ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΡΑΞΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ Γεώργιος Θερίου Αναπληρωτής Καθηγητής 1
Γενικές Πληροφορίες Στο πλαίσιο των Ασκήσεων Πράξης, οι φοιτητές μπορούν προαιρετικά να εκπονήσουν μια ομαδική εργασία που συνίσταται στην ανάπτυξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου μιας νέας επιχείρησης ή μιας νέας δραστηριότητας σε υφιστάμενη επιχείρηση. Οι ομάδες εργασίας που θα δημιουργηθούν από τους φοιτητές θα αποτελούνται από 3 έως 5 άτομα. Η εργασία λαμβάνει βαρύτητα 3 μονάδων. Πληροφορίες Εργασίας Με την ανάπτυξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου οι φοιτητές θα διερευνήσουν ένα σύνολο από μέσα δημιουργίας, οργάνωσης και χρηματοδότησης ενός επιχειρηματικού εγχειρήματος. Το επιχειρηματικό σχέδιο (business plan) είναι ένα κείμενο το οποίο καθορίζει τους στόχους μιας επιχείρησης και περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αυτή σκοπεύει να τους πετύχει. Η ακριβής δομή του Επιχειρηματικού Σχεδίου θα καλυφθεί αναλυτικά στο πλαίσιο των διαλέξεων. Στο προτεινόμενο σύγγραμμα των Mariotti & Glackin καλύπτεται στο κεφάλαιο 4, στο οποίο παραθέτεται και σχετικό υπόδειγμα. Δεύτερο υπόδειγμα και σχετικές χρήσιμες ερωτήσεις παραθέτονται και στα παραρτήματα του συγκεκριμένου συγγράμματος. Για την κατάρτιση του επιχειρηματικού σχεδίου μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο δευτερογενή όσο και πρωτογενή δεδομένα. Ενδεικτικά παραδείγματα δευτερογενών δεδομένων αποτελούν τα οικονομικά περιοδικά, οι εφημερίδες και οι ενδοεπιχειρησιακές πηγές όπως οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Ενδεικτικά παραδείγματα πρωτογενών δεδομένων αποτελούν οι συνεντεύξεις με προμηθευτές ή επιχειρηματίες, η έρευνα αγοράς και η αναζήτηση προσφορών για εξοπλισμό. Οι φοιτητές καλούνται να παραδώσουν την εργασία τους σε ηλεκτρονική μορφή με καταλυτική ημερομηνία την ημέρα του τελευταίου μαθήματος 2
πριν από την έναρξη της εξεταστικής περιόδου. Η εργασία αποστέλλεται σε έγγραφο word στο email: gtheriou@teiemt.gr πριν τα μεσάνυχτα. Το ονοματεπώνυμο και το ΑΜ των φοιτητών θα πρέπει να φαίνονται τόσο στο email όσο και στην πρώτη σελίδα της εργασίας. Συγκεκριμένες απαιτήσεις: - Γενικές: Times New Roman, 1,5 διάστιχο, 12 μέγεθος γραμματοσειράς, πλήρης στοίχιση, δεν υπάρχει όριο λέξεων. - Κριτήρια αξιολόγησης: πρωτοτυπία-καινοτομία ιδέας (κάλυψη κενού αγοράς, πραγματική ικανοποίηση αναγκών, δημιουργία αξίας), τεκμηρίωση πληροφοριών (χρήση αξιόπιστων πηγών και ρεαλιστικών δεδομένων), γραπτός λόγος και δομή (εύκολη ανάγνωση, φυσική ροή, επαγγελματισμός), κριτική σκέψη (σαφήνεια και περιεκτικότητα, ρεαλιστικές προσεγγίσεις). Χρήσιμες Πληροφορίες 1. Η εργασία έχει συγκεκριμένη ημερομηνία παράδοσης. Καθυστερημένες εργασίες δεν γίνονται δεκτές εφόσον η ημερομηνία αυτή γνωστοποιείται από τον καθηγητή και οι φοιτητές που θα την παραδώσουν εκπρόθεσμα θα έχουν ένα άδικο πλεονέκτημα σε σχέση με εκείνους τους φοιτητές που προσπάθησαν να παραδώσουν την εργασία στην ημερομηνία παράδοσης. 2. Οι εργασίες είναι ομαδικές. Ο τελικός βαθμός είναι κοινός για όλους. Αυτή η πρακτική είναι τόσο δίκαια όσο η πραγματικότητα του επιχειρησιακού περιβάλλοντος στα πλαίσια της οποίας οι τελικοί στόχοι είναι προϊόν συνεργασίας. Ως εκ τούτου, οι φοιτητές θα πρέπει να γνωρίζουν ότι είναι υπόλογοι ο ένας στον άλλο και κάθε μέλος της ομάδας θα πρέπει να παίζει τον δικό του ρόλο στις γραπτές εργασίες ή/και παρουσιάσεις. 3. Η λογοκλοπή (plagiarism), η αντιγραφή εργασιών ή άλλου είδους μορφές ακαδημαϊκών αδικημάτων (όπως ή ανάθεση εργασιών σε τρίτους) που σχετίζονται με τις εργασίες θα τιμωρούνται με αποτυχία στην εργασία ή ακόμη και σε όλο το μάθημα. 3
4. Η χρήση της Wikipedia είναι χρήσιμη αλλά ακαδημαϊκά ελλιπής. Για όσους φοιτητές δεν το γνωρίζουν η Wikipedia αποτελεί μια ανοιχτού τύπου (open source) εγκυκλοπαίδεια. Αυτό σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να γράψει ή να επέμβει σε κάποια καταχώρηση, ανεξαρτήτως αν γνωρίζει κάτι για το αντικείμενο ή όχι. Πολλές από τις καταχωρήσεις της Wikipedia είναι εξαιρετικές. Μερικές όμως είναι παραπλανητικές, υποκειμενικές, μεροληπτικές, λανθασμένες ή ακόμη και επικίνδυνες. Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι ο φοιτητής θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικός στη χρήση της. Ενώ αποτελεί ένα βασικό ξεκίνημα πληροφόρησης για κάποιο νέο αντικείμενο κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος σχετικά με την αξιοπιστία της. ΔΕΝ θα πρέπει ποτέ να θεωρείται ως βέβαιη ή αποκλειστική πηγή μιας θεματολογίας. 5. Οι φοιτητές δεν πρέπει να βασίζονται ποτέ στους ηλεκτρονικούς μεταφραστές. Οι μεταφραστές αυτοί έχουν την ικανότητα να «μεταφράζουν» ένα κείμενο και όχι να το «ερμηνεύουν». Ως εκ τούτου το τελικό αποτέλεσμα είναι τις περισσότερες φορές απογοητευτικό. Συγγραφή Βιβλιογραφίας Τι είναι οι βιβλιογραφικές αναφορές; Οι βιβλιογραφικές αναφορές είναι μια καθορισμένη μέθοδος επισήμανσης των πηγών, από τις οποίες αντλούνται πληροφορίες ή ιδέες που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη συγγραφή της εργασίας. Πολλές μορφές βιβλιογραφίας (βιβλιογραφικών αναφορών) είναι αποδεκτές, με αυτή του 4
Πανεπιστημίου του Harvard να θεωρείται μία από τις πιο έγκυρες από πολλούς ακαδημαϊκούς. Οι οδηγίες που ακολουθούν αναφέρονται στο παραπάνω σύστημα (Harvard referencing system). ΑΠΑΡΑΒΑΤΗ ΑΡΧΗ: Οτιδήποτε συμπεριλάβουμε στην εργασίας μας, το οποίο δεν έχουμε γράψει μόνοι μας, ΠΡΕΠΕΙ απαραίτητα να το αναφέρουμε και να παραπέμπουμε στις σχετικές πηγές. Μέσα στο κείμενο της εργασίας χρησιμοποιούνται οι λεγόμενες παραπομπές (βιβλιογραφικές αναφορές), ενώ στο τέλος της υπάρχει χωριστό κεφάλαιο που ονομάζεται «Βιβλιογραφία» και περιέχει συγκεντρωτικό κατάλογο με λεπτομερή αναφορά όλων των πηγών που χρησιμοποιήθηκαν μέσα στην πτυχιακή εργασία. Σημείωση: Όλες οι παραπομπές (βιβλιογραφικές αναφορές) που υπάρχουν μέσα στο κείμενο, πρέπει υποχρεωτικά να περιέχονται και στο τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας που ονομάζεται «Βιβλιογραφία». Γιατί χρησιμοποιούνται οι βιβλιογραφικές αναφορές; Για να επισημαίνεται η πηγή των πληροφοριών ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος λογοκλοπής. Για να υπάρχει αξιοπιστία στο περιεχόμενο της εργασίας. Για να επιτρέπει στον αναγνώστη να ακολουθήσει τις συγκεκριμένες πήγες. Α. Παραπομπές (βιβλιογραφικές αναφορές) μέσα στην εργασία. Αναγράφεται μέσα σε παρένθεση το επίθετο του συγγραφέα και η χρονολογία έκδοσης του βιβλίου ή του άρθρου, κτλ, π.χ. (Barney, 1999). Σε περίπτωση αυτούσιας αντιγραφής ενός κειμένου, το συγκεκριμένο χωρίο μπαίνει σε εισαγωγικά, χρησιμοποιώντας την πλάγια γραφή (italics). Συγχρόνως, στην παραπομπή (βιβλιογραφική αναφορά) προστίθεται εκτός 5
του επιθέτου και της χρονολογίας, ο αριθμός της συγκεκριμένης σελίδας, π.χ. (Barney, 1999: 63). Όταν χρησιμοποιούνται ιστοσελίδες, αναγράφεται επίσης το επίθετο του συγγραφέα και η ημερομηνία δημοσίευσης του άρθρου. Στη περίπτωση που δεν υπάρχει εμφανής συγγραφέας αναγράφεται το όνομα του αντίστοιχου οργανισμού-φορέα της ιστοσελίδας. Παραδείγματα: Σύμφωνα με τον Barney (1999), H θεωρία των πόρων και ικανοτήτων (Barney, 1999) υποστηρίζει ότι Πολλοί ερευνητές έχουν ασκήσει κριτική στη θεωρία της προστιθέμενης Αξίας των Μετόχων (Freeman 1990, Martin και Snow 1987, Smith et al. 2003). Η διοίκηση ανθρώπινων πόρων ορίζεται «ως μια στρατηγική προσέγγιση στην διοίκηση των σχέσεων των εργαζόμενων η οποία αναγνωρίζει την σημασία της ανάπτυξης της ανταγωνιστικότητας του ανθρώπινου δυναμικού ως προϋπόθεση για την δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος» (Bratton και Gold, 2003: 3). Παρατηρήθηκε αύξηση δημοσίων υπαλλήλων από το 1980 (ΙΟΒΕ, 2010). Η δημοσίευση του ισολογισμού της Νεογάλ επιβεβαιώνει την πρόβλεψη του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου, ο οποίος, στις αρχές της χρονιάς μιλούσε για μειωμένα κατά το ήμισυ κέρδη για το 2010 (Ναυτεμπορική, 2011). Σημειώσεις: (1) Όταν τη συγγραφική ευθύνη έχουν τρία άτομα και πάνω, αναφέρεται το όνομα του πρώτου συγγραφέα ακολουθούμενο από την έκφραση et al. (και άλλοι). Η φράση et al., γράφεται πάντα χρησιμοποιώντας την πλάγια γραφή (italics). Παράδειγμα: (Leeder et al., 1996). (2) Όταν την συγγραφική ευθύνη έχουν δυο συγγραφείς τα ονόματα τους αναφέρονται χρησιμοποιώντας τον ελληνικό σύνδεσμο «και» και όχι τον αντίστοιχο αγγλικό «and». Παράδειγμα: (Slater και Narver, 1995). 6
(3) Όταν μια βιβλιογραφική αναφορά αναφέρεται σε πάνω από μια πηγές, τότε ο διαχωρισμός των διαφορετικών συγγραφέων μέσα στην παρένθεση γίνεται με το σύμβολο «,». Παράδειγμα: Μεγάλο μέρος από τις μελέτες που γίνονται σχετικά με την οργανωσιακή γνώση, την ερευνούν περισσότερο σε επίπεδο θεωρητικό (Hansen 1999, Szulanski 1996, Zander και Kogut, 1995). Όταν μια βιβλιογραφική αναφορά αναφέρεται σε μια μόνο πηγή, το σύμβολο «,» διαχωρίζει το όνομα των συγγραφέων με την ημερομηνία. Παράδειγμα: (Dickinson και Harris, 2011). B. Συγγραφή ενότητας «Βιβλιογραφία». Τηρείται πάντα αλφαβητική σειρά. Διαχωρίζεται σε ελληνική και αγγλική βιβλιογραφία. (Α) Βιβλία: Επώνυμο συγγραφέα και τα αρχικά του ονόματος του (με κεφαλαία), χρόνος έκδοσης (μέσα σε παρένθεση), τίτλος βιβλίου (με πλάγια γράμματα και μέσα σε εισαγωγικά), έκδοση, τόπος έκδοσης, εκδοτικός οίκος. Π.χ.: Ελληνική Βιβλιογραφία Νικολάου, Δ. και Αναστασίου, Α. (2008), Η Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων στον 21 ο αιώνα, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα. Σαρμανιώτης, Χ. (2000), Μάνατζμεντ. Η διοικητική διαδικασία στην επιχείρηση, Όμηρος Εκδοτική, Θεσσαλονίκη. Αγγλική Βιβλιογραφία Chattel, A. (1998), Creating Value in the Digital Era, Macmillan, London. David, F. (2013), Strategic Management: Concepts and Cases, 14th edit., Pearson Education Limited, Essex. 7
(Β) Περιοδικά: Επώνυμο συγγραφέα και τα αρχικά του ονόματος του (με κεφαλαία), χρόνος έκδοσης (μέσα σε παρένθεση), τίτλος άρθρου σε εισαγωγικά, όνομα περιοδικού (με πλάγια γράμματα), αριθμός τόμου (με έντονη γραφή) και αριθμός τεύχους (σε παρένθεση), μήνας / ημερομηνία, έτος, αριθμός σελίδων του άρθρου. Π.χ.: Ελληνική Βιβλιογραφία Τάκος, Δ. (2003), "Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ε.Ε., Επιθεώρηση Οικονομικών Επιστημών, 24 (3), σελ. 42 73. Αγγλική Βιβλιογραφία Collis, D. J. και Montgomery, C. A. (1995), Competing on Resources: Strategy in the 1990 s, Harvard Business Review, 43 (2), pp. 118-128. (Γ) Πηγές μέσα από το Internet: Επώνυμο συγγραφέα και αρχικό ονόματος, ημερομηνία έκδοσης, τίτλος άρθρου (με πλάγια γράμματα Italics). Χρόνος και δικτυακός τόπος (web site) ανάκτησης. Π.χ.: Dawson, J., Smith, L., Deubert, K. και Grey-Smith, S., (2002), «S Trek 6: referencing, not plagiarism». Ανακτήθηκε στις 03-06-2002, από http://studytrekk.lis.curtin.edu.au. Greek Public Opinion, (2009), «Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα», Ανακτήθηκε στις 26-02-2010, από http://www.adedy.gr/adedy_cms_files/dynamic/c103729/file/0/ 18320092_el_GR.doc. Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, (2009), «Αυξημένη κατά 7,6% η ζήτηση για ευρυζωνικές συνδέσεις στο 2ο τρίμηνο», 8
Ανακτήθηκε στις 05-06-2009, από http://www.sepe.gr/default.aspx?pid=34&artid=2605&la=1. Εφημερίδα Ισοτιμία, (2010), «Η Fed ερευνά τις σχέσεις της Ελλάδας με την Goldman Sachs», 25-02-2010, Ανακτήθηκε στις 26-02-2010, από http://www.isotimia.gr/ default.asp?pid=24&ct=13&artid=81383. Όταν δεν υπάρχει το όνομα του συγγραφέα στην ιστοσελίδα που χρησιμοποιήθηκε, αναγράφουμε το όνομα του οργανισμού-φορέα της ιστοσελίδας. Παράδειγμα: Ναυτεμπορική, ΙΟΒΕ κ.λ.π. ΠΡΟΣΟΧΗ: Ένα βασικό ζήτημα που προκύπτει από την αναζήτηση πληροφοριών μέσω του διαδικτύου είναι αυτό της αξιοπιστίας των διαδικτυακών πηγών. Με λίγα λόγια, δεν είναι όλες οι πληροφορίες που περιέχονται στο διαδίκτυο αμερόληπτες και επιστημονικές, ορισμένες, μάλιστα, δεν αναφέρουν ούτε καν την ημερομηνία ανάρτησης / δημοσίευσης. Αξιόπιστες πληροφορίες θεωρούνται εκείνες που: (α) μας οδηγούν στη συλλογή των απαραίτητων στοιχείων που απαιτούνται προκειμένου να αναφερθούμε σε αυτές με σωστό τρόπο (συγγραφέας / φορέας δημοσίευσης, ημερομηνία, τίτλος δημοσίευσης) (π.χ. οι απόψεις που παρουσιάζονται σε κάποιο forum είναι ανώνυμες) και (β) μπορούν να διασταυρωθούν και από άλλες πηγές. (Δ) Πηγές από πτυχιακές εργασίες ή σημειώσεις μαθημάτων ΤΕΙ / Πανεπιστημίου: Επώνυμο συγγραφέα και αρχικό ονόματος, ημερομηνία έκδοσης, τίτλος πτυχιακής - σημειώσεων (με πλάγια γράμματα Italics), Εκπαιδευτικό Ίδρυμα. Π.χ.: Παλάσκας, Δ. (2002), Η αποδοτικότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων του νομού Θεσσαλονίκης, Πτυχιακή εργασία, ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Τμήμα Διοίκησης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων. 9
Δημητριάδης, Ε. (2004), Στατιστικές εφαρμογές με την χρήση του S.P.S.S. [Έκδοση ΤΕΙ Καβάλας], ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Χειμερινό εξάμηνο 2009-2010. (Ε) Αποσπάσματα από ταινίες ντοκιμαντέρ: Τίτλος ταινίας- ντοκιμαντέρ (με πλάγια γράμματα Italics), Όνομα και Επίθετο σκηνοθέτη, τοποθεσία εταιρίας παραγωγής, όνομα εταιρίας παραγωγής. Π.χ.: Zeitgeist: moving forward, (2011) [ντοκιμαντέρ], Σκηνοθεσία: Peter Joseph, ΗΠΑ: Gentle Machine Productions LLC. Σημειώσεις: (Α) Τι γίνεται όταν ένας συγγραφέας έχει εκδώσει περισσότερα από ένα βιβλία; Εάν έχουμε έναν αριθμό από βιβλία του ίδιου συγγραφέα, τότε αυτά αναφέρονται στη βιβλιογραφική λίστα σε χρονολογική σειρά από το παλαιότερο στο πιο σύγχρονο έργο του. Σαραβάκος, Δ. (1999), Διοίκηση ανθρώπινων πόρων και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα επιχειρήσεων, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. Σαραβάκος, Δ. (2000), Οικονομική κρίση, παγκοσμιοποίηση και διεθνές εμπόριο, Εκδόσεις Ιωνία, Αθήνα. (Β) Τι γίνεται όταν ένας συγγραφέας έχει εκδώσει περισσότερα από ένα βιβλία το ίδιο έτος; Εάν στην ίδια χρονολογία (έτος) ο ίδιος συγγραφέας δημοσίευσε περισσότερα από ένα βιβλία, τότε μετά τη χρονολογία εμφανίζονται τα γράμματα (α, β, γ, κτλ) τόσο στη βιβλιογραφική αναφορά στο κείμενο, όσο και στη βιβλιογραφική λίστα. 10
Δημητριάδης, Ε. (2004α), Περιγραφική Στατιστική, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. Δημητριάδης, Ε. (2004β), Στατιστικές Εφαρμογές με S.P.S.S, Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα. 11