ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2014-2019 Έγγραφο συνόδου 4.3.2015 B8-0227/2015 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία δήλωσης της Επιτροπής σύµφωνα µε το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισµού σχετικά µε την καταπολέµηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο ιαδίκτυο (2015/2564(RSP)) Martina Anderson, Kateřina Konečná, Malin Björk, Lynn Boylan, Matt Carthy, Liadh Ní Riada, ηµήτριος Παπαδηµούλης, Κώστας Χρυσόγονος, Σοφία Σακοράφα, Marisa Matias εξ ονόµατος της Οµάδας GUE/NGL RE\1052755.doc PE552.202v01-00 Eνωµένη στην πολυµορφία
B8-0227/2015 Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε την καταπολέµηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο ιαδίκτυο (2015/2564(RSP)) Tο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη τη Σύµβαση των Ηνωµένων Εθνών για τα δικαιώµατα του παιδιού, της 20ής Nοεµβρίου 1989, και τα πρωτόκολλα αυτής, έχοντας υπόψη το άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχοντας υπόψη το άρθρο 24 του Χάρτη των Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχοντας υπόψη τη Σύµβαση του Συµβουλίου της Ευρώπης για το έγκληµα στον κυβερνοχώρο, της 23ης Nοεµβρίου 2001, έχοντας υπόψη τη Σύµβαση του Συµβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκµετάλλευσης και κακοποίησης, της 25ης Οκτωβρίου 2007, έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραµµές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωµάτων του παιδιού, έχοντας υπόψη την οδηγία 2011/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 13ης εκεµβρίου 2011, σχετικά µε την καταπολέµηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκµετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και την αντικατάσταση της απόφασης-πλαίσιο 2004/68/ ΕΥ του Συµβουλίου, έχοντας υπόψη το Γενικό Σχόλιο αριθ. 14 (2013) της Επιτροπής των Ηνωµένων Εθνών για τα ικαιώµατα του Παιδιού σχετικά µε το δικαίωµα του παιδιού να είναι το υπέρτατο συµφέρον του πρωταρχικό µέληµα, έχοντας υπόψη το θεµατολόγιο της ΕΕ για τα ικαιώµατα του Παιδιού, που εγκρίθηκε τον Φεβρουάριο του 2011, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής µε τίτλο «Μια ξεχωριστή θέση για τα παιδιά στην εξωτερική δράση της ΕΕ» (COM(2008)0055), έχοντας υπόψη τις κατευθυντήριες γραµµές της ΕΕ για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωµάτων του παιδιού, έχοντας υπόψη τη στρατηγική της ΕΕ για την εξάλειψη της εµπορίας ανθρώπων (2012 2016), ιδίως τις διατάξεις για τη χρηµατοδότηση της ανάπτυξης κατευθυντηρίων γραµµών για τα συστήµατα προστασίας των παιδιών και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών PE552.202v01-00 2/6 RE\1052755.doc
έχοντας υπόψη τη συζήτησή του στην ολοµέλεια της 12ης Φεβρουαρίου 2015 σχετικά µε την καταπολέµηση της σεξουαλικής κακοποίησης των παιδιών στο ιαδίκτυο, έχοντας υπόψη το άρθρο 123 παράγραφος 2 του Κανονισµού του, A. λαµβάνοντας υπόψη ότι η σεξουαλική κακοποίηση και η σεξουαλική εκµετάλλευση παιδιών, συµπεριλαµβανόµενης της παιδικής πορνογραφίας, συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις των θεµελιωδών δικαιωµάτων και δη του δικαιώµατος των παιδιών στην προστασία και τη φροντίδα που έχουν ανάγκη ώστε να προασπίζονται τα δικαιώµατά τους, όπως ορίζει η Σύµβαση του 1989 των Ηνωµένων Εθνών για τα δικαιώµατα του παιδιού (UNCRC) και ο Χάρτης των Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης B. λαµβάνοντας υπόψη ότι σοβαρά ποινικά αδικήµατα όπως η σεξουαλική εκµετάλλευση παιδιών και η παιδική πορνογραφία απαιτούν µια ολοκληρωµένη προσέγγιση που θα καλύπτει την προστασία και την φροντίδα των παιδιών που έπεσαν θύµατα, την πρόληψη, την δίωξη των δραστών, ενώ το κράτος οφείλει να εφαρµόσει πλήρως την UNCRC, µε ιδιαίτερη έµφαση στις γενικές αρχές, στο άρθρο 2 σχετικά µε την απαγόρευση των διακρίσεων, στο άρθρο 6 σχετικά µε το δικαίωµα στη ζωή, στην επιβίωση και στην ανάπτυξη και στο άρθρο 12 σχετικά µε το δικαίωµα του παιδιού στο να εκφράζει τη γνώµη του και να λαµβάνεται αυτή υπόψη Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στο άρθρο 3 της UNCRC, το οποίο ορίζει ότι το υπέρτατο συµφέρον του παιδιού πρέπει να αποτελεί την κύρια προτεραιότητα οποτεδήποτε λαµβάνονται µέτρα για την πάταξη των αδικηµάτων αυτών και για την αντιµετώπιση των επιπτώσεών τους, σε απόλυτη συµµόρφωση µε τον Χάρτη των Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. λαµβάνοντας υπόψη ότι τα παιδιά έχουν το δικαίωµα, σύµφωνα µε το άρθρο 13 της UNCRC και µε την επιφύλαξη κάθε νόµιµου και αναγκαίου περιορισµού, να εκφράζονται ελεύθερα και άρα, µεταξύ άλλων, να αναζητούν, να µαθαίνουν και να µεταδίδουν πληροφορίες λαµβάνοντας επιπλέον υπόψη το δικαίωµα του παιδιού, βάσει του άρθρου 17 της UNCRC, να έχει πρόσβαση σε πληροροφορίες και γνώσεις προερχόµενες από διάφορες εθνικές και διεθνείς πηγές, συµπεριλαµβανοµένων των µέσων ενηµέρωσης αλλά µε την επιφύλαξη της ενθαρρυνόµενης από το κράτος διαµόρφωσης των κατάλληλων κατευθυντηρίων γραµµών για την προστασία του παιδιού από πληροφορίες και ιδέες επιβλαβείς για την ευηµερία του E. λαµβάνοντας υπόψη ότι στο Γενικό Σχόλιο αριθ. 13 της Επιτροπής των Ηνωµένων Εθνών για τα ικαιώµατα του Παιδιού σχετικά µε το δικαίωµα του παιδιού να είναι απαλλαγµένο από κάθε µορφή βίας επισηµαίνεται ότι το δικαίωµα του παιδιού να ζητείται και να ακούγεται µε προσοχή η γνώµη του πρέπει να διαφυλάσσεται συστηµατικά σε όλες τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, καθώς και ότι η ενδυνάµωση της αυτοπεποίθησης και η συµµετοχή του παιδιού πρέπει να αποτελούν το επίκεντρο όλων των µεθοδολογιών και προγραµµάτων παιδικής µέριµνας και προστασίας 1 ΣΤ. λαµβάνοντας υπόψη ότι στο Γενικό Σχόλιο αριθ. 16 της Επιτροπής των Ηνωµένων 1 Παράγραφος 3(ε). RE\1052755.doc 3/6 PE552.202v01-00
Εθνών για τα ικαιώµατα του Παιδιού, σχετικά µε τις κρατικές υποχρεώσεις όσον αφορά τον αντίκτυπο των επιχειρήσεων στα δικαιώµατα του παιδιού 1, επισηµαίνονται επίσης οι κίνδυνοι που δηµιουργεί το ιαδίκτυο και αποσαφηνίζονται οι ευθύνες του επιχειρηµατικού κόσµου ως προς την παροχή πληροφόρησης σε παιδιά και νέους ούτως ώστε να µπορούν να διαχειριστούν αποτελεσµατικά τους κινδύνους και να γνωρίζουν που µπορούν να απευθυνθούν για βοήθεια, ενώ συνιστάται επίσης στον επιχειρηµατικό κόσµο να συντονίσει τις προσπάθειές του µε εκείνες του τοµέα της τεχνολογίας της πληροφορίας και των επικοινωνιών προκειµένου να διαµορφωθούν και να τεθούν σε εφαρµογή επαρκή µέτρα προστασίας των παιδιών από βίαιο ή ακατάλληλο περιεχόµενο στο ιαδίκτυο Ζ. λαµβάνοντας υπόψη ότι η άγρα παιδιών για σεξουαλικούς σκοπούς και σεξουαλική εκµετάλλευση αποτελεί στο πλαίσιο του ιαδικτύου απειλή µε ειδικά χαρακτηριστικά, δεδοµένου ότι αυτό παρέχει µία άνευ προηγουµένου ανωνυµία στους χρήστες αφού καθιστά δυνατή την απόκρυψη της πραγµατικής ταυτότητας και των προσωπικών χαρακτηριστικών τους, όπως, για παράδειγµα, το στοιχείο της ηλικίας τους H. λαµβάνοντας υπόψη ότι το ιαδίκτυο εκθέτει τα παιδιά σε κινδύνους µέσω φαινοµένων όπως η παιδική πορνογραφία, η ανταλλαγή υλικού σχετικά µε βία, το έγκληµα στον κυβερνοχώρο, οι απειλές, ο εκφοβισµός, η αθέµιτη προσέγγιση παιδιών, η πρόσβαση των παιδιών σε αγαθά και υπηρεσίες που βάσει του νόµου υπόκεινται σε περιορισµούς ή είναι ακατάλληλα για την ηλικία τους ή η απόκτηση των αγαθών και υπηρεσιών αυτών από παιδιά, η έκθεση σε ακατάλληλες για ανήλικους, επιθετικές ή παραπλανητικές διαφηµίσεις, η εξαπάτηση, η κλοπή ταυτότητας, η απάτη και παρόµοιοι κίνδυνοι οικονοµικής φύσης που ενδέχεται να οδηγήσουν σε τραυµατικές εµπειρίες Θ. λαµβάνοντας υπόψη ότι, λόγω του διεθνικού χαρακτήρα τους, η εκµετάλλευση παιδιών και συγκεκριµένα η σεξουαλική εκµετάλλευση παιδιών στο διαδίκτυο συµπεριλαµβανοµένων της διάδοσης υλικού σεξουαλικής εκµετάλλευσης παιδιών στο διαδίκτυο και της άγρας παιδιών στον κυβερνοχώρο εξακολουθεί να αποτελεί µείζονα λόγο ανησυχίας για τις αρχές επιβολής του νόµου, ενώ τα αδικήµατα κυµαίνονται από τον σεξουαλικό εκβιασµό και τη σεξουαλική αποπλάνηση µέχρι τη δηµιουργία και τη ζωντανή µετάδοση υλικού κακοποίησης παιδιών και θέτουν ιδιαίτερα δύσκολα προβλήµατα στους ερευνητές λόγω των τεχνολογικών καινοτοµιών που επιτρέπουν στους δράστες ευκολότερη και ταχύτερη πρόσβαση σε τέτοιο υλικό, συµπεριλαµβανοµένων των κυνηγών παιδιών στο διαδίκτυο, Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι τα µέτρα που λαµβάνουν τα κράτη µέλη κατά του παράνοµου διαδικτυακού περιεχοµένου δεν είναι πάντοτε αποτελεσµατικά, δεν στηρίζονται σε επαρκείς πόρους και δεν εφαρµόζονται πλήρως, ενώ προϋποθέτουν αναπόφευκτα διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τα µέτρα πρόληψης επιβλαβούς περιεχοµένου λαµβάνοντας επίσης υπόψη την έλλειψη στα κράτη µέλη επαρκών πόρων για τη δηµιουργία εκπαιδευτικών προγραµµάτων που απευθύνονται σε παιδιά και γονείς και αποσκοπούν στην ασφάλεια των παιδιών στο ιαδίκτυο ΙΑ. λαµβάνοντας υπόψη ότι το ζήτηµα της προστασίας των ανηλίκων στον ψηφιακό κόσµο 1 7 Φεβρουαρίου 2013 PE552.202v01-00 4/6 RE\1052755.doc
πρέπει να αντιµετωπιστεί σε ρυθµιστικό επίπεδο µε µέτρα µεγαλύτερης αποτελεσµατικότητας, όπως η παροχή πρόσθετων πόρων, η ανάθεση στους αρµόδιους φορείς των κρατών µελών του συντονισµού των δράσεων για την προφύλαξη των παιδιών από τους κινδύνους του ιαδικτύου και η αύξηση των πόρων που διατίθενται για την διερεύνηση και τη δίωξη αδικηµάτων 1. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εφαρµόσουν το παρόν ψήφισµα, να εφαρµόσουν πλήρως το άρθρο 12 της UNCRC και να διαβουλευτούν απευθείας µε παιδιά και νέους και να λάβουν υπόψη τις γνώµες τους 2. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να ενισχύσουν τη συνεργασία µεταξύ των αρχών επιβολής του νόµου, εντός των εθνικών συνόρων αλλά και µεταξύ κρατών µελών, µε στόχο την αποτελεσµατικότερη διερεύνηση και εξάρθρωση των δικτύων σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, ενώ ταυτόχρονα θα δίνεται προτεραιότητα στα δικαιώµατα και την ασφάλεια των ενεχόµενων παιδιών επισηµαίνει ότι υπέρτατη προτεραιότητα σε όλες αυτές τις δραστηριότητες πρέπει να είναι τα συµφέροντα του παιδιού 3. επισηµαίνει την ανάγκη µιας ολοκληρωµένης προσέγγισης, τόσο στο εσωτερικό των κρατών µελών όσο και µεταξύ τους, προκειµένου να προστατευτούν τα δικαιώµατα και τα συµφέροντα των παιδιών στον µέγιστο δυνατό βαθµό και να εξασφαλιστούν αποτελεσµατικές δικλείδες ασφαλείας, συνεκτικότητα, καταπολέµηση του εγκλήµατος, ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, προστασία των καταναλωτών και προστασία των θεµελιωδών δικαιωµάτων 4. αντιλαµβάνεται ότι ο ρόλος, τα καθήκοντα και οι ευθύνες του κράτους και του ιδιωτικού τοµέα διαφέρουν σε ό,τι αφορά τις έρευνες, τις διώξεις, το δικαίωµα στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των προσωπικών δεδοµένων αντιλαµβάνεται την αναγκαιότητα της δέουσας νοµικής και δικαστικής εποπτείας και του προσδιορισµού του τι είναι νόµιµο και τι αναγκαίο στο πλαίσιο των συµφερόντων των παιδιών και προκειµένου για την προστασία τους από σεξουαλική κακοποίηση στο ιαδίκτυο και ζητεί από τις υπηρεσίες επιβολής του νόµου, άλλους κρατικούς αρµόδιους φορείς, τις δικαστικές αρχές και, εφόσον κρίνεται σκόπιµο, αναγκαίο και σύννοµο, από τον κλάδο των ΤΠΕ, τους παρόχους υπηρεσιών διαδικτύου, τον τραπεζικό τοµέα και από µη κυβερνητικές οργανώσεις, συµπεριλαµβανοµένων των οργανώσεων υποστήριξης των νέων και των παιδιών, να εδραιώσουν αποδοτική σχέση εργασίας και ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ τους προκειµένου να διασφαλίζονται τα δικαιώµατα και η προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο και να θεωρούνται τα παιδιά ευάλωτα άτοµα βάσει του νόµου καλεί την Επιτροπή να αναλάβει την πρωτοβουλία να ζητήσει από όλα τα κράτη µέλη να λάβουν µέτρα για την αντιµετώπιση όλων των µορφών άγρας παιδιών και εκφοβισµού στον κυβερνοχώρο 5. επισηµαίνει ότι οποιαδήποτε µέτρα περιορισµού των θεµελιωδών δικαιωµάτων στο ιαδίκτυο οφείλουν να είναι αναγκαία και αναλογικά, να συνάδουν µε την νοµοθεσία των κρατών µελών και της Ένωσης και να συµµορφώνονται µε τις διατάξεις της UNCRC για τα δικαιώµατα των παιδιών υπενθυµίζει ότι οποιοδήποτε παράνοµο επιγραµµικό περιεχόµενο πρέπει να απαλείφεται πάραυτα βάσει των ενδεδειγµένων νόµιµων διαδικασιών υπενθυµίζει περαιτέρω ότι οποιαδήποτε απάλειψη παράνοµου επιγραµµικού περιεχοµένου µε την συνδροµή του κλάδου ΤΠΕ µπορεί να λάβει χώρα RE\1052755.doc 5/6 PE552.202v01-00
µόνο κατόπιν δικαστικής άδειας επισηµαίνει πόσο σηµαντική είναι η προσήλωση στις δέουσες νοµικές διαδικασίες και στην αρχή του διαχωρισµού των εξουσιών 6. ενθαρρύνει τα κράτη µέλη να δηµιουργήσουν εθνικά σηµεία επαφής στα οποία θα αναφέρονται εγκληµατικά και επιβλαβή περιεχόµενα και πράξεις και να διαθέσουν τους κατάλληλους προς τον σκοπό αυτό πόρους 7. υπενθυµίζει ότι τα κράτη µέλη οφείλουν να λάβουν τα αναγκαία µέτρα προκειµένου να διασφαλίσουν ότι πρόσωπα που φοβούνται ότι µπορεί να διαπράξουν οποιοδήποτε από τα αδικήµατα που σχετίζονται µε την σεξουαλική κακοποίηση και την σεξουαλική εκµετάλλευση θα έχουν πρόσβαση, κατά περίπτωση, σε αποτελεσµατικά προγράµµατα ή µέτρα παρέµβασης που έχουν σχεδιαστεί µε στόχο την αξιολόγηση και την πρόληψη του κινδύνου διάπραξης τέτοιων αδικηµάτων 8. καλεί την Επιτροπή να προβεί σε περαιτέρω αξιολογήσεις των επιχειρηµατικών µοντέλων εµπορικής διανοµής στις κρυµµένες υπηρεσίες, συµπεριλαµβανοµένης της παρακολούθησης των εµπορικών αγορών του Βαθέος και του Σκοτεινού ιαδικτύου, προκειµένου να προσδιοριστεί κατά πόσον η διάδοση της σεξουαλικής εκµετάλλευσης παιδιών στο ιαδίκτυο για εµπορικούς σκοπούς αποτελεί ενδεχοµένως συνέπεια της συνεχιζόµενης µετάβασης από το σύνηθες σύστηµα πληρωµών σε µια νέα και ως επί το πλείστον ανεξέλεγκτη ψηφιακή οικονοµία 9. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εντείνουν τη συνεργασία τους µε τους εκπροσώπους των εναλλακτικών συστηµάτων πληρωµών, µε σκοπό τον εντοπισµό µέσων αποτελεσµατικότερης συνεργασίας µε τις αρχές επιβολής του νόµου, συµπεριλαµβανοµένης της κοινής κατάρτισης για τον καλύτερο εντοπισµό των διαδικασιών πληρωµής που σχετίζονται µε την εµπορική διανοµή υλικού κακοποίησης παιδιών 10. καλεί την Επιτροπή να επισπεύσει την δηµοσίευση της αξιολόγησής σχετικά µε το κατά πόσον τα κράτη µέλη έλαβαν τα αναγκαία µέτρα για να συµµορφωθούν µε την οδηγία 2011/92/ΕΕ και να υποβάλει την έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο µέχρι τον Ιούνιο του 2015 11. αναθέτει στην Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, ικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να αξιολογήσει και να παρακολουθήσει περαιτέρω τις πρόσφατες εξελίξεις και να διενεργήσει ενδελεχή ανάλυση του σηµερινού πλαισίου πολιτικής για την καταπολέµηση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο ιαδίκτυο, υπό µορφή έκθεσης εφαρµογής σχετικά µε την οδηγία 2011/92/ΕΕ και να υποβάλει έκθεση στην ολοµέλεια εντός ενός έτους. PE552.202v01-00 6/6 RE\1052755.doc