ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Β ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 019 Διάρκεια Εξέτασης: ώρες ΘΕΜΑ Α Α1. α Α. δ Α3. γ Α4. γ Α5. α. Λ β. Λ γ. Σ δ. Σ ε. Σ ΘΕΜΑ Β Β1. α. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ i) Είναι καθαρό καύσιμο γιατί καίγεται πλήρως προς CO και δεν περιέχει θείο ή άζωτο, οπότε δε δίνει ρυπογόνα αέρια όπως τα SO, NO, NO και CO. ii) Έχει μεγάλη θερμαντική ικανότητα. β. νcη =CΗ A ( CΗ CΗ ) ν A ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 8
Β. α. CH3CH = CH + HCl Cl CΗ 3 CH CΗ 3 β. CH3C CH + HO Hg,HgSO 4 HSO4 ά γ. CH =CH + Br O CΗ 3 C CΗ 3 δ. HC CH + Na NaC CNa + H ε. CH =CH + H O H CH 3 CH OH Br Br CΗ CΗ Β3. Οι υδρογονάνθρακες που ανήκουν στις ομόλογες σειρές: αλκάνια, αλκένια και αλκίνια και ο καθένας έχει τέσσερα άτομα άνθρακα, είναι οι εξής: 1) CH 3 CH CH CH 3 () CΗ 3 CΗ CΗ 3 (3) CH 3 (4) CH =CHCH CH 3 (5) CH 3 CH=CHCH 3 (6) HC CCH CH 3 (7) CH 3 C CCH 3 CΗ =C CΗ 3 CH 3 Οι υδρογονάνθρακες (1) και () είναι ισομερή αλκάνια, οι (3), (4) και (5) είναι ισομερή αλκένια και οι (6) και (7) είναι ισομερή αλκίνια. Από τους παραπάνω υδρογονάνθρακες, ο μόνος που αντιδρά με νάτριο και ελευθερώνει υδρογόνο, είναι ο (6), οπότε βρίσκεται στο δοχείο Β. Ο μόνος ισομερής του (6) είναι ο (7), οπότε βρίσκεται στο δοχείο Γ. ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: ΑΠΟ 8
ΘΕΜΑ Γ Γ1. α. Από τους υπόλοιπους, ο μόνος που είναι ακόρεστος (αποχρωματίζει διάλυμα Βr σε διαλύτη τετραχλωράνθρακα) με διακλαδισμένη αλυσίδα, είναι ο (3), οπότε βρίσκεται στο δοχείο Α. Από τον (3) με υδρογόνωση προκύπτει ο (), που βρίσκεται στο δοχείο Δ. Συνοπτικά, το κάθε δοχείο, περιέχει: Δοχείο Α: υδρογονάνθρακας (3) Δοχείο Β: υδρογονάνθρακας (6) Δοχείο Γ: υδρογονάνθρακας (7) Δοχείο Δ: υδρογονάνθρακας () Η χημική εξίσωση που απεικονίζει την αντίδραση μετατροπής του CO, η οποία συμβαίνει στους καταλυτικούς μετατροπείς των αυτοκινήτων είναι: β. CΟ + Ο CΟ Mr(CO) = 1+16=8 m = n M r n = m Mr = 5,6 n =0, CO 8 CΟ + O CΟ αρχικά 0, - μεταβολές -0, 0, Το αέριο που παράγεται είναι το CΟ τελικά 0 0, L VCO n V 0,,4 m V CO =4,48L ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 3 ΑΠΟ 8
Γ. Κατά την ανάμειξη των διαλυμάτων, πραγματοποιείται χημική αντίδραση, που απεικονίζεται με τη χημική εξίσωση: Al(OH) 3 + 3HCl Βρίσκουμε τον αρχικό αριθμό του HCl : n c V 0,1 6L n=0,6 HCl L Κάνουμε έλεγχο περίσσειας: AlCl 3 + 3H O Τα 3 HCl απαιτούν 1 Al(OH) 3 Τα 0,6 HCl απαιτούν x; Διαθέτουμε 0,3 Al(OH) 3, οπότε το Al(OH) 3 βρίσκεται σε περίσσεια. Με βάση τα παραπάνω, σχηματίζεται ο πίνακας στοιχειομετρίας της αντίδρασης: α. Από τον παραπάνω πίνακα στοιχειομετρίας φαίνεται ότι ο αριθμός του Al(OH) 3 που δεν αντέδρασε, είναι: n=0,1 Al(OH) 3 β. Ο όγκος του διαλύματος που προκύπτει, είναι: V3 V1 V = 6 + 4 =10L Η συγκέντρωση του AlCl 3 στο διάλυμα που προκύπτει, είναι: n c V 0, 10 c = 0,0 /L x=0, Al(OH) 3 Al(OH) 3 + 3HCl AlCl 3 + 3H O αρχικά 0,3 0,6 - μεταβολές -0, -0,6 0, τελικά 0,1 0 0, ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 4 ΑΠΟ 8
ΘΕΜΑ Δ Βρίσκουμε τον αριθμό του δεκατριάνιου: Mr(C 13 Η 8 ) = 13 1+8 1 =156+8=184 m = n M r n = m Mr = 18,4 184 n =0,1 C 13Η 8 Ο πίνακας στοιχειομετρίας της αντίδρασης: ό C 13 H 8 C 8 H 18 + C H 4 + C 3 H 6 (I) αρχικά 0,1 - - - μεταβολές -0,1 0,1 0,1 0,1 τελικά 0 0,1 0,1 0,1 Δ1. Η πλήρης καύση του C 8 H 18 απεικονίζεται με τη χημική εξίσωση: 5 C8H 18 + O 8 CO +9HO Το 1 C 8 H 18 απαιτεί 1,5 O Τα 0,1 C 8 H 18 απαιτούν x; L VO n V 1,5,4 m V O =8L Δ. Οι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες που παράγονται στην (Ι),είναι το C H 4 (0,1 ) και το C 3 H 6 (0,1 ). Η υδρογόνωσή τους απεικονίζεται με τις χημικές εξισώσεις: x=1,5 O CH =CH +Η CH 3 CH 3 και CH 3 CH=CH + Η CH 3 CH CH 3 Το 1 C H 4 απαιτεί 1 H Τα 0,1 C H 4 απαιτούν ψ 1 ; ψ 1 =0,1 H ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 5 ΑΠΟ 8
Το 1 C 3 H 6 απαιτεί 1 Η Τα 0,1 C 3 H 6 απαιτούν ψ ; ψ =0,1 Η Δ3. n 1 0,1 0,1 n = 0, Η L VH n V 0,,4 m V =4,48L Θα βρούμε πρώτα τη μάζα του Br που μπορεί να αποχρωματιστεί από την ποσότητα του μείγματος των ακόρεστων υδρογονανθράκων που παράγονται στην (Ι). Η αντίδραση με το βρώμιο των παραπάνω ακόρεστων υδρογονανθράκων, απεικονίζεται με τις χημικές εξισώσεις: CH =CH + Br CH 3 CH=CH + Br ά CH (Br)CH Br ά CH 3 CH(Br)CH Br Το 1 C H 4 απαιτεί 1 Br Τα 0,1 C H 4 απαιτούν λ 1 ; Το 1 C 3 H 6 απαιτεί 1 Br Τα 0,1 C 3 H 6 απαιτούν λ ; nbr 1 0,1 0,1 n Br = 0, Br Για το Br ισχύει: M r = 80 = 160 και m = n M r = 0, 160= 3g και λ 1 =0,1 Br λ =0,1 Br Άρα το μείγμα μπορεί να αποχρωματίσει (αντιδράσει με) το πολύ, 3g Br ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 6 ΑΠΟ 8
Θα βρούμε τη μάζα του Br που περιέχεται στα 500 ml του διαλύματος Br : Τα 100mL διαλύματος περιέχουν 8g Br Τα 500mL διαλύματος περιέχουν m; Παρατηρούμε ότι το διάλυμα περιέχει μεγαλύτερη μάζα Br από αυτήν που μπορεί να αντιδράσει με το μείγμα, άρα το Br βρίσκεται σε περίσσεια. Άρα το διάλυμα βρωμίου δεν αποχρωματίζεται. Δ4. Έστω ότι το μείγμα περιέχει x C H 4 και ψ C ν H ν- V n ολ = = 11, L = 0,5 x + ψ = 0,5 (1) V L m,4 Το μείγμα αυτό καίγεται πλήρως σύμφωνα με τις παρακάτω χημικές εξισώσεις: C H + 3O 4 CO + H O Το 1 C H 4 παράγει CO Τα x C H 4 παράγει n 1 ; 3ν 1 CνH ν + O νco + (ν -1)HO Το 1 C ν H ν- παράγει ν CO Τα ψ C ν H ν- παράγει n ; m= 40g Br n 1 =x CO n =ψ ν CO n ολ (CO ) = n 1 + n = 1,4 x + ψ ν = 1,4 ψ ν =1,4-x () ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 7 ΑΠΟ 8
Mr(C Η 4 ) = 1+4 1 =8 και Mr(C ν H ν- ) = ν 1+(ν-) 1 = 14ν- m μειγμ = m 1 + m = n 1 M r1 + n M r 19, = 8 x + (14ν-) ψ 8 x + 14ν ψ -ψ = 19, που μέσω της (), γίνεται: 8 x + 14(1,4-x) -ψ = 19, 8 x + 19,6-8x -ψ = 19, ψ =0,4 ψ =0, Από τη σχέση (1) προκύπτει x =0,3 α. Το μείγμα των δύο υδρογονανθράκων αποτελείται από 0,3 C H 4 και 0, C ν H ν- 1,4 x 1,4 0,3 β. Από τη σχέση (), έχουμε: ν= = = 0,8 0, 0, ν=4 Άρα ο μοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα C ν H ν- είναι: C 4 H 6 ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΣΕΛΙΔΑ: 8 ΑΠΟ 8