Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ (Ε.Ε.Λ.) Τ.Κ. ΚΟΙΛΑΔΑΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Λάρισας ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ (Ε.Ε.Λ.) Τ.Κ. ΚΟΙΛΑΔΑΣ ΔΗΜΟΥ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ 4. ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MAΙΟΣ 2018

Περιεχόμενα 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 2. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ... 4 2.1 Φρεάτιο εισόδου-εσχάρωση-αντλιοστάσιο αρχικής ανύψωσης... 6 2.2 Μετρητής εισόδου... 7 2.3 Σηπτική δεξαμενή... 9 2.4 Κλίνες ξήρανσης ιλύος... 9 2.5 Κλίνη τεχνητού υγροβιοτόπου οριζόντιας επιφανειακής ροής (FWS) Α Επιπέδου... 10 2.6 Κλίνες τεχνητού υγροβιοτόπου οριζόντιας υποεπιφανειακής ροής (SF, ή άλλως, HSSF) Β Επιπέδου... 11 2.7 Αντλιοστάσιο ανακυκλοφορίας κλινών Α και Β Επιπέδου... 13 2.8 Τριτοβάθμια επεξεργασία... 13 2.9 Δεξαμενή απολύμανσης... 15 2.10 Μετρητής εξόδου... 16 2.11 Σύστημα απόσμησης... 18 2.12 Δεξαμενή αποθήκευσης και αντλιοστάσιο επεξεργασμένων... 21 2.13 Έργα διάθεσης-άρδευσης... 21 3. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ... 22 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 44 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ-ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΣ... 46 2

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή Εγκατάστασης Επεξεργασίας των αστικών Λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) του οικισμού Κοιλάδας. Η βιολογική επεξεργασία θα πραγματοποιείται με την μέθοδο των Τεχνητών Υγροβιότοπων (constructed wetlands), συνδυάζοντας μια κλίνη επιφανειακής ροής FWS Α επιπέδου και δύο κλίνες οριζόντιας υποεπιφανειακής ροής SF Β επιπέδου, σε σειρά με αυτήν του Α επιπέδου. Μετά την βιολογική επεξεργασία ακολουθεί τριτοβάθμια επεξεργασία με φίλτρανση, έπειτα χλωρίωση και τέλος, αυτή η εκροή θα διατίθενται υποεπιφανειακώς, με δίκτυο διάθεσης (Slow Rate System SRS), σε παρακείμενη έκταση, η οποία θα φυτευτεί με 4.250 περίπου δένδρα (Ευκάλυπτος, του είδους Eucalyptus globulus ή/και Λεύκη, του είδους Populus alba),για αυτόν τον σκοπό. Θα υπάρχει και μονάδα επεξεργασίας ιλύος με δύο κλίνες τεχνητών υγροβιότοπων για την ξήρανσης αυτής. Το έργο είναι σπουδαίας σημασίας για την περιβαλλοντική προστασία και αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής. Με την λειτουργία του θα έχει άμεση και σημαντική συμβολή στην ποιοτική προστασία του υδροσυστήματος, αλλά και του γενικότερου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής. Η θέση κατασκευής της ΕΕΛ ονομάζεται «Παραχάντακος», βρίσκεται νοτιοδυτικά του οικισμού, σε τμήμα οικοπέδου έκτασης 99.118,00 τ.μ. και σε απόσταση 335μ. από τα όρια του οικισμού. Οι εγκαταστάσεις της Ε.Ε.Λ. θα καταλαμβάνουν έκταση περίπου 4.5στρ., ενώ η παρακείμενη αρδευόμενη έκταση περίπου 20 στρ.. Το μέσο υψόμετρο του οικοπέδου είναι 107μ. Η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων θα καλύπτει ισοδύναμο φορτίο 800 ι.κ., ώστε να μπορεί να καλύψει πλήρως και τις ανάγκες της Β Φάσης (40-ετία).. 3

2. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Στη συνέχεια παρατίθεται Πίνακας με τον κύριο Η/Μ Εξοπλισμό (και τα χαρακτηριστικά του) που απαιτείται, έτσι ώστε να υπάρξει ικανοποιητική ανταπόκριση στις διακυμάνσεις των υδραυλικών ή/και ρυπαντικών φορτίων της ΕΕΛ: α/α Τμήμα Έργου Μονάδα 1 ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΟ ΑΡΧΙΚΗΣ ΑΝΥΨΩΣΗΣ Χαρακτηριστικά Παρατηρήσεις 1.1 Χειροκαθαριζόμενη Εσχάρα - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Τύπος ράβδων - Διάκενα εσχαρισμού/πάχος ράβδων mm 20/10 1.2 Αντλίες ανύψωσης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1+1R* - Τύπος Υποβρύχια φυγοκεντρική - Παροχή αντλίας m 3 /h 22,0 - Μανομετρικό ύψος m 5,0 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 1,5 1.3 Υποβρύχιος αναμίκτης INOX 304 - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Τύπος Οριζοντίου άξονα - Αριθμός στροφών rpm 1500 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 1,1 1.4 Όργανα μέτρησης Αισθητήρια Μετρητής παροχής DN 90, 16atm - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Τύπος Ηλεκτρομαγνητικός, φλαντζωτός Διακόπτες στάθμης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 4 - Τύπος Πλωτήρα - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων 1 - Τύπος Υπερήχων α/α Τμήμα Έργου Μονάδα 2 ΣΗΠΤΙΚΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΚΛΙΝΕΣ ΞΗΡΑΝΣΗΣ ΑΠΟΣΜΗΣΗ Χαρακτηριστικά Παρατηρήσεις 2.1 Αντλίες ιλύος - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1+1R* - Τύπος Υποβρύχια φυγοκεντρική - Παροχή αντλίας 4 m 3 /h 4

α/α Τμήμα Έργου Μονάδα 5 Χαρακτηριστικά Παρατηρήσεις - Μανομετρικό ύψος m 5,0 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 1,5 2.2 Όργανα μέτρησης Αισθητήρια Διακόπτες στάθμης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 2 - Τύπος Πλωτήρα 2.3 Μονάδα απόσμησης τύπου compost - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Τύπος compost - Παροχή αέρα m 3 /h 150 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 0,37 3 ΚΛΙΝΕΣ Α ΣΤΑΔΙΟΥ 4 ΚΛΙΝΕΣ Β ΣΤΑΔΙΟΥ 4.1 Αντλίες ανακυκλοφορίας - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1+1R* - Τύπος Υποβρύχια φυγοκεντρική - Παροχή αντλίας m 3 /h 7 - Μανομετρικό ύψος m 12 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 1,5 4.2 Όργανα μέτρησης Αισθητήρια Διακόπτες στάθμης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 4 - Τύπος Πλωτήρα 5 ΜΟΝΑΔΑ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ - ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ 5.1 Αντλίες τροφοδοσίας τριτοβάθμιας - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1+1R* - Τύπος Υποβρύχιες φυγοκεντρικές - Παροχή αντλίας m 3 /h 7 - Μανομετρικό λειτουργίας m.υ.σ. 8 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 1,1 5.2 Αντλίες έκπλυσης τριτοβάθμιας - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1+1R* - Τύπος - Παροχή αντλίας m 3 /h 15 - Μανομετρικό λειτουργίας m.υ.σ. 25 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 2 5.3 Αυτοκαθαριζόμενο φίλτρο τριτοβάθμιας επεξεργασίας - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1

α/α Τμήμα Έργου Μονάδα Χαρακτηριστικά Παρατηρήσεις - Δυναμικότητα m 3 /h 7 - Εγκατεστημένη ισχύς kw - 5.4 Αναλογικός χλωριωτής - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Δυναμικότητα m 3 /h 8 - Εγκατεστημένη ισχύς kw - 5.5 Όργανα μέτρησης Αισθητήρια Μετρητής παροχής DN 75, 16atm - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Τύπος Ηλεκτρομαγνητικός, φλαντζωτός Διακόπτες στάθμης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 4 Τύπος Πλωτήρα 6 Έργα διάθεσης επεξεργασμένων 6.1 Αντλίες διάθεσης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1+1R* - Τύπος Υποβρύχια φυγοκεντρική - Παροχή αντλίας m 3 /h 8 - Μανομετρικό ύψος m 12 - Εγκατεστημένη ισχύς kw 1,1 6.2 Όργανα μέτρησης Αισθητήρια α) Διακόπτες στάθμης - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 4 - Τύπος Πλωτήρα β) Αισθητήρας μέτρησης εδαφικής υγρασίας - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 7 ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΟ ΖΕΥΓΟΣ, ΗΛ. ΠΙΝΑΚΑΣ & PLC - Αριθμός εγκατεστημένων μονάδων No 1 - Τύπος H/Z Πετρελαιοκίνητος - Ονομ. ισχύς KVA για λειτουργία εφεδρείας 20 R*: εφεδρική 2.1 Φρεάτιο εισόδου-εσχάρωση-αντλιοστάσιο αρχικής ανύψωσης Τα λύματα αρχικώς θα υφίστανται μία αρχική εσχάρωση στην ανοξείδωτη χειροκαθαριζόμενη εσχάρα. Στοιχεία σχάρας 6

- Απαιτούμενο διάκενο χειροκαθαριζόμενης εσχάρας : 20 mm - Πάχος ράβδων χειροκαθαριζόμενης εσχάρας : 10 mm. Από το φρεάτιο εισόδου τα λύματα θα καταλήγουν στον υγρό θάλαμο του αντλιοστασίου. Στοιχεία αναδευτήρα Ο κινητήρας του αναμικτήρα λυμάτων θα έχει τριφασικό ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, 380/660V, 50Ηz, 0,7 kw, 1500 rpm, με βαθμό προστασίας IP 68 και κλάση μόνωσης F και θα είναι αναγνωρισμένου οίκου. Στοιχεία αντλιών ιλύος Οι αντλίες λυμάτων (1+1εφεδρική) θα είναι φυγοκεντρικές, βαρέως τύπου, με μασητήρα, κλάσης μόνωσης F και πίεσεως λειτουργίας τουλάχιστον 10 bar. Η κάθε μία θα είναι συνδεδεμένη άμεσα σε ενιαίο κέλυφος με τριφασικό (380/660V), ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, σε πλήρη σύζευξη και τοποθέτηση σε βάση στήριξης, με το καλώδιο τροφοδοσίας, τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό: - παροχή αντλιών 22 m 3 /hr - αντίστοιχο μανομετρικό αντλιών στην παραπάνω παροχή 5 mυσ. Το σύνολο του αντλιοστασίου εισόδου θα είναι κλειστό και συνδεδεμένο με το σύστημα απόσμησης. 2.2 Μετρητής εισόδου Στον κεντρικό καταθλιπτικό αγωγό του αντλιοστασίου τοποθετείται μετρητής παροχής ηλεκτρομαγνητικός, επαγωγικού τύπου, κατάλληλος για μέτρηση παροχής σε σωλήνα, DN 90, 16 atm. Ο μετρητής θα είναι αναγνωρισμένου οίκου κατασκευής, θα φέρει τυποποιημένες φλάντζες και θα τοποθετηθεί σε σωλήνωση της ίδιας ονομαστικής διαμέτρου. Θα είναι πλήρης με ένα μετατροπέα - μεταδότη, ένα όργανο ένδειξης 96x96 mm και έναν ολοκληρωτή παροχής με καταγραφικό και θα τοποθετηθεί επί κλειστού αγωγού. 7

Τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του συστήματος μέτρησης παροχής θα είναι, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, ως ακολούθως: α. Ονομαστική διάμετρος μετρητή DN (mm) β. Περιοχή μέτρησης: ελάχιστη παροχή (m3/hr) γ. Ονομαστική πίεση λειτουργίας (Mpa) δ. Απώλειες ροής ε. Μέγιστο σφάλμα μέτρησης σε ποσοστό της παροχής που μετράται κάθε στιγμή για όλη την περιοχή ταχυτήτων 0,30-5,00 (m/sec): ± 2,0% στ. Σήμα εξόδου μετατροπέα: 4-20mA (ανάλογα με την παροχή). Η καταγραφή παροχής θα γίνεται ηλεκτρονικά μέσω data logger Το όργανο ένδειξης του μετρητή θα τοποθετηθεί σε πίνακα ελέγχου του αντλιοστασίου, ο οποίος θα φέρει επίσης μετρητή ποσότητας νερού (m3) εννέα (9) ψηφίων με δυνατότητα μηδενισμού. Ο μετρητής δεν θα παρεμβάλει κανένα εμπόδιο στην ροή του υγρού (μηδενική πτώση πίεσης), δεν θα έχει κινούμενα μέρη και θα είναι κατάλληλος για μετρήσεις σε διαβρωτικά υγρά και υγρά με αιωρήματα. Η μέτρηση πρέπει να είναι ανεξάρτητη από μεταβολές πυκνότητας, ιξώδους, πίεσης και θερμοκρασίας. Θα πρέπει να έχει δυνατότητα μέτρησης και προς τις δυο κατευθύνσεις. Η επένδυση των αισθητηρίων να είνα από σκληρό καουτσούκ ή νεοπρένιο και τα ηλεκτρόδιο από ανοξείδωτο χάλυβα AISI 316 με προστασία IP 67. Το αισθητήριο θα έχει σύνδεση με φλάντζα κατά DIN και στην περίπτωση που η διάμετρος είναι μικρότερη της αντίστοιχης σωλήνωσης, πρέπει να συνοδεύεται από τεμάχια συστολής-διαστολής με μέγιστη κλίση 8ο. Στην περίπτωση μη αγώγιμου παρεμβύσματος ή οργάνου, θα συνδέεται αγωγός συνέχειας γείωσης μεταξύ των φλαντζών διατομής 6mm. Ο μετρητής θα αποτελείται από αισθητήριο, φλάντζες σύνδεσης, μετατροπέα σήματος, όργανο στιγμιαίας και αθροιστικής ένδειξης παροχής και data logger για την ηλεκτρονική καταγραφή των παροχών. Οι ενδείξεις θα καταγράφονται, θα αθροίζονται και θα εκτυπώνονται μέσω του λογισμικού της εγκατάστασης. Μαζί με τον εξοπλισμό θα παραδοθεί και πλήρες διάγραμμα ηλεκτρολογικής συνδεσμολογίας του κατασκευαστή μαζί με λεπτομερείς οδηγίες για την ρύθμιση και βαθμονόμηση του οργάνου. Ο μετατροπέας θα είναι κατάλληλος για εγκατάσταση σε απομακρυσμένη από το αισθητήριο θέση, θα έχει ακρίβεια μέτρησης +/- 0.5% και προστασία IP 67. Η περιοχή 8

μέτρησης θα είναι κατ ελάχιστο ρυθμιζόμενη από 10 έως 125% της ονομαστικής παροχής. Περιλαμβάνονται οι ελαστικοί δακτύλιοι και οι κοχλίες και περικόχλια που θα φέρουν αντισκωριακή προστασία. Ο μετρητής θα συνοδεύεται από πιστοποιητικό υδραυλικών δοκιμών και έντυπα τεχνικής τεκμηρίωσης (διαγράμματα λειτουργίας, τεχνικά χαρακτηριστικά, οδηγίες ρύθμισης και συντήρησης κλπ). Ο μετατροπέας θα διαθέτει: - πληκτρολόγιο προγραμματισμού και ενσωματωμένη οθόνη, για την στιγμιαία και την αθροιστική ένδειξη (m3/hr), καθώς και των σφαλμάτων κατά την λειτουργία του - δυνατότητα ασφαλούς αποθήκευσης των τεχνικών χαρακτηριστικών του μετρητή, σε περίπτωση διακοπής ρεύματος - σήμα εξόδου 0/4...20mA, ανάλογο της στιγμιαίας παροχής - σήμα σφάλματος οργάνου - τροφοδοσία 230V/50Hz - δυνατότητα λειτουργίας σε περιοχή θερμοκρασιών -20 έως 60Οc - ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα σύμφωνα με IEC801/VDE0843. 2.3 Σηπτική δεξαμενή Από την έξοδο του αντλιοστασίου εισόδου, τα λύματα θα καταλήγουν στην σηπτική δεξαμενή. Η ιλύς που συγκεντρώνεται στη σηπτική δεξαμενή θα οδηγείται για αφυδάτωση μέσω αντλιοστασίου σε κλίνες ξήρανσης ιλύος. Για την καταπολέμηση της δυσοσμίας από την λειτουργία της σηπτικής δεξαμενής θα υπάρχει εγκατάσταση ενός βιόφιλτρου απόσμησης, που θα καλύπτει επιπλέον τις ανάγκες απόσμησης και του φρεατίου εισόδου- αντλιοστασίου αρχικής ανύψωσης. Επίσης, μετά την σηπτική ξεκινάει αγωγός by-pass που παρακάμπτει την κλίνη FWS και μπαίνει στην είσοδο των SF. Θα κατασκευαστεί σηπτική δεξαμενή από οπλισμένο σκυρόδεμα, ορθογωνικού σχήματος. Το σύνολο της σηπτικής δεξαμενής θα είναι κλειστό και συνδεδεμένο με το σύστημα απόσμησης. 2.4 Κλίνες ξήρανσης ιλύος 9

Η ιλύς από την σηπτική δεξαμενή με αντλίες θα στέλνεται προς τις δυο αυτές παράλληλες μεταξύ τους κλίνες, έκαστη ωφέλιμης επιφάνειας 52,5 m 2 (συνολικής 105 m2). Το Α/Σ ξηρού τύπου τροφοδοσίας των κλινών ξήρανσης ιλύος (από την σηπτική δεξαμενή) θα φέρει αντλίες. Στοιχεία αντλιών ιλύος Οι αντλίες λυμάτων (1+1εφεδρική) θα είναι φυγοκεντρικές, βαρέως τύπου, με μασητήρα, κλάσης μόνωσης F και πίεσεως λειτουργίας τουλάχιστον 10 bar. Η κάθε αντλία θα είναι συνδεδεμένη άμεσα σε ενιαίο κέλυφος με τριφασικό (380/660V), ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, σε πλήρη σύζευξη και τοποθέτηση σε βάση στήριξης, με το καλώδιο τροφοδοσίας, τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό: - παροχή 4 m 3 /hr και - αντίστοιχο μανομετρικό στην παραπάνω παροχή 5 mυσ. 2.5 Κλίνη τεχνητού υγροβιοτόπου οριζόντιας επιφανειακής ροής (FWS) Α Επιπέδου Τα λύματα από την σηπτική δεξαμενή θα εισέρχονται στην κλίνη οριζόντιας επιφανειακής ροής (FWS) Α επιπέδου (1 κλίνη) ωφέλιμης επιφάνειας 800 m 2. Η κλίνη θα είναι πληρωμένη με φυτική γη και θα φυτευτούν υδρόβια φυτά. Η ρύθμιση της στάθμης των υδάτων στην κλίνη και η εκκένωσή της θα γίνεται μέσω απλού μηχανισμού ρύθμισης της στάθμης (γωνίας) από PVC που θα βρίσκονται σε φρεάτιο στην έξοδο της κλίνης. Πιο συγκεκριμένα, η διάταξη ρύθμισης ύψους αποτελείται από καμπύλη γωνία Φ200 από PVC Σ41, η οποία συνδέεται άμεσα με τον αγωγό συλλογής στραγγισμάτων των κλινών ιλύος. Στην έξοδό της είναι συνδεδεμένη με εύκαμπτο πλαστικό αγωγό τύπου σπιράλ, στο ακροφύσιο του οποίου είναι αγκυρωμένη ανοξείδωτη στεφάνη λαιμός και η οποία μπορεί να ελέγχεται ως προς την στάθμη της από ανοξείδωτο σύρμα. Η στεγάνωση της κλίνης θα γίνει με πεπιεσμένη αργιλική στρώση ελάχιστου πάχους 20cm και με μεμβράνη από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HPDE) πάχους 2mm, η οποία θα προστατεύεται και από τις δύο πλευρές της με γεωύφασμα πυκνότητας 400 gr/m 2, από πολυπροπυλένιο (ΡΡ), όχι όμως υφαντό. Οι βασικές ιδιότητες που θα έχει η χρησιμοποιούμενη μεμβράνη πρέπει να είναι οι ακόλουθες: (i) αμελητέα υδροπερατότητα 10

(ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) αντοχή σε φυσική καταπόνηση αντοχή σε χημική προσβολή αντοχή σε βιολογική προσβολή αντοχή σε χρονική γήρανση (πάνω από 50 έτη) ευκολία μεταφοράς, φορτοεκφόρτωσης, προσκόμισης στον τόπο του έργου ευκολία διάστρωσης (viii) ευκολία στον έλεγχο αξιοπιστίας. Οι συγκολλήσεις των φύλλων θα εκτελεστούν με εγκεκριμένη μέθοδο, σε διεύθυνση παράλληλη με αυτή της γραμμής μέγιστης κλίσης της δεξαμενής και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος από +5 C έως +40 C. Η διαδικασία συγκόλλησης θα λαμβάνει χώρα υπό κατάλληλες ατμοσφαιρικές συνθήκες και σε καμία περίπτωση υπό βροχόπτωση. Στην κλίνη FWS μετά την εκσκαφή και την στεγάνωση θα τοποθετηθεί: - στρώση πάχους 40 cm φυτική γη και - στην αρχική και τελική ζώνη της κλίνης FWS, καθώς και στα διαχωριστικά μεταξύ των διαμερισμάτων της θα πραγματοποιηθεί πλήρωση με σκύρα διαστάσεων 2,5-5 cm. 2.6 Κλίνες τεχνητού υγροβιοτόπου οριζόντιας υποεπιφανειακής ροής (SF, ή άλλως, HSSF) Β Επιπέδου Η έξοδος από την κλίνη FWS θα εισέρχεται στις δύο (2) κλίνες οριζόντιας υποεπιφανειακής ροής (SF) Β επιπέδου - παράλληλης λειτουργίας μεταξύ τους, έκαστη ωφέλιμης επιφάνειας 1.235 m 2 (συνολικής 2.470 m2). Τα επεξεργασμένα λύματα θα τροφοδοτούνται βαρυτικά, σε οδοντωτούς ανοξείδωτους υπερχειλιστές, ώστε να ισοκατανέμονται ομοιόμορφα κατά πλάτος και των δύο κλινών SF. Μέρος της εκροής της SF έως και όλη, αν απαιτηθεί θα ανακυκλοφορείται στις κλίνες FWS & SF μέσω αντλιοστασίου ανακυκλοφορίας. H είσοδος των υγρών θα γίνεται με σωλήνα PVC Σ41 D200, που θα είναι εφοδιασμένος με γωνίες οι οποίες θα επιτρέπουν την ρύθμιση, ακόμη και διακοπή της ροής σε κάθε μια από τις κλίνες, σε περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο. Η ρύθμιση της στάθμης των υδάτων στις κλίνες SF και η εκκένωσή τους θα γίνεται μέσω απλών μηχανισμών ρύθμισης της στάθμης (γωνιών) από PVC που θα βρίσκονται σε 11

φρεάτια στις εξόδους των κλινών. Για την έξοδο των καθαρών χρησιμοποιείται διάτρητος σωλήνας ΡΕ Φ200. Οι κλίνες SF θα είναι πληρωμένες με αδρανή υλικό, μέσα στις οποίες θα φυτευτούν υδρόβια φυτά. Η στεγάνωση των κλινών θα γίνει με πεπιεσμένη αργιλική στρώση ελάχιστου πάχους 20cm και με μεμβράνη από πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HPDE) πάχους 2mm η οποία θα προστατεύεται και από τις δύο πλευρές της με γεωύφασμα πυκνότητας 400 gr/m 2. Το γεωύφασμα θα είναι κατασκευασμένο από πολυπροπυλένιο (ΡΡ), όχι όμως υφαντό. Τα χρησιμοποιούμενα φύλλα μεμβράνης θα είναι κατασκευασμένα σε γνωστό εργοστάσιο παραγωγής, θα είναι πιστοποιημένα από αναγνωρισμένο εργαστήριο ποιοτικού ελέγχου και θα καλύπτονται από 10ετή τουλάχιστον εγγύηση τόσο από το εργοστάσιο παραγωγής, όσον αφορά στην ποιότητα τους, όσο και για την τοποθέτηση, λειτουργία και αντοχή στις συνθήκες του έργου. Οι βασικές ιδιότητες της μεμβράνη πρέπει να είναι οι ακόλουθες: (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) αμελητέα υδροπερατότητα αντοχή σε φυσική καταπόνηση αντοχή σε χημική προσβολή αντοχή σε βιολογική προσβολή αντοχή σε χρονική γήρανση (πάνω από 50 έτη) ευκολία μεταφοράς, φορτοεκφόρτωσης, προσκόμισης στον τόπο του έργου ευκολία διάστρωσης (viii) ευκολία στον έλεγχο αξιοπιστίας. Πριν την τοποθέτηση της μεμβράνης το υπόβαθρο των δεξαμενών θα συμπιεστεί καλά, θα καθαριστεί από πέτρες, ρίζες και άλλα αιχμηρά αντικείμενα, ώστε να μην προκληθούν ζημιές στη μεμβράνη. Οι συγκολλήσεις των φύλλων θα εκτελεστούν με εγκεκριμένη μέθοδο, σε διεύθυνση παράλληλη με αυτή της γραμμής μέγιστης κλίσης της δεξαμενής και σε θερμοκρασία περιβάλλοντος από +5 C έως +40 C. Η διαδικασία συγκόλλησης θα λαμβάνει χώρα υπό κατάλληλες ατμοσφαιρικές συνθήκες και σε καμία περίπτωση υπό βροχόπτωση. Σε κάθε κλίνη SF, μετά την εκσκαφή και τη στεγάνωση, θα τοποθετηθούν τα ακόλουθα υλικά από τον πυθμένα προς την επιφάνεια: - στρώση πάχους 80 cm πολύ καλά πλυμένο χαλίκι μη ασβεστολιθικής σύστασης διαμέτρου 20-30mm - αργιλικό επίστρωμα 3-4mm - στην αρχική και τελική ζώνη των κλινών SF θα πραγματοποιηθεί πλήρωση με σκύρα διαστάσεων 2,5-5cm. 12

2.7 Αντλιοστάσιο ανακυκλοφορίας κλινών Α και Β Επιπέδου Θα πραγματοποιείται ανακυκλοφορία από την έξοδο των κλινών SF στην είσοδο και της κλίνης FWS καθώς και στην είσοδο των κλινών SF, με αντλίες εγκατεστημένες στο φρεάτιο εξόδου των κλινών SF. Θα εγκατασταθούν δύο (2) αντλίες ανακυκλοφορίας (1+1 εφεδρική), οι οποίες θα είναι φυγοκεντρικές, βαρέως τύπου, με πτερωτή vortex, με ελάχιστο πέρασμα στερεών 50 mm, κλάσης μόνωσης F και πίεσης λειτουργίας τουλάχιστον 10 bar. Η κάθε αντλία θα πρέπει να μπορεί να εκκινεί τουλάχιστον 20 φορές ανά ώρα, θα είναι συνδεδεμένη άμεσα σε ενιαίο κέλυφος με τριφασικό (380/660V), ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, πλήρως συζευγμένα και τοποθετημένα σε βάση στήριξης, με το καλώδιο τροφοδοσίας, τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό: - ελάχιστης παροχής 7 m 3 /h - αντίστοιχο μανομετρικό στην παραπάνω παροχή σε 12 mυσ. - ελάχιστο πέρασμα στερεών 50 mm. Η έξοδος των κλινών SF (του Β επιπέδου) καταλήγει σε φρεάτιο ρύθμισης στάθμης των κλινών. Η δυνατότητα ρύθμισης στάθμης εντός των κλινών SF δίνεται μέσω σωληνώσεων PVC Φ125 με εύκαμπτο ακροσωλήνιο το οποίο διαθέτει δυνατότητα τοποθέτησης σε διαφορετικό βάθος μέσω στηρίγματος από ανοξείδωτο σύρμα. Η περίσσεια της καθαρής εκροής, μέσω βαρυτικού αγωγού PVC Σ41 Φ200, θα καταλήγει στον υγρό θάλαμο του αντλιοστασίου τροφοδοσίας του φίλτρου της τριτοβάθμιας επεξεργασίας. 2.8 Τριτοβάθμια επεξεργασία Η τριτοβάθμια επεξεργασία των επεξεργασμένων λυμάτων θα γίνεται με αυτόματο αυτοκαθαριζόμενο φίλτρο από ανοξείδωτο ατσάλι, με σίτα πολλαπλών σταδίων και πολύ μικρά περάσματα (μικρότερα από 500μm), ποιότητας τουλάχιστον AISI 304, μεγάλης επιφάνειας φίλτρανσης, υδραυλικής λειτουργίας, με αυτόματο σύστημα έκπλυσης και χαρακτηριστικά την εύκολη εγκατάσταση και συντήρηση και ελάχιστης παροχής λειτουργίας 7 m3/hr. 13

Καθώς το νερό εισέρχεται στην είσοδο του φίλτρου, φιλτράρεται αρχικά μέσω του πλέγματος με μεγάλο διάκενο για να παρεμποδιστεί η είσοδος μεγάλων σωματιδίων τα οποία θα προκαλέσουν φθορά στο λεπτό πλέγμα και στα εσωτερικά μέρη του συστήματος. Στη συνέχεια το νερό περνάει στη δεύτερη περιοχή φίλτρανσης το οποίο περιλαμβάνει ένα πολλαπλών επιπέδων πλέγμα με μικρότερα διάκενα. Αυτό το πλέγμα προστατεύεται από ένα μεταλλικό δίχτυ το οποίο κάνει και αυτό μία προφίλτρανση. Ενώ το νερό περνάει μέσα από το λεπτό πλέγμα προς την έξοδο, τα σωματίδια που βρίσκονται μέσα στο νερό συγκεντρώνονται στην εσωτερική επιφάνεια του λεπτότερου πλέγματος και σχηματίζουν ένα στρώμα. Το στρώμα αυτό των ακαθαρσιών από μόνο του ενεργεί ως φίλτρο και συλλέγει πολύ πιο μικρά σωματίδια σε σχέση με αυτά που συλλέγει το λεπτό πλέγμα. Η διαφορά μεταξύ της πίεσης εισόδου και της πίεσης στην έξοδο ονομάζεται διαφορική πίεση (ΔP). Καθώς σχηματίζεται το στρώμα από τις ακαθαρσίες στο πλέγμα, και όταν αυτό είναι αρκετά παχύ ώστε να προκαλέσει μία συγκεκριμένη διαφορική πίεση ξεκινάει τότε ο κύκλος της έκπλυσης-αντίστροφης πλύσης. Σε μία προκαθορισμένη τιμή διαφορικής πίεσης, η μονάδα ελέγχου έκπλυσης ανοίγει τη βαλβίδα έκπλυσης και σχηματίζεται ένα ισχυρό ρεύμα νερού το οποίο απομακρύνεται από το σύστημα μέσω της σωλήνας αποχέτευσης στραγγιδίων. Αυτή η ροή προκαλεί μία αναρρόφηση καθαρίζοντας τις ακαθαρσίες που μαζεύτηκαν στο λεπτότερο πλέγμα. Το νερό έκπλυσης επιστρέφει στο αντλιοστάσιο τροφοδοσίας της τριτοβάθμιας επεξεργασίας. Αντλίες τροφοδοσίας τριτοβάθμιας επεξεργασίας Οι αντλίες τροφοδοσίας της τριτοβάθμιας επεξεργασίας (1+1 εφεδρική) θα είναι φυγοκεντρική, βαρέως τύπου (με πτερωτή vortex), με ελάχιστο πέρασμα στερεών 50 mm, κλάσης μόνωσης F και πίεσεως λειτουργίας τουλάχιστον 10 bar. Η κάθε αντλία θα πρέπει να μπορεί να εκκινεί τουλάχιστον 20 φορές ανά ώρα είναι συνδεδεμένη άμεσα σε ενιαίο κέλυφος με τριφασικό (380/660V), ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, πλήρως συζευγμένα και τοποθετημένα σε βάση στήριξης, με το καλώδιο τροφοδοσίας, τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό: - παροχή 7 m 3 /hr - μανομετρικό στην παραπάνω παροχή 8 mυσ 14

- ελάχιστο πέρασμα στερεών 50 mm. Η αυτόματη έκπλυση του αυτοκαθαριζόμενου φίλτρου θα πρέπει να μπορεί να πραγματοποιείται όταν η διαφορά πίεσης μεταξύ εξόδου και εισόδου ανέλθει στα προκαθορισμένα από τον κατασκευαστή του συστήματος επίπεδα. Η έκπλυση θα πραγματοποιείται μέσω αντλιών νερού. Αντλίες έκπλυσης συστήματος τριτοβάθμιας επεξεργασίας Οι αντλίες έκπλυσης της τριτοβάθμιας επεξεργασίας (1+1 εφεδρική) θα είναι τύπου γεωτρήσεων νερού, υποβρύχιες, φυγοκεντρικές, πολυβάθμιες, ανοξείδωτες, συνδεδεμένες άμεσα σε ενιαίο κέλυφος με τριφασικό (380/660V), ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, πλήρως συζευγμένα και τοποθετημένα σε βάση στήριξης, με το καλώδιο τροφοδοσίας, τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό: - παροχή 15 m 3 /hr - μανομετρικό στην παραπάνω παροχή 25 mυσ. Το σύστημα τριτοβάθμιας επεξεργασίας θα παραδοθεί και εγκατασταθεί πλήρες, με τον δικό του ηλεκτρικό πίνακα και το σύστημα αυτοματισμού του, έτοιμο για λειτουργία. 2.9 Δεξαμενή απολύμανσης Τα επεξεργασμένα λύματα, μετά το φίλτρο τριτοβάθμιας επεξεργασίας, θα καταλήγουν στην δεξαμενή απολύμανσης με χλωρίωση. Η απολύμανση θα γίνεται μέσω αναλογικού χλωριωτή, πλήρως συζευγμένου και τοποθετημένου, με τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό, παροχής τουλάχιστον 8m3/hr, στην δεξαμενή χλωρίωσης, με ταμπλέτες υποχλωριώδους ασβεστιου (CaOCl) περιεκτικότητας 70 % κ.ό. σε ενεργό χλώριο. Τα υγρά εισέρχονται αρχικά στη μονάδα και μεταφέρονται μέσω καναλιού ρυθμιζόμενης ροής για την προστασία του συστήματος από υδραυλικά πλήγματα. Το προς επεξεργασία υγρό κινείται στην στρωματοποιημένη επιφάνεια του καναλιού και έρχεται σε επαφή με τις ταμπλέτες του υποχλωριώδους ασβεστίου, οι οποίες 15

διαλύονται ανάλογα με το ρυθμό ροής. Όσο αυξάνεται η ροή στο σύστημα, αυξάνεται αναλογικά και η δόση, με αποτέλεσμα η συγκέντρωση των χημικών να παραμένει σταθερή. Όταν μειώνεται η ροή, μειώνεται αναλογικά και η δόση των χημικών. Σε συνθήκες χαμηλής ροής, όλο το υγρό οδηγείται στο κατώτατο στρώμα του δοσομετρητή. Στο στρώμα αυτό σχηματίζεται ένα στενό υδραυλικό κανάλι στο οποίο αυξάνεται η ταχύτητα του υγρού, διαβρώνοντας τις ταμπλέτες ομοιόμορφα και διασφαλίζοντας ακριβή δόση χημικών. Όσο η ροή στο δοσομετρητή αυξάνεται το επίπεδο του υγρού ανυψώνεται στο μέσο στρώμα ροής. Το μέσο στρώμα ροής επιταχύνει το υγρό όταν διέρχεται από τις ταμπλέτες. Στο στρωματοποιημένο κανάλι υπάρχει και ένα θυρόφραγμα που ρυθμίζει το ύψος του υγρού για καλύτερο έλεγχο του συστήματος και της δόσης των χημικών. Όλη η εκροή διέρχεται από το θάλαμο υδροδυναμικής ανάμιξης για τη διασφάλιση πλήρους επαφής με τα χημικά. Σε κάθε στάδιο επεξεργασίας διασφαλίζεται υψηλή απόδοση για κάθε φόρτιση και για κάθε απαίτηση επεξεργασίας. Ο δοσομετρητής έχει πολλαπλές επιλογές εγκατάστασης, όπως τοποθέτηση μέσα στο έδαφος, σύνδεση στη γραμμή επεξεργασίας στην επιφάνεια του εδάφους και τοποθέτηση στο θάλαμο επαφής των χημικών. Περιλαμβάνεται χυτευτό πλαίσιο στήριξης και ενώσεις εισροής και εκροής που επιτρέπουν τη σύνδεση με σωληνώσεις PVC Schedule 40. Ο δοσομετρητής θα είναι ειδικά κατασκευασμένος έτσι ώστε να μπορεί να ταφεί πριν ή μετά από μια δεξαμενή επαφής χημικών ή ένα υπεδάφιο φίλτρο. Για εγκατάσταση μέσα σε θάλαμο επαφής χημικών διατίθεται μη διαβρωτικό περίβλημα για την προστασία του συστήματος. Μετά την τοποθέτηση και ρύθμιση του συστήματος, αυτό λειτουργεί αυτόματα χωρίς την απαίτηση άλλης ρύθμισης και με ελάχιστες απαιτήσεις για συντήρηση. 2.10 Μετρητής εξόδου Στην έξοδο των αντλιών θα τοποθετηθεί επί κλειστού αγωγού (στον αγωγό εκροής προς το πεδίο διάθεσης) ηλεκτρομαγνητικός μετρητής παροχής, DN 75, 16 atm. Θα είναι αναγνωρισμένου οίκου κατασκευής, θα φέρει τυποποιημένες φλάντζες και θα τοποθετηθεί σε σωλήνωση της ίδιας ονομαστικής διαμέτρου. Θα είναι πλήρης, με ένα μετατροπέα - μεταδότη, ένα όργανο ένδειξης 96x96 mm και έναν ολοκληρωτή παροχής με καταγραφικό. 16

Τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του συστήματος μέτρησης παροχής θα είναι, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, ως ακολούθως: α. Ονομαστική διάμετρος μετρητή DN (mm) β. Περιοχή μέτρησης: ελάχιστη παροχή (m3/hr) γ. Ονομαστική πίεση λειτουργίας (Mpa) δ. Απώλειες ροής ε. Μέγιστο σφάλμα μέτρησης σε ποσοστό της παροχής που μετράται κάθε στιγμή για όλη την περιοχή ταχυτήτων 0,30-5,00 (m/sec): ± 2,0% στ. Σήμα εξόδου μετατροπέα: 4-20mA (ανάλογα με την παροχή). Η καταγραφή παροχής θα γίνεται ηλεκτρονικά μέσω data logger Το όργανο ένδειξης του μετρητή θα τοποθετηθεί σε πίνακα ελέγχου του αντλιοστασίου, ο οποίος θα φέρει επίσης μετρητή ποσότητας νερού (m3) εννέα (9) ψηφίων με δυνατότητα μηδενισμού. Ο μετρητής δεν θα παρεμβάλει κανένα εμπόδιο στην ροή του υγρού (μηδενική πτώση πίεσης), δεν θα έχει κινούμενα μέρη και θα είναι κατάλληλος για μετρήσεις σε διαβρωτικά υγρά και υγρά με αιωρήματα. Η μέτρηση πρέπει να είναι ανεξάρτητη από μεταβολές πυκνότητας, ιξώδους, πίεσης και θερμοκρασίας. Θα πρέπει να έχει δυνατότητα μέτρησης και προς τις δυο κατευθύνσεις. Η επένδυση των αισθητηρίων να είνα από σκληρό καουτσούκ ή νεοπρένιο και τα ηλεκτρόδιο από ανοξείδωτο χάλυβα AISI 316 με προστασία IP 67. Το αισθητήριο θα έχει σύνδεση με φλάντζα κατά DIN και στην περίπτωση που η διάμετρος είναι μικρότερη της αντίστοιχης σωλήνωσης, πρέπει να συνοδεύεται από τεμάχια συστολής-διαστολής με μέγιστη κλίση 8ο. Στην περίπτωση μη αγώγιμου παρεμβύσματος ή οργάνου, θα συνδέεται αγωγός συνέχειας γείωσης μεταξύ των φλαντζών διατομής 6mm. Ο μετρητής θα αποτελείται από αισθητήριο, φλάντζες σύνδεσης, μετατροπέα σήματος, όργανο στιγμιαίας και αθροιστικής ένδειξης παροχής και data logger για την ηλεκτρονική καταγραφή των παροχών. Οι ενδείξεις θα καταγράφονται, θα αθροίζονται και θα εκτυπώνονται μέσω του λογισμικού της εγκατάστασης. Μαζί με τον εξοπλισμό θα παραδοθεί και πλήρες διάγραμμα ηλεκτρολογικής συνδεσμολογίας του κατασκευαστή μαζί με λεπτομερείς οδηγίες για την ρύθμιση και βαθμονόμηση του οργάνου. Ο μετατροπέας θα είναι κατάλληλος για εγκατάσταση σε απομακρυσμένη από το αισθητήριο θέση, θα έχει ακρίβεια μέτρησης +/- 0.5% και προστασία IP 67. Η περιοχή μέτρησης θα είναι κατ ελάχιστο ρυθμιζόμενη από 10 έως 125% της ονομαστικής παροχής. Περιλαμβάνονται οι ελαστικοί δακτύλιοι και οι κοχλίες και περικόχλια που θα φέρουν αντισκωριακή προστασία. Ο μετρητής θα συνοδεύεται από πιστοποιητικό υδραυλικών δοκιμών και έντυπα τεχνικής τεκμηρίωσης (διαγράμματα λειτουργίας, τεχνικά χαρακτηριστικά, οδηγίες ρύθμισης και συντήρησης κλπ). Ο μετατροπέας θα διαθέτει: - πληκτρολόγιο προγραμματισμού και ενσωματωμένη οθόνη, για την στιγμιαία και την αθροιστική ένδειξη (m3/hr), καθώς και των σφαλμάτων κατά την λειτουργία του - δυνατότητα ασφαλούς αποθήκευσης των τεχνικών χαρακτηριστικών του μετρητή, σε περίπτωση διακοπής ρεύματος - σήμα εξόδου 0/4...20mA, ανάλογο της στιγμιαίας παροχής - σήμα σφάλματος οργάνου - τροφοδοσία 230V/50Hz - δυνατότητα λειτουργίας σε περιοχή θερμοκρασιών -20 έως 60Οc - ηλεκτρομαγνητική συμβατότητα σύμφωνα με IEC801/VDE0843. 17

2.11 Σύστημα απόσμησης Η μονάδα απόσμησης θα αποτελείται από τα ακόλουθα τμήματα: α. σύστημα συλλογής και καθρισμού του δύσοσμου αέρα από το φρεάτιο εισόδουαντλιοστάσιο εισερχομένων λυμάτων και την σηπτική δεξαμενή - το σύστημα αυτό θα αποτελείται από ένα εξαεριστήρα κατάλληλου μανομετρικού και παροχής, και σύστημα σωληνώσεων που οδηγούν τον δύσοσμο αέρα στο φίλτρο απόσμησης β. βιόφιλτρο απόσμησης (compost) - το χρησιμοποιούμενο μέσο πλήρωσης θα αποτελείται από πριονίδι ή κομμάτια από φλοιούς δένδρων και ώριμο κόμποστ, το οποίο θα εμποτίζεται με ενεργό ιλύ που περιέχει ενεργά βακτηρίδια, τα οποία θα οξειδώνουν τις δύσοσμες ουσίες κατά την διέλευση του δύσοσμου αέρα μέσα στο φίλτρο (το πληρωτικό υλικό θα πρέπει να είναι τυποποιημένης σύστασης, ώστε να εξασφαλίζεται η απόδοση σε βάθος χρόνου) γ. σύστημα εφύγρανσης και αποστράγγισης, σύστημα με το οποίο αυξάνεται με καταιονισμό η υγρασία του αέρα για να αποφευχθεί η αφυδάτωση και η καταστροφή του βιολογικού μίγματος και ρυθμίζεται η υγρασία στα επιθυμητά για τα βακτηρίδια επίπεδα Η κλίνη θα είναι σχήματος ορθογωνικού, από σκυρόδεμα, και θα στηρίζει το πληρωτικό υλικό και το σύστημα τροφοδοσίας και αποστράγγισης. Τα οσμαέρια θα οδηγούνται στον πυθμένα του φίλτρου μέσω διάτρητων αγωγών που οδεύουν μέσα σε στρώση από χαλίκια διαμέτρου 1-2cm και πάχους 30cm. Πάνω από τα χαλίκια θα τοποθετηθεί πληρωτικό υλικό (κομπόστ) πάχους 80cm. Τέλος, τα στραγγίδια θα συγκεντρώνονται σε φρεάτιο και θα καταλήγουν στη σηπτική δεξαμενή. Το βιόφιλτρο, με ελάχιστη ενεργή επιφάνεια 9 m2 και βεντιλατέρ παροχής 150 m3/hr, θα είναι ανοικτού τύπου και θα είναι θα είναι βιομηχανικό προϊόν κατασκευαστή, που θα διαθέτει ISO για τον σχεδιασμό και την κατασκευή παρόμοιων μονάδων. Το πληρωτικό υλικό θα έχει ακανόνιστη διάταξη, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ικανοποιητική επαφή του αέρα στο υλικό και κατάλληλο, ώστε να συνδυάζει διαφορετικές μηχανικές δομές και βιολογικές ιδιότητες, αποφεύγοντας τη συστολή του στρώματος και διατηρώντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα σταθερή την πτώση πίεσης του αέρα που θα διέρχεται. Το κέλυφος της μονάδας θα είναι κατασκευασμένο από GRP, κατάλληλο για υπαίθρια τοποθέτηση και θα διαθέτει όλες τις απαραίτητες φλαντζωτές συνδέσεις για την είσοδο του αέρα, την εγκατάσταση αισθητηρίων των οργάνων μέτρησης και των θέσεων δειγματοληψίας του αέρα κτλ. 18

Ανάντη του φίλτρου θα εγκατασταθεί πλυντηρίδα εφύγρανσης στην οποία θα προστίθενται οξειδωτικά, ώστε η συγκέντρωση H2S και NH3 να είναι μικρότερη από 5ppm πριν την είσοδο στο βιολογικό φίλτρο. Η συνολική παροχή διαβροχής θα είναι μεγαλύτερη από 10 l/m3 διερχόμενου αέρα, ώστε η σχετική υγρασία του αέρα να είναι >95%. Η ταχύτητα διέλευσης του αέρα διαμέσου της πλυντηρίδας εφύγρανσης θα είναι μικρότερη από 3,0 m/s. Το φίλτρο απόσμησης θα είναι βιολογικό μίγμα με μέσο πλήρωσης από πριονίδι ή κομμάτια από φλοιούς δένδρων και ώριμο κόμποστ, το οποίο εμποτίζεται θα με ενεργό ιλύ. Γενικά Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό των οσμών κατά την διακίνηση, επεξεργασία και αποθήκευση λυμάτων και ιλύος. Ειδικότερα θα πρέπει να προβλεφθεί περιορισμός των οσμών στη πηγή με την κάλυψη, όλων των δεξαμενών και των φρεατίων με στεγανά καλύμματα. Όπου απαιτείται, θα πρέπει να εγκατασταθεί δίκτυο αεραγωγών για την συλλογή του προς επεξεργασία αέρα. Το δίκτυο θα κατασκευαστεί από ανοξείδωτο χάλυβα ή πλαστικό υλικό και θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα ρύθμισης της παροχής αέρα των επιμέρους κλάδων, μέσω ρυθμιστικών διαφραγμάτων αεραγωγών (control dampers). Το δίκτυο των αεραγωγών θα είναι τέτοιο ώστε η μέγιστη ταχύτητα να είναι μικρότερη των 15 m/sec. Ο δύσοσμος αέρας θα συλλέγεται κατά προτίμηση στη πηγή, ενώ ιδιαίτερη μέριμνα θα ληφθεί για την συλλογή και των βαρέων και των ελαφρύτερων αέριων ρύπων, προβλέποντας κατάλληλα στόμια τόσο σε χαμηλή όσο και σε υψηλή στάθμη. Θα πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό της παροχής του προς απόσμηση αέρα, απομονώνοντας κατά το δυνατό τους δύσοσμους χώρους, ώστε να μην διαχέονται οι οσμές σε ευρύτερες περιοχές. Το δίκτυο αεραγωγών θα πρέπει να ικανοποιεί τις παρακάτω απαιτήσεις: σε δεξαμενές και υγρούς θαλάμους η παροχή του αέρα θα υπολογιστεί για 24ωρη λειτουργία του συστήματος εξαερισμού με 5 τουλάχιστον εναλλαγές / ώρα, λαμβάνοντας υπόψη όλο τον όγκο της αντίστοιχης δεξαμενής, θαλάμου, φρεατίου κτλ. σε αίθουσες που διακινείται προσωπικό (πχ. αίθουσα αφυδάτωσης, προεπεξεργασίας κτλ.) η παροχή του αέρα θα υπολογιστεί για 10 εναλλαγές / ώρα κατά την διάρκεια της βάρδιας και για 5 εναλλαγές / ώρα την υπόλοιπη περίοδο της ημέρας σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στη παροχή του δικτύου, ο παρεχόμενος αέρας στις επιμέρους μονάδες επεξεργασίας. Όπου απαιτείται ρύθμιση του προς απόσμηση αέρα, θα πρέπει να προβλεφθεί ικανοποιητικό σύστημα για την ρύθμιση της παροχής αέρα (πχ. ανεμιστήρας δύο ταχυτήτων, έλεγχο από inverter κτλ.). 19

Σε όλες τις αίθουσες που είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο των αεραγωγών απόσμησης, καθώς επίσης και όπου αναφέρεται στη παρούσα (π.χ. χώροι διακίνησης χημικών κτλ.) θα πρέπει να εγκατασταθούν αξονικοί ανεμιστήρες, οι οποίοι θα τίθενται σε λειτουργία, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα άμεσου εξαερισμού των χώρων ανεξάρτητα από την λειτουργία των μονάδων απόσμησης Οι αξονικοί ανεμιστήρες θα υπολογιστούν για 5 εναλλαγές / ώρα. Ο ανεμιστήρας θα είναι αξονικής ροής αντιεκρηκτικού τύπου, κατάλληλης παροχής και στατικής πίεσης και θα αποτελεί τμήμα της προμήθειας του κατασκευαστή των μονάδων απόσμησης. Ο ανεμιστήρας πρέπει να έχει τη δυνατότητα να διαθέτει τον αποσμούμενο αέρα σε καπνοδόχο ύψους 2,0m από το πλησιέστερο κτίριο. Η έδραση του ανεμιστήρα στην βάση του θα γίνεται μέσω κατάλληλων αντικραδασμικών συνδέσμων. Το κέλυφος της μονάδας θα είναι κατασκευασμένο από υλικό ανθεκτικό σε διαβρωτικό περιβάλλον και κατάλληλο για υπαίθρια εγκατάσταση. Για την πρόσβαση στο εσωτερικό της μονάδας, θα πρέπει να προβλεφθούν κατάλληλες θύρες με κλείστρα και μεντεσέδες κατασκευασμένα από ανοξείδωτο χάλυβα AΙSI 316. Η μονάδα απόσμησης θα στηρίζεται σε κατάλληλη ανοξείδωτη βάση βαρέως τύπου. Ειδικότερα: αναμενόμενη συγκέντρωση υδροθείου στο χώρο (πρίν την αραίωση με αέρα) μέχρι 20 mg/lt (συνήθης 5-15 mg/t), αναμενόμενη συγκέντρωση αιχμής υδροθείου μέχρι 50 mg/lt (για μερικά δευτερόλεπτα), απόδοση καθαρισμού οσμαερίων > 95 % (επιθυμητή 99%), επιτρεπόμενη φόρτιση επιφάνειας φίλτρανσης μέχρι 30-60 m3/m2/h, πορώδες μέσα στο υλικό φίλτρανσης 35-50%, χρόνος παραμονής οσμαερίων στο φίλτρο >30 sec, υγρασία στο πληρωτικό υλικό 25-50%, υπόστρωμα φίλτρανσης πάχους 20-30 cm από χαλίκι διαμέτρου 1-2 cm, σύνθεση υλικού φίλτρανσης, μίγμα από α) ξηρές - τεμαχισμένες φλύδες δένδρων ή κληματίδες (ή χονδροκομμένο πριονίδι) μεγέθους 20-60 mm σε ποσοστό 30%, β) ξηρές - τεμαχισμένες φλύδες δένδρων ή κληματίδες (ή χονδροκομμένο πριονίδι) μεγέθους 10-20 mm σε ποσοστό 30%, γ) ώριμο compost από οργανικό υλικό απορριμμάτων ποσοστό σε 40% (ή φυτόχωμα τύπου τύρφης), δ) λεπτόκοκκο ανθρακικό ασβέστιο 75 kg/m3. 20

2.12 Δεξαμενή αποθήκευσης και αντλιοστάσιο επεξεργασμένων Θα κατασκευαστεί δεξαμενή αποθήκευσης και κατάντη αυτής αντλιοστάσιο εξόδου και διάθεσης των επεξεργασμένων προς τον χώρο άρδευσης. Τα λύματα, μετά την χλωρίωση, θα εισέρχονται στην δεξαμενή αποθήκευσης επεξεργασμένων λυμάτων, για την διάθεση τους προς άρδευση του πεδίου διάθεσης της ΕΕΛ. Λειτουργία Η διάθεση των λυμάτων για άρδευση θα γίνεται με υποβρύχιες αντλίες καθαρών. Θα τοποθετηθούν δύο (1+1 εφεδρική) αντλίες. Θα είναι πολυβάθμιες, ανοξείδωτες, φυγοκεντρικες αντλίες, συνδεδεμένες άμεσα σε ενιαίο κέλυφος με τριφασικό (380/660V), ασύγχρονο ηλεκτροκινητήρα βραχυκυκλωμένου δρομέα, πλήρως συζευγμένα και τοποθετημένα σε βάση στήριξης, με το καλώδιο τροφοδοσίας, τα ανταλλακτικά και κάθε άλλο αναγκαίο εξάρτημα ή μικροϋλικό. Η παροχή της κάθε αντλίας θα είναι 8 m 3 /h σε μανομετρικό 12 myσ. Η λειτουργία των αντλιών θα εναλλάσσεται αυτόματα με σκοπό την ομοιόμορφη φθορά τους, μέσω του PLC. Σε περίπτωση βλάβης της μιας αντλίας θα τίθεται σε λειτουργία αυτόματα η άλλη. Η εκκίνηση και η παύση των αντλιών θα γίνεται σταδιακά. Η ιεραρχία εκκίνησης των αντλιών θα είναι ρυθμισμένη ώστε να εναλλάσσονται κυκλικά και ο χρόνος λειτουργίας των αντλιών να βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο. 2.13 Έργα διάθεσης-άρδευσης α) Το δίκτυο σωληνώσεων διάθεσης-άρδευσης θα περιλαμβάνει το δίκτυο μεταφοράς και τοδίκτυο διανομής και εφαρμογής στο έδαφος (στάγδην άρδευση). β) Για την μέτρηση της υγρασίας του εδάφους και τον προσδιορισμό της συχνότητας και της διάρκειας άρδευσης θα τοποθετηθεί ένας (1) αισθητήρας μέτρησης της εδαφικής υγρασίας, με ενδεικτικά χαρακτηριστικά: 230V AC/0-10V DC. Εύρος μέτρησης : 0-15m. Παράδοση πλήρης με αισθητήριο 30 khz, PP/ POM 12m καλώδιο και μετατροπέα. 21

Εύρος μέτρησης: 0 100 Centibar / kpa υδατικού δυναμικού Άξονας: OD 22 mm, ID 12 mm, Wall 5 mm Κεραμική άκρη: 7 cm Μήκος: 90cm. 3. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Στα ηλεκτρολογικά έργα περιλαμβάνονται τα κάτωθι: Γενικός Πίνακας Χαμηλής Τάσης και Η/Ζ Δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλής τάσης Πίνακας αυτοματισμών Εξωτερικός φωτισμός Εγκατάσταση γείωσης Εσωτερική και εξωτερική αντικεραυνική προστασία Εγκατάσταση αντιστάθμισης άεργης ισχύος Εσωτερικές ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις Αντικεραυνική προστασία Τηλεφωνική εγκατάσταση. ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 Προδιαγραφές ΕΛΟΤ Ηλεκτρολογικές Προδιαγραφές ΔΕΗ Γερμανικά Πρότυπα VDE Γερμανικά Πρότυπα DIN Διεθνής Ηλεκτροτεχνική Επιτροπή ICE και Διεθνής Οργάνωση Τυποποίησης ISO. Διεθνής Επιτροπή Πιστοποίησης Συμβατότητας Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού CEE Διεθνής Επιτροπή Φωτισμού CIE Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ των παραπάνω προτύπων ισχύει η παρακάτω σειρά προτεραιότητας: Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 22

Ηλεκτρολογικές Προδιαγραφές ΔΕΗ. Δεδομένα Μελέτης Χαμηλή τάση 380 V Διανομή ενέργειας 380 / 220 V Κινητήρες από 1-160KW 380 V (3 φάσεις) Κινητήρες κάτω από 1KW 220 V (1 φάση) Φωτισμός 220 V (1 φάση) Ρευματοδότες κοινοί (απλοί και Schuko) 220 V (1 φάση) Ρευματοδότες ισχύος 380 V (3 φάσεις) Ρευματοδότες υποβιβασμένης τάσης 42 V - Δομή συστήματος διανομής ενέργειας Οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις των ισχυρών ρευμάτων θα περιλαμβάνουν: α. πλήρη εγκατάσταση παροχής και διανομής ισχυρών ρευμάτων για την κάλυψη των αναγκών της μονάδας (μηχανήματα και εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν την καθαυτό λειτουργία της Μονάδας, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, εξωτερικός φωτισμός φωτισμός περιβάλλοντος χώρου) β. εφεδρική πηγή ηλεκτρικής ενέργειας, (ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος), αυτόματης μεταγωγής από την κύρια τάση στη εφεδρική, κατάλληλης ισχύος, με βάση τις ανάγκες σε ηλεκτρική ισχύ των εγκαταστάσεων άμεσης προτεραιότητας του έργου γ. σύστημα αντικεραυνικής προστασίας. Εσωτερικά του κτιρίου της ΕΕΛ, καθώς και σε κρίσιμες εξωτερικές διαβάσεις, τα καλώδια διανομής που είναι εκτεθειμένα σε κίνδυνο μηχανικής καταπόνησης θα προστατεύονται από χαλυβδοσωλήνες ή πλαστικούς σωλήνες καλωδίων, πιστοποιημένης υψηλής αντοχής. Τα καλώδια διανομής θα αποτελούνται από ακέραια τμήματα, δηλαδή δεν θα φέρουν ενδιάμεση σύνδεση. Οι οδεύσεις των καλωδίων προς τις εγκαταστάσεις, θα είναι ως επί το πλείστον υπόγειες. Στην περίπτωση αυτή θα τοποθετηθούν μέσα σε χάνδακες βάθους 0,70 μ και μέσα σε πλαστικούς σωλήνες ΡΕ (πολυαιθυλενίου) κυματοειδούς προφίλ, κατάλληλων διατομών, μαζί με οδηγό γαλβανισμένο σύρμα πάχους 1 mm. Ο τύπος των εξωτερικών και υπόγειων καλωδίων θα είναι Ε1VV R,S,U σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 (παλιός τύπος ΝΥΥ). Όπου υπάρχει αλλαγή κατεύθυνσης του υπόγειου δικτύου, προβλέπονται κατάλληλα φρεάτια έλξης των καλωδίων από σκυρόδεμα, το δε καπάκι του φρεατίου θα είναι από ελατό χυτοσίδηρο και θα έχει πλήρη στεγανότητα. 23

Επιθεώρηση και Δοκιμές Η όλη ηλεκτρολογική εγκατάσταση και οι συσκευές θα επιθεωρούνται και θα δοκιμάζονται τακτικά παρουσία του Επιβλέποντα Μηχανικού. Οι δοκιμές στο εργοστάσιο θα περιλαμβάνουν βασικές δοκιμές απόδοσης για κάθε τύπο συσκευής, συνήθεις δοκιμές που θα αποδεικνύουν ότι οι συσκευές έχουν συναρμολογηθεί σωστά και λειτουργούν ικανοποιητικά από άποψη ηλεκτρολογική και μηχανολογική, δοκιμές και μετρήσεις των ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων για αντίσταση γειώσεως, για αντίσταση μόνωσης κυκλωμάτων, για αντοχή μόνωσης διακοπτών, αντοχή κύριων γραμμών μεταφοράς, κινητήρων, γεννητριών και μετασχηματιστών καθώς και δοκιμές αποδοχής από αρμόδια επιτροπή που θα έχει το δικαίωμα να συστήσει ο Εργοδότης. Οι δοκιμές επί τόπου του έργου θα περιλαμβάνουν δοκιμές, πριν τη θέση της Ε.Ε.Λ σε αποδοτική λειτουργία για όλο το ηλεκτρολογικό υλικό, καλωδιώσεις και βοηθητικές διατάξεις, καθώς και ενεργοποίηση του συστήματος και δοκιμή υπό φορτίο. Όλα τα όργανα θα δοκιμασθούν κατά τρόπο ώστε να ελεγχθεί η σωστή λειτουργία τους όταν ενεργοποιηθούν. Μετά την αποπεράτωση του έργου θα υποβληθούν: Πιστοποιητικά ΔΕΗ Πιστοποιητικά συνήθων δοκιμών των συσκευών Πιστοποιητικά δοκιμών εγκαταστάσεων Πιστοποιητικά δοκιμών αγωγιμότητας του εδάφους. Κινητήρες ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ DIN 40050 - Βαθμός προστασίας DIN 42673 - Κεφάλαιο 1. Ισχύς κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα DIN 42678 - Κεφάλαιο 1. Ισχύς κινητήρων με δακτύλιο DIN 42950 - Τύποι κατασκευής ηλεκτρικών συσκευών DIN 45665 - Στάθμες δόνησης περιστρεφόμενων ηλεκτρικών συσκευών VDE 0171 - Αντιεκρηκτικά υλικά. Κινητήρες που εγκαθίστανται στο ύπαιθρο θα είναι κλειστού τύπου με φυσικό αερισμό ή αυτοαεριζόμενοι και βαθμό προστασίας ΙΡ55. Κινητήρες που εγκαθίστανται σε κλειστούς χώρους θα προστατεύονται κατάλληλα από την υγρασία και θα αερίζονται με φυσικό αερισμό ή θα είναι αυτοαεριζόμενοι, με βαθμό προστασίας ΙΡ 44. Κινητήρες που βρίσκονται σε περιβάλλον αναθυμιάσεων εκρηκτικών αερίων θα είναι αντιεκρηκτικού τύπου. Οι περιελίξεις των κινητήρων θα είναι κατάλληλες ώστε να λειτουργούν και να αντέχουν στις επικρατούσες συνθήκες λειτουργίας. Όλοι οι κινητήρες αντλιών θα είναι εφοδιασμένοι με τερματικά κουτιά για καλώδια ισχύος, θερμική προστασία και γείωση. Τα τερματικά κουτιά των υποβρυχίων κινητήρων θα είναι απόλυτα υδατοστεγή. Θα είναι κατάλληλα μονωμένοι και θα φέρουν πινακίδα με τα χαρακτηριστικά λειτουργίας τους. 24

Κάθε κινητήρας βασικού μηχανήματος θα είναι εφοδιασμένος με θερμική προστασία που θα περιλαμβάνει σύστημα THERMISTOR με τρεις ανιχνευτές, ένα για κάθε φάση της περιέλιξης των κινητήρων. Το σύστημα θα είναι εγκατεστημένο στον πίνακα του εκκινητή και θα ελέγχει τις θερμοκρασίες της περιέλιξης, θέτοντας σε λειτουργία βοηθητικά κυκλώματα ή σύστημα κινδύνων όταν γίνει υπέρβαση των προκαθορισμένων θερμοκρασιών. Τα περιστρεφόμενα τμήματα των ηλεκτρικών συσκευών θα είναι δυναμικά και στατικά ζυγοσταθμισμένα. Η ισχύς των κινητήρων θα υπερκαλύπτει (κατ' ελάχιστο) τις απαιτήσεις ισχύος λειτουργίας της κινούμενης μηχανής και των βοηθητικών εξαρτημάτων της, σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα: Κινητήρες μέχρι 25 ΗΡ κατά 25% Κινητήρες 25-75 ΗΡ κατά 15% Κινητήρες 75 ΗΡ κατά 10% Στοιχειώδες ηλεκτρολογικό υλικό ΚΑΛΩΔΙΑ ΧΑΜΗΛΗΣ ΤΑΣΗΣ Τα καλώδια μεταφοράς ισχύος (χαμηλής τάσης) μέχρι 1000 V είναι τύπου J1W-U κατά IEC 502 και ΕΛΟΤ 843 (παλαιού τύπου ΝΥΥ κατά VDE 0271), μονόκλωνα ή πολύκλωνα, από συρματίδια ανωπτημένου χαλκού με θερμοπλαστική μόνωση περιεχόμενους μέσα σε περίβλημα θερμοπλαστικής ύλης. ΕΥΚΑΜΠΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ Για τα καλώδια μεταφοράς.ενέργειας και προστασίας υποβρυχίων βυθιζόμενων συγκροτημάτων θα χρησιμοποιηθούν εύκαμπτα καλώδια με μήκος επαρκές, ώστε να εκτείνονται από το κουτί συνδέσεως του κινητήρα μέχρι το κουτί συνδέσεως που βρίσκεται στο επίπεδο του ανοίγματος επισκέψεως της δεξαμενής. Τα εύκαμπτα καλώδια θα αποτελούνται από εύκαμπτους, χάλκινους αγωγούς 660/1000V, μονωμένους και τελείως επενδεδυμένους, με εύκαμπτη μόνωση κατάλληλη για υποβρύχια χρήση. Τα εύκαμπτα καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος θα είναι υπολογισμένα ώστε να δέχονται όλο το ρεύμα που χρειάζεται ο κινητήρας για να λειτουργήσει κάτω από τις επικρατούσες συνθήκες θερμοκρασίας και υγρού περιβάλλοντος Τα καλώδια θα παρέχουν τη δυνατότητα αποσυνδέσεως. Οι συζεύξεις καλωδίων θα είναι κατάλληλα υπολογισμένες και θα είναι πλήρως υδατοστεγείς σε συνθήκες καταιγισμού νερού και τροπικά, κλίματα. Τα παρεμβύσματα εισόδου των καλωδίων θα είναι τελείως στεγανά. Το σώμα των συζευκτήρων θα είναι από αλουμίνιο, ορείχαλκο ή άλλο υλικό ανθεκτικό στην διάβρωση. Θα είναι επίσης εφοδιασμένο με κρίκους για να κλειδώνει με λουκέτο ώστε να αποφεύγονται οι περιπτώσεις από αναρμόδια άτομα, βανδαλισμού κλπ. Τα κουτιά αποσυνδέσεως θα είναι από χυτοσίδηρο, ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες, με χοντρούς ορειχάλκινους ακροδέκτες ώστε να διευκολύνεται η αποσύνδεση των καλωδίων ρεύματος / προστασίας της αντλίας κατά την αφαίρεση της. Το κουτί θα είναι πλήρες, με υδατοστεγή παρεμβύσματα για τα καλώδια ρεύματος / προστασίας της αντλίας. 25

ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ Τα καλώδια Τηλεχειρισμού και σηματοδότησης θα είναι πολύκλωνα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές κατά VDE 0816 με αριθμημένους κλώνους και ονομαστικής διατομής 1.5 mm 2. Τα τηλεφωνικά καλώδια θα είναι τύπου A-2Y(St)2Y σύμφωνα με τις προδιαγραφές VDE 0816 και διατομής 0.8 mm 2. ΟΔΕΥΣΕΙΣ ΚΑΛΩΔΙΩΝ Τα καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικής ισχύος προς τους καταναλωτές τοποθετούνται υπογείως σε χαντάκια εντός σωλήνων PVC σύμφωνα με τις προδιαγραφές κατά VDE 0605, διαμέτρου κατάλληλης για την διατομή και τον αριθμό των καλωδίων που τοποθετούνται. Οι σωλήνες τοποθετούνται σε ευθείες, γραμμές. Σε αποστάσεις περίπου 30 m προβλέπονται φρεάτια επίσκεψης των ηλεκτρολογικών σωλήνουν / καλωδίων, επαρκών διαστάσεων, τα οποία φέρουν μεταλλικά καλύμματα. Κάτω από τους δρόμους οι αγωγοί εγκιβωτίζονται με σκυρόδεμα. Οι σωλήνες των καλωδίων από τους τοπικούς υποπίνακες έως τα μηχανήματα που οδεύουν σε δομικά στοιχεία θα είναι γαλβανισμένοι σιδηροσωλήνες χωρίς μονωτική επένδυση, με πάχος τοιχωμάτων σύμφωνο με τους κανονισμούς εσωτερικών ηλεκτρικών εγκαταστάσεων (ΦΕΚ 270/Α/36, πιν. Π), Η διάμετρος των σωλήνων θα είναι κατάλληλη για τον αριθμό και τη διατομή των καλωδίων που οδεύουν σ αυτούς σύμφωνα με τον κανονισμό Εσωτερικών Ηλεκτρικών Εγκαταστάσεων (1.5 Χ d). Καλώδια που οδεύουν σε τοιχία μπορούν να τοποθετούνται σε γαλβανισμένες σχάρες που στερεώνεται στο τοιχίο με εκτονωτικά βύσματα. Προβλέπονται χωριστοί σωλήνες τοποθετήσεως για τα κάτωθι καλώδια χαμηλής τάσης καλώδια ψηφιακής σηματοδότησης καλώδια αναλογικής σηματοδότησης, καλώδια ασθενών ρευμάτων (τηλεφώνου, συναγερμού πυρκαγιάς κλπ). Κάθε τύπος αγωγού από τους παραπάνω θα σημανθεί με ιδιαίτερο χρωματικό κώδικα. Οι μέγιστες επιτρεπόμενες πτώσεις τάσης για τα διάφορα μέρη ενός ηλεκτρικού συστήματος φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΠΤΩΣΗ ΤΑΣΗΣ Καλώδια τροφοδοσίας κινητήρων ονομαστική ισχύς 3% Ακροδέκτες κινητήρων, εκκίνηση σε βραχυκύκλωμα εκκίνηση κινητήρα 15% Μπάρες πινάκων τροφοδοσίας κινητήρων εκκίνηση του πιο μεγάλου κινητήρα 10% Καλώδια τροφοδοσίας πινάκων φωτισμού μέγιστο προβλεπόμενο φορτίο 1% Καλώδια τροφοδοσίας φωτιστικών σωμάτων 2% (α) Η διαθέσιμη τάση στους ακροδέκτες των κινητήρων κατά τη διάρκεια της εκκίνησης θα είναι τέτοια ώστε που να εγγυάται εκκίνηση των κινητήρων, ακόμη και για μέγιστο φορτίο, χωρίς βλάβη των κινητήρων. 26

(β) Η μέγιστη τιμή των 15% εννοείται σαν άθροισμα των πτώσεων τάσης στα καλώδια και τις μπάρες των πινάκων τροφοδοσίας των κινητήρων από το ΓΠΧΤ μέχρι την κατανάλωση. (γ) Για κινητήρες μέσης τάσης, η αναγκαία τάση στους ακροδέκτες κατά την εκκίνηση θα είναι μεγαλύτερη από 75% της τάσης παροχής και γι αυτό οι συνθήκες εκκίνησης θα είναι αντικείμενο επαλήθευσης κατά περίπτωση. Θα ικανοποιείται όμως παντού η συνθήκη του προηγούμενου σημείου (α) της παρούσας. Η διαθέσιμη τάση στις μπάρες θα είναι τέτοια ώστε να μην εμποδίζει την λειτουργία των κινητήρων που είναι ήδη σε λειτουργία και να επιτρέπει το κλείσιμο των επαφών των κινητήρων. Η επιλογή των καλωδίων θα είναι ανάλογα με το είδος της εγκατάστασης και το χώρο τοποθέτησης. Η παροχή των καλωδίων θα είναι όπως παρακάτω λαμβάνοντας υπόψη, τον τύπο, τις θερμοκρασίες, το είδος εδάφους, κλπ: τα καλώδια για τροφοδοσία μετασχηματιστών θα έχουν παροχή μεγαλύτερη από το ονομαστικό ρεύμα των μετασχηματιστών τα καλώδια τροφοδοσίας ενός συστήματος από μπάρες μιας διατομής θα έχουν παροχή μεγαλύτερη από το απαιτούμενο ρεύμα του συστήματος τα καλώδια τροφοδοσίας ενός συστήματος από μπάρες πολλών διατομών, συζευγμένες, θα έχουν διατομή τέτοια ώστε να αντέχουν στη μέγιστη απαιτούμενη παροχή τα καλώδια τροφοδοσίας των κινητήρων θα έχουν παροχή μεγαλύτερη από το ονομαστικό ρεύμα των κινητήρων όλα τα υπόλοιπα καλώδια θα έχουν παροχή μεγαλύτερη από τη μέγιστη απαιτούμενη για διάρκεια μεγαλύτερη της μιας ώρας. Ρευματοδότες Όλοι οι ρευματοδότες θα είναι τύπου ΣΟΥΚΟ, δύο πόλων, τριών αγωγών, γειωμένου τύπου (φάση, ουδέτερος, γείωση), 16 Α 2300 V, συνήθως τοποθετημένοι σε ύψος 0,30 μ. από το τελικό δάπεδο. Οι στεγανοί ρευματοδότες των υγρών εσωτερικών και εξωτερικών χώρων θα φέρουν μεταλλικό χυτό κάλυμμα με στεγανή φλάντζα και ελατήριο επαναφοράς. Για την παροχή ισχύος σε ορισμένες θέσεις της εγκατάστασης, προς εξυπηρέτηση φορητών συσκευών, θα προβλεφθούν ρευματόδότες μονοφασικοί και τριφασικοί (230 V ή 400 V) με ουδέτερο. Οι ρευματοδότες αυτοί θα είναι κατάλληλοι για εξωτερική τοποθέτηση (προστασία IP 55) κατασκευασμένοι είτε από μέταλλο, μη υποκείμενο σε διαβρώσεις, είτε από αντίστοιχη συνθετική ύλη. Όλοι θα φέρουν κοχλιωτό κάλυμμα που θα ασφαλίζει τον ρευματοδότη, όταν δεν χρησιμοποιείται. Το κάλυμμα θα συνδέεται με το σώμα του ρευματοδότη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην είναι δυνατή η απομάκρυνση του. Διακόπτες φωτισμού Οι διακόπτες φωτισμού θα είναι τελείως χωνευτοί με κάλυμμα και πλήκτρο τοποθετημένοι συνήθως σε ύψος 1,20. μ. από το τελικό δάπεδο. Οι ακροδέκτες καλωδίων θα είναι τύπου κοχλία ή βύσματος. Δεν τοποθετούνται περισσότεροι από ένας διακόπτης σε κιβώτια του ενός διακόπτου. Οι διακόπτες θα είναι των παρακάτω τύπων: μονοπολικοί 10 Α, 230 V, κοινοί ή στεγανοί διπολικοί (κομμυατέρ) 10 Α,230 V, κοινοί ή στεγανοί αλε-ρετούρ, 10 Α, 230 V, κοινοί ή στεγανοί. 27

Κυτία διακλάδωσης Τα κουτιά διακλάδωσης θα είναι από σκληρό PVC για τις συνήθεις τοποθεσίες. Για τις υγρές τοποθεσίες, εξωτερικές επιφάνειες τοίχων, επικίνδυνες περιοχές κλπ, τα κουτιά θα είναι μεταλλικά χυτά. Κάθε κουτί θα έχει επαρκείς διαστάσεις για τα προβλεπόμενα καλώδια. Στις υγρές και εξωτερικές τοποθεσίες τα κουτιά θα έχουν στεγανοποιητική φλάντζα. Τα κουτιά θα στερεώνονται με βίδες και παξιμάδια, με εκτονωτικά βύσματα σε τσιμέντο ή τσιμεντόλιθο, με χιαστί μπουλόνια σε κοίλους κτιστούς τοίχους και με βίδες αγκίστρου σε μεταλλικές επιφάνειες. Τοπικά χειριστήρια Οι καταναλωτές θα ομαδοποιηθούν ανά περιοχή τοποθετήσεως τους και πλησίον κάθε ομάδας; καταναλωτών θα εγκατασταθεί τοπικό χειριστήριο με μπουτόν χειρισμού START- STOP και επιλογικό διακόπτη MANUAL-OFF-AUTO για κάθε καταναλωτή, και μπουτόν ασφαλείας (μανιτάρι). Οι διακόπτες αυτοί θα τοποθετηθούν μέσα σε στεγανά κουτιά προστασίας IP 55, τα οποία ή θα είναι επίτοιχα ή θα στερεωθούν πάνω σε μεταλλικούς στυλϊσκους. Οι εντολές από τα τοπικά χειριστήρια θα υπερισχύουν κάθε άλλης εντολής και σήματος και όπου απαιτείται. Εγκατάσταση αγωγών και καλωδίων Οι εξωτερικοί αγωγοί που διασχίζουν τις εγκαταστάσεις θα τοποθετούνται σε ευθείες γραμμές μεταξύ φρεατίων. Κάθε αγωγός ή ομάδα αγωγών θα περιβάλλεται από σκυρόδεμα πάχους 15 εκ. Η ελάχιστη κάλυψη των αγωγών θα είναι 60 εκ., μετρούμενη από την πάνω στάθμη της επένδυσης. Θα προβλεφθούν χωριστοί αγωγοί τοποθέτησης για: καλώδια χαμηλής τάσης και καλώδια ψηφιακής σηματοδότησης καλώδια αναλογικής σηματοδότησης, τηλεφώνου και συναγερμού πυρκαγιάς. Κάθε τύπος αγωγού από τους παραπάνω θα σημανθεί με ιδιαίτερο χρωματικό κώδικα. Ένας αγωγός, ή τουλάχιστον το 25% μιας ομάδας αγωγών, θα αφεθεί κενός. Κάθε κενός ή ημιπλήρης αγωγός θα φέρει ελεύθερο σύρμα για το μελλοντικό τράβηγμα καλωδίων. Οι ενσωματωμένοι σε στοιχεία σκυροδέματος αγωγοί θα είναι από μη μεταλλικό υλικό. Αγωγοί που τροφοδοτούν ηλεκτρικές συσκευές που υπόκεινται σε κραδασμούς θα είναι εύκαμπτου τύπου, στεγανοί. Όπου χρησιμοποιούνται χαλύβδινοι αγωγοί και τα εξαρτήματα τους θα είναι χαλύβδινα. Όλοι οι εξωτερικοί αγωγοί θα είναι εφοδιασμένοι με κατάλληλα εξαρτήματα ώστε να εξασφαλίζεται υδατοστεγανότητα στο πρώτο μετά το κτίριο φρεάτιο. Ειδικά οι αγωγοί με τα καλώδια συναγερμού πυρκαγιάς θα είναι από χάλυβα μέχρι το πρώτο φρεάτιο μετά το κτίριο. Η όλη εγκατάσταση θα κατασκευασθεί με την άριστη πρακτική. Οι αγωγοί θα τοποθετούνται σε απόσταση μεγαλύτερη από 30 εκ. από σωληνώσεις υγρών, ενώ αγωγοί καλωδίων διαφορετικών χρήσεων θα τοποθετούνται σε ενισχυμένο σκυρόδεμα. Οι αγωγοί θα τοποθετούνται μετά την εγκατάσταση του εξοπλισμού. Τοποθέτηση καλωδίων απ' ευθείας στο φυσικό έδαφος δεν θα επιτραπεί. Θα προβλεφθούν 50% εφεδρικοί κλώνοι για όλα τα καλώδια σηματοδότησης και τηλεχειρισμού. 28

Εσωτερικός, Εξωτερικός Φωτισμός Φωτισμός Ασφαλείας Στάθμες φωτισμού Οι απαιτούμενες μέσες στάθμες φωτισμού των διαφόρων χώρων είναι: Αίθουσα ελέγχου Ηλεκτρικών πινάκων Χώροι εργασίας και ασφάλειας Γενικοί χώροι συνεργείων, χώροι υγιεινής, αποθήκες Λοιποί βοηθητικοί χώροι και Διάδρομοι Οδικός Φωτισμός 500 lux 300 lux 250 lux 200 lux 1,5 cd/m2 - Να-ΥΠ Φωτιστικά σώματα Τα φωτιστικά σώματα θα προέρχονται από την παραγωγή όχι περισσοτέρων των δύο κατασκευαστών. Όλα τα φωτιστικά σώματα κανονικού φωτισμού θα είναι ενεργειακής σήμανσης «Α» εφόσον διατίθενται. Τα εξαρτήματα των φωτιστικών θα παραδοθούν πλήρη μαζί με όλα τα κανονικά παρελκόμενα που υποδεικνύει ο κατασκευαστής και με ότι άλλα προαιρετικά παρελκόμενα θεωρηθούν απαραίτητα. Οι λυχνίες θα προέρχονται από την παραγωγή ενός και μόνο κατασκευαστή. Σε όλους τους χώρους με πιθανή υγρασία θα εγκατασταθούν φωτιστικά σώματα στεγανά, προστασίας ΙΡ44. Στους χώρους με πιθανή παρουσία εκρηκτικών αερίων, θα εγκατασταθούν φωτιστικά σώματα αντιεκρηκτικού τύπου, προστασίας ΙΡ65. Η εγκατάσταση τους θα γίνει σύμφωνα με την προδιαγραφή VDE 0165. Τα μεταλλικά φωτιστικά σώματα θα πρέπει να έχουν δυνατότητα γείωσης. Οι προστατευτικές επικαλύψεις και βαφές θα έχουν γίνει στο εργοστάσιο. Οι λυχνιολαβές των λαμπτήρων πυράκτωσης θα είναι από πορσελάνη, με στεγανοποιητική τσιμούχα. Οι σταθεροποιητές (BALLAST) των λαμπτήρων φθορισμού θα είναι κατάλληλοι για λειτουργία στα 220V/50 ΗΖ σε θερμοκρασία περιβάλλοντος και θα είναι ταχείας εκκίνησης με υψηλό Σ.Ι. Οι σταθεροποιητές των λαμπτήρων νατρίου θα είναι κατάλληλοι για λειτουργία στα 220 V, 50 ΗΖ σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, αυτοδιεγειρόμενου τύπου και με μέγιστη επιτρεπόμενη αύξηση θερμοκρασίας 115 C πάνω από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος. Όργανα αφής λαμπτήρων φθορισμού Τα φωτιστικά σώματα με λαμπτήρες φθορισμού θα έχουν όργανα (εκκινητές - στραγγαλιστικά πηνία) ηλεκτρονικά. Εσωτερικός φωτισμός Τα φωτιστικά σώματα που θα εγκατασταθούν θα είναι πλήρη, συρματωμένα και δοκιμασμένα στο εργοστάσιο κατασκευής τους και θα περιλαμβάνουν τους λαμπτήρες, τις λυχνιολαβές, τις τυχόν απαιτούμενες διατάξεις αφής και διόρθωσης του συντελεστή ισχύος, τους ακροδέκτες σύνδεσης με τις προσερχόμενες και απερχόμενες γραμμές, τις 29

διατάξεις στερέωσης και ανάρτησης και κάθε εξάρτημα απαραίτητο για/την κανονική και ασφαλή λειτουργία τους. Ολα τα μεταλλικά μέρη των φωτιστικών σωμάτων θα έχουν υποστεί κατεργασία έναντι οξείδωσης, δηλαδή απορρύπανση, αποβολή σκουριάς, φωσφάτωση και επίστρωση ειδικού υποστρώματος βαφής ανθεκτικής στην υγρασία, μεγάλης ικανότητας πρόσφυσης και ισχυρών αντισκωριακών ιδιοτήτων. Η τελική επίστρωση βαφής θα γίνει σε κλίβανο υψηλής θερμοκρασίας. Οι επιφάνειες ανάκλασης των φωτιστικών σωμάτων θα είναι λευκές με συντελεστή ανάκλασης 80% τουλάχιστον. Οι υπόλοιπες επιφάνειες θα είναι χρώματος της εκλογής της Επίβλεψης. Οι λαμπτήρες θα είναι χωρίς ραφή από B.P.C. ή από γυαλί ανθεκτικό σε υψηλές θερμοκρασίες. Ολα τα μεταλλικά φωτιστικά σώματα θα γειωθούν. Οι εσωτερικές συρματώσεις θα είναι κατάλληλες για υψηλές θερμοκρασίες. Η συρμάτωση διαδοχικών φωτιστικών σωμάτων θα είναι εσωτερική. Τα φωτιστικά σώματα των λαμπτήρων πυράκτωσης θα φέρουν λυχνιολαβές από πορσελάνη, ενώ οι λυχνιολαβές των λαμπτήρων φθορισμού θα είναι τύπου ασφαλείας, δηλαδή θα απαιτείται περιστροφή του λαμπτήρα για την τοποθέτηση. Τα σώματα, οι ανακλαστήρες, οι οχετοί καλωδίων, τα καλύμματα και χυτά τμήματα των φωτιστικών σωμάτων θα πρέπει να είναι κατά τέτοιο τρόπο κατασκευασμένα, ώστε να αποκλείουν κάμψεις ή παραμορφώσεις και οι ραφές ή ενώσεις να έχουν λεία και συνεχή συγκόλληση. Τα καλύμματα DIFFUSERS θα είναι μονοκόμματα ακρυλικά κομμάτια ή πολυεστερικά πλαστικά σταθεροποιημένα έναντι των υπεριωδών ακτίνων. Εξωτερικός φωτισμός Θα κατασκευαστεί δίκτυο εξωτερικού φωτισμού περιμετρικά της ΕΕΛ, κυρίως για τον φωτισμό της εσωτερικής οδού και ενδιάμεσα στους χώρους των κλινών. Στην εγκατάσταση εξωτερικού φωτισμού περιλαμβάνονται τα φωτιστικά σώματα, οι βραχίονες, οι ιστοί, ο πίνακας και το υπόγειο δίκτυο τροφοδοσίας των φωτιστικών σωμάτων. Η εγκατάσταση θα γίνεται είτε με φυγοκεντρικούς τσιμεντοϊστούς κυκλικής κωνοειδούς διατομής ή με αντίστοιχους μεταλλικούς στύλους, ύψους 7 μέτρων, που θα φέρουν την κατάλληλη βάση στήριξης με οπή διέλευσης καλωδίου και οπές για τους κοχλίες αγκύρωσης, καθώς και κοίλωμα με θυρίδα για την τοποθέτηση του ακροκιβωτίου. Οι μεταλλικοί στύλοι θα είναι χαλύβδινοι, γαλβανισμένοι εν θερμώ ενώ οι βραχίονες θα είναι από γαλβανισμένο χαλυβδοσωλήνα. Ο φωτισμός θα γίνεται με λαμπτήρες ατμών Νατρίου Υψηλής πίεσης σε ισχύ 250W. Η τροφοδοσία του δικτύου του εξωτερικού φωτισμού θα γίνει από υπαίθριο πίνακα τύπου pillar που θα αποτελείται από τριφασική διανομή με πλαστικά κιβώτια, ισοδύναμη προς το σύστημα J της SIEMENS, που θα τοποθετηθεί μέσα σε μεταλλικό ερμάριο. Ο χειρισμός όλων των διακοπτών, γενικών ή μερικών, κάθε πίνακα θα επιτυγχάνεται αμέσως μετά το άνοιγμα της πόρτας του ερμαρίου, χωρίς να χρειάζεται να αποκοχλιωθούν τα καλύμματα των πλαστικών κιβωτίων. Ο συνδυασμός μεταλλικού ερμαρίου και πλαστικής διανομής θα εξασφαλίζει στεγανότητα IP55 κατά DIN40050/TEC 144. Φωτιστικά ασφαλείας Θα τοποθετηθούν φωτιστικά ασφάλειας, με διάταξη αυτόματης έναυσης σε περίπτωση διακοπής ρεύματος και διάταξη αυτόματης φόρτισης των συσσωρευτών. Η ισχύς των 30

φωτιστικών πρέπει να επαρκεί για ικανοποιητικό φωτισμό τουλάχιστον επί 30 λεπτά της ώρας μετά την διακοπή του ρεύματος. Φωτοηλεκτρικός διακόπτης Θα τοποθετηθεί καταλλήλως επί του υπαιθρίου πίνακα παροχής του εξωτερικού φωτισμού. Θα είναι ερμητικά σφραγισμένο φωτοκύτταρο θειούχου καδμίου κατάλληλου μεγέθους, με επαφές μονής δράσης των 1000 W. Η μονάδα θα είναι τοποθετημένη σε στεγανό περίβλημα χυτού αλουμινίου. Η μονάδα θα τίθεται σε λειτουργία μόλις η ένταση φωτισμού ημέρας κατέβει κάτω από 55 lux και θα σταματά όταν η ένταση φωτισμού ανέβει πάνω από 55 lux. Ηλεκτρονόμος ετεροχρονισμού θα εμποδίζει την τυχαία διακοπή λόγω επίδρασης παροδικών πηγών φωτός. Στο μπροστινό μέρος του κυττάρου θα υπάρχει κατευθυντήριος φακός που θα εμποδίζει τις σταθερές πηγές φωτός από το να προκαλέσουν διακοπή λειτουργίας. Η σκόπευση της μονάδας θα γίνει σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Καλώδια Σωλήνες Κουτιά διακλάδωσης τροφοδοσίας συσκευών Όλες οι εγκαταστάσεις θα πρέπει να είναι ορατές. Όλα τα καλώδια τροφοδοσίας μηχανημάτων και συσκευών της ΕΕΛ, κυρίων και βοηθητικών κυκλωμάτων, θα είναι τύπου V - R,S,U, σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 (παλιός τύπος ΝΥΥ). Οι σωλήνες προστασίας των καλωδίων σε όλο το μήκος τους, (από τους πίνακες ως τις συσκευές που τροφοδοτούν ή ελέγχουν) θα είναι σύμφωνοι με Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384 και η διάμετρος θα είναι κατάλληλη για τον αριθμό και τη διατομή των καλωδίων που οδεύουν σε αυτούς σύμφωνα με το προαναφερθέν Πρότυπο. Καλώδια που οδεύουν σε τοιχία μπορούν να τοποθετούνται σε σχάρα πλάτους 10cm που στερεώνεται στο τοιχίο με εκτονωτικά βύσματα. Η διαθέσιμη τάση στους ακροδέκτες των κινητήρων κατά τη διάρκεια της εκκίνησης θα είναι τέτοια που να εγγυάται μία σίγουρη εκκίνηση των κινητήρων, ακόμη και για το μέγιστο φορτίο, χωρίς βλάβη των κινητήρων. Η μέγιστη πτώση τάση των 2,5% εννοείται σαν άθροισμα των πτώσεων τάσης στα καλώδια και τις μπάρες των πινάκων τροφοδοσίας των κινητήρων από τον Γενικό Πίνακα Χαμηλής Τάσης μέχρι την κατανάλωση. Η διαθέσιμη τάση στις μπάρες θα είναι τέτοια ώστε να μην εμποδίζει την λειτουργία των κινητήρων που είναι ήδη αναμμένοι και να επιτρέπει το κλείσιμο των επαφών των κινητήρων. Η εκλογή των καλωδίων για τις εσωτερικές ηλεκτρικές εγκαταστάσεις (φωτισμός ρευματοδότες, κλπ), γίνεται ανάλογα με το είδος εγκατάστασης και το χώρο τοποθέτησης. Η διατομή των καλωδίων υπολογίζεται σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ HD 384, λαμβάνοντας υπόψη τον τύπο, τις θερμοκρασίες, το είδος της εγκατάστασης κλπ. Οι εντοιχισμένες γραμμές φωτισμού θα γίνουν με αγωγούς τύπου ΝΥΜ 3x1,5 mm2, μέσα σε πλαστικούς σωλήνες τύπου σπιράλ και θα οδεύουν παράλληλα και συγκεντρωτικά με τις υπόλοιπες γραμμές. Οι εντοιχισμένες γραμμές των ρευματοδοτών θα είναι ανεξάρτητες από αυτές των φωτισμών και θα κατασκευασθούν με αγωγούς τύπου ΝΥΜ 3x2,5 mm2 μέσα σε πλαστικούς σωλήνες σπιράλ. 31

Οι γραμμές αυτοματισμού και εντολών λειτουργίας θα ακολουθήσουν πορεία από τους πίνακες μέχρι τις αντίστοιχες διατάξεις αυτοματισμού και θα είναι εντοιχισμένες. Οι γραμμές αυτές θα κατασκευασθούν με καλώδια κατάλληλα για την κάθε περίπτωση. Όργανα πινάκων διανομής Κοχλιωτές ασφαλείας Οι κοχλιωτές ασφαλείας θα χρησιμοποιηθούν για εντάσεις μέχρι 63Α και θα είναι συντηκτικές από πορσελάνη σύμφωνα με τους Γερμανικούς Κανονισμούς DIN 49360 και VDE 0635. Μαχαιρωτές ασφαλείας Οι μαχαιρωτές ασφαλείας θα χρησιμοποιηθούν για εντάσεις πάνω από 63Α και θα είναι σύμφωνες με τους Γερμανικούς Κανονισμούς DIN 43620 και μεγέθους Ι για ονομαστικές εντάσεις από 125Α μέχρι 200Α. Ραγοδιακόπτες Οι ραγοδιακόπτες μονοπολικοί, διπολικοί ή τριπολικοί (380/220V, 50ΗΖ) θα έχουν εξωτερική μορφή όμοια με αυτή των μικροαυτόματων του τύπου «L» της παρακάτω παραγράφου. Η στερέωση τους θα γίνεται πάνω σε ειδικές ράγες με τη βοήθεια κατάλληλου μανδάλου. Οι ραγοδιακόπτες θα χρησιμοποιηθούν σαν διακόπτες χειρισμού φωτιστικών σωμάτων στους πίνακες τύπου ερμαρίου και σαν μερικοί διακόπτες κυκλωμάτων ονομαστικής εντάσεως 16Α και 25Α. Το κέλυφος των ραγοδιακόπτων θα είναι από συνθετική ύλη ανθεκτική σε υψηλές θερμοκρασίες. Περιστροφικοί διακόπτες Οι γενικοί ή οι μερικοί διακόπτες τύπου ερμαρίου ή τύπου πεδίου με ένταση 40Α, 63Α, και 100Α θα είναι περιστροφικοί τύπου «PACCO». Οι διακόπτες αυτοί μονοπολικοί, διπολικοί, ή τριπολικοί θα είναι κατάλληλοι για δίκτυο 380/220V και 50ΗΖ και θα έχουν διάρκεια ζωής τουλάχιστον 40.000 χειρισμών ζεύξεως ή αποζεύξεως και ισχύ διακοπής ίση ή μεγαλύτερη από την ονομαστική τους ένταση. Μαχαιρωτοί διακόπτες Οι διακόπτες με ονομαστική ένταση μεγαλύτερη από 100Α θα είναι μαχαιρωτοί, σύμφωνα με τους Γερμανικούς Κανονισμούς VDE 0660 και θα έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά: - Ονομαστική τάση, 500 V (εναλλασσόμενη) - Ισχύ ζεύξεως, τουλάχιστον 5 φορές την ονομαστική τους ένταση - δύο θέσεων, κλειστός-ανοικτός - διάρκεια ζωής, τουλάχιστον 30.000 χειρισμών και - με δυνατότητα ακινητοποιήσεως στη θέση «ανοικτός» με τη βοήθεια κατάλληλου κλειδιού ή λουκέτου. Αυτόματοι ασφαλειοδιακόπτες Οι μικροαυτόματοι θα είναι σύμφωνοι με τους Γερμανικούς Κανονισμούς VDE 061 τύπου «L» για τα κυκλώματα φωτισμού και ρευματοδοτών και τύπου «G» για τα κυκλώματα μικρών κινητήρων. Οι μικροαυτόματοι θα έχουν ονομαστική τάση 380 V (εναλλασσόμενη) ισχύ διακοπής τουλάχιστον 1,5 kα και θα είναι εφοδιασμένοι με θερμικά στοιχεία προστασίας από υπερεντάσεις και ηλεκτρομαγνητικά στοιχεία προστασίας από 32

βραχυκυκλώματα τα οποία θα διεγείρονται από εντάσεις ρεύματος ίσες με 3 5 φορές την ονομαστική, για τους τύπους «L» και 8 12 φορές την ονομαστική για τους τύπους «G». Το πλάτος του καλύμματος τους δεν θα υπερβαίνει τα 17,5 χιλ., ενώ η στερέωση τους στους πίνακες θα γίνεται πάνω σε ειδικές ράγες με τη βοήθεια κατάλληλου μανδάλου. Ενδεικτικές λυχνίες Οι ενδεικτικές λυχνίες των πινάκων δεν θα μαυρίζουν από τη συνεχή λειτουργία τους και θα συνδέονται με την παρεμβολή κατάλληλων ασφαλειών (τύπου ταμπακιέρας) με τις φάσεις που ελέγχουν. Το κάλυμμα των λυχνιών θα έχει κόκκινο χρώμα (εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά στα σχέδια) και θα φέρει κατάλληλο επινικελωμένο πλαίσιο. Η αλλαγή των λαμπτήρων των ενδεικτικών λυχνιών θα πρέπει να μπορεί να γίνεται εύκολα χωρίς να χρειάζεται να αφαιρεθεί η μπροστινή μεταλλική πλάκα των πινάκων. Ηλεκτρονόμοι διαρροής Οι ηλεκτρονόμοι διαρροής θα είναι διπολικοί ή τετραπολικοί ονομαστικής τάσεως 380/220 V. Το επιτρεπόμενο ρεύμα διαρροής θα είναι 30 μιλιαμπέρ για τα μεγέθη μέχρι 63 Α (άμεση προστασία) και 0,3 ή 0,5 Αμπέρ για τα μεγαλύτερα μεγέθη (έμμεση προστασία). Ενδεικτικά όργανα (Αμπερόμετρα Βολτόμετρα) Τα ενδεικτικά όργανα θα είναι κινητού σιδήρου βιομηχανικού τύπου, κατηγορία 1,5, σύμφωνα με τους Γερμανικούς Κανονισμούς VDE 0410, πλευράς 96x96 χιλ. Κάθε βολτόμετρο θα είναι εφοδιασμένο και με μεταγωγικό διακόπτη 7 θέσεων (εκτός, 3 φασικές τάσεις, 3 πολικές τάσεις). Τα αμπερόμετρα θα συνδεθούν με τη βοήθεια κατάλληλων μετασχηματιστών εντάσεως ξηρού τύπου. Αυτόματοι διακόπτες ισχύος Οι αυτόματοι διακόπτες ισχύος θα έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά και θα πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις: -Τύπος διακόπτη, τριπολικός ή τετραπολικός διακόπτης κατάλληλος για προστασία γραμμών μετασχηματιστών, κινητήρων κλπ) -Ονομαστική τάση, 500V η μεγαλύτερη, για τριφασικό δίκτυο 380/220 V, 50 ΗΖ -Ονομαστική ένταση, σύμφωνα με τηn μελέτη, για θερμοκρασία περιβάλλοντος 35 C -Ικανότητα διακοπής, σε ka συμμετρικού και τριφασικού βραχυκυκλώματος (RMS) σε cosφ = 0,25, ανάλογα με την ονομαστική έντασή τους -Ικανότητα ζεύξεως, διπλάσια ή το πολύ ίση με την ικανότητα διακοπής -Μηχανική αντοχή, τουλάχιστον 20.000 χειρισμών ζεύξεως ή διακοπής -Τρόπος χειρισμού, χειροκίνητος με τη βοήθεια εξωτερικού μοχλού με σαφή οπτικό έλεγχο της θέσεως του και δυνατότητα ασφαλίσεως στη θέση «εκτός» -Στοιχεία υπερφορτίσεως, θερμικά, ένα σε κάθε φάση, ρυθμιζόμενη χρονική καθυστέρηση -Στοιχεία βραχυκυκλώσεως, ηλεκτρομαγνητικά, ένα σε κάθε φάση, ρυθμιζόμενη χρονική καθυστέρηση -Βοηθητικές επαφές, sύμφωνα με τις απαιτήσεις της μελέτης Ι-σχύοντες κανονισμοί, VDE 0660 και IEC 157-1. Διακόπτες φορτίου 33

Οι διακόπτες φορτίου θα είναι αυτόματοι διακόπτες (CIRCUIT BREAKERS) χωρίς θερμικά (κατά συνέπεια ισχύουν και γι' αυτούς όλα όσα αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο) και μαγνητικά στοιχεία προστασίας. Η ικανότητα διακοπής τους σε συμμετρικό βραχυκύκλωμα (RMS) θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίση με τις παρακάτω τιμές: - διακόπτες ονομαστικής εντάσεως 63 Α, 100 Α και 160Α: 10 ΚΑ σε cosφ = 0,3 - διακόπτες ονομαστικής εντάσεως 250Α, 20 ΚΑ σε cosφ 0,3 - διακόπτες ονομαστικής εντάσεως 500Α, 30 ΚΑ σε cosφ 0,25 - διακόπτες ονομαστικής εντάσεως 630Α και πάνω 50ΚΑ σε cosφ 0,25. Τηλεχειριζόμενοι παλμικοί διακόπτες Οι τηλεχειριζόμενοι διακόπτες θα είναι 16Α 250V (με τάση τηλεχειρισμού 24 V) λειτουργούντες σε ρευματοπαθήσεις (IMPULSE SWITCHES). Ηλεκτρονόμοι ισχύος Οι ηλεκτρονόμοι ισχύος (Contactors) θα είναι εναλλασσόμενου ρεύματος 220V/50ΗΖ ονομαστικής εντάσεως, σύμφωνα με τηn μελέτη. Η ονομαστική ένταση των ηλεκτρονόμων αναφέρεται σε φόρτιση ΑC 3. Για την φόρτιση αυτή, οι ηλεκτρονόμοι θα έχουν τις παρακάτω αποδόσεις, για ένα εκατομμύριο χειρισμούς: ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΕΝΤΑΣΗ 9Α 12Α 16Α 25Α 40Α 50Α 63Α ΦΟΡΤΙΣΗ ΑC3 (380V- 50ΗΖ) 4,0 kw 5,5 kw 7,5 kw 11,0 kw 18,5 kw 22,0 kw 30,0 kw Όλοι οι ηλεκτρονόμοι θα είναι εφοδιασμένοι με 4 βοηθητικές επαφές (2 ηρεμίας και 2 εργασίας) εκτός αν σημειώνεται διαφορετικά στα σχέδια. Η τάση έλξεως του ηλεκτρονόμου θα είναι 0,75 1,1 της ονομαστικής τάσης, ενώ η τάση αποδιέγερσης 0,4-0,6 της ονομαστικής. Οι ηλεκτρονόμοι θα είναι σύμφωνοι με τους κανονισμούς DIN 46199, VDE 0660/PART IV IEC 158. Τριπολικά θερμικά στοιχεία υπερέντασης Τα τριπολικά θερμικά στοιχεία υπερεντάσεως θα είναι κατάλληλα για τη προστασία των αντίστοιχων κινητήρων. Θα υπάρχει δυνατότητα ακριβούς ρύθμισης της έντασης και θα είναι εφοδιασμένα με διάταξη αντιστάθμισης της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. 34

Τηλεχειριζόμενοι διακόπτες Αστέρα Τρίγωνου Οι διακόπτες αστέρα τριγώνου χρησιμοποιούνται για την εκκίνηση μεγάλων κινητήρων βραχυκυκλωμένου δρομέα, με μειωμένο ρεύμα εκκινήσεως. Οι διακόπτες αστέρα - τριγώνου θα αποτελούνται από 3 ηλεκτρονόμους ισχύος (CONTACTORS) (Δικτύου - τριγώνου - αστέρα) και χρονοδιακόπτη μεταγωγής από τη θέση «αστέρα» στην θέση «τρίγωνο». 35

Μεταλλικοί Ηλεκτρικοί Πίνακες Ερμαρίου Οι πίνακες θα είναι κατάλληλοι για δίκτυο 400 / 230V 50ΗΖ και θα αποτελούνται από τα παρακάτω μέρη: μεταλλικά ερμάρια κατάλληλα για ορατή ή χωνευτή τοποθέτηση, σύμφωνα με τα σχέδια μεταλλικό πλαίσιο και πόρτα μεταλλική πλάκα. Για να εξασφαλισθεί η καλή κατασκευή του πίνακα από τεχνική και αισθητική πλευρά θα υποβληθούν προς έγκριση πριν από την κατασκευή τους σχέδια που να δείχνουν: τις εξωτερικές διαστάσεις του ερμαρίου την διάταξη των οργάνων του πίνακα τις αποστάσεις μεταξύ των διαφόρων οργάνων. Μεταλλικό ερμάριο Το μεταλλικό ερμάριο θα κατασκευασθεί από λαμαρίνα DΚΡ πάχους 2,0χιλ. Η στερέωση των διαφόρων οργάνων του πίνακα θα γίνει πάνω σε ερμάριο με τη βοήθεια κατάλληλου ικριώματος συναρμολογήσεως. Μεταλλικό πλαίσιο και πόρτα Η πόρτα του πίνακα θα στερεωθεί πάνω σε μεταλλικό πλαίσιο που θα τοποθετηθεί στο μπροστινό μέρος του πίνακα. Η πόρτα θα κατασκευασθεί επίσης από λαμαρίνα DKP, πάχους 2mm. και θα φέρει κλειδαριά ασφαλείας. Στο εσωτερικό μέρος της πόρτας θα στερεωθεί, μέσα σε ζελατίνα, σχέδιο με την λεπτομερή συνδεσμολογία του πίνακα. Μεταλλική πλάκα Η μεταλλική πλάκα θα καλύπτει μέρος του πίνακα και θα κατασκευασθεί και αυτή από λαμαρίνα DKP πάχους 2mm. Η πλάκα θα προσαρμόζεται στο πλαίσιο της πόρτας με 4 ανοξείδωτες επινικελωμένες βίδες που θα μπορούν να ξεβιδωθούν εύκολα χωρίς να χρησιμοποιηθεί ειδικό εργαλείο. Πάνω στη μεταλλική πλάκα θα ανοιχθούν οι κατάλληλες τρύπες για τα όργανα του πίνακα και θα υπάρχουν πινακίδες με επινικελωμένο πλαίσιο για την αναγραφή των κυκλωμάτων. Η αφαίρεση της πλάκας θα μπορεί να γίνεται χωρίς να χρειάζεται να βγει η πόρτα του πίνακα. Γενικές οδηγίες κατασκευής και διαμόρφωσης πινάκων Η κατασκευή των πινάκων θα είναι τέτοια ώστε τα διάφορα όργανα τους να είναι εύκολα προσιτά μετά την αφαίρεση της μεταλλικής πλάκας και τοποθετημένα σε κανονικές αποστάσεις μεταξύ τους, ώστε να εξασφαλίζεται η άνετη αφαίρεση, επισκευή και εναποθέτηση, χωρίς να μεταβάλλεται η κατάσταση των γειτονικών οργάνων. Η εσωτερική διανομή θα γίνεται με χάλκινες επικασσιτερωμένες μπάρες που θα έχουν επιτρεπόμενη ένταση τουλάχιστον ίση με την ονομαστική ένταση του γενικού διακόπτη του πίνακα. Η χρησιμοποίηση καλωδίων ή αγωγών για την εσωτερική διανομή του πίνακα επιτρέπεται μόνο στους μικρούς πίνακες (ονομαστική ένταση γενικού διακόπτη 40Α ή μικρότερη) και στα τμήματα εκείνα των μεγάλων πινάκων που προστατεύονται από μερικές ασφάλειες, με ονομαστική ένταση μικρότερη ή ίση με 35Α. Στην περίπτωση αυτή, η διατομή των καλωδίων ή αγωγών δεν θα είναι μικρότερη από 10mm 2. Χρησιμοποίηση αγωγών ή 36

καλωδίων διατομής μικρότερης από 10mm 2 επιτρέπεται μόνο μετά από έγκριση του επιβλέποντα μηχανικού. Όλοι οι πίνακες ανεξάρτητα από το μέγεθος τους θα έχουν ζυγό (μπάρα) ουδέτερο με πλήρη διατομή και ζυγό γειώσεως. Η συναρμολόγηση και η εσωτερική συνδεσμολογία των πινάκων θα πρέπει απαραίτητα να ολοκληρωθεί στο εργοστάσιο κατασκευής των. Στον τόπο του έργου απαγορεύεται ρητά να γίνει οποιαδήποτε εργασία σχετική με τα παραπάνω. Επειδή δεν είναι δυνατόν να είναι γνωστή από τώρα η σειρά με την οποία θα φθάνουν τα κυκλώματα στην πάνω πλευρά του πίνακα θα πρέπει να αφεθεί χώρος (5 τουλάχιστον) εκατοστών ανάμεσα στις κλέμμες, βλέπε παρακάτω) και στην πλευρά των πινάκων. Για τον ίδιο λόγο δεν θα ανοιχθούν τρύπες, αλλά μόνο θα κτυπηθούν (KNOCK OUTS) ώστε να μπορούν να ανοιχθούν αυτές μετά από ένα απλό κτύπημα. Σημειώνεται ότι θα κτυπηθούν τρύπες τόσο για τις εφεδρικές γραμμές όσο και για την τροφοδοτική γραμμή κάθε πίνακα. Μέσα στους πίνακες, στο πάνω μέρος τους, θα υπάρχουν σε συνεχή σειρά κλέμμες στις οποίες θα έχουν οδηγηθεί εκτός από τους αγωγούς φάσης και ο ουδέτερος και η γείωση κάθε κυκλώματος. Οι αγωγοί κάθε κυκλώματος θα συνδέονται μόνο μέσα σε κλέμες και μάλιστα συνεχόμενες που θα έχουν κατάλληλη πινακίδα για την αναγραφή των κυκλωμάτων. Στην περίπτωση που απαιτούνται περισσότερες από μια σειρά κλέμμες η δεύτερη σειρά θα τοποθετηθεί κάτω από την πρώτη σε απόσταση μεγαλύτερη ή το πολύ ίση με το βάθος του πίνακα. Η εσωτερική διανομή για τη δεύτερη σειρά θα γίνει στην κάτω πλευρά τους, ώστε η πάνω πλευρά αυτών να είναι ελεύθερη για την σύνδεση των αγωγών των κυκλωμάτων. Οι συνδέσεις των διαφόρων καλωδίων ή αγωγών με τα όργανα των πινάκων θα γίνει με την βοήθεια κατάλληλων ακροδεκτών με τρύπα στη μέση ( παπουτσάκια ), που θα προσαρμοσθούν στα δύο άκρα τους. Η εσωτερική διανομή των πινάκων θα τηρεί ένα προκαθορισμένο σύστημα σημάνσεως των φάσεων, ώστε η ίδια η φάση να έχει πάντα την ίδια θέση (π.χ. η R αριστερά η S στη μέση και η Τ δεξιά) και το ίδιο χρώμα. Επίσης τα δύο άκρα των καλωδίων ή αγωγών της εσωτερικής διανομής θα φέρουν χαρακτηριστικούς αριθμούς. Βαφή πινάκων Οι πίνακες θα βαφούν με 2 στρώσεις αντιδιαβρωτικής βαφής και με μια τελική στρώση με βερνίκι, με απόχρωση που θα εγκριθεί από τον επιβλέποντα μηχανικό. Η μπροστινή πλάκα θα βαφεί με χρώμα σφυρήλατο (μαρτελέ). 37

Θεμελιακή γείωση Εφαρμοστέοι κανονισμοί και πρότυπα Για την κατασκευή της γείωσης ισχύουν: ΕΛΟΤ 1424 Θεμελιακή γείωση DIN 18014 DIN VDE 0100 Teil 200/11 ΕΛΟΤ HD 384 ΕΛΟΤ 1197: Προστασία κατασκευών από κεραυνούς -Μέρος 1: Γενικές αρχές Σειρά Προτύπων ΕΛΟΤ EN 50164 Σειρά Προτύπων ΕΛΟΤ ΕΝ 62305. Εσωτερικό δίκτυο γειώσεων Οι αγωγοί γείωσης των ηλεκτρικών καλωδίων θα είναι μονωμένοι αγωγοί της αυτής μόνωσης και κατασκευής με τους λοιπούς αγωγούς του κυκλώματος ή ακόμη μπορεί να είναι γυμνοί πολύκλωνοι αγωγοί εντός σωλήνων ή ορατοί επί στηριγμάτων. Γενικά η διατομή των αγωγών γείωσης, εφόσον οι αγωγοί του κυκλώματος έχουν διατομή μικρότερη από 16mm 2, ο αγωγός γείωσης θα είναι της αυτής διατομής. Εάν οι αγωγοί του κυκλώματος έχουν διατομή 16 έως 35mm, ο αγωγός γείωσης θα είναι 16mm 2, ενώ για διατομές αγωγών κυκλωμάτων 50mm 2 και άνω, ο αγωγός γείωσης θα έχει διατομή τουλάχιστον ίση προς το μισό της διατομής των αγωγών του κυκλώματος. Γεφυρώσεις στα δίκτυα σωληνώσεων θα εξασφαλίζουν συνέχεια γαλβανικής σύνδεσης. Θα υπάρχουν αναμονές εξωτερικά των κτιρίων μέσα σε κατάλληλα φρεάτια και σε σημεία που θα καθορισθούν από την μελέτη, για την μέτρηση της αντίστασης γείωσης. Προβλέπεται επίσης και η τοποθέτηση ισοδυναμικών ζυγών. Γειώσεις μηχανημάτων και εγκαταστάσεων Όλα τα μεταλλικά μέρη των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων που κανονικά δεν βρίσκονται υπό τάση, θα γειωθούν. Επίσης τα κυκλώματα φωτισμού και κίνησης, (ρευματοδότες, τροφοδοτήσεις μηχανημάτων και συσκευών), θα φέρουν και ανεξάρτητο αγωγό γειώσεως, ακόμα και στην περίπτωση που οι καταναλώσεις που τροφοδοτούν δεν έχουν μεταλλικά μέρη. Ο αγωγός γειώσεως θα είναι της αυτής διατομής και μονώσεως με τον αγωγό του ουδετέρου και θα τοποθετηθεί στον ίδιο σωλήνα ή θα περιλαμβάνεται στο ίδιο καλώδιο μαζί με τους αγωγούς φάσεων και τον ουδέτερο. Για την γείωση του ουδετέρου κόμβου του ΗΖ θα κατασκευαστεί τρίγωνο γείωσης σε απόσταση τουλάχιστον 20 μέτρα από την θεμελιακή γείωση του κτιρίου. Με την θεμελιακή γείωση συνδέονται, σταθερά και αγώγιμα, όλα τα μεταλλικά στοιχεία της εσωτερικής εγκατάστασης. Σε περίπτωση που το έδαφος έχει μικρή αγωγιμότητα, για επαύξηση της αποτελεσματικότητας της γείωσης, θα τοποθετηθούν ηλεκτρόδια γείωσης. Η θεμελιακή γείωση αποτελείται από ταινία από ηλεκτρολυτικό χαλκό 3X30 mm. Η ταινία τοποθετείται μέσα σε στρώμα ύψους 100 mm από σκυρόδεμα περιεκτικότητας 300 kg/m 3. 38

Ηλεκτρόδια γείωσης Τα ηλεκτρόδια γείωσης θα είναι από ράβδους τύπου χάλυβα με χάλκινο μανδύα με διάμετρο τουλάχιστον 19mm και μέγιστο αποδεκτό μήκος 2,7m. Οι ράβδοι θα αποτελούνται από χαλύβδινο πυρήνα μεγάλης μηχανικής αντοχής που θα περιβάλλεται από χάλκινο μανδύα. Η σύνδεση του χαλκού με το χάλυβα θα πρέπει να έχει γίνει ή με ειδική χύτευση ή με ηλεκτρολυτική μέθοδο. Περαστοί χιτώνες από χαλκό δεν θα γίνουν δεκτοί. Το πάχος του χαλκού θα πρέπει να είναι τουλάχιστον ίσο με το 1/10 της διαμέτρου της ράβδου. Οι ράβδοι θα πρέπει να μπορούν να συνδεθούν μεταξύ τους για το σχηματισμό ηλεκτροδίων γείωσης με διπλάσιο ή τριπλάσιο μήκος. Η απόσταση των ηλεκτροδίων μεταξύ τους δεν θα είναι μικρότερη των 3 μέτρων. Αγωγοί Γείωσης Οι γυμνοί αγωγοί γείωσης θα είναι κατασκευασμένοι από ειδικό χαλκό γειώσεων με αγωγιμότητα 98% σε σχέση με τον καθαρό χαλκό και θα είναι πολύκλωνοι. Οι συνδέσεις μεταξύ των αγωγών θα είναι τύπου ασφαλείας και θα γίνονται ή με θερμή συγκόλληση ή με ειδικούς χάλκινους συνδετήρες. Συνδετήρες Οι συνδετήρες των αγωγών γείωσης με τις ράβδους γείωσης, θα είναι ορειχάλκινοι, τύπου ασφαλείας, κατασκευασμένοι από το ίδιο εργοστάσιο που κατασκεύασε και τις ράβδους γείωσης. Τρίγωνο Γείωσης α. Το τρίγωνο γείωσης θα αποτελείται από 3 ράβδους τύπου χάλυβα με χάλκινο μανδύα που θα τοποθετούνται κατακόρυφα στις κορυφές ισόπλευρου τριγώνου με πλευρά τουλάχιστον 3m. Το πάνω μέρος των ράβδων γείωσης θα είναι επισκέψιμο μέσα από ειδικά φρεάτια. β. Οι αγωγοί σύνδεσης των ράβδων του τριγώνου θα είναι από γυμνό χαλκό και θα τοποθετηθούν σε βάθος 0,6m από την επιφάνεια του. γ. Εάν η διάταξη του τριγώνου γείωσης δεν δίνει την απαιτούμενη αντίσταση, τότε θα επεκταθεί σε μεγαλύτερο βάθος με την προσθήκη και άλλων 3 ράβδων που θα συνδεθούν με τις προηγούμενες, ώστε το τελικό μήκος των ηλεκτροδίων γείωσης να γίνει τώρα 5,40m. δ. Η όλη διαμόρφωση του συστήματος γείωσης θα έχει σαν αποτέλεσμα αντίσταση κάτω των 2Ω σε ξηρό περιβάλλον. 39

Εγκατάσταση ηλεκτροδίου Η έμπηξη των ηλεκτροδίων στο έδαφος προβλέπεται χωρίς εκσκαφή, δηλαδή με χρήση χειροκίνητης ή μηχανοκίνητης σφύρας. Η κορυφή των ηλεκτροδίων θα είναι επισκέψιμη με φρεάτιο κτιστό ή από σκυρόδεμα διαστάσεων 300 χ 300 mm με χυτοσίδηρο κάλυμμα. Σε περίπτωση εδάφους με υψηλή ειδική αντίσταση και εφόσον θα κριθεί αναγκαίο από την Επίβλεψη, η αγωγιμότητα του εδάφους θα βελτιωθεί με εκσκαφή δακτυλιοειδούς τάφρου διαμέτρου 8" και βάθους 400 mm γύρω από κάθε ηλεκτρόδιο και με πλήρωση της τάφρου με καρβουνόσκονη. Εάν απαιτηθούν περισσότερα ηλεκτρόδια γείωσης για την επίτευξη της απαιτούμενης αντίστασης γείωσης, θα επιζητηθεί μια ελάχιστη μεταξύ των ηλεκτροδίων απόσταση, ίση προς το διπλάσιο του ενεργού μήκους ενός μεμονωμένου ηλεκτροδίου. Εξάλλου, η τιμή της αντιστάσεως θα μπορεί να βελτιωθεί με την επαύξηση του μήκους των ηλεκτροδίων. Γενικός Πίνακας Χαμηλής Τάσης Ο Γενικός Πίνακας Χαμηλής Τάσης (Γ.Π.Χ.Τ.) θα είναι τύπου αυτοστήρικτων πεδίων και θα αποτελείται από τυποποιημένα και προκατασκευασμένα ερμάρια (κυψέλες) κατάλληλα για ελεύθερη έδραση πάνω σε δοκούς από σίδηρο μορφής, τοποθετημένους στην στέψη του καναλιού καλωδιώσεων. Ο πίνακας τύπου πεδίου θα είναι σταθερού τύπου και θα έχει προστασία IP 23 κατά DIN 40050 και IEC144. ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΕΡΜΑΡΙΑ (ΚΥΨΕΛΕΣ) Τα μεταλλικά ερμάρια θα είναι κατασκευασμένα από λαμαρίνα DKP πάχους 2mm και πλαίσια από χαλύβδινα ελάσματα διατομής C ή L και θα είναι κλειστά από όλες τις μεριές δηλαδή θα προβλέπονται και πλήρη διαχωριστικά τοιχώματα μεταξύ των διαδοχικών ερμαρίων από λαμαρίνα ή μονωτικό υλικό. Οι ενδεικτικές διαστάσεις των τυποποιημένων ερμαρίων είναι: α) πλάτος, 800 mm β) βάθος, 500-600 mm ανάλογα με το ονομαστικό ρεύμα γ) ύψος, 2000-2200 mm. ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Οι πίνακες χαμηλής τάσης τύπου πεδίου θα έχουν τα ακόλουθα χαρακτηριστικά και θα πληρούν τις παρακάτω απαιτήσεις: α) Ονομαστική τάση, 500V, για σύστημα 3 φάσεων, 4 αγωγών, με γειωμένο ουδέτερο β) είδος και αριθμός ζυγών, 5 χάλκινοι ζυγοί ορθογωνικής διατομής (3 φάσεις, ουδέτερου και ζυγός γειώσεως). Οι ζυγοί ουδετέρου και γείωσης θα έχουν πλήρη διατομή όπως οι ζυγοί των φάσεων γ) συνθήκες λειτουργίας σε εσωτερικούς χώρους, με θερμοκρασία περιβάλλοντος 35 C. δ) ισχύοντες κανονισμοί, VDE 0660 και IEC 439 ε) όργανα, πλήρης σειρά με Αμπερόμετρα, Βολτόμετρα, Συνημιτόμετρο, Μετρητή Ισχύος κλπ. Ο πίνακας τύπου πεδίου θα είναι κατασκευασμένος κατά τέτοιο τρόπο, ώστε σε κάθε ερμάριο οι αυτόματοι διακόπτες ισχύος, οι ζυγοί, τα όργανα και οι θέσεις των απερχομένων καλωδίων να βρίσκονται σε τελείως απομονωμένους χώρους, που θα 40

χωρίζονται μεταξύ τους από χαλυβδοελάσματα ή διαχωριστικό μονωτικό υλικό. Κάθε ένας από τους παραπάνω χώρους θα πρέπει να είναι επισκέψιμος χωρίς να διαταράσσονται οι υπόλοιποι. Ο πίνακας τύπου πεδίου θα συνοδεύεται και από τα παρακάτω βοηθητικά εξαρτήματα, ανταλλακτικά κλπ: α) μία συλλογή εργαλείων για τη συντήρηση του πίνακα και των οργάνων του β) ένα (1) εφεδρικό Μ/Τ τάσης και δυο (2) εφεδρικούς μετασχηματιστές εντάσεως από κάθε είδος γ) μία πλήρη σειρά διαγραμμάτων και λειτουργικών και κατασκευαστικών των διαφόρων του πίνακα δ) κατάλογο ανταλλακτικών και καταλόγους των κατασκευαστών των διαφόρων οργάνων του πίνακα ε) οδηγίες λειτουργίας ρύθμισης και συντήρησης. Ο Γενικός Πίνακας χαμηλής τάσης θα περιλαμβάνει επίσης και όλες τις προβλέψεις για την ευχερή σύνδεση κεντρικού συστήματος πυκνωτών διορθώσεως του συντελεστού ισχύος cosφ. Σύστημα Αντικεραυνικής Προστασίας Για την προστασία κτιρίων από τις επιπτώσεις ενός κεραυνού προβλέπεται η εγκατάσταση Συστήματος Αντικεραυνικής Προστασίας (ΣΑΠ), σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο IEC 1024-1/1990 (του οποίου τεχνικά ισοδύναμη μετάφραση είναι το πρότυπο ΕΛΟΤ 1197). Σε κατάλληλα σημεία περιμετρικά του κτιρίου θα κατασκευασθούν αναμονές για την σύνδεση των συλλεκτήριων αγωγών οροφής της αντικεραυνικής προστασίας. Το σύστημα της αντικεραυνικής προστασίας θα είναι τύπου κλωβού Faraday, αποτελούμενο από συλλεκτήριο σύστημα βρόχων διαστάσεων 20Χ10Μ, ακίδες συλλογής ανά 25m 2 εμβαδού οροφής, στηρίγματα και αγωγούς συλλογής Φ8 mm χαλκού κατά DIN 48801. Γενικά όλα τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν θα είναι ειδικά για τις εγκαταστάσεις αλεξικέραυνων, αρίστης ποιότητας και σύμφωνα με τις εφαρμοστέες προδιαγραφές. Όλα τα σιδηρά εξαρτήματα θα είναι γαλβανισμένα. Η προμήθεια όλων των υλικών και εξαρτημάτων θα γίνει από ειδικευμένους κατασκευαστές στα θέματα της προστασίας από κεραυνούς. Τέλος, εντός των ηλεκτρικών πινάκων, θα προβλέπονται οι κατάλληλες συσκευές διατάξεις προστασίας από υπερτάσεις (arresters). Σύστημα συλλογής κεραυνών Αυτό αποτελείται βασικά από ακίδες σύλληψης και συλλεκτήριο χάλκινο αγωγό συλλογής διαμέτρου 8mm (δηλαδή διατομής 50mm 2 ), τοποθετημένο κατά μήκος των πλευρών της οροφής των κτιρίων ή όπως απαιτείται από τους κανονισμούς βάσει των διαστάσεων των κτιρίων. Ο αγωγός θα στερεώνεται σε ορειχάλκινα στηρίγματα, τοποθετημένα σε απόσταση 0,50m το ένα από το άλλο. Αγωγοί καθόδου Οι αγωγοί καθόδου θα είναι κατ' ελάχιστο τέσσερις και θα αποτελούνται από χάλκινο αγωγό διαμέτρου 5mm, θα συνδέονται αγώγιμα προς το σύστημα συλλογής και θα στερεώνονται με ειδικά ορειχάλκινα στηρίγματα. Κατά το τελευταίο τμήμα τους, πριν από την είσοδο τους στο έδαφος, οι αγωγοί καθόδου θα προστατεύονται σε ύψος 1,0m από 41

πλαστικό σωλήνα PVC διαμέτρου 40mm, 6 ατμ. Στο σημείο εισόδου των τριών από τους τέσσερις αγωγούς καθόδου, μέσα στον σωλήνα, θα υπάρχει λυόμενη επαφή από ορείχαλκο, για διακοπή της συνέχειας του αγωγού και μέτρηση της αντίστασης γείωσης του συστήματος. Οι αγωγοί καθόδου θα οδεύουν μέσα στο έδαφος και σε βάθος 1m μέχρι την γείωση των αλεξικέραυνων. Γείωση Ως σύστημα γείωσης θα χρησιμοποιηθεί η θεμελιακή γείωση του κτιρίου. Αλεξικέραυνο πρώιμου οχετού E.S.E (Early Streamer Emission) Για την προστασία των λοιπών εγκαταστάσεων της ΕΕΛ, πλην του κτιρίου που θα διαθέτει σύστημα κλωβού, θα χρησιμοποιηθεί αλεξικέραυνο με κεφαλή μη ραδιενεργό επί ιστού. Κεφαλή αλεξικεραύνου PULSAR Για την σύλληψη τυχών κεραυνών εντός του προστατευόμενου χώρου, εγκαθίσταται επί ιστού, κεφαλή αλεξικεραύνου PULSAR. Με βάση την απαιτούμενη στάθμη προστασίας η επιλογή του ύψους του ιστού επι του οποίου θα τοποθετηθεί η κεφαλή, επιλέγεται σύμφωνα με τον Πίνακα που ακολουθεί. Ιστός Προκειμένου να επιτύχει το αλεξικέραυνο την απαιτούμενη ακτίνα προστασίας, η ακίδα της κεφαλής θα τοποθετηθεί στο ύψος που αναφέρεται στο μέρος Ι από το σημείο έδρασης του ιστού. Το ύψος του ιστού καθορίζεται από τα ύψη των υπό προστασία κτισμάτων και κατασκευών και του ύψους του στελέχους της κεφαλής PULSAR, έτσι ώστε η υψομετρική διαφορά κάθε προστατευόμενου κτίσματος ως προς την ακίδα του PULSAR να ικανοποιεί τις ελάχιστες αποστάσεις Rp του ακόλουθου Πίνακα της απαιτούμενης Στάθμης Προστασίας. Οι ακτίνες προστασίας ορίζονται από το Γαλλικό Πρότυπο NF C 17-102. Ο ιστός είναι χαλύβδινος σωληνωτός, τηλεσκοπικός, εν θερμώ επιψευδαργυρωμένος, φλαντζωτού τύπου 42