Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Αλιείας 2012/0134(NLE) 27.5.2015 *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη του πρωτοκόλλου σχετικά με τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Γουινέας Μπισάου (11667/2012 C8-0278/2014 2012/0134(NLE)) Επιτροπή Αλιείας Εισηγητής: João Ferreira PR\1062786.doc PE557.215v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_NLE-AP_Agreement Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης) PE557.215v02-00 2/8 PR\1062786.doc
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ...6 PR\1062786.doc 3/8 PE557.215v02-00
PE557.215v02-00 4/8 PR\1062786.doc
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου για τη σύναψη του πρωτοκόλλου σχετικά με τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Γουινέας Μπισάου (11667/2012 C8-0278/2014 2012/0134(NLE)) (Έγκριση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου (11667/2012), έχοντας υπόψη το σχέδιο πρωτοκόλλου σχετικά με τον καθορισμό των αλιευτικών δυνατοτήτων και της χρηματικής αντιπαροχής που προβλέπονται στη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας της Γουινέας Μπισάου (11671/2012), έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 43 και το άρθρο 218, παράγραφος 6 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α), και παράγραφος 7 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C8-0278/2014), έχοντας υπόψη το άρθρο 99 παράγραφος 1 πρώτο και τρίτο εδάφιο και παράγραφος 2, καθώς και το άρθρο 108 παράγραφος 7 του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Αλιείας (A8-0000/2015), 1. εγκρίνει τη σύναψη του πρωτοκόλλου 2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Δημοκρατίας της Γουινέας Μπισάου. PR\1062786.doc 5/8 PE557.215v02-00
ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ Η πρώτη συμφωνία στον τομέα της αλιείας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας και της Γουϊνέας Μπισάου χρονολογείται από το 1980. Έκτοτε τα αλιευτικά σκάφη των κρατών μελών έχουν πρόσβαση σε αλιευτικές δυνατότητες στα ύδατα της χώρας αυτής. Στη συνέχεια ίσχυσαν διαδοχικά πρωτόκολλα της συμφωνίας, το τελευταίο εκ των οποίων ήταν εν ισχύι έως τις 15 Ιουνίου του 2012. Στις 10 Φεβρουαρίου 2012 τα δύο μέρη υπέγραψαν ένα νέο πρωτόκολλο το οποίο εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 5 Ιουνίου 2012 και επρόκειτο να ισχύσει για τρία έτη, από 16 Ιουνίου 2012 έως 15 Ιουνίου 2015. Ωστόσο, λόγω του πραξικοπήματος που έγινε στη Δημοκρατία της Γουϊνέας Μπισάου στις 12 Απριλίου 2012, η ΕΕ διέκοψε τις απαραίτητες για την υπογραφή του νέου αυτού πρωτοκόλλου διαδικασίες. Στα σκάφη των κρατών μελών της ΕΕ που ανέπτυσσαν δραστηριότητες στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Γουϊνέας Μπισάου δόθηκαν οδηγίες να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους στη ζώνη, καθώς δεν μπορούσαν να δοθούν εγγυήσεις για την ασφάλειά τους. Τον Μάιο του 2014 διεξήχθησαν εκλογές στη χώρα και στις 24 Νοεμβρίου 2014 υπεγράφη τελικά ένα νέο πρωτόκολλο της αλιευτικής συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Γουϊνέας Μπισάου, τριετούς ισχύος. Η προβλεπόμενη χρηματική αντιπαροχή ανέρχεται σε 9 200 000 ευρώ ετησίως, συγκεκριμένα δε 6 200 000 ευρώ ως οικονομική αντιπαροχή για την πρόσβαση στους αλιευτικούς πόρους της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Γουϊνέας Μπισάου και 3 000 000 ευρώ ως ενίσχυση για την ανάπτυξη του αλιευτικού τομέα της Γουινέας Μπισάου. Οι αλιευτικές δυνατότητες που παρέχονται στα σκάφη της ΕΕ έχουν ως εξής: 3 700 ΚΟΧ για τις μηχανότρατες αλιείας γαρίδας με ψυκτικές εγκαταστάσεις και 3 500 ΚΟΧ για τις μηχανότρατες αλιείας ιχθύων/κεφαλοπόδων με ψυκτικές εγκαταστάσεις 28 θυνναλιευτικά γρι-γρι/παραγαδιάρικα επιφανείας και 12 θυνναλιευτικά με καλάμι. Μετά τη διακοπή των διαπραγματεύσεων με τη Μαυριτανία, η συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης ΕΕ- Γουϊνέας Μπισσάου αποκτά μείζονα σημασία, μπορεί μάλιστα να θεωρηθεί ως μία από τις πιο σημαντικές εν ισχύει σήμερα. Είναι μία από τις λίγες αλιευτικές συμφωνίες της ΕΕ που επιτρέπει την πρόσβαση σε μικτούς τύπους αλιείας. Η Γουϊνέα Μπισάου βρίσκεται στις δυτικές ακτές της Αφρικής, μεταξύ της Σενεγάλης και της Γουϊνέας-Κονάκρι και έχει συνολική επιφάνεια 36.125 τ.χ. Ο πληθυσμός της Γουϊνέας Μπισσάου υπολογίζεται σε 1 400 000 κατοίκους περίπου, το ένα τέταρτο των οποίων διαμένει στην πρωτεύουσα, το Μπισάου, ενώ οι υπόλοιποι στις αγροτικές ζώνες. Η χώρα θεωρείται ως μία από τις ολιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και σημαντικό μέρος του πληθυσμού της ζει κάτω του ορίου της φτώχειας (υπολογίζεται ότι τα δύο τρίτα των οικογενειών ζουν κάτω από το όριο αυτό). Το κατά κεφαλή ΑΕΠ είναι από τα χαμηλότερα στον κόσμο. Το 2008, το ένα τρίτο των δημόσιων εσόδων προερχόταν από τους λεγόμενους διεθνείς δωρητές, η δε συμβολή της ΕΕ αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο της βοήθειας αυτής. Η οικονομία της χώρας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία, ειδικότερα δε από μία μονοκαλλιέργεια: τα κάσιους. Μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα είναι η διαφοροποίηση της παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό, η λήξη των δασμολογικών προτιμήσεων που χορηγήθηκαν μονόπλευρα και η θέση σε ισχύ των λεγόμενων Συμφωνιών Οικονομικής Εταιρικής Σχέσης θέτουν βαρείς περιορισμούς στη χώρα, που συνεπάγονται σημαντικούς κινδύνους και ζημίες. PE557.215v02-00 6/8 PR\1062786.doc
Η ύπαρξη μιας ευρείας ηπειρωτικής πλατφόρμας που αρδεύεται από ποταμούς και η εποχιακή άνοδος ωκεάνιων ρευμάτων ("upwelling") συντελούν στον πλούτο των αλιευτικών πόρων, σε παράκτια και σε ωκεάνια είδη. Στις κύριες πηγές πλούτου με εμπορική αξία περιλαμβάνονται βενθοπελαγικά είδη, μικρά πελαγικά είδη, μεγάλα πελαγικά μεταναστευτικά, οστρακοειδή (γαρίδα, οστρακοειδή βαθέων υδάτων) και κεφαλόποδα (καλαμάρια και οχτάποδες). Η αλιεία μικρής κλίμακας, της αλιείας για επιβίωση συμπεριλαμβανομένης, εξασφαλίζει την επιβίωση κάποιων χιλιάδων αλιέων (οι αριθμοί κυμαίνονται ανάλογα με τις εκτιμήσεις), ορισμένοι εκ των οποίων από γειτονικές χώρες, και των οικογενειών τους. Τα τρία τέταρτα των 1500 περίπου σκαφών, σύμφωνα με την απογραφή του 2009, ήταν τύπου κανό (κατασκευασμένα από κορμούς δένδρων). Το εμπόριο αλιευτικών προϊόντων με την ΕΕ κατέστη αδύνατο γιατί η Γουϊνέα αδυνατούσε να εφαρμόσει τα υγειονομικά μέτρα που απαιτούσε η ΕΕ. Η ενίσχυση των δυνατοτήτων της Γουϊνέας Μπισάου στον τομέα αυτό, με την εγκατάσταση υγειονομικού εργαστηρίου (τον Ιούλιο του 2014) θα μπορούσε να συμβάλει στο να αλλάξουν τα πράγματα. Στην αλιευτική συμφωνία με την ΕΕ οφείλεται σημαντικό μέρος του συνόλου των μεταφορών της ΕΕ προς τη Γουϊνέα Μπισάου (το 2010 αντιστοιχούσε στο ένα τέταρτο του συνόλου των μεταφορών). Ο εισηγητής συνιστά όπως το Κοινοβούλιο εγκρίνει την υπογραφή του υπό εξέταση πρωτοκόλλου, θεωρώντας ότι είναι πολύ σημαντικό τόσο για τη Γουϊνέα Μπισάου όσο και για τον αλιευτικό στόλο της ΕΕ να αναπτύξει δραστηριότητες στα ύδατα αυτής της χώρας. Θεωρεί, ωστόσο, απαραίτητη μια πιο λεπτομερή αξιολόγηση και στάθμιση της συμφωνίας, του ιστορικού της και των προοπτικών της. Λαμβανομένων υπόψη του ρόλου και των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στον τομέα αυτό, ο εισηγητής θεωρεί σκόπιμο και απαραίτητο να εγκριθεί μη νομοθετικό ψήφισμα σχετικά με τη συμφωνία, το οποίο θα περιλαμβάνει θεωρήσεις και συστάσεις τις οποίες ελπίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα λάβει υπόψη κατά τη διάρκεια ισχύος του Πρωτοκόλλου καθώς και σε ενδεχόμενη μελλοντική διαπραγμάτευσή του. Ο εισηγητής επισημαίνει ορισμένες πτυχές που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Παρά το γεγονός ότι η πρώτη συμφωνία αλιευτικής σύμπραξης μεταξύ της ΕΕ και της Γουϊνέας Μπισάου συνήφθη προ 35τίας, τα αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί έως σήμερα στον τομέα της τομεακής συνεργασίας είναι ολοφάνερα πενιχρά. Η πραγματικότητα αυτή επείγει να αλλάξει. Η συμφωνία αναμένεται ότι θα προωθήσει την πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη του αλιευτικού τομέα της Γουϊνέας καθώς και των συναφών βιομηχανιών και δραστηριοτήτων, αυξάνοντας την προστιθέμενη αξία που παραμένει στη χώρα, ως αποτέλεσμα της εκμετάλλευσης των δικών της φυσικών πόρων. Επιβάλλεται καλύτερη διάρθρωση μεταξύ της τομεακής ενίσχυσης που παρέχεται στο πλαίσιο της Συμφωνίας Αλιευτικής Σύμπραξης και των διαθέσιμων μέσων στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη, συγκεκριμένα δε του Ευρωπαϊκού Αναπτυξιακού Ταμείου (ΕΤΑ), μέσω είτε του αντίστοιχου εθνικού προγραμματισμού είτε του περιφερειακού προγραμματισμού, στο πλαίσιο της περιφέρειας της Δυτικής Αφρικής. Ο εισηγητής εκτιμά ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα - μεταξύ των οποίων ενδεχόμενη αναθεώρηση και αύξηση της συνιστώσας της συμφωνίας που αφορά την τομεακή ενίσχυση μαζί με τη δημιουργία άλλων και καλύτερων όρων για την PR\1062786.doc 7/8 PE557.215v02-00
αύξηση του ποσοστού απορρόφησης της ενίσχυσης αυτής προκειμένου να ακολουθηθεί εντελώς αντίστροφη πορεία αυτής που ακολουθήθηκε κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Κάποιες (ολίγες) θετικές εξελίξεις που έχουν σημειωθεί κατά τα τελευταία έτη δεν συνοδεύτηκαν από σταθερές προσπάθειες ώστε να μπορέσουν να ενταθούν και να παραγάγουν αισθητά αποτελέσματα. Όπως συμβαίνει και σε άλλες χώρες της περιοχής, θεωρείται απαραίτητη η βελτίωση της ποιότητας και της αξιοπιστίας της ενημέρωσης σχετικά με τα αλιεύματα και, γενικά, σχετικά με την κατάσταση διατήρησης των αλιευτικών πόρων, ενώ ταυτόχρονα από την πλευρά της Γουϊνέας Μπισάου πρέπει να αναπτυχθούν οι απαιτούμενες ικανότητες για κατανόηση της πληροφόρησης αυτής. Τέλος, ο εισηγητής υπογραμμίζει ότι το Κοινοβούλιο πρέπει να έχει άμεση και πλήρη πληροφόρηση, σε όλες τις φάσεις, των διαδικασιών των σχετικών με το Πρωτόκολλο ή με την ανανέωσή του. Προτείνεται η υποβολή άπαξ του έτους στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έκθεσης σχετικά με τα αποτελέσματα του πολυετούς τομεακού προγράμματος που αναφέρεται στο άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου, καθώς και σχετικά με την τήρηση της απαίτησης δήλωσης των αλιευμάτων. PE557.215v02-00 8/8 PR\1062786.doc