Aγαπητοί γονείς, ÙÔ ËÌÔÙÈÎfi ÔÈ Ì ıëù È ÛÎÔÓÙ È fiïë ÙË ÁÚ ÌÌ ÙÈÎ ÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎ ÁÏÒÛÛ, ÂÓÒ ÛÙÔ Á ÌÓ ÛÈÔ appleâúèôú ÂÙ È Ú ÛÙÈÎ Ë È ÛÎ Ï ÙË. - ÓÂappleÒ, appleú appleâè Ô Ì ıëù applefi ÙÔ ËÌÔÙÈÎfi Ó appleôîù ÛÂÈ ÛˆÛÙ ÛÂÈ ÛÙËÓ ÔÚıÔÁÚ Ê, ÙË ÁÚ ÌÌ ÙÈÎ Î È ÙÔ Û ÓÙ ÎÙÈÎfi, ÂÌappleÏÔ Ù ÔÓÙ apple - Ú ÏÏËÏ ÙÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈfi ÙÔ. TÔ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ È Ï Ô ÂÈ ÛÎÔapplefi Ó ÔËı ÛÂÈ ÙÔ Ì ıëù Ó Ì - ıô Ó Î È Ó Î Ù ÓÔ ÛÔ Ó appleï Úˆ ÙËÓ ÏË ÙË ÁÚ ÌÌ ÙÈÎ ÎÔÏÔ ıòóù Ì ıëì Ì ıëì ÙÔ Û ÔÏÈÎfi È Ï Ô ÙË ÏÒÛÛ. K ıâ Ì ıëì appleâúèï Ì ÓÂÈ: Ó Ï ÙÈÎ ıâˆú Ì apple Ú ÙËÚ ÛÂÈ Î È È ÎÚÈÓ ÛÂÈ ÛÙ appleèô ÛÎÔÏ ÛËÌ ÙË apple Ó Î ÎÏ ÛË (apple.. Ô ÛÈ ÛÙÈÎÒÓ, ÂappleÈı ÙˆÓ, ÓÙˆÓ ÌÈÒÓ, ÚËÌ ÙˆÓ Î.Ïapple.) Î È apple Ú Â ÁÌ Ù ÁÈ ÙËÓ ÂÌapple ˆÛË ÙË ıâˆú È È ÙÂÚ ÂappleÈÛËÌ ÓÛÂÈ Û ÂÙÈÎ Ì ÙËÓ ÔÚıÔÁÚ Ê ÛÎ ÛÂÈ È ÊÔÚˆÓ ÂÈ ÒÓ (apple.. appleôïï appleï ÂappleÈÏÔÁ, Û ÌappleÏ ÚˆÛË ÎÂ- ÓÔ,  ÚÂÛË ÛˆÛÙÔ -Ï ıô Î.Ïapple.), ÔÈ apple ÓÙ ÛÂÈ ÙˆÓ ÔappleÔ ˆÓ Ú ÛÎÔ- ÓÙ È ÛÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. EÈ ÈÎ ÁÈ Ù Ú Ì Ù, apple Ú ı ÙÔ Ì ÂÓ ÂÈÎÙÈÎÔ apple Ó Î ÎÏ ÛË - appleô-  ÁÌ Ù, Î ıò Î È Ó Ó Î Ù ÏÔÁÔ Ì ÙÔ Ú ÈÎÔ ÚfiÓÔ ÚËÌ ÙˆÓ ÌÂ È È ÙÂÚË ÎÏ ÛË. N ÎË ÎÎÔ AÏÂÍ Ó Ú ÙÚ ÙÔ
Περιεχόμενα 1. Τα ψάθινα καπέλα.......................................... 11 2. Ταξιδεύοντας με ελέφαντα................................... 15 3. Το σπίτι του ποιητή Καβάφη.................................. 29 4. Μικρές αγγελίες............................................ 36 5. Κύριε, μας ενοχλείτε...................................... 46 6. Συνταγές μαγειρικής........................................ 51 7. Στη διαφήμιση όλα είναι δυνατά!............................ 74 8. Η χελώνα και ο Ρεβιθάκης................................... 90 9. Σπίτι μας είναι η γη......................................... 98 10. Αιολική γη................................................ 103 11. Ολική καταστροφή στις καλλιέργειες........................... 110 12. Τριάντα εννιά καφενεία και ένα κουρείο........................ 121 13. Καλοκαίρι με δρεπάνι, τσουγκράνα και αμίλητο νερό............. 127 14. Οδηγίες χρήσης καφετιέρας.................................. 133 15. Πάμε μια βόλτα στον Γουέμπι;................................ 139 16. Με λένε Σόνια............................................. 144 17. Δρόμο παίρνω δρόμο αφήνω!.............................. 156 18. Οικιακές παγίδες για παιδιά................................ 170 19. Ώρες με τη μητέρα μου...................................... 182 20. Πρέπει να φανώ γενναίος.................................... 188 21. Μια οικογένεια ανάμεσα στις άλλες............................ 198 22. Συνέντευξη με τον κύριο Μανόλη Συνέντευξη με τον Αντώνη..... 202
23. Επιστήμη με άρωμα γυναίκας................................ 211 24. «Η ιπτάμενη σκάφη»........................................ 216 25. Ποια ταινία να διαλέξουμε;................................... 221 26. Μια σχολική παράσταση στο δάσος............................ 234 27. Το άγαλμα που κρύωνε...................................... 246 28. Ελληνικό Παιδικό Μουσείο.................................. 253 29. Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο.......................... 264 30. Όαση ειρήνης............................................. 285 Aρχικοί χρόνοι ρημάτων με ιδιαίτερη κλίση....................... 295 Aπαντήσεις................................................... 315
1. Τα ψάθινα καπέλα Λέξεις με όμοια σύμφωνα Λέξεις με όμοια σύμφωνα ÔÏÏ Ï ÍÂÈ ÙË ÂÏÏËÓÈÎ ÁÏÒÛÛ ÁÚ ÊÔÓÙ È ÌÂ Ô fiìôè Û ÌÊˆÓ Ù ÔappleÔ appleúôê ÚÔÓÙ È ˆ Ó ÊıfiÁÁÔ. ÙÔÓ apple Ú Î Ùˆ apple Ó Î Ó ÁÚ ÊÔÓÙ È ÔÈ appleâúèûûfiùâúâ Ï ÍÂÈ appleô ÁÚ ÊÔÓÙ È ÌÂ Ô fiìôè Û ÌʈÓ. ª π Àªºø π ÎÎ ÏÏ, ÙÔ ÂÎÎ ı ÚÈÛË, ÂÎÎÏËÛ, ÂÎÎÚÂÌÒ, ÎÎÚÈÛË, ÂÎÎÚÂÌ, ÎfiÎÎÈÓÔ, ÎfiÎ- ÎÔ, ÎÔ ÎÎ, Ï ÎÎÔ, Ï ÎÎÔ Á ÏÏ ÛË, ÁÁ Ïψ, ÏÏ, ÏÏÈÒ, ÏÏÔ, ÏÏ Á, ÏÏ ˆ, apple ÏÏ Û- Ûˆ, ÏÏÂapple ÏÏËÏÔ, ÏÏÔ, ÏÏÔappleÚfiÛ ÏÏÔ, ÌÈÏÏ, apple Ú ÌÈÏÏÔ, apple ÏÏÔÙÚ ˆÛË, Ïψ (Î È Ù Û ÓıÂÙ ÙÔ ), ÏÏ, ÂÈ ÏÏÈÔ, ÏÏÂÈÌ- Ì, ÏÏÂÈ Ë, ÂÏÏÂÈappleÙÈÎfi, ÏÏÔÁÔ, ı Ïψ, Î ÏÏÈÁÚ Ê, Î ÏÏÈ ÚÁÂÈ, Î ÏÏÈÙ ÓË, Î ÏÏÔÓ, Î ÏÏÔ, Î ÏÏ ÓÙÈÎfi, Î Ïψapple ˆ, Î Ù ÏÏËÏÔ, ÎfiÏÏ, ÎÔÏÏÈÙÛ, ÎfiÏÏ, ÎÔÏÏ ÚÈÔ, ÎÔÏÏÒ, ÎÔÚ ÏÏÈ, ÎÔÚ ÏÏfi, ÎÚ ÛÙ ÏÏÔ, Î appleâïïô, Ì ÏÏ, Ì ÏÏÔÓ, Ì Ù ÏÏÔ, ÌÂÙ ÏÏ Ô, Ì ÏÏÔÓ, Ì Ï- ψ, apple Ú ÏÏËÏÔ, appleôèî Ïψ, appleôïï appleï ÛÈ ˆ, appleúˆùfiîôïïô, Û ÏÏ, Û ÏÏ ÏËÙ ÚÈÔ, Û ÏÏË Ë, Û ÏÏÔÁ, Û ÏÏÔÁ ÔÌ È, Û ÏÏÔÁÔ, Û ÏÏ appleô - Ì È, ÛÙ Ïψ (Î È Ù Û ÓıÂÙ ÙÔ ), ÛÊ Ïψ, ÙÚÈÊ ÏÏÈ, apple ÏÏËÏÔ, ÊÂÏ- Ïfi, Ê ÏÏÔ ( ÏÏ Ê Ï, Ê ÏÔ), Ú Û ÏÏ, Ïψ, ÂÏÏ ˆ, ÏÏÔ 11
ª π Àªºø ÌÌ ÓÓ appleapple ÚÚ ÛÛ ÙÙ π ÌÌÔ, ÌÌÔ È, Ì̈Ó, Ó ÌÌ, fiìì ÙÔ, ÌÌ, Ï ÌÌ, ÁÚ Ì- Ì, ÁÚ ÌÌ Ù, ÁÚ ÌÌ ÙÈÎ, ÁÚ ÌÌ ÚÈÔ, ÁÚ ÌÌ, ÏËÌÌ, ÂÎ ÙÔÌÌ - ÚÈÔ, ÏÏÂÈÌÌ, ÌÌÂÛÔ, ÌÌÂÙÚÔ, ÌÌÈÛıÔ, ÌÌÔÓÔ, ıú ÌÌ Ù ˆ, Î - Ï ÌÌ, ÎfiÌÌ, ÎÔÌÌ ÙÈ, ÎÔÌÌ ÙÈ ˆ, ÎÔÌ̈Ù, ÎÚÂÌÌ È, Ï ÌÌ, appleïëìì ÏËÌ, appleïëìì Ú, Ú ÌÌ, ÛÙ ÌÌ, ÛÙÚ ÌÌ, Û ÌÌ Â ˆ, Û ÌÌ - ıëù, Û ÌÌ Ô, Û ÌÌÂÚ ÔÌ È, Û ÌÌÂÙÔ, Û ÌÌÂÙÚ, Û ÌÌÔÚ, Û ÌÌÔÚÊÒÓˆ, ÙÚ ÌÌ Ï ÓÓ, Á ÓÓ, ÁÂÓÓ Ô, Á ÓÓËÌ, ÁÂÓÓÒ, ÂÓÓÈ, ÂÓÓÈ ÎfiÛÈ ( ÏÏ Ó ÙÔ, ÂÓÂÓ ÓÙ ), ÓÓÔÈ, ÂÓÓÔÒ, ÓÓÔÌÔ, Î ÓÓË, Ì ÓÓ (ÙÔ), apple ÏÈÓ- ÓfiÛÙËÛË, Û ÓÓÂÊÔ, Û ÓÓ Ê, Ù ÂÓÓÔ, Ù Ú ÓÓÔ, Ù Ú ÓÓ, ÏfiÓ- ÓËÛÔ, ÂÏÔapplefiÓÓËÛÔ, È ÓÓÂÓ, È ÓÓË, ÕÓÓ ÈappleappleÈÎfi, ÈappleappleÔ ÚfiÌÈÔ, Èappleapplefi ÚÔÌÔ, ÈappleapplefiÙË, ÌfiÓÈappleappleÔ, apple appleappleô, appleapple - ÔÎ, º ÏÈappleappleÔ, ºÈÏÈappleapple ÓÂ, ÛÈappleappleÔ ÈÌÔÚÚ Á, ÌÊ ÚÚÔappleÔ, Ó ÓÙ ÚÚËÙÔ, Ó ÚÚˆÛË, ÓÙ ÚÚËÛË, ÓÙ Ú- ÚÔappleÔ, applefiúúôè, appleôúú appleùˆ, appleôúúôêò, ÚÚˆÛÙÔ, È ÚÚÔ, Âapple Ú- ÚËÌ, ÂappleÈÚÚÔ, ÚÚÈÓÔ, ÂÙÔÈÌfiÚÚÔappleÔ, ı ÚÚÔ, È ÈfiÚÚ ıìô, ÈÛÔÚÚÔapple, Î Ù ÚÚ ÎÙË, ÌÂÙ ÚÚ ıì ˆ, ÌË ÓÔÚÚ Ê, ÔÌfiÚÚ ıìô, apple Ï Ú- ÚÔÈ, apple ÚÚËÛ, Û ÚÚÈ, Û ÚÚÔ, ÔÚÚ ÁÒ, appleâúúôì ÓÙÈÎfi, appleâúúâ ÏÈÛÙ, ÓÙ ÚÚÈÔ, ÚÚÂ, ÚÚÔ ÛÛÈÓÔ, ÁÏÒÛÛ, ı Ï ÛÛ, Î ÛÛ ÙÂÚÔ, Î ÛÛ, ÎÈÛÛfi, ÎÔÏÔÛÛfi, Î apple Ú ÛÛÈ, Ï ÛÛ, Ì ÏÈÛÛ, ÚÎÈÛÛÔ, ÓÂÔÛÛfi, apple ÛÛ ÏÔ, appleâúèûûâ ˆ, appleâú ÛÛÈÔ, appleâúèûûfiùâúô, apple ÛÛ, Û ÛÛ ÙÈÔ, Û ÛÛˆÌÔ, Û ÛÛˆÚ ˆ, Ù Û- Ûˆ, Ù ÛÛÂÚ, ÏÈÎ ÚÓ ÛÛfi, Œ ÂÛÛ, Ï ÛÛfiÓ, ÂÛÛ Ï, ª Û- Û Ï, ªÂÛÛËÓ, ËÛÛfi, ŸÛÛ, ÚÓ ÛÛfi, ÛÛ Ú, μëûû Ú ˆ- Ó, ÛÛ Ó Ú ÙÙÈÎÈÛÌfi, ÈÙÙfi, ÂÏ ÙÙˆÌ, ÂÏ ÙÙÒÓˆ, ÙÙ, Î ÙÙ ÚÔ, appleâúèùùfi, appleï Ù- Ùˆ, appleú ÙÙˆ, ÙÙÈÎ, Î ËÙÙfi, ÀÌËÙÙfi, ºÚ ÙÙ, ÈÙÙ Îfi 12
ΤΑ ΨΑΘΙΝΑ ΚΑΠΕΛΑ Aσκήσεις* 1.1 Να βρεις ποιες από τις παρακάτω λέξεις γράφονται με όμοια σύμφωνα και ποιες όχι και να τις ταξινομήσεις. ψέμα, ενιά, στρέμα, γένεση, παπάς, λάκος, επιβάλω, συλέγω, φυλή, θάρος, κρεβάτι, πυρετός, ξεριζώνω, επίρημα, ιπικός, καπέλο, κύπελο, Ατική, γραματόσημο, Σαβατοκύριακο, κόκορας, σουσάμι, θαλασινός :... :... ÎÎ:... Î:... ÏÏ:... Ï:... ÌÌ:... Ì:... Ì ÓÓ:... Ó:... appleapple:... apple:... ÚÚ:... Ú:... ÛÛ:... Û:... ÙÙ:... Ù:... 1.2 Να γράψεις Σ (Σωστό) ή Λ (Λάθος) δίπλα σε κάθε λέξη για να δείξεις αν είναι γραμμένη σωστά ή όχι. 1. Û ÓÓÂÊÔ (...) 9. Û ÏÈÛ (...) 2. Û ÏÔÁÈÛÌfi (...) 10. È ÏÂÈÌ (...) 3. Ú Î Ù (...) 11. Ê Û Ï (...) 4. ÚÚÒÛÙÈ (...) 12. fiì ÙÔ (...) 5. ÚÓ Ûfi (...) 13. appleôèîèïï (...) 6. appleâúèûûâ ˆ (...) 14. apple apple (...) 7. Î ÏÈÙÂ Ó (...) 15. BÚÂÙ ÓÓ (...) 8. apple Ú ÓÔÌÔ (...) 16. Ï ÎÔ (...) * È apple ÓÙ ÛÂÈ ÛÙÈ ÛÎ ÛÂÈ ÓÔÓÙ È ÛÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. 13
1.3 Nα βρεις ποιες από τις παρακάτω λέξεις γράφονται με δύο όμοια σύμφωνα και να τις διορθώσεις. 1. O apple appleô ÙÔ È ÓË Ì ÓÂÈ ÛÙË MÂÛËÓ. 2. OÈ È Ëψ٠appleúfi Ï Ó Ï Û Ï ÓÙ ÛÙ ÛË. 3. TÈ appleúô ÏÂ Â Ó apple ÂÈ ÂÎ ÚÔÌ ÛÙËÓ ÂÏÔapplefiÓËÛÔ. 4. TÔ ÙÔ ı apple Ì fiïù ÛÙÔÓ Î ËÙfi. 5. OÈ ÛÙÚ ÙÈÒÙ ÁˆÓ ÛÙËÎ Ó Ì apple Ú ÌÈÏÔ ı ÚÔ. 6. B Ï ÎfiÌ Ó ÌÂÛ ÛÙ Ú Ì Ù. 1.4 Στις παρακάτω λέξεις λείπουν ένα ή δύο σύμφωνα. Nα τα συμπληρώσεις. 1. Û...Ô Ï 6. ÛappleÚfi...Ô 2. ÊÔ ÛÎÔı......È 7. Ï... 3. Î Úfi...Ô 8. ÎÔ... ÚÔ 4. Ó...Ô ˆÙÔ 9. ÛÙ... 5. Î... Ù 10....ÂÈ Ë 14
2. Tαξιδεύοντας με ελέφαντα α) H έννοια του χρόνου β) Oι χρόνοι των ρημάτων γ) Xρονικά επιρρήματα δ) Φράσεις με προθέσεις που δηλώνουν χρόνο ε) Oυσιαστικά/Ονοματικές φράσεις με λειτουργία επιρρήματος του χρόνου στ) Xρονικές προτάσεις Α. Η έννοια του χρόνου ÚfiÓÔ Â Ó È Ë ÓÓÔÈ ÂÎÂ ÓË ÌÂ ÙËÓ ÔappleÔ ÓÙÈÏ Ì ÓfiÌ ÛÙÂ applefiùâ Á ÓÂÙ È applefiûô È ÚÎÂ Î ÙÈ ÌÂ appleôè ÛÂÈÚ Û Ì ÓÔ Ó Î appleôè appleú ÁÌ Ù. ÂÓÈÎ, Ô Úfi- ÓÔ ˆÚ ÂÙ È ÛÂ ÙÚÂÈ ıì Â : ÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ ( Ùfi appleô ÁÈÓÂ apple ÏÈ ), ÙÔ apple ÚfiÓ ( Ùfi appleô Á ÓÂÙ È ÙÒÚ ) Î È ÙÔ Ì ÏÏÔÓ ( Ùfi appleô ı Á ÓÂÈ ÚÁfiÙÂÚ ) Î È Û Ó ıˆ apple ÚÈÛÙ ÓÂÙ È ÌÂ ÌÈ ÁÚ ÌÌ appleô Ú ÂÈ applefi ÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ, ÛÙ Ì - Ù ÛÙÔ apple ÚfiÓ Î È Û ÓÂ ÂÙ È ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ: apple ÚÂÏıfiÓ apple ÚfiÓ Ì ÏÏÔÓ [apple ÏÈ ÙfiÙÂ] [ÙÒÚ ] [ ÚÁfiÙÂÚ ÌÂÙ ] È Ó ËÏÒÛÔ ÌÂ, ÏÔÈapplefiÓ, ÙËÓ ÓÓÔÈ ÙÔ ÚfiÓÔ ÛÙÔÓ appleúôêôúèîfi ÙÔÓ ÁÚ appleùfi ÏfiÁÔ, ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ ÌÂ È ÊÔÚÔ ÙÚfiappleÔ, fiappleˆ Â Ó È: ) ÔÈ ÚfiÓÔÈ ÙˆÓ ÚËÌ ÙˆÓ, ) Ù ÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù, Á) ÊÚ ÛÂÈ ÌÂ appleúôı ÛÂÈ appleô ËÏÒÓÔ Ó ÚfiÓÔ, ) Ô ÛÈ ÛÙÈÎ /ÔÓÔÌ ÙÈÎ ÊÚ ÛÂÈ ÌÂ ÏÂÈÙÔ ÚÁ ÂappleÈÚÚ Ì ÙÔ ÙÔ ÚfiÓÔ, Â) ÔÈ ÚÔÓÈÎ appleúôù ÛÂÈ. 15
Β. Οι χρόνοι των ρημάτων XÚfiÓÔÈ ÙˆÓ ÚËÌ ÙˆÓ Â Ó È ÔÈ È ÊÔÚÔÈ Ù appleôè, ÔÈ È ÊÔÚ ÌÔÚÊ appleô apple Ú- ÓÔ Ó Ù Ú Ì Ù ÁÈ Ó Ì Â ÍÔ Ó applefiùâ Á ÓÂÙ È Î ÙÈ. apple.. Δ Û ÔÏ ÓÔ ÁÔ Ó. (ÙÒÚ ÛÙÔ apple ÚfiÓ) Δ Û ÔÏ ÓÔÈÍ Ó. (appleúèó applefi Ï ÁÔ, ıâ Î.Ïapple. ÛÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ) Δ Û ÔÏ ı ÓÔ ÍÔ Ó. (ÛÂ Ï ÁÔ, ÚÁfiÙÂÚ, ÚÈÔ Î.Ïapple. ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ) ÃÚfiÓÔ ÓÂÛÙÒÙ Ú Ù ÙÈÎfi fiúèûùô Í ÎÔÏÔ ıëùèîfi Ì ÏÏÔÓÙ ÓÔappleÙÈÎfi Ì ÏÏÔÓÙ Ú Î ÌÂÓÔ ÀappleÂÚÛ ÓÙ ÏÈÎÔ ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Ì ÏÏÔÓÙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ º ÓÂÚÒÓÂÈ appleˆ Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì Á ÓÂÙ È ÙÒÚ, ÛÙÔ apple ÚfiÓ, Î Ù ÂÍ ÎÔÏÔ ıëûë (Û Ó ÂÈ ). Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ÁÈÓfiÙ Ó ÛÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ Î Ù ÂÍ ÎÔÏÔ ıëûë, Û Ó ÂÈ. Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ÁÈÓ ÛÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ ÌÂ È ÚÎÂÈ ÌÈ ÛÙÈÁÌ, Û ÓÙÔÌ. Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ı Á ÓÂ- Ù È ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ Î Ù ÂÍ ÎÔÏÔ ıëûë, Û Ó ÂÈ. Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ı Á ÓÂÈ ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ ÌÂ È ÚÎÂÈ ÌÈ ÛÙÈÁÌ. Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ÁÈÓ ÛÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ Î È ÙËÓ ÒÚ appleô ÌÈÏ Ì  - Ó È appleè ÙÂÏÂÈˆÌ ÓÔ. Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì Ù Ó ÙÂ- ÏÂÈˆÌ ÓÔ ÛÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ, appleúèó Á ÓÂÈ Î ÙÈ ÏÏÔ. Ùfi appleô ÛËÌ ÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ı Â Ó È ÙÂÏÂÈˆÌ ÓÔ ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ, ÛÙÂÚ applefi ÔÚÈÛÌ ÓÔ ÚfiÓÔ. Ú ÂÈÁÌ Ì ıëù Ï ÓÂÈ ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù Ï Ó ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù Ï Û ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù ı Ï ÓÂÈ ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù ı Ï ÛÂÈ ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù ÂÈ Ï ÛÂÈ ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù Â Â Ï ÛÂÈ ÙËÓ ÛÎËÛË. Ì ıëù ı ÂÈ Ï - ÛÂÈ ÙËÓ ÛÎËÛË. 16
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΛΕΦΑΝΤΑ È ÚfiÓÔÈ, Ó ÏÔÁ Ì ÙË ÚÔÓÈÎ ıì appleô ËÏÒÓÔ Ó (apple ÚÂÏıfiÓ, apple - ÚfiÓ, Ì ÏÏÔÓ), ˆÚ ÔÓÙ È Û apple ÚÂÏıÔÓÙÈÎÔ, apple ÚÔÓÙÈÎÔ Î È ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÔ : ÚÂÏıÔÓÙÈÎÔ ÚÔÓÙÈÎÔ ªÂÏÏÔÓÙÈÎÔ Ú Ù ÙÈÎfi fiúèûùô ÀappleÂÚÛ ÓÙ ÏÈÎÔ ÓÂÛÙÒÙ Ú Î ÌÂÓÔ Í ÎÔÏÔ ıëùèîfi Ì ÏÏÔÓÙ ÓÔappleÙÈÎfi Ì ÏÏÔÓÙ ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Ì ÏÏÔÓÙ Ï Ó Ï Û Â Ï ÛÂÈ Ï Óˆ ˆ Ï ÛÂÈ ı Ï Óˆ ı Ï Ûˆ ı ˆ Ï ÛÂÈ apple ÛË, Ó ÏÔÁ Ì ÙÔ appleôèfió ÂÓ ÚÁÂÈ, ÙÔÓ ÙÚfiappleÔ ËÏ Ì ÙÔÓ ÔappleÔ Ô apple - ÚÔ ÛÈ ÂÙ È Ó Ë ÂÓ ÚÁÂÈ /appleú ÍË appleô ËÏÒÓÂÈ ÙÔ Ú Ì Â Ó È Î ÙÈ appleô Á ÓÂÙ È Û - Ó ÂÈ /Î Ù ÂÍ ÎÔÏÔ ıëûë, ÛÙÈÁÌÈ /Û ÓÔappleÙÈÎ ÂÈ ÔÏÔÎÏËÚˆı /Û ÓÙÂÏÂ- ÛÙÂ, ÔÈ ÚfiÓÔÈ ˆÚ ÔÓÙ È Û ÂÍ ÎÔÏÔ ıëùèîô, Û ÓÔappleÙÈÎÔ ( ÛÙÈÁÌÈ Ô ) Î È Û ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ : Í ÎÔÏÔ ıëùèîô (º ÓÂÚÒÓÔ Ó appleˆ Î ÙÈ Á ÓÂ- Ù È, ÁÈÓfiÙ Ó ı Á ÓÂÙ È appleôï- Ï ÊÔÚ, Û Ó ÂÈ.) ÓÔappleÙÈÎÔ (º ÓÂÚÒÓÔ Ó appleˆ Î ÙÈ ÁÈÓ ı Á ÓÂÈ Ì ÊÔÚ, ÛÙÈÁÌÈ.) ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔÈ (º ÓÂÚÒÓÔ Ó appleˆ Î ÙÈ ÂÈ appleú ÁÌ ÙÔappleÔÈËıÂ, ÂÈ ÙÂÏÂÈÒ- ÛÂÈ.) ÓÂÛÙÒÙ Ú Ù ÙÈÎfi Í ÎÔÏÔ ıëùèîfi Ì ÏÏÔÓÙ fiúèûùô ÓÔappleÙÈÎfi Ì ÏÏÔÓÙ Ú Î ÌÂÓÔ ÀappleÂÚÛ ÓÙ ÏÈÎÔ ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Ì ÏÏÔÓÙ Δ ÍÈ Â ˆ Û Ó ÂÎÂ. Δ Í Â Û Ó ÂÎÂ. ÙÔ ÂÍ ı Ù ÍÈ Â ˆ Û Ó ÂÎÂ. appleôùâ Ù Í Â ÂÎÂ. appleôùâ ı Ù ÍÈ ˆ ÂÎÂ. Œ ˆ Ù ÍÈ ÂÈ ÂÎÂ. appleôùâ  ٠ÍÈ ÂÈ ÂÎÂ. ø ÙfiÙ ı ˆ Ù ÍÈ ÂÈ ÂÎÂ. 17
Aσκήσεις* 2.1 Nα κατατάξεις τα ρήματα που δίνονται στο παρακάτω πλαίσιο στη σωστή στήλη. κατεβαίνουν, θα έχω φύγει, αναρωτήθηκε, ήθελες, θα τρώνε, έχεις διαβάσει, συναντιόμαστε, θα δείτε, είχαμε βρεθεί, αντέχεις, κοιμόταν, θα έχουμε αποφασίσει Παροντικοί χρόνοι Παρελθοντικοί χρόνοι Mελλοντικοί χρόνοι 2.2 Nα υπογραμμίσεις τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και να γράψεις σε ποιον χρόνο βρίσκονται. ñ T apple È È ÌÂÁ ÏÒÓÔ Ó ÁÚ ÁÔÚ. (...) ÂÓÂÛÙÒÙ 1. ÁˆÚÁfi fiúáˆûâ ÙÔ ˆÚ ÊÈ. (...) 2. ªÂ ÙËÓ Ó ÙÔÏ ÙÔ ÏÈÔ ı ˆ ÂappleÈÛÙÚ ÂÈ ÛÙÔ Ûapple ÙÈ. (...) 3. ÙËÓ Î Ù ÛÎ ÓˆÛË Í appleóô Û Ì ÛÙÈ Ô ÙÒ ÙÔ appleúˆ. (...) 4. appleïëúòûâùâ Ì ΠÚÙ Ì ÌÂÙÚËÙ ; (...) 5. ÙÈ Â Â Ê ÁÂÈ fiù Ó ÊÙ Û. (......) 6. ΔÔÓ ÙÂÏÂ Ù Ô Î ÈÚfi ÂÈ Ó ıâˆú ÛÂÈ appleôïï applefi ÂÈ ÙÔ. (...) 2.3 Nα μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο στο παρελθόν. ıâ ÙÔÎ ÚÈ ÎÔ appleëá ÓÔ Ì ÛÙÔ ˆÚÈfi Î È Ï appleô Ì ÙÔÓ apple appleappleô Î È ÙË ÁÈ ÁÈ. T ÍÈ Â Ô Ì Ì ÙÔ ÙÚ ÓÔ Î È appleâúó Ì apple ÚÔ. ÁÈ ÁÈ Ì ÊÙÈ ÓÂÈ Ù Á appleëì Ó Ì ÁÏ Î. TÔ Ú Ô apple appleappleô ÊÔÚ Ù Á - ÏÈ ÙÔ Î È Ì È ÂÈ ÌÈ ÈÛÙÔÚ. * È apple ÓÙ ÛÂÈ ÛÙÈ ÛÎ ÛÂÈ ÓÔÓÙ È ÛÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. 18
ΔÔ... appleúôëáô ÌÂÓÔ ÙÔÎ ÚÈ ÎÔ apple Á ÌÂ......... 2.4 Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις μεταφέροντας τα ρήματα στον χρόνο που σου δίνεται. ñ ÓÂÙ È ÔÏfiÎÏËÚË Û ÙËÛË ÁÈ Ùfi. Ú Î ÌÂÓÔ :... Œ ÂÈ Á ÓÂÈ ÔÏfiÎÏËÚË Û ÙËÛË ÁÈ Ùfi. 1. ÛÔ ÛÙ ψ Ú Ì Ù. fiúèûùô :... 2. apple appleappleô È Û ÙËÓ ÂÊËÌÂÚ. Ú Ù ÙÈÎfi :... 3. Δ ÓÈ Â Â Î ı Ú ÛÂÈ ÙÔ ˆÌ ÙÈfi ÙË. ÓÂÛÙÒÙ :... 4.  ı ÙÂÏÂÈÒÛˆ ˆ ÙÔ Ú. ÀappleÂÚÛ ÓÙ ÏÈÎÔ :... 5. ËÁ ÓÔ Ì ÛÙÔ ı ÙÚÔ applefi Â; ÓÔappleÙÈÎfi Ì ÏÏÔÓÙ :... 2.5 Nα συμπληρώσεις τα κενά του παρακάτω πίνακα. ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΛΕΦΑΝΤΑ Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος Παρακείμενος 1. ÚÈÛÎfiÛÔ Ó 2. ÂÈ ÏÏ ÍÂÈ 3. ÛÙ Ì Ù Ì 4. appleè Ó 5. Ó Î Ï appleùâ 6. ÂÙ ÚıÂÈ 7. Û ÌappleÏËÚÒÓˆ 19
2.6 Nα κυκλώσεις το σωστό. 1. ÔÈÔ Ê ÓÙ fiù Ó Î ÙÈ Ù ÙÔÈÔ! TÔ Ú Ì ÛÙÔ appleï ÛÈÔ Â Ó È Û ÚfiÓÔ:. apple ÚÂÏıÔÓÙÈÎfi Û ÓÔappleÙÈÎfi. apple ÚÂÏıÔÓÙÈÎfi Û ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Á. apple ÚÂÏıÔÓÙÈÎfi ÂÍ ÎÔÏÔ ıëùèîfi 2. O T ÌÔ apple ÓÙËÛ ÚÓËÙÈÎ. TÔ Ú Ì ÛÙÔ appleï ÛÈÔ Ó Ê ÚÂÙ È:. ÛÙÔ apple ÚfiÓ. ÛÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ Á. ÛÙÔ Ì ÏÏÔÓ 3. TÔ Ú ı ˆ ÚÂÈ Ù Ú Ì Ù. TÔ Ú Ì ÛÙÔ appleï ÛÈÔ Â Ó È Û ÚfiÓÔ:. Û ÓÔappleÙÈÎfi Ì ÏÏÔÓÙ. apple Ú Î ÌÂÓÔ Á. Û ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Ì ÏÏÔÓÙ. ÂÍ ÎÔÏÔ ıëùèîfi Ì ÏÏÔÓÙ 4. ø ÙÔ Ù ÏÔ ÙË Â ÔÌ ı Ô Ó appleôê Û ÛÂÈ. TÔ Ú Ì ÛÙÔ appleï ÛÈÔ Â - Ó È Û ÚfiÓÔ Û ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Ì ÏÏÔÓÙ.. ˆÛÙfi. ıô 5. EappleÂÈ ÎÔ Ú ÛÙËÎ, Ê Á. T Ú Ì Ù ÛÙ appleï ÛÈ Â Ó È Û ÚfiÓÔ :. fiúèûùô apple Ú Ù ÙÈÎfi. apple Ú Ù ÙÈÎfi apple Ú Ù ÙÈÎfi Á. fiúèûùô fiúèûùô. apple Ú Ù ÙÈÎfi fiúèûùô 6. Î ÊÙËÎ Î ÙÈ, ÏÏ ı ÌÈÏ Ûˆ ÚÁfiÙÂÚ. T Ú Ì Ù ÛÙ appleï ÛÈ Â Ó È Û ÚfiÓÔ :. Û ÓÔappleÙÈÎÔ. Û ÓÙÂÏÂÛÌ ÓÔ Á. ÂÍ ÎÔÏÔ ıëùèîô Γ. Χρονικά επιρρήματα ÃÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù Â Ó È ÔÈ ÎÏÈÙÂ Ï ÍÂÈ appleô Ê ÓÂÚÒÓÔ Ó ÚfiÓÔ Î È apple ÓÙÔ Ó ÛÙËÓ ÂÚÒÙËÛË applefi- Ù ÁÈÓ Ùfi appleô ËÏÒÓÂÈ ÙÔ Ú Ì. apple.. ÌÈÏ ÛÔ Ì ÚÁfiÙÂÚ. ŒÏ Ï ÁÔ appleèô ÓˆÚ. Ú appleâè Ó Ê ÁÂÈ applefi Â. ŒappleÂÈÙ Á Ú Û Ì ÛÙÔ Ûapple ÙÈ. Ú ÛÈ ÂÓ apple Á ÌÂ È ÎÔapple, ÏÏ Ê ÙÔ ı Ï - Ô ÌÂ Ó Ó Ì Ó. Ορισμένα από τα πιο συνηθισμένα χρονικά επιρρήματα είναι τα εξής: ύστερα, έπειτα, κατόπιν, πρώτα, πριν, πρωτύτερα, νωρίς, αργά, αργότερα, εγκαίρως, αμέσως, κιόλας, σήμερα, αύριο, μεθαύριο, χθες, προχθές, απόψε, πέρυσι, πρόπερσι, φέτος κ.ά. 20
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΛΕΦΑΝΤΑ Aσκήσεις* 2.7 Nα υπογραμμίσεις τα χρονικά επιρρήματα στις παρακάτω προτάσεις. 1. O ÛıÂÓ Â Ó È Î appleˆ Î Ï ÙÂÚ Û ÌÂÚ. 2. K appleôùâ ı Î Ù Ï ÂÈ ÙÔ Ï ıô ÙÔ, ÏÏ ÙfiÙ ı Â Ó È ÚÁ. 3. ÂÎ ÓËÛ ÎÈfiÏ ÁÈ Ó ÊÙ ÛÂÈ ÂÁÎ Úˆ ÛÙÔ Ú ÓÙ Ô. 4. ŒÏ Ó ÙÔ apple ÚÂÈ applefi  ÚÈÔ ÙÔ appleúˆ. 5. ÛÙÂÚ applefi ÙfiÛ ÒÚ ÂappleÈÙ ÏÔ Û Ó ÓÙ ıëî Ó. 6. E Ó È appleè ÚÁ ÁÈ Ó ÙÔ ËÙ Ûˆ Û ÁÁÓÒÌË. 7. T appleôùâ ÂÓ Â Ó È fiappleˆ apple ÏÈ. 2.8 Nα γράψεις τα αντίθετα των παρακάτω χρονικών επιρρημάτων. 1. appleôù... 4. ÁÚ ÁÔÚ... 2. ÌÂÙ... 5. Ûapple ÓÈ... 3. ÓˆÚ... 6. Û Ó ıˆ... 2.9 Nα ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις αντικαθιστώντας τις λέξεις με τα έντονα γράμματα με το κατάλληλο χρονικό επίρρημα από το πλαίσιο. ανήμερα, αποβραδίς, παλιά, ολονυχτίς, ολημερίς, αυθημερόν 1. H KˆÓÛÙ ÓÙ Ó Ì ÁÂÈÚ ÂÈ ÙÔ Ê ÁËÙfi applefi ÙÔ Ú.... 2. È Â fiïë ÙË Ó Ù ÁÈ Ó ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ÙËÓ ÂÚÁ Û.... 3. O appleô ÚÁfi ÂappleÈÛÎ ÊÙËΠÙÔ ÓËÛ Î È Á ÚÈÛ ÙËÓ È Ì Ú.... * È apple ÓÙ ÛÂÈ ÛÙÈ ÛÎ ÛÂÈ ÓÔÓÙ È ÛÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. 21
4. H apple Ú Ï ÛË ÙÔ ÛÙÚ ÙÔ Á ÓÂÙ È ÎÚÈ Ò ÙËÓ ËÌ Ú ÙÔ E ÁÁÂÏÈÛÌÔ.... 5. K ı fiïë ÙË È ÚÎÂÈ ÙË ËÌ Ú appleâú ÌÂÓ ÙÔÓ ÂÚ ÔÌfi ÙÔ.... 6. M ÙÔÓ ÈÒÚÁÔ Â Ì ÛÙÂ Ê ÏÔÈ applefi ÙÔÓ apple ÏÈfi Î ÈÚfi.... 2.10 Nα κυκλώσεις το σωστό. 1. NÙ ÛÔ ÁÚ ÁÔÚ Î È Ï Ì Ûˆ  Ò. XÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù Â Ó È ÔÈ Ï ÍÂÈ :. ÁÚ ÁÔÚ Â Ò. Ì Ûˆ Â Ò Á. ÁÚ ÁÔÚ Ì Ûˆ  Ò. ÁÚ ÁÔÚ Ì Ûˆ 2. ÂÚ Û Ì apple ÚÔ ÛÙËÓ ÂÎ ÚÔÌ. H Ï ÍË ÛÙÔ appleï ÛÈÔ Â Ó È ÚÔÓÈÎfi Â- apple ÚÚËÌ.. ˆÛÙfi. ıô 3. K appleôùâ Ô Û Ó Ì, ÙÒÚ appleè Ì ÓÔ Ó ˆÚÈÛÙ. XÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù Â Ó È ÔÈ Ï ÍÂÈ :. Ì. K appleôùâ Ì Á. ˆÚÈÛÙ. ÙÒÚ appleè Â. K appleôùâ ÙÒÚ appleè 4. TÂÏ ˆÛ ÁÚ ÁÔÚ ÙË Ô ÏÂÈ ÙË. H Ï ÍË ÛÙÔ appleï ÛÈÔ Â Ó È Âapple ÚÚËÌ appleô ËÏÒÓÂÈ:. ÚfiÓÔ. ÙÚfiappleÔ Á. appleôûfi 5. ψ Ó Ê Áˆ fiûô Á ÓÂÙ È appleèô ÓˆÚ. ψ Ó Ê Áˆ ÌÈ ÒÚ.... appleúˆù ÙÂÚ. appleúòù Á. Ú ÙÂÚ. ÚÁfiÙÂÚ 6.  ÊÙ ÓÂÈ appleô ÚÁËÛÂ, ÊˆÓ ÂÈ ÎÈfiÏ. H Ï ÍË ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ.. ˆÛÙfi. ıô 7. ÚfiÛÊ Ù ÛÌÈÍ Ó, ÏÏ ÙÂÏÈÎ ÂÓ Ù Ú Î Ó. XÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù Â Ó È ÔÈ Ï ÍÂÈ :. ÚfiÛÊ Ù. ÙÂÏÈÎ Á. ÚfiÛÊ Ù ÙÂÏÈÎ 22
Δ. Φράσεις με προθέσεις που δηλώνουν χρόνο ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΛΕΦΑΝΤΑ EÎÙfi applefi Ù ÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù, Ì ÙÔÓ ÈÔ ÙÚfiappleÔ, ËÏ ˆ ÂappleÈÚÚËÌ ÙÈÎÔ appleúôû ÈÔÚÈÛÌÔ ÙÔ ÚfiÓÔ, ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ ÓÙ È Û Ó Î È Î appleôèâ ÊÚ ÛÂÈ Ì appleúôı ÛÂÈ (ÔÈ ÌÈÎÚ ÎÏÈÙÂ Ï ÍÂÈ applefi, ÁÈ, Î Ù, ÌÂ, ÛÂ, ÌÂÙ, appleúô, ˆ Î.Ïapple. appleô Ìapple ÓÔ Ó ÌappleÚÔÛÙ applefi ÔÓfiÌ Ù ÂappleÈÚÚ Ì Ù ÁÈ Ó Ê ÓÂÚÒÛÔ Ó Ì ÙÔ, fiappleˆ Î È Ù appleï ÂappleÈÚÚ Ì Ù, ÚfiÓÔ ÙÔ applefiùâ ÁÈÓ Ùfi appleô ËÏÒÓÂÈ ÙÔ Ú Ì ÙË appleúfiù ÛË ). apple.. T Î Ù ÛÙ Ì Ù ı Â Ó È ÓÔÈ Ù applefi ÓˆÚ. ÂÓ Î ÓÂÈ Ù appleôù ÁÈ ÙËÓ ÒÚ. ÚıÂÈ Î Ù ÙÔ Ú ÎÈ. ÂÈ ÊÙ ÛÂÈ ˆ ÚÈÔ. ÙË ÁÏÒÛÛ Ì apple Ú Ô Ó ÚÎÂÙ ÊÚ ÛÂÈ Ì appleúôı ÛÂÈ appleô ËÏÒÓÔ Ó ÚfiÓÔ, fiappleˆ Ù appleô Û ËÌ Ù ÔÓÙ È ˆ ÂÍ : applefi + Âapple ÚÚËÌ fióôì 1 (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) ÁÈ + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Û Ì + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Î Ù + fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Ì + fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) ÌÂÙ + fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Ì ÚÈ/Ì ÚÈ (Û Ó ÌappleÚÔÛÙ applefi ÊˆÓ ÂÓ) + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ ÁÂÓÈÎ appleùòûë) appleúô + fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Û + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) ˆ / ˆ + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Δ Î Ù ÛÙ Ì Ù ÓÔ ÁÔ Ó applefi ÓˆÚ. ΔÔ Í ÚÂÈ applefi Î ÈÚfi. ŒÊ Á ÁÈ apple ÓÙ. ÂÓ Î ÓÂÈ Ù appleôù ÁÈ ÙËÓ ÒÚ. ÂÈ Ê ÁÂÈ Û Ì ÚÈÔ/ÙÔ Ú. ÚıÂÈ Î Ù ÙÔ Ú ÎÈ. Úı Ó appleúˆ appleúˆ, Ì ÙËÓ ÁÔ Ï. ÚıÂÈ ÌÂÙ ÙÔ ÌÂÛËÌ ÚÈ. ÂÈ ÚıÂÈ Ì ÚÈ ÚÈÔ. ÂÈ ÚıÂÈ Ì ÚÈ ÙÔ Ú. ÁˆÓÈÛÙÂ Ì ÚÈ Ù ÏÔ. Ùfi  Á ÓÂÙ È appleúô ÙÔ apple ÚfiÓ. ÚıÂÈ ÛÂ Ï ÁÔ/ÛÂ Ï ÁÂ Ì ÚÂ. ÂÈ ÚıÂÈ ˆ ÚÈÔ/ˆ Ù ÍËÌÂÚÒÌ Ù. 1. ªÂ ÙÔÓ fiúô fióôì ÂÓÓÔÔ ÌÂ Ô ÛÈ ÛÙÈÎfi Âapple ıâùô. 23
Àapple Ú Ô Ó Âapple ÛË Î appleôèâ Û ÓıÂÙ ÂÎÊÚ ÛÂÈ Ì appleúôı ÛÂÈ appleô ËÏÒÓÔ Ó ÚfiÓÔ, fiappleˆ ÔÈ: ÌÂÙ applefi + ÓÙˆÓ Ì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) ÛÙÂÚ / appleâèù applefi + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) appleúèó applefi + Âapple ÚÚËÌ fióôì (Û ÈÙÈ ÙÈÎ appleùòûë) Úı ÛÙË ÁÈÔÚÙ ÌÂÙ applefi ÂÌ Ó. ÚıÂÈ ÛÙÂÚ / appleâèù applefi Ï ÁÔ/ ÛÙÂÚ applefi Ï ÁÂ Ì ÚÂ. Úı appleúèó applefi Ï ÁÔ. Úı ÛÙËÓ ÏÏ appleúèó applefi Ó Ó ÚfiÓÔ. Ε. Oυσιαστικά/Oνοματικές φράσεις με λειτουργία επιρρήματος του χρόνου ÎÙfi applefi Ù ÚÔÓÈÎ ÂappleÈÚÚ Ì Ù (ÙÈ ÎÏÈÙÂ Ï ÍÂÈ appleô ËÏÒÓÔ Ó ÚfiÓÔ), Ì ÙÔÓ ÈÔ ÙÚfiappleÔ, ËÏ ˆ ÂappleÈÚÚËÌ ÙÈÎÔ appleúôû ÈÔÚÈÛÌÔ ÙÔ ÚfiÓÔ, ÚËÛÈÌÔappleÔÈÔ ÓÙ È Û Ó Î È Î appleôè Ô ÛÈ ÛÙÈÎ ÊÚ ÛÂÈ ÌÂ Ô ÛÈ ÛÙÈÎ, Û Ó ıˆ Û appleùòûë ÈÙÈ ÙÈÎ ( ÈÙÈ ÙÈÎ ÙÔ ÚfiÓÔ ) Î È appleèô Ûapple ÓÈ Û ÁÂÓÈÎ (ÁÂÓÈÎ ÙÔ ÚfiÓÔ ). apple.. Á Ú Ûˆ ÙÔ Ú. ŒÏ ÙËÓ ÂapplefiÌÂÓË ÚÈ Î Ó Ê ÌÂ. ΔÔÓ ÂappleÙ Ì ÚË ı ÙÚ Á ÛÔ Ì ٠Ìapple ÏÈ. Í Ó ÚıÔ Ì ÙÔ ÚfiÓÔ. Aσκήσεις* 2.11 Nα υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις τις φράσεις (εμπρόθετοι προσδιορισμοί, ουσιαστικά) που δηλώνουν χρόνο. 1. O È ÓÓË Î È Ë TfiÓÈ ı apple ÓÙÚ ÙÔ Ó ÙÔÓ AappleÚ ÏÈÔ. 2. Œ ÂÈ ÈÔÚ ˆ ÚÈÔ ÁÈ Ó ÌÔ apple ÓÙ ÛÂÈ. * È apple ÓÙ ÛÂÈ ÛÙÈ ÛÎ ÛÂÈ ÓÔÓÙ È ÛÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. 24
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΛΕΦΑΝΤΑ 3. TËÓ K ÚÈ Î ÙÔ appleúˆ ı apple Ì ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ. 4. TËÏÂʈÓÒ Î ıâ Ì Ú, ÏÏ Â Ú ÛΈ Î Ó Ó Ó. 5. ÂÓ ÎÔÈÌ Ì È appleôù ÙÔ ÌÂÛËÌ ÚÈ. 6. Aapplefi ÙÔ appleúˆ ˆ ÙÔ Ú Û ÔÏÂ Ù È Ì ٠apple È È. 2.12 Nα κυκλώσεις το σωστό. 1.  appleôèô applefi Ù apple Ú Î Ùˆ apple Ú Â ÁÌ Ù Ë ÊÚ ÛË Ì ÙÔ applefi ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ;. º Á applefi ˆ.. ı Ó applefi appleóâ ÌÔÓ. Á. ÂÓ ÙÔÓ Í Ó Â applefi ÙfiÙÂ.. TÈ ı ÏÂÈ applefi Ì Ó ; 2. Û apple ˆ Ì ÚÈ ÙË ÁˆÓ. H ÊÚ ÛË Ì ÙÔ Ì ÚÈ ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ.. ˆÛÙfi. ıô 3.  appleôèô applefi Ù apple Ú Î Ùˆ apple Ú Â ÁÌ Ù Ë ÊÚ ÛË Ì ÙÔ Ì ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ;. M ÛÎÔÏ Ù Î Ù ÊÂÚÂ.. ŒÊ Á Ó Ì ÙÚ ÓÔ. Á. Œ ÂÈ Ì Ó Ì ÙÔ appleô fiûê ÈÚÔ.. Ê Áˆ ÙÔ appleúˆ Ì ÙË ÚÔÛÈ. 4. ÂÓ ˆ Ì ıâè Ù appleôù ˆ ÙÒÚ. H ÊÚ ÛË Ì ÙÔ ˆ ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ.. ˆÛÙfi. ıô 5.  appleôèô applefi Ù apple Ú Î Ùˆ apple Ú Â ÁÌ Ù Ë ÊÚ ÛË Ì ÙÔ appleúèó ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ;. ÙÚ Â appleúèó applefi ÙËÓ appleï ÙÂ.. TÔ Ì Á Â Ó È appleúèó applefi ÙËÓ ÂÎÎÏËÛ. Á. ÙÔÓ ˆ appleúèó applefi ÙÈ È ÎÔapple. 6.  appleôèô applefi Ù apple Ú Î Ùˆ apple Ú Â ÁÌ Ù Ë ÊÚ ÛË Ì ÙÔ Û ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ;. Œ ˆ appleúfiûîïëûë Û ÁÂ Ì applefi ÙÔÓ Í ÂÚÊfi ÌÔ.. KÚ ÊÙËΠ۠ÌÈ appleôï ÛÎÔÙÂÈÓ ÛappleËÏÈ. Á. E Ó È Á appleëùfi Û fiïô ÙÔ Î ÙÔ ÎÔ ÙÔ ˆÚÈÔ.. ÂÛ Ó ÙÔ ˆÛ ÙÔ Ù Ï È. Â. Ù appleô Ì ÛÂ Ï Á ËÌ Ú ÛÙÔ È ÙÚÂ Ô ÌÔ. 7.  appleôèô applefi Ù apple Ú Î Ùˆ apple Ú Â ÁÌ Ù Ë ÊÚ ÛË Ì ÙÔ Î Ù ËÏÒÓÂÈ ÚfiÓÔ;. K Ù Ù Ë ÙÔ Ú Î.. ÚÂıÔ Ì Π٠ÙÔ applefiáâ Ì. Á. ÕÊËÛ Ó Î Ù Ì ÚÔ ÙÈ È ÊˆÓ Â ÙÔ. 25
ΣΤ. Χρονικές προτάσεις ñ XÚÔÓÈÎ ÔÓÔÌ ÔÓÙ È ÔÈ Â ÙÂÚÂ Ô Û (, ÏÏÈÒ, ÂÍ ÚÙËÌ Ó ) appleúôù - ÛÂÈ appleô Ê ÓÂÚÒÓÔ Ó ÚfiÓÔ, appleúôû ÈÔÚ Ô Ó ËÏ ÚÔÓÈÎ ÌÈ ÏÏË appleúfi- Ù ÛË (Û Ó ıˆ Î ÚÈ / ÓÂÍ ÚÙËÙË) ËÏÒÓÔÓÙ ÙÔ «applefiùâ» Á ÓÂÙ È Ùfi appleô ËÏÒÓÂÈ Ë appleúfiù ÛË Ù. apple.. ÙÔ ÙËÏÂÊˆÓ Ûˆ, ÊÔ Á Ú Ûˆ Ûapple ÙÈ. ( fiùâ ı ÙÔ ÙËÏÂÊˆÓ Ûˆ; ÊÔ Á Ú Ûˆ Ûapple ÙÈ.) ñ È ÚÔÓÈÎ appleúôù ÛÂÈ ÂÈÛ ÁÔÓÙ È ( Ú Ô Ó) Ì : ñ ÙÔ ÚÔÓÈÎÔ Û Ó ÛÌÔ fiù Ó, Û Ó, ÂÓÒ, Î - ıò, ÊÔ, ÊfiÙÔ, appleúèó (appleúèó Ó ), ÌfiÏÈ, appleúô- ÙÔ, ÒÛappleÔ, ˆÛfiÙÔ, fiûô appleô, fiappleôùâ, Ì. apple.. ÂÈ Ê ÁÂÈ appleúèó ÚıÂÙÂ. ŸÙ Ó Ì ıâ Ù Ó, Ï ٠ÎÏ Ì Ù. (σύντομες). ªfiÏÈ ÙËÓ Â Â, ÙÚÂÍÂ Ì Ûˆ ÎÔÓÙ ÙË. Ó (= fiù Ó/ÌfiÏÈ ) Ì Â Â, Ê ÁÂ. πηγαίνει στο εξοχικό του. ñ Ï ÍÂÈ ÊÚ ÛÂÈ appleô Ô Ó ÚÔÓÈÎ ÛËÌ Û, λις φτάσεις. fiappleˆ ÔÈ fiûô (Ó ), fiûô appleô Ó, ÂΠappleô, ˆ fiùô (Ó ), Î ıâ appleô, Î ıâ ÊÔÚ appleô, Ì ÚÈ Ó Î.. apple.. ŸÛÔ Ó ÚıÂÈ, ı ˆ Á Ú ÛÂÈ. K ıâ ÊÔÚ appleô Ì ÏÂappleÂ, ÙÚÂ Â Ó Ì ÁÎ ÏÈ ÛÂÈ. ª ÚÈ Ó Ú ÛÂÈ Ë ÚÔ,  ÊÙ ÛÂÈ ÛÙÔ Ûapple ÙÈ. Οι χρονικές προτάσεις συνήθως χωρίζονται με κόμμα (,) από την πρόταση που προσδιορίζουν, εκτός αν είναι πολύ μικρές π.χ. Όταν δεν έχει πολλή δουλειά, αλλά Τηλεφώνησέ μου αμέσως μό- Κύριες/Ανεξάρτητες και δευτερεύουσες/εξαρτημένες προτάσεις Στον προφορικό ή τον γραπτό λόγο χρησιμοποιούμε προτάσεις που ως προς τη σχέση τους με τις άλλες προτάσεις χωρίζονται σε κύριες (ή ανεξάρτητες) και δευτερεύουσες (ή εξαρτημένες): ñ Kύριες (ή ανεξάρτητες) ονομάζονται οι προτάσεις εκείνες που έχουν ολοκληρωμένο νόημα και μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο, χωρίς να εξαρτώνται από άλλες. π.χ. Αύριο θα πάμε εκδρομή. Κάνε λίγη ησυχία. 26
ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΕΛΕΦΑΝΤΑ ñ Δευτερεύουσες (ή εξαρτημένες) ονομάζονται οι προτάσεις εκείνες που δεν έχουν ολοκληρωμένο νόημα και γι αυτό δεν μπορούν να σταθούν μόνες τους στον λόγο. Οι προτάσεις αυτές χρησιμεύουν για να συμπληρώνουν ή να προσδιορίζουν μια άλλη πρόταση ή έναν όρο της (μια λέξη της). π.χ. Έφυγε γρήγορα, γιατί βιαζόταν. Δεν ήξερα ότι θα ερχόσουν κι εσύ. Αυτός είναι ο μόνος που μας καταλαβαίνει. Aσκήσεις* 2.13 Nα υπογραμμίσεις στις παρακάτω περιόδους τις προτάσεις που δηλώνουν χρόνο. 1. ªfiÏÈ Î Ù Ï Â ÙÈ Â Â Û Ì Â, Ê ÁÂ Ì Ûˆ. 2. ΔÔÓ appleâúèì Ó ÌÂ ÚÎÂÙ ÒÚÂ Î È, fiù Ó Ú È ÛÂ ˆÚ Ó Ê ÓÂ, Î Ù Ï - ÌÂ appleˆ Â ı ÚıÂÈ. 3. ıò apple Á ÈÓÂ ÛÙË Ô ÏÂÈ, Â Â Ó Ù ËÌ Î È, appleúèó Î Ù Ï ÂÈ ÙÈ Û Ó - Ë, Ú ıëîâ ÛÙÔ ÓÔÛÔÎÔÌÂ Ô. 4. Ÿappleˆ fiïâ ÔÈ Á Ó ÎÂ, ÎÔÏ ÎÂ ÂÙ È fiù Ó ÙËÓ Âapple ÈÓÔ Ó. 5. ÚıÂÈ appleúôùô Ó ÙÒÛÂÈ Î È, ÊÔ ÙÂÏÂÈÒÛÔ ÌÂ ÙËÓ ÂÚÁ Û, ı ÛÂ Á Ú - Ûˆ ÂÁÒ ÛÙÔ Ûapple ÙÈ. 6. ΔÔÓ ÎÔÏÔ ıô ÛÂ Ì ÚÈ ÙÔ Ú, ÒÛappleÔ ÎÔ Ú ÛÙËÎÂ Î È appleôê ÛÈÛÂ Ó Á - Ú ÛÂÈ apple Ûˆ. 2.14 Nα κυκλώσεις το σωστό. 1. ÚÂ ÌÂ fiappleôùâ appleôê Û ÛÂÈ Î È ı ÛÔ appleˆ. ÙËÓ appleâú Ô Ô Ù ÚÔÓÈÎ Â Ó È Ë appleúfiù ÛË:. ÚÂ ÌÂ. fiappleôùâ appleôê Û ÛÂÈ Á. ı ÛÔ appleˆ 2. Ó ÙÔÓ Â Â appleô Ìapple ÎÂ, ÙÚÂÍÂ Ó ÙÔÓ ÁÎ ÏÈ ÛÂÈ. ÙËÓ appleâú Ô Ô Ù ÚÔÓÈ- Î Â Ó È Ë appleúfiù ÛË: * È apple ÓÙ ÛÂÈ ÛÙÈ ÛÎ ÛÂÈ ÓÔÓÙ È ÛÙÔ Ù ÏÔ ÙÔ È Ï Ô. 27
. ÙÚÂÍÂ. appleô Ìapple ΠÁ. Ó ÙÔÓ ÁÎ ÏÈ ÛÂÈ. Ó ÙÔÓ Â Â 3. ŒÊÙ ÛÂ Ó Ù ÁÈ Ù Ù Ó ÚÁ fiù Ó ÍÂÎ ÓËÛÂ. ÙËÓ appleâú Ô Ô Ù ÚÔÓÈÎ Â - Ó È Ë appleúfiù ÛË:. ŒÊÙ ÛÂ Ó Ù. ÁÈ Ù Ù Ó ÚÁ Á. fiù Ó ÍÂÎ ÓËÛÂ. ÁÈ Ù Ù Ó ÚÁ fiù Ó ÍÂÎ ÓËÛ 4. ÂÚ ÌÂÓ ˆÛfiÙÔ Á Ú ÛÂÈ Ô apple Ù Ú. H appleúfiù ÛË Ì ÙÔ ˆÛfiÙÔ Â Ó È ÚÔ- ÓÈÎ.. ˆÛÙfi. ıô 5. ÕÌ Á Ú Ûˆ ÓˆÚ, ı È Ûˆ Ì ÚÈ Ó ÎÔÈÌËıÒ. ÙËÓ appleâú Ô Ô Ù ÚÔ- ÓÈÎ / ÚÔÓÈÎ Â Ó È Ë appleúfiù ÛË/ÔÈ appleúôù ÛÂÈ :. ÕÌ Á Ú Ûˆ ÓˆÚ ı È Ûˆ. ı È Ûˆ Ì ÚÈ Ó ÎÔÈÌËıÒ Á. ÕÌ Á Ú Ûˆ ÓˆÚ Ì ÚÈ Ó ÎÔÈÌËıÒ. Ì ÚÈ Ó ÎÔÈÌËıÒ 6. OÈ ÚÔÓÈÎ appleúôù ÛÂÈ Â Ó È Î ÚÈ / ÓÂÍ ÚÙËÙ appleúôù ÛÂÈ.. ˆÛÙfi. ıô 7. K ıâ ÊÔÚ appleô ÙÔ ÏÂapple,.... appleúôûapple ıò Ó ÙÔ appleôê Áˆ. appleúôûapple ıëû Ó ÙÔ appleôê Áˆ Á. appleúôûapple ıô Û Ó Ó Ì appleôê ÁÔ Ó. appleúôûapple ıô Û Ó ÙÔ appleôê Áˆ 28