ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜ ΑΤΩΝ ----- ΠΕΡΙΦ/ΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. & Δ. ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δ/ΝΣΗ Β /ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Α' ΑΘΗΝΑΣ Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης ----- Ταχ. Δ/νση: Χίου 16-18 Τ.Κ. Πόλη:104 38 Αθήνα Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: Εμμανουήλ Χατζηελευθερίου Γεωλόγος M.Sc. Τηλ.: 210 5230824 Ιστοθέση: http://dide-a-ath.att.sch.gr/perival Ε-mail: perival@dide-a-ath.att.sch.gr Αθήνα, 20/05/2019 Αρ. Πρωτ.: 10962 Προς: Όλες τις σχολικές μονάδες της Διεύθυνσης ΔΕ Α Αθήνας ΘΕΜΑ: «Συνοπτικός απολογισμός Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας για το σχ. έτος 2018-19» Από το τέλος ξεπηδούν καινούριες αρχές. (Gaius Plinius Secundus, Ρωμαίος φυσιοδίφης) Κυρίες και Κύριοι Διευθυντές, αγαπητές/οί συνάδελφοι, Καθώς η σχολική χρονιά 2018-19 ολοκληρώνεται, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω θερμά για τη συνεργασία και τη συμμετοχή σας στις δραστηριότητες του Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας. Ένα τμήμα στο οποίο από το 1990 υπηρέτησαν εξαιρετικά σπουδαίοι, ικανοί και αφοσιωμένοι στο θεσμό της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης συνάδελφοι/σσες με προεξέχουσα όλων την αείμνηστη Κ. Σχίζα. Αισθάνομαι την αδήριτη ανάγκη να τους ευχαριστήσω όλους για το έργο τους και για το όραμα που ενέπνευσαν στις επόμενες γενιές καθηγητών. Θα ήθελα να ευχαριστήσω επίσης όσες και όσους μου έκαναν την τιμή να μου δώσουν την ευκαιρία να συνεχίσω το έργο τόσο άξιων συναδέλφων με την επιλογή μου ως Υπευθύνου του Τμήματος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας το Νοέμβριο του 2017. Τα 99 προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που υλοποιήθηκαν από 66 σχολεία της Διεύθυνσης μας ( αυξημένα κατά 15% σε σχέση με αυτά της προηγούμενης χρονιάς ) ασχολήθηκαν μία ποικιλία θεμάτων που κάλυπταν όλους τους τομείς της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης τόσο από το φυσικό όσο και από το ανθρωπογενές και κοινωνικό περιβάλλον. Η παρουσίαση των περισσοτέρων από τα 99 προγράμματα πραγματοποιήθηκε ανά ομάδες σχολείων στις εξής εκδηλώσεις : Όσα από τα ανωτέρω προγράμματα εμπεριείχαν δράσεις από το πρόγραμμα «το παιδί, η πόλη και τα μνημεία», παρουσιάστηκαν στην Τεχνόπολη του Δήμου
Αθηναίων, στις 16/4/2019 (Γυμνάσια) και 17/4/2019 (ΓΕΛ & ΕΠΑΛ). Στιγμιότυπα των παρουσιάσεων μπορείτε να παρακολουθήσετε στα links που ακολουθούν: - 16/4: https://www.youtube.com/watch?v=jgocfceaie0&list=flomo2jxqy1esn Ksuk-xRcJw&index=3 17/4: https://www.youtube.com/watch?v=zwz2ilkqwd0&list=flomo2jxqy1esn Ksuk-xRcJw&index=1 Τα προγράμματα που υλοποίησαν δράσεις σχετικές με την εξοικονόμηση ενέργειας προστασία του κλίματος και συμμετείχαν στο πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα Βερολίνο 2017 2019» παρουσιάστηκαν στην Τεχνόπολη στις 16 & 17 / 5 / 2019 : - https://www.youtube.com/watch?v=wb0cjwhgnia Όλα τα βίντεο από τις παρουσιάσεις των προγραμμάτων Π.Ε. των σχολικών μονάδων της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας θα αναρτηθούν στο κανάλι : ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Δ.Δ.Ε. Α ΑΘΗΝΑΣ https://www.youtube.com/channel/ucomo2jxqy1esnksuk-xrcjw?view_as=subscriber που έχει δημιουργηθεί ώστε να επιτευχθεί η διάχυση των δράσεων και των καλών πρακτικών που έχουν υλοποιηθεί από τα σχολεία της Δ/νσής μας. Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας σχολικής χρονιάς πραγματοποιήθηκαν από το γραφείο Π.Ε. της Δ/νσης μας μέσω του Υπευθύνου μεταξύ άλλων και οι ακόλουθες δραστηριότητες: Σεπτέμβριος 2018 1) Συμμετοχή ως Επιμορφωτής στην 2 η Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών διάρκειας 14 διδακτικών ωρών που έχουν εντάξει ως δράση στις σχολικές τους μονάδες το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα Βερολίνο 2017 2019» που υλοποιείται από το Δήμο Αθηναίων, την ΚΟΙΝΟΣΕΠ Άνεμος Ανανέωσης τη Γερμανική πρωτοβουλία Respect for Greece και το Ανεξάρτητο Ινστιτούτο για Περιβαλλοντικά Θέματα UfU της Γερμανίας στις 14 & 15/9/2018 στο 2ο Πειραματικό Λύκειο Αθηνών. 2) Διοργάνωση Ενημερωτικής Συνάντησης διάρκειας 6 διδακτικών ωρών με θέμα την καινοτόμα δράση για την αειφορία: «Το Παιδί, η Πόλη και τα Μνημεία», στις 19/9/2019, στο Δημαρχιακό Μέγαρο της πλατείας Κοτζιά στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου. 3) Διοργάνωση Ημερίδας διάρκειας 5 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με το ΙΤΥΕ «Διόφαντος» με Θέμα : «Ανάδειξη Ανοιχτών Εκπαιδευτικών Πρακτικών Αξιοποίησης Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Περιεχομένου στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση», στις 20/9/ 2019, στο 40 ο Γυμνάσιο Αθηνών.
Οκτώβριος 2018 1) Εισήγηση με θέμα : «The benefits of recycling» στην Ημερίδα για το Erasmus + που διοργάνωσε το 53 ΓΕΛ Αθηνών στις 9/10/2018. 2) Εισήγηση με θέμα : «Πρόληψη και Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών στο χώρο του σχολείου» στην Ημερίδα που διοργανώθηκε στο 40 ο Γυμνάσιο Αθηνών στις 12/10/2018. 3) Διοργάνωση Επιμορφωτικού Σεμιναρίου διάρκειας 5 διδακτικών ωρών με θέμα: «Απολαμβάνοντας τη συνεργασία : Ένα εργαστήριο συμμετοχικού σχεδιασμού για την καινοτομία στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση» σε συνεργασία με το WWF Eλλάς και τις Δνσεις Α /θμιας Εκπ/σης Β Αθήνας και Β /θμιας Εκπ/σης Β Αθήνας στις 22/10/2018. 4) Εισήγηση με θέμα : «Πρόληψη και Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών στο χώρο του σχολείου» στην Ημερίδα που διοργανώθηκε στο 39 ο ΓΕΛ Αθηνών στις 23/10/2018. 5) Συμμετοχή στην Ημερίδα με τίτλο : «Κλιματική Αλλαγή και Φυσικές Καταστροφές» που υλοποιήθηκε στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης στις 31/10/ 2018 από την Περιφέρεια Αττικής Νοέμβριος 2018 1) Διοργάνωση Επιμορφωτικού Σεμιναρίου με τίτλο : «Αναδασώσεις και Εκπαίδευση : Κριτική προσέγγιση στο γιατί και το πως» διάρκειας 10 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με το ΚΠΕ Ελευσίνας και τις Διευθύνσεις Δ.Π.Ε. Β & Γ Αθήνας και Β /θμιας Εκπ/σης Β, Γ Αθήνας και Δυτ. Αττικής στις 10/11/2018 στο Βοτανικό Κήπο Ι. & Α. Διομήδους. 2) Συμμετοχή στην Ημερίδα με τίτλο : «Κλιματική Αλλαγή και Ακραία Φαινόμενα» που υλοποιήθηκε από την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Αττικής και το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών κτήριο «Κωστής Παλαμάς» στις 13/11/ 2018. 3) Διοργάνωση Επιμορφωτικού 3ήμερου Σεμιναρίου με τίτλο : «Περιβαλλοντική εκπαίδευση στο φυσικό περιβάλλον» διάρκειας 25 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με το ΚΠΕ Καρπενησίου και τις Διευθύνσεις Δ.Π.Ε. Α Αθήνας Πειραιά, Εύβοιας, Δυτ. Αττικής και Β /θμιας Εκπ/σης Α Αθήνας, Πειραιά και Εύβοιας στις 23-25/11/2018 στο ΚΠΕ Καρπενησίου. 4) Επιμορφωτική επίσκεψη με την Περιβαλλοντική ομάδα του 3 ου Γυμνασίου Ν. Φιλ/φειας στο ΚΠΕ Αργυρούπολης στις 29/11/2018. Δεκέμβριος 2018 1)Συμμετοχή στο 20ο Ετήσιο Συνέδριο Πληροφορικής και ψηφιακών επικοινωνιών με τίτλο : «GREEK ICT FORUM» στις 4/12/ 2018 στο Ξενοδοχείο Wyndham Athens. 2) Διοργάνωση Εκδήλωσης βράβευσης των σχολείων και των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στο εθνικό θεματικό δίκτυο «Οι Πράσινες Γωνιές της Γειτονιάς μου» σε συνεργασία με την Ε.Ε.Π.Φ. στις 8/12/2018 στην αίθουσα Άρης Γαρουφαλής του Ωδείου Αθηνών. 3) Συνάντηση εργασίας στα γραφεία του 1 ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής στις 13/12/ 2018 με τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου κλάδου Εκπαίδευσης για την Αειφορία του
1 ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής και τις Υπεύθυνες Πολιτιστικών Θεμάτων & Αγωγής Υγείας της Β /θμιας Εκπ/σης Α Αθήνας. 4) Εισήγηση με θέμα : «Πρόληψη και Διαχείριση Φυσικών και Τεχνολογικών Καταστροφών στο χώρο του σχολείου» στην Ημερίδα που διοργανώθηκε στο 2 ο ΕΠΑΛ Ν. Φιλ/φειας στις 14/12/2018. Ιανουάριος 2019 1) Διοργάνωση Επιμορφωτικής Ημερίδας Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με θέμα: «Σπατάλη τροφίμων: προεκτάσεις και εκπαιδευτικές προτάσεις» διάρκειας 4 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με τις ΔΔΕ Δ Αθήνας, ΔΔΕ Β Αθήνας και ΔΠΕ Α Αθήνας, στις 24/1/ 2019 στις εγκαταστάσεις του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. 2) Ένταξη στην παιδαγωγική ομάδα του εθνικού θεματικού δικτύου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης "Γεωπεριβαλλοντικά γεωμυθολογικά Μονοπάτια" που συντονίζει το ΚΠΕ Στυλίδας-Υπάτης στις 29/1/2019. 3) Συνάντηση εργασίας για την προετοιμασία της επιχειρησιακής άσκησης ΤΕΘΡΙΠΠΟΝ ΑΡΜΑ 2019 ως εκπρόσωπος της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας, που διεξήχθη στον κεντρικό τομέα Αθηνών στις 19/2/2019 με συμμετοχή σχολικών μονάδων της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας στα γραφεία του Ο.Α.Σ.Π. στις 31/1/2019. Φεβρουάριος 2019 1) Συμμετοχή στην επιχειρησιακή άσκηση για σεισμό επί χάρτου ΤΕΘΡΙΠΠΟΝ ΑΡΜΑ 2019 ως εκπρόσωπος της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας που διεξήχθη στον κεντρικό τομέα Αθηνών με συμμετοχή σχολικών μονάδων, στο Σεράφειο κέντρο αθλητισμού στις 19/2/2019. 2) Συνάντηση εργασίας στα γραφεία του Δήμου Αθηναίων με την Αντιδήμαρχο Πρασίνου, Αστικής Πανίδας, Αστικής Ανθεκτικότητας και Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή και την Υπεύθυνη Π.Ε. της Α / θμιας Εκπ/σης Α Αθήνας, με θέμα την οργάνωση εργαστηρίων που αφορούν τη διαμόρφωση των αυλών των σχολικών μονάδων της Α Αθήνας με περιβαλλοντικά κριτήρια και την προσαρμογή τους στην κλιματική αλλαγή στις 26/2/ 2019. Μάρτιος 2019 1) Συνάντηση εργασίας στο ΚΠΕ Αργυρούπολης τη Δευτέρα 4 Μαρτίου 2019 με την παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ και τους Υπευθύνους των Δ/νσεων Β /θμιας Εκπ/σης Β, Γ Αθήνας και Α / θμιας Εκπ/σης Α, Β, Γ Αθήνας. 2) Εισήγηση με θέμα : «Υπερθέρμανση του πλανήτη - Κλιματική αλλαγή» στην Ημερίδα που διοργανώθηκε στο 3 ο Γ/σιο Ν. Φιλ/φειας στις 14/3/2019. 3) Διοργάνωση Επιμορφωτικού Σεμιναρίου με τίτλο : «Βιώσιμη Ανάπτυξη και Εκπαίδευση για την Αειφορία : παιδαγωγικές εφαρμογές» διάρκειας 15 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με το ΚΠΕ Δραπετσώνας και τις Δ/νσεις Α/θμιας Εκπ/σης Πειραιά, Δυτικής Αττικής, Α & Β Αθήνας, καθώς και με τις Δ/νσεις Β/θμιας Εκπ/σης Πειραιά, Α, Β και Δ Αθήνας στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Δραπετσώνας, στις 15 & 16 /3/ 2019.
4) Διοργάνωση Επιμορφωτικού Σεμιναρίου με τίτλο : «Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία με υποθέματα: α. Δασικές πυρκαγιές και β. Ενέργεια: μια επίκαιρη θεώρηση υπό το πρίσμα των προβλημάτων της κλιματικής αλλαγής» διάρκειας 21 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με το ΚΠΕ Αργυρούπολης και τις Δ/νσεις Β /θμιας Εκπ/σης Β, Γ Αθήνας και Α / θμιας Εκπ/σης Α, Β, Γ Αθήνας στις εγκαταστάσεις του ΚΠΕ Αργυρούπολης την Πέμπτη 28, Παρασκευή 29 και το Σάββατο 30 Μαρτίου 2019. 5) Διοργάνωση Επιμορφωτικού Σεμιναρίου με τίτλο : «Αντισεισμική Προστασία σχολικών Μονάδων» διάρκειας 5 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με τον ΟΑΣΠ και το Γραφείο Αγωγής Υγείας που απευθύνονταν στους Διευθυντές/ντριες των σχολικών μονάδων της ΔΔΕ Α Αθήνας στο 1ο ΕΠΑΛ Αθηνών στις 29/3/2019. Απρίλιος 2019 1) Συνάντηση Εργασίας με τους εκπαιδευτές και τον ακαδημαϊκό συντονιστή του Περιβαλλοντικού Προγράμματος «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα - Βερολίνο 2017 2019» που υλοποιείται από το Δήμο Αθηναίων, την ΚΟΙΝΟΣΕΠ Άνεμος Ανανέωσης τη Γερμανική πρωτοβουλία Respect for Greece και το Ανεξάρτητο Ινστιτούτο για Περιβαλλοντικά Θέματα UfU της Γερμανίας στις 4/4/2019 στο 1ο Πειραματικό Γυμνάσιο Αθηνών. 2) Διοργάνωση Επιμορφωτικού Σεμιναρίου με τίτλο : «Αναζητώντας την Αειφορία στην Ελευσίνα, Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021» διάρκειας 11 διδακτικών ωρών σε συνεργασία με το ΚΠΕ Ελευσίνας και τους Υπεύθυνους Π.Ε. των ΔΠΕ Α, Γ Αθήνας, Δυτ. & Ανατ. Αττικής καθώς και ΔΔΕ Α, Γ Αθήνας και Δυτ. Αττικής στο ΚΠΕ Ελευσίνας στις 13/4/2019. 3) Συμμετοχή ως Επιμορφωτής στην Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών που έχουν ως δράση στις σχολικές τους μονάδες το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα «Κλιματικά Σχολεία Αθήνα Βερολίνο 2017 2019» που υλοποιείται από το Δήμο Αθηναίων, την ΚΟΙΝΟΣΕΠ Άνεμος Ανανέωσης τη Γερμανική πρωτοβουλία Respect for Greece και το Ανεξάρτητο Ινστιτούτο για Περιβαλλοντικά Θέματα UfU της Γερμανίας διάρκειας 4 διδακτικών ωρών στο 2ο Πειραματικό Λύκειο Αθηνών στις 17/4/2019. 4) Συμμετοχή ως εισηγητής στις εργασίες του 11oυ Πανελλήνιου Συνεδρίου : «Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών & Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση Επαναπροσδιορίζοντας τη Διδασκαλία και Μάθηση των Φυσικών Επιστημών και της Τεχνολογίας στον 21ο αι.» στις 19-21/4/2019. Μάιος 2019 1) Συνάντηση Εργασίας με τους εκπαιδευτικούς της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας που υλοποίησαν στις σχολικές τους μονάδες το πρόγραμμα του Δήμου Αθηναίων «Το Παιδί η Πόλη και τα Μνημεία», στην Τεχνόπολη στις 16/5/ 2019. 2) Συμμετοχή στην υλοποίηση της θεματικής εβδομάδας του 3ου Γυμνασίου Ζωγράφου, στις 20 23/5/ 2019. 3) Συμμετοχή με εισήγηση στην Επιμορφωτική συνάντηση εκπαιδευτικών «Καλές πρακτικές στη διδασκαλία μαθημάτων Φυσικών Επιστημών» που διοργανώθηκε
από τους Σ.Ε.Ε. ΠΕ04 του 1ου ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής στο ΕΚΦΕ Αμπελοκήπων στις 21/5/2019. Συνολικά το γραφείο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας από το Νοέμβριο του 2017 έως και το Μάιο του 2019 μέσω του Υπευθύνου Π.Ε. διοργάνωσε ή συμμετείχε στη διοργάνωση: 15 Επιμορφωτικών Σεμιναρίων συνολικής διάρκειας 111 διδακτικών ωρών, 14 Επιμορφωτικών Ημερίδων συνολικής διάρκειας 58 διδακτικών ωρών, 5 βιωματικών εργαστηρίων συνολικής διάρκειας 15 διδακτικών ωρών. Επίσης συμμετείχε σε 2 Εθνικά θεματικά δίκτυα, ικανοποιητικό αριθμό συνεδρίων, επιμορφώσεων, εργαστηρίων και συνεργάστηκε με ποικίλους φορείς όπως Πανεπιστήμια, Δημοτικές αρχές, ΚΠΕ κ.α.. Πολλές από τις ανωτέρω δράσεις δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη συμμετοχή και υποστήριξη ενός μεγάλου αριθμού συναδέλφων της Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας. Θα ήθελα να τους αφιερώσω τις παρακάτω φράσεις από ένα υπέροχο απόσπασμα ενός Έλληνα συγγραφέα που στόχο έχει να βοηθήσει των άνθρωπο να ανέλθει στην κλίμακα των ηθικών αξιών και να του καταδείξει με ποιους τρόπους μπορεί να δημιουργήσει κάτι νέο. Ταιριάζουν πιστεύω πολύ στη εποχή μας με τα τόσα Περιβαλλοντικά προβλήματα ενόσω εξελίσσεται ήδη η μάχη που δίνει η ανθρωπότητα στην προσπάθειά της να περιορίσει έστω τις επερχόμενες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής: Ν αγαπάς την ευθύνη. Να λες : Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί εγώ φταίω.. Που πάμε; Θα νικήσουμε ποτέ; Προς τι όλη τούτη η μάχη; Σώπα! Οι πολεμιστές ποτέ δε ρωτούνε! ( Ν. Καζατζάκης, Salvatores Dei Ασκητική ) Σας ευχαριστώ θερμά για την μέχρι σήμερα άριστη και εποικοδομητική μας συνεργασία και εύχομαι Καλό Καλοκαίρι! Με εκτίμηση, Εμμανουήλ Χατζηελευθερίου Γεωλόγος M.Sc. Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δ.Δ.Ε. Α Αθήνας Ακριβές αντίγραφο Ο Προϊστάμενος του Τμήματος Ε Εκπαιδευτικών Θεμάτων Η Διευθύντρια Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Α Αθήνας Τ.Σ.Υ. Πέτρος Βαγιωνής, ΠΕ04.01 Ιωάννα Κων. Ψίνα, M. Ed. Aγγλικής Φιλολογίας ΠΕ06