ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΕΝΩΣΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ- ΤΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ε.Ν.Ε.)- Ν.Π.Δ.Δ. Ταχ. Δ/ση :Β. Σοφίας 47 Τ.Κ. :106 76 Αθήνα Τηλ. :210-3648044 :210-3648048 Φαξ :210-3648049 E- mail : info@enne.gr Αθήνα, 06/05/2019 Αρ. Πρωτ: 753 ΠΡΟΣ: Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΚΑΒ κο Παναγιώτη Τζανετή ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: - Πρόεδρο Τμήματος Νοσηλευτικής ΕΚΠΑ κα Χρυσούλα Λεμονίδου - Αντιπρύτανη Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κα Σοφία Ζυγά - Πρόεδρο Νοσηλευτικής Σχολής Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κο Παναγιώτη Πρεζεράκο - Πρόεδρο Νοσηλευτικής Σχολής Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής κα Γεωργία Φασόη ΘΕΜΑ: «Υπόμνημα σχετικά με την τροποποίηση του Οργανισμού του ΕΚΑΒ» Αναφορικά με την επικείμενη τροποποίηση του Οργανισμού του ΕΚΑΒ και με σκοπό την βελτίωση των υπηρεσιών επείγουσας φροντίδας στον ελληνικό πληθυσμό, η Ένωση Νοσηλευτών Ελλάδος, το επαγγελματικό επιμελητήριο των Νοσηλευτών της χώρας και θεσμικό όργανο προάσπισης των δικαιωμάτων τους, σας επισημαίνει τα ακόλουθα: Ι. Σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα (εκτός από τη Μεγάλη Βρετανία), οι νοσηλευτές στο επίπεδο των προπτυχιακών σπουδών τους εκπαιδεύονται και στην επείγουσα νοσηλευτική φροντίδα. Αναπτύσσουν δε, βάσει των προγραμμάτων σπουδών, κριτική σκέψη για λήψη αποφάσεων στις επείγουσες καταστάσεις. (Στην διάθεσή σας τα προγράμματα σπουδών των σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας.) Βάσει των ανωτέρω, οι νοσηλευτές δύνανται να προσφέρουν επείγουσα νοσηλευτική φροντίδα σε όλα τα μέσα διακομιδής του ΕΚΑΒ (Κινητές Μονάδες, Αεροδιακομιδές, Πλωτά Μέσα, Μοτοσυκλέτες Επείγουσας Παρέμβασης κ.λπ.) ΙΙ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 2071/92 το ΠΔ 348/96 τροποποίηση του οργανισμού του ΕΚΑΒ, όπως ισχύει σήμερα, υφίσταται Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών [1]
στην κεντρική υπηρεσία του ΕΚΑΒ στο οποίο υπάγονται οι νοσηλευτές ΠΕ- ΤΕ,οι ΔΕ διασώστες- πληρώματα ασθενοφόρων και ασυρματιστές- διαβιβαστές. Είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρηθεί η συγκεκριμένη Διεύθυνση Νοσηλευτικών Υπηρεσιών στο ΕΚΑΒ, διότι δεν είναι σύννομο και ορθό να ορίζεται προϊστάμενος των νοσηλευτών ΠΕ- ΤΕ και ΔΕ Διασωστών πληρωμάτων ασθενοφόρων ιατρός. Μια τέτοια πρόβλεψη, άλλωστε, συνιστά υποβιβασμό του νοσηλευτικού επαγγέλματος. Εξάλλου, στο Σχέδιο Νόμου για το Ενιαίο Πλαίσιο των οργανισμών Νοσηλευτικών Μονάδων και Άλλων Υπηρεσιών Παροχής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, επίσημη πρόταση είναι η αφαίρεση από την Διεύθυνση Ιατρικών Υπηρεσιών των άλλων επιστημόνων που υπάγονται σε αυτή και η δημιουργία νέας διευθύνσεως στην οποία θα ενταχτούν, δεδομένης και της ειδικότητας του ιατρικού κλάδου και της εξαίρεσής του από τις περισσότερες διατάξεις του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα. Η Νοσηλευτική Διεύθυνση πρέπει να αποτελεί ανεξάρτητη διεύθυνση, νομοθετικά κατοχυρωμένη και δεν είναι δυνατόν να καταργηθεί σε έναν νευραλγικής σημασίας φορέα παροχής υγείας όπως είναι το ΕΚΑΒ. Σύμφωνα δε με το άρθρο 81 παρ. 34 του πρόσφατου Νόμου 4600/2019: «H υποπερίπτωση 1 της περίπτωσης α` της παραγράφου 3 του άρθρου 20 του Οργανισμού του Υπουργείου Υγείας (πδν 121/2017), αντικαθίσταται ως εξής: «Ο καθορισμός των προϋποθέσεων άσκησης επαγγέλματος Νοσηλευτών/τριών, Βοηθών Νοσηλευτών/τριών, Διασωστών - πληρώματος ασθενοφόρου.». Έτσι, η παράγραφος 3 του άρθρου 20 του πδ 121/2017 έχει πλέον ως εξής: «3. Οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης είναι οι ακόλουθες και κατανέμονται μεταξύ των Τμημάτων της ως εξής: α. Τμήμα Νοσηλευτών/τριών: 1. Ο καθορισμός των προϋποθέσεων άσκησης επαγγέλματος Νοσηλευτών/τριών. 2. Ο ορισμός των πράξεων και των καθηκόντων που δύνανται να διενεργούν και να ασκούν οι Νοσηλευτές/ τριες, ο καθορισμός των όρων και προϋποθέσεων και κάθε σχετική λεπτομέρεια. Ο καθορισμός των προϋποθέσεων άσκησης επαγγέλματος Νοσηλευτών/τριών, Βοηθών Νοσηλευτών/τριών, Διασωστών - πληρώματος ασθενοφόρου.». Προς την κατεύθυνση αυτή είναι επιβεβλημένο και σύμφωνο με τις πρόσφατες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις να κινηθεί και ο Οργανισμός του ΕΚΑΒ. [2]
ΙΙ. Ειδικότερα, η Διεύθυνση Νοσηλευτικής Υπηρεσίας πρέπει να έχει υπό την εποπτεία της τα εξής Τμήματα: 1) Τμήμα σχεδιασμού, διαχείρισης και αξιολόγησης παροχής επείγουσας νοσηλευτικής φροντίδας και εφαρμογής νοσηλευτικών πρωτοκόλλων σε όλα τα μέσα διακομιδής (επίγεια, πλωτά, εναέρια) σε προγραμματισμένες και επείγουσες διακομιδές. 2) Τμήμα προετοιμασίας και αντιμετώπισης μαζικών καταστροφών. (σύμφωνα με τα επαγγελματικά δικαιώματα των νοσηλευτών, συμμετέχουν και συνδράμουν σε όλο το φάσμα της δράσεως της Πολιτικής Προστασίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο) σε συνεργασία με την Διεύθυνση Ιατρικών Υπηρεσιών. 3) Τμήμα εκπαίδευσης του προσωπικού της Διεύθυνσης, του πληθυσμού και των σπουδαστών σε πρακτική άσκηση, σε συνεργασία με την Διεύθυνση Ιατρικών Υπηρεσιών 4) Τμήμα σχεδιασμού, διακίνησης φαρμάκων, υγειονομικού υλικού και βιοϊατρικού εξοπλισμού. 5) Τμήμα παραρτημάτων, όπως αυτά θα τροποποιηθούν και θα προβλέπονται στον Οργανισμό. ΙΙΙ. Οι Αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Νοσηλευτικών Υπηρεσιών Κεντρικής Υπηρεσίας ΕΚΑΒ πρέπει να είναι οι ακόλουθες: 1. Ο έλεγχος της παροχής επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας από τους νοσηλευτές και τους διασώστες- πληρώματα ασθενοφόρων, σύμφωνα με τους κανόνες και τα διδάγματα της νοσηλευτικής επιστήμης, η πιστή εφαρμογή νοσηλευτικών πρωτοκόλλων και η κατανομή του προσωπικού, σύμφωνα με την εκπαίδευση και την εξειδίκευσή του, σε όλα τα μέσα (επίγεια, πλωτά, εναέρια) σε συνεργασία με την Διεύθυνση Ιατρικών Υπηρεσιών. 2. Η κατάρτιση και υλοποίηση του προγράμματος δράσης όλων των ασθενοφόρων των παραρτημάτων των κινητών μονάδων (μηχανές και άλλα οχήματα) για την παροχή της Επείγουσας Νοσηλευτικής Φροντίδας των εκτάκτων ή προγραμματισμένων διακομιδών. 3. Η προώθηση και προαγωγή της Νοσηλευτικής Επιστήμης στην επείγουσα προνοσοκομειακή φροντίδα, στη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και επιμόρφωση καθώς και της έρευνας στον τομέα αυτό, μέσω κατάρτισης σε ετήσια βάση, [3]
προγραμμάτων έρευνας και εκπαίδευσης, σε συνεργασία με ελληνικούς ή/και διεθνείς φορείς και ο έλεγχος υλοποίησής τους. 4. Η διαρκής ενημέρωση και αναθεώρηση του τύπου των εγγράφων και ο καθορισμός τυποποίησης τους (ISO). 5. Η υλοποίηση προγραμμάτων παροχής επείγουσας προνοσοκομειακής Νοσηλευτικής φροντίδας, σε συνεργασία με την Διεύθυνση Ιατρικών Υπηρεσιών σε ομαδικά ατυχήματα και μαζικές καταστροφές. 6. Ο έλεγχος της διακίνησης φαρμάκων, υγειονομικού υλικού και Ιατροτεχνικού εξοπλισμού των νοσηλευτικών τμημάτων των Παραρτημάτων. 7. Η ευθύνη της ενημέρωσης, τήρησης και φύλαξης από κοινού με την Διεύθυνση Ιατρικών Υπηρεσιών των καρτών διαχείρισης κλήσεων και δελτίων ασθενοφόρων καθώς και της χορήγησης των στοιχείων τόσο στους πολίτες όσο και σε Ανακριτικές Αρχές, σε συνεργασία με τον υπεύθυνο επεξεργασίας δεδομένων και τον υπεύθυνο προστασίας δεδομένων, κατά τα οριζόμενα στον Κανονισμό GDPR. 8. Η Συμμετοχή στα συλλογικά όργανα και επιτροπές: α) Επιστημονικό Συμβούλιο, β) ΟΔΙΚ, γ) ΕΤΙΚ, δ) Επιτροπή Λοιμώξεων κλπ. 9. Η τήρηση των αρχών λειτουργίας της Υπηρεσίας, όπως καθορίζονται από τις διατάξεις των Νόμων, Προεδρικών Διαταγμάτων, Εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας και τις αποφάσεις ΔΣ και Διοίκησης. 10. Η διασύνδεση και συνεργασία με τα ΤΕΠ των Νοσοκομείων. 11. Η εκπόνηση προγραμμάτων για την συνεχή βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους πολίτες. 12. Η έγκριση προγράμματος εργασίας του προσωπικού, τα οποία αποστέλλονται από τα τμήματα των παραρτημάτων. IV. Στα τμήματα της Νοσηλευτικής Υπηρεσίας των παραρτημάτων θα υφίστανται: 1) Αυτοτελή Γραφεία συντονιστικών τηλεφωνικών κέντρων. Σε κάθε παράρτημα λειτουργεί συντονιστικό κέντρο για την διαχείριση των τηλεφωνικών κλήσεων έκτακτης ανάγκης (166) και το συντονισμό της κίνησης των ασθενοφόρων για τα έκτακτα περιστατικά και τις προγραμματισμένες διακομιδές. Στις οποίες περιλαμβάνονται: [4]
Α. Διαχείριση των κλήσεων, συντονισμός των ασθενοφόρων, παροχή οδηγιών και κατευθύνσεων των ασθενοφόρων και άλλων μέσων και παρακολούθηση της κίνησης τους για κάθε διακομιδή, έκτακτη ή προγραμματισμένη. Β. Η συγκέντρωση και η καταγραφή στοιχείων των διακινούμενων από το ΕΚΑΒ περιστατικών. Γ. Η διαρκής επαφή και συνεργασία με τα τμήματα Επειγόντων Περιστατικών και τις μονάδες Α βαθμιαίας περίθαλψης. Δ. Η μέριμνα για την εφαρμογή των νοσηλευτικών πρωτοκόλλων διαχείρισης των περιστατικών. 2) Αυτοτελές γραφείο Σχεδιασμού Δράσης Των Ασθενοφόρων Στις αρμοδιότητες του Γραφείου Σχεδιασμού Δράσης των Ασθενοφόρων υπάγονται: Α. Ο σχεδιασμός του προγράμματος εργασίας του προσωπικού του παραρτήματος και των τομέων. Β. Η συνεργασία με το Τμήμα Ιατρικών Υπηρεσιών του Τμήματος για την λειτουργία και την στελέχωση των κινητών μονάδων, την συμμετοχή των κινητών μονάδων σε καταστροφές, η διάθεση προσωπικού ετοιμότητας, όπως και η διάθεση προσωπικού στα μόνιμα ιατρεία του ΕΚΑΒ. Γ. Η καταγραφή των ημερησίων μεταβολών και η επίλυση των προβλημάτων από την έκτακτη απουσία (ασθένειες) με το βέλτιστο τρόπο, ώστε να επιτυγχάνεται κατά το δυνατόν το πρόγραμμα δράσης των οχημάτων. 3) Αυτοτελές γραφείο Διακίνησης Υγειονομικού Υλικού, Φαρμάκων και Ιατροτεχνικού Εξοπλισμού Οι αρμοδιότητές του είναι: Α. Η διακίνηση του υγειονομικού, Ιατροτεχνικού εξοπλισμού όλων των οχημάτων του παραρτήματος και των τομέων. Β. Ο καθημερινός έλεγχος της προμήθειας και της διακίνησης των φαρμάκων. Γ. Ο έλεγχος και διατήρηση του εξοπλισμού κατά την διάρκεια μαζικών καταστροφών. Δ. Η διασφάλιση και η διακίνηση ιματισμού σε όλα τα οχήματα. [5]
Επισημαίνεται, ότι ανάλογα αυτοτελή γραφεία θα λειτουργούν και στους Τομείς των Παραρτημάτων. Αυτονόητο είναι ότι τόσο στη Διεύθυνση Νοσηλευτικών υπηρεσιών όσο και στα τμήματα που την απαρτίζουν προΐστανται νοσηλευτές ΠΕ ΤΕ, ενώ στα αυτοτελή γραφεία νοσηλευτές ΠΕ ή ΤΕ και μόνο ελλείψει αυτών ΔΕ διασώστης- πλήρωμα ασθενοφόρου. V. Σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 12 του Οργανισμού του Υπουργείου Υγείας ΠΔ 121/17 η εποπτεία του ΙΕΚ ΕΚΑΒ για τα θέματα εκπαίδευσης των καταρτιζόμενων στην Ειδικότητα «Διασώστης- Πλήρωμα Ασθενοφόρου» υπάγεται στις αρμοδιότητες του Τμήματος Νοσηλευτικής του Υπουργείου Υγείας και όχι της ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΙΑΤΡΩΝ. Με το άρθρο 81 παρ. 34 του πρόσφατου νόμου 4600/2019, ο καθορισμός των προϋποθέσεων της άσκησης του επαγγέλματος των διασωστών- πληρωμάτων ασθενοφόρου καθορίζεται από το Τμήμα Νοσηλευτών/Νοσηλευτριών της Διεύθυνσης Νοσηλευτών του Υπουργείου Υγείας. Στην δε υπ αριθμ. Α5/4898/99 Κοινή Απόφαση του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας και Οικονομικών (ΦΕΚ 1748/τ.Β/99) «Ίδρυση Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) στο ΕΚΑΒ» δεν ορίζονται προσόντα του Διευθυντή του ανωτέρω ΙΕΚ. Εφόσον επομένως ο καθορισμός των προϋποθέσεων άσκησης του επαγγέλματος του διασώστη- πλήρωμα ασθενοφόρου, γίνεται από το Τμήμα Νοσηλευτικής Διεύθυνσης στο οποίο προΐσταται ΠΕ ή ΤΕ νοσηλευτής, κατ αναλογία, ο διευθυντής του ΙΕΚ ΕΚΑΒ, θα πρέπει να είναι Νοσηλευτής όπως συμβαίνει σε όλα τα ΙΕΚ και σχολές ΔΕ βοηθών νοσηλευτών του Υπουργείου Υγείας, με μεταπτυχιακό στη Επείγουσα Νοσηλευτική. Πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα ότι στο σχέδιο του οργανισμού του ΕΚΑΒ, το οποίο βρίσκεται στο στάδιο της διαβούλευσης, όλες οι αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, όπως προβλέπονται στον ισχύοντα οργανισμό, μεταφέρονται στην Διεύθυνση Ιατρικής Υπηρεσίας, με συνέπεια, οι μάχιμοι ιατροί, αντί να προσφέρουν επείγουσα ιατρική φροντίδα στα εξειδικευμένα μέσα του ΕΚΑΒ, μετατρέπονται σε προϊσταμένους των νοσηλευτών ασκώντας αρμοδιότητες που ανήκουν αποκλειστικά στους Νοσηλευτές. Σύμφωνα με τα παγκόσμια δεδομένα ο σκοπός της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας, είναι η επι τόπου έναρξη της αντιμετώπισης και αποκατάστασης των περιστατικών, κάτι που επιτάσσει παρουσία εκπαιδευμένου ιατρού, νοσηλευτή και διασώστη για την επίτευξη αυτού του κοινού σκοπού. [6]
Συνέπεια όλων των ανωτέρω και με την ελπίδα ότι δε θα παραγκωνιστεί η μέχρι σήμερα τεράστια προσφορά των Νοσηλευτών του ΕΚΑΒ, το υψηλό επίπεδο κατάρτισής τους και η πολύχρονη εμπειρία τους και γνωρίζοντας αρμοδίως ότι ως Επιστήμονες Υγείας μπορούν να συμβάλουν τα μέγιστα στην εύρυθμη λειτουργία του, σας καλούμε όπως λάβετε υπόψιν τις ανωτέρω προτάσεις μας. Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας Δημήτριος Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας [7]