Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης Πάμπος Χαραλάμπους Πρόεδρος Κυπριακού Υδατικού Συνδέσμου Fellow of the International Water Association (IWA) 1
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 2
Μη Ανταποδοτικό Νερό (ΜΑΝ) ΜΑΝ αυξάνεται σταδιακά Μακροπρόθεσμη Στρατηγική Διαχείρισης Απωλειών Οικονομικό Επίπεδο 0 0 Χρόνος Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 3
Τρόπος επίτευξης: Εφαρμογή σύγχρονων διαδικασιών διαχείρισης των δικτύων Αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογιών Βασικοί άξονες: Αξιοποίηση υφιστάμενων υποδομών Περιορισμός απωλειών νερού Αποτελεσματική διαχείριση δικτύων ύδρευσης (Εφαρμογή μεθοδολογίας του IWA) Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 4
Από πού ξεκινάμε? Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 5
ΥΔΑΤΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Απαραίτητο εργαλείο για την αποτελεσματική διαχείριση των δικτύων ύδρευσης Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 6
Γιατί είναι τόσο σημαντικό το Υδατικό Ισοζύγιο? Αποτελεί τη βάση για τον υπολογισμό των απωλειών (πραγματικών και φαινόμενων) στο δίκτυο Υπολογίζοντας το υδατικό ισοζύγιο: γίνεται έλεγχος ορθότητας και αξιοπιστίας μετρήσεων και δεδομένων προσφέρεται καλύτερη κατανόηση και γνώση της κατανομής του εισερχόμενου νερού στο δίκτυο επισημαίνονται προβλήματα και ελλείψεις Αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ιεράρχηση διορθωτικών μέτρων και επενδύσεων Αποτελεί εργαλείο συγκριτικής αξιολόγησης (benchmarking) Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 7
ΥΔΑΤΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ του IWA (Από πάνω προς τα κάτω Top Down ) Εισερχόμενο Νερό Εξουσιοδοτημένη Κατανάλωση Απώλειες Νερού Τιμολογούμενη Κατανάλωση (μετρούμενη και μη) Μη Τιμολογούμενη Κατανάλωση (μετρούμενη και μη) Φαινόμενες Απώλειες Ανταποδοτικό Νερό (Revenue Water) Μη Ανταποδοτικό Νερό (Non Revenue Water) Πραγματικές Απώλειες WLSG, IWA Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 8
Μη Τιμολογούμενη Εξουσιοδοτημένη Κατανάλωση: Μετρούμενη ή μη Ποσότητες που παρέχονται δωρεάν (δημόσια κτίρια, πυρόσβεση, καθαρισμός κεντρικών αγωγών ύδρευσης και αποχέτευσης, δημόσιες πλατείες, κήποι, βρύσες, παιδικές χαρές ) Συνήθως δεν είναι σημαντική (0,5% Τιμολογούμενης Εξουσιοδοτημένης Κατανάλωσης) Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 9
Φαινόμενες Απώλειες: Υπο-μέτρηση υδρομέτρων Σφάλματα καταμέτρησης υδρομέτρων Σφάλματα καταχώρησης καταναλώσεων Παράνομες συνδέσεις - μη εξουσιοδοτημένη χρήση νερού από κρουνούς, παράνομες συνδέσεις στο δίκτυο, επεμβάσεις στα υδρόμετρα Φαινόμενες Απώλειες = Απώλεια Εσόδων ΥΔΡΟΜΕΤΡΑ: Απαραίτητη η τοποθέτησή τους σε όλους τους καταναλωτές Σωστή διαστασιολόγηση βάσει αυστηρών προδιαγραφών, σύγχρονης τεχνολογίας & υψηλής ακρίβειας Ευρωπαϊκή οδηγία MID 2014/32/EΚ για υδρόμετρα Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 10
Πραγματικές Απώλειες: Υπερχειλίσεις & διαρροές στις δεξαμενές του δικτύου ύδρευσης Διαρροές στους τροφοδοτικούς αγωγούς Διαρροές στους αγωγούς διανομής Διαρροές στις συνδέσεις παροχών (μέχρι τα υδρόμετρα των καταναλωτών) Πραγματικές Απώλειες = Αύξηση Δαπανών Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 11
Στεγανές Ζώνες Δικτύου District Metered Areas (DMAs) Αν δεν μετράς δεν μπορείς να διαχειριστείς Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 12
Χωρισμός Δικτύου σε Ζώνες Ζώνη Παροχόμετρα Ζώνη Τοποθέτηση δικλείδων ή Μόνιμη αποσύνδεση Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 13
Στόχοι: Στεγανές Ζώνες Χωρισμός του δικτύου σε υδραυλικά μικρές στεγανές ζώνες Αδιάλειπτη καταγραφή παροχής και πίεσης Υπολογισμός απωλειών (φαινόμενων & πραγματικών) Επιδιώξεις: Μείωση χρόνου εντοπισμού και επισκευής διαρροών Αποτελεσματική διαχείριση πίεσης Ανάλυση Ελάχιστης Νυχτερινής Παροχής Ιεράρχηση πραγματικών απωλειών Αξιολόγηση υφιστάμενου μετρητικού συστήματος Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 14
m 3 / ημέρα m 3 / ημέρα m 3 / ημέρα Σημαντικός παράγοντας η χρονική διάρκεια των διαρροών 75 1 ημέρα Εμφανής διαρροή σε αγωγό 75 μ 3 15 ημέρες Εμφανής διαρροή σε υδατοπαροχή 375 μ 3 25 Εν Εντ Επ Αφανής διαρροή σε υδατοπαροχή 2775 μ 3 185 ημέρες 15 Εν Εντ Επ Εν = Ένδειξη, Εντ = Εντοπισμός, Επ = Επισκευή Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 15
Εντοπισμός και Επιδιόρθωση Διαρροών Έν=2ημέρες Εντ=8ημέρες Επ=1ημέρα Εν Εντ Επ Απώλεια=4200m3 Εν = Ένδειξη, Εντ = Εντοπισμός, Επ = Επισκευή Έν=2ημέρες Εντ=28ημέρες Επ=2ημέρες Εν Εντ Επ Απώλεια=7200m3 Πηγή: ΣΥΛ Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 16
14/12/04 15/12/04 16/12/04 17/12/04 18/12/04 19/12/04 14/01/07 15/01/07 16/01/07 17/01/07 18/01/07 Flow (m 3 /h) Pressure (bar) 260,00 240,00 220,00 200,00 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Αποτελεσματική Διαχείριση Πίεσης Ελεύθερη Παροχή District 230 Flow & Pressure Τοποθέτηση πιεζοθραυστικής δικλείδας Σταθερή Αυτορυθμιζόμενη 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 Μείωση ΕΝΠ 4.1 m 3 /hr Flow230 Date Μείωση ΕΝΠ 2.5 m 3 /hr Pres230 Πηγή: ΣΥΛ Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 17
Διάγραμμα αυτορυθμιζόμενης πίεσης με βάση την παροχή Πηγή: ΣΥΛ Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 18
Παροχή Πίεση Ανάλυση Ελάχιστης Νυχτερινής Παροχής Παροχή Πίεση Ελάχιστη Νυχτερινή Παροχή Ελάχιστη Νυχτερινή Κατανάλωση Συνολικές Απώλειες Κατανάλωση Απώλειες Θραύσεων Διαρροές Βάσης Πηγή: WLTF DMA Guidance Notes Χρόνος (ώρες) Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 19
Πραγματικές Απώλειες - Βασικοί Δείκτες Απόδοσης Ιεράρχηση Επισκευών Όγκος πραγματικών απωλειών σε λίτρα / σύνδεση / ημέρα: όταν ο αριθμός των συνδέσεων είναι μεγαλύτερος των 20 ανά χιλιόμετρο αγωγών (πλείστα αστικά δίκτυα ύδρευσης) Όγκος πραγματικών απωλειών σε κυβικά μέτρα / χιλιόμετρο αγωγών / ημέρα: όταν ο αριθμός των συνδέσεων είναι μικρότερος των 20 ανά χιλιόμετρο αγωγών Δείκτης Διαρροών (Infrastructure leakage Index): ο λόγος των πραγματικών συνολικών απωλειών στο δίκτυο προς τις ελάχιστες δυνατές απώλειες Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 20
Αξιολόγηση Μετρητικού Συστήματος Τύπος υδρομέτρων (ταχυμετρικά, ογκομετρικά, κλπ ) Μετρολογική κλάση ( Β, C, D, Q 3 & R ) Παλαιότητα των εγκατεστημένων μετρητών Απόκλιση μετρήσεων σε σύγκριση με τα θεωρητικά πρότυπα Ρυθμός αντικατάστασης υδρομέτρων Σύστημα καταμέτρησης ( χειρωνακτικό, ημι-χειρωνακτικό, ηλεκτρονικό, κλπ ) Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 21
Ανακεφαλαίωση Γνώση του δικτύου (αξιολόγηση φυσικής κατάστασής του και της πίεσης λειτουργίας) Διακριτές ζώνες πίεσης (υδραυλικά απομονωμένες) Αξιολόγηση μετρητικού συστήματος (όργανα μέτρησης, διαδικασίες, τεχνολογίες, κλπ ) Σύστημα μέτρησης & καταγραφής πίεσης παροχής στην κεφαλή(ες) τροφοδοσίας, δημιουργία βάσης δεδομένων Πρόγραμμα διαχείρισης πίεσης Υπολογισμός υδατικού ισοζυγίου Προσδιορισμός επιπέδου απωλειών/ζώνη Εφαρμογή προγράμματος ενεργού ελέγχου διαρροών Άμεση επισκευή τους με κατάλληλα υλικά από εκπαιδευμένο προσωπικό Εφαρμογή αυστηρών προδιαγραφών σε όλα τα υλικά του δικτύου ύδρευσης καθώς και στις διαδικασίες επισκευής και τοποθέτησης δικτύων Αντικατάσταση προβληματικών τμημάτων του δικτύου τα οποία συνεχίζουν να εμφανίζουν υψηλό ποσοστό διαρροών Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 22
Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Πάμπος Χαραλάμπους Τηλέφωνο: +357 99 612 109 E-mail: bcharalambous@cytanet.com.cy Βιώσιμη Διαχείριση Αστικών Δικτύων Ύδρευσης 23