ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 2 ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ Ε.Ε.Λ.(ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ)...3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Α.1 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 4 Α.2 ΣΤΕΡΕΑ (SOLIDS)..5 Α.3 ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ..6 Α.4 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ.10 Α.5 ΕΣΧΑΡΩΣΗ.11 Α.6 ΕΞΑΜΜΩΣΗ ΛΙΠΟΣΥΛΛΟΓΗ 14 Α.7 ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ.17 Α.8 ΜΕΘΟΔΟΙ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ.19 Α.9 ΔΙΑΘΕΣΗ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 21 -Τεχνικά χαρακτηριστικά εγκατάστασης..21 -Μέθοδος Επεξεργασίας Λυμάτων 21 -Τεχνικά χαρακτηριστικά εγκατάστασης..21 ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ..23 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ.23 1.2 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ..27 1.2.3 ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ.35
2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΜΟΝΑΔΩΝ.38 2.1 ΜΟΝΑΔΑ ΧΟΝΔΡΟΕΣΧΑΡΙΣΜΟΥ 38 2.2 ΕΞΑΜΜΩΣΗ..39 2.3 ΜΟΝΑΔΑ ΛΙΠΟΣΥΛΛΟΓΗΣ 40 2.4 ΑΕΡΙΖΟΜΕΝΗ ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ..43 2.5 ΜΟΝΑΔΑ ΛΕΠΤΟΜΕΡΟΥΣ ΕΣΧΑΡΙΣΜΟΥ.44 2.6 ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΚΑΘΙΖΗΖΗΣ.47 2.7 ΜΕΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΗΣ..48 2.8 ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ..49 2.9 ΧΗΜΙΚΗ ΑΠΟΦΩΣΦΟΡΩΣΗ.54 2.10 ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΤΕΛΙΚΗΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗΣ 56 2.11 ΔΕΞΑΜΕΝΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ (Δ.Φ).58 2.12 ΔΙΥΛΙΣΗ (ΦΙΛΤΡΟ ΑΜΜΟΥ).59 2.13 ΜΟΝΑΔΑ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ ΤΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ ΜΕ UV.64 2.14 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΧΛΩΡΙΩΣΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ.72 2.15 ΜΕΤΑΕΡΙΣΜΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ..72 2.16 ΠΑΧΥΝΤΗΣ.74 2.17 ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΦΥΔΑΤΩΣΗ 75 2.18 ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ ΑΠΟΣΜΗΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΑΦΥΔΑΤΩΣΗΣ.82 2.19 ΠΑΡΑΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 85 2.20 ΚΤΙΡΙΑΚΑ ΕΡΓΑ.85 2.21 ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΣΕΙΣ-ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΕΞΑΜΕΝΩΝ...90 2.22 ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΧΩΡΟΥ.96
2.23 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ 96 2.24 ΠΕΡΙΦΡΑΞΗ...96 2.25 ΔΙΚΤΥΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΝΕΡΟΥ.97 2.26 ΔΙΚΤΥΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ.98 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ-ΣΧΟΛΙΑ 98 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ-ΣΧΕΔΙΑ..99
ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΔΗΜΟΥ ΛΙΒΑΔΙΟΥ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα πτυχιακή εργασία έλαβε χώρα στο Δήμο Λιβαδίου της επαρχίας Ελασσόνας του Νομού Λάρισας. Αναφέρεται στη μελέτη και την κατασκευή Βιολογικού Καθαρισμού ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του οικισμού. Ο Δήμος Λιβαδίου εκτείνεται βορειοδυτικά του Νομού Λάρισας, γειτνιάζει με τους οικισμούς Κοκκινοπηλό, Πύθιο, Κοκκινόγη, Σαραντάπορο του Νομού Λάρισας, Σέρβια και Φτέρη του Νομού Κοζάνης και Άγιο Δημήτριο του Νομού Πιερίας. Ο Δήμος Λιβαδίου αποτελείται από το Δημοτικό Διαμέρισμα Λιβάδι Ολύμπου με 2700 μόνιμους κατοίκους και το Δημοτικό Διαμέρισμα Δολίχης με 500 κατοίκους. Η διαχείρηση των υγρών αποβλήτων άρχισε να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τις ανεπτυγμένες χώρες από τις αρχές του εικοστού αιώνα, ενώ σήμερα αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Η σημαντική αύξηση του πληθυσμού και η υπέρμετρη αύξηση των αστικών και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων, αλλά και η εντατική και αλόγιστη γεωργική καλλιέργεια, έχουν ρυπάνει σχεδόν όλους τους υδατικούς αποδέκτες και ταμιευτήρες. Η χρονική εξέλιξη του προβλήματος οδήγησε σε αντίστοιχη αντίδραση, φυσικά με μια φάση καθυστέρησης, αφού ο κανόνας επιβάλλει πρώτα τη δημιουργία του προβλήματος και στη συνέχεια την προσπάθεια για την επίλυσή του. Σήμερα, είναι αλήθεια, ότι υπάρχει η απαραίτητη τεχνογνωσία και τεχνολογία για την πλήρη επεξεργασία, σχεδόν κάθε μορφής υγρού αποβλήτου. Το υψηλό κόστος όμως αυτής της τεχνολογίας εμποδίζει την πλήρη και καθολική επεξεργασία των υγρών αποβλήτων. Έτσι, ανάλογο με το επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης κάθε χώρας είναι και το επίπεδο επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων της, αλλά και κάθε μορφής αποβλήτων γενικότερα. Εκτός όμως από το σημαντικό κόστος για τη κατασκευή και εγκατάσταση των συστημάτων επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων, ιδιαίτερα σημαντικό και ίσως σημαντικότερο είναι το κόστος λειτουργίας τους. Στη χώρα μας, καταβάλλεται τα τελευταία χρόνια, ουσιαστικά υπό την πίεση και τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής ένωσης, μια σημαντική προσπάθεια για την επεξεργασία του μεγαλύτερου ποσοστού των παραγόμενων αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων. Είναι σύνηθες όμως το φαινόμενο, μετά τα αρχικά στάδια λειτουργίας τους οι μονάδες επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων, να εγκαταλείπονται στην τύχη τους, ή να μην λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα - 2 -
για τη σωστή λειτουργία τους. Τέτοια μέτρα περιλαμβάνουν την πρόσληψη ικανού και επαρκούς εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού, λειτουργία χημικού και μικροβιολογικού εργαστηρίου, συνεχή παρακολούθηση της ποιότητας και της ποσότητας των εισερχόμενων αποβλήτων και της επεξεργασμένης εξόδου που διατίθεται συνήθως σε κάποιο υδατικό αποδέκτη. Τι είναι μια Ε.Ε.Λ.(Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων) Μία Ε.Ε.Λ. (Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων) ή αλλιώς Εγκατάσταση Βιολογικού Καθαρισμού είναι μια εγκατάσταση, η οποία μετατρέπει το οργανικό φορτίο των υγρών αποβλήτων σε διαφορετικές οργανικές και ανόργανες χημικές ενώσεις. Η εγκατάσταση αποτελείται από κτίρια, δεξαμενές, ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα, συσκευές κ.α. στις οποίες συγκεντρώνονται τα λύματα της πόλης, υποβάλλονται σε διαδικασίες καθαρισμού και τελικά διοχετεύονται στο ποτάμι. Το μέγεθός τους ποικίλει από μικρά compact συστήματα ικανά να επεξεργαστούν υγρά απόβλητα λίγων ατόμων, μέχρι τεράστιες εγκαταστάσεις ικανότητας εκατοντάδων χιλιάδων ισοδύναμων κατοίκων. - 3 -
Μία τέτοια εγκατάσταση φαίνεται στην παρακάτω εικόνα ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Α.1 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΛΥΜΑΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η γνώση της φύσης των λυμάτων είναι βασικός παράγοντας στη συλλογή, επεξεργασία και διάθεση των αποβλήτων, καθώς και στον σχεδιασμό των εγκαταστάσεων καθαρισμού. Τα χαρακτηριστικά των λυμάτων διακρίνονται στις παρακάτω κατηγορίες: Φυσικά: Χρώμα, οσμή, θερμοκρασία, στερεά. Χημικά: α) Αέρια: Οξυγόνο, υδρόθειο, μεθάνιο. - 4 -
β) Οργανικά: Υδατάνθρακες, λίπη και έλαια, πρωτεΐνες, φαινόλες, ζιζανιοκτόνα, απορρυπαντικά και άλλα. γ) Ανόργανα: αλκαλικότητα, pη, χλωριούχα, άζωτο, φωσφόρος, θείο, βαρέα μέταλλα, τοξικές ενώσεις. Βιολογικά: Μικροοργανισμοί, βακτηρίδια, μύκητες κλπ. Οι παράμετροι που μετρώνται συνήθως είναι το pη, η θερμοκρασία, τα στερεά, το διαλυμένο οξυγόνο ( κυρίως σε ποτάμια και λίμνες ), το βιοχημικά απαιτούμενο οξυγόνο ( BOD ), το χημικά απαιτούμενο οξυγόνο ( COD ). Όποτε κρίνεται αναγκαίο, μετράμε και άλλες παραμέτρους, όπως άζωτο, φωσφόρο, λίπη και έλαια, φαινόλες, απορρυπαντικά, μέταλλα. Α.2 ΣΤΕΡΕΑ (SOLIDS) Οι στερεές ουσίες στο νερό και τα απόβλητα είναι αιωρούμενες ή διαλυμένες. Ένα μέρος των στερεών ουσιών είναι πτητικές. Συνήθως προσδιορίζονται τα ολικά στερεά και τα ολικά αιωρούμενα Αν χρειάζεται προσδιορίζονται τα αιωρούμενα πτητικά και ολικά πτητικά Από αυτές τις μετρήσεις υπολογίζονται όλα τα υπόλοιπα. Στα λύματα είναι ορισμένες φορές απαραίτητος ο προσδιορισμός των καθιζήσιμων στερεών ( Settlable solids ). Κατά τη δειγματοληψία απαιτείται μεγάλη προσοχή, ώστε το δείγιια να είναι αντιπροσωπευτικό, κυρίως στα λύματα, στις λάσπες και σε νερά με μεγάλη ποσότητα αιωρουμένων στερεών. Η ποσότητα των διαλυμένων στερεών στο νερό αποτελεί μέτρο της καταλληλότητας του για οικιακή χρήση. Ο προσδιορισμός των αιωρούμενων στερεών χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί το ρυπαντικό φορτίο των αποβλήτων, να ελεγχθεί η ποσότητα των αιωρούμενων που παραμένουν μετά την πρωτοβάθμια καθίζηση και να προσδιορισθεί το φορτίο που 'παραμένει για τη βιολογική επεξεργασία. Επίσης χρειάζεται στο έλεγχο της απόδοσης των μονάδων επεξεργασίας. Ο προσδιορισμός των καθιζήσιμων στερεών είναι χρήσιμος για το σχεδιασμό της πρωτοβάθμιας καθίζησης. Η μέτρηση των στερεών γίνεται με σταθμική ( gravimetric ) μέθοδο. Τα - 5 -
δείγματα τοποθετούνται σε ηθμούς ( φίλτρα ) ή κάψες που έχουν προζυγισθεί, ξηραίνονται σε φούρνο ( στους 100 C για τα αιωρούμενα και διαλυμένα και στους 600 C για τα πτητικά ) και αφού κρυώσουν σε ξηραντήρα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, ζυγίζονται. Η ποσότητα του δείγματος που θα χρησιμοποιηθεί για την ανάλυση, εξαρτάται από την ποσότητα των στερεών που υπάρχουν. Α.3 ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος και για την ανακύκλωση του νερού προκάλεσε την ανάπτυξη διαφόρων μεθόδων και τεχνικών καθαρισμού. Η κάθε μέθοδος ή το κάθε σύστημα καθαρισμού υγρών αποβλήτων περιλαμβάνει διάφορα στάδια (βαθμίδες) κατεργασίας. Έτσι έχουμε, τα στάδια της προκατεργασίας, της πρωτοβάθμιας, της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας κατεργασίας. Κάθε στάδιο κατεργασίας περιλαμβάνει μεθόδους και τεχνικές οι οποίες καθορίζονται από τη φύση των υγρών αποβλήτων και από τον επιδιωκόμενο βαθμό καθαρισμού. Τελικά για το κάθε υγρό απόβλητο επιλέγουμε τον πιο κατάλληλο συνδυασμό μεθόδων και τεχνικών, έτσι ώστε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα το δυνατό φθηνότερα. - 6 -
Διαγραμματική απεικόνιση μεθόδων και τεχνικών καθαρισμού αστικών λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων - 7 -
Στάδιο προκατεργασίας Στο στάδιο αυτό εφαρμόζονται μια ή περισσότερες από τις παρακάτω τεχνικές: α) Λιποσυλλέκτες. Χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση λιπαρών και ελαιωδών ουσιών. β) Αμμοσυλλέκτες. Χρησιμοποιούνται για να συγκρατούν την άμμο και άλλα κοκκώδη υλικά που είναι δυνατό να προκαλέσουν βλάβες στα ευαίσθητα συστήματα των εγκαταστάσεων καθαρισμού. Είναι απαραίτητοι όταν στις εγκαταστάσεις καθαρισμού λυμάτων διοχετεύονται και νερά της βροχής. γ) Εσχάρες. Αποτελούνται από ανοξείδωτο χάλυβα και είναι κατάλληλες για τη συγκράτηση των στερεών με διάμετρο μεγαλύτερη των 10 ml. δ) Λεπτά κόσκινα. Συγκρατούν στερεά με διάμετρο μεγαλύτερη των 0,2 ml. Το σχήμα τους ποικίλει, έτσι έχουμε στατικά, ή δονούμενα, κυλινδρικά περιστρεφόμενα, αυτοκαθαριζόμενα ή μη κ.λ.π. ε) Δεξαμενή παροχής και ομογενοποίησης. Χρησιμοποιείται στις περιπτώσεις που έχουμε μεγάλες διακυμάνσεις στην ποιότητα και στην ποσότητα των αποβλήτων. Για το σκοπό αυτό τα διάφορα απόβλητα συγκεντρώνονται σε μια μεγάλη δεξαμενή μέσα στην οποία ομογενοποιούνται τα χαρακτηριστικά τους και εξισορροπούνται οι διακυμάνσεις των Βιολογικών φορτίων. Στη συνέχεια, από τη δεξαμενή αντλούνται με σταθερή παροχή στα επόμενα στάδια καθαρισμού. Πρωτοβάθμια κατεργασία Στο στάδιο αυτό εφαρμόζονται οι παρακάτω μέθοδοι: α) Κατακάθιση (καθίζηση). Τα υγρά απόβλητα οδηγούνται σε μια δεξαμενή όπου και παραμένουν για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα. Στο διάστημα αυτό τα περισσότερα αιωρούμενα στερεά κατακάθονται με τη βοήθεια του πεδίου βαρύτητας. β) Επίπλευση. Χρησιμοποιείται για την απομάκρυνση σταγονιδίων και στερεών (που είναι ελαφρότερα ή έχουν το ίδιο ειδικό βάρος με το νερό). Εφαρμόζεται σε ορισμένες περιπτώσεις βιομηχανικών αποβλήτων, π.χ. τροφίμων, πετρελαιοειδών κ.α. γ) Κροκίδωση - Συσσωμάτωση. Είναι μια χημική μέθοδος κατεργασίας των - 8 -
αποβλήτων που αποσκοπεί στην απομάκρυνση αιωρούμενων στερεών σωματιδίων (συνήθως κολλοειδών) που δύσκολα κατακάθονται με τη βοήθεια του πεδίου βαρύτητας. Για το σκοπό αυτό στα απόβλητα προστίθενται τα κατάλληλα άλατα όπως αργιλίου, σιδήρου ή πολυηλεκτρολύτες. δ) Εξουδετέρωση. Είναι επίσης μια Χημική μέθοδος επεξεργασίας αποβλήτων που έχει σαν σκοπό την ομαλοποίηση του pη για την ομαλή λειτουργία του βιολογικού καθαρισμού. Παράλληλα επιτυγχάνεται και αφαίρεση βαρέων μετάλλων που καταβυθίζονται σαν αδιάλυτα υδροξείδια. Δευτεροβάθμια κατεργασία Το δεύτερο στάδιο κατεργασίας περιλαμβάνει διάφορες μεθόδους και τεχνικές βιολογικού καθαρισμού. Ο βιολογικός καθαρισμός επιτυγχάνει τη βιοαποικοδόμηση της οργανικής ύλης που υπάρχει στα λύματα και σε πολλά βιομηχανικά απόβλητα. Μια από τις προϋποθέσεις για την επιτυχία ενός βιολογικού καθαρισμού είναι η απουσία τοξικών ουσιών, οι οποίες παρεμποδίζουν τη βιολογική αποικοδόμηση. Έτσι π.χ. τα κυανιούχα, οι χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες, βαρέα μέταλλα κ.α. πρέπει συνήθως να απομακρύνονται από τα απόβλητα προτού αυτά οδηγηθούν στα συστήματα βιολογικού καθαρισμού. Ο βιολογικός καθαρισμός γίνεται τόσο με αερόβιους μικροοργανισμούς όσο και με αναερόβιους. Υπάρχουν διάφορες τεχνικές βιολογικού καθαρισμού όπως οι δεξαμενές ενεργού ιλύος, τα συστήματα βιολογικής λεπτής στοιβάδας (βιολογικά διυλιστήρια ή φίλτρα), τα συστήματα αναερόβιας χώνευσης κ.α. Τα αστικά λύματα και τα υγρά βιομηχανικά απόβλητα μετά τα δυο πρώτα στάδια επεξεργασίας είναι κατάλληλα να διατεθούν στους φυσικούς αποδέκτες χωρίς περιβαλλοντικά προβλήματα ή να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς π.χ. για άρδευση. Τα στερεά απόβλητα (λάσπες) που δημιουργούνται χρειάζονται ιδιαίτερη επεξεργασία (πάχυνση, διήθηση κ.α.). Για τον πλήρη καθαρισμό λυμάτων και αποβλήτων, έτσι ώστε να είναι δυνατή η ανακύκλωση του νερού σ' οποιαδήποτε περίπτωση είναι απαραίτητη μια ακόμα βαθμίδα επεξεργασίας η τριτοβάθμια. - 9 -
Τριτοβάθμια κατεργασία Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για τον πλήρη καθαρισμό των λυμάτων ή αποβλήτων που προέρχονται από τα δυο προηγούμενα στάδια κατεργασίας. Το κόστος της τριτοβάθμιας επεξεργασίας είναι υψηλό και γι αυτό το στάδιο αυτό χρησιμοποιείται όταν υπάρχει γενικότερο πρόβλημα προσφοράς νερού. Δηλαδή στις περιπτώσεις που επαναχρησιμοποιείται το νερό τόσο για πόσιμο όσο και για βιομηχανικές χρήσεις. Η επιλογή της μεθόδου που θα χρησιμοποιηθεί για την τριτοβάθμια επεξεργασία καθορίζεται από τη φύση των λυμάτων-αποβλήτων και από το σκοπό επαναχρησιμοποίησης τους. Οι κυριότερες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην τριτοβάθμια κατεργασία είναι: Προσρόφηση, ιονανταλλαγή, διεργασίες μεμβρανών, ηλεκτροχημικές μέθοδοι, απολύμανση. Ορισμένες από τις παραπάνω μεθόδους (π.χ. διεργασίες μεμβρανών) είναι κατάλληλες και για την αφαλάτωση του νερού (θαλασσινού) και παραγωγή πόσιμου νερού, πρόβλημα που παρουσιάζεται σε μερικά νησιά μας, όπως και σε άλλες χώρες (π.χ. Αραβικές). Α.4 ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην προκαταρκτική επεξεργασία γίνεται η απομάκρυνση των ογκωδών αντικειμένων (εσχάρωση), της άμμου (εξάμμωση) και των Λιπών (λιποσυλλογή) από την υγρή μάζα των αποβλήτων, η μέτρηση της παροχής και η υποδοχή των βοθρολυμάτων. - 10 -
Α.5 ΕΣΧΑΡΩΣΗ ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός των εσχαρών είναι η συγκράτηση σε αυτές και στη συνέχεια η απομάκρυνση των ογκωδών αντικειμένων (κομμάτια ξύλων, πλαστικά, κλαδιά, κουρέλια κ.λπ.), για να προστατευτεί από το φράξιμο και τη φθορά ο Η-Μ εξοπλισμός της ΕΕΛ. ΕΙΔΗ ΕΣΧΑΡΩΝ Τα βασικά είδη των εσχαρών είναι δύο, οι απλές χειροκίνητες που καθαρίζονται με τα χέρια και οι μηχανικές-αυτοκαθαριζόμενες. ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΣΧΑΡΕΣ Οι μηχανικές εσχάρες μπορεί να είναι τοξωτές ή επίπεδες. Οι τοξωτές χρησιμοποιούνται συνήθως σε ρηχά κανάλια και οι επίπεδες σε βαθιά. Τα διάκενα των μηχανικών εσχαρών είναι συνήθως 19-20 mm και το πάχος των ράβδων τους 5-15 mm. Τα βάθη ροής στις εσχάρες στις διάφορες παροχές καθορίζονται από το αμέσως κατάντη σημείο ελέγχου της ροής. Συνήθως, κατάντη των εσχαρών ακολουθεί ο αεριζόμενος εξαμμωτής, οπότε το αμέσως κατάντη των εσχαρών σημείο ελέγχου της ροής είναι ο υπερχειλιστής εκροής του εξαμμωτή. Από τα βάθη ροής καθορίζονται και οι ταχύτητες ροής στα διάκενα των εσχαρών και στους αγωγούς των εσχαρών. Η ταχύτητα ροής στα διάκενα δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 1.2 m/s [2] στη μέγιστη παροχή για να μην παρασύρονται με τη ροή τα στερεά που συγκρατήθηκαν στις εσχάρες και η ταχύτητα ροής στους αγωγούς των εσχαρών δεν πρέπει να είναι μικρότερη από 0.4 m/s για να μη γίνεται καθίζηση στερεών. Ο μηχανισμός απομάκρυνσης των εσχαρισμάτων στις τοξωτές εσχάρες είναι ένας βραχίονας - κτένι (ξέστρο) που τα δόντια του μπαίνουν στα διάκενα της εσχάρας και κάνοντας παλινδρομικές διαδρομές ή πλήρεις περιστροφές γύρω από - 11 -
ένα σταθερό σημείο παρασύρουν τα συγκροτούμενα στερεά προς το πάνω μέρος της εσχάρας. Στις επίπεδες εσχάρες ο καθαρισμός γίνεται από μια σειρά δόντια (ή βούρτσες) που είναι τοποθετημένα σε ατέρμονες αλυσίδες και με την κίνηση τους παρασύρουν τα στερεά προς το πάνω μέρος της εσχάρας στο χώρο προσωρινής αποθήκευσης των εσχαρισμάτων. Ο μηχανισμός απομάκρυνσης τίθεται σε κίνηση αυτόματα, όταν η διαφορά στάθμης των λυμάτων ανάντη-κατάντη της εσχάρας (τοπικές απώλειες εξαιτίας μείωσης της διατομής του καναλιού από τα στερεά) φθάσει τα 10-15 cm. Η λειτουργία του μηχανισμού "επικαλύπτεται" συνήθως και από χρονοδιακόπτες που εξασφαλίζουν την εκκίνηση του μηχανισμού τουλάχιστον 2 φορές/h και για χρονικό διάστημα μέχρι 3 min. ΧΕΙΡΟΚΙΝΗΤΕΣ ΕΣΧΑΡΕΣ Οι χειροκίνητες εσχάρες έχουν διάκενα 20-30 mm και χρησιμοποιούνται μόνες τους σε πολύ μικρές ΕΕΛ. Συνήθως, όμως, χρησιμοποιούνται ως "εσχάρες ανάγκης" - παρακαμπτήριες και τοποθετούνται παράλληλα με τις μηχανικές. Είναι επίπεδες και εγκαθίστανται σχηματίζοντας γωνία 30-80 (συνήθως 60 ) με τη διεύθυνση της ροής, ώστε να διευκολύνεται η χειροκίνητη απομάκρυνση των εσχαρισμάτων με δίκρανο. ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Συνήθως, τοποθετούνται μια ή δυο μηχανικές εσχάρες και μια παρακαμπτήριο χειροκίνητη. Σε κανονική λειτουργία λειτουργούν μόνο οι μηχανικές εσχάρες, ενώ σε περίπτωση έμφραξης ή διακοπής της λειτουργίας τους τα λύματα υπερχειλίζουν αυτόματα προς την παρακαμπτήριο εσχάρα. Σε περίπτωση σκόπιμης παράκαμψης των μηχανικών εσχαρών υπάρχουν τα κατάλληλα θυροφράγματα απομόνωσης, χειροκίνητα ή μηχανικά. Οι εσχάρες είναι συνήθως κατασκευασμένες από ανοξείδωτο χάλυβα ή χάλυβα St37 με θερμό γαλβάνισμα. Γενικά, τα βρεχόμενα μέρη των εσχαρών συνιστάται να κατασκευάζονται από ανοξείδωτο χάλυβα - 12 -
- 13 -
ΚΤΙΡΙΟ ΕΣΧΑΡΩΣΗΣ Για λόγους αποφυγής περιβαλλοντικών οχλήσεων οι εσχάρες εγκαθίστανται συνήθως σε κτίριο. Εξαίρεση αποτελούν οι μικρές ΕΕΛ, που βρίσκονται μακριά από κατοικημένες περιοχές. Στο κτίριο τοποθετείται διάταξη εξαερισμού με ανεμιστήρα (που προστατεύεται με θερμό γαλβάνισμα) ή αν απαιτείται και διάταξη απόσμησης. Στο κτίριο μπορεί να υπάρχει μετρητής υδρόθειου, που προειδοποιεί με σύστημα οπτικό-ακουστικού συναγερμού, όταν οι συγκεντρώσεις του υδρόθειου είναι αυξημένες. Α.6 ΕΞΑΜΜΩΣΗ ΛΙΠΟΣΥΛΛΟΓΗ ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της εξάμμωσης είναι η απομάκρυνση των κόκκων άμμου, των σωματιδίων αργίλου ή των άλλων σωματιδίων γεωλογικής ή όχι υφής, με διάμετρο μεγαλύτερη από 200 μm που δεν είναι οργανικά και έχουν ταχύτητες καθίζησης σημαντικά μεγαλύτερες από εκείνες των οργανικών στερεών. Η απομάκρυνση των σωματιδίων αυτών είναι απαραίτητη, γιατί η παρουσία τους δημιουργεί προβλήματα, όπως εναπόθεση φερτών υλών στον πυθμένα των αγωγών, φράξιμο των σωληνώσεων, φθορά του Η-Μ εξοπλισμού (αντλίες κ.λπ.) και μείωση της απόδοσης των επόμενων μονάδων επεξεργασίας.σκοπός της λιποσυλλογής είναι η απομάκρυνση των ελαίων και λιπών για την αποφυγή προβλημάτων στο" στάδιο της βιολογικής επεξεργασίας. Τα βασικά είδη των εξαμμωτών είναι δύο: οι εξαμμωτές με σταθερή ταχύτητα ροής και οι αεριζόμενοι εξαμμωτές. Οι αεριζόμενοι εξαμμωτές συνδυάζονται και με λιποσυλλέκτες. ΕΞΑΜΜΩΤΕΣ ΜΕ ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΡΟΗΣ Είναι επιμήκη και ρηχά κανάλια στα οποία η ταχύτητα ροής παραμένει σταθερή (περίπου 0.30 m/s) και ανεξάρτητη από την παροχή των Λυμάτων. Η εξασφάλιση της σταθερής ταχύτητας ροής επιτυγχάνεται με έναν από τους παρακάτω τρόπους: (α) με ανοικτό αγωγό παραβολικής διατομής και δίαυλο Parshall στο κατάντη άκρο του ή (β) με ανοικτό αγωγό ορθογωνικής διατομής και αναλογικό υπερχειλιστή στο κατάντη άκρο του. 14
ΑΕΡΙΖΟΜΕΝΟΙ ΕΞΑΜΜΩΤΕΣ Οι αεριζόμενοι εξαμμωτές είναι ορθογωνικές αεριζόμενες δεξαμενές στις οποίες ο αέρας εισάγεται με διαχυτήρες κατά μήκος της μιας πλευράς με αποτέλεσμα τη δημιουργία ελικοειδούς ροής. Η κατάλληλη ταχύτητα περιστροφής που επιτρέπει την απομάκρυνση της άμμου, επιτυγχάνεται με ρύθμιση της παροχής του αέρα. Η άμμος καθιζάνει στον πυθμένα και συσσωρεύεται σε χοάνη (ή χοάνες) απ' όπου απομακρύνεται. Η ταχύτητα περιστροφής ρυθμίζει το μέγεθος των σωματιδίων (συνήθως 0.2 mm) που θα απομακρυνθούν. Όταν η ταχύτητα περιστροφής είναι πολύ μεγάλη η άμμος συμπαρασύρεται με τη ροή, ενώ όταν είναι πολύ μικρή, στα στερεά που καθιζάνουν περιέχονται πολλά οργανικά με αποτέλεσμα την έκλυση δυσοσμιών στους χώρους συγκέντρωσης της άμμου. Η επιθυμητή ταχύτητα περιστροφής, συνήθως 0.30 m/s, επιτυγχάνεται με κατάλληλη ρύθμιση της παροχής του αέρα και με σωστό σχεδιασμό της γεωμετρίας της δεξαμενής, ώστε να αποφεύγονται οι βραχυκυκλώσεις και οι αδρανείς περιοχές. Το βασικότερο πλεονέκτημα των αεριζόμενων εξαμμωτών είναι ότι συνδυάζονται με λιποσυλλέκτες. Κατά μήκος των εξαμμωτών και παράλληλα σε αυτούς μπορεί να δημιουργηθούν περιοχές ηρεμίας-λιποσυλλογής (πλάτους 0.8-1.2 m), όπου συγκεντρώνονται στην επιφάνεια τα λίπη, οι αφροί και οι άλλες επιπλέουσες ουσίες. Άλλα πλεονεκτήματα των αεριζόμενων εξαμμωτών είναι: (α) έχουν σταθερή απόδοση (ρυθμίζοντας κατάλληλα την παροχή του αέρα), (β) έχουν μικρούς όγκους, εξαιτίας των μικρών χρόνων παραμονής, (γ) τα απόβλητα αερίζονται σε αυτούς, (δ) μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως σημεία προσθήκης χημικών (π.χ. για την απομάκρυνση φωσφόρου και οσμών, προχλωρίωση κ.λπ.), (ε) έχουν μικρές υδραυλικές απώλειες (15-20 cm) και (στ) η άμμος έχει καλή ποιότητα. ΑΕΡΙΣΜΟΣ-ΦΥΣΗΤΗΡΕΣ Ο αερισμός παρέχεται συνήθως από λοβοειδείς φυσητήρες (από χυτοσίδηρο) θετικής εκτόπισης τύπου Rootes που λειτουργούν συνεχώς. Οι φυσητήρες τροφοδοτούν με σωληνώσεις (συνήθως από γαλβανισμένο χάλυβα) τους διαχυτήρες χοντρής ή μεσαίας φυσαλλίδας (από ανοξείδωτο χάλυβα ή πλαστικό) που είναι τοποθετημένοι στον πυθμένα κατά μήκος της εσωτερικής πλευράς του εξαμμωτή. 15
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΡΑΓΓΙΔΙΩΝ Η άμμος που καθιζάνει έχει χαρακτηριστικά που εξαρτώνται έντονα από το είδος και την απόδοση του εξαμμωτή, το είδος και την κατάσταση του αποχετευτικού συστήματος και την παρουσία βιομηχανικών αποβλήτων. Ένας αεριζόμενος εξαμμωτής κατά μήκος του πυθμένα του διαμορφώνεται σε μια μεγάλη επιμήκη χοάνη ή σε ένα αριθμό χοανών (όπου καθιζάνει και συγκεντρώνεται η άμμος), ανάλογα με το σύστημα απομάκρυνσης της άμμου. Η απομάκρυνση της άμμου από τις χοάνες συλλογής της προς το χώρο στράγγισης της γίνεται με αντλίες άμμου ή αεραντλίες. Οι αεραντλίες είναι διατάξεις ανύψωσης της άμμου (από ανοξείδωτο χάλυβα), που λειτουργούν με πεπιεσμένο αέρα. Η προώθηση του μίγματος άμμου-αποβλήτων-αέρα από το στόμιο αναρρόφησης (πέλμα) προς τα επάνω γίνεται εξαιτίας του μικρότερου ειδικού βάρους του μίγματος σε σχέση με το υγρό που περιβάλλει τη διάταξη. Έτσι, δημιουργείται διαφορά πίεσης, η οποία προωθεί το μίγμα άμμου-νερού προς τη διάταξη στράγγισης. Στην περίπτωση που υπάρχουν κατά μήκος του πυθμένα του εξαμμωτή περισσότερες από μια χοάνες συλλογής, οι αεραντλίες ή οι αντλίες άμμου, που είναι τόσες όσες και οι χοάνες, είναι στερεωμένες στον εξαμμωτή καταλήγοντας στις χοάνες συλλογής, απ' όπου αντλούν την άμμο προς τη διάταξη στράγγισης. Στην περίπτωση που υπάρχει μια επιμήκης χοάνη συλλογής, μπορεί να χρησιμοποιηθεί μια αεραντλία στερεωμένη σε παλινδρομικά κινούμενη μεταλλική γέφυρα (από χάλυβα St37 με θερμό γαλβάνισμα) μαζί με τον φυσητήρα της. Στην πρώτη περίπτωση η άμμος οδηγείται προς τη διάταξη στράγγισης, ενώ στη δεύτερη οδηγείται πρώτα σε πλευρικό κανάλι και στη συνέχεια στη διάταξη στράγγισης εκτός αν η διάταξη στράγγισης βρίσκεται και αυτή πάνω στην γέφυρα. Η στράγγιση της άμμου μπορεί να γίνει σε κατάλληλο μηχανικό, κοχλιωτό διαχωριστή, που τοποθετείται με κλίση ώστε τα στραγγίδια να επιστρέφουν στην κύρια ροή των υγρών λυμάτων. Η διάταξη απομάκρυνσης-έκπλυσης της άμμου εκκινεί με χρονοδιακόπτη και λειτουργεί για χρονικό διάστημα που εξαρτάται από την παροχή. Η αποθήκευση της άμμου γίνεται σε δοχεία, όμοια με αυτά των εσχαρισμάτων. Η τελική διάθεση της άμμου μπορεί να γίνει σε χωματερές ή σε δρόμους ως υλικό επίχωσης. 16
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΛΙΠΩΝ Τα λίπη που επιπλέουν στις επιφάνειες (λωρίδες) λιποσυλλογής οδηγούνται σε παρακείμενα φρεάτια λιπών με κατάλληλη διάταξη. Η διάταξη αυτή μπορεί να είναι ένα επιφανειακό ξέστρο προσαρμοσμένο σε μεταλλική κινούμενη γέφυρα ή συνδυασμός επιφανειακού διαχυτήρα-κινητού υπερχειλιστή εκροής που οδηγεί τα επιφανειακά λίπη στο φρεάτιο συλλογής των λιπών. Στο φρεάτιο συλλογής των λιπών γίνεται με κατάλληλη διάταξη σωλήνων "Τ" η απομάκρυνση των νερών, ενώ τα λίπη παραμένουν στην επιφάνεια και απομακρύνονται με απορρόφηση. Α.7 ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ) ΣΚΟΠΟΣ Σκοπός της δευτεροβάθμιας (ή βιολογικής) επεξεργασίας είναι η απομάκρυνση των ρύπων των λυμάτων με βιολογικές διεργασίες στις οποίες χρησιμοποιούνται μικροοργανισμοί, κυρίως βακτήρια. Η αναπτυσσόμενη βιομάζα διαχωρίζεται από τα νερά, τα οποία ονομάζουμε επεξεργασμένα, σε δεξαμενές καθίζησης και επανακυκλοφορεί μέσα στις δεξαμενές, στις οποίες υπάρχει η βιομάζα. Η βιολογική επεξεργασία μπορεί να γίνει με διάφορες μεθόδους που χωρίζονται σε δύο γενικές κατηγορίες ανάλογα με το αν οι μικροοργανισμοί βρίσκονται σε αιώρηση μέσα στα λύματα (ενεργός ιλύς, λίμνες) ή προσκολλημένοι σε κάποια επιφάνεια (βιολογικά φίλτρα, βιολογικοί δίσκοι). Με την επεξεργασία αυτή επιτυγχάνονται υψηλοί βαθμοί καθαρισμού, που αγγίζουν - και πολλές φορές ξεπερνούν - το 95% του εισερχόμενου στην εγκατάσταση οργανικού βιοαποικοδομήσιμου ρύπου. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΝΕΡΓΟΥ ΙΛΥΟΣ (ΔΡΑΣΤΙΚΗΣ ΛΑΣΠΗΣ) Τα συστήματα ενεργού ιλύος περιλαμβάνουν: α) δεξαμενή αερισμού, όπου οι μικροοργανισμοί αποικοδομούν τους ρύπους χρησιμοποιώντας οξυγόνο που προστίθεται στα λύματα από ειδικές διατάξεις αερισμού και β) δεξαμενή δευτεροβάθμιας 17
καθίζησης, όπου οι μικροοργανισμοί καθιζάνουν και απομακρύνονται (δευτεροβάθμια λάσπη). Μέρος της λάσπης αυτής επανακυκλοφορεί στη δεξαμενή αερισμού, ενώ το υπόλοιπο οδηγείται στη γραμμή επεξεργασίας λάσπης. Η προσθήκη οξυγόνου στα λύματα στην δεξαμενή αερισμού γίνεται με τη συνεχή παροχή αέρα, είτε από αεραντλίες (διάχυση), είτε με μηχανική επιφανειακή ανάδευση. Το περιεχόμενο της δεξαμενής αερισμού, που ονομάζεται μικτό υγρό, εμπλουτίζεται με τη δράση κυρίως των βακτηρίων με βιολογικές κροκίδες, που αποτελούν τους δραστικούς πυρήνες προσρόφησης, αφομοίωσης και αποδόμησης των οργανικών ουσιών. Οι κροκίδες αυτές, που πρέπει να διατηρούνται πάντα σε αιώρηση μέσα στην δεξαμενή αερισμού, με τη βοήθεια των φυσαλίδων αέρα ή την ανάμιξη διαχωρίζονται και απομακρύνονται από το μικτό υγρό στη δεξαμενή καθίζησης, που ακολουθεί τη βιολογική επεξεργασία προτού η τελική απορροή διατεθεί στον αποδέκτη. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΦΙΛΤΡΑ-ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΔΙΣΚΟΙ Το βιολογικό φίλτρο περιλαμβάνει: α) κλίνη με διηθητικό μέσο πάνω στην επιφάνεια του οποίου είναι προσκολλημένοι οι μικροοργανισμοί και καταναλώνουν τις οργανικές ουσίες των λυμάτων που ρέουν μέσα στο φίλτρο χρησιμοποιώντας οξυγόνο από την ατμόσφαιρα, β) δεξαμενή δευτεροβάθμιας καθίζησης για την απομάκρυνση των μικροοργανισμών που αποκολλούνται από την επιφάνεια του διηθητικού μέσου και παρασύρονται από τα απόβλητα. Υπάρχουν διάφορα είδη βιολογικών φίλτρων, ανάλογα με τον τρόπο λειτουργίας. Ανάλογη διαδικασία παρατηρείται και στους βιολογικούς δίσκους, όπου οι μικροοργανισμοί βρίσκονται προσκολλημένοι πάνω σε επίπεδες επιφάνειες (δίσκους) που περιστρέφονται μέσα στη μάζα των αποβλήτων σε ειδικές δεξαμενές. 18
Α.8 ΜΕΘΟΔΟΙ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΣΡΟΦΗΣΗ Η στερεή-υγρή προσρόφηση παίζει ένα σημαντικό μέρος σε μια ποικιλία επεξεργασιών καθαρισμού νερού και υγρών αποβλήτων, αν και η απόδοση της σαν μια ανεξάρτητη μονάδα διεργασίας είναι ένα άλλο θέμα. Μ' αυτή την έννοια, έχει βρει σπουδαία απευθείας εφαρμογή σε δυο περιπτώσεις: α) στον καθαρισμό του νερού, για την απομάκρυνση ανεπιθύμητων σύνθετων οσμών και γεύσεων από το πόσιμο νερό και β) στην ανάλυση του νερού, για τη συγκέντρωση πιθανά επικίνδυνων μικροποσοτήτων οργανικών ενώσεων (όπως βενζοπυρένιο και χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες) σε εκχυλίσματα άνθρακα-χλωροφορμίου. Επίσης, κάποια απομάκρυνση ουσιών, που προσδίνουν χρώμα κι άλλων ρύπων, από το νερό κατά τη διάρκεια της κροκίδωσης μπορεί να είναι αποτέλεσμα της προσρόφησης. Πραγματικά, μερικές διεργασίες χρησιμοποιούν αυτό το φαινόμενο για να μειώσουν το περιεχόμενο διοξειδίου του πυριτίου, φθορίου ή ραδιενεργών ουσιών από το νερό. Στήλες ή στρώματα κοκκώδους ενεργού άνθρακα χρησιμοποιούνται γι' αυτό το σκοπό. ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ Η απολύμανση (που οπωσδήποτε δεν αποτελεί εναλλακτική διεργασία) όπου καταστρέφονται ή διαφορετικά ανενεργοποιούνται οι παθογόνοι οργανισμοί, που προκαλούν αρρώστιες. Αυτή μπορεί να γίνει μ' ένα αριθμό διαφορετικών φυσικοχημικών μεθόδων, που περιλαμβάνει απευθείας εφαρμογή θερμικής ενέργειας, ακτινοβολία υπεριώδη, γάμα, x και μικροκυμάτων, υπερήχους και προσθήκη χημικών αντιδραστηρίων. Η τελευταία είναι η πιο συνηθισμένη επεξεργασία απολύμανσης νερών και υγρών αποβλήτων. Πιθανότατα, η απολύμανση να έχει τη μεγαλύτερη ιστορία απ' όλες τις διεργασίες για τον έλεγχο της ποιότητας νερού. Οι παθογόνοι οργανισμοί καταστρέφονται ή απομακρύνονται σε σημαντικό βαθμό κατά τη διάρκεια των διεργασιών καθαρισμού, όπως κροκίδωση, κατακάθιση, διήθηση και προσρόφηση. 19
Α.9 ΔΙΑΘΕΣΗ ΛΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΓΕΝΙΚΑ Τα λύματα και τα απόβλητα μπορούν σύννομα να διατεθούν στο υπέδαφος το έδαφος σε ρέματα, σε λίμνες ή θάλασσα μετά από σχετική άδεια που χορηγούν οι αρμόδιες αρχές. Η διάθεση υγρών αποβλήτων (ανεξάρτητα από το βαθμό καθαρισμού) στη θάλασσα γενικά δεν επιτρέπεται, εκτός της εξαιρετικής περίπτωσης κατά την οποία τεχνικά είναι αδύνατον αυτή να γίνει στο έδαφος επιφανειακά ή υπεδάφια. Ο πιο παλιός τρόπος απαλλαγής από τα αστικά λύματα, εκτός από την ελεύθερη απόρριψη τους στο δρόμο, είναι η υπεδάφια διάθεση τους σε απορροφητικούς βόθρους. Ακολουθεί η διάθεση σε ρέματα, λίμνες ή τη θάλασσα, κατευθείαν από το δίκτυο υπονόμων. Για τα βιομηχανικά απόβλητα ο πιο συνηθισμένος τρόπος διάθεσης είναι η αποχέτευση στη θάλασσα, σε ρέματα, σε λίμνες, ποτάμια και επιφανειακά, στο έδαφος. 20
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΛΙΒΑΔΙΟΥ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Το παρόν έργο είναι μείζονος σημασίας για το Δήμο Λιβαδίου. Το έργο αφορά την κατασκευή του έργου <<Βιολογικός Καθαρισμός στο Δ. Δ Λιβαδίου>>, έτσι ώστε η Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) να έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες του οικισμού. Συνοπτικά, στην ΕΕΛ θα περιλαμβάνονται τα παρακάτω επιμέρους τμήματα: Φρεάτιο εισόδου- Χονδροεσχάρωση Μονάδα λεπτοεσχάρωσης Δεξαμενή εξισορρόπησης Αμμοσυλλέκτης Λιποσυλλέκτης Δεξαμενή καθίζησης Imhoff Βιοαντιδραστήρες Δεξαμενή δευτεροβάθμιας καθίζησης Χημική κατακρήμνιση φωσφόρου Μονάδα Διήθησης Μονάδα απολύμανσης Διάθεση επεξεργασμένων Μονάδα επεξεργασίας ιλύος Παρακαμπτήριες διατάξεις Οικίσκος ελέγχου Έργα υποδομής Χρονοδιάγραμμα κατασκευής έργου Το έτος 2002 ξεκινά η διαδικασία προέγκρισης χωροθέτησης της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων. 2003 Εγκρίνεται η Προμελέτη του έργου Βιολογικός Καθαρισμός Δήμου Λιβαδίου 2004 Εγκρίνεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του έργου 2005 Παραχωρείται από το Ελληνικό Δημόσιο η Δημοτική έκταση, όπου θα κατασκευασθεί το έργο 2006 Διενεργείται η δημοπράτηση του έργου 21