ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θέυα πτυχιακής εργασίας: Ανάλυση Χρηματοοικονομικών καταστάσεων των τραπεζών Αγροτικής και Πειραιώς την τελευταία πενταετία. Υποβληθείσα στην Καθηγήτρια Τσισινού Αικατερίνη από την σπουδάστρια ΝΑΣΟΥ ΜΑΡΙΑ (Βενιζέλου 54Β, 65403 Καβάλα) Έναρξη: Παράδοση: Ιανουάριος 2010 Νοέμβριος 2010 Καβάλα 2010 ι

Πίνακας Περιεχομένων Πίνακας Περιεχομένων...ii 1. Εισαγωγή...1 2. Οικονομική κατάσταση 2005-2009...3 3. Ιστορική Αναδρομή- Δραστηριότητες...8 3.1. Όμιλος Atebank...8 3.2. Όμιλος Πειραιώς...11 4. Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Μεγεθών...18 4.1. Σκοποί της ανάλυσης- πεδία έρευνας... 19 4.2. Ανάλυση Απολύτων Μεγεθών...20 4.2.1. Απόλυτα Μεγέθη τη ς Atebank...21 4.2.2. Απόλυτα Μεγέθη της Τράπεζας Πειραιώς...27 4.3. Κάθετη ανάλυση...32 4.3.1. Κάθετη ανάλυση στον Ισολογισμό...33 4.3.2. Ισολογισμός- Κάθετη Ανάλυση της Atebank...35 4.3.3. Ισολογισμός- Κάθετη Ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς...38 4.3.4. Κάθετη ανάλυση στα Αποτελέσματα Χρήσης...41 4.3.5. K.A.X.- Κάθετη Ανάλυση της Atebank...42 4.3.6. K.A.X.- Κάθετη Ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς...44 4.4. Οριζόντια ανάλυση...45 4.4.1. Οριζόντια ανάλυση στον Ισολογισμό...46 4.4.2. Ισολογισμός- Οριζόντια Ανάλυση της Atebank...47 4.4.3. Ισολογισμός- Οριζόντια Ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς...50 4.4.4. Οριζόντια ανάλυση στα Αποτελέσματα Χρήσης...52 4.4.5. K.A.X.- Οριζόντια Ανάλυση της Atebank...53 4.4.6. K.A.X.- Οριζόντια Ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς...55 5. Αριθμοδείκτες...57 5.1. Δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (Return on Equity,ROE)...59 5.1.1. Δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Atebank...59 5.1.2. Δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Τράπεζας Πειραιώς...60 5.2. Δείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού (Return on Assets, ROA)...60 5.2.1. Δείκτη ς αποδοτικότητας ενεργητικού Atebank...61 5.2.2. Δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Τράπεζας Πειραιώς...61 5.3. Δείκτης κόστους εσόδων (Cost to income ratio)...63 5.3.1. Δείκτης κόστους εσόδων της Atebank...63 5.3.2. Δείκτης κόστους εσόδων της Τράπεζας Πειραιώς...63 ii

5.4. Δείκτης επιτοκιακού περιθωρίου (Net Interest Margin, NIM)...63 5.4.1. Δείκτης επιτοκιακού περιθωρίου της Atebank...64 5.4.2. Δείκτης επιτοκιακού περιθωρίου της Τράπεζας Πειραιώς...64 5.5. Κεφαλαιακή Επάρκεια...64 5.5.1. Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας της Atebank...67 5.5.2. Δείκτης Κεφαλαιακής Επάρκειας της Τράπεζας Πειραιώς...68 5.6. Ρευστότητα...69 5.6.1. Δείκτης Ρευστότητας της Atebank...70 5.6.2. Δείκτης Ρευστότητας της Τράπεζας Πειραιώς...70 5.7. Ποιότητα Ενεργητικού...71 5.7.1. Δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL Ratio)...73 5.7.2. Δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων της Atebank...74 5.7.3. Δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων της Τράπεζας Πειραιώς...74 6. Χρηματιστηριακή Πορεία Μετοχής...76 6.1. Μετοχή Ateb ank...76 6.2. Μετοχή Τράπεζας Πειραιώς...77 7. Συμπεράσματα...79 7.1. Atebank...79 7.2. Τράπεζα Πειραιώς...80 8. Βιβλιογραφία...81 iii

1. Εισαγωγή Το χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτελεί, χωρίς αμφιβολία, έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες της οικονομίας όλων των χωρών. Σύμφωνα με έρευνα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου το 20061, οι τράπεζες αποτελούν κυρίαρχο μέρος του χρηματοοικονομικού τομέα κάθε χώρας, για παράδειγμα στην Ελλάδα το 76% του συνολικού ενεργητικού του χρηματοοικονομικού τομέα ανήκει στις τράπεζες. Ο όρος τράπεζα μπορεί να αναφέρεται σε ένα ευρύ πλήθος χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων, από οργανισμούς για καταθέσεις και δάνεια μέχρι και τις μεγάλες moneycenter εμπορικές τράπεζες των ΗΠΑ, ή από τις μικρότερες συνεταιριστικές τράπεζες μιας πόλης μέχρι τις μεγάλες μετοχικές τράπεζες της Αγγλίας2. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες έχουν μεγάλες τοπικές τράπεζες με την προσθήκη τριών με πέντε διεθνών τραπεζών. Οι τράπεζες διακρίνονται από τα υπόλοιπα είδη χρηματοοικονομικών εταιρειών, για την παροχή καταθετικών και δανειακών προϊόντων. Τα καταθετικά προϊόντα εξοφλούνται εν ζητήσει ή έπειτα από κάποια ειδοποίηση. Οι καταθέσεις αποτελούν υποχρεώσεις για τις τράπεζες, οι οποίες πρέπει να τις διαχειριστούν, αν η τράπεζα προσδοκά σε μεγιστοποίηση του κέρδους της. Παρόμοια, οι τράπεζες διαχειρίζονται το ενεργητικό τους που αποτελείται κυρίως από τα δάνεια. Επομένως, η κύρια δραστηριότητά τους είναι η διαμεσολάβηση ανάμεσα στους καταθέτες και τους δανειολήπτες. Η δεύτερη κύρια δραστηριότητα των τραπεζών είναι η προσφορά ρευστότητας στους πελάτες της. Καταθέτες και δανειολήπτες έχουν διαφορετικές προτιμήσεις ρευστότητας. Οι πελάτες θεωρούν ότι ανά πάσα στιγμή δύνανται να κάνουν ανάληψη από τους λογαριασμούς τους. Τυπικά, οι εταιρείες στον επιχειρηματικό τομέα επιθυμούν να δανείζονται κεφάλαια και να τα αποπληρώνουν σύμφωνα με τον ρυθμό αποπληρωμής των επενδύσεών τους, που δεν αποκλείεται να γίνει και έπειτα από αρκετά χρόνια. 1International Monetary Fund January 2006 2 Shelagh Heffernan 2006, σ. 1-3 1

Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός, ότι οι προτιμήσεις ρευστότητας ενδέχεται να αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου εξαιτίας αναπάντεχων γεγονότων. Οι πελάτες, ενώ μπορεί να έχουν καταθέσεις προθεσμίας (term deposits) (π.χ. 3 ή 6 μηνών), έχουν την απαίτηση να μπορούν να κάνουν άμεσα ανάληψη των χρημάτων τους, έστω και με κάποια ποινή (interest penalty). Παρόμοια, οι δανειολήπτες προσδοκούν να είναι σε θέση να αποπληρώσουν πρόωρα το δάνειό τους ή να ζητούν μια επέκταση του χρόνου αποπληρωμής του. Εάν οι τράπεζες είναι σε θέση να προσελκύσουν ένα μεγάλο αριθμό δανειοληπτών και καταθετών, τότε οι απαιτήσεις για ρευστότητα και των δύο μερών μπορεί να καλυφθούν. Επομένως η παροχή ρευστότητας αποτελεί μια σημαντική υπηρεσία των τραπεζών και τις διαφοροποιεί από τα άλλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα, που προσφέρουν υπηρεσίες επενδύσεων, ασφαλίσεων και ακίνητης περιουσίας (unit trusts, insurance and real estate services). Η Επιτροπή της Βασιλείας, η οποία θέτει ορισμένους κανόνες και αρχές για την λειτουργία των τραπεζών, έχει διαχωρίσει τις δραστηριότητες που αναλαμβάνουν οι τράπεζες σε επιχειρηματικούς τομείς. Μια ενδεικτική ταξινόμηση των δραστηριοτήτων μπορεί να γίνει σε χρηματοδότηση επιχειρήσεων, σε διαπραγμάτευση και πωλήσεις χρηματοπιστωτικών μέσων, στην λιανική τραπεζική, στην εμπορική τραπεζική, στην διενέργεια και διακανονισμό πληρωμών, στις υπηρεσίες πρακτόρευσης, στην διαχείριση ενεργητικού και στις χρηματιστηριακές υπηρεσίες λιανικής. Στην παρούσα εργασία θα πραγματοποιηθεί η ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της Αγροτικής Τράπεζας και της Τραπέζης Πειραιώς, δύο εκ των μεγαλύτερων τραπεζικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα και στο χώρο των Βαλκανίων. Θα διερευνηθεί ο ρόλος τους στην οικονομική ανάπτυξη και θα αξιολογηθεί η πορεία τους στα έτη 2005-2009 με τη μέθοδο της αποτίμησης συγκεκριμένων αριθμοδεικτών που προκύπτουν από τις οικονομικές τους καταστάσεις αλλά και από την κάθετη και οριζόντια ανάλυση των κοινών μεγεθών. Το εύρος της δραστηριοποίησης τους ξεπερνά τα στενά τραπεζικά όρια, για αυτό και η αποτίμηση τους θα γίνει υπολογίζοντας τα αποτελέσματα που εμφανίζουν οι δύο όμιλοι. 2

2. Οικονομική κατάσταση 2005-2009 Κατά το 2005 η παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), παρουσίασε πραγματική αύξηση 2,7% έναντι 3,3% το 2004, ενώ εκτιμάται ότι ο ρυθμός ανόδου του παγκόσμιου εμπορίου επιβραδύνθηκε στο 7,3% από 9,5% το 2004. Αναφορικά με την απόδοση των επιμέρους αγορών, ο ρυθμός ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας επιβραδύνθηκε το 2005 και από το 4,2% το 2004 διαμορφώθηκε στο 3,6% το 2005, σε μια χρονιά δύσκολη για τις ΗΠΑ λόγω των τυφώνων που τις έπληξαν και των προβλημάτων στα ενεργειακά αποθέματα. Στη ζώνη του ευρώ, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ βρέθηκε στο 1,4% από 1,8% το 2004, με υποχώρηση των οικονομικών επιδόσεων σχεδόν όλων των κρατών-μελών πλην Ιρλανδίας και Ισπανίας. Η οικονομία της Ιαπωνίας το 2005 σημείωσε ρυθμό αύξησης 2,4% έναντι 2,7% το 2004. Στην Κίνα, την πολυπληθέστερη χώρα και πλέον 4η οικονομική δύναμη στον κόσμο (μετά τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και τη Γερμανία), ο ρυθμός ανάπτυξης συνέχισε στα ίδια υψηλά επίπεδα (9,9%), όπως και το 2004 (10,0%), ενώ επίσης σε υψηλά επίπεδα κινήθηκε ο ρυθμός ανάπτυξης σε όλη την Ασία (6,5% με 7,0%), με την Ινδία στο 7,5% για το 2005. Η ελληνική οικονομία το 2005 εμφάνισε αύξηση κατά 3,7% σε σταθερές τιμές έναντι 4,7% το 2004. Η ιδιωτική κατανάλωση συνέχισε να αποτελεί το βασικό συντελεστή της ανάπτυξης, ενώ θετική ήταν και η συμβολή των εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ. Ο ρυθμός μεταβολής του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στο 3,5% στο τέλος του 2005 σε ετήσια βάση, αυξημένος δηλαδή σε σχέση με το 2004 (2,9%). Στο δημοσιονομικό τομέα, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ βρέθηκε στο 4,3% από 6,6% το 2004, ενώ το δημόσιο χρέος στο 107,9% του ΑΕΠ. Μέσα σε αυτό το μακροοικονομικό περιβάλλον, οι ελληνικές τράπεζες διένυσαν ένα πολύ καλό 2005, με χαρακτηριστικά την κερδοφορία και τη μεγάλη αύξηση στα μεγέθη, την έμφαση στις δραστηριότητες του εξωτερικού, αλλά και την ένταση του ανταγωνισμού. Για τον Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς το 2005 αποτέλεσε μια 3

πραγματικά εξαιρετική χρονιά, επιτυγχάνοντας την υψηλότερη κερδοφορία στην ιστορία του για δεύτερο συνεχόμενο έτος3. Το 2006 ήταν μια θετική χρονιά για την παγκόσμια οικονομία, η οποία παρουσίασε πραγματική ανάπτυξη 5,1% έναντι 4,9% το 2005, με τις ανεπτυγμένες οικονομίες να αυξάνουν το ΑΕΠ κατά 3,1% και τις αναπτυσσόμενες αγορές να διατηρούν τους υψηλούς ρυθμούς με επίδοση 7,3%. Κύριος συντελεστής βελτίωσης της παγκόσμιας οικονομίας ήταν η ενίσχυση της ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με ρυθμό 2,8% από 1,8% το 2005, ενώ στη ζώνη του ευρώ ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ανήλθε στο 2,4% από 1,3% το 2005. Αντίθετα, ο ρυθμός ανάπτυξης της αμερικανικής και ιαπωνικής οικονομίας ενισχύθηκε ελαφρά το 2006 και διαμορφώθηκε στο 3,4% και 2,7% αντίστοιχα (από 3,2% και 2,6% το 2005), ενώ Κίνα και Ινδία συνέχισαν και το 2006 την αλματώδη ανάπτυξη με ρυθμούς 10,0% και 8,3% αντίστοιχα. Η ελληνική οικονομία και το 2006 εμφάνισε πραγματική ανάπτυξη υψηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου στο 4,0% έναντι 3,7% το 2005, με την ιδιωτική κατανάλωση να παραμένει βασική συνιστώσα της ανάπτυξης, ενώ θετική ήταν και η συμβολή των εξαγωγών και των επενδύσεων στην αύξηση του ΑΕΠ. Ο ρυθμός μεταβολής του εθνικού δείκτη τιμών καταναλωτή διαμορφώθηκε στο 3,2% το 2006 από 3,4% το 2005. Στο δημοσιονομικό τομέα, το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ εκτιμάται ότι περιορίσθηκε στο 2,6% από 5,2% το 2005, ενώ το δημόσιο χρέος στο 104,1% του ΑΕΠ, επιτυγχάνοντας τους στόχους που είχαν τεθεί. Σε αυτό το θετικό μακροοικονομικό περιβάλλον, το επιχειρηματικό κλίμα και οι δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα εμφάνισαν βελτίωση εντός του 2006, ενώ το τραπεζικό σύστημα αύξησε τη διείσδυσή του στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας, όπως αποτυπώνεται και στο δείκτη «χορηγήσεις προς ΑΕΠ», ο οποίος διαμορφώθηκε στο 74% το 2006 από 67% το 2005. Παράλληλα οι ελληνικές τράπεζες συνέχισαν τις κινήσεις εξωστρέφειας προς αγορές της ευρύτερης γεωγραφικής 3 Ετήσια Οικονομική Έκθεση Τράπεζας Πειραιώς, 2005 4

περιοχής, αποδίδοντας όλο και μεγαλύτερη έμφαση στις δραστηριότητές τους στο εξωτερικό4. Στη διάρκεια του 2007 η παγκόσμια οικονομία συνέχισε την αναπτυξιακή της πορεία κινούμενη με ρυθμό άνω του 4,5%, υποστηριζόμενη κυρίως από τη δυναμική των αναδυόμενων οικονομιών της Ασίας και της Ανατολικής Ευρώπης. Ωστόσο, κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, υπήρξε «αναταραχή» στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, η οποία ξεκίνησε από την αμερικανική αγορά ενυπόθηκης πίστης υψηλού κινδύνου (subprime mortgage market). Συνέπεια της αναταραχής αυτής ήταν να επικρατήσει σχετική στενότητα ως προς τη ρευστότητα στη διεθνή τραπεζική αγορά, καθώς και έντονες διακυμάνσεις στις κεφαλαιαγορές. Παρά αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παρέμεινε ισχυρό στη διάρκεια της χρονιάς που πέρασε, επωφελούμενο από τον υψηλό ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης στην Ελλάδα, αλλά και από τη μη έκθεσή του σε προϊόντα συνδεδεμένα με τη sub-prime αγορά των Η.Π.Α5. Το 2008 ήταν μια δύσκολη χρονιά με αρνητικές μακροοικονομικές εξελίξεις και ιδιαίτερα μεγάλη μεταβλητότητα σε όλες σχεδόν τις αγορές του πλανήτη. Οι δυσμενείς εκτιμήσεις για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας προκάλεσαν κύμα ρευστοποιήσεων στις κεφαλαιαγορές και, ειδικά, στις μετοχές του τραπεζικού κλάδου, ιδιαίτερα μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers στα μέσα Σεπτεμβρίου 2008. Κατά το δεύτερο μισό του έτους, η διεθνής κρίση επεκτάθηκε από το χρηματοπιστωτικό τομέα στην «πραγματική» οικονομία, η οποία πέρασε σε φάση σημαντικού περιορισμού της ανάπτυξής της. Ειδικά το τελευταίο τρίμηνο του 2008, οι μεγαλύτερες ανεπτυγμένες οικονομίες των ΗΠΑ, της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας εμφάνισαν κάμψη του ΑΕΠ, με αποτέλεσμα ο ρυθμός της παγκόσμιας ανάπτυξης να περιοριστεί στο επίπεδο του 3% έναντι ρυθμού άνω του 5% το 2007. Εν μέσω αυτού του κλίματος, η ελληνική οικονομία το 2008, με τους κυριότερους πυλώνες της, τουρισμό, ναυτιλία και οικοδομική δραστηριότητα, να δοκιμάζονται, 4 Ετήσια Οικονομική Έκθεση Τράπεζας Πειραιώς, 2006 5 Ετήσια Οικονομική Έκθεση Τράπεζας Πειραιώς, 2007 5

κατάφερε να αναπτυχθεί κατά 2,9%, δηλαδή σημαντικά πάνω από το μέσο ρυθμό ανάπτυξης στην Ευρωζώνη που ήταν στο 0,7%. Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παρέμεινε στέρεο και υγιές, παρά τους διεθνείς κλυδωνισμούς, μακριά από έκθεση σε «τοξικά» στοιχεία ενεργητικού και αντιμέτωπο με μια -μέχρι στιγμής- ηπιότερη εκδοχή της κρίσης σε σύγκριση με άλλες χώρες, όπως Μεγάλη Βρετανία, ΗΠΑ, κλπ. Κεντρικό θέμα αναδείχθηκε η διασφάλιση της «εμπιστοσύνης» της πελατείας και ως εκ τούτου της αναγκαίας για τη λειτουργία του συστήματος ρευστότητας. Παράλληλα, οι μεγάλοι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι, διαθέτοντας ικανοποιητικό επίπεδο επάρκειας κεφαλαίων, προσάρμοσαν τις πολιτικές τους αναλόγως των συνθηκών του περιβάλλοντος, περνώντας σε μια φάση ισορροπημένης ανάπτυξης μεταξύ χορηγήσεων και καταθέσεων και θωράκισης έναντι ενδεχόμενων κινδύνων. Επιπρόσθετα, δρώντας προληπτικά από κοινού με την Τράπεζα της Ελλάδος, η ελληνική κυβέρνηση προχώρησε στην εφαρμογή προγράμματος ενίσχυσης της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης. Βάσει σεναρίων προσομοίωσης «ακραίων» καταστάσεων για την ελληνική και τις οικονομίες της ευρύτερης περιοχής, εκτιμήθηκε η πιθανή επίπτωση στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας των πιστωτικών ιδρυμάτων. Έτσι, αποφασίσθηκε και τέθηκε σε εφαρμογή ένα «πακέτο» μέτρων ύψους 28 δισ προκειμένου να διοχετευθεί στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της χώρας, σε ευθυγράμμιση με αντίστοιχα προγράμματα που εφάρμοσαν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και με όρους εγκεκριμένους από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή6. Στη χώρα μας η οικονομική κρίση εμφανίστηκε με σχετική υστέρηση, αλλά έλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις από τις αρχές του 4ου τριμήνου 2009. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού διαμορφώθηκε στο 12,9% του ΑΕΠ το 2009 και το δημόσιο χρέος στο 115%, αποκαλύπτοντας τις χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας: τη χαμηλή παραγωγικότητα, την επιδεινούμενη ανταγωνιστικότητα και την ανεπαρκή δημοσιονομική διαχείριση. 6 Ετήσια Οικονομική Έκθεση Τράπεζας Πειραιώς, 2008 6

Με αυτά τα δεδομένα και σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, διαμορφώθηκε το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2010-2013, με προτεραιότητες την εφαρμογή μιας τολμηρής πολιτικής περιστολής δημόσιων δαπανών, μιας ευρείας κλίμακας διαρθρωτική παρέμβαση για την αύξηση των δημόσιων εσόδων και ενός προγράμματος μεταρρυθμίσεων, ώστε να μειωθεί σταδιακά το δημοσιονομικό έλλειμμα, να ελεγχθεί η πορεία του δημόσιου χρέους και να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. Μέσα σε αυτό το αρνητικό οικονομικό περιβάλλον το ελληνικό τραπεζικό σύστημα αντιμετώπισε με ανθεκτικότητα και ευελιξία σειρά προβλημάτων, καθώς η ελληνική οικονομία πέρασε από θετικό το 2008 (+2%) σε αρνητικό ρυθμό το 2009 (-2%), με επιδείνωση ειδικά κατά το τελευταίο τρίμηνο. Σε αντίθεση με τον τραπεζικό τομέα άλλων χωρών, το τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα δεν υπήρξε η γενεσιουργός αιτία της οικονομικής κρίσης. Αντίθετα, οι ελληνικές τράπεζες υφίστανται τις συνέπειες των μακροοικονομικών προβλημάτων της χώρας, τις οποίες κατάφεραν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά μέχρι σήμερα χάρη στην υγιή κεφαλαιακή τους βάση, το χαμηλό βαθμό μόχλευσης και τη συντηρητική πολιτική διαχείρισης ρευστότητας και ποιότητας ενεργητικού. Ως αποτέλεσμα των δυσμενών δημοσιονομικών και μακροοικονομικών εξελίξεων οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης αναθεώρησαν καθοδικά τις διαβαθμίσεις τους για την ελληνική οικονομία (πρόσφατες μεταβολές: Moody s A2 από A1, S&P s και Fitch η BBB+ από Α-), συμπαρασύροντας και τις διαβαθμίσεις των ελληνικών τραπεζών. 7 Ετήσια Οικονομική Έκθεση Τράπεζας Πειραιώς, 2009 7

3. Ιστορική Αναδρομή- Δραστηριότητες 3.1. Όμιλος Atebank Ιστορική Αναδρομή H Αγροτική Τράπεζα Ελλάδος ιδρύθηκε το 1929, ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός κοινωφελούς χαρακτήρα, με κύριο σκοπό την αποκλειστική χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους του αγροτικού τομέα και την ενίσχυση της αγροτικής ανάπτυξης. Ακόμα και σήμερα η προσφορά πιστώσεων και εγγυήσεων σε αγρότες και συνεταιρισμούς παραμένουν βασικοί άξονες δραστηριοποίησής της. Το 1950 πραγματοποιείται διεύρυνση των δραστηριοτήτων στον αγροτικό τομέα με τη δημιουργία μιας σειράς εταιριών μεταποίησης αγροτικών προϊόντων με βασικό στόχο την αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πόρων διαφόρων περιοχών της χώρας. Μετά από 40 χρόνια στο έτος 1990 η Αγροτική Τράπεζα επεκτείνεται σε δραστηριότητες εκτός του γεωργικού τομέα. Έτσι διευρύνεται το δίκτυο των καταστημάτων της και προσφέρονται νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες. Ακολουθεί ένα χρόνο αργότερα (1991) η μετατροπή της σε ανώνυμη εταιρεία και η ίδρυση ενός σύγχρονου ολοκληρωμένου ομίλου ολοκληρωμένο παροχής χρηματοοικονομικών προϊόντων και υπηρεσιών. Ο όμιλος ATEbank περιλαμβάνει την ΑΤΕ Αμοιβαία, την ΑΤΕ Ασφαλιστική, την ΑΤΕ κάρτα, την ΑΤΕ τεχνική, την ΑΤΕ Χρηματιστηριακή, την ΑΤΕ Leasing, την ΑΤΕ Rent, την ΑΤΕ bank Romania και την ATExcelixi. Αναλυτικά η ΑΤΕ Αμοιβαία δραστηριοποιείται στο χώρο των αμοιβαίων κεφαλαίων. Η ΑΤΕ Ασφαλιστική δραστηριοποιείται σε όλους τους σύγχρονους κλάδους ασφαλειών, προσφέροντας ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη σε ιδιώτες και επιχειρήσεις. Η ΑΤΕ κάρτα δραστηριοποιείται στο χώρο των καταναλωτικών δανείων. Η πώληση των πιστωτικών καρτών της γίνεται και διαμέσου του δικτύου των καταστημάτων της Α.Τ.Ε. Η ΑΤΕ τεχνική έχει σαν κύριο στόχο την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και συστημάτων επεξεργασίας δεδομένων καθώς επίσης και τη μελέτη κατασκευών. 8

Η ΑΤΕ Χρηματιστηριακή προσφέρει χρηματοοικονομικές υπηρεσίες σε ιδιώτες πελάτες και θεσμικούς επενδυτές, που καλύπτουν τους τομείς της διαχείρισης χαρτοφυλακίου, των συναλλαγών στο Χ.Α. και σε ξένα χρηματιστήρια, των επενδύσεων σε παράγωγα και τίτλους σταθερού εισοδήματος, και την παροχής πιστώσεων και την ανάλυσης εισηγμένων εταιρειών Η ΑΤΕ Leasing δραστηριοποιείται στο χώρο της παροχής υπηρεσιών χρηματοδοτικής και εχέγγυοδοτικής μίσθωσης. Η εταιρία προωθεί τα προϊόντα της μμέσα από το δίκτυο της αλλά και από το δίκτυο καταστημάτων της Τράπεζας και της Αγροτικής Ασφαλιστικής. Η ΑΤΕ Rent ασχολείται με τη μακροχρόνια μίσθωση ΙΧ αυτοκινήτων. Τέλος η ATExcelixi με το Εκπαιδευτικό και Συνεδριακό Κέντρο αποτελεί ένα σύγχρονο συγκρότημα το οποίο προσφέρει υπηρεσίες εκπαίδευσης, διοργάνωσης συνεδρίων, ημερίδων, συμποσίων, εκθέσεων, διαμονής και διατροφής. Το 2000 πραγματοποιήθηκε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου για την εισαγωγή της στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και από τον Ιανουάριο του 2001 διαπραγματεύεται η μετοχή της στο ΧΑΑ. Το Ελληνικό δημόσιο μέσω της δημόσιας εγγραφής διέθεσε στο επενδυτικό κοινό το 16,7% των μετοχών περιορίζοντας έτσι το ποσοστό συμμετοχής στην Τράπεζα σε 83,3%. Η μερική αυτή αποκρατικοποίηση συνδυάστηκε με μια μεγάλη αναδιοργάνωση και για την εξυγίανση της Τράπεζας και αποτέλεσε μια σημαντική εξέλιξη σε συνέχεια της προσπάθειας που η Τράπεζα είχε ξεκινήσει από τις αρχές της δεκαετίας του 90 με τη δραστηριοποίηση σε νέες τραπεζικές υπηρεσίες και προϊόντα. Δραστηριότητες Σκοπός της Τράπεζας, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Καταστατικού της, είναι η εκτέλεση και η παροχή για λογαριασμό της και για λογαριασμό τρίτων κάθε τραπεζικής εργασίας και υπηρεσίας, που συμβάλλει στον εκσυγχρονισμό και στην ανάπτυξη της οικονομίας και ειδικότερα του αγροτικού τομέα. Οι ακόλουθες δραστηριότητες που απαριθμούνται ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, εμπίπτουν στο σκοπό της τράπεζας: 9

1. Η χορήγηση οποιασδήποτε φύσης και μορφής δανείων και πιστώσεων προς φυσικά (αγρότες ή μη) ή νομικά πρόσωπα (Συνεταιρισμός, εταιρίες κ.λπ.) με εμπράγματη ή προσωπική ασφάλιση στο εσωτερικό ή εξωτερικό. 2. Η προεξόφληση ή είσπραξη με προμήθεια για λογαριασμό της ή για λογαριασμό τρίτων, συναλλαγματικών, τοκομεριδίων, ενεχυρογράφων, και οποιοδήποτε αξιόγραφων, καθώς και η διαπραγμάτευση ή η αναπροεξόφληση τους. 3. Η αγορά και πώληση χρυσού και συναλλάγματος, καθώς και κάθε εργασία με συνάλλαγμα, όπως και η αγοροπωλησία χρηματογράφων και άλλων αξιών για λογαριασμό τρίτων και η παροχή εγγυήσεων υπέρ τρίτων. 4. Οι προκαταβολές έναντι φορτωτικών και η χορήγηση πιστώσεων για την παραλαβή φορτωτικών στο εσωτερικό ή εξωτερικό. 5. Η αποδοχή χρηματικών καταθέσεων κάθε μορφής, καθώς και η λειτουργία ταμιευτηρίου. 6. Η σύναψη κάθε είδους δανείων ή άλλων συμβάσεων από το εσωτερικό ή το εξωτερικό και η έκδοση ομολογιακών δανείων. 7. Η αντιπροσώπευση και πρακτόρευση άλλων τραπεζών ή πιστωτικών οργανισμών του εσωτερικού ή εξωτερικού. 8. Η λειτουργία θυρίδων ή θησαυροφυλακίων. 9. Η έκδοση και διαχείριση οποιουδήποτε μέσου πληρωμής (πιστωτικών καρτών, ταξιδιωτικών επιταγών, πιστωτικών επιστολών κ.λπ.). 10. Η ίδρυση και λειτουργία κάθε μορφής και σκοπό που επιχειρήσεων και εταιριών, καθώς και η συμμετοχή σε ήδη λειτουργούσες. 11. Η συνεργασία με ελληνικές, κοινοτικές και άλλες εταιρίες του εξωτερικού. Συνεργασία με άλλες τράπεζες 10

Η ΑΤΕ bank υπέγραψε σύβαση συνεργασίας με την American Bank of Albania, με την οποία δημιουργούνται νέες και ασφαλείς τραπεζικές διαδικασίες χρηματικών συναλλαγών στη γείτονα χώρα Αλβανία. Στις 24-2-2005 αποφασίστηκε η εξαγορά του 5% των μμετοχών της «First Business Bank A.E. που κατέχει η Bank of Nova Scotia και επομένως η συμμετοχή της Τράπεζας στην FIRST BUSINESS BANK A.E θα ανέλθει στο 49% του μμετοχικού κεφαλαίου. Το Δεκέμβριο του 2003 η ΑΤΕ ίδρυσε μαζί με AG2R (ποσοστό συμμετοχής 50% η κάθε μία) την Α.Ε. Primargo με σκοπό τη δημιουργία και διαχείριση Επαγγελματικών Ταμείων Συμπληρωματικής Ασφάλισης. Τον Ιούλιο του 2006 επεκτείνεται στα Βαλκάνια με την εξαγορά τη MINDBank και την έκδοση άδειας για τραπεζικές και ασφαλιστικές εργασίες στη Ρουμανία. Στο τέλος του 2007 το ποσοστό συμμετοχής στη συγκεκριμένη τράπεζα ανέρχεται στο 73,30%. Επίσης η ΑΤΕ διεισδύει στην αγορά της Σερβίας μέσω της συμμετοχής της στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΙΚ Bank Σερβίας (26-4-07), με ποσοστό συμμετοχής το 20,12%. Ο Όμιλος διαθέτει δίκτυο 482 καταστημάτων στην Ελλάδα και 33 στο εξωτερικό, εκ των οποίων 32 καταστήματα στη Ρουμανία (ATEbank Romania) και 1 στη Γερμανία, τα οποία προσφέρουν στους πελάτες τους όλο το φάσμα των τραπεζικών υπηρεσιών και προϊόντων. 3.2. Όμιλος Πειραιώς Ιστορική Αναδρομή O Όμιλος Πειραιώς αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς και δραστήριους οργανισμούς της ελληνικής οικονομίας. Η Τράπεζα Πειραιώς ιδρύθηκε το 1916. Για πολλές δεκαετίες λειτούργησε ως ιδιωτική Τράπεζα και το 1975 πέρασε υπό κρατικό έλεγχο, όπου και παρέμεινε μέχρι το 1991. Από το Δεκέμβριο του 1991 που ιδιωτικοποιήθηκε παρουσιάζει συνεχή και ταχεία ανάπτυξη εργασιών, μεγεθών και δραστηριοτήτων. 11

Παράλληλα με την οργανική της ανάπτυξη, η Τράπεζα Πειραιώς υλοποίησε μία σειρά στρατηγικών κινήσεων, με σκοπό την εδραίωσή της στην εγχώρια αγορά. Έτσι, το 1998 προχώρησε στην απορρόφηση των εργασιών της Chase Manhattan στην Ελλάδα, στην εξαγορά της Τράπεζας Μακεδονίας-Θράκης και της μικρής εξειδικευμένης Τράπεζας Credit Lyonnais Hellas, ενώ στις αρχές του 1999 στην απόκτηση του ελέγχου της Τράπεζας Χίου και στην απορρόφηση των εργασιών της National Westminster Bank PLC στην Ελλάδα. Τον Ιούνιο του 2000 πραγματοποίησε την ενοποίηση των τραπεζικών δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα, μέσω της απορρόφησης των εμπορικών Τραπεζών Μακεδονίας-Θράκης και Χίου, δημιουργώντας μία από τις τρεις μεγαλύτερες ιδιωτικές Τράπεζες στην Ελλάδα. Στις αρχές του 2002, η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε τον έλεγχο της ΕΤΒΑbank ενώ η απορρόφησή της από την Τράπεζα Πειραιώς ολοκληρώθηκε το Δεκέμβριο 2003. Επίσης, στις αρχές του 2002 υπογράφηκε συμφωνία Στρατηγικής Συνεργασίας του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς με το διεθνή τραπεζοασφαλιστικό Όμιλο ING για την ελληνική αγορά, με έμφαση στο χώρο των τραπεζοασφαλειών, η οποία ανανεώθηκε τον Οκτώβριο 2007 για 10 έτη. Στις αρχές Ιουλίου 2009 η Τράπεζα Πειραιώς και η BNP Wealth Management προχώρησαν στη σύναψη στρατηγικής συνεργασίας στο Wealth Management. Τέλος, στις αρχές Οκτωβρίου 2009 η Τράπεζα Πειραιώς και η Victoria A.E.E.Z., θυγατρική της Ergo International στην Ελλάδα και μέλος του γερμανικού ασφαλιστικού Ομίλου Munich Re, συμφώνησαν σε 10ετή αποκλειστική συνεργασία στον κλάδο των γενικών ασφαλειών. Στις αρχές του 2005, ο Όμιλος Τράπεζας Πειραιώς υλοποιώντας τη στρατηγική επέκτασής του στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Ανατολικής Μεσογείου, προχώρησε στην εξαγορά της βουλγαρικής Τράπεζας Eurobank (μετονομάστηκε σε Piraeus Bank Bulgaria), ενισχύοντας την εκεί παρουσία του Ομίλου, ενώ το Μάρτιο 2006 ολοκληρώθηκε η συγχώνευση των καταστημάτων της Τράπεζας Πειραιώς στη Βουλγαρία με την Eurobank. Επίσης, το 2005, πραγματοποίησε είσοδο στη σερβική αγορά με την εξαγορά της Atlas Bank (μετονομάστηκε σε Piraeus Bank Beograd), αλλά και στην αιγυπτιακή αγορά με την εξαγορά της Egyptian Commercial Bank (μετονομάστηκε σε Piraeus Bank Egypt). Τέλος, εντός του 2007, ο Όμιλος Πειραιώς 12

διεύρυνε τη διεθνή παρουσία του στην Ουκρανία με την εξαγορά της International Commerce Bank (μετονομάστηκε σε Piraeus Bank ICB), και στην Κύπρο με την έγκριση λειτουργίας τραπεζικού ιδρύματος (Τράπεζα Πειραιώς Κύπρου) και τη συμφωνία εξαγοράς του δικτύου της Arab Bank Κύπρου. Σήμερα η Τράπεζα Πειραιώς ηγείται ενός Ομίλου επιχειρήσεων που καλύπτουν το σύνολο των εργασιών και δραστηριοτήτων του χρηματοοικονομικού τομέα στην Ελλάδα (universal bank). Η Τράπεζα Πειραιώς διαθέτει ιδιαίτερη τεχνογνωσία στην καταναλωτική-στεγαστική πίστη και στα άλλα προϊόντα τραπεζικής ιδιωτών, στο χώρο των μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεων, στην παροχή υπηρεσιών κεφαλαιαγοράς και επενδυτικής τραπεζικής, καθώς και στην αναπτυσσόμενη αγορά της χρηματοδοτικής μίσθωσης. Το σύνολο αυτών των υπηρεσιών προσφέρονται τόσο μέσα από το πολύ καλά οργανωμένο δίκτυο καταστημάτων της, όσο και από το ηλεκτρονικό δίκτυο τραπεζικής της winbank. Η τελευταία δημιουργήθηκε στις αρχές του 2000 ως η πρώτη ολοκληρωμένη υπηρεσία ηλεκτρονικής τραπεζικής στην Ελλάδα, παρέχοντας ένα πλήρες και ολοκληρωμένο σύνολο υπηρεσιών ηλεκτρονικής εξυπηρέτησης. Η παρουσία του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς στο εξωτερικό εστιάζεται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο, παράλληλα με παρουσία στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης. Συγκεκριμένα, ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς δραστηριοποιείται στις Η.Π.Α. με τη Marathon Bank στη Νέα Υόρκη με δίκτυο 13 καταστημάτων, στο Ηνωμένο Βασίλειο με ένα κατάστημα της Τράπεζας Πειραιώς στο Λονδίνο, στην Αλβανία με την Tirana Bank με 52 καταστήματα, στη Ρουμανία με την Piraeus Bank Romania με 187 καταστήματα, στη Βουλγαρία με 101 καταστήματα της Piraeus Bank Bulgaria, στη Σερβία με 47 καταστήματα της Piraeus Bank Beograd, στην Ουκρανία με 54 καταστήματα της Piraeus Bank ICB, στην Κύπρο με 15 καταστήματα της Τράπεζας Πειραιώς Κύπρου και, τέλος στην Αίγυπτο με την Piraeus Bank Egypt με 48 καταστήματα. Οι κύριοι μεσοπρόθεσμοι στόχοι του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς είναι η διατήρηση ισορροπημένης ανάπτυξης όσον αφορά τις χορηγήσεις και καταθέσεις, η επίτευξη υψηλής αποτελεσματικότητας, η διατήρηση υψηλής ποιότητας δανειακού 13

χαρτοφυλακίου και ικανοποιητικής κεφαλαιακής επάρκειας. Η Τράπεζα Πειραιώς συνεχίσει να εστιάζει στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και στη λιανική τραπεζική, όπου κατέχει ισχυρή τεχνογνωσία, εκμεταλλευόμενη παράλληλα το νεαρό δίκτυο καταστημάτων της, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Βασική κατεύθυνση της πολιτικής για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού του Ομίλου είναι η αποτελεσματική διοίκηση των ανθρωπίνων πόρων, διαθέτοντας ικανά και αφοσιωμένα στελέχη με δυνατότητα να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στο πλαίσιο της ενιαίας τραπεζικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το σύνολο των απασχολουμένων στον Όμιλο στις 30.06.10 ανερχόταν σε 13.362 άτομα. Στο τέλος Ιουνίου 2010, ο Όμιλος της Τράπεζας Πειραιώς διέθετε ένα δίκτυο 878 καταστημάτων (360 στην Ελλάδα και 518 στο εξωτερικό) και ίδια κεφάλαια που διαμορφώθηκαν στα 3.362 εκ. Οι καταθέσεις, τα repos και τα ομόλογα πελατών του Ομίλου διαμορφώθηκαν στα 29.671 εκ, τα δάνεια μετά από προβλέψεις στα 38.486 εκ και το σύνολο του ενεργητικού στα 56.591 εκ. Δραστηριότητες Η Τράπεζα Πειραιώς -μητρική εταιρεία του Ομίλου Πειραιώς- ιδρύθηκε το 1916 και σήμερα αποτελεί την τέταρτη μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα. Η Τράπεζα Πειραιώς παρέχει πλήρες φάσμα τραπεζικών εργασιών, με ιδιαίτερη τεχνογνωσία στις υπηρεσίες προς μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις και προς ιδιώτες, στην ηλεκτρονική τραπεζική, καθώς και στην κεφαλαιαγορά. Τον Ιούνιο του 2000 απορρόφησε τις Τράπεζες Χίου και Μακεδονίας-Θράκης, ενώ το Δεκέμβριο του 2003 απορρόφησε την ΕΤΒΑbank, δημιουργώντας μία από τις μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες στην Ελλάδα. Στις 31.03.2010 το ενεργητικό της έφθασε τα 49.713 εκατ. Στο τέλος Μαρτίου 2010 το σύνολο των καταστημάτων της Τράπεζας ανήλθε σε 360 (359 στην Ελλάδα και 1 στο Λονδίνο), ενώ απασχολούσε συνολικά 5.025 άτομα. Οι μετοχές της εταιρείας είναι εισηγμένες στο Χ.Α. από το 1918. Η Πειραιώς Multifin A.E. εξειδικεύεται στη χρηματοδότηση αγοράς καινούργιων και μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και μικρών σκαφών. Σήμερα η εταιρεία συνεργάζεται με περισσότερες από 300 εταιρείες εμπορίας αυτοκινήτων και κεντρικές 14

αντιπροσωπείες. Στα τέλη Μαρτίου το ενεργητικό της εταιρίας ανήλθε στα 180 εκατ. και το προσωπικό της 79 άτομα. Η Πειραιώς Direct Services ιδρύθηκε το Νοέμβριο του 2000 με κύριο αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών call center στην Τράπεζα και στις εταιρείες του Ομίλου Πειραιώς και ευρύτερα σε μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς με αυξημένες ανάγκες επικοινωνίας μέσω τηλεφώνου, fax και internet. Αντικείμενο εργασιών της εταιρείας είναι η παροχή υπηρεσιών υποδοχής και πραγματοποίησης κλήσεων-sms-email σε πελάτες ή υποψήφιους πελάτες για λογαριασμό του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς, καθώς και η υποστήριξη των πελατών για όλα τα προϊόντα και υπηρεσίες της Τράπεζας Πειραιώς (help desk). Επίσης, η εταιρεία εξυπηρετεί την πελατεία με τη διενέργεια τραπεζικών συναλλαγών και εκτέλεση εντολών, αλλά και προωθεί προϊόντα και υπηρεσίες άμεσα μέσω τηλεφωνικών πωλήσεων (marketing & direct sales). Στο τέλος Μαρτίου 2010 η εταιρεία απασχολούσε 509 εργαζόμενους και το ενεργητικό της ανήλθε σε 6,2 εκατ. Η Πειραιώς Κάρτες έχει ως κύριο αντικείμενο τη διαχείριση των εργασιών πιστωτικών καρτών της Τράπεζας Πειραιώς. Στο τέλος Μαρτίου 2010 η εταιρεία απασχολούσε 166 εργαζόμενους και το ενεργητικό της ανήλθε σε 11,1 εκατ. Η Πειραιώς Μεσίτες Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών Α.Ε. δραστηριοποιείται στο χώρο της διαμεσολάβησης κάθε μορφής ασφαλιστικών συμβάσεων. Η δραστηριότητα της εταιρείας έχει ως πρωταρχικό σκοπό τόσο την κάλυψη των ασφαλιστικών αναγκών των πελατών της Τράπεζας, όσο και την κάλυψη των αναγκών του Ομίλου. Παράλληλα, στοχεύει στη διεύρυνση της πελατειακής βάσης του Ομίλου, αναπτύσσοντας συνεργασία με ιδιώτες ή επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν ακόμα πελατειακή σχέση με τον Όμιλο. Η οργάνωση, η εμπειρία και η συνεργασία με τις κυριότερες ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα και το εξωτερικό επιτρέπουν στην εταιρεία να εξασφαλίζει πληρότητα καλύψεων, χαμηλά ασφάλιστρα και υψηλή ποιότητα υπηρεσιών. Στο τέλος Μαρτίου 2010 η εταιρεία απασχολούσε 48 εργαζόμενους και το ενεργητικό της ανήλθε σε 23,9 εκατ. Αξιοποιώντας τις στρατηγικές συνεργασίες της με τις ασφαλιστικές εταιρείες ING ΑΕΟΑΑΖ και VICTORIA ΑΑΕΖ, την τεχνογνωσία των στελεχών της, καθώς και του 15

Τομέα Bancassurance της Τράπεζας Πειραιώς, η Πειραιώς Πρακτορειακή Ανώνυμη Εταιρεία Ασφαλιστικών Εργασιών παρέχει ασφαλιστικές λύσεις που καλύπτουν τις καθημερινές ανάγκες των πελατών της. Το αντικείμενο των εργασιών της εστιάζεται στην ανάπτυξη των πωλήσεων τυποποιημένων προϊόντων Ζωής, Υγείας, Σύνταξης και Retail Γενικών Ασφαλίσεων (Αυτοκίνητο, Περιουσίας, Αστικής Ευθύνης, Προσωπικό Ατύχημα) μέσω του δικτύου καταστημάτων της Τράπεζας Πειραιώς. Παράλληλα, φροντίζει για την άριστη εκπαίδευση του προσωπικού του δικτύου καταστημάτων, το σχεδιασμό νέων προϊόντων και τις απαραίτητες ενέργειες marketing. Στο τέλος Μαρτίου 2010 η εταιρεία απασχολούσε 25 εργαζόμενους και το ενεργητικό της διαμορφώθηκε σε 73,5 εκατ. Η Πειραιώς Factoring ιδρύθηκε το 1998, είναι μέλος του διεθνούς οργανισμού Factor Chain International και συνεργάζεται με τους σημαντικότερους οργανισμούς πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων του εξωτερικού. Οι υπηρεσίες που παρέχει αφορούν όλο το φάσμα των υπηρεσιών του εγχώριου και εξαγωγικού factoring, χρηματοδοτώντας τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων και εξασφαλίζοντας κεφάλαιο κίνησης για αποτελεσματική διαχείριση και είσπραξη των επιχειρηματικών τους απαιτήσεων, με ασφαλιστική κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και συνεχή αξιολόγηση της φερεγγυότητας υφιστάμενων ή νέων συνεργασιών. Στο τέλος Μαρτίου 2010 η εταιρεία απασχολούσε 45 εργαζόμενους και το ενεργητικό της ανήλθε σε 215,9 εκατ. H εταιρεία Πειραιώς Leases Α.Ε ασκεί αποκλειστικά όλες τις δραστηριότητες leasing του Ομίλου Τράπεζας Πειραιώς στην Ελλάδα. Η εταιρεία προσαρμόστηκε με ευελιξία στις απαιτήσεις που δημιούργησε η χρηματοπιστωτική κρίση κατά τη διάρκεια του 2009. Η μείωση της επενδυτικής δραστηριότητας, αλλά και ο περιορισμός επιλέξιμων συναλλαγών οδήγησε σε πτώση της τάξης του 50% την παραγωγή του κλάδου leasing, η οποία εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε σε 1,4 δισ. Αντίστοιχη ήταν η μείωση για την Πειραιώς Leases, με τις νέες εργασίες να διαμορφώνονται σε 200 εκατ. το 2009, ενώ το υπολειπόμενο κεφάλαιο μειώθηκε σε 1,2 δις. από 1,3 δις., με αποτέλεσμα η εταιρεία να κατατάσσεται στην τέταρτη θέση στην ελληνική αγορά με μερίδιο 14%. Τέλος, τον Αύγουστο 2009 ολοκληρώθηκε τιτλοποίηση απαιτήσεων πελατών αξίας 16

540 εκατ. Στις 31.03.2010, η εταιρεία απασχολούσε 59 εργαζόμενους ενώ το ενεργητικό της ανήλθε σε 1,7 δισ. Η Olympic Εμπορικές και Τουριστικές Επιχειρήσεις που λειτουργεί κάτω από το εμπορικό σήμα AVIS-Πειραιώς Best Leasing συνέχισε κατά το 2009 την αναπτυξιακή της πορεία, επιτυγχάνοντας τόσο στη βραχυχρόνια όσο και στη μακροχρόνια μίσθωση αποτελέσματα καλύτερα των στόχων, παρά τις σχετικά δύσκολες συνθήκες που επικράτησαν στον κλάδο. Συγκεκριμένα, στον τομέα της μακροχρόνιας μίσθωσης που αποτελεί το 87% της δραστηριότητας της εταιρείας, υπήρξε σημαντική αύξηση σε σχέση πάντα με την αρνητική οικονομική συγκυρία, με την προσθήκη 500 περίπου νέων αυτοκινήτων, υπερβαίνοντας τις αρχικές προβλέψεις. Η εταιρεία ανέλαβε επίσης τη διαχείριση του στόλου για λογαριασμό μεγάλων εταιρειών. Από τις συνεργασίες αυτές προέκυψαν σημαντικά οφέλη, τα οποία αναμένεται να συνεχιστούν και στο μέλλον. Το σύνολο του στόλου της εταιρείας το 2009 ανήλθε σε 30.500 αυτοκίνητα με αξία 379 εκατ., ενώ αύξηση παρουσίασε ο κύκλος εργασιών κατά 6% στα 133 εκατ. Εντός του 2009 ολοκληρώθηκε η λειτουργική συγχώνευση με την Πειραιώς Best Leasing (ημερομηνία ισολογισμού μετασχηματισμού 31.12.08), δημιουργώντας τη μεγαλύτερη εταιρεία μίσθωσης αυτοκινήτων στην Ελλάδα. Στο τέλος Μαρτίου 2010 η εταιρεία απασχολούσε 346 εργαζόμενους και το ενεργητικό της ανήλθε σε 482,5 εκατ. Η Πειραιώς Α.Ε.Π.Ε.Υ. είναι μία από τις πρώτες χρηματιστηριακές εταιρείες που έγινε μέλος του ΧΑ με την ίδρυσή της το 1990. Το δίκτυο της εταιρείας περιλαμβάνει 2 υποκαταστήματα (Θεσσαλονίκης, Πάτρας), 18 συνεργαζόμενες Ανώνυμες Εταιρείες Επενδυτικής Διαμεσολάβησης, καθώς και το σύνολο του δικτύου καταστημάτων της Τράπεζας Πειραιώς. Επιπρόσθετα, η εταιρεία συνεργάζεται με την πλειονότητα των Ελλήνων και ξένων θεσμικών επενδυτών που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά. Η εταιρεία το 2009 έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στον κλάδο των εταιρειών παροχής επενδυτικών υπηρεσιών, εξυπηρετώντας χιλιάδες επενδυτές και με βάση το σύνολο των συναλλαγών της είχε μερίδιο της αγοράς 7,2%. Επιπλέον, το 2009 το μερίδιο αγοράς 17