ΓΡΑΦΕΙΟ Σ..Ε. ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ Τηλεδιάσκεψη 16.03.2010 Επιµέλεια: Τσιαούση ήµητρα ΠΕ02, Εκπαιδευτικός Κ.Ε.Σ.Β.
Κατάταξη Ελλήνων µαθητών σε επίπεδα γλωσσοµάθειας ιαπιστωτικά Κριτήρια Ελληνοµάθειας
Βασικά σηµεία παρουσίασης 1. Θεωρητικό πλαίσιο - Προγράµµατα Σπουδών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη διασπορά. 2. Επίπεδα ελληνοµάθειας Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ, 2006. 3. Γλωσσικοί στόχοι 3 ου επιπέδου (τάξεις 5 η -6 η ). 4. ιαπιστωτικό Κριτήριο Ελληνοµάθειας 3 ου επιπέδου (τάξεις 5 η -6 η )- Ενδεικτικές ασκήσεις/παραδείγµατα. 5. Γλωσσικοί στόχοι 4 ου επιπέδου. 6. Σύγκριση 4 ου επιπέδου Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. - Γ επιπέδου Κ.Ε.Γ.
1. Θεωρητικό πλαίσιο - Προγράµµατα Σπουδών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη διασπορά Θεωρητικό πλαίσιο και Προγράµµατα Σπουδών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη διασπορά, σελ.72
2. Επίπεδα Ελληνοµάθειας Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ 2006. Θεωρητικό πλαίσιο και Προγράµµατα Σπουδών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση στη διασπορά, σελ.76
Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. Πρόγραµµα Σπουδών - ιαπιστωτικά Κριτήρια
Αναγκαιότητα διάκρισης των µαθητών σε επίπεδα γλωσσοµάθειας εποπτεία του γλωσσικού επιπέδου των µαθητών, χωρισµός των µαθητών σε οµάδες ανάλογα µε το γλωσσικό τους επίπεδο, επιλογή του κατάλληλου διδακτικού υλικού, µεγιστοποίηση της εξατοµικευµένης διδασκαλίας, αποτελεσµατικότερη επίτευξη των γλωσσικών στόχων.
ιαπιστωτικό Κριτήριο Ελληνοµάθειας, Η Ελληνική ως δεύτερη γλώσσα Το ιαπιστωτικό Κριτήριο Ελληνοµάθειας αποτελεί: Α) ένα εργαλείο γιατηδιαπίστωσητουβαθµού επίτευξης των γλωσσικών στόχων από το µαθητή και Β) έναν οδηγό για τον ίδιο εκπαιδευτικό για τη διατύπωση διδακτικών στόχων αντίστοιχων προς τις γλωσσικές ικανότητες των µαθητών του.
Αναγκαιότητα γνώσης γλωσσικών στόχων λειτουργικός ορισµός στόχου. Ένας στόχος ορίζεται λειτουργικά αν, απότοπεριεχόµενό του, µπορεί να δοθεί απάντηση στα εξής 3 ερωτήµατα: 1. Τι θα πρέπει να κάνει ο µαθητής για να δείξει ότι κατέκτησε το στόχο; 2. Κάτω από ποιες συνθήκες θα δράσει ο µαθητής για να δείξει ότι κατέκτησε το στόχο; 3. Σε ποια κριτήρια θα βασιστεί η εκτίµηση του βαθµού επίτευξης του στόχου; ιαπιστωτικά Κριτήρια Ελληνοµάθειας: Η Ελληνική ως δεύτερη γλώσσα (Ρέθυµνο 2008), σελ.11
3. Γλωσσικοί Στόχοι Επίπεδο ΙΙΙ Α. Παραγωγή και πρόσληψη προφορικού λόγου Οι µαθητές θα πρέπει: - Να είναι σε θέση να κατανοούν µια µαγνητοφωνηµένη ιστορία και να διατυπώνουν προφορικά το νόηµά της, - Να ζητούν και να κατανοούν πληροφορίες σχετικά µε ταξίδια, µέσα συγκοινωνίας, αγορές, προγράµµατα πολιτιστικών εκδηλώσεων, - Να συζητούν για θέµατα που απασχολούν παιδιά της ηλικίας τους (π.χ. για τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου), - Να διατυπώνουν τον προβληµατισµό και τα επιχειρήµατά τους σχετικά µε γεγονότα και προβλήµατα του περίγυρού τους.
3. Γλωσσικοί Στόχοι Επίπεδο ΙΙΙ Β. Παραγωγή και πρόσληψη γραπτού λόγου Οι µαθητές θα πρέπει: - Να αποδίδουν σε απλό κείµενο το νόηµα µιας απλής ιστορίας, - Να απαντούν γραπτώς σε ερωτήσεις που αφορούν θέµατα της καθηµερινής οικογενειακής, σχολικής και κοινωνικής ζωής τους, - Να εκφράζουν γραπτώς τις απόψεις τους σε θέµατα που αφορούν την κοινωνική τους καθηµερινότητα.
Μορφολογικά και συντακτικά στοιχεία Επίπεδο ΙΙΙ, σελ.100-107
Μ O Ρ ΦΟΛΟΓΙΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Εµπέδωση της χρήσης των άρθρων (οριστικό και αόριστο). Ανάκληση και εµπέδωση των προαναφερθέντων (επίπεδα Ι και ΙΙ). Σχηµατισµός και κλίση των: - θηλυκών ισοσύλλαβων σε ούλα, -ίτσα, -ίλα, και ανισοσύλλαβων σε ού, -ά και ω. - ουδέτερων ισοσύλλαβων σε είο, -ιό, και άκι. - ιδιόκλιτων και αρχαιόκλιτων ουσιαστικών (η δύναµη, ηοδός) ΕΠΙΘΕΤΑ Εµπέδωση των προαναφερθέντων οξύτονων, παροξύτονων, και προπαροξύτονων επιθέτων. Σχηµατισµός και κλίση των επιθέτων σε: - ύς, -ιά, -ύ, - ής, -ιά, -ί, - ης, -α, -ικο, - ής. -ής, -ές, - ος, -ος, -ο. ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ Εµπέδωση του σχηµατισµού των οµαλών παραθετικών των επιθέτων. Σχηµατισµός ανώµαλων παραθετικών. Εµπέδωση όλων των προαναφερθέντων αριθµητικών.
Μ O Ρ ΦΟΛΟΓΙΑ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ Σχηµατισµός και χρήση των αόριστων αντωνυµιών. Εµπέδωση όλων των προαναφερθέντων αντωνυµιών. ΡΗΜΑΤΑ ΜΕΤΟΧΕΣ Εµπέδωση των προαναφερθέντων. Σχηµατισµός και χρήση της Υποτακτικής στην Ενεργητική Φωνή. Σχηµατισµός και χρήση της υνητικής Οριστικής στην Ενεργητική Φωνή. Απρόσωπα ρήµατα. Σχηµατισµόςόλωντωνχρόνωνσταανώµαλα ρήµατα (ανεβαίνω, µπαίνω, βλέπω, βρίσκω, θέλω, λέω). Παθητική vs Ενεργητική Φωνή. Σχηµατισµός και χρήση µετοχών σε ώντας/-οντας και σε (σ)µένος. ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ Εµπέδωση των προαναφερθέντων. Σχηµατισµός και χρήση ερωτηµατικών και ποσοτικών επιρρηµάτων. Επισήµανση διαφορών µεταξύ που και πού και πως και πώς. ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ Οι διδαχθείσες προθέσεις (από, σε µε) καιοιπροθέσειςγια, κατά, παρά και προς.
Μ O Ρ ΦΟΛΟΓΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ουσιαστικά παράγωγα από ουσιαστικά (ποδηλασία > ποδηλάτης). Ουσιαστικά παράγωγα από ρήµατα (γράφω > γράµµα). Επίθετα παράγωγα από ουσιαστικά [(α) -ικός, -ική/-ικιά, -ικό, (β) -ερός, -ερή, -ερό, (γ) -ινος, -ινη, -ινο)]. Πατριδωνυµικά (Ρόδος, Ροδίτης). ΣΥΝΘΕΣΗ Σύνθετα µε πρόθεση + ουσιαστικό, επίθετο, ρήµα. Συνθετικό µε πρώτο συνθετικό τα προθήµατα: α-, ξε-, παν-, τηλε-. Σύνθετα κτητικά αντικειµενικά (καλόκαρδος, µεγαλόσωµος, καντηλανάφτης, χασοµέρης).
ΣΥΝΤΑΞΗ ΟΝΟΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ Εµπέδωση των προαναφερθέντων (επίπεδα Ι και ΙΙ): οµή ονοµατικής και ρηµατικής φράσης. Συµφωνία υποκειµένου και κατηγορουµένου. οµή και χρήση του ονοµατικού προσδιορισµού, του εµπρόθετου και του επιρρηµατικού προσδιορισµού. Καταφατικές, ερωτηµατικές και αποφατικές προτάσεις. ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΤΩΣΕΩΝ Σύνδεση επιρρηµατικών δευτερευουσών προτάσεων (υποθετικές, χρονικές, αιτιολογικές, παραχωρητικές, αποτελεσµατικές) Πλάγιες ερωτηµατικές προτάσεις.
4. Ενδεικτικές ασκήσεις και παραδείγµατα - Τα.Κ.Ε. εξετάζουν και τις 4 δεξιότητες λόγου. - Αποτελούνται από µεγάλο αριθµό ασκήσεων(περίπου 35), από τις οποίες ο εκπαιδευτικός µπορεί να επιλέξει εκείνες που εξυπηρετούν τον έλεγχο της επίτευξης των γλωσσικών στόχων. - Ηχρησιµοποίηση των.κ.ε. καλό είναι να γίνεται στην αρχή της σχολικής χρονιάς (1 η, 2 η εβδοµάδα) για την έγκαιρη κατάταξη των µαθητών σε επίπεδα.
Σηµείωση: Τα κριτήρια και τα παραδείγµατα που ακολουθούν δεν ισοδυναµούν µεγλωσσικότεσταλλά αποτελούν τη βάση, πάνω στην οποία θα στηρίζεται, κάθε φορά, ο εκπαιδευτικός για να καταρτίσει τα δικά του τεστ, µε τα οποία θα αξιολογεί και θα πιστοποιεί, αν οι µαθητές του έχουν πετύχει τους στόχους του κάθε επιπέδου ελληνοµάθειας.
Παράδειγµα: Προφορικός Λόγος
Παράδειγµα: Προφορικός Λόγος
Παράδειγµα (α) : Γραπτός Λόγος
Παράδειγµα (α) : Γραπτός Λόγος
Παράδειγµα (β) : Γραπτός Λόγος Οι µαθητές θα πρέπει: - Να αποδίδουν σε απλό κείµενο το νόηµα µιας απλής ιστορίας, - Να απαντούν γραπτώς σε ερωτήσεις που αφορούν θέµατα της καθηµερινής οικογενειακής, σχολικής και κοινωνικής ζωής τους.
Παράδειγµα (β) : Γραπτός Λόγος
5. Γλωσσικοί στόχοι Τέταρτου Επιπέδου (Τάξεις 7 έως 9/10) ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ Σχηµατισµός και κλίση των -ουδέτερων ισοσύλλαβων σε ος (π.χ. έδαφος, κράτος) -υποκοριστικών ουσιαστικών σε ούλης, -ούλι. ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ Σχηµατισµός παραθετικών σε έστερος, -η, -ον και έστατος, -η, -ον. Εµπέδωση των δοµών σύγκρισης. ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ Σχηµατισµός και χρήση των οριστικών αντωνυµιών. Εµβάθυνση στη χρήση των αναφορικών αντωνυµιών. ΡΗΜΑΤΑ Σχηµατισµός και χρήση Υποτακτικής στην Παθητική Φωνή. Συντελικοί χρόνοι. ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΑ Χρήση επιρρηµάτων και επιρρηµατικών εκφράσεων (π.χ. τόσο όσο και ).
5. Γλωσσικοί στόχοι Τέταρτου Επιπέδου (Τάξεις 7 έως 9/10) ΠΑΡΑΓΩΓΗ Ουσιαστικά παράγωγα από ρήµατα: -Σε τητα (βαρύς > βαρύτητα) -Σε (σ)ιµο, και σε µα, (βάφω > βάψιµο, κονταίνω> κόντεµα) Ουσιαστικά σε εια παράγωγα από επίθετα (ακρίβεια) Ουσιαστικά σε άς, -τζής, -ίστας, -όρος, δηλωτικά (ασχολίας / επαγγέλµατος) Ουσιαστικά σε είο, -τήριο, -άδικο/ίδικο, δηλωτικά του τόπου. ΣΥΝΘΕΣΗ Σύνθετα µε τα προαναφερθέντα προθήµατα και τα: υπό-, υπέρ-, αντι-, δυσ-, ευ-, προ-. Σχηµατισµός: (α) προσδιοριστικών συνθέτων µε πρώτο συνθετικό επίθετο ή επίρρηµα (πολυτάλαντος, καλοπερνώ) (β) πολυλεκτικών συνθέτων (ουράνιο τόξο)
5. Γλωσσικοί στόχοι Τέταρτου Επιπέδου (Τάξεις 7 έως 9/10) ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΤΩΣΕΩΝ Η Αιτιατική και η Γενική -σε προσδιορισµούς του χρόνου (π.χ. του Γενάρη) -σε προσδιορισµούς του σκοπού και του περιεχοµένου (ένα ποτήρι κρασιού vs ένα ποτήρι κρασί) -σε προσδιορισµούς του µέτρου ήτουπεριεχοµένου (ένα στρέµµα γης, δύο κιλά πατάτες) Εµπέδωση και εµβάθυνση στη σύνδεση διαφόρων ειδών προτάσεων. Συµπληρωµατικές προτάσεις (είδη και υποδιαιρέσεις) Σύνδεση προτάσεων µε το µήπως και µε το που ως µη αναφορικό σύνδεσµο. Θέσηκαιχρήσητωνµορίων να, ας, µη. Σύνδεση συστατικών της πρότασης µε συνδέσµους και επιρρήµατα (π.χ. τόσο όσο, δεν /όχι µόνο αλλά και )
Τέταρτο Επίπεδο Εργαστήριο ιαπολιτισµικών και Μεταναστευτικών Μελετών Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΩΣ ΕΥΤΕΡΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΕΙΡΑ: ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΑ (ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΩΡΕΣ) http://ediamme.edc.uoc.gr/diaspora/index.php?yliko
6. Σύγκριση 4ου επιπέδου Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. Γ επιπέδου Κ.Ε.Γ. Πρόγραµµα Σπουδών για τη διδασκαλία της Ελληνικής ως εύτερης Γλώσσας στην πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια εκπαίδευση επίπεδα ελληνοµάθειας. Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ., 2006 Εξετάσεις για την πιστοποίηση της ελληνοµάθειας επίπεδα ελληνοµάθειας ιδασκαλίατηςνέαςελληνικήςωςξένης γλώσσας Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006 1 ο Επίπεδο: 1 η 2 η τάξη ηµοτικού 2 ο Επίπεδο: 3 η 4 η τάξη ηµοτικού Α Επίπεδο: 3 η 4 η τάξη ηµοτικού 3 ο Επίπεδο: 5 η 6 η τάξη ηµοτικού Β Επίπεδο: 5 η 6 η τάξη ηµοτικού 4ο Επίπεδο: 7η 9η/10η τάξη Γ Επίπεδο: Γυµνάσιο 5ο Επίπεδο: 10η 12ητάξη Επίπεδο: Λύκειο
6. Σύγκριση 4ου επιπέδου Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. Γ επιπέδου Κ.Ε.Γ. Οι διαφορές που εντοπίζονται ανάµεσα στο 4 ο επίπεδο του Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. και το Γ επίπεδο του Κ.Ε.Γ. οφείλονται: Α) στη διαφορετική διάταξη του υλικού, Β) στηδιδασκαλίατηςελληνικήςωςδεύτερηςήωςξένηςγλώσσας. Παρά τις διαφορές, τα περισσότερα σηµεία συγκλίνουν στα ακόλουθα πεδία: Ι. ΕΙ ΙΚΟΙ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ (π.χ. Παραγωγή και κατανόηση προφορικού και γραπτού λόγου). ΙΙ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ (π.χ. Γλωσσικές λειτουργίες και καταστάσεις επικοινωνίας). ΙΙΙ.ΓΛΩΣΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (π.χ. Μορφολογία, Σύνταξη, Λεξιλόγιο). Αναλυτικά, η σύγκριση των δύο επιπέδων είναι η ακόλουθη: Σύγκριση 4ου επιπέδου Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. Γ επιπέδου Κ.Ε.Γ.
6. Σύγκριση 4ου επιπέδου Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. Γ επιπέδου Κ.Ε.Γ. 1. Κατανόηση προφορικού λόγου: Οι µαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαµβάνονται το πλήρες νόηµα και αρκετές λεπτοµέρειες από κείµεναποικίλωνειδώνταοποία ακούν. (συζητήσεις οµιλητών διαφόρων ηλικιών ή εκποµπές Μ.Μ.Ε.) 2. Κατανόηση γραπτού λόγου: Οι µαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση να κατανοούν στο µεγαλύτερο µέρος τους το περιεχόµενο, τον τόνο και το σκοπό αυθεντικών κειµένων µε πολλές λειτουργίες. (ρεπορτάζ εφηµερίδων, διαφηµιστικά και πληροφοριακά κείµενα, άρθρα, κριτικές έργων κ.ά.)
6. Σύγκριση 4ου επιπέδου Ε. ΙΑ.Μ.ΜΕ. Γ επιπέδου Κ.Ε.Γ. 3-4. Παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου: Οι µαθητές θα πρέπει να είναι σε θέση: ναεκφράζονταιγραπτώςκαιπροφορικώςγιαέναευρύφάσµα ζητηµάτων µε τρόπο κατάλληλο για το επίπεδο ύφους και την περίσταση επικοινωνίας, µε τοναπαιτούµενο βαθµό συνθετότητας και λεξιλογικού πλούτου, να αναζητούν και να ανασυνθέτουν πληροφορίες από ποικίλες πηγές, να χρησιµοποιούν τον διάλογο και την επιχειρηµατολογία, προκειµένου να καταλήξουν σε συµπεράσµατα
Συγκριτική αποτίµηση Η διδασκαλία της νέας ελληνικής στα πλαίσια των Τ.Ε.Γ. µπορεί να αποβλέπει ταυτόχρονα και στην απόκτηση των Πιστοποιητικών Ελληνοµάθειας του Κ.Ε.Γ. µέσω της τακτικής εξάσκησης των µαθητών σε πρότυπα θέµατα που αντιστοιχούν στα εξεταστικά θέµατα του Κ.Ε.Γ. οµή Πιστοποιητικού Ελληνοµάθειας: http://www.greek-language.gr/greeklang/certification/04c.html είγµα Γ Επιπέδου και στις 4 γλωσσικές δραστηριότητες: http://www.greek-language.gr/greeklang/certification/13.html