ISBN: 978-960-99782-0-0

ISBN: 978-960-99782-0-0

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 xv ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ Η παξνπζίαζή ησλ εξγαζηώλ γίλεηαη κε αιθαβεηηθή ζεηξά αλά θαηεγνξία ζύκθσλα κε ην επώλπκν ηνπ 1 νπ ζπγγξαθέα. ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΔ ΔΡΓΑΙΔ Σίηινο εξγαζίαο ζει. Ολοκαηεπώλσκο ζσγγραθέα / ζσγγραθέφλ θαίξεο Δθπαηδεπηηθώλ Γξαζηεξηνηήησλ 3 Α. Κακέας Προζθεθιεκέλος Οκηιεηής ΣΠΔ θαη εμ Απνζηάζεσο ρνιηθή Δθπαίδεπζε 9 Α. Ληολαράθες Προζθεθιεκέλος Οκηιεηής Τπεξεζίεο ειεθηξνληθήο κάζεζεο θαη θνηλσληθήο δηθηύσζεο ζην Παλειιήλην ρνιηθό Γίθηπν 19 Μ. Παραζθεσάς Προζθεθιεκέλος Οκηιεηής Νέεο ηερλνινγίεο, λέεο πξνθιήζεηο. Νέα εθπαίδεπζε γηα ηελ αζθάιεηα ζην δηαδίθηπν; 35 Α. οθός Προζθεθιεκέλος Οκηιεηής Αλάπηπμε ελόο E-learning ζπζηήκαηνο γηα ηελ εμ Απνζηάζεσο Δθπαίδεπζε 47 Μ.Δ. Αγγειάθε, Γ. Καιιές, Ν. Σρύθφλα Ο Παγθόζκηνο Ιζηόο ζηελ ππεξεζία ηνπ θεηκεληθνύ «Ιζηνύ»: Σξόπνη αλάδεημεο ηεο θεηκεληθόηεηαο ησλ ινγνηερληθώλ θεηκέλσλ κέζα από ηε ρξήζε ησλ Νέσλ 57 Σερλνινγηώλ θαη ηνπ Γηαδηθηύνπ ζηελ εθπαηδεπηηθή πξάμε Π. Αθρηηίδοσ Ο Γηαδξαζηηθόο Πίλαθαο ζηε ζρνιηθή ηάμε κέζα από ηελ επηζθόπεζε ηεο βηβιηνγξαθίαο: Παηδαγσγηθέο πξνζεγγίζεηο 67 Π. Αλαζηαζηάδες, Α. Μηθρόποσιος, Α. οθός, Μ. Φραγθάθε ΣΠΔ θαη νηθνλνκηθή εθπαίδεπζε: Η ηερλνινγία ζπλαληά ηε δηδαζθαιία ησλ νηθνλνκηθώλ καζεκάησλ; 77 Α. Αλδρέοσ Γηαηππώλνληαο ηα Θεσξήκαηα Ιζόηεηαο Σξηγώλσλ κε ηε βνήζεηα ελόο Έκπεηξνπ Γηδαθηηθνύ πζηήκαηνο 85 Γ. Αληφλέιοσ, Β. Κόκες Δηζαγσγή ΣΠΔ ζηα ρνιεία: ν Παξάγνληαο «Δθπαηδεπηηθόο» 95 Α. Βαγγειάηος, Φ. Φώζθοιος, Θ. Κοκλελός Μαζαίλσ γηα ηελ Δπξσπατθή Έλσζε: Δθπαηδεπηηθό πιηθό εμ απνζηάζεσο εθπαίδεπζεο γηα καζεηέο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο 105 Π. Βαζάια, Γ. Παπαβαζηιείοσ Οη αληηιήςεηο ησλ γνλέσλ γηα ηνπο θηλδύλνπο πνπ απεηινύλ ηα παηδηά ηνπο ζην δηαδίθηπν 115 Π. Βαζάια, Γ. Σζαθηρίδοσ, Γ. Αλδρεάδοσ Η ζρέζε κεηαμύ ηεο εκπεηξίαο ρξήζεο ππνινγηζηή θαη ηεο αληηιακβαλόκελεο ρξήζεο ησλ ππεξεζηώλ ηνπ ζπζηήκαηνο δηαρείξηζεο καζεκάησλ E-Class 125 Ν. Βερλαδάθες, Μ. Γηαλλούζε, Π. Αληφλίοσ, Δ. Εέηοσ & Δ. Κηοσκοσρηδόγιοσ ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΧΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ xviii Οη αληηιήςεηο ησλ θαζεγεηώλ Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο αλαθνξηθά κε ηνπο θηλδύλνπο ηνπ Γηαδηθηύνπ γηα ηνπο καζεηέο 467 Γ. Ληόβας, Β. Γερογηάλλες, Κ. Γίπιας, Δ. Κφζηαδήκα Κνηλσληθέο Δπηπηώζεηο ησλ ΣΠΔ - Δπηπηώζεηο ζηελ Δθπαίδεπζε 475 Η. Μαΐζηρος Γηδάζθνληαο ηελ αηκνζθαηξηθή ξύπαλζε κε ηε ρξήζε ΣΠΔ 485 Α. Μαλδρίθας, Α. Χαιθίδες Κνηλσληθά δίθηπα θαη κέζα θνηλσληθήο δηθηύσζεο ζηελ εμ απνζηάζεσο ηξηηνβάζκηα εθπαίδεπζε 497 Δ. Μαλούζοσ, Α. Χαρηοθύιαθα Γηδαζθαιία καζεκαηηθώλ θαη θηινινγηθώλ καζεκάησλ κε ΣΠΔ: νη θνπιηνύξεο ησλ παιαηώλ αληηθεηκέλσλ κπξνζηά ζην δένο ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ 511 Α. Μάηος, Α. Χρολάθε Απηνκαηνπνηεκέλε αμηνιόγεζε πξνγξακκάησλ Φεπδνγιώζζαο 521 Γ. Μασροταισβίδες Γηδαθηηθή πξόηαζε αμηνπνίεζεο ηεο Γνξπθνξηθήο Σειεόξαζεο ζηε δηαδηθαζία εθκάζεζεο ηεο Ιηαιηθήο σο Ξέλεο Γιώζζαο ζηελ Διιεληθή Δθπαίδεπζε 533 Γ. Μειηώλε, Α. Γραθoύιε,. Μακηδάθε Αηνκηθνί θαη ζρνιηθνί παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηε ρξήζε ΣΠΔ ζηε δηδαζθαιία από εθπαηδεπηηθνύο ηεο Πξσηνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο 545 Ο. Μεηζηοπούιοσ, Η. Βεθύρε Μειέηε ηεο πινπνίεζεο εθπαηδεπηηθνύ ζελαξίνπ κε ΣΠΔ ζηελ πξνζρνιηθή εθπ/ζε 555 Α. Μηζηριή, Β. Κόκες Υξήζε νληνινγηώλ γηα ηελ πεξηγξαθή θαη ηε δηαρείξηζε καζεζηαθώλ ζηόρσλ θαη καζεζηαθώλ αληηθεηκέλσλ 565 Μ. Μπαγηακπού, Α. Κακέας Δπηθνηλσλία θαη ζπλεξγαζία κέζσ ππνινγηζηώλ 575 Γ. Μπαρκπόποσιος Δθπαηδεπηηθνί θαη ΣΠΔ: δηεπθνιπληέο θαη εκπόδηα ζηε ρξήζε ςεθηαθώλ εθαξκνγώλ ζηε ζρνιηθή ηάμε 585 Κ. Μπίθος, Μ. Σδηθόποσιος Οη ΣΠΔ ζηα Πξνγξάκκαηα πνπδώλ ησλ Παηδαγσγηθώλ Σκεκάησλ Νεπηαγσγώλ 591 Θ. Μπράηηηζες Σν facebook ζηελ θαζεκεξηλόηεηα ησλ εθήβσλ: θαηαζθεπή εξσηεκαηνινγίνπ δηεξεύλεζεο ελδηαθέξνληνο πεξί ηδησηηθόηεηαο 601 Κ. Νηθοιοπούιοσ, Β. Γηαιακάς Υξήζε εξγαιείσλ δεκηνπξγίαο δηαγξακκάησλ ξνήο γηα ηελ εηζαγσγή ζηελ Αιγνξηζκηθή θαη ηνλ Πξνγξακκαηηζκό: κηα επηζθόπεζε 611. Ξσλόγαιος, Κ. Λακπροπούιοσ Ο κεηαζρεκαηηζηηθόο ξόινο ησλ ΣΠΔ, ζην «λέν» ηερλνινγηθό Λύθεην 623 Π. Πάληδος «e Πνίεζε»: Γεκηνπξγία δηθηπαθνύ ηόπνπ γηα ηε δηδαθηηθή πξνζέγγηζε ηεο Πνίεζεο ζηε Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε 633 Γ. Παληίδοσ, Μ. Παπαρούζε Η εηζαγσγή θαη δηδαζθαιία ησλ N.T. ζην «Νέν ρνιείν» - Πξώηεο πξνζεγγίζεηο θαη ζπκπεξάζκαηα 643 Π. Παπαγεφργάθες,. Πιηάζα, Δ. Γεφργαθούδα ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΧΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 xxi Φεθηαθά αθεγεκαηηθά κέζα θαη αιιειεπίδξαζε 999 Α. Χρολάθε, Μ. Γραβρηειίδοσ Παηδηά, Ρνκπόη θαη Lego Mindstorms: Καηαγξάθνληαο ην μεθίλεκα κηαο αιιειεπηδξαζηηθήο ζρέζεο 1009 Α. Χρολάθε,. Κούρηας ΜΔΡΟ Β ΤΝΣΟΜΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ - ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΑ ΔΝΑΡΙΑ Η παηδαγσγηθή αμηνπνίεζε ηνπ καζήκαηνο ηεο Πιεξνθνξηθήο ζηελ Δηδηθή Αγσγή - Δπαηζζεηνπνίεζε ησλ καζεηώλ ράξηλ ηνπ πεξηβάιινληνο. Μηα δηδαθηηθή πξνζέγγηζε γηα ηελ δηαρείξηζε ησλ απνξξηκκάησλ - αλαθύθισζε 1023 Π. Αγαπηάδοσ, K. Οηθολοκίδες Γηδαθηηθή παξέκβαζε κε ην ινγηζκηθό "Μαξγαξίηα 3» γηα ηε ζπγγξαθή πεξηγξαθηθνύ θεηκέλνπ 1029 Γ. Βαζαρκίδοσ, Δ. Καργηφηάθε, Δ. Μαιαδάθε Γεκηνπξγία θηλήηξσλ κε ηε βνήζεηα ησλ Νέσλ Σερλνινγηώλ: Μειέηε πεξίπησζεο Η. Βαζηιούδες 1035 Σα Google Tools ζηελ Δθπαίδεπζε Α. Γεφργοπούιοσ, Γ. Εεζηκάηοσ, Π. Αλδρηηζάθες, Σ. Χοσιηαρόποσιος 1039 Γηαδηθηπαθά καζήκαηα. Μηα ελαιιαθηηθή πξόηαζε δηδαζθαιίαο κε ηε ρξήζε ησλ ΣΠΔ 1047 Χ. Γούηζος, Χ. Παπαλαγοπούιοσ Η Γηδαζθαιία ηεο Πνίεζεο ζηελ Τπνρξεσηηθή Δθπαίδεπζε κε ρξήζε ησλ ΣΠΔ. Πηινηηθή Δθαξκνγή: Σν «Άμηνλ Δζηί» ηνπ Οδπζζέα Διύηε, Γηαδξαζηηθό Λεμηθό 1051. Γαζθαιάθε Η ρξήζε ηνπ δηαδξαζηηθνύ πίλαθα ζηα θηινινγηθά καζήκαηα. Γειεδάθε, Γ. Κφλζηαληίλοσ 1057 Ο Δθπαηδεπηηθόο σο Λεμηθνγξάθνο: Ο Γισζζηθόο Πόξνο «Γισζζνγξάθεκα» Π. Ν. Γεκεηραθόποσιος 1063 Δθπαηδεπηηθέο ρξήζεηο ηνπ δηαδηθηύνπ ζην ρνιηθό Δπαγγεικαηηθό Πξνζαλαηνιηζκό Λ. Γράθος 1069 Σειεθπαίδεπζε Δθπαηδεπηηθώλ από ηα Γξαθεία Αγσγήο Τγείαο Α & Β Γ/λζεο Π.Δ. Αζελώλ 1075 Ν. Δσζηαζίοσ, Ν. Ορθαλοπούιοσ, Π. Σζοιάθος Λνγηζκηθά δηαδηθηπαθήο καζεζηαθήο εμέηαζεο θαη αμηνιόγεζεο. Μηα πξώηε πξνζέγγηζε 1079 Δ. Εφγόποσιος, Κ. Μπαγοσιή Γηδαθηηθή αμηνπνίεζε πξνγξακκάησλ θαηαγξαθήο νζόλεο ζε καζήκαηα Πιεξνθνξηθήο 1087 Γ. Θεοδώροσ «Σν πάζεκα ελόο ςεύηε»: Έλα παξάδεηγκα δηδαζθαιίαο ιαηηληθώλ ζηελ Γ ιπθείνπ κε αμηνπνίεζε ησλ ΣΠΔ 1091 Δ. Ηφζεθίδοσ ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΧΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 511 Δηδαζθαιία καζεκαηηθώλ θαη θηινινγηθώλ κε Τ.Π.Ε.: νη θνπιηνύξεο ησλ παιαηώλ αληηθεηκέλσλ κπξνζηά ζην δένο ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ Α. Μάηνο 1, Α. Χξνλάθε 2 1 Γεπηεξνβάζκηα Δθπαίδεπζε, anmatos@sch.gr 2 Παλεπηζηήκην Θεζζαιίαο, chronaki@uth.gr Πεξίιεςε ηελ παξνύζα εξγαζία ζπδεηάκε ην δπλακηθό κεηαζρεκαηηζκoύ ηεο δηδαζθαιίαο ησλ δύν βαζηθώλ γλσζηηθώλ αληηθεηκέλσλ ζην ζρνιηθό πξόγξακκα (καζεκαηηθά θαη θηινινγηθά καζήκαηα) κε ηε δηακεζνιάβεζε ησλ Σ.Π.Δ. Δζηηάδνπκε ζηε ζρέζε κεηαμύ αιιαγώλ πνπ επηηεινύληαη ηόζν ζηηο θνπιηνύξεο ηνπ επξύηεξνπ πεδίνπ ησλ ζρνιηθώλ καζεκαηηθώλ θαη ησλ θηινινγηθώλ καζεκάησλ, όζν θαη ησλ εξγαιείσλ Σ.Π.Δ., αιιά θαη ησλ αληίζηνηρσλ πξνηάζεσλ γηα ηελ παηδαγσγηθή ηνπο αλαπιαηζίσζε. ην πιαίζην εζλνγξαθηθήο κειέηεο δύν νκάδσλ εθπαηδεπηηθώλ (4 θηιόινγνη θαη 7 καζεκαηηθνί, επηκνξθνύκελνη ζηα ΠΑΚΔ), εζηηάδνπκε ζηνπο ηξόπνπο πνπ ηα ππνθείκελα καζαίλνπλ λα δηδάζθνπλ κε ηε βνήζεηα ςεθηαθώλ εξγαιείσλ, επηθεληξώλνληαο ζηνλ ηξόπν πνπ ε κεηαβαιιόκελε θνπιηνύξα ηεο εηδηθόηεηάο ηνπο, ζπλαληά ηελ επίζεκε ξεηνξεία ηεο δηδαζθαιίαο κε ΣΠΔ. Από ηελ αλάιπζε αλαδεηθλύεηαη πσο ε πνξεία ησλ εθπαηδεπηηθώλ πνπ καζαίλνπλ λα δηδάζθνπλ κε ΣΠΔ δελ είλαη νκαιή ή/θαη ζπλερήο, αιιά, κνινλόηη επεξεάδεηαη, δελ επζπγξακκίδεηαη κε ηνλ επίζεκν ιόγν γηα ηελ ελζσκάησζε ησλ Σ.Π.Δ. ζηε δηδαζθαιία. Λέμεηο θιεηδηά: μαθημαηικά, θιλολογικά μαθήμαηα, Τ.Π.Ε. 1. Εηζαγσγή Δδώ θαη ηξηάληα πεξίπνπ ρξόληα ζρεδόλ θάζε εθπαηδεπηηθό ζύζηεκα έρεη θαηαπηαζηεί κε ηελ αιιαγή αλαιπηηθώλ πξνγξακκάησλ, πιηθνύ, δηδαζθαιίαο, ξόισλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ θαη ησλ καζεηώλ-ηξηώλ θ.ιπ., ζην όλνκα ηεο θαιιηέξγεηαο δεμηνηήησλ ςεθηαθνύ αιθαβεηηζκνύ, κε ζηόρν λα αληαπνθξηζεί ζε βαζηθέο αλάγθεο γξακκαηηζκνύ ζηελ θνηλσλία ηεο πιεξνθνξίαο. Παξάιιεια ε ςεθηαθή ηερλνινγία ππόζρεηαη λα κεηαιιάμεη εξγαιεηαθά θαη ηα ίδηα ηα γλσζηηθά αληηθείκελα (ηδηαίηεξα ηα βαζηθά γλσζηηθά αληηθείκελα όπσο είλαη ηα καζεκαηηθά θαη ηα θηινινγηθά καζήκαηα) αιιάδνληαο ξηδηθά ηνπο ηξόπνπο δηδαζθαιίαο θαη κάζεζεο. Απηό πηζηεύεηαη όηη κπνξεί λα επηηειεζηεί κε ηε δηακεζνιάβεζε θαηλνηόκσλ πιηθώλ θαη κε ηε ζπλαθόινπζε δηαθνξνπνίεζε όρη κόλν ζηηο ξνπηίλεο ιεηηνπξγίαο αιιά θαη ζηνπο παξαδνζηαθνύο ξόινπο πνπ απνδίδνληαη ζηα ίδηα ηα πιηθά, ζηα ηερλνπξγήκαηα, ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο θαη ζηνπο εθπαηδεπόκελνπο. Η ςεθηαθή ηερλνινγία, ελ νιίγνηο, ππόζρεηαη ζεηξά αλαηξνπώλ ζηηο εγθαζηδξπκέλεο δηαδηθαζίεο δηδαζθαιίαο/κάζεζεο ζηε ζρνιηθή θνηλόηεηα. Παξά ηαύηα όκσο από ηελ πιεηνλόηεηα εκπεηξηθώλ εξεπλώλ επηζεκαίλεηαη είηε όηη νη ππνινγηζηέο δελ ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 512 ρξεζηκνπνηνύληαη αξθεηά, είηε όηη νη Σ.Π.Δ. βξίζθνληαη κάιινλ ζην πεξηζώξην ησλ θαζεκεξηλώλ πξαθηηθώλ δηδαζθαιίαο ηδηαίηεξα γηα ηε δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε (Hixon & Buckenmeyer, 2009). Με ζηόρν ηελ θαηαλόεζε ηεο κε επαξθνύο αμηνπνίεζεο ησλ Σ.Π.Δ. ζηε δηδαζθαιία, έλα ζεκαληηθό κέξνο ηεο έξεπλαο ζηξέθεηαη πξνο ηε κειέηε ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ αμηώλ πνπ ελζηεξλίδεηαη ν εθπαηδεπηηθόο, εθόζνλ απηό απνηειεί θνκβηθό παξάγνληα σο πξνο ην αλ θαη κε πνην ηξόπν, ζα πηνζεηήζεη ηελ ηερλνινγία ζηηο θαζεκεξηλέο ηνπο πξαθηηθέο. Δηδηθόηεξα θαίλεηαη όηη ε θνπιηνύξα ηεο εηδηθόηεηαο θαη ηνπ ζρνιηθνύ καζήκαηνο ζηηο νπνίεο είλαη «εκβαπηηζκέλνο» ν εθπαηδεπηηθόο, ζπγθξνηνύλ έλα πιαίζην, πνπ θαζνξίδεη πώο νη εθπαηδεπηηθνί αθνκνηώλνπλ θαη ρξεζηκνπνηνύλ ηελ ηερλνινγία κέζα ζην πιαίζην ηεο «θνηλόηεηαο πξαθηηθήο» πνπ αληηζηνηρεί ζηελ εηδηθόηεηά ηνπο. 2. Κνπιηνύξεο γλσζηηθώλ αληηθεηκέλσλ ζην ζρνιείν Η θαηεγνξηνπνίεζε ζε ζθιεξά/hard όπσο ηα καζεκαηηθά θαη απαιά/soft όπσο ε γιώζζα θαη ε ινγνηερλία (Snow, 1960), ζεσξείηαη αλαρξνληζηηθή θαζώο αληαλαθιά ηε ζεηηθηζηηθή αληίιεςε γηα ηελ αιήζεηα, αλαπαξάγνληαο ηε δηπνιηθή ζέζε κεηαμύ αληηθεηκεληθόηεηαο θαη ππνθεηκεληθόηεηαο. Δληειώο απιντθά, ηα «ζθιεξά» καζήκαηα ζπζρεηίδνληαη κε ηελ αληηθεηκεληθή αιήζεηα ηεο πνζνηηθήο αμηνπηζηίαο ησλ αξηζκώλ ελώ ηα «απαιά» κε ηελ ππνθεηκεληθή απόδνζε λνήκαηνο θαη αμηώλ. Θεσξείηαη ινηπόλ απηνλόεην όηαλ δηδάζθεη έλαο/κία θηιόινγνο λα αλαθέξεηαη ζε αμίεο πνπ ελππάξρνπλ ζηα θείκελα, ελώ ηειείσο παξάινγν λα θάλεη ην ίδην έλαο/κία καζεκαηηθόο όηαλ δηδάζθεη καζεκαηηθά (Seah & Bishop, 2002). Πνιινί καζεκαηηθνί ιόγσ ηεο ηαπηνπνίεζήο ηνπο κε ηνπο θπξίαξρνπο ιόγνπο γηα ην ηη είλαη ηα καζεκαηηθά - βιέπνπλ ην κάζεκά ηνπο σο έλα παγησκέλν ζώκα απζύπαξθησλ ελλνηώλ, ζπκβόισλ θαη αιγνξηζκηθώλ ηερληθώλ θαη δελ ππνπηεύνληαη (ή δελ κπνξνύλ λα παξαδερηνύλ) ηελ ύπαξμε κηαο ελαιιαθηηθήο νπηηθήο πνπ αληηκεησπίδεη ηα καζεκαηηθά σο θνηλσληθά θαηαζθεπαζκέλε γλώζε, ε νπνία εμειίζζεηαη ζην πιαίζην αλα-θαηαζθεπήο θαη δηαπξαγκάηεπζεο λνεκάησλ (Bishop, 1988). Έηζη ζεσξνύλ όηη κε ηε δηδαζθαιία ηνπ καζήκαηόο ηνπο, απιώο αλαπηύζζνπλ ηελ ηθαλόηεηα ηνπ παηδηνύ λα ζθέθηεηαη νξζνινγηθά θαη λα ιύλεη πξνβιήκαηα, ελώ δελ ακθηζβεηνύλ ηελ θαλνληθόηεηα ησλ καζεκαηηθώλ θαη δύζθνια ζα ζπζίαδαλ ηελ ηππηθή απόδεημε ή ηηο επθιείδηεο γεσκεηξηθέο θαηαζθεπέο πξνο ράξηλ κηαο πεηξακηηθήο, δηεξεπλεηηθήο θαη πξαθηηθήο πξνζέγγηζεο ηνπ γεσκεηξηθνύ ρώξνπ (Γεκνύδεο & Υξνλάθε, 2009). Αληίζεηα ζην πεδίν ησλ «απαιώλ» ζρνιηθώλ καζεκάησλ, όπσο είλαη ηα θηινινγηθά, είλαη επξέσο απνδεθηό όηη νη εθπαηδεπηηθνί «..θαζνδεγνύληαη από ηηο αμίεο, πνπ ν θαζέλαο ηνπο αζπάδεηαη, θαηαζθεπάδνληαο δηαθνξεηηθά θείκελα κνινλόηη νη καζεηέο δηαβάδνπλ ην ίδην ινγνηερληθό έξγν» (Gudmundsdottir, 1990) ν θπξίαξρνο ιόγνο θαηαζθεπάδεη ηε δηδαζθαιία ηνπο σο εμαξηώκελε από ην πιαίζην ζην νπνίν ιακβάλεη ρώξα (ι.ρ. έζλνο) θαη ζηα ειιεληθά ζπκθξαδόκελα γηα πνιιέο δεθαεηίεο ηα θηινινγηθά καζήκαηα, απνηεινύζαλ ηα νρήκαηα, κε ηα νπνία νη παξαδνζηαθέο θαη ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 513 θπξίαξρεο αμίεο γηα ην έζλνο θαη ηε ζξεζθεία ελζηαιαδόηαλ ζηελ επόκελε γεληά πνιηηώλ (Massialas & Flouris, 1994). Παξόιν πνπ ε θνπιηνύξα ησλ ειιήλσλ θηινιόγσλ ζηαδηαθά ραξαθηεξίδεηαη σο πην αλνηρηή θαη αλεθηηθή γεγνλόο πνπ νθείιεηαη ζηνλ αληαγσληζκό κεηαμύ «ζύγρξνλσλ» θαη «παξαδνζηαθώλ» ιόγσλ γηα ηε δηδαζθαιία ησλ θηινινγηθώλ καζεκάησλ ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο ε δηδαζθαιία ησλ καζεκάησλ ηνπο είλαη κηα αμηαθά θνξηηζκέλε εξγαζία, ε νπνία δηαηξέρεη ηνλ θίλδπλν λα θαηαληήζεη εζηθή θαηήρεζε (Frydaki & Mamoura, 2008). 3. Η εζλνγξαθηθή κειέηε καζεκαηηθώλ θαη θηινιόγσλ Η παξνύζα εξεπλεηηθή εξγαζία απνηειεί ηκήκα εζλνγξαθηθήο κειέηεο κηαο επξύηεξεο νκάδαο 11 εθπαηδεπηηθώλ ηεο δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο (ή δύν νκάδσλ 7 καζεκαηηθώλ θαη 4 θηινιόγσλ), ε νπνία εζηηάδεη ζην πσο νη εθπαηδεπηηθνί ησλ δύν θύξησλ γλσζηηθώλ αληηθεηκέλσλ ζην ζρνιείν βηώλνπλ θαη αθεγνύληαη ηελ επαγγεικαηηθή ηνπο «εμέιημε», καζαίλνληαο λα ρξεζηκνπνηνύλ ηνλ ππνινγηζηή σο εξγαιείν κάζεζεο θαη δηδαζθαιίαο. Η έξεπλα πξαγκαηνπνηήζεθε ζε έλα από ηα βαζηθά Παλεπηζηεκηαθά Κέληξα Δπηκόξθσζεο (ΠΑΚΔ) θαηά ην δηάζηεκα από ηνλ Ινύλην κέρξη ηνλ Οθηώβξην ηνπ 2008. Οη αθεγήζεηο ησλ εθπαηδεπηηθώλ πξνέξρνληαη από ζπλερείο εκηδνκεκέλεο ζπλεληεύμεηο θαη εθηεηακέλε ζπκκεηνρηθή παξαηήξεζε. Η κεζνδνινγία αλάιπζεο βαζίζηεθε ζηελ ζεώξεζε ηεο θξηηηθήο αλάιπζεο ιόγνπ (Gee, 2005), κε ζηόρν ηελ εζηίαζε ζηηο θνηλσληθέο θαη πνιηηηζκηθέο πιεπξέο ηεο αλαθαηαζθεπήο ηαπηνηήησλ από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο. απηό ην πιαίζην νη θνπιηνύξεο ησλ παιαηώλ γλσζηηθώλ αληηθεηκέλσλ (καζεκαηηθά θαη θηινινγηθά καζήκαηα), αλαδείρζεθαλ σο ζεκαληηθέο παξάκεηξνη θαζώο «ζηεγάδνπλ» ηελ ελζσκάησζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ. Η αλάιπζε ησλ ιεγνκέλσλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ θαηά ηε δηάξθεηα ησλ επηκνξθσηηθώλ ηνπο ζπλαληήζεσλ, ηα νπνία αθνξνύλ είηε ζρεδηαζκό ζελαξίσλ δηδαζθαιίαο, είηε κειινληηθά καζήκαηα κε Σ.Π.Δ., ζηνρεύεη ζηελ θαηαλόεζε ηνπ ηξόπνπ κε ηνλ νπνίν θαηαζθεπάδνπλ θαη επαλα-θαηαζθεπάδνπλ επηζηεκνινγηθά θαη παηδαγσγηθά λνήκαηα, θαζώο θαηαθηνύλ ηνλ αθαδεκατθό ιόγν γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ Σ.Π.Δ. ζηε δηδαζθαιία ηνπο. Η κειέηε δεηεκάησλ ηέηνηνπ είδνπο δελ είλαη δπλαηό λα νδεγήζεη ζηελ αλαδήηεζε θαζνιηθώλ λόκσλ πνπ λα εμεγνύλ θαη λα δηέπνπλ ηελ παξαηεξνύκελε πξαγκαηηθόηεηα (Burrell & Morgan, 1979), θαζώο ην εξεπλεηηθό ηνπίν ηεο θνπιηνύξαο ησλ εηδηθνηήησλ βξίζθεηαη ππό ζπλερή αιιαγή θαη αλαδηακόξθσζε. 4. Η ζπλάληεζε ηεο δηδαζθαιίαο κε ΤΠΕ κε ηηο θνπιηνύξεο ησλ ζρνιηθώλ γλσζηηθώλ αληηθεηκέλσλ Οη ζπκκεηέρνληεο καζεκαηηθνί θαηά ηε δηάξθεηα ηεο επηκόξθσζήο ηνπο ζην ΠΑΚΔ αιιά θαη κεηά ηελ νινθιήξσζε ηνπ πξνγξάκκαηνο, θαηαζθεύαζαλ ζελάξηα δηδαζθαιίαο, ζηα νπνία αλαθέξνπλ όηη αμηνπνίεζαλ ζπγθεθξηκέλα ινγηζκηθά. Σα ίδηα απηά ινγηζκηθά «πξνηηκνύλ» λα ρξεζηκνπνηνύλ θαη ζηηο δηδαζθαιίεο κε ηνπο καζεηέο ηνπο, αιιά θαη ζηηο επηκνξθώζεηο πξνο ηνπο ζπλαδέιθνπο ηνπο, όπσο θαίλεηαη ζηνλ Πίλαθα 1. ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 514 Πίνακας 1: Λογιζμικά πος σπηζιμοποιούν οι μαθημαηικοί GeoGebra Function Probe Πνηθίια Applets Geometer s Sketchpad Αβάθην - Υεισλόθνζκνο Cabri Geometry Modellus Πεξηζζόηεξν αμηνπνηεκέλν Λίγν θαζόινπ αμηνπνηεκέλν Σα θξηηήξηα κε ηα νπνία επηιέγνπλ λα αμηνπνηήζνπλ / εγθαηαιείςνπλ ηα ινγηζκηθά απηά, αθνξνύλ θπξίσο ζηηο δπλαηόηεηεο πνπ έρνπλ απηά λα νπηηθνπνηνύλ καζεκαηηθέο δηαδηθαζίεο θαη έλλνηεο, αιιά θαη κε ην πόζν ηα ζεσξνύλ σο «ζπκβαηά» κε ηελ παξνπζίαζε ηεο ύιεο ηνπ καζήκαηνο, παίξλνληαο σο βάζε ην ζρνιηθό εγρεηξίδην. εκαληηθόο παξάγνληαο επίζεο πνπ θαζνξίδεη ηηο επηινγέο ηνπο ζηηο επηκνξθώζεηο, είλαη ν ηξόπνο πνπ «ππνδέρνληαη» ηα λέα εξγαιεία θαη ηνλ ηξόπν αμηνπνίεζήο ηνπο νη επηκνξθνύκελνη εθπαηδεπηηθνί. Παξά ην όηη νη ίδηνη αξρηθά πξνηείλνπλ ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο «δηεξεπλεηηθή» θαη «ζπλεξγαηηθή» αμηνπνίεζε γηα ηα λέα εξγαιεία, ζηηο πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο ηελ εγθαηαιείπνπλ θαζώο νη εθπαηδεπηηθνί δπζθνιεύνληαη λα εμνηθεησζνύλ κε δξαζηεξηόηεηεο πνπ πνιύ ιίγν κνηάδνπλ κε όζα έρνπλ ζπλεζίζεη λα θάλνπλ ζηελ ηάμε. Οη θηιόινγνη από ηελ πιεπξά ηνπο, ζε επίπεδν ιεθηηθώλ δειώζεσλ, πξνηηκνύλ λα αμηνπνηνύλ γηα ηα καζήκαηά ηνπο «αλνηρηά» θαη γεληθήο ρξήζεο εξγαιεία (δηαδίθηπν). Δθείλν πνπ ηνπο ελδηαθέξεη είλαη πξσηαξρηθά ην ινγηζκηθό λα πξνζειθύεη ην παηδί θαη λα ην «θάλεη λα κε βαξηέηαη ζην κάζεκα». Όκσο νη δηδαθηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ ζρεδηάδνπλ κε ηε βνήζεηα ελόο «αλνηρηνύ» ινγηζκηθνύ π.ρ. ησλ ειεθηξνληθώλ ιεμηθώλ ή ησλ σκάησλ Κεηκέλσλ, δελ θηλείηαη πξνο ηελ θαηεύζπλζε κε ηελ νπνία είραλ εμνηθεησζεί ζην ΠΑΚΔ: νη καζεηέο/ηξηεο αλαζύξνπλ ζεκαζίεο ιέμεσλ, όπσο αθξηβώο ζα έθαλαλ κε έλα ζπκβαηηθό ιεμηθό. Παξάιιεια ην δηαδίθηπν ζηε δηδαζθαιία ηεο ηζηνξίαο αμηνπνηείηαη σο εξγαιείν αλάθηεζεο πιεξνθνξηώλ ζηηο νπνίεο «ηα παηδηά ςάρλνπλ λα βξνπλ απαληήζεηο», ελώ νη εθαξκνγέο γξαθείνπ απνηεινύλ θπξίσο εξγαιεία παξνπζίαζεο εξγαζηώλ ζηελ ηάμε. Πίνακας 2: Λογιζμικά πος σπηζιμοποιούν οι θιλόλογοι Γηαδίθηπν Ιζηνξηθόο Άηιαληαο CENTENNIA Γεκόζηνο θαη Ιδησηηθόο Βίνο ζηελ Αξραία Διιάδα Καζηαιία Σν «'21 ελ πισ» Δθαξκνγέο γξαθείνπ Αβάθην Μπθελατθόο Πνιηηηζκόο Πεξηζζόηεξν αμηνπνηεκέλν Λίγν θαζόινπ αμηνπνηεκέλν ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 515 5. Η ξεπζηόηεηα ηεο θνπιηνύξαο καζεκαηηθώλ θαη θηινιόγσλ 5.1 Όηαλ νη καζεκαηηθνί δελ ζα αλαγλσξίδνπλ πηα ηε γεσκεηξία ε γεληθέο γξακκέο νη καζεκαηηθνί ηνπνζεηνύληαη πνιύ ζεηηθά απέλαληη ζηελ επίζεκε ξεηνξεία πνπ απνδίδεη ζηνλ ππνινγηζηή δπλαηόηεηεο πξνζέιθπζεο ηνπ ελδηαθέξνληνο ηνπ καζεηή θαη αλάπηπμεο ηεο θηλεηνπνίεζήο ηνπ. Καζώο όκσο θαηαθηνύλ ζε κεγαιύηεξν εύξνο θαη βάζνο ηνλ αθαδεκατθό ιόγν γηα ηελ ελζσκάησζε ησλ Σ.Π.Δ. ζηε δηδαζθαιία, ζπλεηδεηνπνηνύλ όηη ηα ςεθηαθά εξγαιεία είλαη πνιύ πηζαλό λα επηθέξνπλ βαζηέο αιιαγέο ζηε θύζε ηνπ καζήκαηνο, θπξίσο όζνλ αθνξά ηελ θιαζηθή γεσκεηξηθή απόδεημε, ε νπνία ζεσξείηαη σο έλα από ηα πιένλ αλαγλσξίζηκα ζηνηρεία ησλ καζεκαηηθώλ. Καηά ηε δηάξθεηα ηνπ πξώηνπ κέξνπο κηαο επηκνξθσηηθήο ζπλάληεζεο, έλαο από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο παξνπζηάδεη ζηελ νκάδα, έλα ζελάξην δηδαζθαιίαο κε ην νπνίν ν καζεηήο κε ηε βνήζεηα εξγαιείσλ ζπκβνιηθήο έθθξαζεο θαη δπλακηθνύ ρεηξηζκνύ γεσκεηξηθώλ αληηθεηκέλσλ (Αβάθην Υεισλόθνζκνο), κειεηά ην ηξαπέδην θαη δηεξεπλά ηελ απμνκείσζε γεσκεηξηθώλ θαηαζθεπώλ. Με ηελ νινθιήξσζε ηεο παξνπζίαζεο απηήο, ν εθπαηδεπηήο παίξλνληαο αθνξκή από ηηο δηαπηζηώζεηο ησλ εθπαηδεπηηθώλ γηα ηηο δπλαηόηεηεο ησλ ςεθηαθώλ εξγαιείσλ λα απμάλνπλ ηηο δπλαηόηεηεο ησλ παηδηώλ ζηε γεσκεηξηθή απόδεημε, ζέηεη έλαλ επξύηεξν πξνβιεκαηηζκό γηα ηελ επίδξαζε ηεο ηερλνινγίαο κειινληηθά, όρη κόλν ζηε δηδαζθαιία αιιά θαη ζηελ ίδηα ηε θύζε ησλ καζεκαηηθώλ. Η παξαθάησ ζπδήηεζε γίλεηαη κεηαμύ ηξηώλ από ηνπο καζεκαηηθνύο, νη νπνίνη ακέζσο κεηά, ζην δηάιεηκκα, ζρνιηάδνπλ ηα ιεγόκελα ηνπ εθπαηδεπηή ηνπο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο πξνεγνύκελεο ώξαο. Ο Απόζηνινο, πνπ απέθηεζε πξόζθαηα ην κεηαπηπρηαθό ηνπ ζηε δηδαθηηθή ησλ καζεκαηηθώλ, ηνπνζεηείηαη πνιύ ζεηηθά ζην ελδερόκελν λα εκθαληζηνύλ, κε ηε βνήζεηα ηεο ςεθηαθήο ηερλνινγίαο, λένη θαη ηειείσο δηαθνξεηηθνί ηξόπνη καζεκαηηθήο απόδεημεο, ζε ζύγθξηζε κε ηνλ «παξαδνζηαθό» θαη άθακπην ραξαθηήξα ηεο επθιείδεηαο απόδεημεο. Η Σίλα όκσο εθθξάδεη έληνλεο αληηξξήζεηο ηζρπξηδόκελε όηη ηα καζεκαηηθά δελ ζα πάςνπλ πνηέ λα είλαη κηα απζύπαξθηε νληόηεηα, κε ζεκειηώδε θαη αλαιινίσην ππξήλα, άζρεηα κε ηα εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα εθθξαζηνύλ νη καζεκαηηθέο έλλνηεο. Με ην ηέινο ηεο «ινγνκαρίαο» ηνπο βξίζθνπλ ζεκεία πξνζέγγηζεο, αιιά ε Σίλα δεηά λα επηδεηρζεί ζεβαζκόο πξνο ηα καζεκαηηθά, θαζώο θνβάηαη όηη ε εηζαγσγή ησλ Σ.Π.Δ. ζηε δηδαζθαιία ηνπο, ζα απνγπκλώζεη ην κάζεκα από ηα «ηεξά» ηνπ ζηνηρεία (John, 2005). Απόζηνινο: κπνξεί λα έρεη αιιάμεη θαη ε απνδεηθηηθή δηαδηθαζία, γηα παξάδεηγκα λα δερηνύκε ηε ΓΡΑΦΙΚΗ ιύζε πξνβιεκάησλ. Ννκίδσ όηη ην ζεώξεκα ηνπ Φεξκά, ην ηειεπηαίν, αλαγθάζηεθαλ θάπνηα θνκκάηηα, λα ηα πξνζεγγίζνπλ έηζη. Μπνξεί λα αιιάμεη ην ζηπι ηεο απόδεημεο, από ηελ Αξηζηνηειηθή πνπ έρνπκε λα (1) βγεη θάηη άιιν Σίλα: λαη εζύ έηζη ην ΒΛΔΠΔΙ, αιιά από πίζσ είλαη ΚΩΓΙΚΑ αο κελ ην ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 516 μερλάκε. Η απόδεημε είλαη κέζα (1) ζηνλ θώδηθα. Ο θώδηθαο έρεη ηελ ίδηα απζηεξόηεηα πνπ έρνπλ ηα καζεκαηηθά. Απόζηνινο: εληάμεη ηα καζεκαηηθά έρνπλ απζηεξόηεηα, έρνπλ θαη καύξεο ηξύπεο όκσο (1) όπσο θαη λα ην θάλνπκε. Σίλα: λαη δελ δηαθσλώ αιιά κε όζα ιεο αιιά ληώζσ ζαλ λα κελ ηα ζέβεζαη! Ακέζσο κεηά ν Κώζηαο πνπ κέρξη ηόηε παξαθνινπζνύζε ηε ζπδήηεζε ζησπειόο, παξεκβαίλεη ηνπνζεηώληαο ηα πξάγκαηα ζηε «ζσζηή ηνπο ζέζε»: ε ελζσκάησζε ησλ λέσλ ηερλνινγηώλ ζηε δηδαζθαιία ησλ καζεκαηηθώλ είλαη ζεηηθή, ζην βαζκό πνπ δεκηνπξγνύληαη επθαηξίεο γηα δηεξεύλεζε θαη νηθνδόκεζε ηεο κάζεζεο από ηνλ ίδην ην καζεηή. Ο Κώζηαο δελ έρεη ζνβαξέο αληηξξήζεηο λα πηνζεηήζεη ηελ επίζεκε ξεηνξεία γηα «αιιαγή» ηνπ ηξόπνπ πνπ δηδάζθεη ηα καζεκαηηθά θαη λα πεηξακαηηζηεί κε κηα ηαπηόηεηα εθπαηδεπηηθνύ, πνπ κε ηε βνήζεηα ηνπ ππνινγηζηή δηδάζθεη πεξηζζόηεξν δηεξεπλεηηθά. Ωζηόζν ληώζεη θόβν εάλ ε έιεπζε ησλ ςεθηαθώλ εξγαιείσλ ζα ζεκάλεη ηελ αιινίσζε ηνπ ππξήλα ηνπο, έηζη όπσο ηνλ γλσξίδεη κέρξη ζήκεξα θη εάλ νη Σ.Π.Δ. ζα γίλνπλ ε αθνξκή λα δηδάζθνληαη «άιιεο γεσκεηξίεο». Με άιια ιόγηα δελ ηνλ ελνριεί λα πξνθιεζνύλ αλαηαξάμεηο ζηε δηδαθηηθή ησλ καζεκαηηθώλ ( subject as pedagogy ), αιιά αληηζηέθεηαη ζηελ πξννπηηθή ηεο αιιαγήο ηνπ «πεξηερνκέλνπ» ηνπο ( subject as paradigm ) (John & Baggott la Velle, 2004). Κώζηαο: εγώ λνκίδσ πσο ((με ηιρ Τ.Π.Ε.)) πξέπεη λα κάζνπκε ζηα παηδηά ηνλ ηξόπν λα θάλνπλ δηεξεύλεζε, εθεί είλαη ην πην νπζηαζηηθό (1) λα κελ κπνύκε ζηα ζέκαηα πνπ αγγίμακε ((για ηην αλλαγή ηηρ θύζηρ ηων Μαθημαηικών λόγω ηηρ ηεσνολογίαρ)) γηαηί ηώξα έηζη θνβήζεθα από όια απηά πνπ ιέηε (1) όηη κπνξεί λα ππάξρνπλ θη άιιεο γεσκεηξίεο 5.2 Όηαλ νη θηιόινγνη δελ αλαγλσξίδνπλ πηα ηε ινγνηερλία ηε δηάξθεηα κηαο επηκνξθσηηθήο ζπλάληεζεο θαηά ηελ νπνία ν εθπαηδεπηήο παξνπζηάδεη παξαδείγκαηα ππεξθεηκεληθήο ινγνηερλίαο θαη θαιεί ηνπο θηινιόγνπο λα πξνηείλνπλ ηξόπνπο αμηνπνίεζήο ηεο ζηε δηδαζθαιία, ν Άγγεινο θαη ε Όιγα νδεγνύλ ηε ζπδήηεζε ζην δήηεκα ηεο «πξαγκαηηθήο» θύζεο ηεο ινγνηερλίαο. Βαζηζκέλνη ζηηο εγθαηεζηεκέλεο αληηιήςεηο ηνπο, νη νπνίεο ζπλδένπλ άξξεθηα ην έληππν πεξηβάιινλ γξαθήο θαη αλάγλσζεο κε ηελ «πξαγκαηηθή» ινγνηερλία, ζεσξνύλ πσο ην ειεθηξνληθό, αθπξώλεη ηα ινγνηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ζ έλα θείκελν. Η απόδνζε ινγνηερληθώλ ραξαθηεξηζηηθώλ ζε έλα έληνλα πνιπηξνπηθό θείκελν (κε ρξσκαηηζηέο θαη πνηθίισλ κεγεζώλ γξακκαηνζεηξέο, κε ήρν, εηθόλα, θ.ιπ.), ην νπνίν δηαβάδεηαη κε κε γξακκηθό ηξόπν θαη επηηξέπεη ζηνλ αλαγλώζηε λα αλαιάβεη αθόκε θαη ην ξόιν ηνπ ζπγγξαθέα, είλαη θάηη ζην νπνίν ε Όιγα αληηζηέθεηαη ζεσξεί όηη ε πιεζώξα ζεκεησηηθώλ ηξόπσλ πνπ ζπλππάξρνπλ ζε παξόκνηα θείκελα, βιάπηεη ηνλ αλαγλώζηε, θαζώο απνηειεί «κηα βόκβα ζην κπαιό ηνπ αλζξώπνπ». Άγγεινο: ππάξρνπλ πξάγκαηα πνπ κε πξνβιεκαηίδνπλ (1) ΔΓΩ έρσ γλσξίζεη ηνλ ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 517 ειεθηξνληθό ηξόπν γξαθήο, αιιά μέξσ θαη ηνλ έληππν ΔΓΩ ηα έρσ δεη θαη ηα δπν. Ο ΑΛΛΟ πνπ ζα δεη κόλν απηό θαη δελ ζα δεη ηελ έληππε ινγνηερλία; (1) Δγώ έρσ ηηο αληηζηάζεηο κνπ ζηνλ ππνινγηζηή. Απηό πνπ θνβάκαη είλαη όηη ν καζεηήο δελ ζα δεη πνηέ ηνπ ηππσκέλν θείκελν. απηή ηελ πεξίπησζε ην ειεθηξνληθό θείκελν ζα ζπλερίζεη λα είλαη ινγνηερλία; (1) Θα ΠΡΔΠΔΙ λα βάδνπκε ην ινγν- κπξνζηά; (1) Μάιινλ ζα είλαη ηέρλε άιισλ πξαγκάησλ όρη ηνπ ιόγνπ πάλησο. (ιίγν αξγόηεξα) Δθπαηδεπηήο: δείηε εδώ ζηηο δηεπζύλζεηο πνπ ζαο δείρλσ απηά ηα ζπγθεθξηκέλα παξαδείγκαηα ππεξθεηκεληθώλ ινγνηερληθώλ έξγσλ ((Εικόνα 3)) Όιγα: ηώξα ηη λα πσ; Σα ιέκε ΑΤΣΑ ινγνηερληθά έξγα; Γήκεηξα, Άγγεινο: (γειάλε) Όιγα: Α! είλαη απηό ινγνηερλία; Ξέξεηο ηη θάλεη απηό; Απηό είλαη κηα ΒΟΜΒΑ ζην κπαιό ηνπ αλζξώπνπ Εικόνα 1: Απιζηεπά ένα ςπεπκειμενικό μςθιζηόπημα (http://www.rymannovel.com/info/home.htm), δεξιά ένα ςπεπκειμενικό ποίημα (http://www.eastgate.com/dispossession/welcome.html) 5.3 Οη θόβνο ησλ θηινιόγσλ κπξνζηά ζηε δηδαθηηθή ειεπζεξία Η «ειεπζεξία» πνπ κπνξεί λα απνιακβάλεη έλαο εθπαηδεπηηθόο πνπ δηδάζθεη κε Σ.Π.Δ., σο πξνο ηελ επηινγή δηδαθηηθνύ πιηθνύ ή ηελ νηθνδόκεζε δηδαθηηθώλ δξαζηεξηνηήησλ πνπ ζα θέξνπλ ηε ζθξαγίδα ηεο ηδενινγίαο θαη ησλ αμηώλ ηνπ, πξνθαιεί έληνλε αλεζπρία ζηνπο θηινιόγνπο. Ο Άγγεινο θνβάηαη ηελ «ειεπζεξία» πνπ δίλεηαη ζην θηιόινγν, λα «θηλεί ηα λήκαηα» ηεο δηδαζθαιίαο ζύκθσλα κε ηηο πξνζσπηθέο ηνπ επηινγέο. Θεσξεί όηη κ απηό ηνλ ηξόπν κπνξεί λα ηεζνύλ ζε ακθηζβήηεζε ή αθόκε θαη λα απνδνκεζνύλ ηα θπξίαξρα ζπζηήκαηα αμηώλ θαη ζηε ζέζε ηνπο λα πξνσζεζνύλ θάπνηα άιια, πνπ ζα θαηεπζύλνπλ ηνπο καζεηέο ζηελ πηνζέηεζε ηειείσο δηαθνξεηηθώλ ηδενινγηώλ από ηηο «απνδεθηέο». Σν ελδερόκελν απηό ππαγνξεύεη ηε ιεηηνπξγία απνηειεζκαηηθώλ ηερλνινγηώλ ηνπ εαπηνύ (Foucault, 1988, ζ. 18), ώζηε λα εμαζθαιηζηεί ε παξαγσγή ππνθεηκέλσλ-εθπαηδεπηηθώλ, πνπ λα αζπάδνληαη ηηο θπξίαξρεο θνζκνζεσξίεο θαη λα ζέηνπλ ηελ ειεπζεξία πνπ ηνπο παξέρνπλ νη Σ.Π.Δ. ζηελ ππεξεζία απηώλ ησλ ηδενινγηώλ ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 518 Άγγεινο: ην αλαηξεπηηθό κε ηηο Σ.Π.Δ., θαη ην επίθνβν βέβαηα, είλαη όηη ακθηζβεηείηαη ν ξόινο ν δηθόο ζνπ, ΓΔΝ ΤΠΑΡΥΔΙ, εμαθαλίδεζαη. Βέβαηα εληάμεη (1) έηζη ην βιέπνπλ ηα παηδηά (1) από πίζσ νπζηαζηηθά είζαη απηόο πνπ θηλεί ηα λήκαηα. Καη ην ζέκα είλαη νπαί θη αιίκνλν πώο ζα παο λα ηα θηλήζεηο εζύ (1) δειαδή επαθίεηαη ζην δηθό κνπ ηνλ παηξησηηζκό ηη ζα ζνπ κάζσ εγώ εζέλα (2) γηα ηνλ θόζκν. Δγώ κπνξεί λα ζην κάζσ από ην θαλάιη ηνπ (1) καξμηζκνύ (1) άλεηα (1) άλεηα. ΈΣΙ; Πξνο ηα πνπ ζα ζε πάσ; Δίλαη θη επηθίλδπλν ηαπηόρξνλα, ζε ηη ρέξηα δαζθάινπ ζα πέζεη Δξεπλεηήο: Πώο ζα πξέπεη λα είλαη ν δάζθαινο; Άγγεινο: ζα πξέπεη λα έρεη ΓΔΡΔ βάζεηο ν δάζθαινο ζε επίπεδν θνζκνζεσξίαο, ΗΘΙΚΔ βάζεηο, εζηθέο βάζεηο (1) είλαη θίλδπλνο απηό. Δίλαη αλαηξεπηηθό αιιά είλαη θη επηθίλδπλν παξάιιεια. 6. Σπδήηεζε θαη ζπκπεξάζκαηα Ο αθαδεκατθόο ιόγνο κε ηνλ νπνίν εμνηθεηώλνληαη νη εθπαηδεπηηθνί ηεο έξεπλαο, θαηαζθεπάδεη ηε δηδαζθαιία κε Σ.Π.Δ. σο «θαηλνηνκία» πνπ αλαλεώλεη ην κάζεκα θαη δεηά απ απηνύο λα «αιιάμνπλ» πηνζεηώληαο δηαθνξεηηθή θηινζνθία θαη δηδαθηηθή γηα ηα καζεκαηηθά θαη ηα θηινινγηθά καζήκαηα. Η «λέα» απηή θηινζνθία έρεη λα θάλεη κε κε-νηθείεο εηθόλεο γηα ηε δηδαζθαιία, ηηο νπνίεο νη εθπαηδεπηηθνί βιέπνπλ σο αιιόθνηεο, κε απνηέιεζκα λα πξνζπαζνύλ λα βξνπλ ηξόπνπο λα πξνζαξκνζηνύλ ζηε λέα ηάμε πξαγκάησλ θαη λα ζπληνλίζνπλ απηή ηηο εηθόλεο, ζην ζύζηεκα αμηώλ πνπ ήδε αζπάδνληαη (Olson, 1982). Οη καζεκαηηθνί ηεο έξεπλαο απηήο δελ κηινύλ γηα ηα καζεκαηηθά σο κάζεκα αμηαθά θνξηηζκέλν ή πνιηηηζκηθά ρξσκαηηζκέλν: ε εγθαηεζηεκέλε θνπιηνύξα ζηελ νπνία είλαη εληαγκέλνη δελ αθήλεη πεξηζώξηα γηα παξόκνηνπο πξνβιεκαηηζκνύο. Σν γεγνλόο όηη αθόκε θαη ζε αθαδεκατθό επίπεδν ππάξρεη ζθνδξή αληίζηαζε ζην λα ζεσξνύληαη ηα καζεκαηηθά σο δξαζηεξηόηεηα ζηελ νπνία παίδνπλ ξόιν νη θνηλσληθέο δηεξγαζίεο (Ernest, 1994), ζπλέβαιε ζην λα κελ εηζαγάγνπλ νη εθπαηδεπηέο ηνπο παξόκνηα ζέκαηα, θαηά ηε δηάξθεηα ησλ επηκνξθσηηθώλ ζπλαληήζεσλ. Αληίζεηα ε θνπιηνύξα ησλ θηινιόγσλ, όρη απιώο λνκηκνπνηεί αιιά θαη επηβάιιεη ηελ αληηκεηώπηζε ησλ καζεκάησλ ηνπο σο αμηαθώο θνξηηζκέλσλ. Έηζη πξνθαιεί έληνλε αλεζπρία ζηνπο θηινιόγνπο ηεο έξεπλαο ε ειεπζεξία κε ηελ ππνζηήξημε ησλ Σ.Π.Δ. ησλ πξνζσπηθώλ επηινγώλ ζην δηδαθηηθό ζρεδηαζκό. ηε ζπκβαηηθή δηδαζθαιία θαηά θαλόλα νη θηιόινγνη θαζώο ηα καζήκαηά ηνπο ζεσξνύληαη αλνηρηά θαη ραιαξά πξνζδηνξηζκέλα ηείλνπλ λα βαζίδνληαη πεξηζζόηεξν ζηα ζπζηήκαηα ησλ πξνζσπηθώλ ηνπο αμηώλ, όηαλ επηιέγνπλ ηη λα πεξηιάβνπλ ζην κάζεκά ηνπο θαη ηη όρη (Grossman, 1993). ηελ πεξίπησζε όκσο ηεο δηδαζθαιίαο κε Σ.Π.Δ., ε δπλαηόηεηα εγθαηάιεηςεο ηνπ δηδαθηηθνύ εγρεηξηδίνπ θαη πξνζθπγήο ζε κηα πιεζώξα δηθηπαθώλ πόξσλ, αλ θαη από ηελ επίζεκε ξεηνξεία πξνσζείηαη σο ζηνηρείν πνπ απειεπζεξώλεη ηε δηδαζθαιία, δελ δηθαηώλεηαη ηειηθά από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο: ε θνπιηνύξα ζηελ νπνία είλαη εληαγκέλνη νη θηιόινγνη ηνπο ζέηεη ζε θαηάζηαζε ζπλαγεξκνύ, θαζώο αλαδύεηαη ν θίλδπλνο όια απηά ηα εξγαιεία λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηελ αλαηξνπή ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ

2 ν ΠΑΝΔΛΛΗΝΙΟ ΤΝΔΓΡΙΟ ΠΑΣΡΑ 28-30/4/2011 519 ηνπ θπξίαξρνπ ζπζηήκαηνο αμηώλ πνπ «πξέπεη» λα ελζηεξληζηνύλ νη καζεηέο κέζσ ηεο δηδαζθαιίαο. Η αλαθάιπςε κε επθιείδεησλ γεσκεηξηώλ (θαηά ην 19 ν αη.) ππνδεηθλύεη όηη ε επθιείδεηα δελ είλαη ε κόλε αιεζήο γεσκεηξία θαη θέξλεη ζηελ επηθάλεηα έλα πιήζνο γεσκεηξηώλ, θακηά από ηηο νπνίεο δελ κπνξεί λα ζεσξεζεί σο «πην αιεζήο» από ηηο άιιεο (Koellner, 2009). Παξόια απηά ε εκβάπηηζε ζηελ θπξίαξρε θνπιηνύξα γηα ην αληηθείκελό ηνπο, πξνθαιεί αλεζπρία ζηνπο καζεκαηηθνύο, όηαλ βιέπνπλ θάπνηα αιινίσζε ησλ «ηεξώλ» ζηνηρείσλ ηνπ ππξήλα ηεο καζεκαηηθήο γλώζεο, όπσο είλαη ε θιαζηθή γεσκεηξηθή απόδεημε, ελώ ζπγθαηαηίζεληαη ζηελ «αιιαγή» ηεο δηδαθηηθήο ησλ καζεκαηηθώλ κε όρεκα ηηο Σ.Π.Δ. ην ίδην κήθνο θύκαηνο νη θηιόινγνη ζεσξνύλ όηη ε ππεξθεηκεληθή ινγνηερλία, δελ είλαη ινγνηερλία: ε θνπιηνύξα γηα ην κάζεκα απηό, ηνπο επηβάιιεη όηη ε «πξαγκαηηθή» θύζε ηεο ινγνηερλίαο δελ κπνξεί λα δηαηεξεζεί εθηόο ηνπ έληππνπ πεξηβάιινληνο θαη ρσξίο λα δηακεζνιαβείηαη από ηνπο νηθείνπο ζεκεησηηθνύο ηξόπνπο. Η έξεπλά καο αλαδεηθλύεη όηη ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίνη επελδύνπλ νη εθπαηδεπηηθνί ζηνλ αθαδεκατθό ιόγν γηα ηελ αιιαγή ηνπο δελ αθνξά ζε αηνκηθέο επηινγέο αλεμάξηεηεο από ην θνηλσληθν-πνιηηηζκηθό πιαίζην ζην νπνίν είλαη εληαγκέλνη. Η αιιαγή ηνπο ζε «εθπαηδεπηηθνύο πνπ δηδάζθνπλ κε Σ.Π.Δ.» δελ είλαη κηα δηαδηθαζία νκαιήο, επζύγξακκεο θαη ζηαδηαθήο κάζεζεο, αιιά θαηάθηεζεο ελόο ιόγνπ, θαηά ηελ νπνία δηαπξαγκαηεύνληαη, απνξξίπηνπλ ή/θαη πηνζεηνύλ ηκήκαηα ηεο επίζεκεο ξεηνξείαο. Η «αιιαγή» ηνπο επεξεάδεηαη απνθαζηζηηθά από λνήκαηα πνπ είλαη θπξίαξρα ζην πιαίζην ηεο εηδηθόηεηαο ζηελ νπνία αλήθνπλ θαζώο θαη από ηελ θνπιηνύξα ηνπ καζήκαηνο πνπ δηδάζθνπλ. Σε ζηηγκή πνπ ε πιεηνςεθία ησλ εξεπλώλ γηα ηελ «αιιαγή» πνπ καζαίλεη λα δηδάζθεη κε Σ.Π.Δ., αληηκεησπίδεη ηνλ εθπαηδεπηηθό σο απηόλνκν ππνθείκελν, ππεύζπλν γηα ηελ εθπαηδεπηηθή αλακόξθσζε, ε παξνύζα έξεπλα δηαπηζηώλεη όηη ε ηαπηόηεηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ βξίζθεηαη ζε κηα ζπλερή θαηαζθεπή θαη επεξεάδεηαη από ηζηνξηθά, πνιηηηζκηθά θαη θνηλσληθά πιαίζηα. Βιβλιογραφία Bishop, A. (1988). Mathematical enculturation A cultural perspective on mathematics education. Dordrecht: Kluwer. Burrell, G., & Morgan, G. (1979). Sociological Paradigms and Organizational Analysis. London: Heinemann Educational Books. Ernest, P. (1994). The philosophy of mathematics and the didactics of mathematics. ην S. S. Biehler, Didactics of Mathematics as a Scientific Discipline (ζζ. 335-350). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. Foucault, M. (1988). Technologies of the self. ην L. H. Martin, H. Gutman, & P. H. Hutton, Technologies of the self. Amherst: University of Massachusetts Press. ΔΝΣΑΞΗ ΚΑΙ ΥΡΗΗ ΣΩΝ ΣΠΔ ΣΗΝ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ

ΠΡΑΚΣΙΚΑ ΤΝΔΓΡΙΟΤ 520 Frydaki, E., & Mamoura, M. (2008). Exploring teachers value orientations in literature and history secondary classrooms. Teaching and Teacher Education, 24, ζζ. 1487 1501. Gee, J. P. (2005). An introduction to critical discourse analysis, theory and method. New York: Routledge. Grossman, P. (1993). English as context: English in context - Technical Report S93-2. Stanford: Center for Research on the Context of Secondary School Teaching. Gudmundsdottir, S. (1990). Values in pedagogical content knowledge. Journal of Teacher Education, 41 (3), ζζ. 44-52. Hixon, E., & Buckenmeyer, J. (2009). Revisiting technology integration in schools: Implications for professional development. Computers in the Schools, 26 (2), ζζ. 130-146. John, P. (2005). The sacred and the profane: subject sub-culture, pedagogical practice and teachers perceptions of the classroom uses of ICT. Educational Review, 57 (4), ζζ. 469-488. John, P., & Baggott la Velle, L. (2004). Devices and desires: subject subcultures, pedagogic identity and the challenge of information communication technology. Technology, Pedagogy and Education, 13 (3), ζζ. 307-326. Koellner, P. (2009). Truth in Mathematics: The Question of Pluralism. ην O. Bueno, & O. Linnebo, New Waves in Philosophy of Mathematics (ζζ. 80-116). Hampshire: Palgrave MacMillan. Massialas, B., & Flouris, G. (1994). Education and the emerging concept of national identity in Greece. Annual conference of the comparative and international education society. San Diego, CA, 21 24 March. Olson, J. (1982). Innovation in the Science Curriculum: Classroom Knowledge and Curriculum Change. London: Croom Helm. Seah, W., & Bishop, A. (2002). Values, mathematics and society: Making the connections. ην C. Vale, J. Roumeliotis, & J. Horwood, Valuing mathematics in society (ζζ. 105-113). Brunswick, Australia: Mathematical Association of Victoria. Snow, C.P. (1960). The Two Cultures. Cambridge: University Press. Γεκνύδεο, Ν., & Υξνλάθε, Α. (2009). Σα Όξηα ηεο ρέζεο Μαζεκαηηθώλ Σερλνινγίαο: Η Οπηηθή Σσλ Δθπαηδεπηηθώλ. 3ο Πανελλήνιο Σςνέδπιο ηηρ Ένωζηρ Επεςνηηών Διδακηικήρ ηων Μαθημαηικών "Μαθημαηική εκπαίδεςζη και Οικογενειακέρ ππακηικέρ", (ζζ. 565-574). Ρόδνο. ΜΔΡΟ Α ΔΡΔΤΝΗΣΙΚΔ ΑΝΑΚΟΙΝΩΔΙ