Διαμορφώνοντας το εθνικό πλαίσιο διαλειτουργικότητας στην υγεία Δυναμική ανάπτυξης από την εφαρμογή της διαλειτουργικότητας Δημήτριος Γ. Κατεχάκης, MS, PMP Επικεφαλής Κέντρου Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας (CeHA), Εργαστήριο Υπολογιστικής Βιοϊατρικής (CBML), Ινστιτούτο Πληροφορικής (ΙΠ, ICS), Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ, FORTH) Γενικός Γραμματέας, Ελληνικός Σύνδεσμος Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ, HHIA) Γενικός Γραμματέας, HL7 Hellas Αθήνα, 16 Απριλίου 2019
16.04.2019 Διαμορφώνοντας το εθνικό πλαίσιο διαλειτουργικότητας στην υγεία Ψηφιακές υπηρεσίες υγείας στην Ελλάδα Νοσοκομεία (Δημόσια και Ιδιωτικά) Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Εφαρμογές Τηλεματικής ΟΠΣΥ Ερευνητικά έργα (μη κλινικές εφαρμογές, π.χ. για κλινικές δοκιμές) Πρωτοβουλίες Υγειονομικών Περιφερειών Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΕΟΠΥΥ (eδαπυ, Αναγγελία Εισόδου/ Εξόδου, Αιμοκαθάρσεις, Ακτινοθεραπείες, Μητρώα Νοσημάτων, κλπ) Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΗΔΙΚΑ (ΣΗΣ, ΑΤΛΑΣ, e-ραντεβού, Ιατρικός Φάκελος, κλπ) Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας Υπουργείου Υγείας (Bi- Health) Διασυνοριακές Υπηρεσίες (CEF, ehdsi, κλπ)
Κάποια σημαντικά ζητήματα μη συμφωνημένη ορολογία συστηματική παράκαμψη προβλεπόμενων διαδικασιών μη ορθή χρήση των διαθέσιμων προτύπων (π.χ. HL7, ICD10) γενική έλλειψη ενημέρωσης για τα οφέλη, τους κινδύνους και τις οργανωτικές επιπτώσεις των ΤΠΕ έλλειψη προτύπων σήμανσης ποιότητας οι μονάδες υγείας και οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων δεν είναι σε θέση να ζητήσουν συμμόρφωση διαλειτουργικότητας να την επικυρώσουν και να την επιβάλλουν Έλλειψη πλαισίου διαλειτουργικότητας και υποστηρικτικών εργαλείων 3
Βήματα προς ένα ολοκληρωμένο μητρώο Για την παροχή ολοκληρωμένων λύσεων φροντίδας, πρέπει να μπορέσουν να διασυνδεθούν όλα τα μέρη στα οποία παρέχεται υγειονομική περίθαλψη Refined ehealth European Interoperability Framework http://ec.europa.eu/health/ehealth/docs/ev_20151123_co03_en.pdf 4
Health IT Predictions for Europe Lesson 1: It s the patient, stupid! Lesson 2: EMR-maturity is (still) an important factor to prioritize ehealth projects. Lesson 3: IT security and inadequate IT budgets are a critical combination. Lesson 4: Successful digital transformation is a team play, and your CIO might need some further support. Lesson 5: It s the same (good) old story: Innovative and mature ehealth can be found in the Nordics and the Netherlands. [Ref: Annual European ehealth Survey 2018 HIMSS Europe. https://www.himss.eu/content/annual-european-ehealth-survey-2018] 5
Τι σημαίνει ανάπτυξη ΗΦΥ στο ΕΣΥ Ύπαρξη ολοκληρωμένου οράματος για την παροχή φροντίδας υγείας στη χώρα δημιουργία κριτηρίων και προδιαγραφών επιλογής συστημάτων ΗΦΥ διασφάλιση προστασίας προσωπικών δεδομένων (διαχείριση συγκατάθεσης) Τυποποίηση της ποιότητας με βάση τις διεθνείς πρακτικές πιστοποίηση για λειτουργικότητα (από τρίτο, ανεξάρτητο οργανισμό) πιστοποίηση για διαλειτουργικότητα (κατά το παράδειγμα του ΙΗΕ) Η εφαρμογή και χρήση του ΗΦΥ αναμένεται να οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων εφαρμογών και υπηρεσιών με απώτερο στόχο την υλοποίηση ενός βιώσιμου συστήματος υγείας, με καλύτερες υπηρεσίες φροντίδας προς τους πολίτες. [Ref: A. Kouroubali, D. G. Katehakis, A. Berler, M. Tsiknakis: Electronic Health Record: Application Proposal for the National Health System Bodies. Foundation for Research and Technology - Hellas, Institute of Computer Science, Technical Report 431 (FORTH-ICS/ TR-431), Heraklion, Crete, Greece, July 2012 (in Greek). http://www.ics.forth.gr/tech-reports/2012/2012.tr431_ehr.pdf ] 6
Βασικές αρχές διαλειτουργικότητας Ανοικτός χαρακτήρας Διαφάνεια Δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης Τεχνολογική ουδετερότητα και φορητότητα των δεδομένων Λειτουργία με επίκεντρο τον χρήστη Ένταξη και προσβασιμότητα Ασφάλεια και προστασία της ιδιωτικής ζωής Πολυγλωσσία Επικουρικότητα και αναλογικότητα Διοικητική απλούστευση Διατήρηση των πληροφοριών Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας e.g. ReEIF Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή, COM(2017) 134 Final, Βρυξέλλες 23.03.2017, ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, Ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας Στρατηγική εφαρμογής. {SWD(2017) 112 final} {SWD(2017) 113 final} 7
Εννοιολογικό μοντέλο για την παροχή ολοκληρωμένων δημόσιων υπηρεσιών 1 3 1 Διακυβέρνηση διαλειτουργικότητας Αναφέρεται στις αποφάσεις σχετικά με τα πλαίσια διαλειτουργικότητας, τις θεσμικές ρυθμίσεις, τις οργανωτικές δομές, τους ρόλους και τις ευθύνες, τις πολιτικές, τις συμφωνίες και άλλες πτυχές της διασφάλισης και της παρακολούθησης της διαλειτουργικότητας σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο. 2 Οργανωτική διαλειτουργικότητα 2 Αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιες διοικήσεις ευθυγραμμίζουν τις επιχειρησιακές διαδικασίες, τις ευθύνες και τις προσδοκίες τους με κοινούς και αμοιβαία επωφελείς στόχους. 3 Ολοκληρωμένη Διακυβέρνηση Δημόσιας Υπηρεσίας [Πηγή: New European Interoperability Framework, Promoting seamless services and data flows for European public administrations] Οι ολοκληρωμένες δημόσιες υπηρεσίες αναφέρονται στο αποτέλεσμα της συγκέντρωσης κυβερνητικών υπηρεσιών, ώστε οι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αυτές με μια ενιαία και απρόσκοπτη εμπειρία βασισμένη στις επιθυμίες και τις ανάγκες τους.
Διευκόλυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού για την ενδυνάμωση του πολίτη Ζητήματα Φροντίδα με επίκεντρο τον πολίτη Πολυπλοκότητα οικοσυστήματος Δεδομένα προσωπικής υγείας Περιορισμένη διαλειτουργικότητα Νομικοί περιορισμοί Κατακερματισμένες υποδομές και πρότυπα Έργα ηλεκτρονικής υγείας New European Interoperability Framework 1 αναθεωρημένο εννοιολογικό μοντέλο 12 αρχές, 47 συστάσεις 4 επίπεδα: Νομικό, Οργανωτικό, Σημασιολογικό, Τεχνικό Διακυβέρνηση Λήπτες αποφάσεων και δικαιούχοι Οφέλη για την Ενδυνάμωση του Πολίτη Εξοικονόμηση χρόνου Αυξημένη διαφάνεια Εξοικονόμηση κόστους Καλύτερη ποιότητα δεδομένων και διαθεσιμότητα Υψηλότερα επίπεδα ικανοποίησης Βελτιωμένη συμμόρφωση Καλύτερη λήψη αποφάσεων Βελτιωμένα αποτελέσματα για την υγεία Καινοτομία [Ref: Kouroubali, A., Katehakis, D.G., The New European Interoperability Framework as a Facilitator of Digital Transformation for Citizen Empowerment, Journal of Biomedical Informatics (2019), Elsevier Inc., doi: https://doi.org/10.1016/j.jbi.2019.103166 ]
Κάποιες παρανοήσεις Ένα πλαίσιο ταιριάζει σε όλους Όλοι πρέπει να χρησιμοποιούν το ίδιο σύστημα Η διαλειτουργικότητα είναι δύσκολη Η διαλειτουργικότητα είναι ακριβή Είναι μία μόδα που θα περάσει Οι ασθενείς δεν θέλουν να μοιράζονται τα αρχεία τους Υπάρχει μόνο ένα πρότυπο με το οποίο μπορούμε να ζήσουμε Αν εγκαταλείψω τον έλεγχο των δεδομένων μου, θα χάσω ασθενείς Το ISO/HL7 10781:2015 FM είναι ο νέος φάκελος υγείας για τη χώρα μας Η απόφαση EU 2015/1302/28.07.2015 ορίζει κανόνες συμμόρφωσης Υπάρχει ανάγκη για έγκυρη πληροφόρηση
Χωρίς διαλειτουργικότητα η υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων για την υγεία και τη φροντίδα θα παραμείνει προβληματική Τα καλύτερα ΣΗΜΕΡΑ κλινικά ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ αποτελέσματα δε θα ΥΠΑΡΧΕΙ! προκύψουν Οι βελτιωμένες εμπειρίες ασθενών δε θα έρθουν Καλύτερες και ταχύτερες Σε σημαντικό ροές εργασίας βαθμό! δε θα προκύψουν Όχι όμως όπως θα την επιθυμούσαμε! Διασφάλιση της συνέχειας στη φροντίδα δε θα υπάρξει Οι όποιες ψηφιακές Εξακολουθούν λύσεις να δε υπάρχουν θα είναι σημαντικά, συντηρήσιμες Η μείωση των δαπανών χρόνια που ζητήματα! συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη για τους ιδιώτες και τα νοικοκυριά δε θα προκύψουν Η συνολικότερη βελτίωση της ποιότητας ζωής δε θα έρθει 11
Γιατί χρειάζεται το πλαίσιο διαλειτουργικότητας στην υγεία; Για επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού της υγειάς και της περίθαλψης Για επίτευξη ευρύτερης διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών ηλεκτρονικής υγείας Για καλλίτερη υποστήριξη της έρευνας, της ανάπτυξης και της καινοτομίας Για περισσότερη διαφάνεια Δυναμική ανάπτυξης περισσότερο αποτελεσματική και έγκαιρη θεραπεία βελτίωση της ποιότητας της φροντίδας διασφάλιση της συνέχειας της περίθαλψης ενίσχυση της ιατρικής έρευνας συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες προστασίας δεδομένων υποστήριξη της αποτελεσματικότητας και της βιωσιμότητας του εθνικού συστήματος υγείας
Κάποια μηνύματα ΕΠΔ: Βασικές αρχές διαλειτουργικότητας Ανοικτός χαρακτήρας Διαφάνεια Δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης Τεχνολογική ουδετερότητα και φορητότητα των δεδομένων ΕΠΔΥ: Εθνικό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας στην Υγεία Όταν υπάρχουν διαφανείς πολιτικές και κατάλληλες πρωτοβουλίες, η διαλειτουργικότητα μπορεί να επιταχύνει την πρόοδο. Η διακυβέρνηση της διαλειτουργικότητας καθιερώνει τα θεμέλια για τη βιωσιμότητα των σχετικών πρωτοβουλιών. Οι θέσπιση αρχών είναι περισσότερο σημαντική από την επιλογή τεχνολογιών. Προκλήσεις: Η συστράτευση όλων των εμπλεκομένων για την ανάπτυξη της απαιτούμενης κουλτούρας Η ανάπτυξη στελεχιακού δυναμικού για την υποστήριξη της προσπάθειας σε όλα τα επίπεδα Η ανάπτυξη του ΕΠΔΥ και συνδυασμός αυτού με έναν οδικό χάρτη και σχετικές πρωτοβουλίες
Διαμορφώνοντας το εθνικό πλαίσιο διαλειτουργικότητας στην υγεία Δυναμική ανάπτυξης από την εφαρμογή της διαλειτουργικότητας Δημήτριος Γ. Κατεχάκης, MS, PMP Επικεφαλής Κέντρου Εφαρμογών και Υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Υγείας (CeHA), Εργαστήριο Υπολογιστικής Βιοϊατρικής (CBML), Ινστιτούτο Πληροφορικής (ΙΠ, ICS), Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ, FORTH) Γενικός Γραμματέας, Ελληνικός Σύνδεσμος Πληροφορικής Υγείας (ΕΣΠΥ, HHIA) Γενικός Γραμματέας, HL7 Hellas Αθήνα, 16 Απριλίου 2019