ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Τμήμα Λογιστικής ΘΕΜΑ; ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ (Ο.Ε.), (Ε.Ε), (Ε.Π.Ε), (Α.Ε.) (ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΩΝ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΟΙΤΗΤΡΙΑ ΠΑΡΧΑΡΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΣΠΙΝΘΗΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ Καβάλα Σεπτέμβριος 2008
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ 1.ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1.1. ΟΜΟΡΡΥΘΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (Ο.Ε.) 1.1.1. ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ 1.1.2. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ 1.1.3. ΣΚΟΠΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 1.1.4. ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ 1.1.5. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ 1.1.6. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ Ι.2.ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1.2.1.ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ 1.2.2. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ 1.2.3.ΣΚΟΠΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ 1.2.4. ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ 1.2.5. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ 1.2.6. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ 1.3.ΚΟΙΝΟΠΡ ΑΞΙΕΣ 1.3.1.ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.3.2. ΕΠΩΝΥΜΙΑ 1.3.3. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΩΝ ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ 1.ΚΕΦΑΑΑΙΟΥΧΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1.1. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (Ε.Π.Ε.) σελ. 10 σελ. 10 σελ. 15 σελ. 15 σελ. 15 σελ. 15 σελ. 16 σελ. 16 σελ. 16 σελ. 17 σελ. 18 1.1.1.ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ σελ. 19 1.1.2.ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ σελ. 19 1.1.3.ΣΚΟΠΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ σελ. 19 1.1.4. ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ σελ.20 1.1.5. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ σελ.20 1.1.6. ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟσελ.20 1.1.7. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ σελ.23 1.1.8. ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ σελ.24 1.1.9. ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ σελ.24 1.1.10. ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ σελ.24 1.1.11.ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ σελ.25 1 1 12.ΤΑΚΤΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ σελ.27 1.1.13.ΔΙΑΘΕΣΗ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ σελ.28 Ε2.ΑΝΩΝΥΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (Α.Ε.) 1.2.1.ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΘΑΡΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟ σελ.29 1.2.2.ΕΞΟΔΑ σελ.29 1.2.3.ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ σελ.33
ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ 1.ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΦΟΡΟΑΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΚΕΡΔΩΝ Α.Ε. σελ.47 ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ 1.ΥΠΟΒΟΑΗ ΔΗΑΩΣΗΣ ΦΟΡΟΑΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α σελ.50 ΒΙΒΑΙΟΓΡΑΦΙΑ σελ.51 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ (Ο.Ε., Ε.Ε, Ε.Π.Ε., Α.Ε., ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΩΝ) /
πτνακασ ΣΥΝΤΜΗΣΕΩΝ Α.Φ.Μ. : ΑΡΙΘΜΟΣ ΦΟΡΟΑΟΓΙΚΟΥ ΜΗΤΡΩΟΥ Δ.Α.Π. : ΔΙΕΘΝΗ ΑΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Δ.Ο.Υ. : ΔΗΜΟΣΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Ε.Ε.Α.Σ. : ΕΑΑΗΝΙΚΟ ΕΕΝΙΚΟ ΑΟΕΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ Κ.Β.Σ. : ΚΩΔΙΚΑΣ ΒΙΒΔΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Κ.Φ.Ε. : ΚΩΔΙΚΑΣ ΦΟΡΟΔΟΕΙΔΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Μ.Σ.Κ.Κ. : ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΑΕΣΤΗΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ Φ.Π.Α : ΦΟΡΟΣ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗΣ ΑΞΙΑΣ Φ.Μ.Υ. : ΦΟΡΟΣ ΜΙΣΘΩΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα εργασία ασχολείται με την φορολογία εισοδήματος, της κάθε μορφής εταιρείας, που ισχύει στην χώρα μας. Σε αντίθεση με το νομοθετικό πλαίσιο για την σύσταση και λειτουργία των εταιριών, που παραμένει σταθερό εδώ και πολλά χρόνια, το φορολογικό σύστημα^ μεταβάλλεται συνεχώς, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα ασαφές περιβάλλον για τις εταιρείες μη μπορώντας έτσι να οργανώσουν μακροπρόθεσμα φορολογικό προγραμματισμό. Σκοπός της εργασίας είναι πρώτον, η παρουσία του τρόπου φορολογίας για κάθε είδους μορφής εταιρείας και δεύτερον η διαδικασία που ακολουθείται για την καταβολή του φόρου. Αναλυτικότερα, στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται ο τρόπος φορολογίας που αφορά τις προσωπικές εταιρείες, δηλαδή Ο.Ε., Ε.Ε. και κοινοπραξίες. Στο δεύτερο μέρος συνεχίζεται η παρουσίαση για τον τρόπο φορολογίας των εταιρειών Ε.Εί.Ε. και Α.Ε. Στο τρίτο μέρος αναφέρεται παράδειγμα μα λεπτομερή ανάλυση της φορολογίας εισοδήματος μιας Α.Ε. Τέλος στο τέταρτο μέρος υπάρχει προσάρτημα με δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για την κάθε εταιρεία ξεχωριστά.
ε ισ α γ ω γ ή ΟΤ ΕΤΑΙΡΕΤΡ,Σ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΤΥΠΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Από την εμπορική νομοθεσία ρυθμίζονται οι εξής τύποι εμπορικών εταιρειών ; η ομόρρυθμη εταιρεία, η ετερόρρυθμη εταιρεία, η αφανής εταιρεία, η ανώνυμη εταιρεία, η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, η ^ κοινοπραξία, η ιδιότυπη μεταφορική εταιρεία, οι δικηγορικές εταιρείες, οι αστικές, ο συνεταιρισμός ή συνεργατική εταιρεία, η συμπλοιοκτησία και η ναυτική εταιρεία. Από το 1989, λόγω της άμεσης εφαρμογής του Κανονισμού 2137/85 του Συμβουλίου της Κοινότητας, εισήχθη στο δίκαιό μας και ο εταιρικός τύπος του Ευρωπαϊκού Ομίλου Οικονομικού Σκοπού. Εκτός από τους τύπους εμπορικών εταιρειών που αναφέρθηκαν, δεν επιτρέπεται στην Ελλάδα η σύσταση άλλου είδους εταιρείας, που θα επινοούσαν ενδεχομένως οι ενδιαφερόμενοι ή που αναγνωρίζεται από κάποιο αλλοδαπό δίκαιο. ΕΠΙΑΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΑΑΗΑΟΥ ΕΤΑΙΡΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ Η επιλογή του κατάλληλου εταιρικού τύπου είναι, ένα πολύ σοβαρό θέμα. Σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση θα εξεταστούν οι επιδιωκόμενοι σκοποί, τα διατιθέμενα μέσα και υπάρχουσες σχέσεις που συνδέουν τα προς συνεταιρισμό φυσικά πρόσωπα. Από τα κριτήρια αυτά θα προκόψει η επιλογή του κατάλληλου τύπού εταιρείας ; 1. Ομόρρυθμη εταιρεία, θα συστήσουν δύο φυσικά πρόσωπα που έχουν στενούς φιλικούς δεσμούς και πλήρη εμπιστοσύνη μεταξύ τους. Δεν θα πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία του ενός για την ευθύτητα και την καλή πρόθεση και πίστη του άλλου. Αυτό επιβάλλει η ύπαρξη της αλληλέγγυας (και απεριόριστης) ευθύνης μεταξύ των εταίρων. Τα παραπάνω ισχύουν και για τις περιπτώσεις που οι εταίροι είναι περισσότεροι των δύο. Εξάλλου, σε μια ομόρρυθμη εταιρεία μπορούν να μετέχουν όχι μόνο φυσικά πρόσωπα αλλά και νομικά πρόσωπα (εταιρείες παντός τύπου). Και στην περίπτωση αυτή, όμως, έχουν ισχύ τα παραπάνω, αφού και εδώ το προσωπικό στοιχείο θα κυριαρχεί. 2. Ετερόρρυθμη εταιρεία, ο τύπος αυτός της προσωπικής εταιρείας προτιμάται, όταν μεταξύ των μελών της θα συμπεριληφθούν και
πρόσωπα, τα οποία δεν επιθυμούν να ευθύνονται αλληλεγγύως και απεριόριστα, δηλαδή, με ολόκληρη την προσωπική τους περιουσία. Ια πρόσωπα αυτά θα μετάσχουν στην εταιρεία ως ετερόρρυθμ,α μέλη και θα ευθύνονται για τα χρέη της εταιρείας μόνο μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. Συνήθως, τα ετερόρρυθμα μέλη μιας ετερόρρυθμης εταιρείας δεν έχουν την σπουδαιότητα των ομόρρυθμων μελών ούτε από απόψεως γενικότερης συμβολής στην προσπάθεια της εταιρείας και πολλές φορές η μόνη συμβολή τους είναι αυτή για την διάσπαση του εισοδήματος της εταιρείας. ^,, 3. Ετερόρρυθμη κατά μετοχές εταιρεία, ο εταιρικός αυτός τύπος είναι σπανιότατος. Η περίπτωση του είναι μάλλον θεωρητική. 4. Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης (Ε.Π.Ε.), η εταιρεία περιορισμένης ευθύνης είναι κατά κάποιο τρόπο ένας ενδιάμεσος εταιρικός τύπος ανάμεσα στις προσωπικές εταιρείες και τις ανώνυμες. Στην Ε.Π.Ε., δεν υπάρχουν εταίροι με απεριόριστη ευθύνη και αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό πλεονέκτημα για τα μέλη της εταιρείας. Το ίδιο πράγμα, όμως, μπορεί να δυσκολέψει την Ε.ΕΙ.Ε., στον τομέα της πιστοληπτικής ικανότητας. Αυτή η δυσκολία αντιμετωπίζεται, συνήθως, με την παροχή πρόσθετων εγγυήσεων με περιουσιακά στοιχεία των βασικών εταίρων της Ε.Π.Ε. ' 5. Ανώνυμη εταιρεία, είναι ο τύπος της κατ' εξοχήν κεφαλαιουχικής εταιρείας. Να σημειωθεί μόνο ότι η ανώνυμη εταιρεία είναι ο μοναδικός εταιρικός τύπος που επιτρέπει συγκέντρωση μεγάλων κεφαλαίων από απεριόριστο αριθμό μετόχων και την εύκολη μεταβίβαση των μεριδίων αυτών. 6. Κοινοπραξία, είναι ιδιότυπη επιχειρηματική δραστηριότητα, μια συνεργασία περισσοτέρων φορέων με χαλαρό δεσμό, που σκοπό έχει την συγκέντρωση μέσων για την ανάληψη έργων, τα οποία δυσκολεύονται να αναλάβουν τα μέλη της μεμονωμένα. 7. Η ιδιότυπη μεταφορική εταιρεία (Ι.Μ.Ε.), είναι ιδιαίτερη εταιρική μορφή, που εφαρμόζεται σε συγκεκριμένη κατηγορία επαγγελματιών (δηλαδή αυτοκινητιστών) 8. Οι δικηγορικές και συμβολαιογραφικές εταιρείες, καθιερώθηκαν στην χώρα μας σχετικά πρόσφατα με τα ΕΙ.Δ. 518/89 και 284/93, αντίστοιχα. 9. Οι αστικές εταιρείες, (κερδοσκοπικές και μη), καθώς και οι κοινωνίες αστικού δικαίου (που ασκούν επιχείρηση). 10. Οι αλλοδαπές ναυτιλιακές εταιρείες, που εγκαθιστούν Γραφεία στην Ελλάδα, βάσει των Α.Ν. 89/67 και 378/68.^ Δίκαιο Εμπορικών Εταιριών (Ελίζα Λ. Αλεξανδρινού) Οικονομική εφημερίδα «Ε Ψ ΙΛ Ο Ν 7»
ΛΤΑΚΡΙΣΕΤΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕίΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Στις προσωπικές εταιρείες προέχουσα σημασία έχει το προσωπικό στοιχείο, δηλαδή, η προσωπική συμβολή του κάθε εταίρου στην λειτουργία της εταιρείας. Η εταιρική ιδιότητα είναι τόσο στενά συνδεδεμένη με την προσωπικότητα του εταίρου, ώστε να θεωρείται αμεταβίβαστη χωρίς την συναίνεση και των υπολοίπων εταίρων. Ο θάνατος, η κήρυξη σε πτώχευση και η απώλεια της δικαιοπρακτικής^ ικανότητας ενός συνεταίρου επιφέρει καταρχήν την λύση της εταιρείας. Κάθε συνέταιρος μπορεί να προβεί σε καταγγελία της εταιρείας, ενώ η έξοδος ή η είσοδος συνεταίρου δεν είναι δυνατή χωρίς την συναίνεση όλων. Εια τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνονται κατά κανόνα παράλληλα με την εταιρεία και οι συνεταίροι με την ατομική τους περιουσία. Οι προσωπικές εταιρείες είναι κατ ανάγκη ολιγομελείς. Αυτό γιατί στηρίζονται στην αρχή της απόλυτης εμπιστοσύνης μεταξύ των εταίρων. Τις περισσότερες φορές, μάλιστα, βασικό στοιχείο είναι και η προσφορά της προσωπικής εργασίας των εταίρων, κάτι που επίσης στηρίζεται στην αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αμιγώς προσωπική θεωρείται η ομόρρυθμη εταιρεία, γιατί παρουσιάζει όλα τα κύρια χαρακτηριστικά των προσωπικών εταιρειών. Ακολουθεί η ετερόρρυθμη εταιρεία, η αφανής εταιρεία, η οποία είναι προσωπική μόνο για τον εμφανή εταίρο και η συ μπλοιοκτη σία. Όσον αφορά τις εσωτερικές σχέσεις πρέπει να λεχθεί, ότι είναι απαραίτητη η στενή συνεργασία μεταξύ των συνεταίρων και ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται καταρχήν ομόφωνα και όχι κατά πλειοψηφία. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά προσδίδουν στις προσωπικές εταιρείες την δομή των κλειστών ή ατομιστικών ενώσεων. ΚΕΦΑΑΑΙΟΥΧΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Στις κεφαλαιουχικές εταιρείες βαρύνουσα σημασία έχει η εξασφάλιση και η διατήρηση του κεφαλαίου, όπως και οι εισφορές που το απαρτίζουν και όχι τα πρόσωπα των εταίρων. Στις εξωτερικές σχέσεις της εταιρείας το κεφαλαιουχικό στοιχείο διαφαίνεται στο γεγονός ότι, οι εταίροι δεν έχουν προσωπική ευθύνη για τις εταιρικές υποχρεώσεις και αυτές ικανοποιούνται αποκλειστικά από την εταιρική περιούσια. Όσον αφορά τις εσωτερικές σχέσεις, δεν υπάρχει ανάγκη στενής συνεργασίας μεταξύ των εταίρων, για αυτό και η εταιρική ιδιότητα
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ 1. ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1.1 ΟΜΟΡΡΥΘΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (Ο.Ε.) 1.1.1. ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Δημιουργείται με ιδιωτικό συμφωνητικό, διαθέτει βούληση συναλλασσόμενη με τους τρίτους δια των εκπροσώπων της (διαχειριστές), διαθέτει ίδια περιούσια ανεξάρτητη από την περιούσια των εταίρων της, αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις και φυσικά ευθύνεται για τυχόν χρέη με την περιουσία της. 1.1.2. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Διαθέτει επωνυμία για την διάκριση της στο χώρο των εμπορικών συναλλαγών, στην οποία αναφέρονται τα ονόματα των εταίρων. 1.1.3 ΣΚΟΠΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ο κύριος σκοπός της είναι η διενέργεια εμπορικών πράξεων, την οποία ιδιότητα αποκτούν και οι ομόρρυθμοι εταίροι. 1.1.4. ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ Το καταστατικό σύστασης της ομορρύθμου εταιρίας καθορίζει και τον τρόπο διανομής κερδών στους εταίρους που συνήθως είναι βάση των ποσοστών συμμετοχής εκάστου στο εταιρικό κεφάλαιο. Σύμφωνα με το άρθρο 763 παρ.1,2 και 3 του Αστικού κώδικα αν στο καταστατικό δεν προβλέπεται τρόπος διανομής κερδών αυτά διανέμονται σε ίσα μέρη. Αν προβλέπεται μόνο ποσοστό συμμέτοχης σε ζημία αυτό το ίδιο ισχύει και για τα κέρδη. Αν προβλέπεται η συμμέτοχη ενός εταίρου μόνο σε κέρδη ή η απαλλαγή του από την ζημία θεωρείται ως άκυρος όρος. Εφ όσον ένας εταίρος συμμετέχει στην εταιρία χωρίς καταβολή κεφαλαίου παρα μόνο με την εργασία του μπορεί να μην συμμετέχει στις ζημίες. Ο χρόνος διανομής των κερδών προβλέπεται συνήθως από το καταστατικό της εταιρίας. Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται ο χρόνος διανομής των κερδών τότε σύμφωνα με το άρθρο 762 του Αστικού Κώδικα αυτά διανέμονται στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου. Ειδικά όμως για τις ομόρρυθμες εταιρείες που τηρούν βιβλία Γ κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και σύμφο^να με το άρθρο 17 παρ.8 του Κ.Β.Σ. συντάσσουν ισολογισμό εντός τριών μηνών από την λήξη της διαχειριστικής περιόδου τα κέρδη μπορούν να διανεμηθούν μετά το πέρας σύνταξης του ισολογισμού.
1.1.5. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ \ Μπορεί να σχηματίσει αποθεματικά κεφάλαια είτε από πρόβλεψη τ^όΐ)^ καταστατικού της είτε εκμεταλλευόμενη διατάξεις σχηματισμού αφορολογήτων επενδύσεων ή αφορολογήτων εκπτώσεων ειδικών διατάξεων αναπτυξιακών νόμων. Αν στο καταστατικό δεν προβλέπεται η κράτηση αποθεματικών οι εταίροι έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την καταβολή όλων των κερδών που τους αναλογούν. ν 1.1.6. ΦΟΡΟΑΟΓΙΑ Με την δημοσίευση στο Φ.Ε.Κ. του Ν. 2065/30.6.1992 και την έναρξη ισχύος του οι ομόρρυθμες εταιρίες άρχισαν να υπόκεινται στη φορολογία του εισοδήματος τους. Μέχρι την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου δεν φορολογούνταν το καθαρό εισόδημα (κέρδος) της εταιρίας στο όνομά της, αλλά ο κάθε εταίρος φορολογούνταν σύμφωνα με τα κέρδη που του αναλογούσαν. Α. ΦΟΡΟΑΟΓΗΤΕΑ ΚΕΡΔΗ Τα φορολογητέα κέρδη της ομορρύθμου εταιρίας, προσδιορίζονται εφόσον στα καθαρά κέρδη προστεθούν τυχόν μη εκπιπτόμενες δαπάνες και αφαιρεθούν : Α) Το σύνολο των εσόδων που φορολογήθηκαν αυτοτελώς ή φορολογήθηκαν κατ ειδικό τρόπο. Β) Το σύνολο των κερδών από μερίσματα ημεδαπών ανωνύμων εταιριών, κερδών από αμοιβαία κεφάλαια, κερδών από συμμετοχές σε εταιρείες κλπ. Γ) Η επιχειρηματική αμοιβή των διαχειριστών εταίρων. Η οποία από τα κέρδη που απομένουν μετά την φορολογική αναμόρφωση αφαιρείται, για μέχρι τρείς ομορρύθμους εταίρους με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής στην εταιρία. Η επιχειρηματική αμοιβή προσδιορίζεται με την εφαρμογή του ποσοστού συμμετοχής εκάστου εταίρου στο 5Θ% των φορολογητέων κερδών που έχουν δηλωθεί με την οικεία δήλωση και είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος της επιχειρηματικής αμοιβής είναι ομόρρυθμος εταίρος ή διαχειριστής και σε άλλες εταιρίες (Ο.Ε. - Ε.Ε. κλπ), μπορεί να λάβει επιχειρηματική αμοιβή από μόνο μία εταιρία (Α) κατ επιλογή του δηλώνοντας το στην αρχική εμπρόθεσμη ή εκπρόθεσμη δήλωση φορολογίας εισοδήματος άνευ δυνατότητας ανάκλησης. Εξυπακούεται ότι σε επόμενη χρονιά μπορεί να λάβει την επιχειρηματική αμοιβή από άλλη εταιρία (Β) που συμμετέχει. Στην περίπτωση αυτή το δικαίωμα λήψης της επιχειρηματικής αμοιβής από την εταιρία (Α) έχει ο επόμενος ομόρρυθμος εταίρος σύμφωνα με το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής. Το εισόδημα από την επιχειρηματική αμοιβή θεωρείται εισόδημα εξ εμπορικών επιχειρήσεων και φορολογείται 10
στο φυσικό πρόσωπο δικαιούχο συναθροιζόμενο με λοιπά εισοδήματα σύμφωνα με την κλίμακα του άρθρου 9 του Ν.2238/1994. Για τα κέρδη των χρήσεων μέχρι και 31.12.1999 (οικονομικό έτος 20ΘΘ), για να αναγνωρισθεί η αφαίρεση της επιχειρηματικής αμοιβής έπρεπε η δήλωση Φ.Ε. της Ο.Ε. να υποβληθεί εμπρόθεσμα ή εκπρόθεσμα μέχρι και 3Θ ημέρες από την λήξη της προθεσμίας υποβολής της. Με τις ^ διατάξεις του άρθρου 1 παρ.3, 33 και 34 του Ν.2954/2ΘΘ1 για τα κέρδη διαχειρίσεων που κλείνουν από 30.12.2ΘΘΘ και μετά ισχύει η αφαίρεση της επιχειρηματικής αμοιβής και για εκπρόθεσμη πέραν των 3Θ ημερών υποβολή της δήλωσης Φ.Ε. της εταιρίας. Δ) Τυχόν ζημία από προηγούμενες χρήσεις. Ζημία φορολογικά αναγνωριζομένη μέχρι τριών (3) χρήσεων για Ομόρρυθμες εταιρείες εφ όσον τηρούν ακριβή και επαρκή βιβλία Β' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και το καθαρό εισόδημα τους προσδιορίζεται λογιστικά (για εισοδήματα μέχρι και την 3 1.12.2ΘΘ4) και μέχρι πέντε (5) χρήσεων εφ όσον τηρούν ακριβή και επαρκή βιβλία Β' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και το καθαρό εισόδημα τους προσδιορίζεται λογιστικά (για εισοδήματα που θα αποκτηθούν από την 1.1.2ΘΘ5 και μετά σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.3296/20Θ4). Επίσης μέχρι πέντε (5) χρήσεων εφ όσον τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία Ε' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. Β. ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ-ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Με τις διατάξεις του Ν. 3296/2ΘΘ4 μειώνεται σταδιακά ο φορολογικός συντελεστής με τον οποίο φορολογούνται οι ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες εταιρείες και κοινωνίες αστικού δικαίου, από 25% που ήταν για διαχειριστικές περιόδους από άρχισαν πριν την 1.1.2ΘΘ5 σε 24% για διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν μετά την 1.1.2Θ05, 22% για διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν από 1.1.2ΘΘ6 και 20% διαχειριστικές περιόδους που θα άρχισαν από 1.1.2ΘΘ7 και μετά. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1θ παρ.1 του Ν.2238/1994 όπως αυτές τροποποιήθηκαν με το άρθρο 3 παρ. 1 και 2 του Ν. 2753/1999. Ο συντελεστής 25% καθιερώθηκε από την χρήση 1.1/31.12.2ΘΘΘ (Οικ. Έτος 2ΘΘ1), ενώ για την χρήση 1.1/31.12.1999 (Οικ. Έτος 2ΘΘ0) ήταν 3Θ%. ΓΊριν την έναρξη ισχύος των διατάξεων του Ν. 2753/1999 ο συντελεστής φορολογίας των κερδών της ομορρύθμου εταιρίας ήταν 35%. Ο ισχύων συντελεστής φορολογίας μειώνεται κατά ποσοστό 40% για τα κέρδη που προκύπτουν από δραστηριότητες που ασκούνται σε νησιά με πληθυσμό σύμφωνα με την τελευταία απογραφή κάτω των 3.100 κατοίκων.
Ο.Ε., Ε.Ε, ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΑΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΝΗΣΙΩΝ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΚΑΤΩ ΑΠΌ 3,100 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΠΟΥ ΑΡΧΙΣΑΝ ΠΡΙΝ ΤΗΝ 1.1,2005 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΠΟΥ ΑΡΧΙΣΑΝ ΑΠΌ ΤΗΝ 1,1.2005 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΠΟΥ ΑΡΧΙΣΑΝ ΑΠΌ ΤΗΝ 1.1.2006 25% 24% 22% 20% 15% 14,40% 13,20% 12% ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΠΟΥ ΑΡΧΙΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗΝ 1.1.2007 ΚΑΙ ΜΕΤΑ Στο φόρο που υπολογίζεται με την εφαρμογή του συντελεστή φορολογίας στο εναπομείναν ποσό προστίθεται συμπληρωματικός φόρος, ο οποίος δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος από το φόρο που αναλογεί στο συνολικό φορολογητέο εισόδημα της ομορρύθμου εταιρίας, με συντελεστι^ 3% στα εισοδήματα από εκμίσθωση, δωρεάν παραχώρηση ή ιδιόχρηση ακινήτων και αφαιρούνται; Α) Ο φόρος που προκαταβλήθηκε Β) Ο φόρος που παρακρατήθηκε Γ) Ο φόρος που καταβλήθηκε στο εξωτερικό για εισοδήματα που προέκυψαν σε αυτό. Ο φόρος αυτός δεν μπορεί να είναι ανώτερος από αυτόν που αναλογεί στα εισοδήματα αυτά εάν είχαν φορολογηθεί στην Ελλάδα (Άρθρο 10 παράγραφος 3 περίπτωση β' Ν.2238/1994). Με τον φόρο εισοδήματος που προκύπτει εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση για τα κέρδη αυτά για τους εταίρους της ομορρύθμου εταιρίας είτε είναι φυσικά είτε νομικά πρόσωπα. Όταν το σύνολο των προκαταβλημένων και παρακρατημένων φόρων είναι μεγαλύτερο του συνολικού φόρου, αυτό συμψηφίζεται με το υπόλοιπο ποσό που προκύπτει για καταβολή. Στο ποσόν του συνολικού φόρου και για το φορολογητέο εισόδημα της διανυόμενης διαχειριστικής περιόδου καταβάλλεται προκαταβολή φόρου με ποσοστό 55%. Συγκεκριμένα, το άρθρο 52 παράγραφος 1 Ν.2238/1994, αναφέρει πως εάν στην δήλωση περιλαμβάνονται και εισοδήματα για τα οποία έχει παρακρατηθεί φόρος εισοδήματος κατά την καταβολή τους αυτός ο φόρος εκπίπτει από την προκαταβολή. Οι δόσεις ήταν πέντε μέχρι και το οικονομικό έτος 2003, έγιναν οχτώ από το οικονομικό έτος 2004 και μετά με τις διατάξεις του άρθρου 31 παράγραφος 1 του Ν.3220/2004. 12
Γ. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΑΜΟΙΒΗ Καταργήθηκε το δικαίωμα του μέλους της εταιρίας ή του κοινωνού της κοινωνίας να επιλέξει την λήψη επιχειρηματικής αμοιβής από τα οποία εταιρία ή κοινωνία επιθυμεί, καθόσον με την νέα διάταξη προβλέπεται η λήψη επιχειρηματικής αμοιβής μόνο από μία εταιρία, δηλαδή από εκείνη που αποφέρει σε αυτόν βάσει του ποσοστού συμμέτοχης του, τα μεγαλύτερα καθαρά κέρδη. Η ρύθμιση αυτή σύμφωνα με εισηγητική έκθεση του Ν.3296/2ΘΘ4 και την ΠΟΛ.1Θ16/7.2.2ΘΘ5, αποβλέπει στην αποφυγή καταστρατηγήσεων. Λόγω της μέχρι και το οικονομικό έτος 2ΘΘ5 παρεχόμενης δυνατότητας στις περιπτώσεις συμμετοχής εταίρου σε δύο ή περισσότερες εταιρίες, να δηλώνουν επιχειρηματική αμοιβή από εκείνη που βάσει των ποσοστών συμμετοχής του, απέφερε σε αυτόν τα μικρότερα κέρδη, προκειμένου να αποφύγουν το υψηλότερο συντελεστή φορολογίας της κλίμακας του άρθρου 9. Η διάταξη ισχύει για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από την 1.1.2ΘΘ5 και μετά. Σε περίπτωση που φυσικό πρόσωπο συμμετέχει σε περισσότερες εταιρείες ή κοινωνίες και έλαβε επιχειρηματική αμοιβή λόγω λύσης μέσα στην διαχειριστική χρήση μιας από αυτές, εφόσον, περαιτέρω, προκόψει για το φυσικό πρόσωπο απόκτηση μεγαλυτέρων καθαρών κερδών από άλλη εταιρία ή κοινωνία που κλείνει διαχείριση αργότερα, θα υποβληθεί για την πρώτη εταιρία ανακλητική δήλωση χωρίς επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με την παράγραφο 7 της ΠΟΛ.1Θ27/17.2.2ΘΘ6. Δ. ΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΤΕΑΕΣΤΗ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΑΗΣ Φ.Ε. ΝΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Με τις διατάξεις του Ν.3296/2ΘΘ4 μειώνεται κατά 50% ο συντελεστής της προκαταβολής του φόρου που βεβαιώνεται για τα εισοδήματα του διανυόμενου οικονομικού έτους για τους υπόχρεους της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του Ν.2238/1994 κατά τα τρία πρώτα οικονομικά έτη από την έναρξη των δραστηριοτήτων τους. Εξαιρείται η περίπτωση εταιρίας που κάνει έναρξη δραστηριότητας μετά από εικονική λύση προηγούμενης εταιρίας ή διακοπή ατομικής επιχείρησης που είχε την ίδια δραστηριότητα στην ίδια επαγγελματική εγκατάσταση και έχει τους ίδιους εταίρους ή μεταξύ των εταίρων της περιλαμβάνεται και το φυσικό πρόσωπο που είχε την ατομική επιχείρηση. Ισχύει για τις εταιρείες που ιδρύθηκαν από την 1.1.2ΘΘ5 και μετά. Η μείωση αυτή δεν εφαρμόζεται για τις εταιρείες που προέρχονται από μετατροπή ή συγχώνευση άλλων επιχειρήσεων μ βάση τις διατάξεις οποιουδήποτε νόμου. 13
Ε. ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ (& I Γ4 ν Ιι^'ΐί *νί έ ν / / Ο φόρος καταβάλλεται ή εφ άπαξ ή σε οχτώ ισόποσες μηνιαίες δόσεκ; Δήλωση που υποβάλλεται χωρίς την καταβολή του φόρου δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα και θεωρείται απαράδεκτη. Δεν παρέχεται πλέον η έκπτωση 1,5% σε περίπτωση εφ άπαξ καταβολής διότι από το οικονομικό 2007 και μετά καταργήθηκε με τις διατάξεις της παραγράφου 11 του άρθρου 4 του Ν.3522/2006. Μέχρι το οικονομικό έτος 2004 το ποσοστό της έκπτωσης ήταν 2,5%. Η πρώτη δόση καταβάλλεται με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών που ακολουθούν. Στο σύνολο των φορολογητέων κερδών οφειλόταν μέχρι και το οικονομικό έτος 2005 χαρτόσημο κερδών 1% πλέον ΟΓΑ επί του χαρτοσήμου 20%, τα οποία καταβάλλονται εφ άπαξ με την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Το χαρτόσημο και ο ΟΓΑ θεωρούνται δαπάνη η οποία εκπίπτει από ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής καταβάλλονται όλες οι ληξιπρόθεσμες δόσεις και οι πρόσθετοι φόροι και τέλη που προβλέπονται στο άρθρο 86 του Ν.2238/1994. η προσαύξηση εκπρόθεσμης υποβολής το φόρου εισοδήματος των τελών χαρτοσήμου και του ΟΓΑ χαρτοσήμου είναι 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης για τα εισοδήματα που αποκτήθηκαν από την 1.1.2ΘΘ5. Για τα εισοδήματα που είχαν αποκτηθεί πριν την 1.1.2ΘΘ5 ο συντελεστής προσαύξησης είναι 1,5% για κάθε μήνα καθυστέρησης. Σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου για τις τυχόν διαφορές κερδών που προκύπτουν μετά την προσθήκη λογιστικών διαφορών ή βάσει εξωλογιστικού προσδιορισμού του εισοδήματος δεν αναγνωρίζεται προς έκπτωση επιχειρηματική αμοιβή στην διαφορά μεταξύ δηλωθέντων-φορολογηθέντων καθαρών κερδών και προσδιορισθέντων από τον φορολογικό έλεγχο. ΣΤ. ΥΠΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Η δήλωση υποβάλλεται στην αρμόδια για την φορολογία της εταιρίας Δ.Ο.Υ., νόμιμα υπογεγραμμένη από το διαχειριστή αυτής και τον υπεύθυνο λογιστή φοροτεχνικό, και περιλαμβάνει εξής έντυπα που αναφέρονται στο παράρτημα Α. 14
1.2 ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ (Ε.Ε.) Ετερόρρυθμη εταιρία είναι προσωπική εμπορική εταιρία με νομική προσωπικότητα η οποία διενεργεί εμπορικές πράξεις κάτω από την εταιρική επωνυμία. Ένας ή περισσότεροι εταίροι της ετερόρρυθμου εταιρίας ευθύνονται έναντι οποιουδήποτε πιστωτή. Τα χαρακτηριστικά της ετερορρύθμου εταιρίας σύμφωνα με το εμπορικό δίκαιο και την φορολογική νομοθεσία είναι τα εξής : 1.2.1. ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Δημιουργείται με ιδιωτικό συμφωνητικό (καταστατικό), διαθέτει βούληση συναλλασσόμενη με τους τρίτους δια των εκπροσώπων της (ομορρύθμους εταίρους -διαχειριστές ), διαθέτει ίδια περιουσία ανεξάρτητη από την περιούσια των εταίρων της, αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσει και φυσικά ευθύνεται για τυχόν χρέη με την περιουσία της. 1.2.2. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Διαθέτει επωνυμία για την διάκριση της στο χώρο των εμπορικών συναλλαγών, στην οποία αναφέρονται τα ονόματα των ομορρύθμων εταίρων. 1.2.3. ΣΚΟΠΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ο κύριος σκοπός της είναι η διενέργεια εμπορικών πράξεων. 1.2.4. ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΕΡΔΩΝ Το καταστατικό σύστασης της ομορρύθμου εταιρίας καθορίζει και τον τρόπο διανομής των κερδών στους εταίρους που συνήθως είναι βάση των ποσοστών συμμέτοχης εκάστου στο εταιρικό κεφάλαιο. Αν στο καταστατικό δεν προβλέπεται τρόπος διανομής κερδών αυτά διανέμονται σε ίσα μέρη. Αν προβλέπεται μόνο ποσοστό συμμέτοχης σε ζημία αυτό το ίδιο ισχύει και για τα κέρδη. Αν προβλέπεται η συμμετοχή ενός εταίρου μόνο σε κέρδη ή η απαλλαγή του από την ζημία θεωρείται ως άκυρος όρος. Εφ όσον ένας εταίρος συμμετέχει στην εταιρία χωρίς καταβολή κεφαλαίου παρά μόνο με την εργασία του μπορεί να μην συμμετέχει στις ζημιές. Ο χρόνος διανομής των κερδών προβλέπεται συνήθως από το καταστατικό της εταιρίας. Σε περίπτωση που δεν προβλέπεται ο χρόνος διανομής των κερδών τότε σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα αυτά διανέμονται στο τέλος τη διαχειριστικής περιόδου. 15
Ειδικά όμως για τις ετερόρρυθμες εταιρείες που τηρούν βιβλία Γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ. και σύμφωνα με το άρθρο 17 παρ. οχτώ του Κ.Β.Σ. συντάσσουν ισολογισμό εντός τριών μηνών από την λήξη της διαχειριστικής περιόδου τα κέρδη μπορούν να διανεμηθούν μετά το πέρας σύνταξης του ισολογισμού. 1.2.5. ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΩΝ Μπορεί να σχηματίσει αποθεματικά κεφάλαια είτε από πρόβλεψη του καταστατικού της είτε εκμεταλλευόμενη διατάξεις σχηματισμού αφορολογήτων αποθεματικών επενδύσεων ή αφορολογήτων εκπτώσεων ειδικών διατάξεων αναπτυξιακών νόμων. Αν στο καταστατικό δεν προβλέπεται η κράτηση αποθεματικών οι εταίροι έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν την καταβολή όλων των κερδών που τους αναλογούν. 1.2.6. ΦΟΡΟΑΟΓΙΑ Για την φορολογία των ετερορρύθμων εταιριών ισχύουν τα αναφερόμενα στην παράγραφο που αναφέρεται η φορολογία των ομορρύθμων εταιριών, με την διαφορά ότι επιχειρηματική αμοιβή δικαιούνται μέχρι τρείς ομόρρυθμοι εταίροι με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής στην εταιρία. 1.3.ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΕΣ Κοινοπραξία επιτηδευματιών είναι η από κοινού σύμπραξη περισσοτέρων του ενός προσώπων (φυσικών ή νομικών), για την εκτέλεση ορισμένης εργασίας. Έχει προσωρινό χαρακτήρα, και ενώ δεν αναγνωρίζεται από τον εμπορικό Νόμο, οριοθετείται από το φορολογικό νομοθέτη για την εξυπηρέτηση των συναλλαγών της. 1.3.1.ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα χαρακτηριστικά στοιχεία της κοινοπραξίας είναι τα ακόλουθα : Α) Στερείται νομικής προσωπικότητας κατά το εμπορικό δίκαιο αλλά αναγνωρίζεται όμως από το φορολογικό νομοθέτη ως επιτηδευματίας και έχει όλες τις φορολογικές υποχρεώσεις που προβλέπονται για τους επιτηδευματίες. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 του Π.Δ. 186/1992 τις υποχρεώσεις της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου (δηλαδή ότι, κάθε επιτηδευματίας τηρεί, εκδίδει, παρέχει τα βιβλία, τις 16
καταστάσεις και κάθε άλλο μέσο σχετικό με την τήρηση και την έκδοση στοιχείων που ορίζονται από τον κώδικα αυτό, κατά περίπτωση), έχει και η κοινοπραξία επιτηδευματιών, που θεωρείται επιτηδευματίας για την εφαρμογή των διατάξεων του Κώδικα αυτού, εφόσον έχει ορισμένη επαγγελματική διεύθυνση, αποβλέπει στην διενέργεια συγκεκριμένης πράξης, αποδεικνύεται με έγγραφη συμφωνία, που κατατίθεται στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) πριν από την έναρξη των εργασιών της και τα μέλη της είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα που το καθένα ασκεί δική του επιχείρηση ή ελεύθερο επάγγελμα ή ένα ομόρρυθμο μέλος διαφορετικής ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρείας. Η προϋπόθεση της διενέργειας συγκεκριμένης πράξης δεν απαιτείται προκειμένου για κοινοπραξία επιτηδευ ματιών που έχει ως αντικείμενο εργασιών: α) την αποκλειστικά εκτός χώρας πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών ή προβολή και προώθηση ελληνικών προϊόντων με οποιονδήποτε τρόπο, β) την εκμετάλλευση συγκοινωνιακών γραμμών πλοίων, γ)την εκμετάλλευση διεθνών λεωφορειακών γραμμών, δ) την διενέργεια περιηγητικών πλόων και ε) την εκμετάλλευση ρυμουλκών και ναυαγοσωστικών πλοίων. Β) Δεν έχει ίδιο κεφάλαιο. Αλλά αντλεί από τα μέλη της τα κεφάλαια που απαιτούνται για την εκτέλεση του σκοπού της. Τα κεφάλαια αυτά θεωρούνται ως καταθέσεις μελών και υπόκεινται σε τέλος χαρτοσήμου. Γ) Η είσοδος νέου μέλους στην κοινοπραξία ή η αποχώρηση μέλους από αυτή είναι επιτρεπτή αρκεί να κατατεθούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. νέες έγγραφες συμφωνίες. Δ) Κοινοπραξία με αλλοδαπή εταιρία που δεν ασκεί δική της επιχείρηση στην Ελλάδα δεν αναγνωρίζεται φορολογικά. Ε) Ε[ κοινοπραξία δεν έχει συνήθως δικά της μέσα παραγωγής, δικό της εξειδικευμένο προσωπικό. Τα μέσα παραγωγής και το προσωπικό διατίθενται συνήθως από τα κοινοπρακτούντα μέλη της. Στ) Η κοινοπραξία δεν έχει συγκεκριμένη διάρκεια ζωής. Δύεται αυτοδικαίως με την ολοκλήρωση των συγκεκριμένων πράξεων για τις οποίες συνεστήθη. Επίσης, η κοινοπραξία λύεται και στην περίπτωση που το ένα εκ των δύο μελών της (νομικό πρόσωπο) λυθεί. Εάν, τα μέλη είναι περισσότερα από δύο τότε συνεχίζεται με τα λοιπά μέλη. 1.3.2. ΕΠΩΝΥΜΙΑ Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του Π.Δ. 186/1992 όπως ισχύουν από 1.1.2ΘΘ3 μετά την τροποποίηση τους με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του Ν.3Θ52/2Θ02, ορίστηκε για πρώτη φορά πώς θα πρέπει να είναι επωνυμία της κοινοπραξίας. Σύμφωνα με την διάταξη αυτή, η κοινοπραξία έχει στην επωνυμία της, τα ονοματεπώνυμα (φυσικά πρόσωπα) ή την επωνυμία (νομικά πρόσωπα) 17
όλων των μελών ή μπορεί και να έχει το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία ενός μόνο από τα μέλη και τη φράση και ΣΙΑ. 1.3.3.ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑΣ Με τις διατάξεις του Ν.3296/2004 μειώνεται σταδιακά ο φορολογικός συντελεστής με τον οποίο φορολογούνται οι κοινοπραξίες, από 35 /ο που ήταν για διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν πριν 1.1.2005 σε 32% για διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν μετά την 1.1.2005, 29% για διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν από 1.1.2006 και 25% για διαχειριστικές περιόδους που άρχισαν από 1.1.2007 και μετά. Οι κοινοπραξίες, φορολογούνται στο 25%, επί των συνολικών κερδών, χωρίς να αφαιρείται από τα κέρδη η επιχειρηματική αμοιβή, όπως συμβαίνει στις Ο.Ε. και στις Ε.Ε. 18
ΜΕΡΟΣ ΛΕΥΤΕΡΟ ΕΚΕΦΑΛΛΤΟΥΧΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1.1. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΕΡΙΟΡΤΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (Ε.Π.Ε) Η εταιρία περιορισμένης ευθύνης είναι ενδιάμεσος τύπος μεταξύ προσωπικών εταιριών (Ο.Ε. και Ε.Ε.), και της ανώνυμης εταιρίας (Α.Ε.) διότι συνδυάζει στοιχεία και των δύο τύπων. Τα χαρακτηριστικά της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης σύμφωνα με το εμπορικό δίκαιο. Τον Ν.3190/1995 ως ισχύει σήμερα και την φορολογική νομοθεσία είναι τα εξής : 1.1.1. ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ Δημιουργείται με ιδιωτικό συμφωνητικό (καταστατικό), διαθέτει βούληση συναλλασσόμενη με τους τρίτους δια των εκπροσώπων της (διαχειριστές), διαθέτει ίδια περιουσία ανεξάρτητη από την περιουσία των εταίρων της, αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις και φυσικά ευθύνεται για τυχόν χρέη με την περιουσία της. Οι εταίροι της εταιρίας περιορισμένης ευθύνης ευθύνονται μέχρι του ποσού συμμετοχής τους στο εταιρικό κεφάλαιο. 1.1.2. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΕΠΩΝΥΜΙΑ Διαθέτει επωνυμία για την διάκριση της στον χώρο των εμπορικών συναλλαγών, στην οποία αναφέρονται τα ονόματα ενός ή περισσοτέρων εταίρων ή του σκοπού εργασιών της. Η επωνυμία της Ε.Π.Ε. πρέπει να είναι αληθής, σαφής και να αναγράφονται ολογράφως οι λέξεις «Ε ταιρία Περιορισμένης Ευθύνης». Αν η Ε.Π.Ε. είναι μονοπρόσωπη πρέπει να αναγράφονται οι λέξεις «Μ ονοπρόσωπη Εταιρία Περιορισμένης Ε υθύνης». 1.1.3. ΣΚΟΠΟΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ Ο κύριος σκοπός της είναι η διενέργεια εμπορικών πράξεων. Με το άρθρο 3 του Ν.319Θ/1955, ορίζεται ότι η εταιρία περιορισμένης ευθύνης είναι εμπορική εταιρία άσχετα αν ο σκοπός αυτής δεν είναι εμπορικός. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του Ν.319Θ/1955 απαγορεύεται από την Ε.Π.Ε. να ασκεί δραστηριότητες όπως τραπεζικές, ασφαλιστικές, αθλητικές κλπ. 19