ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Όλα τα Προγράμματα παρέχονται δωρεάν Αιτήσεις δεκτές έως Παρασκευή 19 Οκτωβρίου 2012 Έναρξη Προγραμμάτων Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012 ΟΛΑ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΕ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΩΝ Ε & ΣΤ ΤΑΞΕΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕ ΧΑΡΤΙ ΚΑΙ ΚΑΛΑΜΑΡΙ Ομάδα: 40-60 μαθητές, διάρκεια 90 Εισηγητής: Αθανάσιος Μαρκόπουλος, Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών Ο Καθηγητής Βυζαντινής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Αθανάσιος Μαρκόπουλος, μέσα από το βραβευμένο του βιβλίο μιλάει με τους μαθητές για το «Βυζαντινό Σχολείο». ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ 1912 1991 Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Ομάδα: 40-60 μαθητές, διάρκεια 90 Εισηγήτρια: Τζίνα Καλογήρου, Αν. Καθηγήτρια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και της Διδακτικής της, Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Αθηνών «Στην ποίηση αυτή,λοιπόν,από σιγά σιγά,και χωρίς να το καταλάβω, έδωσα την ψυχή μου. Και χωρίς να είμαι βέβαιος ότι είμαι ποιητής,ξέρω τώρα ότι δεν είμαι τίποτε άλλο» Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα στοχεύει στη γνωριμία των μαθητών με το έργο του κορυφαίου νεοέλληνα ποιητή. Μέσα από την ανάγνωση-ανάλυση επιλεγμένων ποιημάτων και την προβολή κατάλληλα σχεδιασμένου οπτικοακουστικού υλικού, παρουσιάζονται οι βασικοί άξονες, οι έννοιεςκλειδιά και τα κυρίαρχα πρόσωπα /σύμβολα της ποιητικής μυθολογίας του Νικηφόρου Βρεττάκου: η Αγάπη και η Ειρήνη, η Μητέρα, η Παναγία, ο Ταΰγετος, το Παιδί, ο Άνθρωπος ως θύμα των πολέμων, ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ (ο κατασκευαστής της ατομικής βόμβας), κ.ά. Οι μαθητές καλούνται να γνωρίσουν βιωματικά τον ποιητή του εμβληματικού στίχου «αγαπώ άρα υπάρχω» και να εξοικειωθούν με τη δημιουργική ανάγνωση-ερμηνευτική προσέγγιση των ποιημάτων του. Προβολή υλικού Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ Εργαστήριο: Πάνω σε τι και με τι; Ομάδα: 40 μαθητών, διάρκεια 90 Εισηγήτρια: Θεοδοσία Ράπτου, Εκπαιδευτικός, Μουσειοπαιδαγωγός Με τη βοήθεια δραστηριοτήτων που οργανώνονται γύρω από επιλεγμένα υλικά, αντικείμενα και ιστορίες, οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τα υλικά και τα σύνεργα της γραφής σε διαφορετικές εποχές και προσεγγίζουν το θέμα της γραφής από μια ασυνήθιστη για το σχολείο οπτική, που τους δημιουργεί κίνητρα για την εκμάθηση και χρήση της γραφής και εμπνέει δικές τους δημιουργίες - εικαστικές, σωματικές, γραπτές. 1

Οι δραστηριότητες προσαρμόζονται στα ενδιαφέροντα των μαθητών, εμπλουτίζονται και συσχετίζονται με το αναλυτικό πρόγραμμα της ιστορίας, της γεωγραφίας, της μελέτης του περιβάλλοντος, της αισθητικής αγωγής και άλλων μαθημάτων. Παράλληλα, και με την αξιοποίηση του χρόνου της ευέλικτης ζώνης, μπορούν να δώσουν υπόσταση σε σχέδια εργασίας με θέμα τη γραφή, στοχεύοντας στη γνώση και την ευχαρίστηση των εμπλεκομένων μαθητών. ΠΑΡΑΜΥΘΟΜΗΧΑΝΗ Ομάδα: 40-50 μαθητές, διάρκεια 120 Εισηγητές: Φίλιππος Μανδηλαράς, Συγγραφέας, Πέτρος Μπουλούμπασης, Εικονογράφος Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές παρακινούνται σε διάστημα δύο ωρών (συμπεριλαμβάνεται ένα διάλειμμα 10 λεπτών) να συγγράψουν ομαδικά μια ιστορία παραμύθι ακολουθώντας τα αφηγηματικά πρότυπα του Προπ (ήρωας, περιβάλλον, αντίπαλος, πλοκή, λύση). Εκτός από τον συγγραφέα - εμψυχωτή, απαραίτητη κρίνεται κι η συμμετοχή ενός εικονογράφου, ο οποίος εικονογραφεί τα λόγια των παιδιών δίνοντας λύσεις στα αφηγηματικά προβλήματα που προκύπτουν κι αποκαλύπτοντας σ ένα βαθμό τις ερμηνείες που επιδέχονται τα λόγια τους. Μετά το τέλος της δραστηριότητας η κάθε ομάδα: θα λάβει στο σχολείο της το δικό της εικονογραφημένο παραμύθι σελιδοποιημένο, μαζί με τις ασπρόμαυρες ζωγραφιές του εικονογράφου (πρόχειρη έκδοση σε Α4 από εκτυπωτή). Ο συγγραφέας θα γράφει/σβήνει τις ιδέες των μαθητών και θα σχηματίζει σιγά σιγά το παραμύθι. Ταυτόχρονα, ο εικονογράφος θα σκιτσάρει σε μεγάλες κόλες χαρτί μέχρι τα παιδιά να καταλήξουν στο αποτέλεσμα που επιθυμούν. ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ Ας μάθουμε να ορίζουμε τις λέξεις Ομάδα: 40 60 μαθητές, διάρκεια 90 Εισηγητής: Φίλιππος Μανδηλαράς, Συγγραφέας Οι μαθητές χωρίζονται σε δύο ομάδες και συμμετέχουν στη δημιουργία ενός σταυρόλεξου με σκοπό να μάθουν να ορίζουν με ακρίβεια τις λέξεις, αλλά και την επίλυση του σταυρόλεξου της αντίπαλης ομάδας, με σκοπό να αντιληφθούν τα πιο συνηθισμένα λάθη στους ορισμούς και τις σημασιολογικές παρεξηγήσεις που δημιουργούνται. Σημαντική κρίνεται η χρήση ενός λεξικού την ώρα της επίλυσης του σταυρόλεξου της αντίπαλης ομάδας, ώστε να συγκριθεί ο ορισμός της ζητούμενης λέξης με αυτόν που έχει δοθεί. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΥΝΑΝΤΟΥΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Ομάδα: 40-60 μαθητές, διάρκεια 60-90 Ελένη Δικαίου, Βαγγέλης Ηλιόπουλο, Μάνος Κοντολέων Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να συναντηθούν με τους αγαπημένους τους συγγραφείς, να μιλήσουν μαζί τους πάνω σε συγκεκριμένα έργα τους, που οι ίδιοι έχουν επιλέξει και μελετήσει. Μια καλή παρέα με φίλους τη φαντασία και το χιούμορ. Προτεινόμενοι Συγγραφείς και βιβλία: Ελένη Δικαίου Τα φαντασματάκια της γυάλινης αυλής, Τα κοριτσάκια με τα ναυτικά, Η κοιλάδα με τις πεταλούδες 2

Βαγγέλης Ηλιόπουλος Παίξε το ανάποδα, Καφέ αηδιαστικό μπαλάκι Μάνος Κοντολέων Ο αδελφός της Ασπασίας, Μεγάλο βραβείο μικροί μπελάδες, Τα φαντάσματα της σοφίτας, Πολύτιμα δώρα, Γάντι σε ξύλινο χέρι, Δομήνικος ΤΑ ΦΙΛΑΡΑΚΙΑ Ομάδα: 30 μαθητών, διάρκεια 120 Υπεύθυνη Προγράμματος: Κατερίνα Λασκαρίδου, Ψυχολόγος, Ειδική παιδαγωγός Εισαγωγή μαθητών στο ψυχο-παιδαγωγικό πρόγραμμα συναισθηματικής ανθεκτικότητας, το οποίο βασίζεται στη θεωρία της Γνωσιακής-Συμπεριφοριστικής Θεραπείας (ΓΣΘ). Το πρόγραμμα αυτό είναι το μόνο εγκεκριμένο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την πρωτογενή πρόληψη άγχους και κατάθλιψης στα παιδιά με ερευνητικά δεδομένα να στηρίζουν την εγκυρότητα του από πολλές χώρες. Μέσω της εφαρμογής του συγκεκριμένου προγράμματος επιδιώκεται η ενίσχυση της συναισθηματικής ανθεκτικότητας, η οποία επιτυγχάνεται, αφενός με τη μείωση των επιπέδων άγχους των παιδιών και αφετέρου με την προαγωγή της αυτο-εκτίμησης τους. Τέλος, η συναισθηματική ανθεκτικότητα στοχεύει στην αντιμετώπιση εκείνων των χαρακτηριστικών και συμπτωμάτων που την αναχαιτίζουν, αλλά και στην ενίσχυση εκείνων των χαρακτηριστικών που την ενδυναμώνουν Θεματικές ενότητες Εισαγωγή στον όρο «συναισθηματική ανθεκτικότητα». Άγχος και αυτοεκτίμηση. Γνωριμία με τα συναισθήματα, διάκριση των διαφορετικών συναισθημάτων και τρόποι εκδήλωσής τους. Κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στα συναισθήματα, τη σκέψη και τη συμπεριφορά. Γνωριμία με τον τρόπο που βιώνουμε τα συναισθήματα σημάδια που στέλνει το σώμα και ασκήσεις χαλάρωσης. Γνωριμία με τις σκέψεις (βοηθητικές ή μη). Αντικατάσταση αρνητικών σκέψεων και εκπαίδευση των παιδιών στην εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης των αγχογόνων καταστάσεων. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει Power Point Βίντεο Παιχνίδια ρόλων Φυλλάδια εργασίας ΧΑΜΕΝΟΙ ΣΤΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ (ΣΤ τα ξη) Ομάδα: 40 60 μαθητές, διάρκεια 90 Εισηγητής: Δικαίος Χατζηπλής, Παιδαγωγός, Γραφίστας Σκοπός του προγράμματος είναι η προσέγγιση, γνωριμία και αξιολόγηση μεθόδων επικοινωνίας που εφαρμόζονται στην εποχή μας (εποχή της εικόνας) ώστε οι μαθητές να αποκτήσουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν τα πολλαπλά και μπερδεμένα μηνύματα που λαμβάνει ο σύγχρονος άνθρωπος και στην πορεία να τα αξιολογούν. 3

Δομή Προγράμματος Παιχνίδια ομαδοποίησης Χωρισμός ομάδων Παιχνίδια επικοινωνίας Ορισμός και τρόποι επικοινωνίας μέσω της μαιευτικής μεθόδου Οπτική επικοινωνία Προβολή εικόνων, παράθεση πληροφοριών με βιωματικές παρεμβάσεις Εποχή της εικόνας Πόλη (εικόνες και μηνύματα πόλης) Παγκοσμιοποιημένα σύμβολα επικοινωνίας Βωβός Κινηματογράφος, Video, Εικόνες Τηλεόρασης κ. ά. Διαφήμιση Παιχνίδια επικοινωνίας Παιχνίδια με λέξεις Ελληνικές που έχουν δανειστεί ξένες γλώσσες Η ίδια εικόνα διαφορετικές λεζάντες Παιχνίδια με σύμβολα Δημιουργήστε το δικό σας μήνυμα Γλώσσα του Σώματος, παντομίμα Σχεδιασμός λογοτύπου Σχεδιασμός με τυπογραφικά στοιχεία Η ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ομάδα: 50 μαθητών, διάρκεια 90 Εισηγητής: Παύλος Σουφλής, Μουσικός Έχοντας πάντα σαν κύριο θέμα την εξέλιξη της μουσικής θα παρουσιάζονται συνοπτικά οι κύριοι σταθμοί της από την προϊστορία ώς τις μέρες μας. Μέσα από πλούσιο ηχογραφημένο μουσικό υλικό, αποσπάσματα ταινιών, ντοκιμαντέρ, φωτογραφίες με θέμα μουσική & εικαστικά, ζωντανές παρουσιάσεις και αφηγήσεις μουσικών ιστοριών οι μαθητές θα ταξιδέψουν και θα βρεθούν σε ποικίλα μουσικά σταυροδρόμια του κόσμου. Κάθε φορά θα επιλέγεται μια σημαντική μουσική περίοδος και θα την αναλύουμε λίγο παραπάνω. Σημαντικό ρόλο θα έχει η ημερομηνία που θα γίνεται το σεμινάριο γιατί αν συμπορεύεται με λαογραφικά ήθη και έθιμα της Ελλάδας π.χ. κάλαντα, απόκριες κ. ά. τότε θα δίνουμε λίγο περισσότερο χρόνο στο δρώμενο της ημέρας. Κάθε φορά οι μαθητές θα συμμετάσχουν σε ένα ηχητικό δρώμενο με ανακυκλώσιμα υλικά, σε μια αφήγηση με θέμα μουσικές ιστορίες του δασούς. Ο ΓΥΜΝΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΤΡΑΒΕΣ ΚΡΕΜΑΣΤΡΕΣ Αριστοφάνη «Όρνιθες», «Πλούτος» Φ. Γ. Λόρκα «Τα μάγια της πεταλούδας» Ευγένιου Τριβιζά «Το όνειρο του σκιάχτρου» Ομάδα: 40 μαθητών, διάρκεια 90-120 Εισηγήτρια: Χριστίνα Μπρέμπου, Ενδυματολόγος, Σκηνογράφος Σκοπός του Προγράμματος είναι η ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της φαντασίας των μαθητών καθώς και η εξοικείωσή τους με το θέατρο. Μέσα από το παιχνίδι οι μαθητές συμμετέχουν στη δημιουργία των σκηνικών και των κουστουμιών μιας θεατρικής παράστασης και μαθαίνουν να δημιουργούν εικόνες και κατασκευές μέσα από ακουστικά ερεθίσματα. (θεατρικό κείμενο/παραμύθι) 4

Αφήγηση ιστορίας Επιλογή σκηνής του έργου Κατασκευή σκηνικού Κατασκευή κουστουμιών Γκαρνταρόμπα θεάτρου Κατά τη διάρκεια του Προγράμματος οι μαθητές Εξοικειώνονται με την έννοια της ομαδικής δουλειάς για την ολοκλήρωση ενός κοινού στόχου, μαθαίνουν για τις εφαρμογές της ζωγραφικής, της ραπτικής, της εσωτερικής αρχιτεκτονικής μέσα στο θέατρο. Λειτουργούν με φαντασία και δημιουργικότητα Πειραματίζονται με διάφορα υλικά, φυσικά, ανακυκλώσιμα ή υλικά που θεωρούν άχρηστα. Πειραματίζονται με χρώματα και τεχνικές. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΔΑΣΗ Μπορεί το δάσος να καλύψει τις ανάγκες όλων μας; Ομάδα: 40-50 μαθητές, διάρκεια 90 Εισηγητής: Αλέξανδρος Κανδαλέπας, Περιβαλλοντολόγος Με ένα συνδυασμό ομιλίας, αφήγησης και παιχνιδιού οι μαθητές θα γνωρίσουν τα δάση και τις πολλαπλές περιβαλλοντικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές λειτουργίες τους. Το πρόγραμμα φιλοδοξεί με διαδραστικό, καινοτόμο και βιωματικό τρόπο να συνδέσει το χθες με το σήμερα, να ενώσει τον πολιτισμό και τη φύση, να διδάξει, να προβληματίσει, να ενθαρρύνει την κοινωνική προσφορά και την επίλυση προβλημάτων. Α ΕΝΟΤΗΤΑ Η σημασία των δασών Τα δάση είναι περιβαλλοντικός πόρος Τα δάση είναι πηγή πολιτισμού Τα είδη των δασών Λειτουργίες των δασών Β ΕΝΟΤΗΤΑ Παιχνίδι ρόλων ΔΙΚΑΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ(FAIR TRADE) Τι μεσολαβεί από το χωράφι στο πιάτο μας; (ΣΤ τα ξη) Ομάδα: 40 μαθητών, διάρκεια 90 Εισηγήτρια: Αγγελική Γεροντέλη, Περιβαλλοντολόγος, MSc, Επιστημονικός συνεργάτης Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας (ΜΕ.Κ.Δ.Ε.) του Ε.Μ.Π. Το πρόγραμμα έχει σκοπό, να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές γύρω από τη φιλοσοφία του δίκαιου και αλληλέγγυου εμπορίου (Fair Trade) και γενικότερα να θέσει προβληματισμούς γύρω από τα θέματα της ποσότητας και ποιότητας των τροφίμων και της διαδικασίας παραγωγής, μεταφοράς και διανομής τους. Μέσα από έναν καταιγισμό φωτογραφιών, βίντεο και δημιουργική συζήτηση, οι μαθητές κατανοούν πώς οι έννοιες της έμπρακτης αλληλεγγύης, της εμπιστοσύνης, της συμμετοχής, του σεβασμού στα ανθρώπινα δικαιώματα και το περιβάλλον δοκιμάζονται στην πράξη. Μπαίνουν οι ίδιοι στον ρόλο 5

του παραγωγού και του εμπόρου και βιώνουν τη διαδικασία της ισότιμης διαπραγμάτευσης, της συλλογικής προσπάθειας και της δίκαιης ανταμοιβής για την κοπιαστική δουλειά τους. Πώς και γιατί αγοράζουμε ένα διατροφικό προϊόν; Ποιοί και γιατί επηρεάζουν τη διατροφή μας; Παιχνίδι ρόλων δραματοποίηση Δραστηριότητες Προβολή υλικού ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΥ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΖΩ Η βίωση του περιβάλλοντος μέσα από μια καλλιτεχνική προσέγγιση Ομάδα: 40-50 μαθητές, διάρκεια 90 Εισηγήτρια: Ίριδα Τσεβρένη, Περιβαλλοντολόγος, Δρ. Ε.Μ.Π Σκοπός του Προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών για το περιβάλλον μέσα από την τέχνη. Η χρήση της τέχνης διευκολύνει την ελευθερία στην έκφραση και επικοινωνία των μαθητών και προωθεί την προσωπική ανάπτυξη, συμβάλλοντας στην απόκτηση αυτοπεποίθησης και ικανοτήτων, ενώ ενισχύει και την επαφή των μαθητών με τη φύση. Οι μαθητές θα βάλουν τις βάσεις και θα διαμορφώσουν τη σχέση τους με το περιβάλλον στο οποίο ζουν και μεγαλώνουν, θα αναπτύξουν το αισθητήριο της κριτικής καθώς και την ικανότητα αντιμετώπισης αισθητικών αλλαγών. Έρευνα δράση τέχνη Συγγραφή ιστορίας Ζωγραφική Κολάζ Δραματοποίηση Φωτογραφικές απεικονίσεις της πόλης Οι μαθητές παρεμβαίνουν παρουσιάζουν την πόλη που θα ήθελαν να ζουν ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΟΠΛΟΙΟ ΓΗ Ομάδα: 40-60 μαθητές, διάρκεια 120 Εισηγητής: Δημήτρης Κούνδουρος, Γεωλόγος, Περιβαλλοντολόγος, Εκπαιδευτικός Video Art: Παναγιώτης Κούνδουρος Από τα πολύ παλιά χρόνια ο άνθρωπος αναζητούσε απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούσαν στην ΓΗ, τον πλανήτη που κατοικεί. Για παράδειγμα: πώς δημιουργήθηκε, ή πως άραγε θα πεθάνει, ή, γιατί αυτή μόνη από τους γνωστούς πλανήτες φιλοξενεί το φαινόμενο της ζωής; Και άλλα, πιο πρακτικά, όπως : μπορούν να προβλεφθούν οι σεισμοί και οι εκρήξεις των ηφαιστείων; Για πόσα χρόνια θα επαρκεί το πετρέλαιο και τα διάφορα ορυκτά, ώστε να μπορεί η σημερινή καταναλωτική κοινωνία μας να κοιμάται ήσυχη; Σήμερα πολλοί επιστήμονες αρχίζουν να χρησιμοποιούν μια νέα προσέγγιση, γνωστή ως επιστήμη των συστημάτων της Γης, η οποία αντιμετωπίζει το σύνολο της Γης ως σύστημα αφ εαυτού, το οποίο εξελίσσεται σαν αποτέλεσμα της θετικής και αρνητικής ανάδρασης μεταξύ των συστατικών του συστημάτων (γεωλογικές δομές, υδρόσφαιρα, ατμόσφαιρα και κλίμα, βιόσφαιρα κ.λπ.). Προσεγγίζουν δηλαδή τον πλανήτη σαν ενιαίο ολοκληρωμένο σύνολο, σαν ένα διαστημόπλοιο, «Το διαστημόπλοιο ΓΗ». 6

Σκοπός του προτεινόμενου προγράμματος είναι να κατανοήσουν οι μαθητές, τη λειτουργία των συστημάτων της γης, την αλληλεπίδραση τους, αλλά και να απομυθοποιήσουν φαινόμενα όπως αυτό των σεισμών. Επίσης να κατανοήσουν, ότι οι πόροι που μας παρέχει η Γη έχουν ημερομηνία λήξης, ώστε επιβάλλεται να υιοθετήσουν συμπεριφορές αντίθετες με τον υπερκαταναλωτισμό που χαρακτηρίζει τη σημερινή εποχή. Η μαθησιακή διαδικασία που χρησιμοποιείται στο πρόγραμμα, απομακρύνεται από την παραδοσιακή προσέγγιση με τη χρήση προβολή μικρών ταινιών video art, τα οποία έχουν δημιουργηθεί ειδικά για το πρόγραμμα αυτό. Τα βίντεο αυτά προσεγγίζουν τα επιστημονικά θέματα, καθώς και τα ζητήματα προστασίας του περιβάλλοντος, με εύληπτο και συναισθηματικά διεγερτικό τρόπο, ώστε οι μαθητές να παρακολουθούν την παρουσίαση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Επίσης το πρόγραμμα περιλαμβάνει τη χρήση του διαδραστικού προγράμματος της ΝΑΣΑ, περιήγησης του ηλιακού συστήματος. ΜΟΥΣΕΙΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟ ΒΑΘΥ ΜΠΛΕ ΤΗΣ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ Ομάδα: 30 μαθητών, διάρκεια 120 Εισηγητής: Δημήτρης Κούνδουρος, Γεωλόγος, Περιβαλλοντολόγος, Εκπαιδευτικός Η Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους έχει συνδεθεί άρρηκτα με την θάλασσα. Τόσο τα φυσικά, όσο και τα πολιτισμικά της χαρακτηριστικά, έχουν διαμορφωθεί από την πολύμορφη διαχρονική επίδραση του υδάτινου περιβάλλοντος. Οι βασικές συνιστώσες μιας στρατηγικής επιβίωσης της ελληνικότητας, διαμορφώνονται σήμερα κυρίως από τη θάλασσα, είτε μέσω της ναυτιλίας, είτε μέσω του τουρισμού, είτε μέσω της προστασίας του θαλάσσιου φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση, που έχει στόχο τη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των μελλοντικών πολιτών, εμπλέκεται καθοριστικά στη στρατηγική αυτή και συνεπώς διεθνώς τοποθετείται στην πρώτη γραμμή προτεραιότητας, τόσο από τους διακρατικούς οργανισμούς, όσο και τις εκπαιδευτικές πολιτικές των κυβερνήσεων των μεγάλων κρατών. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, αποκτά ιδιαίτερη αξία η λειτουργία του Ναυτικού Μουσείου του «Ιδρύματος Αικατερίνη Λασκαρίδη» στον Πειραιά. Το Μουσείο περιλαμβάνει τη ναυτική συλλογή του Ιδρύματος (παλαιά και σπάνια βιβλία, σπάνιους χάρτες, φυσικά θαλάσσια ευρήματα, πίνακες και έργα τέχνης, τη Συλλογή Νέλσον, τη συλλογή ναυτικών οργάνων, κοκάλινα ομοιώματα ιστιοφόρων του 18 ου και 19 ου αιώνα, scrimshaws, φαρικά αντικείμενα κ.λπ.). Η δυνατότητα να αξιοποιηθεί το υλικό των συλλογών σε ένα μουσειοπαιδαγωγικό πρόγραμμα, διαμορφώνει νέες σοβαρές δυνατότητες για βιωματική προσέγγιση των μαθητών με την θάλασσα, και συνεπώς μας δίδει τη δυνατότητα για μια ιδιαίτερα αποτελεσματική παιδαγωγική διαδικασία. Ένα πρόγραμμα με επίκεντρο τις συλλογές του Μουσείου θα έχει σαν αποτέλεσμα, τα εκθέματα να μην αποτελούν μόνο αντικείμενο ολιγόλεπτης παρατήρησης των επισκεπτών, αλλά ουσιαστικής εμβάθυνσης, φαντασιακής αναβίωσης και αναπόλησης της ιστορικής συγκυρίας κατασκευής του εκθέματος, καθώς και αποθησαύρισης γνώσεων. Το σχέδιο που παρουσιάζεται, είναι βασισμένο στο ήδη υλοποιούμενο παιδαγωγικό περιβαλλοντικό πρόγραμμα, εμπλουτισμένο με βιωματικές δραστηριότητες που έχουν σχεδιαστεί με αφετηρία τα εκθέματα του Μουσείου. Έχει στόχο την αλλαγή της «συμπεριφοράς», προκειμένου να επιτευχθεί ουσιαστική μεταβολή στο μοντέλο του «αξιακού υποβάθρου» των μαθητών, που αναφέρεται στην 7

προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος. Προσεγγίζει ολιστικά τις έννοιες των αιτίων και των αποτελεσμάτων του πολιτισμικού περιβαλλοντικού οικονομικού συμπλέγματος που καθορίζει διαχρονικά τη σχέση του ανθρώπου με τη θάλασσα, επιδιώκοντας την κατανόησή του μέσα από μια εποικοδομητική, παιδαγωγική διαδικασία. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ Προβολή παρουσίασης διαφανειών και χρήση βίντεο Προτάσεις (και διάθεση σχετικού υλικού) για δραστηριότητες, μέσα από φύλλα εργασίας, χάρτες, φύλλα δεδομένων κ.λπ. Συζήτηση για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το θαλάσσιο περιβάλλον, για τη σχέση Ελλάδας και ναυτιλίας, για τη ζωή των ναυτικών, για τη σχέση οικονομίας και θάλασσας κ.λπ. Αξιολόγηση του προγράμματος ΔΟΜΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Εισαγωγική παρουσίαση με προβολή διαφανειών για την θεωρητική προσέγγιση του θέματος. Συγκέντρωση των μαθητών, συζήτηση και δημιουργία δυο ομάδων. Ξενάγηση των μαθητών στις αίθουσες. Παιδαγωγικές βιωματικές δραστηριότητες ανά ομάδα σχετικές με τα εκθέματα των συλλογών. Α ΟΜΑΔΑ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΙΣΤΙΟΦΟΡΑ- ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΝΕΛΣΟΝ-ΠΟΛΕΜΟΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ» Β ΟΜΑΔΑ: ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ «ΤΑ ΖΩΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ-ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΕΙΣ» Συζήτηση Παρουσίαση- Αξιολόγηση προγράμματος. Συμμετέχουν όλες οι ομάδες Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων: Καλή Κυπαρίσση Τηλ. επικοινωνίας: 210 4297540-1 2, Fax: 210 4296024 Ηλεκτρονική διεύθυνση: info@laskaridou.gr Ιστοσελίδα: www.laskaridou.gr 8