ΕΜΠ - Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχ. Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος Αστικό πράσινο και ελεύθεροι χώροι στην πόλη Βουλή των Ελλήνων Νίκος Μπελαβίλας, Πολίνα Πρέντου Φεβρουάριος 2019 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 1
Εθνικός Κήπος, Αθήνα 2003 Φωτό: Δημήτρης Καλατζής, http://dimitris-kalatzis.blogspot.com Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 2
Σημασία του πρασίνου και των ελεύθερων χώρων Επηρεάζουν θετικά το μικροκλίμα. Είναι καταφύγια βιοποικιλότητας. Είναι χώροι αναψυχής, άθλησης και κοινωνικής συναναστροφής. Είναι χώροι συγκέντρωσης των κατοίκων σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, όπως σεισμοί. Μειώνουν τον κίνδυνο πλημμυρών. Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 3
Κριτήριο Σημασία Ιδιοκτησιακό καθεστώς Χρήση Θέση Λειτουργία... Κατηγορίες ελεύθερων χώρων Τοπική Υπερτοπική Μητροπολιτική Δημόσιοι Ιδιωτικοί Κοινόχρηστοι Ιδιωτικοί Αστικοί Περιαστικοί Χώροι πρασίνου συνάθροισης άθλησης περιπάτου κυκλοφορίας πολιτισμού και συνδυασμοί τους Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 4
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι 1.2. Ιδιωτικοί ελεύθεροι χώροι 1.3. Αστικοί χώροι ειδικών ρυθμίσεων 1.4. Μεγάλοι φυσικοί σχηματισμοί μέσα/γύρω από την πόλη Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 5
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Δρόμοι και πεζόδρομοι Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 6
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Δρόμοι και πεζόδρομοι Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 7
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Πλατείες Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 8
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 9
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Πάρκο Αλκαζάρ, Λάρισα Κάστρο Ιωαννίνων Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 10
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Εθνικός Κήπος, Αθήνα Εθνικός Κήπος, Αθήνα Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 11
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Wiener Prater (Amuse Park) Βιέννη Συνολική επιφάνεια 6140 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 12
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Schönbrunn Park Βιέννη Συνολική επιφάνεια 1900 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 13
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Montjuic - Βαρκελώνη Συνολική επιφάνεια 2.030 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 14
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Casa de Campo - Μαδρίτη Συνολική επιφάνεια 17.220 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 15
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Parque Juan Carlos I - Μαδρίτη Συνολική επιφάνεια 2.200 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 16
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Parque del Buen Retiro & Jardin Botanico - Μαδρίτη Συνολική επιφάνεια 1.350 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 15.000 Δένδρα 80 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 30.000 Δένδρα Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 17
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Bois de Vincennes - Παρίσι Συνολική επιφάνεια 9.950 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 146.000 Δένδρα Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 18
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Bois de Boulogne - Παρίσι Συνολική επιφάνεια 8.460 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 400.000 Δένδρα Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 19
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Parc de Saint Cloud - Παρίσι Συνολική επιφάνεια 4.600 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 20
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Versailles - Παρίσι Συνολική επιφάνεια 1.000 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 21
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Parc de la Villette - Παρίσι Συνολική επιφάνεια 550 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 22
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Champ de Mars - Παρίσι Συνολική επιφάνεια 245 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 23
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Englischer Garten - Μόναχο Συνολική επιφάνεια 3.700 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 24
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Tiergarten - Βερολίνο Συνολική επιφάνεια 2.550 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 25
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Killesbergpark - Στουτγάρδη Συνολική επιφάνεια 492 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 26
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Schloss Nymphenburg Μόναχο Συνολική επιφάνεια 800 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 27
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Sanssouci Park - Potzdam Συνολική επιφάνεια 2.780 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 28
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Herăstrău Park - Βουκουρέστι Συνολική επιφάνεια 1.100 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 29
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Parcul Carol - Βουκουρέστι Συνολική επιφάνεια 360 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 30
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Borisova gradina Σόφια Συνολική επιφάνεια 300 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 31
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Kuzminsky Park & Lyublino Park Μόσχα Συνολική επιφάνεια 3.750 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 32
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Kolomenskoe Park Μόσχα Συνολική επιφάνεια 1.400 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 33
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Gorky Park Μόσχα Συνολική επιφάνεια 1.200 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 34
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Sokolniki Park - Μόσχα Συνολική επιφάνεια 600 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 35
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Richmond Park Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 9.550 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 36
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Bushy Park Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 4.400 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 37
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Hampstead Heath - Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 3.200 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 38
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Regent's Park Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 1.948 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 39
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Hyde Park & Kensington Gardens Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 1.420 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ 1.100 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 40
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Kew Gardens Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 1.200 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 41
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Greenwich Park - Λονδίνο Συνολική επιφάνεια 740 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 42
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Brooklyn Botanic Garden Νέα Υόρκη Συνολική επιφάνεια 208 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 43
1.1. Αστικοί κοινόχρηστοι χώροι Κήποι, πάρκα και άλση Central Park Νέα Υόρκη Συνολική επιφάνεια 3.372 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 44
Green Belts Greater London Regional Planning Committee, 1935 Town and Country Planning Act, 1947 Green belt Metropolitan Green Belt North West Green Belt South and West Yorkshire Green Belt West Midlands Green Belt South West Hampshire/South East Dorset Green Belt Avon Green Belt North East Green Belt Nottingham and Derby Green Belt Stoke-on-Trent Green Belt Oxford Green Belt Cambridge Green Belt York Green Belt Gloucester and Cheltenham Green Belt Burton upon Trent and Swadlincote Green Belt Urban core Greater London Merseyside and Greater Manchester South Yorkshire and West Yorkshire West Midlands Dorset, Bournemouth and Poole Bristol and Bath Tyne and Wear, Durham and Hexham Nottingham and Derby Stoke-on-Trent Oxford Cambridge York Gloucester and Cheltenham Burton upon Trent and Swadlincote Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 45
Green Belts Green Belt, London Green Belt, Paris Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 46
Green Belts, England Region 2009 area (hectares) 2010 area (hectares) East/London/South East 580,410 580,730 East Midlands 78,620 78,930 North East 72,990 72,990 North West 262,730 262,780 South West 110,130 110,130 West Midlands 269,380 269,380 Yorkshire and the Humber 264,580 264,640 England total 1,638,840 1,639,560 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 47
1.2. Ιδιωτικοί ελεύθεροι χώροι αυλές κήποι ακάλυπτοι πρασιές στοές pilotis αδόμητα οικόπεδα Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 48
1.3. Αστικοί χώροι ειδικών ρυθμίσεων - Αρχαιολογικοί χώροι «Μεγάλος Περίπατος», Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 49
1.3. Αστικοί χώροι ειδικών ρυθμίσεων - Στρατόπεδα Γουδί, Αθήνα Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 50
1.4. Μεγάλοι φυσικοί σχηματισμοί μέσα/γύρω από την πόλη - Περιαστικό πράσινο Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 51
1.4. Μεγάλοι φυσικοί σχηματισμοί μέσα/γύρω από την πόλη - Ρέματα, ποτάμια, λίμνες Κηφισός, Πειραιάς (2001) Λίμνη Ιωαννίνων Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 52
1.4. Μεγάλοι φυσικοί σχηματισμοί μέσα/γύρω από την πόλη - Αιγιαλός και παραλίες Λιμάνι Χανιών Βραχονησίδα Σταλίς στην Καστέλλα, Πειραιάς Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 53
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; 2.2. Διεθνείς και ελληνικές προδιαγραφές Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 54
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Αναλογία χώρων πρασίνου ανά κάτοικο Πόλη m 2 /κατ. Αθήνα 2,55 Θεσσαλονίκη 2,73 Παρίσι 8,54 Λονδίνο 9,00 Ρώμη 9,00 Βιέννη 20,00 Βαρσοβία 18,00 Άμστερνταμ 27,00 Χάγη 27,00 Ρότερνταμ 28,00 Βόννη 35,00 Βερολίνο 13,00 Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕ 1994 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 55
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.2. Διεθνείς και ελληνικές προδιαγραφές Προδιαγραφές για τους ελεύθερους χώρους στις πόλεις (ΦΕΚ 285/5.3.2004) μ 2 /κάτοικο Ακτίνα αναφοράς (μ) Μέγεθος (μ 2 ) Πολεοδομική ενότητα Πόλη Νησίδες πρασίνου 0,25 800 100-1.000 Πλατείες 0,50 800 1.000-5.000 Παιδικές χαρές 0,25 100-1.000 Πάρκο 1,5 1.500 5.000-15.000 Πάρκο πόλης 5,5 Πόλης >15.000 Σύνολο 8,0 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 56
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.2. Διεθνείς και ελληνικές προδιαγραφές Ιεράρχηση στους δηµόσιους χώρους του Λονδίνου Κατηγορία Ακτίνα εξυπηρέτησης (χλµ) Έκταση (µ 2 ) Περιφερειακά 8,0 >4.000.000 Μητροπολιτικά 3,2 600.000-4.000.000 Διαµερισµατικά 1,2 200.000-600.000 Τοπικά πάρκα 0,4 20.000-200.000 Μικρά τοπικά πάρκα 0,4 4.000-20.000 Πολύ µικρά πάρκα 0,4 <4.000 Γραµµικοί ελεύθεροι χώροι Όπου υπάρχει δυνατότητα Διάφορα µεγέθη Πηγή: CABE 2008 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 57
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Καταγραφή Πράσινων Χώρων στον Πειραιά, ΕΜΠ 2010 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 58
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Καταγραφή Πράσινων Χώρων στον Πειραιά, ΕΜΠ 2010 284 στρέμματα έκταση 1ο διαμέρισμα: 0,45 τμ/ κάτοικο 2ο διαμέρισμα: 1,85 τμ /κάτοικο 3ο διαμέρισμα: 8,74 τμ/κάτοικο 4ο διαμέρισμα: 1,27 τμ/ κάτοικο 5ο διαμέρισμα: 0,77 τμ/ κάτοικο Σύνολο: 1,56 τμ/ κάτοικο Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 59
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Κατάληψη Ελεύθερων Χώρων από Χρήσεις Αναψυχής στον Πειραιά, Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 2008 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 60
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Βασιλειάδης, 1966 Δοξιάδης, 1976 ΡΣΑ, 1988 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 61
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Μητροπολιτικό Πράσινο στο Λεκανοπέδιο Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 62
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Πύργος Βασιλίσσης, Πάρκο Αντώνης Τρίτσης (ΥΠΕΧΩΔΕ 1996) Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί-Ιλισσός (ΕΜΠ 1998) Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 63
2. Οι ανάγκες για ελεύθερους χώρους στις πόλεις 2.1. Πόσο πράσινο; Ελαιώνας, Αθήνα (ΥΠΕΧΩΔΕ 1988) Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού (ΥΠΕΧΩΔΕ 2007) Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 64
3. Διαχείριση και σχεδιασμός ελεύθερων χώρων Αρχές σχεδιασμού του ελεύθερου δημόσιου χώρου Οι αρχές ανάλογα με το πλαίσιο CABE (2004): Χαρακτήρας: Ένας τόπος με τη δική του ταυτότητα Οριοθέτηση: σαφής διάκριση μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού χώρου Ποιότητες της δημόσιας ζωής: διαπλοκή τρόπων ζωής, δραστηριοτήτων και διαφορετικών ομάδων Ευανάγνωστος: ένας τόπος με καθαρή εικόνα και εύκολα κατανοητός Προσαρμοστικότητα: ένας τόπος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί με διαφορετικούς τρόπους από διαφορετικούς ανθρώπους και μπορεί να προσαρμόζεται ανάλογα με τη χρήση και μέσα στο χρόνο Ποικιλία: Ένας τόπος με ποικιλία και διαφορετικές δυνατότητες Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 65
3. Διαχείριση και σχεδιασμός ελεύθερων χώρων Πολιτικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης στη Μητροπολιτική Αθήνα Περιφέρεια Αττικής (ΕΜΠ, 2014) Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 66
3. Διαχείριση και σχεδιασμός ελεύθερων χώρων Ζητήματα διαχείρισης του ελεύθερων χώρων και πρασίνου (http://www.green-space.org.uk, 2010): Παρακολούθηση λειτουργίας Οικονομική διαχείριση, επισκεψιμότητα, λειτουργία τεχνικής υποδομής, κτλ. Τοπική κοινωνία Εμπλοκή πολιτών, ανάγκες τοπικής κοινωνίας Χρηματοδότηση Διατήρηση Ποιός; Κεντρική διοίκηση, αυτοδιοίκηση, εργολάβοι, πολίτες Τι είδους; Αποκατάσταση/συντήρηση εξοπλισμού, φροντίδα βλάστησης, καθαριότητα Μοντέλο διαχείρισης Διαχείριση από την κεντρική διοίκηση, από συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού, από τοπική αυτοδιοίκηση, από ιδιώτες, συντονισμός φορέων, αυτοδιαχείριση Αξιολόγηση κινδύνων Πυρκαγιές, ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, οχήματα, παιδιά, συνάθροιση κοινού, μηχανήματα συντήρησης, κατασκευαστικές εργασίες, κτλ Στρατηγική Παραγωγή στρατηγικών για τους ελεύθερους χώρους και το πράσινο Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 67
3. Διαχείριση και σχεδιασμός ελεύθερων χώρων Άλλες παράμετροι στη διαχείριση του δημόσιου ελεύθερου χώρου Κοινωνική συνοχή Οικονομικός ανταγωνισμός και εμπορικότητα Marketing πόλεων Πολιτιστικές εκδηλώσεις (γιορτές, φεστιβάλ, εκθέσεις, κτλ) Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 68
3. Διαχείριση και σχεδιασμός ελεύθερων χώρων Πιέσεις προς τους δημόσιους ελεύθερους χώρους Ιδιωτικοποίηση - οικοδόμηση Έλεγχος και επιτήρηση Περικοπές χρηματοδότησης Απουσία φροντίδας Εμπορευματοποίηση Ομογενοποίηση Αποκλεισμός ομάδων Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 69
4.Κοινωνική διεκδίκηση & και έλεγχος των ελ. χώρων Κινήσεις πολιτών Πάρκο Ναυαρίνου, Εξάρχεια, Αθήνα 2009 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 70
4.Κοινωνική διεκδίκηση & και έλεγχος των ελ. χώρων Κινήσεις πολιτών Ακτή Ελληνικού, Αθήνα 2007 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 71
4.Κοινωνική διεκδίκηση & και έλεγχος των ελ. χώρων Κινήσεις πολιτών Μαρίνα Ζέας, Πειραιάς 2004 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 72
5.Λεκανοπέδιο: αστικό πράσινο μητροπολιτικής σημασίας ΕΜΠ, 2010 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 73
5.Λεκανοπέδιο: αστικό πράσινο μητροπολιτικής σημασίας ΕΜΠ, 2010 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 74
5.Λεκανοπέδιο: παράκτια ζώνη ΕΜΠ, 2010 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 75
5.Λεκανοπέδιο: παράκτια ζώνη ΕΜΠ, 2017 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 76
5.Λεκανοπέδιο: ελεύθεροι χώροι Υπάρχοντες ελεύθεροι χώροι 3.84 m 2 /κάτοικο 1/5-1/3 τους δόμηση & σκληρές επιφάνειες - υπόλοιπο με χαμηλά ποσοστά φυτοκάλυψης Συνιστούν ελεύθερους χώρους, όχι ταυτόχρονα και χώρους αστικού πρασίνου Αφαιρουμένων των δομημένων, σκληρών και χέρσων επιφανειών το πράσινο βρίσκεται στο μέγεθος των 2-2,5 m 2 /κάτοικο, όπου βρισκόταν και πριν από 25 χρόνια Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (ΡΣΑ) 1985 Η εφαρμογή του θα είχε αποδώσει επιπλέον περίπου 5 m 2 /κάτοικο Χώροι Ολυμπιακών Αγώνων & μετα-ολυμπιακών χρήσεων 1.23 m 2 /κάτοικο Εξάντληση αποθεμάτων ελεύθερων χώρων με δέσμευση για άλλες χρήσεις μόνιμου χαρακτήρα Διεκδικούμενοι χώροι (2015) Τελευταία δυνατότητα δημιουργίας νέων ελεύθερων χώρων μητροπολιτικής εμβέλειας εντός του ΠΣΠ 2.03 m 2 /κάτοικο Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 77
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα ΕΜΠ, 2010 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 78
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα Γουδί Αντώνης Τρίτσης Ελληνικό ΕΜΠ, 2010 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 79
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - Φαληρικός Όρμος Μητροπολιτικό Πάρκο Φαληρικού Όρμου Master Plan, 2013 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 80
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - Φαληρικός Όρμος Μητροπολιτικό Πάρκο Φαληρικού Όρμου Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 81
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - Ελληνικό Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού ΣΟΑ, 2018 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 82
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - Γουδί Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί ΕΜΠ, 1999 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 83
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - «Αντώνης Τρίτσης» Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» ΕΜΠ, 2017 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 84
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - «Αντώνης Τρίτσης» Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» ΕΧΣ, 2019 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 85
5.Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - Λιπάσματα Λιπάσματα Δραπετσώνας Δήμος Δραπετσώνας-Κερατσινίου, Περιφέρεια Αττικής. Αρχιτέκτονες: Ηώ Καρύδη κ.α. 2017 Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 86
5. Λεκανοπέδιο: μητροπολιτικά πάρκα - Λιπάσματα Λιπάσματα Δραπετσώνας Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 Δήμος Δραπετσώνας-Κερατσινίου, Περιφέρεια Αττικής. Αρχιτέκτονες: Ηώ Καρύδη κ.α. 2017 87
Βιβλιογραφία για το Αστικό Πράσινο Νίκος Μπελαβίλας, Φερενίκη Βαταβάλη, Πράσινο και ελεύθεροι χώροι στην πόλη. WWF Ελλάς, Αθήνα 2009, http://www.wwf.gr/images/pdfs/odigos_astikoprasino.pdf Μητροπολιτικό Πάρκο «Γουδί-Ιλισσός», Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 1998, www.arch.ntua.gr/envlab «Κατάληψη δημόσιων χώρων από χρήσεις αναψυχής στον Πειραιά», Τελική Έκθεση, Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 2009, www.arch.ntua.gr/envlab Ελεύθεροι και πράσινοι χώροι στον Πειραιά, Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 2011, www.arch.ntua.gr/envlab Βασικές αρχές σχεδιασμού μητροπολιτικού πάρκου πρασίνου στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος ΕΜΠ, 2010, www.arch.ntua.gr/envlab Πολιτικές Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης στην Μητροπολιτική Αθήνα, ΕΜΠ, 2014, www.arch.ntua.gr/envlab Μητροπολιτικό Πάρκο «Αντώνης Τρίτσης» http://www.parkotritsis.gr Peter Reed, Groundswell-Constructing the Contemporary Landscape, The Museum of Modern Art, New York 2005. Αστικό Πράσινο Φεβρουάριος 2019 88