ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΤΟΥΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Βραχυπρόθεσμη Χρήμα & υποκατάστατα προϊόντα ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΑ Διάρκεια ως 1 έτος ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑ Διάρκεια > έτους Μικρός πιστωτικός κίνδυνος χρεογράφων Εύκολα ρευστοποιήσιμα Άντληση κεφαλαίων μεσο /μακροπρόθεσμης διάρκειας για επιχειρήσεις & δημόσιο Έκδοση και διάθεση Μετοχών & Ομολογιών Ποικιλία κινδύνου, διάρκειας, διαπραγματευσιμότητας και δυνατότητας ρευστοποίησης

ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ ΤΙΤΛΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΕΚΤΟΣ ΚΥΚΛΟΥ (OTC)

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΓΟΡΩΝ: τόπος ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Εποπτεύονται και ρυθμίζονται από εθνικές αρχές και φορείς, υπόκεινται δε στην εθνική ή τοπική νομοθεσία. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Είναι αυτορυθμιζόμενες αν και οι συμμετέχοντες φορείς υπόκεινται σε εθνικές ρυθμίσεις και θεσμικά πλαίσια

ΔΙΑΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Ή ΑΓΟΡΑ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ

ΔΙΑΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Η ΑΓΟΡΑ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΖΗΤΟΥΝ ή ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΡΕΥΣΤΑ ΤΟΥΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ

ΔΙΑΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Η διατραπεζική αγορά προσφέρει μεγάλη ρευστότητα μηχανισμό διαμόρφωσης επιτοκίων

E U R I B O R EURO INTERBANK OFFERED RATE Επιτόκιο των διατραπεζικών προθεσμιακών καταθέσεων σε Ευρώ, διάρκειας 7ημερών έως 12μηνών.

E U R I B O R Υπολογίζεται πάντοτε: με βάση τα επιτόκια 48 τραπεζών ως ο μέσος όρος των τιμών (επιτοκίων) με έτος υπολογισμού των 360 ημερών

Ε Ο Ν Ι Α EURO OVERNIGHT INDEX AVERAGE Μέσο Ευρωπαϊκό επιτόκιο μίας ημέρας που υπολογίζεται με βάση τα αντίστοιχα επιτόκια των τραπεζών που συμμετέχουν στη διαμόρφωση του Euribor

ΑΓΟΡΑ ΟΜΟΛΟΓΩΝ

ΟΜΟΛΟΓΑ Ενα χρηματοοικονομικό προϊόν του οποίου ο εκδότης (issuer,debtor,borrower) υπόσχεται να πληρώσει στον επενδυτή (lender,investor) το ποσό που δανείστηκε συν τους τόκους για την περίοδο δανεισμού (διάρκεια). Τα ομόλογα έχουν διάρκεια μεγαλύτερη των 2 ετών και συνήθων πληρώνουν ένα σταθερό ποσό (τοκομερίδιο coupon) ετήσια ή εξαμηνιαία ή όπως αλλιώς καθορίζεται από τους όρους της έκδοσης. Η αξία που πληρώνεται στη λήξη (maturity) είναι η Ονομαστική Αξία (Principal value-face value-redemption value-maturity value).

ΤΥΠΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ (1) Καταβολή τοκομεριδίου Σταθερού επιτοκίου (Fixed coupon) Κυμαινόμενου επιτοκίου (FRN s) Μηδενικού επιτοκίου (Zero coupon) Εντοκα γραμμάτια Διάρκεια 1-5 έτη ->Βραχυχρόνια 5-12 έτη -> Ενδιάμεσα 12 και πλέον έτη -> Μακροχρόνια

Λήξη ΤΥΠΟΙ ΟΜΟΛΟΓΩΝ (2) Ομόλογα σταθερής χρονικής διάρκειας Callable bonds->ο εκδότης έχει το δικαίωμα να αποσύρει όλο ή μέρος του δανείου πριν τη λήξη. Putable bond -> ο επενδυτής έχει δικαίωμα να πουλήσει στον εκδότη το ομόλογο σε συγκεκριμένη τιμή και ημερομηνία (πριν τη λήξη). Μετατρέψιμο (convertible) δικαίωμα του εκδότη ή του επενδυτή να αντικαταστήσει το ομόλογο με μετοχές σύμφωνα με τους όρους της έκδοσης.

ΕΚΔΟΤΕΣ ΟΜΟΛΟΓΩΝ Η Κυβέρνηση ενός κράτους (sovereign) Ενας διεθνής οργανισμός (supranational) Ενας δήμος (municipal) Μια επιχείρηση (corporate) Μια τράπεζα.

Πιστωτικός Κίνδυνος. Εταιρείες όπως οι Moody s, η Standard & Poors κ.ά, αξιολογούν τους εκδότες βάσει του πιστωτικού τους κινδύνου: S&P MOODY S Best quality AAA Aaa High Quality AA Aa A A Upper medium grade BBB Baa Medium grade BB Ba B B Junk bonds CCC Caa CC Ca C C

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΓΟΡΑ

Οι ονομαστικές μετοχές ή ονομαστικά αποθετήρια έγγραφα φέρουν την επωνυμία της εκδότριας εταιρείας την ποσότητα μετοχών τα στοιχεία κατόχου μετοχών Η εκδότρια εταιρεία τηρεί μητρώο μετόχων Υπάρχουν έξοδα μεταβίβασης Οι μετοχές δεν φέρουν μερισματαποδείξεις (κουπόνια). Οι ανώνυμες μετοχές ή ανώνυμα αποθετήρια έγγραφα φέρουν την επωνυμία της εκδότριας εταιρείας την ποσότητα μετοχών φέρουν μερισματαποδείξεις (κουπόνια). Η μεταβίβαση τους πραγματοποιείται με αγοραπωλησία μέσω του Χ.Α.Α. ή με απλή παράδοση των τίτλων. Οι κοινές μετοχές ενσωματώνουν τα εξής δικαιώματα και οι κάτοχοί τους συμμετέχουν : 1. στα κέρδη της εταιρείας (μέσω των διανεμομένων μερισμάτων) 2. στη Διοίκηση (μέσω της ψήφου στη Γενική Συνέλευση των μετόχων) 3. στη διανομή τυχόν υπολειμματικής περιουσίας της επιχείρησης σε περίπτωση διάλυσής της. 4. με προτεραιότητα σε περίπτωση Αύξησης του Μετοχικού της Κεφαλαίου. Οι προνομιούχες μετοχές ενσωματώνουν τα δικαιώματα 1,3, 4 αλλά οι κάτοχοί τους απολαμβάνουν επιπλέον προνόμια όπως: 1. Προτεραιότητα έναντι των κατόχων κοινών μετοχών στη διανομή μερίσματος ή σωρευτικού μερίσματος. 2. Προτεραιότητα έναντι των κατόχων κοινών μετοχών στο προϊόν εκκαθάρισης της περιουσίας της επιχείρησης για το ισόποσο της ονομαστικής τους αξίας.

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ o Μεγάλη Κεφαλαιοποίηση Συγκέντρωση Εντολών (10:00 10:28) Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (10:28 10:30) Συνεχής Διαπραγμάτευση (10:30 13:45) o Συγκέντρωση Εντολών (13:45 13:58) Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (13:58 14:00) Συνεχής Διαπραγμάτευση (14:00 16:30) Συγκέντρωση εντολών (16:30 16:43), o Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (16:43 16:45), o Φάση κλεισίματος (16:45 17:00) o Μεσαία και Μικρή Κεφαλαιοποίηση Συγκέντρωση Εντολών (10:00 10:28) Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (10:28 10:30) Συνεχής Διαπραγμάτευση (10:30 12:00) o Συγκέντρωση Εντολών (12:00 13:58) Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (13:58 14:00) Συνεχής Διαπραγμάτευση (14:00 16:30) Συγκέντρωση εντολών (16:30 16:43), o Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (16:43 16:45), o Φάση κλεισίματος (16:45 17:00) o

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΜΕΤΟΧΩΝ o Ειδικών Χρηματιστηριακών Χαρακτηριστικών Συγκέντρωση Εντολών (10:00 12:28) Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (12:28 12:30) o Συνεχής Διαπραγμάτευση (12:30 13:30) Υπό Επιτήρηση Συγκέντρωση Εντολών (10:00 12:28) Δημοπρασία σε τυχαίο χρόνο (12:28 12:30) o Συνεχής Διαπραγμάτευση (12:30 13:30) o Υπό Αναστολή

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ Για όλες τις μετοχές, ελάχιστη μονάδα διαπραγμάτευσης είναι η μονάδα (1 μετοχή) ΟΡΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ o Μεγάλη, (+/- 30%, ) o Μεσαία και Μικρή Κεφαλαιοποίηση (+/- 10%, αναπροσαρμοζόμενα σε +/- 20%) o Ειδικών Χρηματιστηριακών Χαρακτηριστικών και υπό Επιτήρηση (+/- 10%, αναπροσαρμοζόμενα σε +/- 20%)

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΝΤΟΛΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΙΜΗ 1. Ελεύθερη εντολή (Market Order - MKT) 2. Οριακή εντολή (Limit Order - LΜΤ) 3. Εντολή στην τιμή Ανοίγματος (At The Open ATO) 4. Εντολή Στο Κλείσιμο (At the Close ATC) 5. Ανοιχτή εντολή πώλησης (Short selling) 6. Εντολή αγοράς για κλείσιμο θέσης ανοιχτής πώλησης (Short buy). 25

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΕΝΤΟΛΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ 1. Εντολή Ημερήσια (Good For Day - GFD) 2. Εντολή Έγκυρη μέχρι να ακυρωθεί (Good Till Cancel - GTC) 3. Εντολή Έγκυρη μέχρι ημερομηνία (Good Till Date - GTD) 26

Εντολές με συνθήκη 1. Συνθήκη «ΣΤΟΠ» 2. Συνθήκη «Άμεση ή Ακύρωση» (Immediate Or Cancel IOC) 3. Συνθήκη «Εκπλήρωση ή Ακύρωση» (Fill Or Kill - FOK) 4. Συνθήκη «Όλα ή Τίποτα» (All Or None AON) 5. Συνθήκη «Εκτέλεση και καταχώρηση» (Fill and Store FAS) 6. Συνθήκη «Σε Πολλαπλάσιο» (Multiples Of MO) 7. Συνθήκη «Με Ελάχιστο Μέγεθος» (Minimum Fill MF) 27

ΜΕΓΙΣΤΑ ΟΡΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΙΜΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ 1. Μετοχές Μεγάλης Κεφαλαιοποίησης: Στατικό όριο: ± 30% επί της τιμής εκκίνησης 2. Μετοχές Μεσαίας & Μικρής Κεφαλαιοποίησης, Μετοχές Ειδικών Χρηματιστηριακών Χαρακτηριστικών και Μετοχές Επιτήρησης: Κλιμακούμενο Πρώτο όριο διακύμανσης της τιμής: ± 10% Μετά από 15 λεπτά της ώρας, το όριο ημερήσιας διακύμανσης επεκτείνεται στο ± 20%. 3. Δικαιώματα επί μετοχών, Μετοχές εταιρειών που εισάγονται για πρώτη φορά και Επαναδιαπραγμάτευση μετοχών που τελούσαν υπό 28

ΜΕΓΙΣΤΑ ΟΡΙΑ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗΣ ΤΙΤΛΩΝ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΡΙΔΙΩΝ Δ.Α.Κ. 1. ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ: ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΗ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ 2. ΜΕΡΙΔΙΑ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΙΜΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (EXCHANGE TRADED FUNDS): Στατικό όριο: ± 30% επί της τιμής εκκίνησης 29

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΕΤΟΧΩΝ Μακροοικονομικό περιβάλλον Μικροοικονομικό περιβάλλον Θεμελιώδης ανάλυση Τεχνική ανάλυση Ψυχολογία επενδυτών Ρευστότητα αγοράς Διεθνές οικονομικό περιβάλλον Γεωπολιτικό σκηνικό

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ 31

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ Μετράνε την απόδοση της αγοράς συνολικά ή ενός τμήματός της Αποτελούν ένα μέσο αριθμητικό ή ένα μέσο σταθμικό όρο. 32

Είδη χρηματιστηριακών δεικτών Δείκτες που αντιπροσωπεύουν το σύνολο μιας χρηματιστηριακής αγοράς Κλαδικοί Δείκτες που περιλαμβάνουν μετοχές ενός συγκεκριμένου εύρους κεφαλαιοποίησης Δείκτες που περιλαμβάνουν μετοχές ειδικών χαρακτηριστικών 33

Δείκτες Χρηματιστηρίου Αθηνών Γενικός Δείκτης Δείκτης Συνολικής Απόδοσης Γενικού Δείκτη Δείκτης Όλων των Μετοχών Δείκτης Υψηλής Κυκλοφοριακής Ταχύτητας 34

Δείκτες FTSE / XA FTSE/XA 20 FTSE/XA Mid 40 FTSE/XA Small Cap 80 FTSE/XA 140 35

ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΕΙΚΤΕΣ DOW JONE 30 NIKKΕΙ 225 DAX 30 CAC 40 FTSE 100

2 + 2 = 5-1 Βασικοί κανόνες συμπεριφοράς ενός επενδυτή χρηματιστηρίων. Απόψεις του γκουρού των διεθνών αγορών Αντρέ Κοστολάνι Στο χρηματιστήριο οι σωστές απόψεις, πάντα, στο τέλος επαληθεύονται αλλά αφού συνήθως έχουν παρεμβληθεί κάποια εμπόδια που βάζουν σε δοκιμασία την πρόβλεψή μας. Το μυστικό της επιτυχίας στο χρηματιστήριο εκτός από τις σωστές επιλογές, είναι και η υπομονή. Δεν πουλάμε υπό καθεστώς πανικού στο limit down Τα limit up προμηνύουν το τέλος της κούρσας ανόδου και τα limit down εκτονώνουν γρηγορότερα μια αρνητική συγκυρία. Όταν οι άλλοι πωλούν πανικόβλητοι εμείς αγοράζουμε. Επιλεκτικές και συγκρατημένες αγορές έχοντας σταθμίσει τον παράγοντα κίνδυνο. Προτιμούμε φθηνές και καλές μετοχές. Μετοχές με άριστα οικονομικά μεγέθη και καλές προοπτικές. Αξιοποιούμε τις ευκαιρίες για αναδιάρθρωση Ανάλογα με το πώς εκτιμούμε ότι θα εξελιχθούν οι καταστάσεις. Διατηρούμε ρευστότητα σε πρώτη ζήτηση. Στις περιπτώσεις αυτές the cash is the king. Διατηρούμε 30% του χαρτοφυλακίου σε ρευστό.

ΑΓΟΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ

ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ (ΣΜΕ) FUTURES ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΣΗΣ OPTIONS FORWARDS (O.T.C.) WARRANDS (O.T.C.)

ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

FUTURES ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ

ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ (FUTURES) Σε ένα ΣΜΕ δύο μέρη συμφωνούν δεσμευτικά στην παράδοση του υποκειμένου προϊόντος σε μια συμφωνημένη τιμή (διακανονισμός ή τιμή συμβολαίου) σε καθορισμένη μελλοντική ημερομηνία.

ΣΥΜΒΟΛΑΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ (FUTURES) Οι δύο βασικές θέσεις στις μελλοντικές συναλλαγές είναι : ΘΕΣΗ ΑΓΟΡΑΣ Σ Μ Ε ΘΕΣΗ ΠΩΛΗΣΗΣ Σ Μ Ε

OPTIONS ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (OPTIONS) ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΛΛΑ ΟΧΙ Η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ Ο ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙ Η ΝΑ ΠΩΛΗΣΕΙ ΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟ CALL OPTION : ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΓΟΡΑΣ PUT OPTION : ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΩΛΗΣΗΣ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (OPTIONS) ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΓΟΡΑΣ = ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΩΛΗΣΗΣ : ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΠΟΥΛΗΣΕΙ ΤΟ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ

ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ (OPTIONS) ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΑΓΟΡΑΣ (LONG CALL) ΑΓΟΡΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΠΩΛΗΣΗΣ (LONG PUT) ΠΩΛΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΑΓΟΡΑΣ (SHORT CALL) ΠΩΛΗΣΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΠΩΛΗΣΗΣ (SHORT PUT)