ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΕΕ ΓΣΕΕ ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ: Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Προσαρμογή ρμ στην κλιματική αλλαγή: ΤΟΜΕΑΣ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΠΥΡΟΣ ΠΑΠΑΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Μελετητής, Enveco A.E. Αντιπρόεδρος Επιτροπής Περιβάλλοντος Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Μηχανικών (WFEO) 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010
ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Ο στόχος και η σημασία των υποδομών αφορούν την προστασία της ζωής, της υγείας και της κοινωνικής ευημερίας όλων των κατοίκων,προκειμένου να αναπτυχθούν οι οικονομικές δραστηριότητες του ανθρώπου και να διατηρηθούν οι πολιτιστικές και αισθητικές αξίες. 2
ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΚΡΑΙΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ: ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ Τα στοιχεία του παρελθόντος δεν προβάλλονται στο μέλλον Τα κριτήρια σχεδιασμού των νέων υποδομών με βάση τα στοιχεία του παρελθόντος θα γίνονται ολοένα και λιγότερο χρήσιμα Θα είναι χρήσιμα για την εκτίμηση του ρυθμού αλλαγής της επικινδυνότητας Για παράδειγμα πριν το τέλος του τρέχοντος αιώνα η κοινά παραδεκτή παράμετρος σχεδιασμού για ορισμένες υποδομές, όπως είναι η περίοδος επαναφοράς μεγάλων βροχοπτώσεων από 50 έτη θα έχει γίνει 25 έτη Ανάγκη ανάπτυξης νέων κριτηρίων σχεδιασμού για τις μελλοντικές υποδομές Αλλαγή προτύπων για τις κατασκευές έργων υποδομής. 3
ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Βροχόπτωση Ανεμοπίεση Στάθμη θάλασσας Υγρασία Φορτία χιόνος Θερμοκρασία Ηλιακή ακτινοβολία (ενδεικτικά) 4
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΕΚΤΕΘΕΙΜΕΝΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΤΙΡΙΑ ΟΔΙΚΟ ΚΑΙ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ ΔΙΚΤΥΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΔΙΚΤΥΑ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΛΙΜΕΝΕΣ ΔΙΚΤΥΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΕΡΓΑ 5
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Οι ρυθμοί της κλιματικής αλλαγής θα είναι διαφορετικοί τόσο σε περιφερειακό όσο και σε τοπικό επίπεδο Για την Νοτιοανατολική Ευρώπη πρέπει να διαγνώσουμε τον χαρακτήρα των αλλαγών και αντίστοιχα των προβλημάτων που αναμένονται στις υποδομές Ειδικά στην περιοχή μας κύριο ρόλο θα έχουν η αύξηση της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων 6
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΩΤΟ Διάγνωση της ευαισθησίας των Υποδομών στην κλιματική αλλαγή Ανάπτυξη κριτηρίων τυπολογίας και ταξινόμησης της ευαισθησίας Ανάπτυξη βάσης δεδομένων συσχέτισης κριτηρίων ευαισθησίας - υποδομών 7
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Διάγνωση της ικανότητας των υφιστάμενων υποδομών να απορροφήσουν τις αναμενόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής Στόχος η προσαρμογή με χαμηλό κόστος και διαχειριστικά μέτρα 8
ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΣΕ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΡΙΤΟ Διάγνωση των αναγκαίων έργων, μέτρων, δράσεων που απαιτούνται, για την ενίσχυση των υφιστάμενων υποδομών προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, λόγω μειωμένης ανθεκτικότητας Διάγνωση των υποδομών που δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής Πρόγραμμα τυχόν υποκατάστασης μη ανθεκτικών υποδομών 9
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ: Πρωτόκολλο Εφαρμογής 10
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Το κόστος προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή πρέπει να εκτιμηθεί και να ληφθεί υπόψη στις μελλοντικές δημοσιονομικές πολιτικές Η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα βοηθήσει στον επιμερισμό των κινδύνων, αλλά και πιθανών οφελών 11