ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VΙΙ ΠΡΑΞΗ 128/2018 Θέμα :Ανάθεση σε ιδιώτη ανεξαρτήτων υπηρεσιών που αφορά σε αμοιβή για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών για το Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων του Δήμου Περίληψη Συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, οι οποίες συνιστούν κύρια καταστατική αρμοδιότητα του δημόσιου φορέα με τον οποίο αυτές συνάπτονται, είναι, μη νόμιμες. Μη νόμιμη η σχετική δαπάνη δεδομένου ότι οι ανωτέρω υπηρεσίες καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Δήμου, οι οποίες εντάσσονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα του, με αποτέλεσμα να υποκρύπτεται πρόσληψη προσωπικού κατά παράβαση των διατάξεων της Π.Υ.Σ. 33/2006, που ορίζει την εφαρμοστέα διαδικασία. ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΑΠΑΝΩΝ ΤΜΗΜΑ VΙΙ ΠΡΑΞΗ 128/2018 Αποτελούμενο από την Πρόεδρό του, Ελένη Λυκεσά, Σύμβουλο, και τους Ιωάννη Νταλαχάνη, Πάρεδρο, και Μαρία Κυπριωτάκη, Εισηγήτρια (εισηγήτρια). Γραμματέας: Ιωάννης Αθανασόπουλος, υπάλληλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Συνήλθε στο Κατάστημά του στις 12 Ιουνίου 2018, για να αποφανθεί αν πρέπει να θεωρηθεί το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου... Λασιθίου. Σκέφθηκε σύμφωνα με το νόμο Ι. Η Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Νομό Λασιθίου αρνήθηκε, με την 55/4.5.2018 πράξη της, να θεωρήσει το ανωτέρω χρηματικό ένταλμα πληρωμής, ποσού 1.550,00 ευρώ, που αφορά σε καταβολή μέρους αμοιβής για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών για το Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων του Δήμου, συνολικού ποσού 18.600,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.. Ως αιτιολογία πρόβαλε ότι οι ανωτέρω υπηρεσίες καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Δήμου, οι οποίες εντάσσονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα του, με αποτέλεσμα να υποκρύπτεται πρόσληψη προσωπικού κατά παράβαση των διατάξεων της Π.Υ.Σ. 33/2006, που ορίζει την εφαρμοστέα διαδικασία. Ο Δήμος επανυπέβαλε το ανωτέρω ένταλμα για θεώρηση υποστηρίζοντας τη νομιμότητα της δαπάνης, η Επίτροπος, όμως, ενέμεινε στην άρνησή της, με αποτέλεσμα να ανακύψει διαφωνία, για την άρση της οποίας νομίμως απευθύνεται, με την από 9.5.2018 έκθεσή της, προς το Κλιμάκιο. II. Α. Με το άρθρο 103 του Συντάγματος καθιερώνεται ο κανόνας της στελέχωσης των υπηρεσιών του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των Ν.Π.Δ.Δ. με μόνιμους υπαλλήλους προκειμένου να καλυφθούν οι πάγιες και διαρκείς ανάγκες τους, δηλαδή ανάγκες που δεν είναι ποσοτικά προσδιορισμένες και δεν έχουν πρόσκαιρο χαρακτήρα αλλά είναι μόνιμες ή ανακύπτουν επανειλημμένα. Τούτου παρέπεται ότι υπηρεσιακές ανάγκες των ανωτέρω φορέων μπορούν να καλυφθούν μέσω σύμβασης ανεξάρτητων υπηρεσιών με φυσικά πρόσωπα, υπό τον όρο ότι είναι ποσοτικά περιορισμένες και παροδικές. Αντιθέτως, στην περίπτωση σύναψης τέτοιων συμβάσεων για την αντιμετώπιση πάγιων και διαρκών αναγκών καταστρατηγείται ο ανωτέρω συνταγματικός κανόνας και το, σε συμφωνία με αυτόν, θεσπισθέν σύστημα πρόσληψης υπαλλήλων, αφού στην πραγματικότητα οι συμβάσεις αυτές
υποκρύπτουν πρόσληψη προσωπικού. Επομένως, δοθέντος ότι οι ανάγκες που ανακύπτουν από την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων των δημοσίων υπηρεσιών και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, όπως αυτές προσδιορίζονται από τις συστατικές τους ρυθμίσεις, είναι πάγιες και διαρκείς, αφού αποτελούν συνέπεια της συνήθους λειτουργικής δραστηριότητάς τους, συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών που έχουν ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, οι οποίες συνιστούν κύρια καταστατική αρμοδιότητα του δημόσιου φορέα με τον οποίο αυτές συνάπτονται, είναι, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, μη νόμιμες (Ε.Σ. VII Τμ. Πρ. 26/2015 και Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 86/2017, 112/2016). Β. Συναφώς, ο, εγκριθείς με την 13669/11/1.11.2011 (Β 2873) απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου... προβλέπει στο άρθρο 5 ότι το, υπαγόμενο στον Δήμαρχο, Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων «1. Σχεδιάζει και εισηγείται την επικοινωνιακή πολιτική για την προώθηση της αποστολής και των στόχων του Δήμου και ( ) σχεδιάζει και εισηγείται και προωθεί την εφαρμογή των προγραμμάτων των ενεργειών που είναι απαραίτητες για την υλοποίηση της επικοινωνιακής αυτής πολιτικής. 2. Οργανώνει και υλοποιεί κάθε είδους εκδηλώσεις του Δήμου (συνέδρια, συνελεύσεις, εορτές κλπ), καθώς και προγράμματα προβολής του έργου και των υπηρεσιών που παρέχει ο Δήμος. 3. Σχεδιάζει, εισηγείται και εφαρμόζει προγράμματα ενημέρωσης των πολιτών για τις επιδιώξεις, στόχους και υπηρεσίες του Δήμου με γενικό στόχο τη δραστηριοποίηση των πολιτών για την προώθηση των τοπικών συμφερόντων. 4. Παρακολουθεί συστηματικά τα δημοσιεύματα (έντυπα και ηλεκτρονικά) σχετικά με τις δραστηριότητες του Δήμου και ενημερώνει σχετικά τα όργανα διοίκησης και τις υπηρεσίες του Δήμου. 5. Τηρεί αρχείο των δημοσιεύσεων καθώς και των σχετικών απαντήσεων του Δήμου. 6. Διαχειρίζεται τις σχέσεις του Δήμου με τον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επιμελείται των δημοσιευμάτων και των δελτίων τύπου του Δήμου. 7. Επιμελείται των ενημερωτικών εκδόσεων ή εκπομπών του Δήμου στα ΜΜΕ». Σύμφωνα με τον
ως άνω Ο.Ε.Υ., όπως το άρθρο 23 αυτού τροποποιήθηκε με την 9653/17 Απόφαση της Συντονίστριας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης (Β 2978/ 30.8.2017), συναφώς προς τις παραπάνω αρμοδιότητες, στον Κλάδο ΔΕ Διοικητικού υπάρχουν έξι (6) κενές οργανικές θέσεις (από σύνολο είκοσι πέντε -25- θέσεων). IΙΙ. Στην υπό κρίση υπόθεση προκύπτουν τα ακόλουθα: Με τη 272/ 12.2.2018 Απόφαση του Δημάρχου... εγκρίθηκε η 2303/20/ 9.2.2018 μελέτη για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών για το Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων, κατ επίκληση της 2238/8.2.2018 Βεβαίωσης του Γραφείου Προσωπικού του Δήμου περί της μη στελέχωσης του παραπάνω Γραφείου (Τύπου) με προσωπικό. Σύμφωνα με τη μελέτη το αντικείμενο της υπηρεσίας συνίστατο σε 1) αναρτήσεις ενημερωτικών θεμάτων και προγραμμάτων στην ιστοσελίδα του Δήμου για την ενημέρωση των δημοτών, 2) απαντήσεις και διεκπεραιώσεις προς τους αρμόδιους των αιτημάτων - παραπόνων των πολιτών που υποβάλλονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, 3) ενημέρωση της Διοίκησης και των υπηρεσιακών παραγόντων για τα δημοσιεύματα που αφορούν τον Δήμο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, 4) επικοινωνία με δημοσιογράφους για τα θέματα του Δήμου και ενημέρωση των αρμόδιων δημοτικών φορέων και υπηρεσιακών παραγόντων, 5) δημοσιογραφική κάλυψη των δραστηριοτήτων για την ενημέρωση των πολιτών, 6) σύνταξη και αποστολή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου των δελτίων τύπου που αφορούν δραστηριότητες (δράσεις, προγράμματα κλπ) του Δήμου, του Δημάρχου, των δημοτικών οργανισμών και επιχειρήσεων, 7) διαχείριση των σχέσεων του Δήμου με τον ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και επιμέλεια των δημοσιευμάτων και δελτίων τύπου του Δήμου, 8) επιμέλεια των ενημερωτικών εκδόσεων ή εκπομπών του Δήμου στα ΜΜΕ, 9) τήρηση φωτογραφικού αρχείου και ενασχόληση με τη συγκέντρωση και διατήρηση ιστορικών αρχείων του Δήμου, και 10) προώθηση και ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας με αδελφοποιημένες ή προς αδελφοποίηση πόλεις του εξωτερικού. Η διάρκεια παροχής των ως άνω υπηρεσιών οριζόταν δωδεκάμηνη, αρχομένη από την υπογραφή της σύμβασης, και η σχετική
δαπάνη προϋπολογίσθηκε σε 15.000,00 ευρώ (12 μήνες Χ 1.250,00 ευρώ ανά μήνα Χ 1 άτομο) πλέον Φ.Π.Α. 3.600,00 ευρώ, τεκμαρτά με αντιστοιχία προς τις ακαθάριστες αποδοχές που θα λάμβανε υπάλληλος ΔΕ Διοικητικού του Δήμου, χωρίς προϋπηρεσία, με οκτάωρη ημερήσια απασχόληση. Κατόπιν υποβολής της 3546/ 5.3.2018 οικονομικής προσφοράς της... (συμπεριλαμβανομένου βιογραφικού σημειώματός της), μετά από την 513/7.3.2018 πρόσκληση του Δημάρχου, εγκρίθηκε η απευθείας ανάθεση σ αυτήν της συγκεκριμένης υπηρεσίας και υπογράφηκε η 3815/8.3.2018 σύμβαση, διάρκειας από 8.3.2018 έως 7.3.2019, έναντι αμοιβής 18.600,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., που θα καταβάλλονταν σε εννέα (9) ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Για την πληρωμή των υπηρεσιών της αναδόχου κατά το χρονικό διάστημα από 8.3.2018 έως 7.4.2018, εκδόθηκε το ήδη ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα. ΙV. Με δεδομένα όσα εκτέθηκαν πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ανατεθείσες με την από 8.3.2018 σύμβαση υπηρεσίες, συνιστάμενες κυρίως στην ενημέρωση του κοινού επί ζητημάτων που σχετίζονται με τον Δήμο (ανακοινώσεων, δράσεων και λοιπών συναφών ειδήσεων) μέσω σχετικών αναρτήσεων στην ιστοσελίδα του, σύνταξης και προώθησης δελτίων τύπου προς τους δημοσιογράφους και επικοινωνίας με τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, συγκαταλέγονται στις αρμοδιότητες του Γραφείου Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Ο.Ε.Υ. αυτού. Οι υπηρεσίες αυτές, ως εκ του αντικειμένου τους, δεν είναι ποσοτικά και χρονικά προσδιορισμένες, αφού ανάγονται στη συνήθη λειτουργική δραστηριότητα Γραφείου του Δήμου, ούτε απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις για την εκτέλεση τους, όπως προκύπτει από το ότι αφενός η σχετική δαπάνη προϋπολογίσθηκε με βάση τις αποδοχές υπαλλήλου ειδικότητας ΔΕ Διοικητικού χωρίς εμπειρία, αφετέρου η ανάδοχος είναι, σύμφωνα με το βιογραφικό σημείωμα που προσκόμισε, απόφοιτη Λυκείου. Δοθέντος ότι στο Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων δεν υπηρετεί προσωπικό, ο Δήμος όφειλε, προκειμένου να προβεί στη στελέχωσή του, να εφαρμόσει τη διαδικασία των άρθρων 2 και 3 της Π.Υ.Σ. 33/2006
(Α 280), η ισχύς της οποίας έχει παραταθεί έως 31.12.2018 (Π.Υ.Σ. 25/2017 - Α 199), για τη διενέργεια προσλήψεων και διορισμών κατ εξαίρεση του κανόνα περί αναστολής αυτών, ήτοι κατόπιν έγκρισης της αρμόδιας Επιτροπής και τήρησης των διατάξεων του ν. 2190/1994. Παρέπεται ότι η ανάθεση - αντιθέτως - αυτών σε τρίτο δυνάμει σύμβασης παροχής υπηρεσιών, ήτοι κατά καταστρατήγηση των παραπάνω διατάξεων, συνακόλουθα δε και του ίδιου του Συντάγματος, είναι μη νόμιμη, με συνέπεια η ερειδόμενη στη σύμβαση αυτή δαπάνη να είναι, ομοίως, μη νόμιμη. Αβάσιμα δε προβάλλεται από τον Δήμο, προκειμένου να τεκμηριωθεί η εξειδικευμένη φύση των ελεγχόμενων υπηρεσιών ως δικαιολογητικός λόγος για την ανάθεσή τους σε τρίτο, ότι η παροχή τους προϋποθέτει απασχόληση πλέον του νόμιμου ωραρίου, καθόσον η έννοια της εξειδίκευσης συνέχεται με την εξειδικευμένη γνώση ή τον τεχνικό εξοπλισμό που απαιτείται για την εκτέλεση της υπηρεσίας και όχι με το απαιτούμενο ωράριο απασχόλησης. V. Κατ ακολουθία όσων ανωτέρω εκτέθηκαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι το..., οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου..., ποσού 1.550,00 ευρώ, δεν πρέπει να θεωρηθεί. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΕΛΕΝΗ ΛΥΚΕΣΑ ΜΑΡΙΑ ΚΥΠΡΙΩΤΑΚΗ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ