1o Forum Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα Circular Economy Virtuous Circle Tour in Greece 8-9 Απριλίου 2019 Αθήνα, «Αίγλη» ΖΑΠΠΕΙΟΥ "Χωριστή συλλογή και η πρόκληση των Βιοαποβλήτων Θετικές Πρακτικές Παραδείγματα Η πρόκληση των Βιοαποβλήτων & το Ελληνικό Φόρουμ Βιο-οικονομίας Ηλέκτρα Παπαδοπούλου
Βιολογικά απόβλητα (biowaste) Όσον αφορά τη νομοθεσία της ΕΕ, ως "βιολογικά απόβλητα" νοούνται τα βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων, απορρίμματα τροφίμων και κουζίνας από νοικοκυριά, γραφεία, εστιατόρια, χονδρεμπόρους, κυλικεία, επιχειρήσεις εστίασης και λιανικής πώλησης και συγκρίσιμα απόβλητα από μονάδες επεξεργασίας τροφίμων (European Parliament and Council, 2008) https://www.interregeurope.eu/bioregio/news/news-article/2986/biowaste-challenge-in-europe/
Κατανομή στερεών αποβλήτων Ο διαχωρισμός των βιολογικών αποβλήτων θα καταστεί υποχρεωτικός στα προσεχή έτη (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 2017). Πηγή http://www.forlesswaste.com/citiestownsvillages/ http://www.biowaste.gr/site/general/organic-waste/
Ποιος σπαταλά τρόφιμα και πόσο στοιχίζει αυτό? 126 εκ. τόνους το 2029 88 εκατομμύρια τόνοι απόβλητα τροφίμων παράγονται ετησίως από την ΕU 28 70% των αποβλήτων τροφίμων στην EU προέρχονται από νοικοκυριά, επιχειρήσεις τροφίμων και λιανικό εμπόριο ( 61 εκ. τον.) 143 δισεκατομμύρια εκτιμώμενες οικονομικές απώλειες ετησίως 47 εκατομμύρια τόνοι απόβλητα τροφίμων που συνεισέφερε μόνο ο τομέας των νοικοκυριών 1/3-1/2 της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων δεν καταναλώνεται 1 δημιουργώντας με αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών. Πηγή http://www.refreshcoe.eu/ 1 Gustavsson et al, 2011, μελέτη Bio Intelligence, 2010 http://www.eu-fusions.org/phocadownload/publications/estimates%20of%20european%20food%20waste%20levels.pdf
Τι θα γινόταν αν δεν σπαταλούσαμε τρόφιμα Οι απώλειες και η σπατάλη των τροφίμων στην Ευρώπη θα αρκούσαν για να θρέψουν δύο φορές το σύνολο των πεινασμένων ανθρώπων στον κόσμο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2015). Η σπατάλη τροφίμων δεν είναι μόνο ηθικό και οικονομικό ζήτημα, αλλά εξαντλεί και φυσικούς πόρους. Η μείωση των απωλειών τροφίμων και των αποβλήτων βοηθά στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης: Στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μόνο τα απόβλητα τροφίμων παράγουν περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου Στην εξοικονόμηση τροφίμων για ανακατανομή σε όσους έχουν ανάγκη, βοηθώντας έτσι στην εξάλειψη της πείνας και του υποσιτισμού (περίπου 43 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά γεύμα κάθε δεύτερη μέρα) Στην εξοικονόμηση χρημάτων σε αγρότες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά FUSIONS, 2016) / εκτιμήσεις του 2011 https://ec.europa.eu/food/safety/food_waste_en
Η θέση του ελληνικού κράτους Στα πλαίσια της στρατηγικής για την κυκλική οικονομία συστάθηκε Διϋπουργική Ομάδα για την πρόληψη σπατάλης τροφίμων και δημιουργίας αποβλήτων από υπολείμματα τροφίμων (27.9.2017) Ένα από τα σημεία κλειδιά που εντοπίστηκαν στη συζήτηση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) και κατά τη φάση προετοιμασίας της δημόσιας πολιτικής είναι Πρόληψη σπατάλης Τροφίμων και αξιοποίηση αποβλήτων.
Διαχείριση βιοαποβλήτων σήμερα Για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της ροής των βιοαποβλήτων, η πολιτική που ακολουθεί η Ε.Ε, βασίζεται στην ιεράρχηση των επιλογών διαχείρισης κατά σειρά προτεραιότητας κομποστοποίηση και αναερόβια χώνευση - βιοαέριο Στόχος των πολιτικών τα κυκλικής οικονομίας - σχετικά εύκολο και οικονομικά αποδοτικό για την εφαρμογή σε τοπικό, περιφερειακό ή υπερ-περιφερειακό επίπεδο Βιοδιΰλιση για ανάκτηση χημικών, ινών και θρεπτικών συστατικών καύση Στόχος των κλιματικών και ενεργειακών πολιτικών Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ). Πηγή http://www.biowaste.gr/site/general/legal/ https://www.compostnetwork.info/policy/circular-economy/bio-waste-management/
Βιοδιϋλιστήρια στην Ευρώπη 1. "Sugar-/starch based biorefineries" producing bioethanol and other chemicals (63) 2. "Oil-/fat-based biorefineries first and second generation biodiesel" (64) 3. "Oil-/fat-based biorefineries oleochemistry" (54) 4. "Wood-based biorefineries with a range of products: pulp, bio-based chemicals, biofuels, electricity and heat" (25) (excluding pulp for paper only) 5. "Lignocellulose-based biorefineries other than wood with a range of products: pulp/fibres, (proteins), bio-based chemicals, biofuels, electricity and heat" (5) 6. "Biowaste-based biorefineries with a range of products (depending on the waste)" (13) https://biconsortium.eu/sites/biconsortium.eu/files/downloads/ MappingBiorefineriesAppendix_171219.pdf
Ποιοι μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση βιοαποβλήτων https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/docs/fw_eu_actions_date_marking_infographic_en.pdf
Προτάσεις/στόχοι δράσεων του Ελληνικού Φόρουμ Βιοοικονομίας για τη μείωση σπατάλης τροφίμων βελτιωμένη επισήμανση, καλύτερη κατανομή των αποβλήτων στην πηγή, ενημερωτικές εκστρατείες με στόχο τη μεταβολή των υφιστάμενων προτύπων κατανάλωσης, εκπαιδευτικές εκστρατείες σχετικά με τα απόβλητα τροφίμων και την οικιακή λιπασματοποίηση, μετρήσεις της ευαισθητοποίησης και της εκπαίδευσης σε επίπεδο καταναλωτών και χρηστών, προκειμένου να εξασφαλίζεται καλύτερη κατανόηση του ρόλου των καταναλωτών στην κυκλική οικονομία και στη ροή των υλικών, Νομική/κρατική ενίσχυση & υποστήριξη για την δωρεά τροφίμων Ορθή πρακτική: Να δοθεί προτεραιότητα στην ανάκτηση φαγώσιμων ειδών διατροφής, ώστε να προορίζονται πρώτα για ανθρώπινη κατανάλωση και εναλλακτικά να χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφές και τέλος για πρώτες ύλες (χημικά) και βιοαέριο.
Το ελληνικό φόρουμ Βιοοικονομίας (1/3) Ποιοι είμαστε: Ομάδα ανθρώπων από διαφορετικούς κλάδους με εμπειρία σε διάφορες πτυχές της Βιοοικονομίας και κυκλικής οικονομίας. Το όραμά μας: η ευρεία διάδοση της ιδέας της βιοοικονομίας και κυκλικής οικονομίας σε όλη την Ελλάδα Στόχοι: συμβολή στην επιτάχυνση της μετάβασης σε μια αειφόρο, αποδοτική από πλευράς πόρων οικονομία μέσω: Προώθησης των πλεονεκτημάτων της βιοοικονομίας/κυκλικής οικονομίας Επιρροής στην πολιτική για την βιοοικονομία σε εθνικό / περιφερειακό / τοπικό επίπεδο Υποστήριξη της ανάπτυξης και διάδοσης ενός Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τη Βιοοικονομία & Κυκλική Οικονομία Βελτίωση της ευαισθητοποίησης του κοινού σε σχέση 1. με το τι είναι δυνατό μέσω της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης 2. πώς παράγουμε, χρησιμοποιούμε και καταναλώνουμε προϊόντα σε μια Βιοοικονομία/Κυκλική οικονομία http://bioeconomyforum.gr/
Το ελληνικό φόρουμ Βιοοικονομίας (2/3) Δρ. Ηλέκτρα Παπαδοπούλου, Χημικός, Σύμβουλος Βιοοικονομίας, Πρώτη ελληνική συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό πάνελ Βιοοικονομίας - DG RTD Κωνσταντίνος Βαΐτσας, Σύμβουλος διεθνούς συνεργασίας και καινοτομίας, Έλληνας εκπρόσωπος στο SRG BBI Δρ. Γιάννης Φάλλας Δρ Περιφερειακής Ανάπτυξης Διευθυντής του CluBe Μέλος του EU/BE stakeholders Panel - DG RTD Καθ. Δρ. Κωνσταντίνος Βοργιάς, Αν.Διευθυντής του μεταπτυχιακού Βιοοικομίας, Μέλος του NRTC, Energy. επ. Καθ. Δρ. Μανώλης Κούκιος, χημικός μηχανικός/εμπ http://bioeconomyforum.gr/
Το ελληνικό φόρουμ Βιοοικονομίας (3/3) Άμεσοι στόχοι: Δράσεις ενημέρωσης Ελλήνων πολιτών Εξασφάλιση υποστήριξης από τις αρχές (Τοπικές/ Εθνικές / Ευρωπαϊκής Ένωσης). http://bioeconomyforum.gr/#get-involved Συνεργασία και δικτύωση με άλλες σχετικές πρωτοβουλίες στην ΕΕ. 1 ο Ελληνικό Φόρουμ Βιο-οικονομίας, Θεσσαλονίκη 10 & 11 Μαίου 2019
Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας! Δρ. Ηλέκτρα Παπαδοπούλου Χημικός info@bioecoforum.gr Τηλ: 6974 283149