ΘΕΜΑ: Γ.Π.Σ. ΗΜΟΥ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2006-2007 ΜΑΘΗΜΑ: ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ιδακτική οµάδα: Κ. Σερράος, Λ. Βασενχόβεν, Κλ. Γεράρδη,. Μέλισσας ΘΕΜΑ: Γ.Π.Σ. ΗΜΟΥ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ Σοφία Κρητικού, Αρχιτέκτονας Μηχ/κος Ε.Μ.Π. ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2006

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ...3 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ...3 Χάρτης µε τα στάδια ένταξης στο σχέδιο πόλης της περιοχής µελέτης...7 ΦΕΚ διαταγµάτων ρυµοτοµίας ήµου Πετρούπολης... 7 3. ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΗΜΟΥ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ... 8 3.1 Ιστορικό µελέτης Γενικού Πολεοδοµικού Σχεδίου..... 8 3.2 Σκοπός του Γ.Π.Σ... 8 4. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ Γ.Π.Σ. 4.1 Πληθυσµός όπως αναφέρεται στο Γ.Π.Σ. και µε την συµπλήρωση των απογραφών 1991 και 2001..9 4.2 Οικιστική δοµή. 10 4.3 Χρήσεις γης 11 4.4 Καθεστώς γης.13 5. ΑΡΧΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ Γ.Π.Σ. - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 5.1 Πληθυσµιακό µέγεθος.13 5.2 Οικιστική δοµή.14 5.3 Χρήσεις γης...16 5.3.1. Κατοικία.. 16 5.3.2. Κέντρα...17 5.3.3. Κοινωνική υποδοµή...19 6. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ Γ.Π.Σ Χρήσεις γης σε συνδυασµό µε την οργάνωση πολεοδοµικών κέντρων και το δίκτυο κυκλοφορίας.19 Πυκνότητα και συντελεστής δόµησης..21 Έλλειψη ελεύθερων χώρων.22 Άλλες αποκλίσεις από τον σχεδιασµό 24 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..25 2

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ Με βάση τις ρυθµίσεις του µεταβατικού οικιστικού νόµου 1337 και ξεκινώντας από την εποχή της Επιχείρησης Πολεοδοµικής Ανασυγκρότησης (Ε.Π.Α.) συντάχθηκε µία πληθώρα Γενικών Πολεοδοµικών Σχεδίων (Γ.Π.Σ.) για έναν ιδιαίτερα µεγάλο αριθµό Ελληνικών πόλεων µε στόχο µέσα από µία συνολική και ολοκληρωµένη ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάµενης κατάστασης, καθώς επίσης και µία εκτίµηση των αναγκών σε επίπεδο ολόκληρης της πόλης, να ρυθµιστούν τα θέµατα των επεκτάσεων και να καθορισθεί ένα ευρύ φάσµα πολεοδοµικών αλλά και τοµεακών ρυθµίσεων και µέτρων που θα εξασφάλιζαν µία ισόρροπη ανάπτυξη της πόλης. (Κ. Σερράος 2002) Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας συγκροτήθηκε το Γ.Π.Σ. του ήµου Πετρούπολης, το οποίο είναι αντικείµενο της παρούσας εργασίας. Από την πρόταση της πολεοδοµικής οργάνωσης του συγκεκριµένου δήµου όπως αυτή εµφανίζεται στο Γ.Π.Σ., θα αναλυθούν και θα σχολιασθούν οι τοµείς: Καθορισµός χρήσεων γης σε συνδυασµό µε την οργάνωση των πολεοδοµικών κέντρων και το δίκτυο κυκλοφορίας Πυκνότητα και µέσος συντελεστής δόµησης ανά πολεοδοµική ενότητα, σε συνδυασµό µε την έλλειψη δηµόσιων ελεύθερων χώρων. Τέλος θα διερευνηθούν οι συνέπειες αυτού του σχεδιασµού µε βάση τα σηµερινά δεδοµένα και την εξέλιξη της πόλης. 2. ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ- ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ O ήµος Πετρούπολης υπάγεται στην χωροταξική υποενότητα του Λεκανοπεδίου µε έδρα την Αθήνα. Οριοθετείται από τις παρυφές του Όρους Αιγάλεω, που αποτελεί το µεγαλύτερο τµήµα της έκτασης του ήµου και περιβάλλει το δοµηµένο τµήµα του ήµου από την Βόρεια και Βορειοδυτική πλευρά. Ανατολικά συνορεύει µε το ήµο Ιλίου και Νοτιοδυτικά µε το ήµο Περιστερίου. Συνολικά µαζί µε τους προαναφερόµενους ήµους και τους ήµους Αγ. Αναργύρων, Αγ. Βαρβάρας, Αιγάλεω, Ζεφυρίου, Καµατερού, Κορυδαλλού, και Χαϊδαρίου, αποτελούν τα λεγόµενα «υτικά Προάστια» της Αθήνας.(βλ. αεροφωτογραφία από Google). Αµφιθεατρικά κτισµένη η Πετρούπολη µε τυχαίο βιοκλιµατικό προσανατολισµό απέχει περίπου 10χλµ. από το κέντρο της Αθήνας και βρίσκεται σε κεντρικό τµήµα της υτικής Αττικής. 3

Στα διοικητικά όρια του ήµου ανήκουν 700 Ηα, από τα οποία η νοµοθετηµένη έκταση καλύπτει περίπου 190 Ηα και ταυτίζεται µε τη δοµηµένη έκταση. Μεγάλο τµήµα της έκτασής της αποτελούν τµήµατα των βορειοανατολικών πλαγιών του Ποικίλου όρους που αποτελεί το περιαστικό πράσινο της περιοχής. Η Πετρούπολη ξεκίνησε σαν συνοικισµός των τότε Νέων Λιοσίων, σηµερινού δήµου Ιλίου, όταν οι Νώε και αφοι Τσουκλίδη το 1933 πούλησαν στον Πέτρο Γιάνναρο ιδρυτή και εκδότη της εφηµερίδας «Εσπερινή» µία έκταση από το άνω Βαθύ Ρέµα (στη Θέση νησάκι Παλατιανής) µέχρι το κέντρο της σηµερινής Πετρούπολης. Η έκταση ρυµοτοµήθηκε από τον εκδότη της Εσπερινής και µε την µέθοδο των Πηγή: Α. Μηλιώνης 2005 4

κουπονιών πουλήθηκε σε οικόπεδα των 500 πήχεων σε αναγνώστες της εφηµερίδας µε την µέθοδο των κουπονιών και µηνιαίες δόσεις των 50δρχ. Τον επόµενο χρόνο, άλλα 400 στρέµατα στην ίδια περιοχή οικοδοποιούνται µε τον ίδιο τρόπο. Άλλα 1000 νέα οικόπεδα διατίθενται στους αναγνώστες αντί 30 κουπονιών και 100δρχ. µηνιαίως. Πηγή: Α. Μηλιώνης 2005 Το 1940 ο πληθυσµός της Πετρούπολης θα ανέλθει στους 641 κατοίκους. Το 1946 στις 24 Ιουλίου ο συνοικισµός Πετρούπολης αποσπάται από τα Νέα Λιόσια (ΦΕΚ 229 / 31-7-1946), ενώ ο πληθυσµός της κατά τον χρόνο απόσπασης υπολογίζεται σε 1000 κατοίκους. Ένα χρόνο αργότερα το διοικητικό δικαστήριο στις 23 / 8 / 1947 θα καθορίσει τα όρια µεταξύ της νέας κοινότητας και του ήµου Νέων Λιοσίων. Έκτοτε θα ακολουθήσουν πολλές προσφυγές µε σκοπό την επανεξέταση αυτών των ορίων, τα οποία διευθετήθηκαν τελικά µετά από ταυτόχρονη απόφαση των δηµοτικών συµβουλίων των δύο ήµων στις 4 / 10 / 2004 και δηµοσιεύτηκαν σε ΦΕΚ Τ0 2006 µε το υπ αριθµ. ΦΕΚ 385 /5-5-06. Τη µεταπολεµική περίοδο στην Πετρούπολη λειτουργούσαν 8 λατοµεία. Σήµερα ο πιο επώνυµος χώρος της περιοχής, το Θέατρο Πέτρας, λειτουργεί στη χοάνη ενός τέτοιου παλιού λατοµείου. Το 1955 εντάσσονται στο σχέδιο πόλης οι περιοχές Κέντρο, Άνω Πετρούπολη, Παναγίτσα και τµήµα συνοικίας Νησάκι. Από τα 250 0.Τ. µόνο 3 προβλέπονται για πλατείες και χώρους πρασίνου (ποσοστό 1,2%), ενώ καµία πρόβλεψη δεν υπάρχει για χώρους σχολείων και άλλες κοινόχρηστες δραστηριότητες. 5

Πηγή: Α.Μηλιώνης 2005 Μέχρι το 1961 όπου η Πετρούπολη αριθµεί 8.250 κατοίκους, ο οικιστικός ιστός έχει επεκταθεί αυθαίρετα πέρα από το εγκεκριµένο σχέδιο στις νέες συνοικίες Πανόραµα, Μιχελή και ένα µεγάλο τµήµα της συνοικίας Νησάκι. Το 1969-1970 οι προαναφερόµενες περιοχές εντάσσονται στο σχέδιο πόλης. Το 1971 η Πετρούπολη αριθµεί 18.631 κατοίκους, ενώ τον Απρίλιο του 1972 προάγεται σε ήµο. Το 1981 αριθµεί 27.902 κατοίκους. Το 1991 αριθµεί 38.278 κατοίκους σύµφωνα µε την επίσηµη απογραφή της Στατιστικής Επετηρίδας (αύξηση 37,2%), ενώ τα στατιστικά δελτία καταναλωτών.ε.η. για το 1989 εκτιµούν 45.142 κατοίκους. Με βάση τα επίσηµα στοιχεία της ΕΣΥΕ µπορεί να εκτιµηθεί µία µέση πυκνότητα 200,8 κατ/ηα, ενώ µέση καθαρή 401,6 κατ/ηα. Στην πληθυσµιακή απογραφή του 2001, καταγράφηκε ότι ο πληθυσµός της Πετρούπολης είναι 48. 327 κάτοικοι, αύξηση 26,3% και είναι 100% αστικός, µε κύρια χρήση στην περιοχή, την κατοικία. Στη διάρθρωση του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού, αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα της υτικής Αθήνας, αφού το ποσοστό συµµετοχής είναι από τα χαµηλότερα όχι µόνο σε επίπεδο πρωτεύουσας αλλά και χώρας, ενώ παράλληλα εµφανίζεται µε κυρίαρχο δυναµικό στον τριτογενή τοµέα. 6

Εδώ θα πρέπει να επισηµανθεί ότι τα διοικητικά όρια ήµου που αναφέρονται στο Γ.Π.Σ. είναι µικρότερα σε σχέση µε τα σηµερινά, µετά την έγκριση- δηµοσίευση στην Εφηµερίδα της Κυβέρνησης της ανταλλαγής εκτάσεων µεταξύ των ήµων Ιλίου και Πετρούπολης (ΦΕΚ 385 / 5-5-2006). Όσον αφορά τις εντάξεις στο σχέδιο της περιοχής του σηµερινού δήµου Πετρούπολης, και πώς αυτές εξελίχθηκαν, φαίνονται στο χάρτη 1. Γενικά αυτές ολοκληρώθηκαν µετά από την δηµοσίευση 14 ΦΕΚ. (βλ. χάρτη ΣΤΑ ΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ ΣΧΕ ΙΟ ΗΜΟΥ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ). Βέβαια κάποιες από αυτές οφείλονται στο ότι εντάχθηκαν σαν ήµος Νέων Λιοσίων. ΥΠΟΒΑΘΡΟ: ΗΜΟΣ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ: Σ. ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΦΕΚ ΙΑΤΑΓΜΑΤΩΝ ΡΥΜΟΤΟΜΙΑΣ ΗΜΟΥ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 1. ΦΕΚ 137Α / 6-4-1929 2. ΦΕΚ 10Α / 15-1-1955 3. ΦΕΚ 81Α / 2-4-1955 4. ΦΕΚ 184 / 9-11-1966 (ΕΝΤΑΞΗ ΠΑΛΑΤΙΑΝΗΣ) 7

5. ΦΕΚ 216 / 13-11-1968 (ΕΝΤΑΞΗ ΝΕΩΝ ΛΙ0ΣΙΩΝ) 6. ΦΕΚ 139 / 15-7-1969 (ΕΝΤΑΞΗ ΜΙΧΕΛΗ) 7. ΦΕΚ 170 / 8-8-1970 (ΕΝΤΑΞΗ ΠΕΥΚΑ ΒΕΡ Η) 8. ΦΕΚ 187 / 28-8-1970 (ΕΝΤΑΞΗ & ΤΡΟΠ. ΜΙΧΕΛΗ) 9. ΦΕΚ 260 / 3-11-1970 (ΕΝΤΑΞΗ ΝΗΣΑΚΙ) 10. ΦΕΚ 71 / 3-4-1975 (ΕΝΤΑΞΗ ΝΕΑ ΛΙΟΣΙΑ-ΜΙΧΕΛΗ) 11. ΦΕΚ 394 / 23-11-1976 (ΤΡΟΠ. & ΕΝΤΑΞΗ 0.Τ. 222,223,223α) 12. ΦΕΚ 334 / 24-9-1977 (ΕΝΤΑΞΗ ΧΩΡ0Υ ΣΧΟΛΕΙΟΥ 0.Τ. Γ488) 13. ΦΕΚ 351 / 1-7-1981 (ΕΝΤΑΞΗ ΠΑΝΟΡΑΜΑ & Ο.Τ. Γ509 ΕΩΣ Γ513) 14. ΦΕΚ 491 / 13-7-1998 (ΕΝΤΑΞΗ ΧΩΡ0Υ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΝΑΝΤΙ 0.Τ.509 & Ο.Τ.320-321) 3. ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΟ ΣΧΕ ΙΟ ΗΜΟΥ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗΣ 3.1 ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Το Υ.Χ.Ο.Π. στα πλαίσια της Επιχείρησης Πολεοδοµικής Ανασυγκρότησης (Ε.Π.Α.) ανέθεσε µελέτες γενικών πολεοδοµικών σχεδίων (Γ.Π.Σ.) για όλους σχεδόν τους ήµους και τις κοινότητες της Αττικής σε µελετητικά γραφεία. Για την συγκεκριµένη περιοχή ανατέθηκε µε τη σύµβαση 32-10 / 20-184 στο ανάδοχο γραφείο: «Οµάδα Μελετητών Αρχιτεκτονικών και Πολεοδοµικών Μελετών Β. ήµου Κατσούφη». Η α φάση της µελέτης παραδόθηκε στις 11 / 5 / 1984, ενώ η τελική παράδοση της β φάσης έγινε στις 31 / 8 / 1984. Στην συνέχεια και ενώ ολοκληρώθηκαν όλα τα στάδια εγκρίσεων σύµφωνα µε τον οικιστικό νόµο 1337/83, δηµοσιεύτηκε στην Εφηµερίδα της Κυβέρνησης µε το ΦΕΚ 14 / 19-1-1995. Οι ανάγκες για τον χρονικό ορίζοντα του Γ.Π.Σ. έχουν υπολογισθεί κυρίως µε βάση τα πληθυσµιακά µεγέθη του 1981 όπως αναφέρεται στην ανάλυση που συνοδεύει το Γ.Π.Σ. 3.2 ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ Γ.Π.Σ. Στην περιοχή µελέτης, το Γ.Π.Σ. αποσκοπούσε στην διαµόρφωση του αναγκαίου Σχεδίου Πλαισίου και Προγράµµατος για την σύµµετρη πολεοδοµική ανάπτυξη της Πετρούπολης σε ολόκληρη την έκτασή της και τον εξοπλισµό της µε τους αναγκαίους χώρους κοινωνικής και παραγωγικής υποδοµής, καθώς και τα αναγκαία δίκτυα τεχνικής υποδοµής µε τρόπο που θα διασφαλίζεται η σωστή κοινωνική και οικονοµική λειτουργία της καθώς και η προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος. Το Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) εκπονείται στα πλαίσια των στόχων, κατευθύνσεων και µέτρων του 8

«Ρυθµιστικού Σχεδίου και προγράµµατος προστασίας περιβάλλοντος της Αθήνας» όπως θεσµοθετήθηκε από την βουλή µε το Ν. 1515/85. Το Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) αποτελεί ακόµα το προγραµµατικό και πολεοδοµικό Πλαίσιο για: -την ανάπτυξη παραγωγικών λειτουργιών της πόλης (εµπόριο, τουρισµός, βιοτεχνία) βιοτεχνία, - την άσκηση πολιτικής γης - την ανάπλαση των υποβαθµισµένων περιοχών - την ανασυγκρότηση του αστικού ιστού στο επίπεδο γειτονιάς - τις αναγκαίες αναθεωρήσεις, τροποποιήσεις και επεκτάσεις του σχεδίου πόλης. 4. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΠΩΣ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ Γ.Π.Σ. 4.1 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΤΟ Γ.Π.Σ. ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΓΡΑΦΩΝ 1991 ΚΑΙ 2001. Η υτική περιοχή του Λεκανοπεδίου είναι το τµήµα του Νοµού που έχει απορροφήσει το σηµαντικότερο ποσοστό της εσωτερικής µετανάστευσης που ξεκίνησε µέσα στην δεκαετία του 1950 και συνεχίζεται µε αισθητά µειωµένο ρυθµό µέχρι σήµερα. Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα των τελευταίων απογραφών της Ε.Σ.Υ.Ε. ο δήµος παρουσίασε την εξής εξέλιξη µεταπολεµικά. Πίνακας 1 Πληθυσµιακή εξέλιξη ήµου Πετρούπολης και Ν. Αττικής 1951 1961 1971 1981 1991 2001 ήµος Πετρούπολης Νοµός Πληθυσµός 1.612 8.520 18.631 27.902 38.278 48.327 αύξηση 428,5% 118,7% 49,8% 37,2% 26,3% Πληθυσµός 1.556.000 2.058.000 2.798.000 3.369.000 3.523.407 3.761.810 Αττικής αύξηση 32,26% 35,96% 20,41% 4,58% 6,77% % στον πληθυσµό Αττικής 0,10% 0,41% 0,66% 0.83% 1,09% 1,28% Πηγή : Ανάλυση Γ.Π.Σ. και Ε.Σ.Υ.Ε. 9

Από τον πίνακα 1 φαίνεται ότι: Α) η αύξηση του πληθυσµού στην Πετρούπολη ξεπερνά κατά πολύ τον ετήσιο ρυθµό αύξησης του Ν. Αττικής. Β) οι µεγαλύτερες πληθυσµιακές µεταβολές σηµειώθηκαν στην 10ετία 1951-1961 που µπορεί να χαρακτηρισθεί σαν αφετηρία πληθυσµιακής ανάπτυξης του ήµου. Γ) η συσσώρευση πληθυσµού στην Πετρούπολη σε σχέση µε αυτή του Ν. Αττικής, αποτελεί ένα συνεχώς αυξανόµενο ποσοστό. 4.2 ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΟΜΗ Η ανοργάνωτη ανάπτυξη του ήµου δεν επιτρέπει τον καθορισµό της οικιστικής δοµής µε σαφήνεια. Έγινε µια προσπάθεια προσδιορισµού του πολεοδοµικού ιστού του ήµου και χωρισµού σε γειτονιές συνοικίες, εφαρµόζοντας κριτήρια: α) Πολεοδοµικό: αρτηρίες, συλλεκτήριες, κεντρικές λειτουργίες εγκαταστάσεις κοινωνικής υποδοµής κ.λ.π. β) Πληθυσµιακά : 3.500 4.000 κάτοικοι ανά, γειτονιά, περίπου 15.000 κάτοικοι ανά συνοικία. γ) Γεωγραφικά : διαµόρφωση εδάφους, ρέµατα ή άλλα φυσικά χαρακτηριστικά δ) τη δυνατότητα µελλοντικής επίλυσης ή άµβλυνσης ορισµένων προβληµατικών καταστάσεων. Σύµφωνα µε τα παραπάνω κριτήρια ο ήµος χωρίζεται σε 10 πολεοδοµικές ενότητεςγειτονιές, µε πληθυσµιακά µεγέθη από 2.000 έως 4.000 κατοίκους περίπου και εκτάσεις από 20,0 Ηα έως 47,5 Ηα και αποτελούν 4 συνοικίες. Αναλυτικά τα στοιχεία για κάθε γειτονιά (πληθυσµός, έκταση, πυκνότητα) φαίνονται στον Χάρτη Π.1 (Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο ήµου Πετρούπολης). Οι πυκνότητες (κατ/ηα) στο ήµο είναι µικρότερες όσο αποµακρυνόµαστε προς τις ακραίες περιοχές του. Στο κεντρικό τµήµα του ήµου καθώς επίσης και στα όρια του ήµου µε τους ήµους Περιστερίου και Ν. Λιοσίων η πυκνότητα είναι της τάξης των 101-150 Κατ/Ηα. Χαµηλότερες πυκνότητες της τάξης 41-100 Κατ/Ηα εµφανίζονται στις ακραίες γειτονιές του ήµου προς το µέρος του ορεινού όγκου του Αιγάλεω ενώ σε µια γειτονιά του ήµου-(π.ε.7)-η πυκνότητα είναι µικρότερη των 40 Κατ/Ηα λόγω της µεγάλης άκτιστης έκτασης στη γειτονιά αυτή. Γενικά οι πραγµατικές πυκνότητες είναι µεγαλύτερες από τις πυκνότητες που απεικονίζονται στον Πίνακα 1, επειδή ένα αρκετό υψηλό ποσοστό των κατοίκων του ήµου έχει απογραφεί στον τόπο γέννησής του. 10

Η ισχύουσα κάλυψη στο ήµο είναι 60% και ο Σ.. 1,6 για όλη τη νοµοθετηµένη έκταση του ήµου. Όσον αφορά την εφαρµογή του εγκεκριµένου σχεδίου δεν παρουσιάζονται ιδιαίτερα προβλήµατα. Η πραγµατοποιηµένη κάλυψη είναι κατά µέσο όρο 25% µε µία εξαίρεση στο κέντρο και στα σύνορα µε τα Ν. Λιόσια (περίπου 35%). Ο πραγµατοποιηµένος Σ.. φθάνει µέχρι 0,80 γενικά) εκτός από το κέντρο όπου κυµαίνεται από 0,80 έως 1,20. Στο σύνολο του ήµου υπάρχει µικρός βαθµός πληρότητας του Σ.. δεδοµένου ότι ο υλοποιηµένος µέσος Σ.. στο ήµο είναι 18,5% του επιτρεποµένου. Αν υλοποιηθεί ο υπάρχων συντελεστής κατά 60% η χωρητικότητα όλου του ήµου θα ανέλθει σε 82.328 κατοίκους που σηµαίνει 55.000 περίπου επιπλέον πληθυσµός στον ήµο. Το σηµερινό κέντρο του ήµου είναι γραµµικό και έχει αναπτυχθεί κατά µήκος του κυριότερου οδικού άξονα, της οδού Πετρουπόλεως, τείνει δε να ενοποιηθεί µε τα τοπικά κέντρα των γειτονιών 3, 4, 9, 10 που έχουν επίσης αναπτυχθεί στον ίδιο δρόµο. Έτσι έχει χάσει την έννοια του κέντρου σαν περιοχή συγκέντρωσης µε µία ακτίνα εξυπηρέτησης και αποτελεί περισσότερο διαχωριστική γραµµή γειτονιών. Τα κέντρα των πολεοδοµικών ενοτήτων 5 και 6 έχουν αναπτυχθεί επί της οδού Πλούτωνος και είναι ενοποιηµένα. Μόνο στην πολεοδοµική ενότητα 7, το τοπικό κέντρο δεν είναι γραµµικό και είναι ενοποιηµένο µε το κέντρο της γειτονιάς 8. Από τα κύρια πλεονεκτήµατα του ήµου είναι το Ιπποδάµειο σύστηµα µε το οποίο αναπτύχθηκε. Η θέση επίσης της Πετρούπολης στους πρόποδες του ορεινού όγκου του Αιγάλεω, και παρέχει τη δυνατότητα παρέµβασης στην οργάνωση του ήµου. 4.3 ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ Γενικά δεν υπάρχει. µεγάλη ανάµιξη ασυµβίβαστων λειτουργιών στο ήµο. Η κατοικία καλύπτει τα 79,6% της νοµοθετηµένης επιφάνειας. Το κέντρο του ήµου αναπτύσσεται σε τµήµατα των πολεοδοµικών ενοτήτων 1 και 2 κατά µήκος της οδού Πετρουπόλεως και είναι ενοποιηµένο µε τα τοπικά κέντρα των γύρω πολεοδοµικών ενοτήτων που έχουν επίσης αναπτυχθεί πάνω στον ίδιο κύριο άξονα κυκλοφορίας του ήµου µε αποτέλεσµα η λειτουργία τους να είναι προβληµατική. Σε πολλές περιπτώσεις είναι προφανές ότι αναπτύχθηκαν λειτουργίες που επιλέγηκαν µε κριτήριο τη δυνατότητα εξεύρεσης οικοπέδου και όχι την οποιαδήποτε πολεοδοµική οργάνωση. Το πιο έντονα φανερό αποτέλεσµα της έλλειψης γενικού προγραµµατισµού που αφορά στην ανάπτυξη, είναι η ανυπαρξία κοινωνικού εξοπλισµού. Η έλλειψη αυτή είναι εξάλλου και το στοιχείο εκείνο που πιο έντονα υποβαθµίζει την περιοχή. Η κατανοµή των ελεύθερων χώρων του ήµου φαίνεται στον παρακάτω πίνακα : 11

Πίνακας 2 Ελεύθεροι χώροι Απαιτούµενη Υπάρχουσα Αναγκαία οικοπ. Γειτονιά οικοπεδική οικοπεδική επιφάνεια στρέµ. επιιφάνεια στρεµ. επιφάνεια στρεµ. 1 7,9-7,9 2 - - - 3 7,6-7,6 4 6,2 1,0 5,2 5 5,5 2,3 3,2 6 8,7 1,7 7,0 7 2,8 4,0-8 3,0-3,0 9 4,0-4,0 10 4,6-4,6 ΣΥΝΟΛΟ 50,3 9,0 42,5 Πηγή : Ανάλυση Γ.Π.Σ. ήµου Πετρούπολης Από τον πίνακα 2 φαίνεται ότι στο σύνολο της απαιτούµενης οικοπεδικής επιφάνειας για ελεύθερους χώρους στο ήµο (50,3 στρέµµατα) υπάρχουν τέσσερις (4) µόνο διαµορφωµένοι ελεύθεροι χώροι χωροθετηµένοι στις γειτονιές 4,5,6 και 7 µε συνολική έκταση 9 στρεµµάτων που καλύπτουν το 17,5% των αναγκαίων οικοπεδικών επιφανειών. Υπάρχουν όµως δύο (2) αδιαµόρφωτοι ελεύθεροι χώροι στα Βόρεια και Νότιο- υτικά τµήµατα του ήµου που µπορούν µε την κατάλληλη διαµόρφωση να αντισταθµίσουν την έλλειψη ελεύθερων χώρων µέσα στο δοµηµένο περιβάλλον. Στον τοµέα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων στη περιοχή του ήµου, υπάρχει το Θέατρο Πέτρας, ένας (1) κινηµατογράφος στην Π.Ε.6, ένα (1) Πνευµατικό Κέντρο και ένας (1) πολιτιστικός σύλλογος στη Π.Ε.3. Συνολικά στο ήµο λειτουργούν 4 Γυµνάσια Λύκεια µε συνολικό αριθµό µαθητών 3.947 συγκεντρωµένα στις Συνοικίες Ι και ΙΙ και τα δύο (2) από τα τέσσερα (4) στεγάζονται σε µισθωµένα κτίρια. Στις υπόλοιπες συνοικίες ΙΙΙ και Ι υπάρχει έλλειψη. Όσον αφορά τα ηµοτικά, Νηπιαγωγεία, υπάρχουν 11 σ όλο το ήµο µε συνολικό 12

αριθµό 3.979 µαθητών από τα οποία τα 8 (ποσοστό 73%) στεγάζονται σε µισθωµένα κτίρια. ύο γειτονιές σι Π.Ε.5 και Π.Ε.10 δεν έχουν καµία υποδοµή για εκπαίδευση. Επίσης στο ήµο λειτουργεί και µέση επαγγελµατική σχολή στη γειτονιά 2 και 2 µόνο βρεφονηπιακοί σταθµοί στις πολεοδοµικές ενότητες Ι και 4. Στον τοµέα της πρόνοιας οι ανάγκες καλύπτονται από δύο (2) παιδικούς σταθµούς στις Π.Ε.1 και Π.Ε.4., ενώ στον τοµέα της περίθαλψης Οι ανάγκες των κατοίκων καλύπτονται από την Αθήνα και τους γειτονικούς ήµους, αλλά σε τοπικό επίπεδο οι εξυπηρετήσεις παρέχονται από τα φαρµακεία και τα ιδιωτικά ιατρεία. Συνολικά οι ανάγκες του ήµου της Πετρούπολης σε Κοινωνική Υποδοµή φαίνονται στους Πίνακες νιιι και ΙΧ. Από αυτούς φαίνεται ότι η συνολική νέα γη για την κάλυψη των αναγκών είναι περίπου 90 στρέµµατα. 4.4 ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΓΗΣ Το ποσοστό γης που έχει στην ιδιοκτησία της η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι πολύ µικρό. Επίσης δεν υπάρχουν αυτή τη στιγµή µεγάλοι χώροι που να ανήκουν σε φορείς του ηµοσίου και να δηµιουργούν έτσι τις προϋποθέσεις αναδιοργάνωσης της περιοχής. Υπάρχουν µόνο 4 οικοπεδικές εκτάσεις που ανήκουν στον Ο.Σ.Κ. και βρίσκονται στις γειτονιές 1, 3, 6 και 7. Θα πρέπει εδώ να αναφερθούν οι δύο εκτός σχεδίου ελεύθεροι χώροι (στα βόρεια και νότια του ήµου) όπου είναι δυνατόν να αναπτυχθούν λειτουργίες αθλητισµού ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης. Όσον αφορά την ιδιωτική γη στο εγκεκριµένο σχέδιο η υπάρχουσα κατάτµηση είναι της τάξης των 200-250 τµ. ανά οικόπεδο. 5. ΑΡΧΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ Γ.Π.Σ. - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 5.1 ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ Ο στόχος του Ρ.Σ.Α. για σταθεροποίηση του πληθυσµού της Αθήνας, εξειδικεύεται ανάλογα µε το ήµο ή µε επιβράδυνση του ρυθµού αύξησης του πληθυσµού ή µε µηδενική αύξηση ή µε συνέχιση και ένταση του ρυθµού µείωσης. Ο ήµος Πετρούπολης κατατάσσεται στην πρώτη κατηγόρια. Σύµφωνα µε µελέτη του Υ.Χ.Ο.Π. ο προβλεπόµενος πληθυσµός του ήµου για το 1991 είναι 34.000 (µεταβολή µεταξύ 1981 και 1991 + 21,85%). Παρατηρείται δηλαδή µια µείωση του ρυθµού αύξησης της δεκαετία 1981 1991 συγκριτικά µε αυτήν της δεκαετίας 1971 1981 περίπου κατά 50%. 13

Η πρόβλεψη του Υ.Χ.Ο.Π. γιο τον πληθυσµό του 1991 στηρίχθηκε: - στο στρατηγικό στόχο της συγκράτησης του πληθυσµού του Νοµού Αττικής στα σηµερινά επίπεδα. - στον προβλεπόµενο ρόλο των ήµων στη νέα χωροταξική οργάνωση της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας - στη φυσική κίνηση της δεκαετίες 1971-1981 - στους ρυθµούς µεταβολής του πληθυσµού της τριακονταετίας 1951-1981 και δεκαετίας 1971-1981 - στα επί % ποσοστά µεταβολής του πληθυσµού στις δεκαετίες 1951-1961, 1961-1971, 1971-1981. 5.2 ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΟΜΗ Η ανασυγκρότηση της γειτονιάς συνιστά δοµικής σηµασίας κατεύθυνση για την πολεοδοµική οργάνωση του ήµου Πετρούπολης, γίνεται µε τη συλλογική δραστηριοποίηση των ίδιων των κατοίκων της και περιλαµβάνει την πολεοδοµική, κοινωνική και λειτουργική της αναδιοργάνωση, και την περιβαλλοντική της αναβάθµιση µε οργάνωση του κέντρου κάθε γειτονιάς και δηµιουργία ενιαίου δικτύου ροής πεζών, πρασίνου και ελεύθερων χώρων, καθώς και χώρων κοινωνικού εξοπλισµού. Στον χάρτη Π.1 φαίνονται οι προτάσεις για τον χωρισµό του ήµου σε γειτονιές και συνοικίες. Ο χωρισµός έγινε µε κριτήρια πολεοδοµικά, πληθυσµιακά και αφού λήφθηκαν υπόψη τα γεωγραφικά όρια και άλλες συνθήκες που έχουν επιβληθεί. Οι πολεοδοµικές ενότητες ταυτίζονται µε αυτές που αναφέρονται στο κείµενο της Ανάλυσης. Από τον πίνακα ιν της ανάλυσης που δείχνει τον πληθυσµό, την έκταση και την πυκνότητα κάθε γειτονιάς, διακρίνονται τρεις (3) κατηγορίες γειτονιών. α) Κεντρικές Γειτονιές (1 2,3,4,5,6) µε πυκνότητες µεγαλύτερες των 100 Κατ/Ηα. β) Οι ακραίες γειτονιές (8,9,10) µε πυκνότητες µεγαλύτερες των 40 Κατ/Ηα και µικρότερες των 100 Κατ/Ηα. γ) Η γειτονιά 7 µε πυκνότητα µικρότερη των 40 Κατ/Ηα λόγω της µεγάλης αδόµητης έκτασης στη γειτονιά αυτή. Για τον υπολογισµό του πληθυσµού και των πυκνοτήτων των πολεοδοµικών ενοτήτων, λαµβάνοντες υπόψη την πληθυσµιακή πρόβλεψη για το 1991, ακολουθήθηκε η εξής µεθοδολογία. 14

Εκτιµήθηκε σε πρώτη φάση ότι το 65% της αύξησης του πληθυσµού θα στεγαστεί στις ακραίες γειτονιές του ήµου (7,8,9,10) όπου ο υλοποιηµένος συντελεστής δόµησης παρουσιάζει τις µικρότερες τιµές ( 0,80) και το υπόλοιπο 35% της αύξήσης του πληθυσµού θα στεγαστεί στις κεντρικές γειτονιές του ήµου, και σ αυτές που συνορεύουν µε το ήµο Ν. Λιοσίων και στις οποίες ο Σ.. κυµαίνεται από 0,80 έως 1,20. Σε δεύτερη φάση εκτιµήθηκε ότι και µεταξύ των ακραίων γειτονιών θα υπάρχει διαχωρισµός όσον αφορά τον καταµερισµό της αύξησης του πληθυσµού, και αυτό κύρια λόγω των αδόµητων περιοχών της γειτονιάς 7. Έτσι το 35% από την αύξηση του πληθυσµού στις ακραίες γειτονιές θα στεγαστεί στη γειτονιά 7 και το υπόλοιπο στις τρεις γειτονιές 8,9 και 10. Το τελικό ποσοστό αύξησης του πληθυσµού ανά κατηγορία γειτονιών όπως αναφέρθηκε παραπάνω διαµορφώθηκε ως εξής: Για κεντρικές γειτονιές ποσοστό 35%. Για τις ακραίες αραιοδοµηµένες περιοχές ποσοστό 42,25% και για τη γειτονιά 7 ποσοστό 22,75% της αύξησης του πληθυσµού. Οι 10 Πολεοδοµικές ενότητες που προτείνονται συγκροτούν 4 συνοικίες και έχουν την παρακάτω πληθυσµιακή κατανοµή, µικτές πυκνότητες και µέσους συντελεστές δόµησης. Ο Σ.. προτείνεται να διατηρηθεί στο σηµερινό του επίπεδο (1,60 για ολόκληρο το ήµο) διότι για τον χρονικό ορίζοντα του Γ.Π.Σ., εκτιµήθηκε ότι δεν υπάρχει πραγµατική ανάγκη για διαφοροποίηση του, λόγω του µικρού βαθµού πληρότητάς του (κατά µέσον όρο 18,5% έναντι του επιτρεποµένου). Το κέντρο του ήµου αναπτύσσεται σε τµήµα της πολεοδοµικής ενότητας 2 στη περιοχή του σηµερινού κέντρου, ενώ τα τοπικά κέντρα των γειτονιών οργανώνονται µε πυρήνα τα υφιστάµενα κέντρα. Η διάνοιξη της Ανατολικής Περιφερειακής του Αιγάλεω που θεσµοθετήθηκε µε το Νόµο 1515/1985 για το Ρυθµιστικό Σχέδιο της Αθήνας, προστατεύει αφ ενός τον ορεινό όγκο του Αιγάλεω και οριοθετείται προς δυσµάς από τη δοµηµένη περιοχή του ήµου. 5.3 ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ Η πολιτική χρήσεων γης για την ανάπτυξη της Αθήνας θεσµοθετήθηκε µε το Ρ.Σ.Α. και εξειδικεύεται για κάθε δήµο µε το Γ.Π.Σ. που δίνει το πλαίσιο των κατευθύνσεων για την πολεοδοµική µελέτη. 5.3.1. Κατοικία Η κύρια χρήση της γης στο ήµο όπως φάνηκε από την ανάλυση είναι η κατοικία (79,6% της νοµοθετηµένης επιφάνειας) η οποία και θα εξακολουθήσει να είναι. (Σύµφωνα µε το δηµοσιευµένο ΦΕΚ προβλέπεται αµιγής κατοικία στις πολεοδοµικές ενότητες 7,8,9,10 και 15

τµήµα της πολεοδοµικής ενότητας 6, και γενική κατοικία στις πολεοδοµικές ενότητες 1,2,3,4,5 και τµήµα της 6). Βλ. Χάρτη Π1. 5.3.2. Κέντρα Από το Ρ.Σ.Α. κύρια επιδίωξη συνιστά η δηµιουργία πολυκεντρικής πόλης µε ενίσχυση των σηµερινών κέντρων δήµων, συνοικιών γειτονιών, ιδιαίτερη ενίσχυση των κέντρων δήµων υπερτοπικής σηµασίας, αποσυµφόρηση των µητροπολιτικών κέντρων της Αθήνας και του Πειραιά, αναστολή της επέκτασης των κεντρικών λειτουργιών κατά µήκος των δρόµων. Στα πλαίσια του πιο πάνω στόχου για το ήµο της Πετρούπολης δεν προβλέπονται χωροθετήσεις κεντρικών λειτουργιών υπερτοπικού επιπέδου αλλά ενισχύεται και επεκτείνεται το σηµερινό κέντρο του ήµου µε πολυλειτουργικά κριτήρια, καθώς επίσης και τα κέντρα των συνοικιών γειτονιών. Εξυπηρετήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τα υπερτοπικά κέντρα των ήµων Αγ. Αναργύρων και Περιστερίου. Έτσι το εµπορικό Κέντρο του ήµου αναπτύσσεται σε τµήµατα των κεντρικών γειτονιών 1 και 2 σε έκταση περί που 4,00 Ηα και σε διεύθυνση κάθετη στον άξονα Πετρουπόλεως που υπάρχει το σηµερινό κέντρο. Στο εµπορικό κέντρο προτείνεται εναλλαγή λειτουργιών µε ελεύθερους χώρους και χώρους στάθµευσης για κυκλοφοριακή αποσυµφόρηση. Το διοικητικό κέντρο του ήµου οργανώνεται σε κεντρική περιοχή του ήµου, και συγκεκριµένα σε τµήµα εκτός σχεδίου της πολεοδοµικής ενότητας 2 στους πρόποδες του λόφου στη θέση του πρώην Λατοµείου Γάτου. Η θέση αυτή προτείνεται γιατί: α) Βρίσκεται κοντά στο υφιστάµενο εµπορικό κέντρο β) υπάρχει διαθέσιµη έκταση γ) έχει άµεση και εύκολη προσπέλαση χωρίς να βρίσκεται µέσα στην εµπορική ζώνη. Στον ίδιο χώρο χωροθετείται και το προτεινόµενο πνευµατικό κέντρο του ήµου. Επειδή υπάρχει έλλειψη ελεύθερων χώρων και στη λογική για διασφάλιση των υπαρχόντων στην πολεοδοµική µελέτη θα πρέπει, να ληφθεί µέριµνα ώστε να διασφαλιστεί, µε την υποβολή ειδικών όρων δόµησης, κατά το δυνατόν µεγαλύτερος ελεύθερος χώρος που θα αποδοθεί σε κοινή χρήση. Τα τοπικά κέντρα των πολεοδοµικών ενοτήτων οργανώνονται µε διεύρυνση των υφισταµένων γραµµικών (στις Π.Ε. 3, 4, 6, 7, 8, 9 και 10) σε κάθετες προς αυτά διευθύνσεις, σε συνδυασµό µε εναλλαγή λειτουργιών µε ελεύθερους χώρους ώστε κατά το δυνατόν να αποκτήσουν και την χωρική οντότητα του κέντρου µε περίπου ίση ακτίνα εξυπηρέτησης για τα ακραία οικοδοµικά τετράγωνα κάθε γειτονιάς. Στη πολεοδοµική ενότητα 5 το τοπικό κέντρο αναπτύσσεται στο κέντρο της γειτονιάς. 16

5.3.3. Κοινωνική υποδοµή Στα πλαίσια της πολιτικής σταθεροποίησης των πληθυσµών µακροπρόθεσµα στα σηµερινά επίπεδα και σε συσχέτιση µε την πολιτική περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση, ανεξάρτητα από την σηµειούµενη αύξηση στο ήµο Πετρούπολης το 1991. (1981 27.902, 1991 34.000 κατ) οι ανάγκες σε κοινωνική υποδοµή για τον χρονικό ορίζοντα του Γ.Π.Σ. έχουν υπολογισθεί κυρίως µε βάση τα πληθυσµιακά µεγέθη του 1981 (Ε.Σ.Υ.Ε.). Στον υπολογισµό αυτό έχουν επίσης ληφθεί υπόψη οι ιδιαιτερότητες της περιοχής καθώς και οι δυνατότητες υλοποίησης τους. Η θέση του ήµου Πετρούπολης στους πρόποδες του όρους Αιγάλεω και η ύπαρξη παλαιών λατοµείων παρέχουν τις δυνατότητες για την αναβάθµιση της περιοχής και την αναπλήρωση ελεύθερων χώρων που λείπουν από την περιοχή. Στα πλαίσια του γενικότερου στόχου για ανάδειξη και προστασία των ιστορικών στοιχείων, οικολογική ανασυγκρότηση, ανάδειξη και προστασία του αττικού τοπίου, των ορεινών όγκων, των τοπίων φυσικού κάλλους και των ακτών, ο ορεινός όγκος του Αιγάλεω προστατεύεται και αναδεικνύεται µέσω ειδικών Π.. επιβολής χρήσεων γης καθώς και προγραµµάτων πάρκων αναψυχής, αναδάσωσης κ.λ.π. Η οργάνωση και ανασυγκρότηση του τοπίου στο Αιγάλεω µε συνολική ανάπλαση του ορεινού όγκου σε µεγάλο πάρκο και µε εστίες αναψυχής και πολιτιστικών λειτουργιών τα λατοµεία της Πετρούπολης συντελούν στην επιδίωξη για την αναβάθµιση του ήµου. Ειδικότερα για χώρο του ορεινού όγκου του Αιγάλεω προτείνονται: Ο χώρος των Πρώην λατοµείων Γρηγορίου οργανώνεται σε µεγάλο αθλητικό κέντρο υπερτοπικού χαρακτήρα για την εξυπηρέτηση των ήµων του δυτικού λεκανοπεδίου που θα περιλαµβάνει γήπεδα µπάσκετ, τέννις καθώς επίσης και σκοπευτήριο ολυµπιακών προδιαγραφών (εξυπηρέτηση µητροπολιτικού χαρακτήρα). Ο λόφος πάνω από το προτεινόµενο ιοικητικό Κέντρο του ήµου οργανώνεται σε περιαστικό πράσινο. Σε αυτήν επίσης την Περιοχή χωροθετείται και το ένα (1) από τα προτεινόµενα δύο (2) Γυµνάσια Λύκεια και η κτιριακή εγκατάσταση για ένα (1) Κ.Ε.Τ.Ε. Οι ελεύθεροι χώροι εκτός του δοµηµένου περιβάλλοντος στα Νότια και στη περιοχή του Θεάτρου Πέτρας οργανώνονται σε χώρους Αστικού πράσινου µε λειτουργίες αθλητισµού και αναψυχής. Στο Νότιο τµήµα του ήµου σύνορα µε Κηπούπολη, οργανώνεται αθλητικός πυρήνας που θα περιλαµβάνει γήπεδα, γυµναστήρια, κολυµβητήριο. Ο χώρος που σήµερα είναι ρέµα, και διασχίζει τη περιοχή από Ν προς ανατολάς, παρέχει τη δυνατότητα για οργάνωση τοπικού άξονα πρασίνου και άλλων λειτουργιών (παιδικές χαρές κ.λ.π.) χωρίς να δηµιουργεί κάποιο πρόβληµα στις µετακινήσεις. 17

Από τους πίνακες της ανάλυσης για την εκπαίδευση φαίνεται ότι ενώ υπάρχουν ελλείψεις σε γη σε αρκετές γειτονιές, δεσµευόµαστε από τη διαθεσιµότητα γης µέσα στις γειτονιές αυτές. Οι προτάσεις για τη χωροθέτηση των νέων αναγκαίων σχολικών µονάδων κα από τη διαθεσιµότητα χώρου κύρια δηµόσιας ή δηµοτικής ιδιοκτησίας. Μια πρόταση που υπαγορεύεται από τα πράγµατα είναι η προσπάθεια συνδυασµού συναφών λειτουργιών όπως: - Νηπιαγωγεία - ηµοτικό Σχολείο - Βρεφονηπιακός σταθµός - Παιδική χαρά - Γυµνάσιο - Λύκειο - Αθλητικές εγκαταστάσεις. Ο συνδυασµός αυτός προϋποθέτει βέβαια µεγαλύτερα γήπεδα για την χωροθέτηση των σχολείων, και µία αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των σχολείων. Ειδικές χρήσεις: Στον ορεινό όγκο του Αιγάλεω, στα όρια των ήµων Ν. Λιοσίων και Καµατερού, προτείνεται η δηµιουργία Νεκροταφείου που θα εξυπηρετεί και τους 5 ήµους της περιοχής Πετρούπολη - Περιστέρι - Αγ. Ανάργυροι - Ν. Λιόσια -Καµατερό. Η χωροθέτηση και. η κατανοµή των χρήσεων γης του ήµου φαίνονται στο χάρτη Π.1 Γενικό Πολεοδοµικό Σχέδιο ήµου Πετρούπολης. Πηγή: Οργανισµός Ρυθµιστικού Σχεδίου Αθήνας 18

6. ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ Γ.Π.Σ ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ - ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΩΝ ΚΕΝΤΡΩΝ ΙΚΤΥΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Με την έγκριση του Γ.Π.Σ. συνεπάγεται και θεσµοθέτηση των προτεινόµενων χρήσεων γης. Οι αστικές αυτές χρήσεις επιδρούν σε µία πληθώρα χαρακτηριστικών της πόλης, όπως η πολεοδοµική λειτουργία, οι οικονοµικοί παράµετροι, τα περιβαλλοντικά θέµατα, η µορφή της πόλης, αλλά και οι µετακινήσεις που προκύπτουν από την συγκεκριµένη χωροθέτηση των χρήσεων γης. Γι αυτό επελέγη να µελετηθεί αυτή η κατηγορία από το Γ.Π.Σ. Στην περίπτωση του ήµου Πετρούπολης έχουµε µία γραµµική ανάπτυξη του κέντρου κατά µήκος της κυρίας οδού, που αποτελεί µία κατ εξοχήν µη αποδεκτή περίπτωση διάταξης πολεοδοµικού κέντρου. Όπως φαίνεται από το Γ.Π.Σ. η προτεινόµενη διάρθρωση του δικτύου κυρίων και δευτερευόντων κέντρων της πόλης δίνει έµφαση σ ένα πυρήνα κεντρικών λειτουργιών που αναπτύσσεται γραµµικά και συµπληρώνεται από µία σειρά µικρότερων σε έκταση και σηµασία δευτερευόντων κέντρων, όπου γίνεται προσπάθεια ν αντιστοιχίσουν ανά ένα σε κάθε µία πολεοδοµική ενότητα, όπου όµως όλες oι ενότητες βρίσκονται πάνω σε βασικούς οδικούς άξονες. Το πρόβληµα της πρότασης είναι ότι ο δρόµος εκατέρωθεν του οποίου αναπτύσσεται το γραµµικό κέντρο, ανήκει στο κύριο οδικό δίκτυο και µάλιστα αποτελεί πρωτεύουσα αρτηρία της πόλης, που έχει χαρακτήρα εισόδου εξόδου της πόλης. Πιο λειτουργικό θα ήταν, αν είχε προταθεί ένας κατ εξοχήν εµπορικός δρόµος που θα είχε χαρακτηρισθεί ήπιας κυκλοφορίας ή αµιγής πεζόδροµος και θα είχε αναπτυχθεί σηµειακά στο εσωτερικό (πυρήνα) της πολεοδοµικής ενότητας και σε απόσταση από την πρωτεύουσα αρτηρία. Θα µπορούσε µάλιστα να είχε συνδυαστεί µε επιφάνειες για εγκαταστάσεις κοινωνικής υποδοµής. Το Γ.Π.Σ. από την εποχή της σύνταξής του, αναφέρει στην ανάλυση της περιοχής µελέτης:«το σηµερινό κέντρο του ήµου είναι γραµµικό και έχει αναπτυχθεί κατά µήκος του κυριότερου οδικού άξονα, της οδού Πετρουπόλεως (σηµερινή 25 Μαρτίου), τείνει δε να ενοποιηθεί µε τα τοπικά κέντρα των γειτονιών 3,4,9,10 που έχουν επίσης αναπτυχθεί στον ίδιο δρόµο. Έτσι έχει χάσει την έννοια του κέντρου σαν περιοχή συγκέντρωσης µε µία ακτίνα εξυπηρέτησης και αποτελεί περισσότερο διαχωριστική γραµµή γειτονιών.». Τελικά όµως το Γ.Π.Σ. επαφίεται στο κάνει µία διαχείριση χρήσεων και δεδοµένων χωρίς να εισέρχεται στην επίλυση του ήδη διαφαινόµενου προβλήµατος και χωρίς καµία αλλαγή της ήδη υπάρχουσας (από το 1984) κατάστασης. Εξάλλου αποκλίνει από την σηµερινή πραγµατικότητα, καθώς επισηµαίνει ότι «δεν προβλέπονται χωροθετήσεις κεντρικών λειτουργιών υπερτοπικού επιπέδου αλλά ενισχύεται και επεκτείνεται το σηµερινό κέντρο 19

του ήµου µε πολυλειτουργικά κριτήρια, καθώς επίσης και τα κέντρα των συνοικιών γειτονιών. Εξυπηρετήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα θα καλυφθούν από τα υπερτοπικά κέντρα των ήµων Αγ. Αναργύρων και Περιστερίου». Σήµερα το εµπορικό κέντρο του ήµου έχει εξυπηρετήσεις υπερτοπικού χαρακτήρα που εντείνει την κατάσταση. Σήµερα το κέντρο βάρους των εµπορικών χρήσεων, αλλά και των παροχών υπηρεσιών δηµόσιων και διοικητικών, είναι συγκεντρωµένα επί του βασικού άξονα της 25 Μαρτίου, καθώς και ψυχαγωγία σε συνδυασµό µε κατοικία. Οι µετακινήσεις του προκαλούνται από τις χρήσεις γης εκατέρωθεν του δρόµου είναι δυσµενείς για την περιοχή, καθώς δηµιουργείται µία έντονη και διαρκής οδική κυκλοφορία. Εδώ το κέντρο της πόλης δεν συνδυάζεται µε τους απαραίτητους δηµόσιους χώρους και µ ένα εφησυχασµένο οδικό δίκτυο. Αντίθετα η έντονη δραστηριότητα που προκύπτει από την χωροθέτηση των χρήσεων εκατέρωθεν του δρόµου, οδηγεί σε κατάχρηση τόσο του ιδιωτικού χώρου (ταµπέλες, διαφηµίσεις, αυθαίρετες κατασκευές, κ.λ.π.), όσο και του δηµόσιου χώρου (κατάληψη του πεζοδροµίου από τραπεζοκαθίσµατα, ανεξέλεγκτη στάθµευση). Επιπλέον δηµιουργούνται εντονότατα κυκλοφοριακά προβλήµατα στην λειτουργία της οδού, αφού αυτή φορτίζεται τόσο από τον επιπλέον κυκλοφοριακό φόρτο που προκαλεί το γραµµικό κέντρο, όσο και από τις απαιτήσεις για στάθµευση και πρόσβαση. Η συνεχής και ανεξέλεγκτη στάθµευση των αυτοκινήτων επί του βασικού οδικού άξονα, επισύρει προβλήµατα µετακινήσεων µε τα Μ.Μ.Μ. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτηση γνωστού super market επί της 25 ης Μαρτίου και των πολύ σηµαντικών προβληµάτων που δηµιουργούνται σε κίνηση και στάθµευση.. Κάτι ανάλογο µε την 25 Μαρτίου συµβαίνει σε µικρότερη έκταση µε τη δεύτερη σε ιεράρχηση πρωτεύουσα αρτηρία της οδού Περικλέους. Η διάταξη των πολεοδοµικών κέντρων των ενοτήτων 6 και 8 βρίσκονται σε επαφή µε τον κυκλοφοριακό άξονα, όπου εδώ εµφανίζονται εντονότερα τα προβλήµατα της τροφοδοσίας των παρακείµενων καταστηµάτων, λόγω της στενότητας του οδοστρώµατος σε συνδυασµό µε το είδος του εµπορίου που αναπτύχθηκε στον δρόµο. ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΟΜΗΣΗΣ Η µορφή της πόλης έχει επηρεασθεί από την έλλειψη δηµόσιων ελεύθερων χώρων, και την πυκνότητα δόµησης. Και στους δύο αυτούς τοµείς η συµβολή του Γ.Π.Σ. ήταν περιορισµένη. Ως προς τον Συντελεστή όµησης (Σ..) και την Πυκνότητα όµησης εµφανίζεται από το Γ.Π.Σ. ένα µοντέλο πλήρους διασποράς. Ο ίδιος συντελεστής 1,6 σε όλες τις πολεοδοµικές ενότητες, χωρίς διαβαθµίσεις, οδηγεί την πόλη σε µία µορφή τύπου «Κυψέλης», κυρίως στις πολεοδοµικές ενότητες 8, 9, 10, όπου το έντονο ανάγλυφο του εδάφους δίνει την δυνατότητα στα ιδιωτικά συµφέροντα να πουλήσουν µε την µέθοδο της αντιπαροχής «διαµερίσµατα µε θέα», έχουν οδηγήσει σε µία υπερεκµετάλλευση της περιοχής, σε συνδυασµό µε την µικρή κατάτµηση γης (Η 20