Σελίδεα 1 από 9 Omirou Str.& Vissarionos 1 106 72 Athens - Greece Εταιρεία: Δημιουργός Έργου: Trans Adriatic Pipeline AG Exergia SA Διαδριατικός Αγωγός TAP Αναθ. Σκοπός Έκδοσης Σημείωση/Περιγραφή Πηγή Ημερομηνία 0A Έκδοση για Αναθεώρηση Έκδοση για Αναθεώρηση KAE 2014-10-16 0B Έκδοση για Αναθεώρηση Σχόλια από ETG KAE 2014-10-29 00 Έκδοση για Πληροφόρηση τελικό KAE 2014-12-17 Τελικός Σκοπός Έκδοσης: Όνομα/Υπογραφή Έκδοση για Πληροφόρηση ΑΝΑΔΟΧΟΣ TSP East δημιουργήθηκε από: ελέγχθηκε από: δημιουργήθηκε από: ελέγχθηκε από: αποδέχθηκε από:: Εύα Καλλιβωκά Φλώρα Κωνσταντοπού λου Κώστας Μπάτος Γιάννης Λαζάρου Κώστας Τσιρίκής Ημερομηνία 2014-12-17 2014-12-17 2014-12-17 2014-12-17 2014-12-17 Οργ. / Τμήμα Exergia sa Exergia sa Exergia sa ETG ETG Κατάσταση Εγγράφου Προκαταρκτική Έλεγχος Έγκριση Έλεγχος Έγκριση
Έργου: Σελίδα 2 από 24 Πίνακας Περιεχομένων 1 Εισαγωγή 3 2 Χάρτης Εγγράφων 4 3 Ακρωνύμια 7 4 Λεξιλόγιο όρων 9 5 Παραπομπές 14 5.1 5.2 5.3 5.4 Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή 14 Κεφάλαιο 2 - Περιγραφή Εγκεκριμένου Έργου 14 Κεφάλαιο 3 - Περιγραφή Τροποποίησεων του Έργου 14 Κεφάλαιο 4 - Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο 14 5.5 Κεφάλαιο 5 Υφιστάμενη Κατάσταση Φυσικού, Βιοτικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος 15 5.5.1 Χλωρίδα και Οικότοποι 15 5.5.2 Λαγόγυρος 16 5.5.3 Ιχθυοπανίδα 19 5.5.4 Ορνιθοπανίδα 21 5.6 Κεφάλαιο 6 - Διαβούλευση με ενδιαφερόμενα μέρη 22 6 Ομάδα Έργου του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ 23
Έργου: Σελίδα 3 από 24 1 Εισαγωγή Το παρόν έγγραφο παρουσιάζει τα ακόλουθα βοηθητικά υλικά για να καθοδηγήσει και να βοηθήσει στην ανάγνωση του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου (TAP): Ένα χάρτη εγγράφων που παρέχει οπτική αναπαράσταση της δομής τεκμηρίωσης του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας (συμπεριλαμβανομένων των εγγράφων αναφοράς) Έναν κατάλογο με τα ακρωνύμια που χρησιμοποιούνται σε όλη την τεκμηρίωση του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ένα λεξιλόγιο των τεχνικών όρων που χρησιμοποιούνται σε όλη την τεκμηρίωση του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Έναν πλήρη κατάλογο της βιβλιογραφίας, των πηγών δεδομένων και των ιστοσελίδων που χρησιμοποιήθηκαν ως αναφορές ή ως υπόβαθρο πληροφοριών κατά την διάρκεια εκπόνησης του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Μία επισκόπηση της ομάδας του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ
Έργου: Σελίδα 4 από 24 2 Χάρτης Εγγράφων Πίνακας 2-1 Χάρτης εγγράφων του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ Ελλάδας (συμπεριλαμβανομένων των εγγράφων αναφοράς) ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΕΓΓΡΑΦΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΑ ΤΙΤΛΟΣ ΚΑΙ ΕΓΓΡΑΦΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΟΥ Κεφάλαιο 0 Μη Τεχνική Περίληψη GPL00- EXG-642-Y-TAE-1001 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή GPL00-EXG-642-Y-TAE-1002 Κεφάλαιο 2 Περιγραφή Εγκεκριμένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1003 Παράρτημα 1 Παράρτημα 1. Περιβαλλοντικοί όροι εγκεκριμένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1003-at01 Παράρτημα 2 Παράρτημα 2.1 Παράρτημα 2. Χάρτες και Διαγράμματα του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1003-at02 Εποπτικός Χάρτης Εγκεκριμένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1003-at03 Παράρτημα 2.2 Τεχνικά Σχέδια Διαγράμματα Εγκεκριμένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1003-at04 Κεφάλαιο 3 Περιγραφή Τροποποιήσεων του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004 Παράρτημα 3 Επικοινωνία με τις Αρχές GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004-at01 Παράρτημα 4 Χάρτες και Διαγράμματα του Τροποποιημένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004-at02 Παράρτημα 4.1 Εποπτικός Χάρτης Τροποποιημένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004-at03 Παράρτημα 4.2. Παράρτημα 4.3. Εποπτικός Χάρτης Εγκεκριμένου και Τροποποιημένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004-at04 Αντιστοίχιση θέσεων IPs με X.Θ. (km) μεταξύ Εγκεκριμένης Όδευσης και Όδευσης του Φακέλου Τροποποίησης ΑΕΠΟ GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004-at05 Παράρτημα 4.4. Τεχνικά Σχέδια Διαγράμματα Τροποποιημένου Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1004-at06 Παράρτημα 4.5 Έντυπο Υποβολής Στοιχείων για την Περιβαλλοντική Αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων Κατηγορίας Α σύμφωνα
Έργου: Σελίδα 5 από 24 με το Άρθρο 6 του Νόμου 4014/2011GPL00-EXG-642-Y-TAE- 1004_07 Κεφάλαιο 4 Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο GPL00-EXG-642-Y-TAE-1005 Κεφάλαιο 5 Υφιστάμενη Κατάσταση Φυσικού, Βιοτικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος Παράρτημα 5 Χάρτες Υφιστάμενης Κατάστασης GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at01 GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006 Παράρτημα 5.1. Οικότοποι και Προστατευόμενες περιοχές των Τροποποιήσεων του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at02 Παράρτημα 5.2. Παράρτημα 5.3. Παράρτημα 5.4. Παράρτημα 5.5. Τοπίο των Τροποποιήσεων του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1007-at03 Χρήσεις Γης και Κοινωνικοοικονομικό Περιβάλλον των Τροποποιήσεων του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at04 Πολιτιστική Κληρονομιά GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at05 Διοικητική Δομή των Τροποποιήσεων του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at06 Παράρτημα 5.6 Γεωλογία των Τροποποιήσεων του Έργου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at07 Παράρτημα 6 Παράρτημα 6.1 Παράρτημα 6.2. Παράρτημα 6.3. Παράρτημα 6.4. Παράρτημα 6.5 Συμπληρωματικές Περιβαλλοντικές Πληροφορίες και Μελέτες Πεδίου GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at08 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για την Χλωρίδα και την Βλάστηση GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at09 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για το Λαγόγυρο GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at10 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για την Ορνιθοπανίδα GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at11 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για την Ιχθυοπανίδα GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at12 Μελέτη Υφιστάμενης Κατάστασης για το Τοπίο GPL00-EXG-642-Y-TAE-1006-at13 Κεφάλαιο 6 Διαβούλευση με Παράρτημα 7 Λίστα Συναντήσεων με Ενδιαφερόμενα
Έργου: Σελίδα 6 από 24 ενδιαφερόμενα μέρη GPL00-EXG-642-Y-TAE-1007 Μέρη GPL00-EXG-642-Y-TAE-1007-at01 Κεφάλαιο 7 Αποτελέσματα περιβαλλοντικής Παρακολούθησης GPL00-EXG-642-Y-TAE-1008 Κεφάλαιο 8 Εκτίμηση και Αξιολόγηση επιπτώσεων και μετρα αντιμετώπισης GPL00-EXG-642-Y-TAE-1009 Κεφάλαιο 9 Σύνοψη και συμπεράσματα GPL00-EXG-642-Y-TAE-1010
Έργου: Σελίδα 7 από 24 3 Ακρωνύμια Ακρωνύμιο Περιγραφή A AHAP ΑΕΠΟ ΑΣΦΑ Αρχαιολογική θέση Περιοχή υψηλής αρχαιολογικής πιθανότητας Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων Άδεια Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου bcm BVS ΒΔΕΜ Δισεκατομμύρια Κυβικά Μέτρα Βαλβιδοστάσιο Βάση δεδομένων ενδιαφερόμενων μερών CH CR CS Πολιτιστική Κληρονομιά Κρισίμως κινδυνεύων Σταθμός συμπίεσης ΔΕΗ ΔΕΣΦΑ Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου ΕΛΚΕΘΕ Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών ERM Environmental Resources Management EN Ευρωπαϊκά Πρότυπα ETG E.ON New Build & Technology (θυγατρική της E.ON) EPC Σχεδιασμός, Προμήθεια και Κατασκευή EE Ευρωπαϊκή Ένωση GCS01 Θέση Σταθμού Συμπίεσης 01 ETAA Ευρωπαική Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης IP ICH Κληρονομιά IUCN ΙΓME Σημεία αλλαγής κατεύθυνσης( Intersection Point) Άυλη Πολιτιστική Διεθνής Ενωση για τη Διατήρηση της Φύσης Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών km km 2 χιλιόμετρο (χλμ) τετραγωνικό χιλιόμετρο m 2 m 3 /sec MW MΠΚΕ Επιπτώσεων Μ τετραγωνικό μέτρο κυβικό μέτρο ανά δευτερόλεπτο Mεγαβάτ Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Μνημείο Natura 2000 Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Έργου: Σελίδα 8 από 24 Ακρωνύμιο Περιγραφή FYR of Macedonia Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ΠΔ PY ΣΔΕΜ Μέρη Προεδρικό Διάταγμα Χώροι Αποθήκευσης Σωλήνων Σχέδιο Διαβούλευσης με Ενδιαφερόμενα TAP TAP AG Διαδριατικός Αγωγός Κοινοπραξία Διαδριατικού Αγωγού ΥΑ ΥΠΕΚΑ Υπουργική Απόφαση Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. ΚP Χιλιομετρική Θέση
Έργου: Σελίδα 9 από 24 4 Λεξιλόγιο όρων Αδρανή: Ευρεία κατηγορία χονδρόκοκκων υλικών που χρησιμοποιείται στις κατασκευές, η οποία περιλαμβάνει την άμμο, το χαλίκι, το γαρμπίλι, τα σκύρα, το ανακυκλωμένο σκυρόδεμα και τα γεωσυνθετικά αδρανή. Τα αδρανή αποτελούν συστατικά σύνθετων υλικών όπως το σκυρόδεμα και το ασφαλτικό σκυρόδεμα. Τα αδρανή χρησιμεύουν ως μέσο ενίσχυσης για την αύξηση της αντοχής όλου του συνθετικού υλικού. Περιστροφική διάτρηση: Σταθμός Βαλβιδοστασίου: Κώδικας Συμπεριφοράς: Θέση σε λειτουργία: Σταθμός Συμπίεσης Τερματισμός Λειτουργίας: Αποστράγγιση υδάτων Η περιστροφική διάτρηση (Auger boring) είναι τεχνική δημιουργίας οριζόντιων διατρημάτων μέσα στο έδαφος, από ένα κινητήριο άξονα προς έναν άξονα παραλαβής, μέσω περιστροφικής κοπτικής κεφαλής. Με την πρόοδο της διάτρησης, το έδαφος διανοίγεται και το πλεονάζον χώμα ωθείται προς τα πίσω στον κινητήριο άξονα με την περιστροφή των ελικοειδών πτερυγίων εντός του χαλύβδινου περιβλήματος. Είναι κοινή πρακτική να γίνεται ταυτόχρονα ώθηση του χαλύβδινου περιβλήματος κατά τη διάτρηση. Η περίπτωση να αφεθεί η διάτρηση χωρίς περίβλημα θα πρέπει να περιορίζεται σε εδαφικές συνθήκες με επαρκή χρόνο ανόρθωσης και όταν τα διατρήματα είναι κοντά και μικρής διαμέτρου. Η περιστροφική διάτρηση αποτελεί ασφαλή μέθοδο τοποθέτησης αγωγών και σωλήνων για την διέλευση καλωδίων με την υποστήριξη του εδάφους κατά τη διάτρηση Βαλβίδα για την απομόνωση του αγωγού σε διακριτά τμήματα. Οι Σταθμοί Βαλβιδοστασίων (ή Βαλβιδοστάσια) είναι το πρώτο μέτρο ασφαλείας για τους αγωγούς. Με αυτές τις βαλβίδες ο διαχειριστής μπορεί να απομονώσει οποιοδήποτε τμήμα της γραμμής για εργασίες συντήρησης ή να απομονώσει κάποια αστοχία ή διαρροή. Κώδικας που ετοιμάστηκε από τον ΤΑΡ και παρέχει κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή συμπεριφορά και διασφάλιση της ακεραιότητας κατά τις εργασίες του ΤΑΡ Είναι η διαδικασία διασφάλισης ότι όλα τα συστήματα και στοιχεία ενός αγωγού, κτιρίου ή βιομηχανικής εγκατάστασης είναι σχεδιασμένα, εγκατεστημένα, δοκιμασμένα, λειτουργούν και συντηρούνται σύμφωνα με τις απαιτήσεις λειτουργίας του φορέα του έργου ή του τελικού πελάτη. Ο Σταθμός Συμπίεσης (CS) είναι μια εγκατάσταση που υποστηρίζει τη μεταφορά φυσικού αερίου από μια θέση σε άλλη διατηρώντας ή αυξάνοντας την πίεση του αερίου. Ένας Σταθμός Συμπίεσης αποτελείται κυρίως από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας (διαχωριστές φίλτρου), μέτρησης, συμπίεσης και ψύξης αερίου Είναι η διαδικασία παροπλισμού των εγκαταστάσεων του έργου και η αποκατάσταση της περιοχής επιρροής αυτού. Η αποστράγγιση υδάτων είναι η αφαίρεση των υπογείων ή επιφανειακών υδάτων από ένα εργοτάξιο (στην περίπτωση αυτή, την τάφρο) για να είναι δυνατή η κατασκευή "σε ξηρές συνθήκες" (και όχι σε υγρές συνθήκες. Το νερό κατά κανόνα αφαιρείται χρησιμοποιώντας πηγάδια και μηχανικές αντλίες ή, εάν είναι εφικτό, με φρέατα απορροής ή σιφώνια τα οποία μεταφέρουν το νερό σε χαμηλότερα βάθη. Το πηγάδι αποτελείται από μια αντλία, εύκαμπτο σωλήνα και κατακόρυφη σωλήνωση. Η είσοδος της αντλίας βρίσκεται στον πυθμένα της σωλήνωσης. Γίνεται απάντληση του νερού από τον εύκαμπτο σωλήνα, το οποίο εξέρχεται από τη σωλήνωση και διοχετεύεται σε κατάλληλη θέση.
Έργου: Σελίδα 10 από 24 Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ): Συνθήκη Espoo: Γαλαρία Δέντρων: Μηχανισμός Υποβολής Παραπόνων: Οριζόντια Κατευθυνόμενη Διάτρηση (HDD): masl: Μια αναλυτική διαδικασία με σκοπό την αναγνώριση, περιγραφή και εκτίμηση με κατάλληλο τρόπο των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεων ενός έργου στις ακόλουθες παραμέτρους: (α) άνθρωπο, πανίδα και χλωρίδα, (β) έδαφος, νερό, αέρα, κλίμα και τοπίο, (γ) υλικά αγαθά και πολιτιστική κληρονομιά, και (δ) τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των παραπάνω παραμέτρων. Ο σκοπός της εκτίμησης είναι να εξασφαλιστεί ότι οι λήπτες αποφάσεων έχουν λάβει υπόψη τους όλες τις επιπτώσεις στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον προτού λάβουν την τελική απόφαση για ένα έργο. Οι στόχοι της ΜΠΚΕ περιλαμβάνουν: (α) τη βοήθεια της αξιολόγησης των επιπτώσεων ως αποδεκτές, (β) τον σχεδιασμό/ εφαρμογή κατάλληλων μέτρων παρακολούθησης, αντιμετώπισης ή διαχείρισης, (γ) την πρόταση εναλλακτικών, και (δ) την παρουσίαση των αποτελεσμάτων σε μια περιεκτική έκθεση. Ως διασυνοριακό έργο, ο TAP υπόκειται σε διεθνείς συνθήκες και την εθνική νομοθεσία καθεμίας από τις χώρες από τις οποίες διέρχεται. Προτού ξεκινήσει η κατασκευή, θα πραγματοποιηθούν Μελέτες Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων (ΜΠΚΕ) οι οποίες θα καλύψουν το σύνολο της διαδρομής του αγωγού. Σε διεθνές επίπεδο, η Συνθήκη Espoo προσδιορίζει τις υποχρεώσεις των κρατών-μερών όσον αφορά την εκτίμηση της περιβαλλοντικής επίπτωσης συγκεκριμένων δραστηριοτήτων σε πρώιμο στάδιο του σχεδιασμού. Περιγράφει επίσης τη γενική υποχρέωση των Κρατών να ειδοποιούν και να διαβουλεύονται μεταξύ τους αναφορικά με όλα τα σημαντικά εν λόγω έργα που πιθανώς να έχουν σημαντικές διασυνοριακές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Γαλαρία δέντρων είναι ένας δασικός σχηματισμός σε μορφή διαδρόμου. Παρουσιάζεται σε τοπία που έχουν πολύ λίγα δένδρα όπως χορτολιβαδικές εκτάσεις ή αγροτικές περιοχής, ή κατά μήκος ποταμών και υγροβιοτόπων. Η διαδικασία του TAP για την αντιμετώπιση των παραπόνων και των ανησυχιών των ενδιαφερόμενων μερών, χρησιμοποιώντας μια κατανοητή και διαφανή διαδικασία, πολιτιστικά κατάλληλη και άμεσα προσβάσιμη σε όλους τους ενδιαφερόμενους, χωρίς κάποιο κόστος ή αντάλλαγμα. Η κατευθυνόμενη διάτρηση, συνήθως αναφερόμενη ως οριζόντια κατευθυνόμενη διάτρηση ή HDD, είναι μία κατευθυνόμενη μέθοδος εγκατάστασης υπόγειων αγωγών, δικτύων και καλωδίων χωρίς τη διάνοιξη τάφρου εντός μίας προκαθορισμένης διαδρομής, χρησιμοποιώντας κατάλληλες επιφανειακές διατάξεις διάτρησης, με την ελάχιστη δυνατή επίπτωση στην γύρω περιοχή. Οι διατρητικές διατάξεις αποτελούνται από μια συνεχόμενη χαλύβδινη σειρά στελεχών που αποτελούν τον οδηγό διάτρησης. Η κατευθυνόμενη διάτρηση χρησιμοποιείται όταν δεν είναι σκόπιμη η διάνοιξη τάφρου ή η εκσκαφή. Είναι κατάλληλη για μια ποικιλία εδαφολογικών συνθηκών και εργασιών συμπεριλαμβανομένων διασταυρώσεων δρόμων και ποταμών. Έχει εφαρμοστεί σε έργα με μήκος εγκατάστασης μέχρι και 2.000 m και με διάμετρο μέχρι 56 (1200 mm) για μικρότερα τμήματα. Οι σωλήνες μπορούν να είναι κατασκευασμένοι από υλικά όπως PVC, πολυαιθυλένιο, πολυπροπυλένιο, χυτοσίδηρο καθώς χάλυβα, εφόσον μπορούν να τραβηχτούν από την διανοιχθείσα οπή. Η κατευθυνόμενη διάτρηση δεν ενδείκνυται αν υπάρχουν κενά στο βράχο ή ατελές βραχώδες υπέδαφος. Το καλύτερο υλικό είναι ο συμπαγής βράχος ή ιζηματογενή εδάφη. Κροκαλοπαγή εδάφη δεν συνίστανται. Μέτρα επάνω από τη στάθμη της θάλασσας, σε αντίθεση με τη μονάδα
Έργου: Σελίδα 11 από 24 magl που αντιστοιχεί σε μέτρα επάνω από τη στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα Natura 2000: Στοίβαγμα αγωγών: Χωρος Αποθήκευσης Σωλήνων: Τερματική Εγκατάσταση: Ζώνη Εργασίας : Βελτιστοποίηση Όδευσης: Ζώνη ασφαλείας (εσωτερική): SCADA: Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου ΜΠΚΕ: Οικολογικό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης Στοίβαγμα σημαίνει την τοποθέτηση πολλών αγωγών μαζί. Το στοίβαγμα καθίσταται ως μια μονάδα όταν οι κυλινδρικοί σωλήνες γίνονται ένα συμπαγές τεμάχιο το οποίο μπορεί να παραληφθεί και να μετακινηθεί με τη βοήθεια ανυψωτικού μηχανήματος, αποφεύγοντας την μεμονωμένη μετακίνηση σωλήνων, με αποτέλεσμα τη μείωση του απαιτούμενου χώρου και την αύξηση της ευελιξίας. Η περιοχή που χρησιμοποιείται για την προσωρινή αποθήκευση των αγωγών πριν την μεταφορά στη ζώνη εργασίας. Ο Τερματικός Σταθμός του Αγωγού (ΤΣΑ) και το τερματικό σημείο του αγωγού, αποτελούν την σύνδεση με το Ιταλικό εθνικό δίκτυο. Η κύρια λειτουργία του ΤΣΑ είναι να ελέγχει την πίεση και τη θερμοκρασία του αερίου ώστε να πληρεί τις απαιτήσεις του δικτύου και να μετρά τη ροή για την πληρότητα των δημοσιονομικών απαιτήσεων. Μια στενή, ανεμπόδιστη ζώνη γης, συγκεκριμένου πλάτους, ακριβώς πάνω από τον αγωγό και περιμετρικά των υποστηρικτικών εγκαταστάσεων, όπου έχουν χορηγηθεί ορισμένα νομικά δικαιώματα του ιδιοκτήτη της γης στον φορέα του έργου. Η συμφωνία της ζώνης εργασίας μεταξύ του φορέα του έργου και του ιδιοκτήτη της έκτασης, αναφέρεται επίσης και ως ζώνη δουλείας. Οι ζώνες εργασίας και δουλείας παρέχουν ένα μόνιμο, οριοθετημένο, δικαίωμα επί της έκτασης στον φορέα του έργου που του επιτρέπει να λειτουργεί, ελέγχει, επιβλέπει, επισκευάζει, συντηρεί και προστατεύει έναν ή περισσότερους αγωγούς σε ιδιοκτησία τρίτου. Μπορεί να διακριθεί σε: (α) Προσωρινή ζώνη εργασίας η οποία είναι μια ζώνη τυπικού πλάτους 38 m που επιτρέπει την κατασκευή του αγωγού. Πρόσθετος χώρος συνήθως απαιτείται σε διασταυρώσεις με δρόμους ή ποταμούς ή σε δυσμενείς εδαφικές συνθήκες. (β) Μόνιμη ζώνη προστασίας του αγωγού που είναι συνήθως πιο στενή (8 m για το έργο ΤΑΡ) και επιτρέπει την πρόσβαση για έλεγχο, συντήρηση, επισκευή και προστασία του αγωγού. Ο φορέας του έργου θα έχει το δικαίωμα πρόσβασης στη ζώνη αυτή κάθε στιγμή Η διαδικασία εξεύρεσης και εξέτασης της πιθανής όδευσης του αγωγού και πιθανών εναλλακτικών Η δημιουργία νέων κατασκευών από τρίτους θα περιορίζεται σε μία «εσωτερική» ζώνη ασφαλείας 40 m (δηλ. 20 m από κάθε πλευρά του άξονα του αγωγού) κατά μήκος της διαδρομής του αγωγού. Παρόλα αυτά θα είναι δυνατή η ανακατασκευή θερμοκηπίων ή αρδευτικών αντλιοστασίων στη ζώνη αυτή, μετά την κατασκευή του αγωγού. Σύστημα Ελέγχου και Συλλογής Δεδομένων (SCADA) είναι ένα σύστημα ηλεκτρονικού υπολογιστή για την παρακολούθηση και τον έλεγχο μιας διαδικασίας. Η διαδικασία μπορεί να είναι βιομηχανική, υποδομής ή άλλης εγκατάστασης. Είναι η διαδικασία καθορισμού του περιεχομένου και της έκτασης των θεμάτων που θα εξεταστούν στη μελέτη περιβαλλοντικών και κοινωνικών
Έργου: Σελίδα 12 από 24 επιπτώσεων που θα υποβληθεί στην αρμόδια αρχή. Βρίσκεται σε αντιστοιχία με τον Προκαταρκτικό Προσδιορισμό Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων που εισήχθη με το νόμο 4014/2011. Νότιος Διάδρομος Αερίου: Ενδιαφερόμενο Μέρος: Διαβούλευση με Ενδιαφερόμενα: Σχέδιο Διαβούλευσης με Ενδιαφερόμενα Μέρη: Περιοχή της μελέτης: Υποστηρικτικές εγκαταστάσεις: Διαδριατικός Αγωγός TAP: Διάτρηση με ώθηση (Thrust-boring) Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παροχή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τις περιοχές της Κασπίας και της Μέσης Ανατολής. Ένα άτομο, ομάδα, οργάνωση, μέλος ή σύστημα που επηρεάζει ή μπορεί να επηρεαστεί από το έργο Διαβούλευση με Ενδιαφερόμενα Μέρη (Stakeholder Engagement - SE) είναι η διαδικασία ανταλλαγής πληροφοριών και γνώσεων, με σκοπό την κατανόηση των ανησυχιών τρίτων μερών και τη σύσφιξη των σχέσεων μέσω της συνεργασίας Το Σχέδιο Διαβούλευσης με Ενδιαφερόμενα Μέρη (Stakeholder Engagement Plan - SEP) είναι ένα ζωντανό έγγραφο που περιγράφει την προσέγγιση για τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη εξασφαλίζοντας μια συνεπή, συντονισμένη, κατανοητή και πολιτισμικά κατάλληλη προσέγγιση στην διαδικασία διαβούλευσης του έργου. Διάδρομος πλάτους 2 km (1 km από κάθε πλευρά της προτεινόμενης κεντρικής γραμμής) καθ' όλο το μήκος της προτεινόμενης όδευσης (αναφέρεται και ως «Προτεινόμενη όδευση»). Πρόσθετη υποδομή που απαιτείται για τη λειτουργία του αγωγού, συμπεριλαμβανομένων των εξής: Σταθμοί συμπίεσης για τη διατήρηση της πίεσης στον αγωγό και την υποβοήθηση της μεταφοράς του αερίου από το ένα σημείο στο άλλο, και βαλβιδοστάσια που εγκαθίστανται κάθε 30 km περίπου κατά μήκος του αγωγού για να είναι δυνατή η διακοπή της ροής αερίου καθώς και για την απομόνωση συγκεκριμένων τμημάτων της γραμμής εάν απαιτείται συντήρηση ή σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Ένας αγωγός φυσικού αερίου ο οποίος θα ξεκινά από την Ελλάδα, κοντά στην Θεσσαλονίκη, θα διασχίζει την Αλβανία και την Αδριατική Θάλασσας και θα καταλήγει στη νότια Ιταλία, επιτρέποντας τη ροή φυσικού αερίου απευθείας από τη λεκάνη της Κασπίας προς τις Ευρωπαϊκές αγορές. Τεχνική που χρησιμοποιείται συνήθως για την εγκατάσταση χαλύβδινων περιβλημάτων σωλήνων κάτω από μια υφιστάμενη επιφάνεια όπου έχει αναγνωριστεί κίνδυνος κατάρρευσης ή σε περίπτωση που η κατηγορία υλικού είναι κρίσιμη. Η χρησιμοποιούμενη μηχανή είναι ικανή να τρυπήσει μια ποικιλία εδαφολογικών συνθηκών από αμμώδη εδάφη μέχρι σχετικά συμπαγή βράχο. Η τεχνική αυτή γενικά χρησιμοποιεί ένα διατρητικό στέλεχος (γεωτρύπανο) που είναι τοποθετημένο εντός ενός χαλύβδινου σωλήνα. Ένας μεγάλος ορθογώνιος λάκκος δημιουργείται, συνήθως, εκατέρωθεν της περιοχής εργασίας για να φιλοξενήσει των χαλύβδινο σωλήνα και τη μηχανή που χρησιμοποιούνται στην διαδικασία αυτή. Το χαλύβδινο χιτώνιο εισχωρεί στη θέση του και ταυτόχρονα πραγματοποιείται η εκσκαφή με τα προιόντα εκσκαφής να μεταφέρονται εκτός του αγωγού με τη βοήθεια των λεπίδων του γεωτρύπανου. Η τεχνική αυτή συνήθως προτιμάται σε εδάφη που βρίσκονται πάνω από τον υδροφόρο ορίζοντα. Όταν ο υδροφόρος ορίζοντας είναι υψηλός κατά τη διάρκεια της γεώτρησης, ειδικά μέτρα αποστράγγισης θα πρέπει να ληφθούν, ώστε να αποφευχθεί η πλήρωση του σωλήνα με νερό. Μετά την ολοκλήρωση της
Έργου: Σελίδα 13 από 24 εγκατάστασης οι κενοί χώροι γεμίζουν με κατάλληλο υλικό. Μόλις ο εγκατεστημένος αγωγός συνδεθεί με την υφιστάμενη ή τη νέα υποδομή, και οι δύο λάκκοι αποκαθίστανται. Ζώνη εργασίας: Το πλάτος της τυπικής ζώνης εργασίας για την κατασκευή του ΤΑΡ είναι 38μ και δύναται να μειωθεί σε 28μ όπου απαιτείται λόγω φυσικών περιορισμών. Σε περιοχές με υψόμετρο το πλάτος θα μειωθεί στα 18μ ή όπου απαιτείται λόγω φυσικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών ή πολιτιστικών περιορισμών
Έργου: Σελίδα 14 από 24 5 Παραπομπές 5.1 Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή TAP AG (2012) Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών TAP AG (2011) Έκθεση Οριοθέτησης Περιεχομένου της ΜΠΚΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων) Δυτικής Ελλάδας Αρ. GAL00-ERM-600-Y-TAE-0001 Επιπτώσεων) Ανατολικής Ελλάδας Αρ. GPL00-ASP-642-Y-TAE-0009 http://www.transadriatic-pipeline.com/tap-project/environmental-and-social-impact-assessment/esia-in- greece/scopingreport/ http://www.trans-adriatic-pipeline.com/tap-project/health-safety-and-environment/environmental-andsocial- impact-assessment/esia-in-greece/scoping-report/ TAP AG (2011) Προμελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΠΠE) της Ελλάδας: http://www.trans- adriatic-pipeline.com/esia/greece/peia/ TAP AG (2014) Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων Ελλάδας (ΜΠΚΕ) 5.2 Κεφάλαιο 2 - Περιγραφή Εγκεκριμένου Έργου TAP AG (2014) Μελέτη Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Επιπτώσεων Ελλάδας (ΜΠΚΕ) http://www.tapag.gr/%ce%a3%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac%ce%ad%ce%b3%ce%b3 %CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B1/%CE%88%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE% B1-%CE%9C%CE%A0%CE%9A%CE%95/esia-greece-in-greek http://www.tapag.gr/%ce%a3%cf%87%ce%b5%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac%ce%ad%ce%b3%ce%b3 %CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B1/%CE%88%CE%B3%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE% B1-%CE%9C%CE%A0%CE%9A%CE%95/esia-greece-in-greek 5.3 Κεφάλαιο 3 - Περιγραφή Τροποποίησεων του Έργου 5.4 Κεφάλαιο 4 - Νομοθετικό και Κανονιστικό Πλαίσιο EBRD (2010) Κατευθυντήριο Σημείωμα για τους Αυτόχθονες Πληθυσμούς από: http://www.ebrd.com/downloads/research/guides/indp.pdf
Έργου: Σελίδα 15 από 24 Διεθνής Χρηματοπιστωτικός Οργανισμός (2007) Γενικές Κατευθυντήριες Οδηγίες για το Περιβάλλον και την Υγιεινή και Ασφάλεια (EHS), Απρίλιος 30, 2007 από: http://www.ifc.org/ifcext/sustainability.nsf/content/ehsguidelines [πρόσβαση στις 10/01/12] Ευρωπαϊκή Επιτροπή (1985) Οδηγία 85/337/ΕΟΚ της 27 ης Ιουνίου 1985 επί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Δημόσια και Ιδιωτικά Έργα Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2011) Οδηγία 2011/92/ΕΕ της 13 ης Δεκεμβρίου 2011 επί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Δημόσια και Ιδιωτικά Έργα 5.5 Κεφάλαιο 5 Υφιστάμενη Κατάσταση Φυσικού, Βιοτικού και Πολιτιστικού Περιβάλλοντος 5.5.1 Χλωρίδα και Οικότοποι Christanis, K., (1987). Philippi/Greece: a peat deposit awaiting development. International Peat Journal, 2, 45-54. Christanis, K., Georgakopoulos, A., Fernández-Turiel, J. L., & Bouzinos, A. (1998). Geological factors influencing the concentration of trace elements in the Philippi peatland, eastern Macedonia, Greece. International Journal of Coal Geology, 36(3), 295-313. Christensen, K. I. (1991). Salix xanthicola (Salicaceae), a new species from northeastern Greece. Willdenowia, 105-111. Christensen, K. I., Zieliński, J., & Petrova, A. (2006). Notes on the geographic distribution and ecology of Salix xanthicola (Salicaceae). Phytologia Balcanica,12, 209-213. Clerici, N., Weissteiner, C. J., Paracchini, M. L., Boschetti, L., Baraldi, A., & Strobl, P. (2013). Pan- European distribution modelling of stream riparian zones based on multi-source Earth Observation data. Ecological Indicators, 24, 211-223. Ντάφη, Σ, Παπαστεργιάδου, Ε, Λαζαρίδου, Τ, & Τσιαφούλη, Μ (2001). Τεχνικός οδηγός για την αναγνώριση, την περιγραφή και χαρτογράφηση των τύπων οικοτόπων στην Ελλάδα. Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θεσσαλονίκη. Dimopoulos, P., Bergmeier, E., & Fischer, P. (2006). Natura 2000 habitat types of Greece evaluated in the light of distribution, threat and responsibility. In Biology & Environment: Proceedings of the Royal Irish Academy, 106(3): 175-187.
Έργου: Σελίδα 16 από 24 Fernandes, M.R., Aguiar, F.C. & Ferreira, M.T. (2011). Assessing riparian vegetation structure and the influence of land use using landscape metrics and geostatistical tools. Landscape and Urban Planning, 99, 166-177. Καλαιτζίδης Σ. Διατριβή. Πανεπιστήμιο Πατρών (2007). Τυρφωγένεση και εξελικτική πορεία τυρφώνων στην Ελλάδα, Διδακτορική Mallinis, G., Emmanoloudis, D., Giannakopoulos, V., Maris, F., & Koutsias, N. (2011). Mapping and interpreting historical land cover/land use changes in a Natura 2000 site using earth observational data: the case of Nestos delta, Greece. Applied Geography, 31(1), 312-320. Mommersteeg, H. J. P. M., Loutre, M. F., Young, R., Wijmstra, T. A., & Hooghiemstra, H. (1995). Orbital forced frequencies in the 975 000 year pollen record from Tenagi Philippon (Greece). Climate Dynamics, 11(1), 4-24. Papastergiadou, E., & Babalonas, D. (1993). Aquatic Flora of N Greece I. Hydrophytes. Willdenowia, 137-142. Φύτος, D., Strid, A., Snogerup, S., & Greuter, W. (1995). Κόκκινο Βιβλίο των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (WWF) Raeymaekers G. (2000). Conserving mires in the European Union. European Communities, 90 pp. Šefferová Stanová V., Šeffer J. & Janák M. (2008). Management of Natura 2000 habitats. 7230 Alkaline fens. Strid, A. & Tan, K., eds. (1997). Flora Hellenica, 1, Koeltz Scientific Books, Koenigstein. Tutin, T.G., Heywood, V.H., Burges, N.A., Moore, D.M., Valentine, D.H., Walters, S.M., Webb, D.A., 1968 1980. Flora Europaea, Cambridge University Press, Cambridge,.Wenger, E., Zinke, A. & Gutzweiler, K.A. (1990). Present situation of the European floodplain forests. Forest Ecology and Management, 33/34, 5-12. 5.5.2 Λαγόγυρος Μπούτσης, Ι. 2002. Πληθυσμιακή κατάσταση και συμπεριφορά του λαγόγυρου (Spermophilus citellus) σε καλλιεργούμενο αγρό στην Ελλάδα. Διατριβή ΜΔΕ, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Βιολογίας. Catsadorakis, G. & D. Bousbouras. 2010. The mammalian fauna: An annotated list. In: Catsadorakis, G. & Kallander, H. (eds). The Dadia-Lefkimi-Soufli Forest National Park, Greece: Biodiversity, Management and Conservation. WWF Greece, Athens, pp. 207-214.
Έργου: Σελίδα 17 από 24 Coroiu, C., Kryštufek, B., Vohralík, V. & Zagorodnyuk, I. 2008. Spermophilus citellus. In: IUCN 2011. IUCN Red List of Threatened Species. Everts, L. G., A. M. Strijkstra, R. A. Hut, I.E. Hoffmann, & E. Millesi. 2004. Seasonal variation in daily activity patterns of free-ranging European ground squirrels (Spermophilus citellus). Chronobiology International, 21 (1): 57 71. Φραγγεδάκη-Τσώλη, Σ. 1977. Συστηματική και αντιγονική μελέτη πληθυσμών του εδαφόβιου σκίουρου Citellus citellus L. Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών. 123 σελ. Frankham, R., J. D. Ballou & D. A. Briscoe. 2002. Introduction to Conservation Genetics. Cambridge University Press, 617 pages. Gedeon, C. I., G. Marko, I. Nemeth, V. Nyitral & V. Altbacker. 2010. Nest material selection affects nest insulation quality for the European ground squirrel (Spermophilus citellus). Journal of Mammalogy, 91(3):636 641. Χατζησαράντος, H.H., Νικολόπουλος C.N. & Σαντάς, L.A. 1962. Τα τρωκτικά και εντομοφάγα θηλαστικά της Ελλάδας. Γεωργική Σχολή Αθηνών. Helgen, K. M., F. R. Cole, L. E. Helgen, & D. E. Wilson. 2009. Generic revision in the holarctic groundsquirrel genus Spermophilus. Journal of Mammalogy, 90(2):270 305. Hertweck M. (2012): Temporary displacement procedures for Spermophilus citellus, TAP document: CP200 ILF-642 X TRS-0001 Hoffmann I. E., Millesi E., Hube r S., Everts L. G. & Ditt ami J. P. 2003. Population dynamics of European ground squirrels (Spermophilus citellus) in a suburban area. Journal of Mammalogy, 84: 615 626. Hoffmann, I. E., T. Turrini & M. Brenner. 2008. Do European Ground Squirrels (Spermophilus citellus) in Austria adjust their life history to anthropogenic influence? Lynx, 39(2): 241 250. Hulová Š. & Sedláček F. 2005. Population genetic structure of the European ground squirrel in the Czech Republic. Conservation Genetics, 9: 615 625. Hut, R. A., B. E. H. van Oort, & S. Daan. 1999. Natural entertainment without dawn and dusk: The case of the European ground squirrel (Spermophilus citellus). Journal of Biological Rhythms, 14: 290-299. Koshev, Y. S. 2008. Distribution and status of the European Ground Squirrel (Spermophilus citellus) in Bulgaria. Lynx,39(2): 251 261.
Έργου: Σελίδα 18 από 24 Matějů, J. 2008. Ecology and space use in a relict population of the European Ground Squirrel (Spermophilus citellus) at the north-western edge of its distribution range. Lynx, 39(2): 263 276 Matějů, J., P. Nová, J. Uhlíková, Š. Hulová & E. Cepáková. 2008. Distribution of the European Ground Squirrel (Spermophilus citellus) in the Czech Republic in 2002 2008. Lynx 39(2): 277 294. Mateju, J., Š. Řicanova, M. Ambros, B. Kala, E. Hapl & K. Mateju. 2010. Reintroductions of the European Ground Squirrel (Spermophilus citellus) in Central Europe (Rodentia: Sciuridae). Lynx, 41: 175 191. Millesi E., Strijk stra A. M., Hoffmann I. E., Dittami J. P. & Daan S., 1999. Sex and age differences in mass, morphology, and annual cycle in European ground squirrels, Spermophilus citellus. J. Mammal., 80: 218 231. Millesi E., Hoffmann I. E. & Hube r S. 2004. Reproductive strategies of male European sousliks (Spermophilus citellus) at high and low population density. Lutra, 47: 75 84. Ondrias, J.C. 1966. The taxonomy and geographical distribution of the rodents of Greece. Saugetiere. Mitt. 14: 1-136. Ozkurt, S., N. Yigit, E. Colak, M. Sozen & M. M. Gharkheloo. 2005. Observations on the Ecology, Reproduction and Behavior of Spermophilus Bennett, 1835 (Mammalia: Rodentia) in Turkey. Turk J Zool, 29: 91-99. Ruzic, A. 1978. Citellus citellus (Linnaeus, 1766) Der oder das Europa ische ziesel. In: (J. Niethammer and F. Krapp, eds.) Handbuch der Sa ugertiere Europas I/1 (in German). Akademische Verlagsgesellschaft, Wiesbaden, pp. 123 144. Sfikas, Y. 2004. The protected Natura 2000 sites in Greece. Hellenic Society for the Protection of Nature, Athens. 200p. Stefanov V. and E. Markova. 2009. Distribution and current status of the European souslik Spermophilus citellus L. in Sofia valley and the adjacent areas Biotechnolo. & Biotechnol. EQ. 23/2009/SE, On line edition Turrini, T. A., M. Brenner, E. Millesi & I. E. Hoffmann. 2008. Home ranges of European Ground Squirrels (Spermophilus citellus) in two habitats exposed to different degrees of human impact. Lynx, 39(2): 323 332. Uhlíková, J., P. Nová & J. Matějů. 2008. European ground squirrel Action plan in the Czech Republic.Lynx, 39(2): 352 (abstract).