσι οµάδς µε ιµορροφιλί προέρχετι σίγουρ πό τον πρώτο άντρ. (Οι κόρες του δεύτερου άντρ θ κληρονοµήσουν το Χ γονίδιό του κι θ είνι όλες φυσιολογικές). - το κορίτσι Β οµάδς µε φυσιολογική πήξη προέρχετι σίγουρ πό τον 1 πρώτο πτέρ 16. - το κορίτσι οµάδς µε φυσιολογική πήξη έχει ως πιο πιθνό πτέρ τον δεύτερο άντρ µε πιθνότητ εµφάνισης 6 16, ένντι 2 πό τον πρώτο άντρ. 16 Επιµέλει: Γερολυµάτου νδρονίκη 99 THETIKO_Book_ESOTERIKO.indd 99 17/03/2009 11:15:45